تفاوت میان پردازشگر تک هسته‌ای و چند هسته‌ای در گوشی‌ها

آیا تاکنون از خود پرسیده‌اید که تفاوت میان یک پردازشگر تک هسته‌ای و یک پردازشگر چند هسته‌ای در چیست؟

نخستین گوشی‌های هوشمندی که دارای پردازشگرهای دو هسته‌ای بودند، در سال ۲۰۱۰ میلادی به بازار آمدند. پیش از آن، گوشی‌های هوشمند از پردازشگرهای تک هسته‌ای بهره می‌بردند، که کمترین و بیشترین نیروی فرکانس پردازشی آنان از کمابیش ۵۲۸ مگاهرتز آغاز می‌شد و نزدیک به ۱.۴ گیگاهرتز سرریز می‌کرد. این یعنی میانگین توانایی پردازشی میان همه گوشی‌ها نزدیک به ۹۰۰ مگاهرتز یا ۰.۹ گیگاهرتز بود.

از آن پس، شمار هسته‌ها گسترش یافت، تا جایی که امروزه، برخی از گوشی‌های میان‌رده بازار دارای ۸ هسته هستند، با آنکه در کنار آنان، گوشی‌های ۶ هسته‌ای و ۴ هسته‌ای نیز هنوز ساخته می‌شوند و بهره‌وری دارند.

صرف نظر از ویژگی چند پردازشی ناهمگون این پردازشگرها، گوشی‌های هوشمند امروزی دارای ۸ پردازشگر جداگانه هستند که به صورت ناوابسته و سرخود توانایی بکارگذاری وظیفه‌ها را از درون حافظه‌های مجازی خود دارند. این یعنی ۸ موتور آتشین قدرتمند، آماده برای به دوش کشیدن اپلیکیشن‌های شما هستند.

ولی پیش از آنکه به گام سرد برسیم، می‌خواهیم بدانیم که چرا باید از چند هسته در یک پردازشگر بهره برد و سود و زیان بهره‌وری از آنان در چیست؟

از این رو، همراهان آی‌تی‌رسان، با ما به دنبال کشف حقیقتی خاک‌خورده، در دریاچه‌ای از گدازه‌های الکتریکی با کمابیش ۱ میلیون ولت قوطه‌ور شوید و دست کم به شمار ۵۰ میلیارد از نورون‌های مغز خود را چند دقیقه‌ای در اختیار ما بگذارید!

با ما همراه باشید.

پردازشگرهای تک هسته‌ای و چند هسته‌ای

در گوشی‌های هوشمند امروزی، برترین گام، بهره‌وری هرچه بیشتر از انرژی و نگهداری آن برای پروسه‌های پسین است.

با آنکه سازندگان تراشه‌های پردازشی به مانند اپل، کوالکام، و سامسونگ، بی‌درنگ می‌کوشند تا بهترین‌ها را به زندگی آورند، ولی این چارچوب که در یک مکان بسته و کوچک، ناچار به بهره‌وری از یک باتری برای خوراک رسانی به پردازشگر خود باشند، بسی گذرناپذیر است.

سه عامل در برآورد توان پردازشی یک پردازشگر موبایل نقش دارند:

  • گنجایش خازنی مدارها (C)
  • ولتاژ مدارها (V)
  • فرکانس گاه‌شمار (f)

که با فرمول P=CV۲f برآورد می‌شوند. هرچه اندازه فرکانس یک پردازشگر بیشتر باشد، توان پردازشی آن بیشتر خواهد بود. همچنان با دگرگونی ولتاژ، گواه افزایش چشم‌گیری در توان پردازشی آن خواهید بود.

در پی آغاز به کار بستن یک پردازشگر تک هسته‌ای، می‌توانیم به هریک از دگرشوهای آن (متغیرها) نرخ ۱ بدهیم. بنابراین، دگرشوهای V, C, f هرسه برابر با ۱ خواهند بود. این شیوه برآورد آن به زبان ریاضی است، نه آنچه که در جهان حقیقی می‌بینیم. پس برآورد نیروی برق کل آن برابر با ۱ خواهد بود.

اکنون برای آنکه بتوانیم به خوبی گواه پیوند میان دو پردازشگر تک هسته‌ای و دو هسته‌ای باشیم، ما می‌توانیم برای پردازشگر دو هسته‌ای با نیمی از نیروی فرکانس کل برای هر هسته، چند نرخ تند بدهیم.

در این هنگام، گنجایش خازنی به سبب مداربندی و گردش نیروی برق بیشتر افزایش می‌یابد. پرش از یک هسته‌ای به دو هسته‌ای، دگرگونی نرخ دگرشوی C از ۱ به ۲ را در بر خواهد داشت، ولی ما از نرخ ۲.۲ در آن بهره خواهیم برد تا بتوانیم هرگونه گردش درهم برهم برق و دگرگونی‌هایی که در پی بهره‌وری از دو هسته آشکار خواهند شد را پوشش دهیم. اندازه ولتاژ به مانند فرکانس کاهش خواهد یافت.

برای پیش‌بینی از رخداد خطا، ما ولتاژ را به ۰.۶، و نیروی فرکانس را به نیمی از فرکانس کل هسته دگرگون می‌کنیم، از این رو، فرکانس آن برابر با ۰.۵ خواهد بود. بنابراین، برآورد پایانی با فرمول P = ۲.۲ * ۰.۶۲ * ۰.۵ به دست می‌آید، که دست‌آورد این فرمول برابر با P = ۰.۳۹۶ (به صورت فشرده ۰.۴) خواهد بود.

از نظر بهره‌وری از نیروی پردازشی خام، این پردازشگر دو هسته‌ای با نیمی از نیروی فرکانس کل هر هسته می‌تواند به مانند یک پردازشگر تک هسته‌ای با نیروی فرکانس گاهشمار کامل، شماری یکسان از داده‌ها را ارزیابی کند، ولی همانگونه که می‌نگرید، پردازشگر دو هسته‌ای تا ۶۰ درصد از نیروی برق کمتری کار می‌کشد، که به این بهره‌وری از راهکار چند هسته‌ای می‌گویند.

آزمایش تمشک پی

برای آنکه بتوانیم نشان دهیم که پردازشگرهای دو هسته‌ای با نیمی از سرعت می‌توانند در یک سطح برابر با پردازشگرهای تک هسته‌ای با کل سرعت بازدهی داشته باشند، ما کامپیوتر کوچک تمشک پی را به همراه یک بنچمارک بر پایه عدد اول پیکربندی کردیم.

خوبی بهره‌گیری از تمشک پی این است که در آن می‌شود هسته‌ها را روشن یا خاموش کرد، و فرکانس پردازشگر را دستکاری کرد. این یک راه خوب برای آزمایش آنچه است که در اندیشه داریم.

با بهره‌گیری از یک نر‌م‌افزار آزمایشی برای پیدایش عدد اول تا سقف ۵۰۰۰۰۰۰ در دو ریسه اجرایی روی هریک از هسته‌ها، یک سیستم تمشک پی ۴ ساده می‌‍تواند در ۱۲ ثانیه یک وظیفه را به پایان برساند.

با به کار بستن همان آزمایش روی تنها یک هسته ولی همچنان دو ریسه، گواه آن بودیم که تمشک پی تواتست کار را در ۲۴ ثانیه پایان دهد. از آنجایی که یک هسته خاموش بود، همه شمارش‌ها و محاسبات به دوش هسته روشن افتاد، به همین دلیل زمان بیشتری گرفته شد.

ما سپس هسته دیگر را نیز روشن کردیم ولی نیروی فرکانس گاهشمار را از ۱.۵ گیگاهرتز به نیمی از آن یعنی ۷۵۰ مگاهرتز کاهش دادیم. اکنون که هریک از هسته‌ها با نیمی از سرعت فرکانس کل به کار بسته شده‌اند، گواه آن بودیم که آزمایش همچنان در ۲۴ ثانیه پایان یافت.

این یعنی بهره‌گیری از یک هسته با فرکانس کامل، یا دو هسته با نیمی از نیروی فرکانس، اثری در سرعت برآورد کار ندارد، و هردوی آنان وظیفه‌ها را در یک زمان یکسان به پایان می‌رسانند، ولی در پی آزمایش با دو هسته، ما گواه آن بودیم که تا ۶۰ درصد نیروی برق کمتری به کار گرفته شد.

