چندی قبل وزارت خزانه داری آمریکا مجوز ارسال 177 فروند هواپیمای ایرباس به ایران را صادر کرد و پس از آن سخنگوی ایرباس اعلام کرد که این شرکت 17 فروند از هواپیماهای ایرباس A330 و ایرباس A320 را به ایران ایر تحویل خواهد داد. اخیرا اولین هواپیمای A330 وارد ایران شد.
ساخت ایرباس A330 از سال ۱۹۸۷ آغاز شد و نخستین بار در ۲ نوامبر ۱۹۹۲ به پرواز درآمد. طراحی و ساخت این هواپیما همزمان با ایرباس A340 انجام شد و گمان می‌رود در آینده، هواپیمای ایرباس A350 جای آن را بگیرد. ایرباس A330 در دو مدل 200 و 300 ارائه می‌شود. لازم به ذکر است که خلبانان ایرباس A330 چه در مدل 200 چه مدل 300 قادر به پرواز با ایرباس A340 هستند که یک هواپیمای 4 موتوره است.
علاوه بر این شرکت ایرباس مدل بهبود یافته‌ای از A330 نیز با نام A330 neo تولید کرده که در دو مدل A330-800 (مدل بهبود یافته سری 200) و A330-900 (مدل بهبود یافته‌ی سری 300) به فروش می‌رساند. مدل‌های نئو به خاطر بهبودهای آیرودینامیکی مصرف سوخت کم‌تری دارند و جزو مقرون به صرفه‌ترین هواپیماهای با بدنه عریض در مسافت‌های متوسط هستند. هم‌چنین برد این هواپیماها با وجود قابلیت حمل بار سنگین‌تر نسبت به نسخه معمولی بیشتر است. بر اساس قرارداد ایران ایر با ایرباس، قرار است 38 فروند هواپیمای A330 به ایران تحویل داده شود که 10 فروند آن از سری 200 و 28 فروند آن از سری 900 است.
این هواپیما که از نوع A330–200 است، اولین هواپیمای ایرباس از این رده است که در آسمان کشورمان به پرواز در می‌آید. دومین هواپیما از این رده نیز طی چند روز آینده وارد کشورمان می‌شود. ایرباس A330 یک هواپیمای جت مسافربری پهن پیکر محصول شرکت ایرباس است که توانایی جابجایی تعداد زیادی مسافر را دارد. این هواپیما می‌تواند در کلاس‌های مختلف، 230 تا 406 مسافر را حمل کند. کاربرد آن بیشتر در سفرهای بین‌المللی و مسافت‌های طولانی است. ایرباس 330 در دسته هواپیماهای اقتصادی تولید شده و با دو موتور پرواز می‌کند.
ایرباس 330 سری 200
فاصله دماغه تا دم این هواپیما 58.82 متر، فاصله دو سر بال آن 60.3 متر، ارتفاع از سکان عمودی 17.39 متر، عرض بدنه آن 5.64 متر و ارتفاع بدنه 5.64 متر است.
ایرباس 330 از سری 200 قادر است در دو کلاس (تجاری و عادی) تا 246 سرنشین را حمل کند که البته ظرفیت هواپیما بسته به چیدمان صندلی متغیر است. وزن خالی ایرباس 330، 119600 کیلوگرم بوده و حداکثر وزن برخواست این هواپیما 242 تن است و مخازن سوخت آن گنجایش 139090 لیتر سوخت جت را دارند. این هواپیما می‌تواند 13 هزار و 450 کیلومتر را بدون توقف با سرعت 913 کیلومتر بر ساعت طی کند. حداکثر ارتفاع پروازی این پرنده 13 هزار متر اعلام شده است.
قیمت این هواپیما بر اساس لیست اعلام شده از سوی ایرباس 231.5 میلیون دلار است.
ایرباس 330 سری 300
این مدل از ایرباس 330، از مدل قبلی بزرگ‌تر است. طول بدنه این مدل 63.67 متر و ارتفاع سکان عمودی‌اش 16.83 متر است و سایر ابعاد آن با مدل 200 برابر است.
