مدیر کارگروه آموزش‌های الکترونیکی وزارت علوم: ۳۰ گیگ اینترنت برای دانشجویان کافی نیست

 
مدیر کارگروه تخصصی آموزش‌های الکترونیکی وزارت علوم، با بیان اینکه وزارت ارتباطات اعلام کرده که همانند سال گذشته اینترنت استادان و دانشجویان و طلاب رایگان خواهد بود، اعلام کرد که ۳۰ گیگ اینترنت برای دانشجویان کافی نیست و نیاز آنها در حوزه آموزش را رفع نخواهد کرد.
 
«علی اکبر صفوی»، مدیر کارگروه تخصصی آموزش‌های الکترونیکی وزارت علوم با تاکید بر اینکه این حجم از اینترنت برای دانشجویان کافی نیست گفت: «البته ۳۰ گیگ اینترت استادان و دانشجویان برای ۶ ماه بسیار کم است و می توان تنها برای مدت یکی دو ماه روی آن حساب باز کرد.»
 
صفوی همچنین افزود: «از امروز، چهارشنبه، ۷ مهر، سامانه ثبت نام اینترنت رایگان دانشجویی فعال شده و فقط یک بار امکان ثبت‌نام برای هر کد ملی وجود دارد.»
 
به گفته او مهلت ثبت‌نام حداکثر ۷ روز است و هر کد ملی فقط یک بار امکان استفاده از این امکان را دارد.
 
پیش از این «عیسی زارع‌پور»، وزیر ارتباطات با بیان جزئیات حجم اینترنت رایگان اعلام کره بود: «برای اساتید دانشگاه‌ها ۶۰ گیگ، برای معلمان ۴۰ گیگ و برای دانشجویان ۳۰ گیگ اینترنت رایگان ۶ ماهه در نظر گرفته شده است.»
 
آیا وزارت ارتباط تغییری در حجم اینترنت خواهد داد؟
حالا با وجود اینکه مدیر کارگروه تخصصی آموزش‌های الکترونیکی وزارت علوم اعلام کرده حجم ۳۰ گیگ اینترنت برای دانشجویان کافی نیست، همچنان وزارت ارتباطات نسبت به این موضوع واکنشی نشان نداده است. از سویی دیگر این گمانه‌زنی هم وجود دارد که به دلیل زمزمه‌های حضور فیزیکی دانشجویان در کلاس‌های درس این حجم تغییری نکند و دانشجویان همچنان ۳۰ گیگ اینترنت رایگان دریافت کنند.
 
به هر روی دانشجویان با مراجعه به سامانه ictgifts.ir می‌توانند به شکل آنلاین برای دریافت اینترنت رایگان ثبت‌نام کنند. این نکته را هم باید مورد توجه قرار داد که امکان فعال­ سازی بسته هدیه بر روی تلفن همراه دانشجویان یا بر روی تلفن ثابت (ADSL) وجود دارد. همچنین درج شماره تلفن همراه تحت مالکیت کد ملی اظهار شده در مراحل ثبت نام، الزامی است.
 
جدول زمانبندی روزهای ثبت نام اینترنت رایگان نیز به شرح زیر است:
 
چهارشنبه ۷ مهر: فقط کدهای ملی با رقم آخر ۰،۱،۲
 
پنج شنبه ۸ مهر: فقط کدهای ملی با رقم آخر ۳،۴،۵
 
جمعه ۹ مهر: فقط کدهای ملی با رقم آخر ۶،۷،۸،۹
 
از ۱۰ مهر تا ۱۴ مهر: امکان ثبت نام برای تمامی دانشجویان

برپایی نمایشگاه «کودکان الکترونیکی»

 
نمایشگاه منتخب کتاب با موضوع «رایانه و فناوری‌ اطلاعات و ارتباطات» تا پایان مهر در کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان میزبان علاقه‌مندان است.
 
به گزارش اداره‌ کل روابط‌ عمومی و امور بین‌الملل کانون، این نمایشگاه با عنوان «کودکان الکترونیکی» به مناسبت شروع سال جدید تحصیلی و ادامه آموزش از راه دور به معرفی کتاب‌هایی با موضوع رایانه و فضای مجازی می‌پردازد.
 
بر این ‌اساس، «استفاده ایمن از اینترنت»، «مجموعه نرم‌افزارهای آفیس»، «فوق بشرها»، «حرفه‌ها و مشاغل در وب»، «هوش مصنوعی»، «آموزش کامپیوتر برای کودکان»، «گشت‌وگذار در اینترنت»، «شبکه جهان‌گستر»، «تاریخ اینترنت»، «آموزش رایانه» و «واقعیت مجازی در کامپیوتر» تنها برخی از کتاب‌های به نمایش‌درآمده در کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری هستند.
 
کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در خیابان شهید بهشتی، خیابان خالد اسلامبولی، پلاک ۲۴ واقع شده است.
 
بنا بر اعلام، علاقه‌مندان در روزهای اداری از ساعت ۸ صبح تا ۱۴:۳۰ می‌توانند از نمایشگاه «کودکان الکترونیکی» دیدن کنند.
 

آغاز ثبت نام اساتید، معلمان، دانشجویان و طلاب برای دریافت اینترنت رایگان

 
معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره چگونگی ارایه اینترنت رایگان گفت: با توجه به آغاز سال تحصیلی به اساتید، معلمان، دانشجویان و طلاب اینترنت رایگان ارایه می‌شود.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، ستار هاشمی معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به آغاز فرآیند ثبت‌نام اختصاص بسته‌های هدیه اینترنت رایگان بیان کرد: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا برای حمایت از تداوم برگزاری آموزش‌های مجازی، همانند سال گذشته بسته‌های اینترنت رایگان را برای همه اساتید، معلمان، دانشجویان و طلاب در نظر گرفته است.
وی افزود: همه مشمولان می‌توانند برای دریافت بسته هدیه اینترنت رایگان و اطلاعات بیشتر، از امروز ( چهارشنبه 7 مهر ماه) به سامانه ictgifts.ir مراجعه کنند و با کد ملی و شماره تلفن همراه خود فرآیند ثبت‌نام را انجام دهند.
هاشمی تأکید کرد: با توجه به اینکه فقط یکبار امکان نام نویسی در سامانه وجود دارد و شماره تلفن همراه نیز باید تحت مالکیت فرد ثبت‌نام کننده باشد، بنابراین متقاضیان در درج اطلاعات مربوط به خود دقت کافی را داشته باشند.
معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: پس از اتمام مهلت ثبت نام، اطلاعات نهایی در اختیار اپراتورها قرار می‌گیرد تا بسته هدیه به حساب‌ کاربران افزوده شود.
وی افزود: مهلت ثبت‌نام در سامانه ۷ روز است و با توجه به تعداد بالای دانشجویان، طلاب و معلمان، نام نویسی در سه روز ابتدایی بر اساس رقم های آخر کد ملی انجام می‌شود، اما در چهار روز بعدی تا پایان اتمام مهلت، محدودیتی در کد ملی برای مشمولان وجود ندارد.
معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: حجم بسته اینترنت هدیه رایگان  اساتید ۶۰ گیگابایت، معلمان ۴۰ گیگابایت ، دانشجویان و طلاب  ۳۰ گیگابایت در نظر گرفته شده است که با اعتبار مصرف ۶ ماهه به ثبت‌نام شدگان ارائه می‌شود. در این طرح امکان فعال سازی و دریافت این بسته‌ها بر روی تلفن همراه و یا تلفن ثابت (ADSL) متقاضیان پیش‌بینی شده است.
هاشمی در ادامه افزود: با توجه به اینکه ممکن است، اطلاعات دریافتی مربوط به اساتید، معلمان، دانشجویان و طلاب کامل نباشد یا ثبت‌نام دانشجویان ورودی جدید در دانشگاه‌ها هنوز انجام نشده باشد، به همین منظور امکان ثبت اعتراض برای همه مشمولانی که کد ملی آنها در سامانه وجود ندارد، پیش‌بینی شده است تا پس از تأیید نهادهای متولی، بسته اینترنت به ایشان نیز اختصاص یابد.
پیش از این اعلام شده بود شبکه آموزشی شاد نیز رایگان است.