ناگفته نماند که هردو آزمایش به طور دقیق در ۲۴.۰ ثانیه پایان نیافتند. میان اجرای هردو آزمایش، چند میلی‌ثانیه فاصله وجود داشت.

از این رو، ما یک آزمایش درازتر را آغاز کردیم که بیش از چند دقیقه تا پایانش زمان می‌گرفت.

در پی بهره‌گیری دوباره از آزمایش بالا، گواه آن بودیم که با گذر بیش از سه دقیقه، مورد دو هسته‌ای ما با پیکربندی نیمی از نیروی فرکانس پردازشی در هر هسته (۷۵۰ مگاهرتز یا ۰.۷۵ گیگاهرتز)، به اندازه ۱.۵ ثانیه (کمتر از ۱ درصد) سریع‌تر از مورد تک هسته‌ای ما با بهره‌گیری از بالاترین نیروی فرکانس (۱.۵ گیگاهرتز) کارکرد داشت.

این هرچند یک تفاوت و ناهمسانی کوتاه و کوچک میان دو آزمایش است، ولی در آزمایشی ۱۰ برابر درازتر، گواه ۱۰ برابر ناهمسانی خواهیم بود — این یعنی نزدیک به ۱۵۰۰۰ میلی‌ثانیه (۱۰ درصد) نابرابری در بر خواهد داشت.

هسته‌ها همیشه برابر با یکدیگر نیستند

یک نکته بسیار ارزنده و درخور یادآوری این است که همه هسته‌ها برابر با یکدیگر نیستند. هر چیزی که ما در این نوشته گفتیم، بر پایه بهره‌گیری از یک معماری و ساختار یکسان از پردازشگر بود. در جهان حقیقی، با پیچیدگی‌های بیشتری روبه‌رو خواهیم بود.

همانگونه که در آغاز این نوشته گفتیم، در پردازشگرهای موبایلی امروزی، از ویژگی چند پردازشی ناهمگون بهره گرفته می‌شود. این یعنی یک پردازشگر دارای هسته‌های بهره‌ور از انرژی خواهد بود که دارای کارایی کمتری هستند، و هسته‌هایی با کارکرد بالا که از انرژی بالایی بهره می‌برند ولی دارای کارایی بیشتری هستند. در یک پردازشگر ۸ هسته‌ای اندرویدی، چهاریک از هر کدام وجود دارند.

پردازشگرهای اپل کمی فرق می‌کنند. یک پردازشگر اپل به تنهایی دارای دو هسته با کارکرد بالا و چهار هسته بهره‌ور از انرژی است، که برآورد آن ۶ هسته است.

ولی در اینجا نباید خیلی به شمار هسته‌ها ارزش بدهید، زیرا آن دو هسته با کارکرد بالایی که اپل برای پردازشگرش برگزیده است، از دید اندازه بسیار بزرگ هستند و کارایی چند برابری را در رویارویی با پردازشگرهای کوالکام و سامسونگ پیشکش می‌کنند.

بها و هزینه این کارایی بالا، کارکرد بسیار زیاد از نیروی برق است، به همین دلیل است که هسته‌های یک پردازشگر اپل با نیروی فرکانس پایین‌تری در رویارویی با دیگر پردازشگرهای بازار به کار گذاشته می‌شود. همچنان به همین دلیل است که بازار تک هسته‌ای‌ها همیشه در دستان اپل بوده است.

گام سرد

هر آنچه که از ویژگی‌های روی کاغذ یک پردازشگر می‌آموزید، درستی یا نادرستی خود را در کارکرد خود در گوشی یا تبلت نشان می‌دهند.

ما پیشنهاد می‌کنیم که پیش از آنکه محصول درخور نیاز خود را برگزینید، جدا از بررسی آنچه که در کاغذ می‌نگرید، کارکرد نهایی دستگاه را ارزیابی کنید و با دیگر محصولات بازار بسنجید و نظرات و دیدگاه‌های کاربران را مورد بررسی قرار دهید.

اگر با دو پردازشگر با ویژگی‌های یکسان روی کاغذ ولی از دو شرکت جدا برخورد داشتید، گمان نکنید که آنان در کارکرد نیز یکسان هستند.

طراحی چیپست، مواد بکارگرفته‌شده در آن، و ریزنگری‌ها، به تنهایی در خوب یا بد بودن آن نقش دارند.

آنچه که باید همیشه در نظر داشته باشید، نخست آن چیزی است که به آن نیاز دارید، سپس چیزی که گمان می‌کنید در آینده به آن نیاز خواهید داشت. خیلی به شمار و ارقام ارزش ندهید. ما بسیار دیده‌ایم که ویژگی‌های پردازشگر یک دستگاه روی کاغذ چند برابر برتر از رقبای خود در بازار بود، ولی در کارکرد، به یک سوم برخی نرسید.

برنامه‌ای که در آزمایش بالا از آن بهره بردیم، به گونه‌ای نوشته شد تا بتواند چند ریسه را به کار بندد. همه برنامه‌ها و اپلیکیشن‌ها به صورت چندریسمانی نوشته نشده‌اند، یعنی برخی از آنان تک‌ریسمانی هستند و با یک هسته بهتر می‌توانند کارکرد داشته باشند. بنابراین برخی از اپلیکیشن‌ها پیوند و کارکرد بهتری را با پردازشگرهای تک هسته‌ای نسبت به چند هسته‌ای خواهند داشت.

یک برنامه‌نویس خوب، اپلیکیشن خود را به گونه‌ای طراحی می‌کند که در رویارویی با چند هسته بتواند از آنان بهره ببرد.

نکته دیگر در مورد پردازشگرهای تک هسته‌ای و چند هسته‌ای این است که در دومی هر هسته دارای حافظه پنهان (Cache) و حافظه رجیستر جداگانه‌ای است که در افزایش سرعت پردازش پروسه‌ها بسیار اثرگذار هستند.

جمع‌بندی

به زبانی ساده، پردازشگرهای تک هسته‌ای از نهایت نیروی فرکانس خود برای کارکرد هرچه بهتر بهره می‌برند، که این به بهره‌وری بیشتر از نیروی برق، و در نتیجه به کاهش زودهنگام باتری گوشی یا تبلت شما می‌انجامد. این پردازشگرها در بکاربستن هرچه بهتر چندین اپلیکیشن به صورت همزمان (بیشتر در گوشی‌های اندرویدی) ناتوان هستند، و باعث داغی باتری و قطعه‌های دیگر و در پایان سرتاپای دستگاه می‌شوند.

پردازشگرهای چند هسته‌ای هریک دارای نیروی فرکانس جدایی در هسته‌های خود هستند. آنان از نیروی برق کمتری بهره می‌برند که این باعث طول عمر بیشتر باتری می‌شود. این پردازشگرها به راحتی توانایی بکاربستن هرچه بهتر چندین اپلیکیشن را به صورت همزمان دارند.

شما می‌توانید نظرات خود را با دیگران به اشتراک بگذارید و آنان را از برآورد کارکرد محصولی که در دست دارید، بهره‌مند کنید.

نوشته تفاوت میان پردازشگر تک هسته‌ای و چند هسته‌ای در گوشی‌ها اولین بار در اخبار تکنولوژی و فناوری پدیدار شد.

تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

Capture-3 تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

درک نحوه کارکرد اکثر اجزای کامپیوتر کار نسبتا آسانی است. رم، حافظه ذخیره‌سازی، لوازم‌جانبی و نرم‌افزار همگی با هدف شکل دادن به یک عملیات کامپیوتری با یکدیگر همکاری می‌کنند. اما CPU قلب تپنده سیستم شما به‌شمار می‌آید و ظاهرا عملکرد آن حتی به عقیده بسیاری از افراد فنی نیز اسرارآمیز به‌نظر می‌رسد. در ادامه تلاش شده تا چگونگی عملکرد CPU به‌طور کامل تشریح شود. اکثر منابع تحقیقاتی برای این مقاله از کتاب “But How Do It Know” نوشته جی‌کلارک اسکات استخراج شده‌اند.

