آیا تا به حال از خودتان پرسیده‌اید که اصلا تبلت چیست و چرا به وجود آمده است؟ در واقع این لوح‌های لمسی به چه دلیل توانستند در مدت زمانی کوتاه وارد خانه‌های بسیار زیادی بشوند اما با همان سرعت، شروع به محو شدن بکنند؟

برخلاف تصور بسیاری از افراد که اپل را سازنده نخستین تبلت می‌دانند، این کمپانی دیگر آمریکایی یعنی مایکروسافت بود که سال‌ها پیش از آی‌پد، تبلت ویندوزی خودش را وارد بازار کرد، محصولی که به واسطه ایرادات زیادی چون سنگینی و یا قابلیت لمس تنها با قلم، دچار موفقیت نشد و حتی پس از آن دیگر کمپانی بزرگ آن زمان یعنی نوکیا یک تبلت را وارد بازار نمود که سرنوشت بهتری از محصول مایکروسافت نیافت. اما اپل توانست با جادوی استیو جابز و البته قابلیت‌های بسیار بهتر محصولش، یک کالای جنجالی را وارد بازار کند که برخی در آن زمان، از جایگزینی‌اش با لپ‌تاپ‌ها سخن گفتند و بعضی پا را فراتر گذاشته و حتی آینده فناوری را در اختیار این لوح‌های لمسی دانستند.

شرکت‌های بسیار زیادی به دنبال این هیاهو حرکت کرده و انوع و اقسام تبلت‌ها روانه بازار شد. سامسونگ محصولاتی گوناگون با سایزهای متفاوت عرضه کرد، ایسوس رده مخصوص به تبلت‌هایش را ایجاد نمود و بزرگانی چون موتورولا و سونی نیز دست به تولید نمونه‌هایی در این بخش زدند. خلاصه بازار هم به شکلی پیش رفت که دیگر هرکسی یک تبلت می‌خواست و البته بزرگ‌ترین بخش این مارکت در اختیار نمونه‌های ۷ اینچی قرار گرفت و با ارزان‌تر شدن هرچه بیشتر این دستگاه‌ها، تقریبا در هر خانه‌ای حداقل یکی از آن‌ها را می‌توانستیم پیدا کنیم.

اما اگر این روزها کمی به اطراف خود بنگریم، در اخبار جستجو کنیم و به علایق کاربران نگاهی بیندازیم، متوجه خواهیم شد که نه از سوی کاربران و نه سازندگان، دیگر علاقه سابق وجود ندارد و این تب تند، خیلی سریع فروکش کرده است. حتی آغازگر این شور آتشین یعنی اپل، دیگر به دنبال ساخت آی‌پدهای جدید نیست و باز هم تمرکز خودش را بر روی آی‌فون‌ها و مک‌بوک‌ها گذاشته است، دستگاه‌هایی که نمی‌خواهند بمیرند!

این روزها شاید بیشترین خریدار برای داشتن تبلت‌هایی که تنوع گذشته را ندارند، کودکان و نوجوانانی باشند که به دنبال یک دستگاه برای بازی کردن می‌گردند و والدین آن‌ها قصد هزینه کردن زیادی برای این امر ندارند؛ در واقع دیگر دوست‌داران فناوری به سراغ این لوح‌های لمسی نمی‌روند و من نیز قصد ندارم پس از یک بار تجربه داشتن تبلت، بار دیگر شانس داشتن مدلی جدیدتر را داشته باشم، چرا که هیچ‌گاه دیگر تبلت نخواهم خرید، اما چرا؟

اصلا فلسفه وجودی تبلت‌ها چیست؟

زمانی‌که استیو جابز اولین آی‌پد را معرفی کرد، این دستگاه با سایز ۹.۷ اینچی خودش در مقابل آی‌فون ۳.۵ اینچی آن زمان، درست به مانند یک غول می‌مانست و از آنجایی که بسیاری از اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها در سایز کوچک آی‌فون چندان لذت بخش نبودند، حضور آی‌پد توانست بسیار بدرخشد. در واقع این تفاوت اندازه یکی از دلایل موفقیت آی‌پد به‌خصوص برای سیستم عامل iOS بود. اما اگر این ابعاد را کنار بگذاریم، چرا باید برای یک تبلت پول اضافه بدهیم؟