افت کیفیت اینترنت؛ چالش جدید کارآفرینان اینترنتی در ایران

افت سرعت اینترنت و از کار افتادن فیلترشکن‌های مختلف در هفته‌های اخیر، شائبه اجرای زود هنگام طرح صیانت را در میان اقشار مختلف جامعه ایجاد کرد‌ به‌طوری که عضو کمیسیون فرهنگی مجلس مجبور به ‌واکنش نسبت به ‌موضوع شد و ادعاهای مطرح شده مبنی بر قطع یا ضعیف‌شدن اینترنت خانگی در راستای اجرای طرح صیانت را رد کرد‌.با وجود آنکه هنوز این طرح به‌مرحله اجرا نرسیده، اما نگرانی‌های حاصل از آن، به‌وضوح بر کسب‌و‌کارهای اینترنتی و افکار عمومی سایه ‌انداخته است‌.این در شرایطی است که وضعیت اکوسیستم استارت‌آپی کشور و شرایط راه‌اندازی کسب‌و‌کار در حالت عادی و پیش از اجرای طرح نیز چندان مساعد نبوده و حالا احتمال اضافه‌شدن برخی محدودیت‌های ناشی از طرح صیانت نیز بر این نگرانی‌ها افزوده است.
 
وابستگی اقشار مختلف به‌ اینترنت
مرکز افکار‌سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) ‌ماه گذشته گزارش جدیدی از نگرش شهروندان پیرامون رسانه‌های اجتماعی منتشر کرد و در آن به‌بررسی و پایش افکار عمومی و میزان ارتباط زندگی اقشار مختلف جامعه به ‌این رسانه‌ها و پلت‌فرم‌ها پرداخت‌.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که حدود ۲۰‌درصد از کاربران، از طریق رسانه‌های اجتماعی کسب درآمد می‌کنند و به‌عبارتی ارتباط اینترنتی و دسترسی به ‌پلت‌فرم‌های شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام برای آنها ضروری است.
 
در گزارش اخیر مرکز آمار ایران نیز آمده بوده که شغل و درآمد حدود ۱۱ میلیون ایرانی به ‌شبکه‌های اجتماعی وابستگی دارد و نقش پلت‌فرم‌های خارجی در این مورد بسیار پررنگ‌تر از پلت‌فرم‌های مشابه داخلی است‌‌ به‌طوری‌که آمارها حاکی از آنند که ۸۳‌درصد درآمد کسب‌و‌کارهای فعال در این حوزه وابسته به‌اینستاگرام است.
 
با این وجود کندی سرعت اینترنت در روزهای اخیر، خصوصا در بار‌گذاری داده‌های شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، نگرانی فعالان این پلت‌فرم و کسب‌و‌کارهای اینترنتی را تشدید کرد و باعث شد شایعه آغاز اجرای طرح صیانت در رسانه‌های مختلف منتشر شود‌.
 
علی یزدیخواه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در پاسخ به ‌این گمانه‌زنی‌ها گفت: «این موضوع را به‌شدت تکذیب می‌کنم و خیال مردم راحت باشد‌.طرح مذکور هنوز در کمیسیون‌مشترک مورد بررسی قرار نگرفته و جلسه‌ای هم برگزار نشده است.» این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در ادامه صحبت‌های خود درباره کندی اینترنت تصریح کرد: «ضعیف شدن اینترنت خانگی ارتباطی به‌این طرح ندارد‌.مگر همیشه سرعت آن مناسب بوده است؟»
 
این صحبت‌های نماینده مجلس شورای اسلامی، واکنش‌های دیگری را برانگیخت‌.بهزاد رضوی، از فعالان کسب‌و‌کارهای اینترنتی درباره این مورد به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: چنانچه خود نمایندگان مجلس به ‌این امر واقفند که قبل از این نیز سرعت اینترنت خوب نبوده است، چرا به‌جای اولویت قرار دادن بهبود زیرساخت‌ها و فراهم‌کردن امکان دسترسی بهتر به ‌ارتباطات اینترنتی، به دنبال اجرای طرحی مانند صیانت هستند‌.وی با اشاره به ‌مفاد مطرح‌شده در پیش‌نویس این طرح می‌گوید: جزئیات ابتدایی طرح به ‌خوبی گویای آن است که اجرای این طرح تا چه حد می‌تواند فضای‌مجازی کشور و دسترسی کاربران را محدود کند‌.این درحالی است که همین حالا نیز شرایط برای فعالیت در این حوزه چندان مطلوب نیست و کارآفرینان و کاربران عادی با دشواری‌های زیادی در استفاده از بسترهای موجود مواجهند.
 
  جایگاه فیلترشکن‌ها در فضای‌مجازی
در نظرسنجی اخیر ایسپا، ۴/ ۴۸درصد از پاسخگویان گفته‌اند فقط از رسانه‌های اجتماعی خارجی مثل تلگرام،  واتس‌اپ  و اینستاگرام استفاده می‌کنند، در مقابل ۸/ ۱درصد بیان کرده‌اند فقط از رسانه‌های اجتماعی داخلی مثل سروش، روبیکا و ..‌.استفاده می‌کنند‌.۸/ ۲۲‌درصد پاسخگویان گفته‌اند هم از رسانه‌های اجتماعی داخلی و هم خارجی استفاده می‌کنند‌.۲۷‌درصد پاسخگویان گفته‌اند در حال‌حاضر کاربر هیچکدام از رسانه‌های اجتماعی داخلی یا خارجی نیستند‌.این اعداد به‌خوبی حاکی از اهمیت دسترسی باکیفیت کاربران به‌ شبکه‌های اجتماعی خارجی است‌.گذشته از اینها، محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها باعث شده‌اند که کاربران ایرانی برای دسترسی به ‌بسیاری از محتواهای خبری، آموزشی و پژوهشی نیز به ‌ابزارهایی مانند فیلترشکن و VPN وابسته باشند و کاهش کیفیت ارتباطات می‌تواند بر فعالیت شهروندان در این مورد نیز اثرگذار باشد.
 
فیلترشکن‌ها و‌VPN‌ها به‌خودی خود کیفیت و سرعت اینترنت دریافتی توسط کاربران را کاهش می‌دهد و حالا با کاهش سرعت اینترنت ارائه شده توسط شماری از سرویس‌دهندگان اینترنتی و مسدود شدن مداوم IP‌های VPNها، این مشکل بیش از پیش محسوس شده است‌.رضوی معتقد است این آمارها به‌خوبی گویای خواست و نیاز مردم هستند و سیاستگذاران با ایجاد هرگونه مانع در دسترسی آزاد و باکیفیت کاربران به‌این پلت‌فرم‌ها، خواسته عمومی را نادیده می‌گیرند‌.وی معتقد است: پاسخگو نبودن هیچ کدام از متولیان این بخش‌ها در قبال اختلالاتی که روزهای اخیر در این فضا رخ می‌دهد و از سوی دیگر انکار وجود هرگونه اختلال، نه‌تنها بی‌اعتمادی شهروندان به‌ صحبت‌های سیاستگذاران را بیشتر کرده، بلکه باعث می‌شود مردم از هرگونه اقدام جدید (حتی اگر در راستای بهبود شرایط در یک بخش باشد) نگران شوند.
 
آذری‌جهرمی، وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش از این بارها بر ناکارآمد بودن فیلترینگ در کنترل آسیب‌های فضای‌مجازی تاکید کرده بود و باز‌شدن راه انواع فیلترشکن به‌گوشی‌های ایرانیان را بسترساز آسیب‌های متعدد دیگری خوانده بود‌.یکی از نکات قابل‌توجه طرح صیانت آن است که رویکرد طراحان این طرح به ‌موضوع فیلترینگ تغییر کرده و آنها درصدد هستند تا با مکانیزم جدیدی دسترسی به ‌محتواهای خاص را محدود کنند‌.رضوی در تشریح مفاد طرح اخیر مجلس می‌گوید: پیش‌نویس طرح اخیر مجلس نشان می‌دهد که در آینده‌ای نزدیک و در صورت اجرایی‌شدن طرح، حتی داشتن فیلترشکن و VPN نیز نمی‌تواند به‌دور زدن محدودیت‌ها کمک کند، زیرا قرار است به‌جای فیلتر شدن این شبکه‌های اجتماعی، پهنای باند آنها محدود شود‌.به ‌این ترتیب پلت‌فرم‌های خاص (که انواع پلت‌فرم‌های خارجی را نیز شامل می‌شود)، به‌خودی خود از دسترس خارج شده و امکان دورزدن این محدودیت‌ها هم ممکن نخواهد بود‌.
 