What-is-CPU-Featured-670x335 تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

پیش از آغاز کار بایستی یک نکته را مدنظر قرارداد. CPUهای مدرن در مقایسه با نمونه‌های بررسی شده در این مقاله به مراتب پیچیده‌تر هستند. تقریبا غیرممکن است که یک نفر قادر به درک کلیه ظرافت‌های تراشه‌ای با بیش از یک میلیارد ترانزیستور باشد. با این‌حال اصول پایه برای نحوه قرارگیری این اجزا در کنار یکدیگر، یکسان باقی می‌ماند و فهم این اصول، امکان درک بهتر عملکرد سیستم‌های مدرن را برای شما فراهم خواهد کرد.

شروع با اجزای کوچک

74D59993-C295-4CA6-AF15-F3A7A01D5E6F تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

کامپیوترها در مبنای دودویی عمل می‌کنند و تنها قادر به درک 2 وضعیت روشن و خاموش هستند. این سیستم‌ها به منظور اجرای محاسبات باینری از المانی موسوم به ترانزیستور بهره می‌گیرند. ترانزیستور تنها در صورت وجود جریان در سراسر گیت به جریان منبع اجازه عبور و تخلیه خواهد داد. این المان اساسا یک سوئیچ دودویی را ایجاد نموده و بسته به سیگنال ورودی دوم، جریان سیم را قطع می‌کند. کامپیوترهای مدرن به منظور انجام محاسبات از میلیاردها ترانزیستور استفاده می‌کنند. اما در پایین‌ترین سطح شما بایستی نسبت به عملکرد چند نمونه از بنیادی‌ترین اجزا که با نام گیت نیز شناخته می‌شوند، آگاهی پیدا کنید.

گیت‌های منطقی

7B58FA00-8009-4C98-8D23-C7AE5713DD6A تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

برای دستیابی به درکی درست از نحوه کارکرد ترانزیستور بایستی با المان‌هایی موسوم به گیت‌های منطقی آشنا شویم. گیت‌های منطقی، 2 ورودی باینری را دریافت نموده و پس از انجام عملیات بر روی آن‌ها، یک خروجی را بازگردانی می‌کنند. به‌عنوان مثال در صورتی‌که یکی از ورود‌ی‌ها صحیح باشند، گیت OR مقدار صحیح را بازمی‌گرداند. گیت AND صحیح بودن هر 2 ورودی را بررسی می‌کند. گیت XOR صحت تنها یکی از ورودی‌ها را ارزیابی نموده و گیت‌های منفی شامل NOR، NAND و XNOR نیز نسخه‌های معکوس شده گیت‌های پایه‌ای خود محسوب می‌شوند.

اجرای عملیات ریاضی با گیت‌ها

C0B67AE8-DD24-44A7-AC53-D37F8369C9BA تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

با وجود تنها 2 گیت شما قادر به انجام عملیات ابتدایی جمع دودویی خواهید بود. نمودار بالا یک نیم جمع‌کننده (half adder) را نمایش می‌دهد. این دیاگرام با استفاده از Logicly که یک بستر رایگان و آنلاین برای طراحی گیت‌های منطقی است، ایجاد شده است. در این‌جا تنها در صورت روشن شدن یکی از ورودی‌ها و نه هر دو آن‌ها، گیت XOR روشن خواهد شد. در صورت روشن بودن هر 2 ورودی، گیت AND روشن می‌شود؛ اما با عدم وجود ورودی در وضعیت خاموش باقی خواهد ماند. بنابراین اگر هر 2 ورودی روشن باشند، گیت XOR در وضعیت خاموش باقی مانده و گیت AND روشن می‌شود. این وضعیت در 2 حالت به پاسخ درست منجر خواهد شد:

722A5391-78E7-4F78-ABB4-444AF62E635A تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

این موضوع یک پیکره‌بندی ساده با 3 خروجی متمایز 0، 1 و 2 را در اختیار ما قرار خواهد داد. اما یک بیت قادر به ذخیره‌سازی مقادیر بزرگ‌تر از 1 نیست و این دستگاه چندان مفید نخواهد بود؛ زیرا تنها یکی از ساده‌ترین مسائل ریاضی ممکن را حل می‌کند. اما این مدار تنها نمایانگر یک نیم جمع‌کننده است و در صورتی‌که 2 عدد از آن‌ها را به یک ورودی دیگر متصل نمایید، یک جمع‌کننده کامل (full adder) ایجاد خواهد شد:

Capture-1 تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

جمع‌کننده کامل دارای 3 ورودی است که 2 عدد از آن‌ها برای جمع و یکی به‌عنوان رقم نقلی (carry) استفاده می‌شود. هنگامی‌که فضای لازم برای ذخیره‌سازی عدد نهایی از ظرفیت یک بیت فراتر می‌رود، رقم نقلی به‌کارگیری خواهد شد. جمع‌کننده‌های کامل در یک زنجیره متصل خواهند شد و رقم نقلی از یک جمع‌کننده به جمع‌کننده بعدی منتقل می‌شود. این رقم به نتیجه گیت XOR در اولین نیم جمع‌کننده اضافه خواهد شد و برای مدیریت هر 2 حالتی که ورودی‌های ترانزیستور بایستی روشن باشند نیز از یک گیت OR اضافی استفاده می‌شود.

زمانی‌که هر 2 ورودی روشن هستند، رقم نقلی روشن شده و به جمع‌کننده کامل بعدی در زنجیره ارسال خواهد شد.

Capture-2 تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

این موضوع موجب ایجاد پیچیدگی مضاعف می‌شود. افزایش تعداد بیت‌ها، اساسا به معنای افزایش تعداد جمع‌کننده‌های کامل در یک زنجیره طولانی‌تر است.

اکثر عملیات‌های ریاضی دیگر به کمک عمل جمع قابل‌ اجرا خواهند بود. عملیات ضرب تنها همان عمل جمعی است که بارها تکرار می‌شود. تفریق از طریق معکوس نمودن یک بیت خیالی قابل‌انجام بوده و تقسیم در واقع همان تکرار عمل تفریق خواهد بود. اگرچه تمامی کامپیوترهای مدرن به منظور افزایش سرعت اجرای اعمال پیچیده‌تر مجهز به راه‌حل‌های مبتنی بر سخت‌افزار هستند؛ اما به لحاظ فنی شما با استفاده از یک جمع‌کننده کامل قادر به انجام کلیه آن‌ها خواهید بود.

مفهوم گذرگاه و حافظه

C1CA7358-64C3-44BF-9285-9E36F68A09B8 تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

تا این‌جا کامپیوتر ما چیزی بیش از یک ماشین‌حساب بد نیست. چرا که نمی‌تواند هیچ چیزی را به‌خاطر بسپارد و با خروجی‌های خود نیز هیچ کاری انجام نمی‌دهد. دیاگرام بالا یک سلول حافظه که قادر به انجام کلیه امورات مذکور است را نمایش می‌دهد. در دل این سلول از تعداد زیادی گیت NAND استفاده می‌شود. این سلول در دنیای واقعی و بسته به تکنیک ذخیره‌سازی می‌تواند کاملا متفاوت باشد؛ اما عملکرد آن یکسان خواهد بود. شما چندین ورودی را به حافظه ارایه نموده و بیت “نوشتن” را روشن می‌کنید. بدین ترتیب ورودی‌ها در داخل سلول ذخیره خواهند شد. این تنها یک سلول حافظه نیست؛ چرا که ما به روشی برای خواندن اطلاعات از آن نیز احتیاج خواهیم داشت. این‌کار با استفاده از یک فعال‌ساز انجام می‌شود که مجموعه‌ای از گیت‌های AND برای هر بیت موجود در حافظه است. همگی این‌ها به یک ورودی دیگر با نام بیت “خواندن” متصل هستند. بیت‌های نوشتن و خواندن غالبا تحت عنوان set و enable نیز نام‌گذاری می‌شوند.