آی‌فون‌ها هم مثل سایر گوشی‌های اندرویدی بزرگ و بزرگ‌تر شدند و همین امر سبب شد تا آن اختلاف ابعاد کوچک و کوچک‌تر شود. از سوی دیگر، آن نیاز به استفاده از اپلیکیشن‌ها در نمایشگری بزرگ‌تر، به همین خاطر کم‌رنگ و کم‌رنگ‌تر شد تا بفهمیم اصلا این تبلت‌ها هیچ فلسفه دقیقی برای وجودشان نیست! این امر در ارتباط با مدل‌های اندرویدی با شرایطی به مراتب بدتر وجود دارد! در اینجا دیگر محدود به آی‌فون نیستیم و انواع و اقسام گوشی‌ها حضور دارد، محصولاتی که حتی مرز باریک بین اسمارت فون و تبلت را نیز در نوردیده‌اند و گاهی اوقات نمی‌دانیم با یک تبلت روبه‌رو هستیم یا فبلت!

همین محصول جدید شیائومی با نام می میکس را در نظر بگیرید که نمایشگری ۶.۴ اینچی و بدون حاشیه دارد. هم آن قدری بزرگ است که نیاز به داشتن یک نمونه بزرگ‌تر را نبینید و هم آن قدری کوچک است که درون جیب‌تان جای بگیرید و به راحتی جابجایش کنید، پس با این شرایط، چرا باید یک تبلت هم بگیریم؟ به راستی فلسفه این دستگاه‌ها چیست؟ آیا به جز یک مانیتور بزرگ‌تر، چیز دیگری برای عرضه دارند؟

کسی به دنبال تبلت دوم نیست!

به شخصه وقتی به عقب نگاه می‌کنم، در طی این ۱۲ سالی که صاحب سیم کارت شده‌ام، بیش از ۱۰ گوشی عوض کردم، روندی که می‌دانم همچنان ادامه خواهد داشت و با یک ضرب و تقسیم ساده به عدد یک مدل برای هر سال می‌رسیم، اما تبلت چه؟ کلا یک مدل نکسوس ۷ خریدم و نه تنها هیچ‌وقت عوضش نکردم، بلکه به فکرش هم نیفتادم، چرا که همین مدل هم بلااستفاده مانده و از سوی دیگر، هیچ نیازی به تعویضش نمی‌بینم.

در واقع اکثر صاحبان تبلت‌ها، خیلی کم پیش می‌آید که بخواهند دستگاه‌شان را عوض کنند (به جز موارد نادر چون خرابی) و این امر سبب می‌شود که بازار تبلت‌ها نسبت به تلفن‌های همراه، خیلی سریع اشباع شده و میزان تقاضا به سرعت کاهش یابد.

فناوری آن‌ها رشد چندانی نمی‌کند

عدم رشد فناوری در تبلت‌ها به معنای عدم توانایی سازندگان برای این امر نیست، بلکه به علت عدم وجود توجیه اقتصادی است. در واقع یکی از وجه‌های مهم در خرید تبلت، بهای مقرون به‌صرفه آن‌ها در مقایسه با تلفن‌های همراه است و قاعدتا استفاده از فناوری‌های جدید و پیشرفته، نیاز به هزینه بیشتر کاربران دارد که به دلیل اشباع بازار و کم‌رنگ شدن مرز بین گوشی و تبلت‌ها، توجیه چندانی برای این پرداخت وجود ندارد. پس سازندگان نه تنها رغبتی به تولید دستگاه‌های خاص ندارند، بلکه از شمار تولیدات‌شان نیز روز به روز کاسته می‌شود.