  شرایط اکوسیستم استارت‌آپی کشور
با این وجود، مشکلات فعالان فضای‌مجازی و کسب‌و‌کارهای اینترنتی در ایران به‌ کیفیت نامساعد اینترنت و احتمال اجرای طرح‌هایی مانند طرح صیانت محدود نیست و گزارش‌های مختلف نشان از شرایط نامساعد اکوسیستم استارت‌آپی ایران در مقایسه با عموم کشورهای جهان، خصوصا کشورهای منطقه دارد‌. گزارش اخیر «استارت‌آپ ژنوم» نشان داد که اکوسیستم استارت‌آپی ایران حتی در میان ۱۰۰ کشور برتر جهان نیز قرار ندارد؛ این درحالی است که حتی در همین یک سال اخیر، اکوسیستم استارت‌آپی کشورهایی مانند امارات، مصر و ترکیه بهبود قابل‌توجهی پیدا کرده‌اند و حتی با ارائه امتیازهایی درصدد جذب متخصصان ایرانی به‌سمت فضای نوآوری و فناوری کشور خود هستند.
 
درحالی که اکنون ذهن فعالان فضای‌مجازی و کسب‌و‌کارهای اینترنتی ایرانی درگیر طرح‌هایی مانند طرح صیانت و قوانین جدید رگولاتوری شده و نبود شرایط مساعد برای فعالیت هم دغدغه‌های تازه‌ای برای آن ایجاد می‌کند، کشورهای امارات و ترکیه در همسایگی ما توانسته‌اند در جایگاه‌های یازدهم و پانزدهم فضای برتر استارت‌آپی دنیا قرار بگیرند‌.
 
علی پرند، از کارشناسان حوزه IT در این‌باره به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: متاسفانه سبقت کشورهای همسایه در بهبود اکوسیستم‌های استارت‌آپی‌شان در شرایطی اتفاق می‌افتد که ایران گاهی زودتر یا همزمان با این کشورها فعالیت‌های استارت‌آپی خود را آغاز کرد و اکنون عقب‌افتادن ایران نسبت به ‌آن کشورها بسیار چشمگیر شده است.
 
وی می‌گوید: در شرایطی که دغدغه اول سیاستگذاران این حوزه باید تسهیل شرایط برای کسب‌و‌کارها باشد‌ اما نه‌تنها مانع تراشی‌ها و اضافه‌شدن انواع و اقسام مجوز به ‌فرآیندها متوقف نمی‌شود، بلکه هرگونه مطالبه و انتقاد از شرایط موجود با واکنش‌های منفی مواجه می‌شود‌. پرند با تاکید بر آنکه با وجود حضور چند استارت‌آپ بزرگ در ایران، هنوز هیچ‌یک موفق به ‌ورود به‌بازار سرمایه و خروج سرمایه‌گذاران اولیه آنها نشده‌اند، می‌گوید: با چنین شرایطی چطور می‌توان به‌بهبود شرایط امید داشت؟ وقتی به‌دلیل تحریم‌ها، راه برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی بسته است و سرمایه‌گذاران داخلی نیز هنوز موفق به‌کسب بازده از سرمایه‌‌گذاری‌های پیشین خود نشده‌اند، چطور می‌توان تحول جدیدی ایجاد کرد.
 
این فعال حوزه IT معتقد است که عواقب چنین اقدامات و مانع‌تراشی‌هایی محدود به‌کسب‌و‌کارها، بنیانگذاران و کاربران آنها نیست؛ بلکه با تضعیف اقتصاد دیجیتال به‌عنوان بخش مهمی از اقتصاد کشور، تمام شهروندان متضرر خواهند شد‌. وی تاکید می‌کند که در چنین شرایطی پرداختن به‌موضوعاتی مانند آنچه در طرح صیانت مطرح شده به ‌هیچ‌وجه اولویت کشور نیست و به‌نظر می‌رسد تنها منافع گروه خاصی را تامین می‌کند.

افت کیفیت اینترنت؛ چالش جدید کارآفرینان اینترنتی در ایران

افت سرعت اینترنت و از کار افتادن فیلترشکن‌های مختلف در هفته‌های اخیر، شائبه اجرای زود هنگام طرح صیانت را در میان اقشار مختلف جامعه ایجاد کرد‌ به‌طوری که عضو کمیسیون فرهنگی مجلس مجبور به ‌واکنش نسبت به ‌موضوع شد و ادعاهای مطرح شده مبنی بر قطع یا ضعیف‌شدن اینترنت خانگی در راستای اجرای طرح صیانت را رد کرد‌.با وجود آنکه هنوز این طرح به‌مرحله اجرا نرسیده، اما نگرانی‌های حاصل از آن، به‌وضوح بر کسب‌و‌کارهای اینترنتی و افکار عمومی سایه ‌انداخته است‌.این در شرایطی است که وضعیت اکوسیستم استارت‌آپی کشور و شرایط راه‌اندازی کسب‌و‌کار در حالت عادی و پیش از اجرای طرح نیز چندان مساعد نبوده و حالا احتمال اضافه‌شدن برخی محدودیت‌های ناشی از طرح صیانت نیز بر این نگرانی‌ها افزوده است.
 
وابستگی اقشار مختلف به‌ اینترنت
مرکز افکار‌سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) ‌ماه گذشته گزارش جدیدی از نگرش شهروندان پیرامون رسانه‌های اجتماعی منتشر کرد و در آن به‌بررسی و پایش افکار عمومی و میزان ارتباط زندگی اقشار مختلف جامعه به ‌این رسانه‌ها و پلت‌فرم‌ها پرداخت‌.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که حدود ۲۰‌درصد از کاربران، از طریق رسانه‌های اجتماعی کسب درآمد می‌کنند و به‌عبارتی ارتباط اینترنتی و دسترسی به ‌پلت‌فرم‌های شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام برای آنها ضروری است.
 
در گزارش اخیر مرکز آمار ایران نیز آمده بوده که شغل و درآمد حدود ۱۱ میلیون ایرانی به ‌شبکه‌های اجتماعی وابستگی دارد و نقش پلت‌فرم‌های خارجی در این مورد بسیار پررنگ‌تر از پلت‌فرم‌های مشابه داخلی است‌‌ به‌طوری‌که آمارها حاکی از آنند که ۸۳‌درصد درآمد کسب‌و‌کارهای فعال در این حوزه وابسته به‌اینستاگرام است.
 
با این وجود کندی سرعت اینترنت در روزهای اخیر، خصوصا در بار‌گذاری داده‌های شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، نگرانی فعالان این پلت‌فرم و کسب‌و‌کارهای اینترنتی را تشدید کرد و باعث شد شایعه آغاز اجرای طرح صیانت در رسانه‌های مختلف منتشر شود‌.
 
علی یزدیخواه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در پاسخ به ‌این گمانه‌زنی‌ها گفت: «این موضوع را به‌شدت تکذیب می‌کنم و خیال مردم راحت باشد‌.طرح مذکور هنوز در کمیسیون‌مشترک مورد بررسی قرار نگرفته و جلسه‌ای هم برگزار نشده است.» این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در ادامه صحبت‌های خود درباره کندی اینترنت تصریح کرد: «ضعیف شدن اینترنت خانگی ارتباطی به‌این طرح ندارد‌.مگر همیشه سرعت آن مناسب بوده است؟»
 
این صحبت‌های نماینده مجلس شورای اسلامی، واکنش‌های دیگری را برانگیخت‌.بهزاد رضوی، از فعالان کسب‌و‌کارهای اینترنتی درباره این مورد به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: چنانچه خود نمایندگان مجلس به ‌این امر واقفند که قبل از این نیز سرعت اینترنت خوب نبوده است، چرا به‌جای اولویت قرار دادن بهبود زیرساخت‌ها و فراهم‌کردن امکان دسترسی بهتر به ‌ارتباطات اینترنتی، به دنبال اجرای طرحی مانند صیانت هستند‌.وی با اشاره به ‌مفاد مطرح‌شده در پیش‌نویس این طرح می‌گوید: جزئیات ابتدایی طرح به ‌خوبی گویای آن است که اجرای این طرح تا چه حد می‌تواند فضای‌مجازی کشور و دسترسی کاربران را محدود کند‌.این درحالی است که همین حالا نیز شرایط برای فعالیت در این حوزه چندان مطلوب نیست و کارآفرینان و کاربران عادی با دشواری‌های زیادی در استفاده از بسترهای موجود مواجهند.
 