یکی دیگر از تفاوت های مدل 300 با مدل 200 در ظرفیت مسافر است. مدل 300 می‌تواند تا 400 سرنشین را در دو کلاس (تجاری و عادی) حمل کند. هم‌چنین برد مدل 300 در حدود 11 هزار و 750 کیلومتر است.
قیمت این هواپیما بر اساس لیست اعلام شده از سوی ایرباس 256.4 میلیون دلار است.
A330 اولین هواپیمای شرکت ایرباس است که به خریداران حق انتخاب نوع موتور از بین سه دسته را می‌دهد: جنرال الکتریک CF6، پرت اند ویتنی PW4000 و رولز رویس ترنت 700. لازم به ذکر است که دو هواپیمای اول از بین 38 فروند A330 که وارد کشورمان می‌شود از موتورهای رولز رویس ترنت 700 بهره می‌برند که قدرتمندترین موتور در بین سه مدل ذکر شده است.
یکی از ویژگی‌های مهم A330 مشخصات تعمیراتی بسیار ویژه آن است. فاصله بین چک‌های این هواپیما بسیار زیاد است و A-check آن در خط پرواز نیز قابل انجام است و نیازی به حضور در آشیانه ندارد. علاوه بر این نیازی به C-check ندارد. دوره چک‌های سنگین این هواپیما یا D-check نیز 6 ساله است.
بر اساس آمار فوریه 2017، تا به حال 1682 فروند از این هواپیما به ایرباس سفارش داده شده است که 1330 دستگاه آنها تحویل داده شده و از این تعداد 1320 فروند همچنان در حال خدمت‌دهی به مسافران هستند. بزرگترین مشتری این هواپیما شرکت هواپیمایی ترکیش ایرلاینز است که 60 فروند A330 در ناوگان هوایی خود دارد.
هواپیمایی که تحویل ایران ایر شده دارای 238 صندلی در دو کلاس تجاری (32 صندلی) و اقتصادی (206 صندلی) است.
A330 از نظر امکانات رفاهی و تفریحی برای مسافران جزو مدرن‌ترین هواپیماهای دنیا محسوب می‌شود. هر مسافر به نمایشگری دسترسی دارد که قادر به پخش ویدیوی دلخواه اوست. هم‌چنین امکان پاسخگویی به تلفن همراه و چک کردن ایمیل از طریق ارتباط ماهواره‌ای در آن فراهم است. با توجه به آن‌که A330 عملا برای سفرهای طولانی (تا 155 ساعت) طراحی شده، این امکانات رفاهی برای آن بسیار کارآمد است. علاوه بر این کابین مخصوص خدمه هواپیما نیز بسیار ویژه و راحت طراحی شده است.
روی کاغذ ویژگی‌های A330 بسیار جذاب است، اما برای اینکه عیار واقعی این هواپیما مشخص شود باید با سایر هواپیماهای این رده سنجیده شود. تمامی اعداد و ارقام که در ادامه ذکر شده از وبسایت AxleGeeks استخراج شده و مقایسه A330-200 با هواپیماهای پهن‌پیکر مسافربری تجاری مجهز به موتور توربوفن انجام شده است.
- در مقایسه با میانگین قیمت هواپیماهای هم‌رده که 253 میلیون و 200 هزار دلار است، A330-200 نزدیک به 21 میلیون و 700 هزار دلار ارزان‌تر است. گران‌ترین هواپیما در این رده Airbus A380-800 با قیمت 404 میلیون دلار است.
- هزینه سوخت این هواپیما به ازای هر مایل دریایی 30.41 دلار و در نتیجه 3.78 دلار ارزان‌تر از هواپیماهای هم‌رده است. با این حال هزینه سوخت به ازای هر صندلی در هر مایل دریایی 12.31 دلار است که نسبت به هواپیماهای هم‌رده 0.66 سنت گران‌تر است. اقتصادی‌ترین هواپیمای دنیا از نظر هزینه سوخت Sukhoi Superjet 100 با 8.6 دلار به ازای هر مایل دریایی است (در این محاسبات قیمت هر گالن سوخت 6 دلار در نظر گرفته شده است. هر مایل دریایی نیز 1.155 مایل است).
