ماه گذشته انجمن قلب آمریکا یک بیانیه علمی جدید را منتشر کرد. این بیانیه ظاهرا اعلام می‌کند که غذا خوردن در اواخر وقت روز برای سلامتی قلب انسان مضر است. برنامه‌های خبری صبحگاهی و عصرگاهی تلویزیون به بحث و گفتگو پیرامون محتوای این پیام پرداختند.

محتوای حقیقی این بیانیه کمی محتاطانه‌تر بود: “دریافت کالری بیش‌تر در ساعات ابتدایی روز احتمالا به کاهش ریسک بروز بیماری‌های قلبی و عروقی کمک می‌کند.” با این‌حال نویسنده مقاله بلافاصله از اظهارات خود صرف‌نظر نمود و اعلام کرد: “آگاهی از نحوه تاثیر زمان و الگوی مصرف وعده‌های غذایی بر ریسک بروز بیماری‌های مختلف مستلزم انجام مطالعات گسترده‌ای است که وضعیت سلامتی سیستم قلبی و عروقی بیماران را طی یک دوره زمانی طولانی مورد بررسی قرار می‌دهند. در واقع این مقوله کماکان یک پرسش بدون‌پاسخ به‌شمار می‌رود.

چنان‌چه جزو آن‌دسته از افرادی هستید که هر شب ساعت 6 عصر شام می‌خورید و تا صبح روز بعد از هیچ خوراکی دیگری استفاده نمی‌کنید؛ در این‌صورت احتمالا اکنون احساس رضایت خواهید کرد. اما این افراد در واقع اقلیتی کوچک از جامعه هستند. اکثر خانواده‌های آمریکایی در ساعات نزدیک به 7 شب شام می‌خورند و مردم ساکن کشورهای اروپایی نیز حتی دیرتر از این زمان اقدام به صرف شام می‌کنند. چنان‌چه هر شب در ساعت 6 عصر وعده غذایی شام خود را میل می‌کنید و در فاصله زمانی میان خوردن شام و رفتن به رختخواب انواع خوراکی‌های مختلف را مصرف می‌کنید؛ در این‌صورت بهتر است بدانید که نیمی از افراد بزرگسال نیز رفتاری مشابه با شما دارند. اکنون این پرسش مطرح می‌شود که با توجه به نتایج پژوهش اخیر، آیا اصلاح رفتارهای غذایی امری ضروری خواهد بود؟

نتایج تحقیقات انجام شده در خصوص زمان‌بندی وعده‌های غذایی

نخستین موضوعی که بایستی درک کرد این است که بیانیه فوق در پاسخ به یک پژوهش جدید ارایه نشده است. در عوض نویسندگان به منظور بررسی امکان دستیابی به یک نتیجه‌گیری محکم اقدام به ارزیابی پژوهش‌های پیشین در خصوص جوانب مختلف زمان و فراوانی وعده‌های غذایی نمودند. مطالعات پیش‌تر انجام شده نشان دادند که میان الگوهای غذا خوردن دیرهنگام و عوامل خطرزای بیماری‌های قلبی نوعی ارتباط وجود دارد. با این‌حال نویسندگان مقاله بر این نکته واقف هستند که وجود همبستگی لزوما به‌معنای رابطه علت و معلولی نیست. وقوع 2 رویداد به‌صورت همزمان لزوما بدان معنا نیست که یکی از آن‌ها علت وقوع دیگری است. معدود مطالعات انجام شده غالبا به بررسی رابطه زمان مصرف وعده‌های غذایی با عوامل خطرزا در افق زمانی کوتاه‌مدت پرداخته‌اند؛ لذا نتایج این پژوهش‌ها نیز چندان قابل استناد نخواهند بود.

آیا غذا خوردن دیرهنگام برای بدن مضر است؟

بدن انسان دارای یک ریتم روزانه یا شبانه‌روزی است که بر کیفیت هضم غذا، متابولیسم و عملکرد سیستم هورمونی بدن تاثیر می‌گذارد. لذا بی‌تردید زمان دریافت وعده‌های غذایی بر واکنش بدن نسبت به غذاها تاثیرگذار است. با این‌حال بسیاری از محققان بر این باورند که میزان مصرف غذا در مقایسه با زمان خوردن آن از اهمیت بیش‌تری برخوردار است.

همان‌طور که نویسندگان این مقاله خاطرنشان می‌کنند؛ توجه بیش‌تر به وعده‌های غذایی و اتخاذ نوعی برنامه‌ریزی در این زمینه به‌تنهایی می‌تواند ارزش غذایی رژیم روزانه انسان را ارتقا دهد. چنین سناریویی به واقعیت نزدیک‌تر است.

پیش از تغییر زمان‌بندی وعده‌های غذایی، تاثیرات مثبت و منفی احتمالی این اقدام بر کیفیت غذاها را مدنظر قرار دهید. چنان‌چه مراجعه به یک فروشگاه فست‌فود تنها روش ممکن برای خوردن شام در ساعت 6 عصر است؛ در این‌صورت توصیه می‌شود از چنین اقدامی صرف‌نظر کنید. در عوض، خوردن شام در ساعت 8 شب بدان معناست که شما برای طبخ یک غذای سالم و مناسب در منزل، زمان کافی در اختیار داشته و با آسودگی خاطر می‌توانید آن‌ را میل کنید. مزایای چنین رویکردی احتمالا به‌مراتب بیش‌تر از مخاطرات متابولیکی بالقوه آن است.

چنان‌چه غذا خوردن در ساعات پایانی شب باعث می‌شود تا بیش از اندازه موردنیاز بدن خود کالری دریافت نمایید؛ در این‌صورت احتمالا با خطر افزایش وزن ناخواسته مواجه خواهید شد. پدیده‌ای که خطر آن برای سلامتی قلب از زمان مصرف وعده‌های غذایی به‌مراتب بیش‌تر است.

نوشته آیا خوردن غذا در آخر شب برای سلامتی قلب انسان مضر است؟ اولین بار در اخبار تکنولوژی و فناوری پدیدار شد.