از سوی دیگر، برخی از فناوری‌های جدید بر روی تبلت‌ها نمایش چندان جالبی نخواهد داشت. به طور مثال استفاده از نمایشگری با لبه‌های خمیده بر روی یک تبلت که سایزی ۱۰ اینچی دارد، به هیچ عنوان زیبایی و حتی کارایی موبایل را نخواهد داشت و یا تعبیه دوربین عکاسی دوگانه با لنزهای پیشرفته، کارایی تلفن همراه را ندارد، چرا که تبلت به علت سایز بزرگش، وسیله مناسبی برای عکس‌برداری و فیلم‌برداری نیست و اگر هم کسی اقدام به این امر کند، شبیه به کسی است که با پالتو و شال گردن در گرمای تابستان قدم می‌زند!

پس همین عدم رشد فناوری و به دنبالش، نداشتن قابلیتی ویژه و خاص، سبب شده تا تبلت‌ها نه تنها رشدی نکنند، بلکه کم کم رو به فراموشی پیش بروند.

لپ‌تاپ‌‌ها قاتلانی بی‌رحم!

شاید آن زمانی که بسیاری از تبلت‌ها به عنوان نابودکننده لپ‌تاپ‌ها نام می‌بردند، کسی تصویر نمی‌کرد که خیلی زود ورق برگردد و این بار لپ‌تاپ‌ها، تبدیل به قاتلان تبلت‌ها شوند. در واقع این دستگاه‌های با قدمت به واسطه پیشرفت در طراحی خودشان، توانستند ایراداتی چون وزن بیشتر یا گرانی بیش از حد را تا حد زیادی حل کرده و دوباره تبدیل به محبوب قلب‌ها برای افرادی بشوند که از گجت خودشان، یک کاربری حرفه‌ای‌تر می‌خواهند.

لپ‌تاپ‌های باریک و سبک وزن، نه تنها از نظر سخت‌افزاری قدرت بیشتری دارند، بلکه مجهز به سیستم عامل قوی‌تر، کیبورد دوست داشتنی و امکانات بیشتر هستند و تجهیز آن‌ها به نمایشگر لمسی، تیر خلاص بر چهره تبلت‌هایی است که تا چندی پیش مشغول پوزخند به چهره لپ‌تاپ‌ها بودند، آری، تبلت‌ها شاید منقرض شوند اما لپ‌تاپ‌ها نمی‌میرند!

آن چیزی را که می‌خواهیم، ندارند!

اگر نیازهای خودمان از یک گجت الکترونیکی را دسته بندی کنیم، متوجه می‌شویم بخش اعظم و شاید هم همگی، به واسطه تلفن همراه و لپ‌تاپ، پاسخ داده می‌شود و قاعدتا در این بین حضور تبلت، فقط نقش یک جیب خالی کن را بازی کرده و در مقابل،‌ کم‌ترین توانایی برای برآورده کردن نیازهای ما را دارد.

این روزها که شبکه‌های اجتماعی و اینترنت همراه نقشی پر رنگ در زندگی افراد دارند، پس جابجایی آسان و دوربین مناسب، یک ابزار ضروری است، چیزی که گوشی‌های موبایل نسبت به تبلت‌ها برتری بیشتری دارند و از سوی دیگر، اگر به دنبال یک استفاده حرفه‌ای با سیستم عاملی توانمند باشیم، باز لپ‌تاپ‌ها به عنوان بازیگر اصلی مطرح می‌شوند و یک تبلت، درست به مانند اسباب بازی در مقابل‌شان است.

چرا من باید اصلا تبلت بخرم؟

پس با این این شرایط مطرح شده، شما بگویید که چرا من باید یک تبلت بخرم، وقتی که می‌توانم نسخه کامل‌تر و بهتری را با استفاده از یک تلفن همراه و لپ‌تاپ اولترا بوک داشته باشم! می‌گویید قیمت کم‌تر تبلت؟ تجربه نشان داده زمان نیز این موضوع را حل خواهد کرد و فناوری چیزی است که حتی با پول کم، راه خودش را به خانه تک تک مردم باز می‌کند، اگر هم بگویید آن را نمی‌خواهید، فناوری شما را می‌خواهد و خودش را به هر شکل و مدلی که شده، غالب می‌کند! پس بیایید حداقل یک انتخاب درست داشته باشیم و بدانیم که تبلت، می‌میرد و چهره فناوریِ پیشرفته در قامت آن متبلور نمی‌شود!