تمامی این پکیج در قالب مجموعه‌ای با نام رجیستر یا ثبات قرار می‌گیرد. این رجیسترها به گذرگاه یا باس متصل هستند. گذرگاه مجموعه‌ای از ارتباطات است که در سراسر سیستم پیاده شده و به کلیه اجزاء متصل می‌شود. حتی کامپیوترهای مدرن امروزی نیز دارای یک گذرگاه هستند؛ اگرچه این ماشین‌ها به منظور بهبود عملکرد مالتی‌تسکینگ احتمالا مجهز به چندین باس خواهند بود.

781A7302-6B1A-483A-BEC4-A91003D8C5E7 تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

هر رجیستر همچنان دارای یک بیت خواندن و نوشتن است؛ اما در این پیکره‌بندی، ورودی و خروجی موجودیت‌های یکسانی هستند. این موضوع واقعا خوب است. به‌عنوان مثال در صورتی‌که مایل باشید محتوای ثبات R1 را در رجیستر R2 کپی نمایید، بیت خواندن ثبات R1 را روشن می‌کنید. بدین ترتیب محتوای ثبات R1 بر روی گذرگاه قرار می‌گیرد. در حالی‌که بیت خواندن روشن است، بیت نوشتن ثبات R2 را روشن خواهید کرد. با این اقدام، محتوای گذرگاه بر روی ثبات R2 کپی می‌شود.

ثبات‌ها برای ساخت حافظه‌های رم نیز به‌کار گرفته می‌شوند. رم غالبا در بستر یک شبکه با سیم‌هایی در 2 جهت قرار می‌گیرد:

0A0A5260-DD4F-4E63-A4B5-D86C50C8B531 تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

دیکدرها یک ورودی باینری را دریافت نموده و سیم با شماره مربوطه را فعال می‌کنند. به‌عنوان مثال عدد 11 در مبنای 2 معادل 3 در مبنای 10 بوده و بزرگ‌ترین عدد 2 بیتی به‌شمار می‌آید؛ بنابراین دیکدر بالاترین سیم را روشن خواهد کرد. در هر تقاطع، یک رجیستر وجود دارد و تمامی آن‌ها به گذرگاه مرکزی و یک ورودی مرکزی خواندن و نوشتن متصل هستند. هر 2 ورودی خواندن و نوشتن تنها در صورتی روشن خواهند شد که 2 سیم عبورکننده از ثبات نیز روشن باشند. این موضوع به‌طور موثر اجازه می‌دهد تا به انتخاب خود، عملیات خواندن یا نوشتن روی ثبات را تعیین نمایید. مجددا بایستی یادآوری کرد که یک رم مدرن، بسیار پیچیده‌تر است؛ اما این پیکره‌بندی همچنان عمل می‌کند.

مفهوم ساعت، Stepper و دیکدر

ثبات‌ها در همه‌جا مورد استفاده قرار می‌گیرند و ابزاری اساسی جهت انتقال داده و ذخیره‌سازی اطلاعات در CPU به‌شمار می‌آیند. اما چه چیزی فرمان جابه‌جایی اطلاعات را به آن‌ها ارسال می‌کند؟

کلاک یا ساعت، نخستین قسمت در هسته CPU است که در فواصل زمانی معین خاموش و روشن خواهد شد. این مشخصه بر حسب واحد هرتز یا سیکل برثانیه سنجیده شده و همان سرعتی است که در تبلیغات CPUها نیز به چشم می‌خورد. یک تراشه 5 گیگاهرتزی قادر به اجرای 5 میلیارد چرخه در هر ثانیه است. سرعت کلاک غالبا یک معیار بسیارمناسب برای سنجش سرعت CPU محسوب می‌شود.

A57AA82B-3EA5-4AFE-9E74-2298C185235D تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

کلاک دارای 3 وضعیت متفاوت است: ساعت پایه (base)، ساعت فعال (enable) و ساعت تنظیم (set)

ساعت پایه برای نیمی از یک چرخه روشن و برای نیمی دیگر خاموش خواهد بود. ساعت فعال به منظور روشن نمودن ثبات‌ها به‌کار گرفته می‌شود. جهت اطمینان از فعال شدن داده، این ساعت برای مدت زمان طولانی‌تری روشن خواهد ماند. ساعت تنظیم نیز هم‌زمان با ساعت فعال همواره بایستی روشن باشد؛ در غیر این‌صورت داده‌ها می‌توانند به شکل نادرست نوشته شوند.

کلاک به یک Stepper متصل می‌شود که از عدد 1 تا گام بیشینه را شمارش نموده و با انجام کار مجددا به عدد 1 باز خواهد گشت. بعلاوه برای هر ثباتی که CPU قادر به نوشتن اطلاعات بر روی آن‌ها است، کلاک به گیت‌های AND نیز اتصال پیدا می‌کند:

E90B8F25-EFA7-4630-B6BA-B086BDC71AB9 تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

این گیت‌های AND به خروجی یک جزء دیگر با نام رمزگشای دستورالعمل‌ها متصل هستند. دیکدر دستوراتی نظیر “SET R2 TO R1” را دریافت نموده و آن‌را به شکلی که برای CPU قابل‌فهم باشد، رمزگشایی می‌کند. دیکدر از رجیسترهای داخلی خاص خود موسوم به “ثبات دستورالعمل” بهره می‌گیرد و عملیات جاری نیز در این ثبات ذخیره می‌شود. نحوه دقیق انجام این‌کار به سیستم در حال اجرا توسط شما وابسته خواهد بود. اما با رمزگشایی دستورالعمل، بیت‌های set و enable مناسب برای رجیستر مربوطه روشن شده و مطابق با ساعت پردازنده، خاموش خواهند شد.

دستورالعمل‌های برنامه در حافظه رم (یا در سیستم‌های پیشرفته‌تر بر روی حافظه کش L1 که به CPU نزدیک‌تر است) ذخیره خواهند شد. از آن‌جا که داده‌های برنامه در ثبات‌ها ذخیره می‌شوند، لذا دقیقا همانند هر متغیر دیگری می‌توانند حین فرآیند انتقال یا پرش دچار تغییر شوند. به این ترتیب برنامه‌ها در ساختار خود از حلقه‌ها و گزاره‌های if استفاده می‌کنند. یک دستور پرش، موقعیت فعلی در حافظه را تعیین می‌کند؛ موقعیتی که داده‌های موجود در آن توسط دیکدر دستورالعمل خوانده شده و به مکانی متفاوت منتقل می‌شوند.

چگونگی کارکرد کلیه اجزا در کنار یکدیگر

FEF2BE7F-2810-4310-ADBB-ED359FB3321A تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید

اکنون تحلیل بسیار پیش ‌پا افتاده ما از نحوه عملکرد CPU تکمیل شده است. گذرگاه اصلی تمامی فضای سیستم را فرا گرفته و به کلیه ثبات‌ها متصل می‌شود. جمع‌کننده‌های کامل به همراه مجموعه‌ای از عملیات‌های دیگر در قالب واحد محاسبات منطقی یا ALU گنجانده شده‌اند. این ALU دارای ارتباطاتی با گذرگاه بوده و برای ذخیره‌سازی عمل ثانویه خود نیز از ثبات‌های داخلی بهره خواهد برد.

به منظور انجام محاسبات، داده‌های برنامه از حافظه رم سیستم دریافت شده و در قسمت کنترل بارگذاری می‌شوند. واحد کنترل 2 عدد را از RAM می‌خواند. سپس اولین رقم را در ثبات دستورالعمل ALU بارگذاری نموده و در ادامه رقم دوم را بر روی گذرگاه قرار می‌دهد. در همین‌حال، یک کد دستورالعمل نیز به ALU ارسال شده و مشخص می‌کند که ALU بایستی چه کاری را انجام دهد. در ادامه ALU کلیه محاسبات را انجام داده و نتیجه را در ثبات متفاوتی ذخیره می‌کند. CPU قادر است داده‌ها را از این ثبات خوانده و سپس ادامه فرآیند را دنبال نماید.

نوشته تمام چیزی که باید در مورد نحوه عملکرد CPU بدانید اولین بار در وب‌سایت فناوری پدیدار شد.

نگاهی به خانواده جدید پردازنده‌های اینتل Core X؛ قدرت را حس کنید!

شرکت اینتل از پردازنده‌های خانواده جدید Core X در هفت مدل مختلف رونمایی کرده است. قدرتمندترین عضو خانواده Core X پردازنده Core i9 Extreme است.