  جایگاه فیلترشکن‌ها در فضای‌مجازی
در نظرسنجی اخیر ایسپا، ۴/ ۴۸درصد از پاسخگویان گفته‌اند فقط از رسانه‌های اجتماعی خارجی مثل تلگرام،  واتس‌اپ  و اینستاگرام استفاده می‌کنند، در مقابل ۸/ ۱درصد بیان کرده‌اند فقط از رسانه‌های اجتماعی داخلی مثل سروش، روبیکا و ..‌.استفاده می‌کنند‌.۸/ ۲۲‌درصد پاسخگویان گفته‌اند هم از رسانه‌های اجتماعی داخلی و هم خارجی استفاده می‌کنند‌.۲۷‌درصد پاسخگویان گفته‌اند در حال‌حاضر کاربر هیچکدام از رسانه‌های اجتماعی داخلی یا خارجی نیستند‌.این اعداد به‌خوبی حاکی از اهمیت دسترسی باکیفیت کاربران به‌ شبکه‌های اجتماعی خارجی است‌.گذشته از اینها، محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها باعث شده‌اند که کاربران ایرانی برای دسترسی به ‌بسیاری از محتواهای خبری، آموزشی و پژوهشی نیز به ‌ابزارهایی مانند فیلترشکن و VPN وابسته باشند و کاهش کیفیت ارتباطات می‌تواند بر فعالیت شهروندان در این مورد نیز اثرگذار باشد.
 
فیلترشکن‌ها و‌VPN‌ها به‌خودی خود کیفیت و سرعت اینترنت دریافتی توسط کاربران را کاهش می‌دهد و حالا با کاهش سرعت اینترنت ارائه شده توسط شماری از سرویس‌دهندگان اینترنتی و مسدود شدن مداوم IP‌های VPNها، این مشکل بیش از پیش محسوس شده است‌.رضوی معتقد است این آمارها به‌خوبی گویای خواست و نیاز مردم هستند و سیاستگذاران با ایجاد هرگونه مانع در دسترسی آزاد و باکیفیت کاربران به‌این پلت‌فرم‌ها، خواسته عمومی را نادیده می‌گیرند‌.وی معتقد است: پاسخگو نبودن هیچ کدام از متولیان این بخش‌ها در قبال اختلالاتی که روزهای اخیر در این فضا رخ می‌دهد و از سوی دیگر انکار وجود هرگونه اختلال، نه‌تنها بی‌اعتمادی شهروندان به‌ صحبت‌های سیاستگذاران را بیشتر کرده، بلکه باعث می‌شود مردم از هرگونه اقدام جدید (حتی اگر در راستای بهبود شرایط در یک بخش باشد) نگران شوند.
 
آذری‌جهرمی، وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش از این بارها بر ناکارآمد بودن فیلترینگ در کنترل آسیب‌های فضای‌مجازی تاکید کرده بود و باز‌شدن راه انواع فیلترشکن به‌گوشی‌های ایرانیان را بسترساز آسیب‌های متعدد دیگری خوانده بود‌.یکی از نکات قابل‌توجه طرح صیانت آن است که رویکرد طراحان این طرح به ‌موضوع فیلترینگ تغییر کرده و آنها درصدد هستند تا با مکانیزم جدیدی دسترسی به ‌محتواهای خاص را محدود کنند‌.رضوی در تشریح مفاد طرح اخیر مجلس می‌گوید: پیش‌نویس طرح اخیر مجلس نشان می‌دهد که در آینده‌ای نزدیک و در صورت اجرایی‌شدن طرح، حتی داشتن فیلترشکن و VPN نیز نمی‌تواند به‌دور زدن محدودیت‌ها کمک کند، زیرا قرار است به‌جای فیلتر شدن این شبکه‌های اجتماعی، پهنای باند آنها محدود شود‌.به ‌این ترتیب پلت‌فرم‌های خاص (که انواع پلت‌فرم‌های خارجی را نیز شامل می‌شود)، به‌خودی خود از دسترس خارج شده و امکان دورزدن این محدودیت‌ها هم ممکن نخواهد بود‌.
 
  شرایط اکوسیستم استارت‌آپی کشور
با این وجود، مشکلات فعالان فضای‌مجازی و کسب‌و‌کارهای اینترنتی در ایران به‌ کیفیت نامساعد اینترنت و احتمال اجرای طرح‌هایی مانند طرح صیانت محدود نیست و گزارش‌های مختلف نشان از شرایط نامساعد اکوسیستم استارت‌آپی ایران در مقایسه با عموم کشورهای جهان، خصوصا کشورهای منطقه دارد‌. گزارش اخیر «استارت‌آپ ژنوم» نشان داد که اکوسیستم استارت‌آپی ایران حتی در میان ۱۰۰ کشور برتر جهان نیز قرار ندارد؛ این درحالی است که حتی در همین یک سال اخیر، اکوسیستم استارت‌آپی کشورهایی مانند امارات، مصر و ترکیه بهبود قابل‌توجهی پیدا کرده‌اند و حتی با ارائه امتیازهایی درصدد جذب متخصصان ایرانی به‌سمت فضای نوآوری و فناوری کشور خود هستند.
 
درحالی که اکنون ذهن فعالان فضای‌مجازی و کسب‌و‌کارهای اینترنتی ایرانی درگیر طرح‌هایی مانند طرح صیانت و قوانین جدید رگولاتوری شده و نبود شرایط مساعد برای فعالیت هم دغدغه‌های تازه‌ای برای آن ایجاد می‌کند، کشورهای امارات و ترکیه در همسایگی ما توانسته‌اند در جایگاه‌های یازدهم و پانزدهم فضای برتر استارت‌آپی دنیا قرار بگیرند‌.
 
علی پرند، از کارشناسان حوزه IT در این‌باره به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: متاسفانه سبقت کشورهای همسایه در بهبود اکوسیستم‌های استارت‌آپی‌شان در شرایطی اتفاق می‌افتد که ایران گاهی زودتر یا همزمان با این کشورها فعالیت‌های استارت‌آپی خود را آغاز کرد و اکنون عقب‌افتادن ایران نسبت به ‌آن کشورها بسیار چشمگیر شده است.
 
وی می‌گوید: در شرایطی که دغدغه اول سیاستگذاران این حوزه باید تسهیل شرایط برای کسب‌و‌کارها باشد‌ اما نه‌تنها مانع تراشی‌ها و اضافه‌شدن انواع و اقسام مجوز به ‌فرآیندها متوقف نمی‌شود، بلکه هرگونه مطالبه و انتقاد از شرایط موجود با واکنش‌های منفی مواجه می‌شود‌. پرند با تاکید بر آنکه با وجود حضور چند استارت‌آپ بزرگ در ایران، هنوز هیچ‌یک موفق به ‌ورود به‌بازار سرمایه و خروج سرمایه‌گذاران اولیه آنها نشده‌اند، می‌گوید: با چنین شرایطی چطور می‌توان به‌بهبود شرایط امید داشت؟ وقتی به‌دلیل تحریم‌ها، راه برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی بسته است و سرمایه‌گذاران داخلی نیز هنوز موفق به‌کسب بازده از سرمایه‌‌گذاری‌های پیشین خود نشده‌اند، چطور می‌توان تحول جدیدی ایجاد کرد.
 
این فعال حوزه IT معتقد است که عواقب چنین اقدامات و مانع‌تراشی‌هایی محدود به‌کسب‌و‌کارها، بنیانگذاران و کاربران آنها نیست؛ بلکه با تضعیف اقتصاد دیجیتال به‌عنوان بخش مهمی از اقتصاد کشور، تمام شهروندان متضرر خواهند شد‌. وی تاکید می‌کند که در چنین شرایطی پرداختن به‌موضوعاتی مانند آنچه در طرح صیانت مطرح شده به ‌هیچ‌وجه اولویت کشور نیست و به‌نظر می‌رسد تنها منافع گروه خاصی را تامین می‌کند.

