جدال صدا و سیما با آپارات؛ حق با کدام طرف است؟!
در دنیای امروزه، رسانه‌ها نقش بزرگی در زندگی روزمره ما دارند و یکی از بزرگ‌ترین ابزارهای تاثیر گذار بر مردم هستند، در این بین تا یک دهه پیش تلویزیون یکه تازی می‌کرد و به عنوان محبوب‌ترین و پر مخاطب‌ترین رسانه شناخته می‌شد اما با گسترش سریع فضای مجازی و اینترنت و با توجه به گستره وسیع آن که می‌تواند رسانه‌های دیگر مانند صوت، تصویر، کتاب و … را شامل شود، اکنون اینترنت به عنوان بزرگ‌ترین رسانه در دنیا شناخته می‌شود.
بخش پخش آنلاین ویدیو، استریم محتوای چند رسانه‌ای و سرویس‌های به اشتراک گذاری ویدیو یکی از بزرگ‌ترین بخش‌های مورد استفاده برای کاربران خانگی است که می‌توان از شرکت‌های سرویس دهنده این نوع خدمات در ابعاد جهانی، به یوتیوب، نت فلیکس، آمازون پرایم و … اشاره کرد که البته بنا به مغایرت برخی از محتوای موجود در این رسانه‌ها، دسترسی به آن‌ها در کشور ما فراهم نیست.
در چند سال اخیر رسانه‌هایی مانند آپارات، آپارات کودک، فیلیمو، فیلم‌نت و نماشا سعی کرده‌اند تا حدودی این خلا را جبران کنند که در این بین آپارات موفق‌تر از همه ظاهر شده و کاربران بسیاری را جذب خود کرده، به حدی که تا رتبه هفت سایت برتر ایرانی در رده بندی الکسا هم رسید. اما به تازگی خبر رسیده که سازمان صدا و سیما از آپارات شکایت کرده است!
پس از شایعات فراوان، چند روز پیش صحت این خبر توسط هر دو طرف تایید شد. پس از این خبر، اپلیکیشن‌های آپارات، آپارات کودک و فیلیمو هم از کافه بازار حذف شدند. سازمان صدا و سیما دلایل این شکایت خود را این طور عنوان کرده است که آپارات و سایت‌های مشابه آن مجوزهای لازم برای فعالیت در عرصه صوت و تصویر در فضای مجازی را ندارند و همچنین این سرویس حقوق مالکیت فکری سازمان صدا و سیما را نقض کرده است.
مدیر کل مالکیت فکری و حقوق معنوی صدا و سیما با اعلام این موارد، توضیح داده است که طبق آن چه به شورای عالی فضای مجازی، با ریاست رئیس جمهور اعلام شده است، مسئولیت تنظیم مقررات صوت و تصویر به صورت فراگیر در فضای مجازی، نظارت بر آن و صدور مجوز بر عهده سازمان صدا و سیما است. او عنوان کرد که صدا و سیما قصد از کار انداختن چنین سرویس‌هایی را ندارد اما فعالیت‌های فرهنگی و تجاری چه در واقعیت و چه در فضای مجازی نیاز به دریافت مجوز دارند که مالکین سرویس آپارات به اخطارها توجهی نکرده و مجوزهای لازم را دریافت نکرده‌اند.
از سوی دیگر آپارات به نقض کپی رایت متهم و اعلام شده که این وب‌سایت با انتشار برنامه‌های صدا و سیما مانع از بهره برداری مادی از آثار سازمان می‌شود.