شرکت معروف آمریکایی اینتل به عنوان بزرگترین طراح و تولید کننده پردازنده و مادر بوردهای دیجیتال در حوزه خانگی و صنعتی در جریان نمایشگاه بین المللی کامپیوتکس تایوان امسال از خانواده جدید پردازنده‌های دسکتاپ Core X و پردازنده ۱۸ هسته ای Core i9 رونمایی کرده است. در ادامه با تکرا همراه باشید تا به پردازنده‌‎های این خانواده نگاهی کامل داشته باشیم.

شرکت آمریکایی اینتل به عنوان یکی از غول‌های برتر حوزه تکنولوژی سال‌های زیادی است که به عنوان بزرگترین تولید کننده پردازنده در دنیا در حال فعالیت است و تا به امروز تولیدات زیادی از جمله قطعات اصلی در زمینه کامپیوترهای خانگی، صنعتی و حتی موبایل و تبلت داشته است اما حالا این شرکت در نمایشگاه کامپیوتکس ۲۰۱۷ در شهر تایپه کشور تایوان از نسل جدید پردازنده‌های دسکتاپ خود با نام Core X مخصوص کاربران حرفه‌‎ای از جمله گیمرها، تولید کنندگان محتوا و تمامی افرادی که نیاز به یک سیستم با پردازشگر قدرتمند برای انجام پردازش‌های قدرتمند نیاز دارند است.

شرکت اینتل از پردازنده‌های خانواده جدید Core X در هفت مدل مختلف رونمایی کرده است. قدرتمندترین عضو خانواده Core X پردازنده Core i9 Extreme است.

نسل جدید پردازنده‌های دسکتاپ شرکت اینتل در مدل‌های مختلف با میزان پردازش متفاوت طراحی و تولید شده است. مدل پایه این پردازنده‌های جدید با چهار هسته پردازشی و مدل پرچمدار این خانواده از پردازنده‌‎های اینتل یعنی Core i9 Extreme با ۱۸ هسته پردازشی و ۳۶ ترد منتطقی قدرتمندترین و برترین پردازنده این خانواده و برترین پردازنده دسکتاپ دنیا به شمار می‌رود.

نسخه ابتدایی این خانواده جدید از پردازنده‌های اینتل یعنی Core i5-7640X با ۴ هسته پردازشی فیزیکی دارای قیمت ۲۴۲ دلار است که می‌تواند برای سیستم‌های مالتی مدیا و آماتور گزینه مناسبی باشد.

نسخه میان‌رده و نسبتا حرفه‌ای خانواده جدید پردازنده‌های اینتل Core X مربوط به پردازنده  Core i7-X با ۴ هسته پردازشی فیزیکی و ۸ ترد منطقی و همچنین مدل قدرتمندتر آن با ۱۰ هسته پردازشی فیزیکی و ۲۰ ترد منطقی است که به ترتیب ۳۳۹ و ۵۹۹ دلار قیمت دارند.

بعد از صحبت در رابطه با پردازنده‌های آپدیت شده قدیمی شرکت اینتل به معرفی عضو جدید شرکت اینتل یعنی Core i9 می‌رسیم که قرار است در چهار مدل متفاوت عرضه شود. نخستین مدل از پردازنده Core i9 از شرکت اینتل با ۱۲ هسته فیزیکی با قیمت ۹۹۹ دلار وارد بازار خواهد شد و مدل ۱۶ هسته‌ای آن همراه با ۳۲ ترد منطقی نیز ۱۶۹۹ دلار قیمت خواهد داشت. همچنین قدرتمندترین پردازنده دنیا تا به امروز یعنی Core i9 Extreme با ۱۸ هسته پردازشی فیزیکی و ۳۶ ترد منطقی دارای قیمتی در حدود ۲ هزار دلار آمریکا است.

تمامی پردازنده‌های خانواده جدید اینتل  Core X با چیپست جدید X299 این شرکت سازگارند و قرار است تا مادربوردهای مجهز به آن نیز به زودی از برندهای متنوع همچون ایسوس، ام اس آی، ازراک و … وارد بازار شود.

شرکت اینتل از پردازنده‌های خانواده جدید Core X در هفت مدل مختلف رونمایی کرده است. قدرتمندترین عضو خانواده Core X پردازنده Core i9 Extreme است.

جالب است بدانید که اینتل توانسته تا به کمک فناوری توربو بوست مکس  و ارتقای آن به یک نسخه جدید با نام توربو بوست مکس ۳.۰، حداکثر کارایی را به کاربران در پردازش‌های چند هسته‌ای و انجام عملیات‍‌های مالتی تسکینگ دهد. همچنین لازم به ذکر است که کمپانی اینتل ادعا کرده است که پردازنده‌های جدید Core X در حالت پردازش تک هسته‌ای و چند هسته‌‍ای به ترتیب ۱۵ و ۱۰ درصد نسبت به نسل قبلی خود دارای بهره‌وری بالاتری هستند که می‌تواند به افزایش قدرت خروجی منجر شود.

گفتنی است که شرکت اینتل با معرفی محصولات جدید خود از جمله پردازنده بسیار قدرتمند Core i9 Extreme به شرکت رقیب و بزرگ خود یعنی AMD نشان داد که همچنان برتری و بازار را در دست خواهد داشت و همواره یک قدم از آنها جلوتر است و AMD نمی‌تواند حتی با تولید پردازنده‌های قدرتمند رایزن جایگاه شرکت اینتل را در میان گیمرها و حرفه‌ای ها به دست آورد.

در پایان باید گفت که پردازنده‌های جدید شرکت اینتل تا چند ماه آینده به صورت رسمی عرضه خواهند شد و از آنجایی که اینتل تا به امروز نماینده رسمی در ایران نداشته است باید منتظر ورود محصولات این شرکت بعد از معرفی با قیمتی بسیار بالا اما با گارانتی‌های متفرقه و متنوع باشیم. انتظار می‎رود پردازنده Core i9 Extreme که قیمت ۲۰۰۰ دلار دارد و قدرتمندترین پردازنده دنیا تا به امروز است، با قیمتی در حدود ۱۱ میلیون تومان وارد بازار ایران شود.

نظر شما در رابطه با پردازنده‌های جدید اینتل چیست؟

.

منبع: engadget

مطلب نگاهی به خانواده جدید پردازنده‌های اینتل Core X؛ قدرت را حس کنید! برای اولین بار در وب سایت تکرا - اخبار روز تکنولوژی نوشته شده است.

چگونه بر دمای CPU کامپیوتر خود نظارت و کنترل داشته باشیم؟

دو گروه کاربر وجود دارد که نگران دمای کامپیوتر خود هستند. کسانی که کار اورکلاک (Overclock) انجام می‌دهند و تقریباً همه‌ی کسانی که لپتاپ قوی دارند. با این حساب آیا تا به حال پیش آمده که بخواهید بدانید CPU کامپیوتر شما در چه دمایی کار می‌کند؟

برنامه‌های ویندوزی زیادی برای نظارت بر دمای کامپیوتر وجود دارند. با ما همراه باشید تا دو مورد از این برنامه‌ها را به شما معرفی کنیم.

حل مشکل گرمای cpu

کنترل سادهی دمای پردازنده: Core Temp

مهم‌ترین بخش کامپیوتر که باید دمای آن را اندازه‌گیری کنید پردازنده یا CPU است. Core Temp یک برنامه‌ی ساده و سبک است که در بخش System Tray قرار می‌گیرد و بدون ایجاد اخلال در بخش‌های دیگر دمای CPU را کنترل می‌کند. این برنامه گزینه‌های مختلفی دارد که به سلیقه‌ی خود می‌توانید آن را شخصی سازی کنید، و حتی با استفاده از برنامه‌هایی مثل Rainmeter آن را سفارشی نمایید.

Core Temp را از سایت رسمی آن دانلود کرده و بر روی کامپیوتر خود نصب کنید. در هنگام نصب حتماً تیک نصب بسته‌های شخص ثالث را بردارید! این گزینه به طور پیشفرض برای من انتخاب نشده بود، اما بعضی کاربران اشاره کردند که این گزینه به صورت پیشفرض برای آن‌ها انتخاب شده بود.