اپراتور مجاز به فروش اجباری مودم نیست/ هزینه راه‌اندازی مودم

 
در صورت درخواست مشترک برای ‌راه‌اندازی مودم از اپراتور خدمت‌دهنده، هزینه آن به عهده مشترک و سقف تعرفه ‌راه‌اندازی خدمت، ۱۵ هزار تومان است اما ارایه‌کننده خدمت مجاز به فروش اجباری مودم به مشترکان نیست.
 
 سامانه ثبت‌نام خدمات دسترسی پهن باند ثابت خانگی (Xdslplus.ir) با هدف تسهیل در دسترسی مشترکان تلفن ثابت، به فهرست دارندگان پروانه ارایه خدمات پهن‌باند ثابت ‌راه‌اندازی شده است.  در این سامانه مشترکان تلفن ثابت می‌توانند فهرست دارندگان پروانه‌ای که در محدوده محل زندگی آن‌ها امکان ارایه خدمت درخواستی را دارند، مشاهده و در فرآیندی شفاف، درخواست خود را ارایه و پیگیری کنند.
 
تعرفه ‌راه‌اندازی مودم
 
بر اساس مصوبه ۲۳۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، در صورت درخواست مشترک برای ‌راه‌اندازی تجهیزات انتهایی (مودم) از اپراتور خدمت‌دهنده، هزینه آن به عهده مشترک است. در این صورت سقف تعرفه ‌راه‌اندازی خدمت، ۱۵۰ هزار ریال است.
 
بر اساس مصوبه ۲۳۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، هزینه تهیه مودم به عهده مشترک است و ارایه‌کننده خدمت مجاز به فروش اجباری مودم به مشترکان نیست و در صورت استفاده مشترک از مودم‌های استاندارد، ارایه‌کننده خدمت ملزم به ارایه خدمات به مشترکان است.
 
تعرفه دایری و تخلیه
 
 بر اساس مصوبه ۲۳۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، تعرفه دایری سرویس ۷۰ هزار ریال و تعرفه تخلیه خط ۵۰ هزار ریال است.
 
براساس مصوبه ۲۴۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات؛ شرکت مخابرات ایران موظف است درخواست‌های دایری مشترک را ظرف مدت ۷۲ ساعت انجام دهد.
 
شرکت مخابرات ایران و سایر شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس موظف هستند درخواست‌های تخلیه و جمع‌آوری سرویس را کمتر از ۹۶ ساعت انجام دهند. در صورتی که اتصال خط تلفن مشترک از طریق دستگاه  PCM (دستگاهی که ظرفیت خطوط را افزایش داده و ظرفیت هر خط را به چند کاربر اختصاص می‌دهد) باشد، شرکت مخابرات ایران موظف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ درخواست کاربر، خط مشترک را از PCM خارج کند.
 
صورت‌حساب مشترک
 
اپراتور موظف است هنگام فروش سرویس، صورت‌حساب خدمت ارائه‌شده را به مشترک ارائه کند. این صورتحساب باید در پنل مشترک (حساب کاربری) نیز قابل دسترس باشد.
 
تمامی صورت‌حساب‌های مشترک، که توسط دارنده پروانه به ازای ارایه خدمات موضوع پروانه صادر ‌می‌شود، (شامل بدهی، هرگونه پرداخت کارمزد و هزینه‌های اداری مربوط) باید مطابق تعرفه‌های کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به‌صورت شفاف و ریزمصرف و پرداخت‌ها در دسترس مشترک باشد.
 
تمامی صورت‌حساب‌ها باید حاوی جزئیات دقیق هزینه‌های متعلق مربوط به دوره صورت‌حساب بوده و موعد پرداخت به روشنی در آن‌ها ذکر شود.

اپراتور مجاز به فروش اجباری مودم نیست/ هزینه راه‌اندازی مودم

 
در صورت درخواست مشترک برای ‌راه‌اندازی مودم از اپراتور خدمت‌دهنده، هزینه آن به عهده مشترک و سقف تعرفه ‌راه‌اندازی خدمت، ۱۵ هزار تومان است اما ارایه‌کننده خدمت مجاز به فروش اجباری مودم به مشترکان نیست.
 
 سامانه ثبت‌نام خدمات دسترسی پهن باند ثابت خانگی (Xdslplus.ir) با هدف تسهیل در دسترسی مشترکان تلفن ثابت، به فهرست دارندگان پروانه ارایه خدمات پهن‌باند ثابت ‌راه‌اندازی شده است.  در این سامانه مشترکان تلفن ثابت می‌توانند فهرست دارندگان پروانه‌ای که در محدوده محل زندگی آن‌ها امکان ارایه خدمت درخواستی را دارند، مشاهده و در فرآیندی شفاف، درخواست خود را ارایه و پیگیری کنند.
 
تعرفه ‌راه‌اندازی مودم
 
بر اساس مصوبه ۲۳۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، در صورت درخواست مشترک برای ‌راه‌اندازی تجهیزات انتهایی (مودم) از اپراتور خدمت‌دهنده، هزینه آن به عهده مشترک است. در این صورت سقف تعرفه ‌راه‌اندازی خدمت، ۱۵۰ هزار ریال است.
 
بر اساس مصوبه ۲۳۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، هزینه تهیه مودم به عهده مشترک است و ارایه‌کننده خدمت مجاز به فروش اجباری مودم به مشترکان نیست و در صورت استفاده مشترک از مودم‌های استاندارد، ارایه‌کننده خدمت ملزم به ارایه خدمات به مشترکان است.
 
تعرفه دایری و تخلیه
 
 بر اساس مصوبه ۲۳۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، تعرفه دایری سرویس ۷۰ هزار ریال و تعرفه تخلیه خط ۵۰ هزار ریال است.
 
براساس مصوبه ۲۴۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات؛ شرکت مخابرات ایران موظف است درخواست‌های دایری مشترک را ظرف مدت ۷۲ ساعت انجام دهد.
 
شرکت مخابرات ایران و سایر شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس موظف هستند درخواست‌های تخلیه و جمع‌آوری سرویس را کمتر از ۹۶ ساعت انجام دهند. در صورتی که اتصال خط تلفن مشترک از طریق دستگاه  PCM (دستگاهی که ظرفیت خطوط را افزایش داده و ظرفیت هر خط را به چند کاربر اختصاص می‌دهد) باشد، شرکت مخابرات ایران موظف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ درخواست کاربر، خط مشترک را از PCM خارج کند.
 
صورت‌حساب مشترک
 
اپراتور موظف است هنگام فروش سرویس، صورت‌حساب خدمت ارائه‌شده را به مشترک ارائه کند. این صورتحساب باید در پنل مشترک (حساب کاربری) نیز قابل دسترس باشد.
 
تمامی صورت‌حساب‌های مشترک، که توسط دارنده پروانه به ازای ارایه خدمات موضوع پروانه صادر ‌می‌شود، (شامل بدهی، هرگونه پرداخت کارمزد و هزینه‌های اداری مربوط) باید مطابق تعرفه‌های کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به‌صورت شفاف و ریزمصرف و پرداخت‌ها در دسترس مشترک باشد.
 
تمامی صورت‌حساب‌ها باید حاوی جزئیات دقیق هزینه‌های متعلق مربوط به دوره صورت‌حساب بوده و موعد پرداخت به روشنی در آن‌ها ذکر شود.

مقام معظم رهبری امکانات ناشی از فضای مجازی و رسانه‌ای برای روشنگری و پاسخ به ابهامات را مغتنم خواندند

مراسم عزاداری اربعین سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام و اصحاب با وفای ایشان از طریق ارتباط تصویری از دانشگاه تهران (محل تجمع هیئت‌های دانشجویی) با حسینیه امام خمینی(ره) در حضور رهبر انقلاب اسلامی برگزار شد.

ایشان در بخشی از سخنان خود در این مراسم امکانات ناشی از فضای مجازی و رسانه‌ای برای روشنگری و پاسخ به ابهامات را مغتنم خواندند و گفتند: البته اصل قطعی در قضیه جهاد تبیین و بازگویی حقایق، استفاده از شیوه‌های اخلاقی و بیان مسائل همراه با منطق، متانت، عقلانیت کامل و استفاده از عواطف انسانی، و پرهیز از دشنام، تهمت، دروغ و فریبکاری در مواجهه با افکار عمومی است.

