افراد جامعه هر روز درشهر تردد می‌کنند و می‌خواهند سریع‌تر، آسوده‌تر وارزان‌تر به مقصد خود برسند. در عین حال ﻣﺴﺎﯾﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ از ﻗﺒﯿﻞ آﻟﻮدگی‌های زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ، ﺳـﻮاﻧﺢ و ﺗﺼﺎدﻓﺎت، ﻣﺸﮑﻼت ﻧﻈﺎرت و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و اﻓـﺰاﯾﺶ زﻣﺎن‌های ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺳﺎﻋﺎت اوج ترافیک درﮐﻼن شهرﻫﺎی دﻧﯿﺎ ﺑـﻪ مشکلی ﺟﺪی ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ.

راهکار جهان پیشرفته برای کاهش این معضلات استفاده از سامانه‌های حمل و نقل هوشمند و ایده اشتراک سفر است. امروزه خدمات حمل و نقل آنلاین، سیستم مدرن پذیرفته شده‌ای است که در کنارسیستم‌های سنتی نیازهای شهروندان را با هزینه و تبعات کمتر، پاسخ می‌گوید. در این نوع خدمات، علاوه بر مزایای فوق‌العاده‌ای همچون کمک به کاهش ترافیک و آلودگی و امنیت بیشتر سفرهای درون شهری، به دلیل استفاده بهینه و صرف منابع کمتر، هزینه کم‌تری هم به مسافر تحمیل می‌شود.

اما چرا حمل و نقل آنلاین ارزان‌تر و از سیستم‌های سنتی حمل و نقل مقرون به صرفه‌تر است؟

در ایران سرویس‌های تاکسی آنلاین مدتی است که فعال شده‌ و مورد استقبال مسافران قرار گرفته‌اند. این سرویس‌ها با متمرکز و مدیریت کردن خودروهای شخصی مسافربر سطح شهر، علاوه بر اینکه در رقابت با سرویس‌های تاکسی رسمی قرار نمی‌گیرند، با ایجاد امکان بهره‌مندی حداکثری از زمان و کاهش انتظار برای مسافر، فرصت بهتری برای درآمدزایی این رانندگان فراهم می‌کنند و در مقابل، هزینه کمتری هم برای مسافران و درخواست کنندگان سفر خواهند داشت. برای مثال می‌توان این سرویس‌ها را از نظر هزینه با یک آژانس تاکسی مقایسه کرد.

آژانس تاکسی، موسسه‌ای است که به عنوان واسطه بین مسافر و راننده عمل می‌کند. هزینه اجاره‌ محل، سهم بالای صاحب آژانس، حقوق افرادی که درآن وظیفه پاسخ گویی به تماس‌های مسافران را دارند، هزینه خودرو پس از پیاده کردن مسافر در مقصد و برگشت به آژانس از هزینه‌های ملموس و غیر ملموس این شیوه ارائه خدمات حمل و نقل است که به همراه هزینه‌های سربار دیگر، ناگزیر از مسافر دریافت می‌شود. این در حالی است که در سیستم حمل ونقل آنلاین بسیاری از هزینه‌های ذکر شده وجود ندارد.

میلاد منشی‌پور، مدیرعامل TAP30 که یکی از شرکت‌های ارایه دهنده خدمات تاکسی آنلاین است، در این رابطه می‌گوید: «این سیستم بر مبنای بهینه‌سازی زمان و هزینه کار رانندگان پایه‌گذاری شده است. آژانس‌ها در یک ساعت  تعداد محدودی سفر به راننده می‌دهند. درحالی که در سیستم حمل و نقل آنلاین این تعداد تا 50 درصد افزایش پیدا می‌کند. چون راننده می‌تواند بلافاصله پس از اتمام یک سفر، مسافر بعدی را سوار کند. به این ترتیب هم درآمد کلی راننده بالاتر می‌رود و هم قیمت تمام شده برای مسافر پایین می‌آید.»

در جدول زیر می‌توانید مقایسه قیمت آژانس‌ها و تاکسی آنلاین را در 6 مسیر نمونه در تهران مشاهده کنید. این مقایسه نشان می‌دهد که در مسیرهای منتخب استفاده از سرویس تاکسی آنلاین بین 40 تا 50 درصد ارزان‌تر تمام می‌شود.

اما این تمام ماجرا نیست و این سیستم حمل و نقل هوشمند و مبتنی بر نرم افزارهای موبایل، هزینه‌های دیگری را هم از دوش مدیریت شهری و شهروندان بر‌می‌دارد.

هرچه تعداد خودروهای تک سرنشین در حال تردد در شهر بیشتر باشد، با حجم بیشتری از ترافیک، آلودگی‌ هوا و آلودگی صوتی روبه‌رو هستیم. این درحالی است که اگر اتوموبیلی خالی به مبدا باز نگردد، یا راننده مجبور نباشد که در خیابان به‌دنبال مسافر دربستی بگردد، قاعدتا حجم ترافیک کاهش پیدا کرده، شهر هوای تمیزتری خواهد داشت و مسافران نیز علاوه بر هزینه، در وقت نیز صرف جویی قابل توجهی می‌کنند.

تحقیقات گسترده‌ای که در سال  2015 میلادی انجام شده، نشان داده است که استرالیایی‌ها در صورت استفاده از خدمات تاکسی آنلاین و موبایلی و به جای تاکسی‌های سنتی در طول یک سال 800 هزار ساعت در زمان صرفه جویی می‌کنند. همین تحقیق نشان داده که خدمات اشتراک سفر به صورت میانگین 20 درصد هزینه کمتری برای شهروندان استرالیایی داشته است. بررسی‌های مشابه درباره مزایای اقتصاد مشارکتی (sharing economy) در کشورهای دیگر نیز نتایج مشابهی داشته است.

یک بررسی دیگر در استرالیا نشان داده است که اگر استفاده از خدمات اشتراک سفر و استفاده از تاکسی‌های آنلاین، فقط 10 درصد از حجم تقاضا برای خودروهای شخصی بکاهد، 1.8 میلیون دستگاه خودروی کمتر به سطح خیابان‌های شهری روانه می‌شود که تاثیر فوق‌العاده‌ای در کاهش ترافیک و آلودگی‌های هوا دارد و هزینه‌های مقابله با این معضلات را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، خانواده‌های استرالیایی در مجموع در حدود 14 میلیارد و 400 میلیون دلار پس انداز خواهند کرد.

جدول مقایسه قیمت حمل و نقل در 6 مسیر نمونه شهر تهران با تاکسی سرویس و تاکسی آنلاین تپ‌سی

نوشته چرا استفاده از سرویس‌های تاکسی آنلاین ارزان‌تر است؟ اولین بار در پدیدار شد.