مدیر عامل مایکروسافت ۶ سال است که مدیریت یکی از بزرگترین شرکت‌های تکنولوژیک دنیا را به عهده دارد. ساتیا نادلا یکی از موفق‌ترین مدیران عامل در مصاحبه‌ای با اندرو نوسکا، خبرنگار مجله فورچون، از آینده صنعت تکنولوژی و نقش آن در جامعه می‌گوید.
در ژانویه، در وب‌سایت لینکدین پستی منتشر کردید درباره نقش تکنولوژی در زمینه توانمندسازی و بالا بردن اعتماد در این صنعت. اما بر اساس تحقیقی که توسط Pew در سال ۲۰۱۷ انجام شد، با وجود اینکه طی دهه‌های آتی استفاده از اینترنت در بین مردم جهان افزایش می‌یابد، اما این افزایش لزوما به معنی وجود اعتماد بیشتر به این حوزه نیست. این فاصله موجود را چطور می‌خواهید مدیریت کنید؟
نادلا: یکی از همکاران من، برد اسمیت (رئیس هیات‌مدیره مایکروسافت) کتابی نوشته به نام Tools and Weapons. به نظرم این نام استعاره جالبی در خود دارد که باید به خاطر بسپاریم. تکنولوژی دیجیتال، شاید انعطاف‌پذیرترین منبعی است که در اختیار داریم. این پدیده می‌تواند هم ابزار باشد و هم یک اسحله. بهتر است ابتدا از قابلیت ابزار مانند این صنعت صحبت کنیم، قابلیتی که به ما قدرت می‌دهد.
ما باید به سه چیز خوب فکر کنیم. اول، آیا رشد اقتصادی ناشی از تکنولوژی منصفانه و عادلانه است؟ صنعت تکنولوژی به خودی خود رشد نمی‌کند. رشد و رونق باید در تمام حوزه‌های صنعت روی دهد. بین بازارهای در حال رشد و بازارهای توسعه‌یافته باید تقارب و همگرایی نزدیکی ایجاد شده و به مرور زمان ادامه یابد. دوم، مساله اعتماد است. شکی نیست که با ایجاد هر پدیده‌ای، عوارض جانبی ناخواسته‌ای روی می‌دهد. مثل حریم شخصی و حفاظت از داده‌ها- مساله‌ای که باید به آن به چشم یکی از حقوق اولیه بشر نگاه کرد. یا مساله امنیت سایبری- تریلیون‌ها دلار در اقتصاد به دلیل حمله‌های سایبری از دست می‌رود که بیشترین ضرر، متوجه شرکت‌های خرده‌پا و مشتریان است. ما باید زیرساخت‌های اساسی و فرآیندهای کاربردی مهندسی، طراحی و ایجاد کنیم تا میزان اعتماد در حوزه تکنولوژی افزایش یابد.
مساله سوم، پایداری است. بدون در نظر گرفتن مساله «حفظ کره زمین»، نمی‌توان به ایجاد رشد یا اعتماد فکر کرد.
البته. اما وقتی کاربران می‌بینند که شرکت‌های تکنولوژی از اطلاعات شخصی آنها سوءاستفاده می‌کنند، یا می‌فهمند که قربانی حملات سایبری و رسوخ امنیتی دنیای دیجیتال شده‌اند، چطور می‌توان این اعتماد از بین‌رفته کاربران را بازگرداند؟
- از دیگر حوزه‌های صنعت می‌توان چیزهای زیادی یاد گرفت. به‌عنوان مثال می‌توان به صنعت غذا اشاره کرد. مثلا امنیت غذا یا قانون و مقررات‌های تعیین‌شده در این زمینه، مساله‌ای بود که به مرور زمان و با تلاش زیاد محقق شد. ما نیز به‌عنوان فعالان صنعت تکنولوژی تدابیری برای کم کردن تاثیر عوارض ناخواسته تکنولوژی اندیشیده‌ایم و منابعی به این منظور اختصاص داده‌ایم.
برای کمتر کردن عوارض منفی تکنولوژی، ما به‌عنوان فعال این حوزه یکسری وظایف داریم. از طرف دیگر، قانون و مقرراتی نیز در این زمینه وجود دارد که باید از سوی جامعه پذیرفته و اعمال شود. ترکیب این دو باعث می‌شود حس اعتماد در این حوزه افزایش یابد.
مثالی که در مورد شرکت‌های مواد غذایی زدید جالب بود. مواد غذایی، مانند تکنولوژی، چیزی است که بر همه تاثیرگذار است. اما برای قانع کردن مردم در مورد لزوم و اهمیت وجود قوانین مربوط به «امنیت غذایی»، تلاش زیادی شد. آیا در حوزه تکنولوژی هم باید یک شوک وارد شود تا باعث پیدایش یک تغییر بزرگ شود؟
- امیدوارم این‌طور نباشد. همین حالا نیز در دنیایی زندگی می‌کنیم که تکنولوژی همه جا دیده می‌شود. تکنولوژی حالا وارد تمام قسمت‌های زندگی روزمره، جامعه انسان‌ها و اقتصاد ما شده است و حالا جزئی جداناپذیر از زندگی ماست.