اما احسان عمرانی، معاون بازاریابی “صبا ایده” که شرکت مالک آپارات است درباره این شکایت اعلام کرده است که سال گذشته هم چنین اتفاقی افتاد که با همکاری ریاست دادگاه، جلساتی برای رسیدن به تفاهم و مصالحه تشکیل شد و تا حدودی مشکلات رفع شد، از جمله این که آپارات برنامه‌های زنده شبکه‌های سیما را از سایت خود حذف نماید. او اعلام کرد که سایت آپارات و شرکت متولی آن با توجه به قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و آیین نامه سازماندهی توسعه رسانه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی دیجیتال که به تصویب هیئت وزیران رسیده بود و همچنین مرکز رسانه‌های دیجیتال، مجوز دارد. همچنین در جشنواره تولید محتوای دیجیتال که شهریور امسال برگزار شد، معاون وزارت ارشاد و رئیس مرکز فناوری اطلاعات از آپارات به عنوان پربیننده‌ترین رسانه دیجیتال ایرانی نام بردند و رئیس بنیاد نخبگان هم آپارات را جز هفت رتبه اول الکسا در ایران معرفی کرد. علاوه بر این، عمرانی عنوان کرد که سایت فیلیمو هم دارای مجوز سامانه نمایش درخواستی VOD از سازمان سینمایی و امور وزارت ارشاد است و فعالیت آن تماما منطبق بر قوانین و مقررات جاری کشور و دارای مجوز است، همچنین آقای فیروز آبادی، دبیر شورایی عالی فضای مجازی در مصاحبه‌ای در ۲۳ مهر ماه نکاتی را درباره سایت‌های آپلود فیلم و آثار تصویری عناون کرد از جمله این که “باید کسانی که اجازه دارند در این سایت‌ها فیلم آپلود کنند، مشخص باشند” که آپارات این نکته را رعایت می‌کند و ایشان درباره عملکرد این سایت‌ها بیان کرد که وظیفه و مسئولیت با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و درباره مفهوم صوت و تصویر فراگیر اختلاف نظرهایی وجود دارد که در حال بحث و گفتگو درباره آن‌ها هستیم.
خب صحبت‌های هر دو طرف را به طور خلاصه برای‌تان مطرح کردیم، اما قصد داریم به بیان چند نکته بپردازیم:
نخست این که بر اساس آن چه دولت و شورای فضای مجازی در نظر دارند، باید از شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مجازی بومی حمایت شود تا بتوانیم نیاز کشور به این موارد را در داخل و با سرویس‌هایی که متناسب با فرهنگ و آداب ایرانی و اسلامی هستند، تامین کنیم و برخی محتواهای نامناسب را که در سرویس‌های خارجی وجود دارند از دسترس دور کنیم. بنابراین باید توقع داشت که سازمان‌ها و نهادهای ایرانی که سازمان صدا و سیما هم عضو بزرگی از آن‌هاست به توسعه این شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های آنلاین کمک کنند، اما تا به حال آن چه دیدیم و از مالکان این سرویس‌ها شنیدیم این بوده که سازمان صدا و سیما نام بردن از این سرویس‌ها را ممنوع کرده است و فقط در صورتی که برای بردن نام آن‌ها هزینه دریافت شود، مشکلی وجود ندارد. این در حالی است که به راحتی از سرویس‌های خارجی مشابه نام برده می‌شود.
موضوع دیگر این است که صدا و سیما اخیرا تولیدات قابل توجهی برای مقابله با رسانه‌های بیگانه و یا فارسی زبان فعال در خارج از ایران نداشته است، از طرفی مختل شدن فعالیت سرویس‌هایی مانند فیلیمو آپارات که فیلم‌های سینمایی متناسب با قانون را در اختیار کاربران قرار می‌دهند، باعث ضربه بیشتری به اهداف فرهنگی کشور و کمک به رسانه‌های مغایر با فرهنگ ما خواهد کرد. کاربری که از دیدن فیلم و سریال‌های تکراری که همزمان از چند شبکه مختلف سیما و برای چندمین بار پخش می‌شوند، خسته شده است، برای تنوع به دنبال فیلم‌های سینمایی جدیدتر و تولیدات نمایش خانگی خواهد رفت که اگر سرویس‌هایی مانند فییلیمو و آپارات وجود نداشته باشند، یا کاربر به شبکه‌های بیگانه متمایل می‌شود و یا به دانلود غیر قانونی آثار تصویری اقدام می‌کند. بنابراین به جای سنگ اندازی در کار سرویس‌ها و رسانه‌های جدیدی که مطابق با شیوه‌ها و فناوری‌های روز دنیا پیش می‌روند، باید به ترویج فرهنگ استفاده از این سرویس‌ها و جلوگیری از ضررهای فرهنگی به کشور، مانند دانلود غیر قانونی آثار بپردازیم.
نوشته جدال صدا و سیما با آپارات؛ حق با کدام طرف است؟! اولین بار در - آی‌تی‌رسان پدیدار شد.