نوشته نقدانه: چرا من دیگر تبلت نمی‌خرم؟ اولین بار در پدیدار شد.

آن روزی که نخستین لپ‌تاپ را دیدم، خوب به خاطر دارم. پس از مدرسه به یکی از مراکز خدمات کامپیوتر رفته بودم که چشمم به جمال آن لپ‌تاپ روشن شد! برای منی که به تازگی صاحب یک کامپیوتر با مانیتور بزرگ ۱۴ اینچی آن دوران شده بودم، دیدن یک وسیله که انقدر ظریفانه همه چیز را در خودش جای داده بود، جای بسی شگفتی داشت.

در آن روزگار خبری از اینترنت نبود و تازه دایال آپ داشت پای خودش را به خانه‌ها باز می‌کرد. برای خریدن یک سی‌دی مجبور به پرداخت هزینه بالایی بودیم و فلاپی دیسک‌ها یکی از وسایل رایج برای انتقال اطلاعات محسوب می‌شد. پس قاعدتا دیدن یک لپ‌تاپ با چنان ظاهر جمع و جوری، درست به مانند مشاهده یک خودروی تمام برقی چون تسلا در خیابان‌های امروز تهران می‌مانست!

خوشبختانه سرعت رشد فناوری به‌قدری در این سال‌ها سرعت گرفته که لپ‌تاپ‌ها علاوه بر آنکه دارای قیمتی بهتر شدند، از نظر تنوع و قدرت نیز رو به پیشرفت گذاشتند. دیگر سازندگان محدود به چند برند مشهور اون روزگار چون توشیبا، آی‌بی‌ام، دل و اچ‌دی نمی‌شد و هر سازنده با کلی مدل مختلف، خریداران را به سمت محصولاتش ترغیب می‌کرد. بازار لپ‌تاپ‌های ۱۵ اینچی بسیار داغ بود و سرانجام در حدود ۱۰ سال پیش، نخستین همراه کامپیوتری‌ام را خریدم! یک لپ‌تاپ مشکی رنگ تایوانی که اتفاقا خاطرات خیلی خوبی را در کنارش کسب کردم و به عنوان یک یار وفادار، همیشه پا به پایم پیش آمد.

دیگر لپ‌تا‌پ‌ها به قدری طرفدار پیدا کرده بودند که بسیاری آن‌ها را قاتل کامپیوترهای دسکتاپ دانسته و منتظر بودند تا به‌زودی فاتحه بلندی برای شادی روح پی‌سی‌های خانگی خوانده شود. اما از آنجایی که در همیشه بر یک پاشنه نمی‌چرخد، سر و کله دستگاه جدیدی به نام تبلت ناگهان در بازار پیدا شد. استیو جابز فقید با یک آی‌پد بر روی صحنه آمد و پس از آن، سازندگان ریز و درشت مشغول تولید این لوح‌های لمسی شدند. همین امر سبب شد تا پیش از آنکه خرمای دسکتاپ‌ها را بخوریم، خودمان را مشغول هم‌زدن حلوای لپ‌تاپ‌ها ببینیم و هر روز از گوشه و کنار خبر می‌رسید که عصر لپ‌تاپ‌ها به‌زودی سر آمده و تبلت‌ها بر مسند قدرت خواهند نشست.

اما ظاهرا لپ‌تاپ‌ها قصد نداشتند که به این راحتی دست از سر کاربران بردارند و پس از یک دوره هیجان که به واسطه ورود انواع تبلت‌ها به بازار ایجاد شد، این دستگاه‌های دوست داشتنی دوباره خودی نشان داده و ثابت کردند که نه تنها قرار نیست از بازار حذف شوند، بلکه این تبلت است که در حال فراموشی بوده و محبوبیت سابق را ندارد. لپ‌تاپ‌ها خودشان را به فراز قله‌ای رسانده و بلند فریاد می‌زدند: ما نمی‌میریم! اما واقعا چرا این دستگاه‌های دوست داشتنی بدون آنکه دارای تغییری بنیادین در چهره خودشان بشوند، همچنان از محبوب‌های بازار هستند؟