 Core Temp

زمانی که برنامه را اجرا می‌کنید، آیکن یا آیکن‌های آن در بخش System Tray ظاهر شده و دمای CPU شما را نشان می‌دهد. اگر پردازنده‌ی شما (مثل اکثر پردازنده‌های جدید) چند هسته دارد، برای هر هسته‌ی آیکن جداگانه‌ای ظاهر خواهد شد.

کنترل گرمای cpu

برای نمایش یا مخفی کردن پنجره‌ی اصلی بر روی آیکن‌ها کلیک راست کنید. در این پنجره اطلاعاتی درباره‌ی پردازنده‌ی شما مثل مدل، سرعت و دمای هر هسته‌ی آن نشان داده خواهد شد.

کنترل گرمای پردازنده سیستم

به مقدار کادر TJ. Max توجه کنید، این عدد حداکثر دمای مجازی است که توسط تولید کننده‌ی پردازنده‌تان مشخص شده است. اگر دمای CPU شما به این دما نزدیک شود، گفته می‌شود که پردازنده‌ی شما دچار Overheat یا گرمای بیش از حد شده است. (معمولاً بهتر است دمای پردازنده‌ی خود را ۱۰ تا ۲۰ درجه پایین‌تر از این مقدار نگه دارید، اگر دما از این بالاتر باشد یعنی یک جای کار می‌لنگد مگر این که پردازنده‌ی خود را اورکلاک کرده باشید.)

Core Temp باید بتواند در اکثر پردازنده‌های جدید مقدار Tj. Max را به دست آورد، اما بهتر است خودتان هم به طور مجزا اطلاعات CPU خود را بررسی کرده و کاملاً از آن مطمئن شوید. اگرچه تفاوت این مقدار در پردازنده‌های متفاوت کم می‌باشد، ولی در اختیار داشتن این عدد خیلی مهم است، چون با داشتن آن می‌توانید پردازنده‌ی خود را در دمای مناسب نگه دارید.

برای پیکربندی برخی از دیگر ویژگی‌های کاربردی Core Temp به مسیر Options > Settings بروید. چند مورد از این تنظیمات را در ادامه می‌آوریم:

  • General > Start Core Temp with Windows: با روشن کردن این گزینه بدون این که نیاز باشد تا هر دفعه برای کنترل دما برنامه را اجرا کنید، خود نرم افزار با راه‌اندازی ویندوز فعال خواهد شد. با این حال اگر فقط گاهاً به این برنامه نیاز دارید بهتر است این گزینه را خاموش کنید.
  • Display > Start Core Temp minimized: اگر گزینه‌ی Start Core Temp with Windows را فعال کرده باشید، شاید بخواهید این ویژگی را هم فعال کنید تا برنامه به طور خودکار به حالت کمینه (Minimize) درآید.
  • Display > Hide Taskbar Button: اگر می‌خواهید این برنامه همیشه فعال باشد، بهتر است این گزینه را فعال کنید تا فضای کمتری از نوار وظیفه‌ی شما اشغال شود.
  • Notification Area > Notification Area Icons: این گزینه به شما اجازه می‌دهد تا چگونگی نمایش این برنامه در بخش نوتیفیکیشن (یا به عبارت مشهورتر System Tray) را مشخص کنید. می‌توانید تعیین کنید که فقط آیکن اپلیکیشن نمایش داده شود یا دمای پردازنده هم وجود داشته باشد. پیشنهاد می‌کنیم گزینه‌ی highest temperature را (به جای all cores که همه‌ی هسته‌ها را نشان می‌دهد) انتخاب کنید. علاوه بر این‌ها می‌توانید فونت و رنگ را هم انتخاب نمایید.

تنظیمات کنترل دمای سی پی یو

اگر آیکن برنامه فقط به صورت نوتیفیکیشن نمایش می‌یابد و می‌خواهید آن را در همه حال داشته باشید، کافی است آن را کشیده و بر روی نوار وظیفه رها کنید.

علت یابی گرمای لپ تاپ

اگر خواستید دما را در ناحیه‌ی نوتیفیکیشن به نمایش درآورید، شاید بهتر باشد تا Temperature Polling Interval را از زبانه‌ی General تنظیمات نرم افزار تغییر دهید. این گزینه به طور پیشفرض ۱۰۰۰ میلی ثانیه می‌باشد، ولی اگر تغییر مکرر اعداد شما را اذیت می‌کند، می‌توانید آن را بیشتر کنید. به یاد داشته باشید که هر چه آن را بالاتر ببرید، اگر پردازنده‌ی شما داغ شده باشد، زمان بیشتری طول می‌کشد تا شما متوجه این دمای بالا بشوید.

Core Temp گزینه‌های دیگری هم دارد، مثلاً اگر به بخش Options > Overheat Protection بروید می‌توانید کامپیوتر را طوری تنظیم کنید تا با رسیدن به حداکثر دمای ایمن به شما هشدار بدهد.

کنترل پیشرفتهی کل سیستم: HWMonitor

دمای CPU عموماً مهم‌ترین دمایی است که باید بر آن نظارت داشته باشید. اما اگر می‌خواهید دمای کل سیستم از جمله مادربرد، CPU، گرافیک و هارد درایو را ببینید، HWMonitor در این زمینه امکانات بیشتری به شما می‌دهد.

آخرین نسخه‌ی این نرم افزار را از وبسایت رسمی آن دانلود کنید. ما پیشنهاد می‌کنیم نسخه‌ی ZIP را بگیرید چون نیازی به نصب ندارد، اما انتخاب با شماست. آن را اجرا کنید تا بتوانید جدول دماها، سرعت فن و چیزهای دیگر را ببینید.

تنظیمات CPU

برای فهمیدن دمای پردازنده به بخش CPU بروید -برای مثال پردازنده‌ی من که Intel Core i7 4930K است- و به لیست دماهای Core # نگاه کنید.

(به یاد داشته باشید که Core Temperature با CPU Temp که در بخش مادربرد برخی از کامپیوترها وجود دارد فرق می‌کند. مردم عموماً می‌خواهند دمای هسته را بدانند. )

CPU

راحت باشید و دمای بخش‌های دیگر سیستم را هم ببینید. امکانات دیگری در این برنامه وجود ندارد، ولی استفاده از آن به هر حال مفید است.

نکتهای دربارهی دمای پردازندههای AMD

نظارت بر دمای پردازنده‌های AMD مدت‌هاست که معمای علاقه‌مندان به کامپیوتر بوده است. برخلاف اکثر پردازنده‌های اینتل، دستگاه‌های AMD دو دما را نشان می‌دهند: CPU Temperature و Core Temperature.

CPU Temperature دمای واقعی به دست آمده از سنسورهای درون سوکت CPU است. در طرف دیگر Core Temperature، اصلاً یک دمای واقعی نیست. این گزینه یک اندازه‌گیری قراردادی بر حسب درجه سلسیوس است که طراحی شده تا تقلیدی از سنسور دما باشد.

بخش BIOS سیستم هم اغلب دمای CPU را نشان می‌دهد که احتمالاً با دمای برنامه‌هایی مثل Core Temp که دمای Core Temperature را نشان می‌دهد فرق می‌کند. بعضی برنامه‌ها مثل HWMonitor هر دو دما را نشان می‌دهد.

CPU Temperature در سطوح پایین دقیق‌تر است، اما در سطوح بالا چنین نیست. Core Temperature در هنگام داغ شدن پردازنده دقیق‌تر است و همین موقع است که میزان دما واقعاً اهمیت دارد. پس تقریباً در همه‌ی موارد باید به Core Temperature توجه داشته باشید. اگر سیستم شما در حالت idle است، این برنامه دماهای غیرقابل باوری (مثل ۱۵ درجه سلسیوس) نشان می‌دهد، اما هنگامی که قطعه‌ها گرم شدند، برنامه به طور دقیق‌تر و کاربردی‌تری مقادیر را نشان می‌دهد.

اگر دما را نداشتیم (یا این دما خیلی غلط به نظر میرسد) چه کار کنیم؟

در برخی مواقع شاید یکی از برنامه‌های بالا درست کار نکند. یا با یک برنامه‌ی کنترل دمای دیگر تطابقی نداشته باشد، یا دما خیلی پایین باشد یا اصلاً دمایی وجود نداشته باشد.