ایشان در بخشی از سخنان خود تاکید کردند: هر کدام از شما به عنوان یک وظیفه، مثل یک چراغی، مثل یک نوری پیرامون خودتان را روشن کنید. امروز خوشبختانه میدان باز است برای انتشار افکار. این فضای عمومی در کنار مشکلاتی که ممکن است به وجود بیاورد، برکات بزرگی هم دارد؛ میتوانید افکار درست را، افکار صحیح را منتشر کنید، پاسخ به اشکالات را، پاسخ به ابهام‌آفرینی‌ها را در این فضا با استفاده‌ی از این امکان منتشر کنید و میتوانید در این زمینه به معنای واقعی کلمه جهاد کنید. البتّه اصل قطعی در این باب این است که بایستی از شیوه‌ی اخلاقی در این کار پیروی کرد. از این کاری که بعضی‌ها در فضای مجازی یا در مطبوعات و در مقاله‌ها و اینجا و آنجا انجام میدهند که با دشنام، با تهمت و فریب و دروغ با افکار عمومی مواجه میشوند، باید بشدّت اجتناب کرد. بایستی حقایق را با منطق قوی، سخن متین و عقلانیّت کامل، همراه با زینت عاطفه و عواطف انسانی، و به‌کارگیری اخلاق منتشر کرد. امروز همه‌‌ی ما بایستی در این میدان حرکت بکنیم؛ هر کدام به نحوی و با سهمی که در این راه داریم.

 

قصه تلخ مدیران و دادگاه‌ها؛ اظهارهای قضایی کارآفرینان با اکوسیستم استارتاپی چه خواهد کرد؟

 
ضلع سوم مثلث برمودای کسب‌وکارهای حوزه فناوری‌های نوآورانه مدت‌هاست تکمیل شده و گویا قرار هم نیست به این زودی‌ها صاحبان این کسب‌وکارها را خلاص کند. اظهارهای متعدد به مراجع قضایی همچنان دردسر می‌آفریند و این روند چنان ادامه دارد تا بنیان‌گذاران استارتاپ‌های ایرانی هر روز بیشتر مطمئن شوند که برای بقای کسب‌وکارشان علاوه بر کفش آهنین باید زره آهنین بپوشند و اعصابشان هم از فولاد باشد. کارآفرینانی که یک به یک بابت مسائل مختلف به دادگاه اظهار می‌شوند و تجربیات تلخی از این شرایط برایشان رقم خورده به طوری که ناامیدی را برای آنها ایجاد کرده است؛ آن هم در سالی که شعار مانع‌زدایی‌ها را به دوش می‌کشد.
 
مثلث تحریم‌های خارجی، طرح صیانت از فضای مجازی و البته اظهار شدن به مراجع قضایی به دلایل نامعلوم شرایطی را پیش آورده که امید ادامه کار در اکوسیستم فناوری‌های نوآورانه را هر روز کمتر از روز گذشته می‌کند. این شرایط را تصور کنید که قرار است یک روز صبح بدون هیچ پیش‌فرضی ایمیلی از یک غول فناوری ارتباطات جهانی دریافت کنید. این ایمیل نه حاوی پیامی برای افزایش همکاری‌هاست و نه خبری معمولی؛ بر اساس آن فقط این غول دیگر قادر به ارائه سرویس و خدمات به اپلیکیشن شما نیست و آن را از بستر پلتفرم خود حذف کرده است.
 
شاید ظهر نشده هم اظهاریه دادگاه به دستتان برسد که فلان سازمان و نهاد سرگرمی داخلی از شما شکایت کرده و باید در دادگاه نسبت به حقوق تضییع شده آن پاسخگو باشید. این در حالی است که تمام روز و شب هم نگران بندها و تبصره‌های طرحی می‌گذرد که مدتی است در مجلس شورای اسلامی اصل هشتاد و پنجی شده و معلوم نیست چه زمانی و چطور به تصویب خواهد رسید.
 
این داستان استارتاپ‌های اکوسیستم فناوری‌های نوآورانه در کشور است. استارتاپ‌هایی که صاحبان آنها افرادی خلاق، باهوش و به روز شده بر اساس نیازها و مطالبات دنیای احاطه شده در فناوری هستند. از طرفی قرار است بر اساس شعار حمایت از تولید داخل تلاش‌ها برای توسعه صنایع داخلی افزایش پیدا کند و از طرفی گویی صنایع و تولید دنیای امروز را همچنان آنطور که باید نشناخته‌ایم یا شاید همچنان باور نکرده‌ایم که صنعت و تولید دیگر فقط صنعت فولاد و دیگر صنایع سخت نیست.
 
آزادی با قرار کفالت
«شاهین اکبریان طبری»، بنیان‌گذار شرکت مهندسی چهارگون و مدیرعامل پدیدار به تازگی در اکانت توییتر خود خبر داد که فعلا با قرار کفالت دادگاه جرایم رایانه‌ای حکم آزادی او را تایید کرده است. طبری با دریافت اظهاریه‌ای به دادگاه جرایم رسانه‌ای فراخوانده شده بود. همان طور که او در توییتر خود نوشته هیچ توضیحی درباره چرایی اظهارش ارائه نشده و پرونده‌ای که بیش از ۷۰ صفحه دارد در توضیح این موضوع به او ارائه  شده است. اما به نظر می‌رسد این پرونده هیچ دلیل روشنی را درباره اظهار او به دادگاه جرایم رایانه‌ای اعلام نکرده است.
 
چند روز قبل از اظهار طبری به دادگاه جرایم رسانه‌ای، «محمدجواد شکوری مقدم»، مدیرعامل فیلیمو و آپارات هم از سوی صدا و سما مورد شکایت قرار گرفت و در نهایت هم شکوری مقدم به اتهام نشر و پخش آثار متعلق به سازمان صدا‌و‌سیما در فضای مجازی محکوم به پرداخت جزای نقدی شد؛ موضوعی که به زعم او از پاک شدن فیلیمو و آپارات از گوگل‌پلی هم تلخ‌تر بوده است. ناگفته نماند شکوری در آبان سال ۱۳۹۹ هم توسط شعبه ۲۷ دادگاه انقلاب جمهوری اسلامی ایران به دلیل پخش ویدیویی در پلتفرم آپارت مجرم شناخته شده بود.
 
«مصطفی امیری»، مدیرعامل زرین‌پال هم از دیگر سابقه داران اکوسیستم فناوری‌های نوآورانه است. او نیز چندی پیش به بعد از تبرئه شدن از شکایتی که در دادگاه‌های تهران ثبت شده بود، بر اساس حکم شعبه ۱۰۰ دادگاه کیفری شهرستان همدان به یک سال حبس محکوم شد. ماجرای محکومیت او اما در شرایطی بود که درگاه پرداخت زرین‌پال رقم نزدیک به ۳۹ میلیون تومان را به دلیل مشکوک بودن مسدود کرده بود.
 
تلاش برای بقا
آنچه امروز در پی این اظهاریه‌ها، مدام نگرانی بیشتری را در بین استارتاپ‌های رواج داده چگونگی مواجهه قانون با آنها است. به نظر می‌رسد قانون‌گذاری و رگولاتوری فعالیت‌های استارتاپی به درستی انجام نشده و همین موضوع هر بار سد جدیدی در مسیر فعالیت آنها ایجاد می‌کند. این موضوع در حالی است که توسعه کسب‌وکارها امروز بیشتر از همیشه در حوزه‌های مبتنی بر فناوری‌های نوآورانه است. حالا سوال اینجاست که آیا صاحبان این کسب‌وکارها با وجود همه موانع موجود، همچنان توان، حوصله و قدرت ادامه فعالیت را دارند؟
 
توییت طبری اما انگار زخم کهنه فعالان اکوسیستم را دوباره باز کرد. هر یک از فعالان اکوسیستم نوآوری کشور از تجربه خود گفتند و این نشان‌دهنده عمر تلاش قانون برای مواجهه با نوآوری است. «حسام آرماندهی» بنیان‌گذار کافه بازار هم با یادآوری توییت ۵ سال قبل خود نوشت: «۵ سال گذشت و در روی همون پاشنه میچرخه.»
 