تنوعی مثال زدنی

اگر به بازار دیجیتال سر بزنید، شاید با خودتان بگویید که تلفن‌های همراه دارای بیشترین تنوع هستند، اما اگر از ما سوال بپرسید، می‌گوییم این لپ‌تاپ‌ها هستند که بیشترین تنوع را دارند. در واقع اگر شما از یک مدل گوشی خوشتان بیاید، در اکثر موارد فقط رنگ و یا حافظه داخلی آن را می‌توانید در هنگام خرید انتخاب کنید اما اگر به یک لپ‌تاپ علاقه‌مند شوید، متوجه خواهید شد که نه تنها در رنگ و حافظه داخلی، بلکه در پردازنده، مقدار رم، کارت گرافیک و حتی وضوح تصویر نمایشگر هم دارای حق انتخاب هستید.

با توجه به آنکه سازندگان خیلی راحت‌تر در مقایسه با موبایل و تبلت می‌توانند کانفیگ لپ‌تاپ‌ها را تغییر دهند، برای همین چنین سطح بالایی از تنوع حتی در ساخت یک مدل ایجاد می‌شود و همین امر باعث می‌گردد که خریدار، بازه‌ای گسترده برای انتخابش داشته باشد و حتی بتواند مواردی چون حافظه داخلی و یا رم را پس از خرید نیز دچار تغییر کند.

کمر باریک‌ها می‌آیند

اگر نگاهی به دنیای تلفن‌های همراه بیندازیم، متوجه می‌شویم که بیشترین فروش برای گوشی‌های میان رده و ارزان قیمت است اما بار پیشرفت و جلو راندن این صنعت را گوشی‌های پرچم‌دار برعهده گرفته‌اند. در واقع مشخصات یک گوشی فلگ‌شیپ است که مسیر آینده این صنعت را ترسیم کرده و همگان را نسبت به آن امیدوار نگاه می‌دارد.

حال این داستان برای لپ‌تاپ‌ها نیز در حال تکرار است. اولترابوک‌های فلزی و پیشرفته، نقش پرچم‌داران این بخش را بازی کرده و به‌خوبی مشخص می‌کنند که این بخش از بازار در حال نفس کشیدن است. اپل جدیدترین مک‌بوک خودش را با تولبار لمسی معرفی کرد و مایکروسافت بر روی سرفیس‌بوک‌هایش حتی بیشتر از تلفن‌های همراهش مانور می‌دهد (اصلا مگر موبایل هم دارد؟). لنوو لپ‌تاپ‌های باریک و جذاب سری یوگا را توسعه داده و ایسوس نیز تمرکز خودش را بر روی رده ذن‌بوک گذاشته است. حتی یکی از خبرسازترین محصولات ورودی در سال جاری میلادی، لپ‌تاپ XPS 13 کمپانی دل بود که به‌خاطر طراحی زیبایش، طرفداران زیادی پیدا کرد.

پس نگاهی به سردمداران لپ‌تاپ‌ها به خوبی نشان می‌دهد که آن‌ها نمی‌خواهند بمیرند!

کیبوردها ناجی هستند

شاید اصلی‌ترین تفاوت یک تبلت با لپ‌تاپ، به‌خصوص پس از ورود نمونه‌های ویندوزی به بازار، همین وجود کیبورد فیزیکی است. شاید بسیاری به اشتباه در ابتدا تصور کردند که صفحات لمسی با کیفیت به همراه کیبوردهای مجازی، آینده این صنعت خواهد بود اما زهی خیال باطل، هیچ چیزی نمی‌تواند جای یک کلید فیزیکی را بگیرد. همین الان که مشغول تایپ کردن هستم، به‌خوبی می‌دانم که با یک کیبورد مجازی، نه فقط از سرعتم کاسته می‌شد، بلکه میزان خطا نیز به حد قابل توجهی بالا می‌رفت و اصلا همین صدای چلپ چلپ تایپ کردن، خودش یکی از مزایای لپ‌تاپ داشتن است!