این اتفاقات به دلایل زیادی می‌افتد، اما چند کار می‌توانید بکنید:

  • آیا در حال مشاهده‌ی سنسورهای صحیح هستید؟ اگر در دو برنامه تطابقی وجود ندارد، احتمالاً -و به خصوص در دستگاه‌های AMD- یک برنامه در حال گزارش Core Temperature و دیگری در حال گزارش از CPU Temperature است. مطمئن شوید که سنسورهای یکسان را در نظر گرفته باشید. همان طور که بالاتر گفتیم، شما باید Core Temperature را با هم مقایسه کنید.
  • حتماً برنامه‌های خود را به‌روز رسانی کنید. برای مثال اگر از نسخه‌ی قدیمی Core Temp استفاده می‌کنید، شاید از پردازنده‌ی شما پشتیبانی نکند، یا نتواند دمای دقیقی به دست آورد (اصلاً اگر بتواند دمایی به دست آورد). آخرین نسخه را دانلود کنید تا ببینید مشکل برطرف می‌شود یا نه. اگر پردازنده‌ی شما خیلی جدید است هم شاید بهتر باشد کمی صبر کنید و منتظر یک به‌روز رسانی جدید باشید.
  • سن کامپیوتر شما چقدر است؟ اگر بیش از چند سال است، احتمالاً توسط برنامه‌هایی مثل Core Temp پشتیبانی نمی‌شود.

ما می‌توانیم یک کتاب در مورد کنترل دمای CPU بنویسیم، ولی تا همین جای کار برای کسب اطلاعات عمومی از وضعیت حرارتی CPU کافی است.

کنترل دما مفید، و چیزی است که همه باید گاهاً آن را بررسی کنند. اما اگر کامپیوترتان مرتباً داغ می‌کند، احتمالاً یک دلیل مهم‌تر وجود دارد که باید آن را پیدا کنید. Task Manager را باز کرده و ببینید کدام پردازش بیشترین استفاده را از CPU دارد، آن را متوقف کنید (یا ببینید که چرا چنین مصرفی بالایی دارد). مطمئن شوید که دریچه‌های تهویه‌ی سیستم، خصوصاً اگر یک لپتاپ دارید مسدود نشده باشد. دریچه‌ها را تمیز کنید و نگذارید گرد و خاک آن جا جمع شود. هر چه یک کامپیوتر قدیمی‌تر و کثیف‌تر شود، فن آن سخت‌تر کار خواهد کرد تا دمای سیستم را تعدیل کند.

به همین راحتی با استفاده از نرم افزار و البته نظارت دقیق می توان عملکرد گرمایی CPU را تحت نظر داشت و جلوی سوختن ناگهانی آن را گرفت. در صورتی که با چنین مشکلی تا کنون روبرو بوده اید می توانید از این فرصت استفاده کنید و تجربه خود را در اختیار کاربران گویا آی تی قرار دهید. علاوه بر این می توانید برای افزایش امنیت لپ تاپ های دوستانتان، این مطلب را برای آنان ارسال کنید یا اینکه در شبکه های اجتماعی آن را نشر دهید.

منبع: howtogeek

چگونه بر دمای CPU کامپیوتر خود نظارت و کنترل داشته باشیم؟

دو گروه کاربر وجود دارد که نگران دمای کامپیوتر خود هستند. کسانی که کار اورکلاک (Overclock) انجام می‌دهند و تقریباً همه‌ی کسانی که لپتاپ قوی دارند. با این حساب آیا تا به حال پیش آمده که بخواهید بدانید CPU کامپیوتر شما در چه دمایی کار می‌کند؟

برنامه‌های ویندوزی زیادی برای نظارت بر دمای کامپیوتر وجود دارند. با ما همراه باشید تا دو مورد از این برنامه‌ها را به شما معرفی کنیم.

حل مشکل گرمای cpu

کنترل سادهی دمای پردازنده: Core Temp

مهم‌ترین بخش کامپیوتر که باید دمای آن را اندازه‌گیری کنید پردازنده یا CPU است. Core Temp یک برنامه‌ی ساده و سبک است که در بخش System Tray قرار می‌گیرد و بدون ایجاد اخلال در بخش‌های دیگر دمای CPU را کنترل می‌کند. این برنامه گزینه‌های مختلفی دارد که به سلیقه‌ی خود می‌توانید آن را شخصی سازی کنید، و حتی با استفاده از برنامه‌هایی مثل Rainmeter آن را سفارشی نمایید.

Core Temp را از سایت رسمی آن دانلود کرده و بر روی کامپیوتر خود نصب کنید. در هنگام نصب حتماً تیک نصب بسته‌های شخص ثالث را بردارید! این گزینه به طور پیشفرض برای من انتخاب نشده بود، اما بعضی کاربران اشاره کردند که این گزینه به صورت پیشفرض برای آن‌ها انتخاب شده بود.

 Core Temp

زمانی که برنامه را اجرا می‌کنید، آیکن یا آیکن‌های آن در بخش System Tray ظاهر شده و دمای CPU شما را نشان می‌دهد. اگر پردازنده‌ی شما (مثل اکثر پردازنده‌های جدید) چند هسته دارد، برای هر هسته‌ی آیکن جداگانه‌ای ظاهر خواهد شد.

کنترل گرمای cpu

برای نمایش یا مخفی کردن پنجره‌ی اصلی بر روی آیکن‌ها کلیک راست کنید. در این پنجره اطلاعاتی درباره‌ی پردازنده‌ی شما مثل مدل، سرعت و دمای هر هسته‌ی آن نشان داده خواهد شد.

کنترل گرمای پردازنده سیستم

به مقدار کادر TJ. Max توجه کنید، این عدد حداکثر دمای مجازی است که توسط تولید کننده‌ی پردازنده‌تان مشخص شده است. اگر دمای CPU شما به این دما نزدیک شود، گفته می‌شود که پردازنده‌ی شما دچار Overheat یا گرمای بیش از حد شده است. (معمولاً بهتر است دمای پردازنده‌ی خود را ۱۰ تا ۲۰ درجه پایین‌تر از این مقدار نگه دارید، اگر دما از این بالاتر باشد یعنی یک جای کار می‌لنگد مگر این که پردازنده‌ی خود را اورکلاک کرده باشید.)

Core Temp باید بتواند در اکثر پردازنده‌های جدید مقدار Tj. Max را به دست آورد، اما بهتر است خودتان هم به طور مجزا اطلاعات CPU خود را بررسی کرده و کاملاً از آن مطمئن شوید. اگرچه تفاوت این مقدار در پردازنده‌های متفاوت کم می‌باشد، ولی در اختیار داشتن این عدد خیلی مهم است، چون با داشتن آن می‌توانید پردازنده‌ی خود را در دمای مناسب نگه دارید.

برای پیکربندی برخی از دیگر ویژگی‌های کاربردی Core Temp به مسیر Options > Settings بروید. چند مورد از این تنظیمات را در ادامه می‌آوریم:

  • General > Start Core Temp with Windows: با روشن کردن این گزینه بدون این که نیاز باشد تا هر دفعه برای کنترل دما برنامه را اجرا کنید، خود نرم افزار با راه‌اندازی ویندوز فعال خواهد شد. با این حال اگر فقط گاهاً به این برنامه نیاز دارید بهتر است این گزینه را خاموش کنید.
  • Display > Start Core Temp minimized: اگر گزینه‌ی Start Core Temp with Windows را فعال کرده باشید، شاید بخواهید این ویژگی را هم فعال کنید تا برنامه به طور خودکار به حالت کمینه (Minimize) درآید.
  • Display > Hide Taskbar Button: اگر می‌خواهید این برنامه همیشه فعال باشد، بهتر است این گزینه را فعال کنید تا فضای کمتری از نوار وظیفه‌ی شما اشغال شود.
  • Notification Area > Notification Area Icons: این گزینه به شما اجازه می‌دهد تا چگونگی نمایش این برنامه در بخش نوتیفیکیشن (یا به عبارت مشهورتر System Tray) را مشخص کنید. می‌توانید تعیین کنید که فقط آیکن اپلیکیشن نمایش داده شود یا دمای پردازنده هم وجود داشته باشد. پیشنهاد می‌کنیم گزینه‌ی highest temperature را (به جای all cores که همه‌ی هسته‌ها را نشان می‌دهد) انتخاب کنید. علاوه بر این‌ها می‌توانید فونت و رنگ را هم انتخاب نمایید.