«علی آجودانیان»، مدیرعامل ویرگول هم خبر داد که سال گذشته اظهار شده و با قید وثیقه آزاد شده است. «مهدی فاطمیان»، هم‌بنیان‌گذار زیبال هم در توییتی دیگر نوشت: « من یه دوره انقدر اینجا میرفتم و پله ها رو بالا پایین میکردم پرونده ها رو بین بخش های مختلف میدادن جابه جا کنم. پیک داخلی شده بودم.»
 
اما «سامان فائق»، توسعه دهنده کسب و کار با نقد شرایطی که در روند کارآفرینی کشور جاری شده است در توییت دیگری نوشت: «با این منطقِ محکومیتِ امثال شاهین طبری و جواد شکوری و حسام آرماندهی، چرا وقتی یکی فیشینگ می‌کنه، رئیس بانک مرکزی یا یکی از بانک‌ها که اونجا سوء استفاده اتفاق افتاده رو محکوم نمی‌کنید؟ اونجا قبلاً اسمش عدلیه نبود؟»
 
 
توسعه استارتاپ‌ها ادامه دارد؟
وضعیت توسعه کسب‌وکارهای حوزه فناوری تا جایی دچار پیچیدگی شده که نشستن پای درد دل بنیان‌گذارانشان هیچ دلیلی برای ادامه فعالیت در این حوزه به دست نمی‌دهد، مگر تلاش برای کارآفرینی، خلاقیت و عاشق این حوزه بودن. اما اگر واقع‌بین باشیم همه این عوامل برای ادامه کار و توسعه این حوزه کافی نیست. حقیقت آما قابل توجه مهاجرت جوانانی است که خلاقیت و انگیزه خود را برداشته‌اند و در محیطی دیگر به دنبال توسعه آن هستند.
 
بحران کبود نیروی انسانی خبره و توانمند هم اتفاقا یکی دیگر از بحران‌هایی است که کسب‌وکارهای اوکسیستم فناوری‌های نوآورانه با آن مواجه هستند. این خود بیانگر زنجیره معیوبی است که هرقدر ادامه پیدا کند وضعیت استارتاپ‌ها در کشور پیچیده‌تر می‌شود و بن‌بست ادامه کار و فعالیت نزدیک‌تر. این در حالی است که تغییر و تحول در دنیای نوین با بیشترین سرعت ممکن در حال پیشروی است و اگر در مسیر آن پیش نرویم بزرگترین سرمایه ملی کشور، که همان نیروی انسانی است را هر روز بیشتر از دست خواهیم داد.
 
آگاهی و سکوت در مقابل فرار سرمایه
این موضوع در حالی مورد بی‌توجهی مدام مسئولان و نهادهای مرتبط قرار گرفته که نمایندگان مجلس نیز نسبت به آن هشدار داده بودند. خرداد ماه امسال بود که «مصطفی میرسلیم»،  نماینده تهران در صحن علنی مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که ایران رتبه اول مهاجرت نیروی انسانی متخصص به خارج از کشور را دارد، گفت: «به جای استفاده از سرمایه‌های‌مان برای چاره‌ جویی مشکلات کشور آنها را در اختیار رقبا می‌گذاریم.»
 
این عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی در حالی که هنوز آمار ۵۴ درصدی انصراف از انتخاب رشته دانشگاه اعلام نشده بود؛ با بیان این‌که حدود ۳۰ درصد، تحصیل دانشگاهی را رها کرده‌اند، گفت: «این نشان دهنده شکست از نظر سرمایه گذاری دولت برای آموزش عالی است. در واقع ما وقت و بودجه می‌گذاریم اما نتیجه مناسب نمی‌گیریم. چه تعداد از این فارغ التحصیلان به کشورهایی که رقیب ما هستند مهاجرت می‌کنند. در واقع ما نه تنها از سرمایه‌هایمان برای چاره‌جویی کشورمان نمی‌توانیم استفاده کنیم بلکه آنها را در اختیار رقبا می‌گذاریم که از ما جلو بیفتند.»
 
مهاجرت سرمایه
 مهاجرت نیروی انسانی با استعداد فقط از دست دادن نیروی کار ماهر برای کشورهای جهان سوم نیست، بلکه آینده و فرایند پیشرفت کشور است که با خروج هر متخصص به تأخیر می‌افتد. به هر روی خروج افراد نخبه و متخصص از کشور سبب میدان‌­داری افراد ناکارآمد می­‌شود که نتیجه آن هم چیزی نیست مگر تداوم چرخه‌­ی توسعه­‌نیافتگی در کشور مبدا می­‌شود.
 
مهاجرت حالا بیشتر از مثلث برمودایی که برای کسب‌وکارهای حوزه فناری خطر آفرینی می‌کند، بلای جان اقتصاد و مخصوصا اقتصاد دیجیتال کشور شده است. این روند در حالی هر روز سرعت بیشتری به خود گرفته است که نهادهای مسئول از بحران اشتغال کشور آگاه هستند. علاوه بر آن شعار مانع زدایی برای توسعه کسب‌وکارها همچنان مورد بی‌توجهی قرار گرفته است.

قصه تلخ مدیران و دادگاه‌ها؛ اظهارهای قضایی کارآفرینان با اکوسیستم استارتاپی چه خواهد کرد؟

 
ضلع سوم مثلث برمودای کسب‌وکارهای حوزه فناوری‌های نوآورانه مدت‌هاست تکمیل شده و گویا قرار هم نیست به این زودی‌ها صاحبان این کسب‌وکارها را خلاص کند. اظهارهای متعدد به مراجع قضایی همچنان دردسر می‌آفریند و این روند چنان ادامه دارد تا بنیان‌گذاران استارتاپ‌های ایرانی هر روز بیشتر مطمئن شوند که برای بقای کسب‌وکارشان علاوه بر کفش آهنین باید زره آهنین بپوشند و اعصابشان هم از فولاد باشد. کارآفرینانی که یک به یک بابت مسائل مختلف به دادگاه اظهار می‌شوند و تجربیات تلخی از این شرایط برایشان رقم خورده به طوری که ناامیدی را برای آنها ایجاد کرده است؛ آن هم در سالی که شعار مانع‌زدایی‌ها را به دوش می‌کشد.
 
مثلث تحریم‌های خارجی، طرح صیانت از فضای مجازی و البته اظهار شدن به مراجع قضایی به دلایل نامعلوم شرایطی را پیش آورده که امید ادامه کار در اکوسیستم فناوری‌های نوآورانه را هر روز کمتر از روز گذشته می‌کند. این شرایط را تصور کنید که قرار است یک روز صبح بدون هیچ پیش‌فرضی ایمیلی از یک غول فناوری ارتباطات جهانی دریافت کنید. این ایمیل نه حاوی پیامی برای افزایش همکاری‌هاست و نه خبری معمولی؛ بر اساس آن فقط این غول دیگر قادر به ارائه سرویس و خدمات به اپلیکیشن شما نیست و آن را از بستر پلتفرم خود حذف کرده است.
 
شاید ظهر نشده هم اظهاریه دادگاه به دستتان برسد که فلان سازمان و نهاد سرگرمی داخلی از شما شکایت کرده و باید در دادگاه نسبت به حقوق تضییع شده آن پاسخگو باشید. این در حالی است که تمام روز و شب هم نگران بندها و تبصره‌های طرحی می‌گذرد که مدتی است در مجلس شورای اسلامی اصل هشتاد و پنجی شده و معلوم نیست چه زمانی و چطور به تصویب خواهد رسید.
 
این داستان استارتاپ‌های اکوسیستم فناوری‌های نوآورانه در کشور است. استارتاپ‌هایی که صاحبان آنها افرادی خلاق، باهوش و به روز شده بر اساس نیازها و مطالبات دنیای احاطه شده در فناوری هستند. از طرفی قرار است بر اساس شعار حمایت از تولید داخل تلاش‌ها برای توسعه صنایع داخلی افزایش پیدا کند و از طرفی گویی صنایع و تولید دنیای امروز را همچنان آنطور که باید نشناخته‌ایم یا شاید همچنان باور نکرده‌ایم که صنعت و تولید دیگر فقط صنعت فولاد و دیگر صنایع سخت نیست.
 