من در مورد نقش «بخش خصوصی» در جامعه، بسیار فکر کرده‌ام. دست یک شرکت مدرن تکنولوژی، امروزه بسیار باز است و منابع خوبی در اختیار دارد. به نظر شما مثلا برای شرکتی مانند مایکروسافت، مرز مسوولیت‌های مربوط به دولت تا کجاست؟
- سوال خوبی است. کالین میر یکی از اقتصاددان‌های دانشگاه آکسفورد است. وی می‌گوید: شرکت‌ها برای این به وجود آمده‌اند تا برای چالش‌های مردم و دنیا، راه حل‌های سودده ارائه دهند. به نظر من شرکت‌های خصوصی، نوعی موسسات اجتماعی محسوب می‌شوند و این بهترین مکانیزمی است که می‌توان برای مدیریت کاربردی منابع اتخاد کرد. اما باید روند به گونه‌ای باشد که نظارت صحیح روی این شرکت‌ها انجام شود تا مطمئن شویم این شرکت‌ها در مسیر درست فعالیت می‌کنند و به جای ارائه را‌ه‌‌حل برای مشکلات، خود مشکلی ایجاد نمی‌کنند.
هدف اصلی یک کسب‌و‌کار باید به گونه‌ای باشد که برای مشکلات دنیای اطراف، راه حل ارائه دهد. مثلا من شب‌ها با این فکر و خیال به خواب می‌روم که شرکتم می‌تواند به مدیریت کسب‌و‌کارهای کوچک و افزایش میزان بهره‌وری آنها کمک کند. این چیزی است که باعث می‌شود به فعالیت ادامه دهیم.
به علاوه مساله دیگری که باید به آن فکر کنیم، مسوولیت‌هایی است که داریم. مایکروسافت، هم کارمند تمام‌وقت و هم نیمه‌وقت دارد. کارمندان تمام‌وقت، مزایایی داشتند که کارمند نیمه‌وقت نداشتند مانند طول دوران مرخصی بعد از تولد فرزند. اما کارمندان نیمه‌وقت نیز جزئی از ما هستند و این قانون را تغییر دادیم. تمام اعضای شرکت ما مسوولیت‌هایی دارند که هر کدام برای ما بسیار مهم است. ما در کل به منفعت سهامداران و شرکت خود فکر می‌کنیم که این مهم با کمک تک‌تک اعضای شرکت ممکن می‌شود.
مجله ما اولین بار در سال ۲۰۱۶ از شرکت شما مقاله‌ای منتشر کرد. در آن زمان ارزش سهام شرکت شما در بالاترین حد خود بود. حالا، ارزش سهام شرکت، سه برابر آن زمان است. برگ برنده شما، سرویس ابری بوده است که نتیجه درخشانی در پی داشت. اما رشد این صنعت، به اندازه قبل نیست. به نظر شما آینده این حوزه چگونه است؟
- صنعت کلاد، این روزها در زندگی مردم نقش پررنگی دارد. در این زمینه ما هنوز در مراحل اولیه هستیم. صنعت تکنولوژی فعلا تنها ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی-GDP-را تشکیل می‌دهد. احتمال می‌رود این رقم به ۱۰ درصد برسد. اما سوال اینجاست که ۹۰ درصد دیگر تولید ناخالص داخلی با این حجم بالا از تکنولوژی چه کار می‌کند. برای اینکه در مورد آینده پیش‌بینی کنیم، نیاز نیست زحمت زیادی بکشیم و تنها کافی است آنچه دقیقا روبه‌رویمان قرار دارد را خوب ببینیم. آیا وضعیت کشاورزی، پزشکی، تجارت الکترونیک یا سیستم بانکداری روند مطلوبی دارد؟ آیا پایه‌های دیگر صنعت، با وجود تکنولوژی وضعیت بهتری دارند؟
برای شما میزان کارآیی تکنولوژی مهم است.
- قطعا. در تکنولوژی مرحله‌ای به نام تاسیس داریم و بعد وارد فاز بهره‌برداری می‌شویم. من به شخصه در ۱۰ سال آتی بیشتر روی نرم‌افزارها و تکنولوژی دیجیتالی متمرکز خواهم بود که بتواند در روند رشد صنعت تاثیرگذار باشد. درست مثل پدیده‌ای مانند برق که نقطه عطفی در صنعت محسوب می‌شود.
۶ سال پیش در چنین روزی، اعلام شده که شما سومین مدیرعامل مایکروسافت خواهید بود. بدترین نصیحتی که دریافت کردید چه بوده؟
- «موردی که قبلا و در گذشته باعث پیشرفت و موفقیت شده، باز هم باعث موفقیت جدید می‌شود.» این‌طور نیست. به نظر من، باید با در نظر گرفتن آنچه در گذشته اتفاق افتاده، رو به جلو حرکت کرد. هیچ دلیلی نمی‌شود که چیزی که قبلا موفقیت‌آمیز بوده و جواب داده، در آینده نیز جواب دهد.
پس آنچه در گذشته اتفاق افتاده، نتایجی که در آینده رخ می‌دهد را تضمین نمی‌کند.