- A330-200 از نظر محدوده پرواز نسبت به هواپیماهای هم‌رده نزدیک به 33 کیلومتر و نسبت به تمامی هواپیماهای تجاری نزدیک به 10 هزار کیلومتر مسافت بیشتری را می‌تواند پرواز کند. برترین هواپیما در این رده از این نظر Boeing 777-200LR است که می‌تواند با هر بار سوخت‌گیری 185000 کیلومتر را پرواز کند.
- A330-200 می‌تواند در ارتفاع 13 کیلومتری پرواز کند که نسبت به هواپیماهای هم‌رده حدود 100 متر کمتر است، اما نسبت به تمامی هواپیماهای تجاری حدود 1.7 کیلومتر بیشتر است. برترین هواپیما در این رده Boeing 747-400 است که می‌تواند در ارتفاع 13.77 کیلومتر پرواز کند.
- برای تیک آف A330-200 به 2.7 کیلومتر باند فرودگاه (30 متر کمتر از هواپیماهای هم‌رده) و برای لندینگ به 1.5 کیلومتر باند (200 متر کمتر از هواپیماهای هم‌رده) نیاز است.
پس از ورود اولین فروند A330 به کشورمان شایعات بسیاری پخش شد که بر خلاف ادعای مسئولین این هواپیما کار کرده است. مدرکی که برای این ادعا ارائه شده بود تاریخ ساخت این هواپیما بود. A330-200 تحویل داده شده به ایران در تاریخ دوم ژوئن 2014 اولین پرواز آزمایشی خود را انجام داده و تاریخ ساختش به دو سال و نه ماه پیش بر می‌گردد. با این حال باید بدانید که این هواپیما به هیچ وجه کار کرده نیست.
این هواپیما با شماره سریال 1540 در سال 2014 به سفارش شرکت برزیلی Avianca ساخته شد، اما این شرکت به دلیل مشکلات مالی و تغییر سیاست‌های خود، از خرید نهایی هواپیما انصراف داد. از آن زمان هواپیمای مذکور در ابتدا در آشیانه شرکت ایرباس در تولوز فرانسه و سپس در فرودگاه تروئل اسپانیا نگهداری شده و تنها چند پرواز آزمایشی داشته است. شرکت ایران ایر با توجه به زمان‌بر بودن مراحل ساخت هواپیما تصمیم گرفت که این هواپیما را در لیست خرید 100 فروند خود قرار دهد. لازم به ذکر است که دومین هواپیمای A330 که چند روز آینده وارد کشور می‌شود نیز همین شرایط را دارد.
سوال دیگری که این روزها بسیار مطرح می‌شود این است که آیا ایران ایر تمام مبلغ 18 میلیارد دلاری قراردادش با ایرباس را به این شرکت پرداخت کرده است؟ پاسخ این سوال منفی است. اساسا سفارش ایران ایر بسیار بزرگ است و این شرکت عملا توانایی پرداخت آنی هزینه را ندارد. برای حل این مشکل قرارداد خرید 100 هواپیما به صورت «اجاره به شرط تملیک» امضا شده است. به این صورت که ایران ایر 15 درصد هزینه را پرداخت می‌کند و باقی هزینه قرارداد را یک شرکت تامین‌کننده مالی خارجی بر عهده می‌گیرد. در عوض ایران ایر به صورت ماهانه اقساطی را به شرکت تامین‌کننده خارجی پرداخت می‌کند و با پرداخت آخرین قسط، مالکیت هواپیماها به صورت کامل به ایران ایر منتقل می‌شود.
نوشته با ایرباس A330 عضو جدید ناوگان هواپیمایی کشور بیشتر آشنا شوید اولین بار در پدیدار شد.