آزادی با قرار کفالت
«شاهین اکبریان طبری»، بنیان‌گذار شرکت مهندسی چهارگون و مدیرعامل پدیدار به تازگی در اکانت توییتر خود خبر داد که فعلا با قرار کفالت دادگاه جرایم رایانه‌ای حکم آزادی او را تایید کرده است. طبری با دریافت اظهاریه‌ای به دادگاه جرایم رسانه‌ای فراخوانده شده بود. همان طور که او در توییتر خود نوشته هیچ توضیحی درباره چرایی اظهارش ارائه نشده و پرونده‌ای که بیش از ۷۰ صفحه دارد در توضیح این موضوع به او ارائه  شده است. اما به نظر می‌رسد این پرونده هیچ دلیل روشنی را درباره اظهار او به دادگاه جرایم رایانه‌ای اعلام نکرده است.
 
چند روز قبل از اظهار طبری به دادگاه جرایم رسانه‌ای، «محمدجواد شکوری مقدم»، مدیرعامل فیلیمو و آپارات هم از سوی صدا و سما مورد شکایت قرار گرفت و در نهایت هم شکوری مقدم به اتهام نشر و پخش آثار متعلق به سازمان صدا‌و‌سیما در فضای مجازی محکوم به پرداخت جزای نقدی شد؛ موضوعی که به زعم او از پاک شدن فیلیمو و آپارات از گوگل‌پلی هم تلخ‌تر بوده است. ناگفته نماند شکوری در آبان سال ۱۳۹۹ هم توسط شعبه ۲۷ دادگاه انقلاب جمهوری اسلامی ایران به دلیل پخش ویدیویی در پلتفرم آپارت مجرم شناخته شده بود.
 
«مصطفی امیری»، مدیرعامل زرین‌پال هم از دیگر سابقه داران اکوسیستم فناوری‌های نوآورانه است. او نیز چندی پیش به بعد از تبرئه شدن از شکایتی که در دادگاه‌های تهران ثبت شده بود، بر اساس حکم شعبه ۱۰۰ دادگاه کیفری شهرستان همدان به یک سال حبس محکوم شد. ماجرای محکومیت او اما در شرایطی بود که درگاه پرداخت زرین‌پال رقم نزدیک به ۳۹ میلیون تومان را به دلیل مشکوک بودن مسدود کرده بود.
 
تلاش برای بقا
آنچه امروز در پی این اظهاریه‌ها، مدام نگرانی بیشتری را در بین استارتاپ‌های رواج داده چگونگی مواجهه قانون با آنها است. به نظر می‌رسد قانون‌گذاری و رگولاتوری فعالیت‌های استارتاپی به درستی انجام نشده و همین موضوع هر بار سد جدیدی در مسیر فعالیت آنها ایجاد می‌کند. این موضوع در حالی است که توسعه کسب‌وکارها امروز بیشتر از همیشه در حوزه‌های مبتنی بر فناوری‌های نوآورانه است. حالا سوال اینجاست که آیا صاحبان این کسب‌وکارها با وجود همه موانع موجود، همچنان توان، حوصله و قدرت ادامه فعالیت را دارند؟
 
توییت طبری اما انگار زخم کهنه فعالان اکوسیستم را دوباره باز کرد. هر یک از فعالان اکوسیستم نوآوری کشور از تجربه خود گفتند و این نشان‌دهنده عمر تلاش قانون برای مواجهه با نوآوری است. «حسام آرماندهی» بنیان‌گذار کافه بازار هم با یادآوری توییت ۵ سال قبل خود نوشت: «۵ سال گذشت و در روی همون پاشنه میچرخه.»
 
«علی آجودانیان»، مدیرعامل ویرگول هم خبر داد که سال گذشته اظهار شده و با قید وثیقه آزاد شده است. «مهدی فاطمیان»، هم‌بنیان‌گذار زیبال هم در توییتی دیگر نوشت: « من یه دوره انقدر اینجا میرفتم و پله ها رو بالا پایین میکردم پرونده ها رو بین بخش های مختلف میدادن جابه جا کنم. پیک داخلی شده بودم.»
 
اما «سامان فائق»، توسعه دهنده کسب و کار با نقد شرایطی که در روند کارآفرینی کشور جاری شده است در توییت دیگری نوشت: «با این منطقِ محکومیتِ امثال شاهین طبری و جواد شکوری و حسام آرماندهی، چرا وقتی یکی فیشینگ می‌کنه، رئیس بانک مرکزی یا یکی از بانک‌ها که اونجا سوء استفاده اتفاق افتاده رو محکوم نمی‌کنید؟ اونجا قبلاً اسمش عدلیه نبود؟»
 
 
توسعه استارتاپ‌ها ادامه دارد؟
وضعیت توسعه کسب‌وکارهای حوزه فناوری تا جایی دچار پیچیدگی شده که نشستن پای درد دل بنیان‌گذارانشان هیچ دلیلی برای ادامه فعالیت در این حوزه به دست نمی‌دهد، مگر تلاش برای کارآفرینی، خلاقیت و عاشق این حوزه بودن. اما اگر واقع‌بین باشیم همه این عوامل برای ادامه کار و توسعه این حوزه کافی نیست. حقیقت آما قابل توجه مهاجرت جوانانی است که خلاقیت و انگیزه خود را برداشته‌اند و در محیطی دیگر به دنبال توسعه آن هستند.
 
بحران کبود نیروی انسانی خبره و توانمند هم اتفاقا یکی دیگر از بحران‌هایی است که کسب‌وکارهای اوکسیستم فناوری‌های نوآورانه با آن مواجه هستند. این خود بیانگر زنجیره معیوبی است که هرقدر ادامه پیدا کند وضعیت استارتاپ‌ها در کشور پیچیده‌تر می‌شود و بن‌بست ادامه کار و فعالیت نزدیک‌تر. این در حالی است که تغییر و تحول در دنیای نوین با بیشترین سرعت ممکن در حال پیشروی است و اگر در مسیر آن پیش نرویم بزرگترین سرمایه ملی کشور، که همان نیروی انسانی است را هر روز بیشتر از دست خواهیم داد.
 
آگاهی و سکوت در مقابل فرار سرمایه
این موضوع در حالی مورد بی‌توجهی مدام مسئولان و نهادهای مرتبط قرار گرفته که نمایندگان مجلس نیز نسبت به آن هشدار داده بودند. خرداد ماه امسال بود که «مصطفی میرسلیم»،  نماینده تهران در صحن علنی مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که ایران رتبه اول مهاجرت نیروی انسانی متخصص به خارج از کشور را دارد، گفت: «به جای استفاده از سرمایه‌های‌مان برای چاره‌ جویی مشکلات کشور آنها را در اختیار رقبا می‌گذاریم.»
 
این عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی در حالی که هنوز آمار ۵۴ درصدی انصراف از انتخاب رشته دانشگاه اعلام نشده بود؛ با بیان این‌که حدود ۳۰ درصد، تحصیل دانشگاهی را رها کرده‌اند، گفت: «این نشان دهنده شکست از نظر سرمایه گذاری دولت برای آموزش عالی است. در واقع ما وقت و بودجه می‌گذاریم اما نتیجه مناسب نمی‌گیریم. چه تعداد از این فارغ التحصیلان به کشورهایی که رقیب ما هستند مهاجرت می‌کنند. در واقع ما نه تنها از سرمایه‌هایمان برای چاره‌جویی کشورمان نمی‌توانیم استفاده کنیم بلکه آنها را در اختیار رقبا می‌گذاریم که از ما جلو بیفتند.»
 
مهاجرت سرمایه
 مهاجرت نیروی انسانی با استعداد فقط از دست دادن نیروی کار ماهر برای کشورهای جهان سوم نیست، بلکه آینده و فرایند پیشرفت کشور است که با خروج هر متخصص به تأخیر می‌افتد. به هر روی خروج افراد نخبه و متخصص از کشور سبب میدان‌­داری افراد ناکارآمد می­‌شود که نتیجه آن هم چیزی نیست مگر تداوم چرخه‌­ی توسعه­‌نیافتگی در کشور مبدا می­‌شود.
 
مهاجرت حالا بیشتر از مثلث برمودایی که برای کسب‌وکارهای حوزه فناری خطر آفرینی می‌کند، بلای جان اقتصاد و مخصوصا اقتصاد دیجیتال کشور شده است. این روند در حالی هر روز سرعت بیشتری به خود گرفته است که نهادهای مسئول از بحران اشتغال کشور آگاه هستند. علاوه بر آن شعار مانع زدایی برای توسعه کسب‌وکارها همچنان مورد بی‌توجهی قرار گرفته است.