مروری بر قانون حمایت از پدید آورندگان نرم افزار در ایران؛ افت صنعت نرم‌افزار ایران با نقض کپی رایت
هر روز بر تعداد کاربران اینترنت در جهان افزوده می‌شود؛ کاربرانی که از محتوای دیجیتال موجود از موسیقی و فیلم گرفته تا کتاب‌های دیجیتال و انواع نرم‌افزارها بهره می‌گیرند.
در این میان، عده‌ای نیز بی‌توجه به قانون کپی رایت و بدون پرداخت هزینه لازم، به صورت غیرقانونی به این اطلاعات دسترسی پیدا می‌کنند. از آنجا که نقض قانون کپی‌رایت سبب ضرر و زیان شرکت‌های تولیدکننده( به ویژه نرم افزار)می‌شود، بسیاری از کشورها تلاشی همه جانبه برای مقابله با این مشکل دارند و عضو قوانین بین المللی کپی رایت قرار هستند.
به گفته ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، حل مشکل قانون مالکیت معنوی و کپی رایت باید با همکاری سه قوه حل شود. شورای عالی فضای مجازی سیاستگذاری در این زمینه را به عهده دارد و تصمیم دارد چارچوب سیاستی برای آن مشخص کند تا قانون بهتری در این زمینه نوشته شود.
محمد رضا طلایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات و اقتصاد رسانه اتاق بازرگانی نیز در این خصوص گفته است: جمهوری اسلامی ایران با توجه به پتانسیل نیروی متخصص و جوانی اش در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌تواند به ویژه در حوزه نرم افزار مزیت نسبی در سطح منطقه خلیج فارس داشته باشد. هر ساله تعداد زیادی از جوانان جامعه در رشته‌های مختلف حوزه IT و مهندسی از دانشگاه ها فارغ التحصیل می شوند و به عرصه کار کشور می پیوندند. همچنین نزدیک به هشت هزار شرکت حوزه ICT هم می توانند به صورت قوی به بازار منطقه و جهانی ورود پیدا کنند اما تحقق این امر نیاز به چند شاخص مهم دارد.
وی افزود: نخستین شاخص تسهیل قوانین و مقررات و رفع موانع و مشکل ها است تا شرکت های فعال و فعالان حوزه فاوا با حمایت های معنوی دولت بتوانند به راحتی در بازارهای بین المللی حضور فعالی پیدا کنند. مثلا فعالان حوزه ICT باید از تمام مزایایی که برای سایر فعالیت های صادرات غیر نفتی کشور است، برخوردار شوند. بحث دوم، مربوط به تامین سرمایه در گردش شرکت های ICT با تسهیلات ویژه است. همچنین باید شرکت های داخلی به ویژه تولید کنندگان نرم افزار، تسهیلات ارزان قیمت و سرمایه در گردش مناسبی داشته باشند که بتوانند شرایط مالی مناسبی را برای خریدار به وجود بیاورند.
وی بیان کرد: بحث دیگر، اجرای دقیق قانون کپی رایت در کشور است. هر صادراتی به پشتوانه تولید داخلی رخ خواهد داد. تولید داخل نیازمند جذب سرمایه گذاری است. سرمایه گذار زمانی در یک رشته فعالیت اقتصادی ورود پیدا می کند که امنیت سرمایه گذاری در آن رشته وجود داشته باشد.
وی بیان کرد: اکنون ایران عضو قوانین بین المللی کپی رایت نیست. قانون حمایت از پدید آورندگان نرم افزار ایران در سال 1379 مصوب مجلس شورای اسلامی شده و در سال 1383 هم آیین نامه اجرایی آن توسط هیات وزیران به تصویب رسیده اما اکنون با گذشت سیزده سال هیچ فعالیت خاصی در این حوزه رخ نداده است. این امر نشان می دهد، سرمایه گذاری در تولید نرم افزار که کشور ما دارای مزیت نسبی است به شدت کاهش پیدا کرده زیرا امنیت سرمایه گذاری در این حوزه وجود نداد.
طلایی اظهار کرد: ایران به عنوان یک کشور تولید کننده و صادر کننده فناوری اطلاعات باید در سطح مجامع بین المللی شناخته بشود و ابزارهای تبلیغاتی بخش خصوصی نیز باید فراهم بشود. ایران باید توانمندی های تولیدی و صادراتی این صنعت را به این کشورها معرفی و شرایطی برای حضور شرکت های کوچک و متوسط حوزه ICT ایجاد کند.