تنظیمات کنترل دمای سی پی یو

اگر آیکن برنامه فقط به صورت نوتیفیکیشن نمایش می‌یابد و می‌خواهید آن را در همه حال داشته باشید، کافی است آن را کشیده و بر روی نوار وظیفه رها کنید.

علت یابی گرمای لپ تاپ

اگر خواستید دما را در ناحیه‌ی نوتیفیکیشن به نمایش درآورید، شاید بهتر باشد تا Temperature Polling Interval را از زبانه‌ی General تنظیمات نرم افزار تغییر دهید. این گزینه به طور پیشفرض ۱۰۰۰ میلی ثانیه می‌باشد، ولی اگر تغییر مکرر اعداد شما را اذیت می‌کند، می‌توانید آن را بیشتر کنید. به یاد داشته باشید که هر چه آن را بالاتر ببرید، اگر پردازنده‌ی شما داغ شده باشد، زمان بیشتری طول می‌کشد تا شما متوجه این دمای بالا بشوید.

Core Temp گزینه‌های دیگری هم دارد، مثلاً اگر به بخش Options > Overheat Protection بروید می‌توانید کامپیوتر را طوری تنظیم کنید تا با رسیدن به حداکثر دمای ایمن به شما هشدار بدهد.

کنترل پیشرفتهی کل سیستم: HWMonitor

دمای CPU عموماً مهم‌ترین دمایی است که باید بر آن نظارت داشته باشید. اما اگر می‌خواهید دمای کل سیستم از جمله مادربرد، CPU، گرافیک و هارد درایو را ببینید، HWMonitor در این زمینه امکانات بیشتری به شما می‌دهد.

آخرین نسخه‌ی این نرم افزار را از وبسایت رسمی آن دانلود کنید. ما پیشنهاد می‌کنیم نسخه‌ی ZIP را بگیرید چون نیازی به نصب ندارد، اما انتخاب با شماست. آن را اجرا کنید تا بتوانید جدول دماها، سرعت فن و چیزهای دیگر را ببینید.

تنظیمات CPU

برای فهمیدن دمای پردازنده به بخش CPU بروید -برای مثال پردازنده‌ی من که Intel Core i7 4930K است- و به لیست دماهای Core # نگاه کنید.

(به یاد داشته باشید که Core Temperature با CPU Temp که در بخش مادربرد برخی از کامپیوترها وجود دارد فرق می‌کند. مردم عموماً می‌خواهند دمای هسته را بدانند. )

CPU

راحت باشید و دمای بخش‌های دیگر سیستم را هم ببینید. امکانات دیگری در این برنامه وجود ندارد، ولی استفاده از آن به هر حال مفید است.

نکتهای دربارهی دمای پردازندههای AMD

نظارت بر دمای پردازنده‌های AMD مدت‌هاست که معمای علاقه‌مندان به کامپیوتر بوده است. برخلاف اکثر پردازنده‌های اینتل، دستگاه‌های AMD دو دما را نشان می‌دهند: CPU Temperature و Core Temperature.

CPU Temperature دمای واقعی به دست آمده از سنسورهای درون سوکت CPU است. در طرف دیگر Core Temperature، اصلاً یک دمای واقعی نیست. این گزینه یک اندازه‌گیری قراردادی بر حسب درجه سلسیوس است که طراحی شده تا تقلیدی از سنسور دما باشد.

بخش BIOS سیستم هم اغلب دمای CPU را نشان می‌دهد که احتمالاً با دمای برنامه‌هایی مثل Core Temp که دمای Core Temperature را نشان می‌دهد فرق می‌کند. بعضی برنامه‌ها مثل HWMonitor هر دو دما را نشان می‌دهد.

CPU Temperature در سطوح پایین دقیق‌تر است، اما در سطوح بالا چنین نیست. Core Temperature در هنگام داغ شدن پردازنده دقیق‌تر است و همین موقع است که میزان دما واقعاً اهمیت دارد. پس تقریباً در همه‌ی موارد باید به Core Temperature توجه داشته باشید. اگر سیستم شما در حالت idle است، این برنامه دماهای غیرقابل باوری (مثل ۱۵ درجه سلسیوس) نشان می‌دهد، اما هنگامی که قطعه‌ها گرم شدند، برنامه به طور دقیق‌تر و کاربردی‌تری مقادیر را نشان می‌دهد.

اگر دما را نداشتیم (یا این دما خیلی غلط به نظر میرسد) چه کار کنیم؟

در برخی مواقع شاید یکی از برنامه‌های بالا درست کار نکند. یا با یک برنامه‌ی کنترل دمای دیگر تطابقی نداشته باشد، یا دما خیلی پایین باشد یا اصلاً دمایی وجود نداشته باشد.

این اتفاقات به دلایل زیادی می‌افتد، اما چند کار می‌توانید بکنید:

  • آیا در حال مشاهده‌ی سنسورهای صحیح هستید؟ اگر در دو برنامه تطابقی وجود ندارد، احتمالاً -و به خصوص در دستگاه‌های AMD- یک برنامه در حال گزارش Core Temperature و دیگری در حال گزارش از CPU Temperature است. مطمئن شوید که سنسورهای یکسان را در نظر گرفته باشید. همان طور که بالاتر گفتیم، شما باید Core Temperature را با هم مقایسه کنید.
  • حتماً برنامه‌های خود را به‌روز رسانی کنید. برای مثال اگر از نسخه‌ی قدیمی Core Temp استفاده می‌کنید، شاید از پردازنده‌ی شما پشتیبانی نکند، یا نتواند دمای دقیقی به دست آورد (اصلاً اگر بتواند دمایی به دست آورد). آخرین نسخه را دانلود کنید تا ببینید مشکل برطرف می‌شود یا نه. اگر پردازنده‌ی شما خیلی جدید است هم شاید بهتر باشد کمی صبر کنید و منتظر یک به‌روز رسانی جدید باشید.
  • سن کامپیوتر شما چقدر است؟ اگر بیش از چند سال است، احتمالاً توسط برنامه‌هایی مثل Core Temp پشتیبانی نمی‌شود.

ما می‌توانیم یک کتاب در مورد کنترل دمای CPU بنویسیم، ولی تا همین جای کار برای کسب اطلاعات عمومی از وضعیت حرارتی CPU کافی است.

کنترل دما مفید، و چیزی است که همه باید گاهاً آن را بررسی کنند. اما اگر کامپیوترتان مرتباً داغ می‌کند، احتمالاً یک دلیل مهم‌تر وجود دارد که باید آن را پیدا کنید. Task Manager را باز کرده و ببینید کدام پردازش بیشترین استفاده را از CPU دارد، آن را متوقف کنید (یا ببینید که چرا چنین مصرفی بالایی دارد). مطمئن شوید که دریچه‌های تهویه‌ی سیستم، خصوصاً اگر یک لپتاپ دارید مسدود نشده باشد. دریچه‌ها را تمیز کنید و نگذارید گرد و خاک آن جا جمع شود. هر چه یک کامپیوتر قدیمی‌تر و کثیف‌تر شود، فن آن سخت‌تر کار خواهد کرد تا دمای سیستم را تعدیل کند.

به همین راحتی با استفاده از نرم افزار و البته نظارت دقیق می توان عملکرد گرمایی CPU را تحت نظر داشت و جلوی سوختن ناگهانی آن را گرفت. در صورتی که با چنین مشکلی تا کنون روبرو بوده اید می توانید از این فرصت استفاده کنید و تجربه خود را در اختیار کاربران گویا آی تی قرار دهید. علاوه بر این می توانید برای افزایش امنیت لپ تاپ های دوستانتان، این مطلب را برای آنان ارسال کنید یا اینکه در شبکه های اجتماعی آن را نشر دهید.

منبع: howtogeek