البته برخی سازندگان سعی کردند تا یک کیبورد بلوتوثی و یا جداشونده را نیز به همراه تبلت خود عرضه کنند اما بازار استقبال چندانی از این مورد نکرد، چون با این وضعیت قیمت تبلت‌ها به همین لپ‌تاپ‌ها می‌رسید و از سوی دیگر، خبری از امکانات بالاتر لپ‌تاپ‌ها چون سیستم عامل پیشرفته‌تر یا پورت‌های بیشتر نبود.

سیستم عاملی که باید آن را ستود

بیشترین سیستم عامل مورد استفاده بر روی لپ‌تاپ‌ها، ویندوز است و پس از آن مکینتاش و سپس در رتبه‌ خیلی پایین‌تر، محصولی چون لینوکس قرار می‌گیرد. این دو سیستم عامل هیچ‌وقت به صورت کامل برای دیوایس‌های همراه چون گوشی موبایل و تبلت عرضه نشدند تا همچنان برای کامپیوترها یونیک بمانند. از طرفی طراحی آن‌ها هم به شکلی است که علاوه بر سخت‌افزار قوی‌تر، به نمایشگری با ابعاد بزرگ‌تر نیاز دارند. مثلا فرض کنید که می‌خواهید با فتوشاپ کار کنید یا در ۳D Max یک تیزر سه‌بعدی بسازید، در این حالت موبایل هیچ کاربردی ندارد. تبلت هم که این وسط تکلیفش با خودش مشخص نیست، نه موبایل است و نه نوت بوک و صرفا آمد تا جیب یک سری را خالی کند و سپس از بازار محو شود!

در این بین لپ‌تاپ‌ها بهترین سازگاری را با سیستم‌عامل‌های قدرتمندی چون ویندوز و مکینتاش دارند. به لطف سخت‌افزارهایی که روز به روز بهتر می‌شوند و حافظه‌های SSD‌ که سرعت بسیار بالایی نسبت به هاردهای قدیمی‌تر دارند، لذت کار کردن با یک سیستم عامل قدرتمند را فقط می‌توان با یک لپ‌تاپ چشید و هیچ موبایل و تبلتی را یارای مقاومت در این بحث نیست.

و در آخر؛ من همه چیز هستم!

با توجه به حرفه‌ای که دارم، گاهی اوقات مجبور هستم که به سفرهای چند روزه بروم، برخلاف آن چیزی که می‌گویند گوشی‌های هوشمند امروزی قادر هستند تا تمام نیازهای یک فرد را برطرف کنند، من نیازم زمانی برطرف می‌شود که لپ‌تاپم را همراه داشته باشم! در واقع بدون لپ‌تاپ احساس می‌کنم که چیزی را گم کرده‌ام و یک گوشی موبایل، هرچقدر هم پیشرفته و قدرتمند باشد باز قادر به اجرای خواسته‌های من نیست.

در حقیقت کارکرد تلفن‌های همراه و لپ‌تاپ‌ها هنوز به اندازه‌ای نسبت به یکدیگر دور است (و البته دور خواهد ماند) که یک فرد برای برطرف ساختن نیازهای کاری خودش، همچنان نیازمند یک لپ‌تاپ خواهد بود. به‌خصوص زمانی که بدانید نوت بوک‌ها سرعت شما را در انجام اکثر کارها بسیار بیشتر می‌کنند، به توانمندی‌شان ایمان خواهید آورد!

البته آینده را کسی به طور دقیق نمی‌تواند پیش‌بینی کند اما حداقل از یک چیز مطمئن هستم که تا سال‌ها، این گجت‌های همراه و دوست داشتنی باقی خواهند ماند و با کم‌تر کردن وزن و مقاوم‌تر شدن‌شان، به‌خوبی همراه با فناوری رشد کرده و بلند فریاد می‌زنند که لپ‌تاپ‌ها نمی‌میرند!

نوشته پندانه: لپ‌تاپ‌ها نمی‌میرند! اولین بار در پدیدار شد.