شبکه ملی اطلاعات؛ شاه‌بیت غزل برنامه‌های زارع‌پور

 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم، پیش از دریافت رای اعتماد از از مجلس شورای اسلامی وعده‌هایی در حوزه آی‌سی‌تی ارائه داد، که تکمیل شبکه ملی اطلاعات در صدر این وعده‌ها قرار دارد.
 
 عیسی زارع‌پور با رای اعتماد از نماینده مجلس شورای اسلامی، به‌عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، کار خود را آغاز کرد. او در ابتدای مسیر خود برای سکانداری این وزارتخانه، تکمیل شبکه ملی اطلاعات، حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی،  ارتقای ۳۰ رتبه‌ای جایگاه ایران در حوزه دولت الکترونیک و استفاده از ظرفیت تمام جوانان و نخبگان برای بازگرداندن صنعت فضایی به ریل شکوفایی را وعده داده است. مهم‌ترین وعده‌های زارع‌پور در ادامه آمده است.
 
تکمیل شبکه ملی اطلاعات 
 
همانطور که بارها توسط مسوولان عنوان شده، زارع‌پور هم تاکید کرد که قرار نیست با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، دسترسی کاربران به شبکه جهانی اینترنت قطع ‌شود. کشورهای پیشرفته و کسانی که برای حقوق مردم‌شان ارزش قائل‌اند دنبال اجرای چنین شبکه‌ای هستند. ما هم به‌عنوان متخصصان این حوزه باید حافظ منافع مردم باشیم تا این طرح راهبردی را در کشور محقق کنیم.
 
استفاده از همه ظرفیت‌های فناوری 
 
زارع‌پور در زمان بررسی صلاحیتش در مجلس، فناوری ارتباطات و اطلاعات را بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی مردم دانست که بیش از ۵۰ میلیون نفر از مردم کشور و  ۳۵ میلیون از جوانان در این عرصه حضور دارند. اگر در این حوزه برنامه‌ریزی فعال نداشته باشیم قطعا به آسیب‌های آن دچار خواهیم شد. این فناوری فرصت بی‌نظیری را برای ما فراهم کرده که باید از آن استفاده کنیم و جهش بی‌نظیری داشته باشیم.
 
حکمرانی دیجیتال و نگاه راهبردی
 
او اعلام کرد با بررسی اسناد بالادستی و مصوبات شورای عالی فضای مجازی برنامه‌ای را تدوین کرده‌ و درباره مهم‌ترین چالش‌ها و نگاه راهبردی راهکارهای اجرایی و عملیاتی مهمی را در نظر گرفته‌ که اولین حوزه آن، حوزه حکمرانی دیجیتال است.
 
خروج از سلطه پلتفرم‌های خارجی 
 
به گفته زارع‌پور،‌ امروزه فناوری سبک حکمرانی در دنیا و نحوه تعامل دولت با مردم و مردم با مردم را تغییر داده است. امروز عصر پلتفرم‌ و نفوذ آنهاست که عمق راهبردی کشورها را مشخص می‌کند و ما از ظرفیت‌های این فضا برای حکمرانی غفلت کردیم. باید بتوانیم کاری که در پلتفرم‌هایی ازجمله تاکسی‌های اینترنتی انجام شده را برای حوزه‌های دیگر هم انجام دهیم تا به این میزان تحت تاثیر پلت‌فرم‌های خارجی نباشیم.
 
دسترسی تمامی روستاهای بالای ۲۰ خانوار به اینترنت
 
با عنایت به دانش‌آموزانی که به خاطر دسترسی نداشتن به اینترنت نتوانستند از آموزش مجازی استفاده کنند، این مشکل ظرف یک سال و نیم آینده حل می‌شود و دسترسی کلیه روستاهای دارای جمعیت بالای ۲۰ خانوار به شبکه پرسرعت اینترنت تا پایان سال ۱۴۰۱ محقق خواهد شد.
 
تحقق دولت الکترونیک 
 
به گفته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، علی‌رغم تلاش‌های صورت‌گرفته در طول سال‌های گذشته، هنوز در این حوزه عقب هستیم و از لحاظ کمیت خدمات الکترونیکی در رتبه ۸۰ و از لحاظ کیفیت در رتبه ۱۱۸ از بین ۱۹۳ کشور در دنیا قرار داریم که ما باید این شاخص را ارتقاء دهیم.
 
ایجاد یک پنجره واحد برای ارائه‌ خدمات الکترونیکی
 
زارع‌پور قول داد که ظرف چهار سال آینده با تعامل با بخش‌های مختلف، در راستای الکترونیکی کردن خدمات پرکاربرد و ایجاد یک پنجره واحد برای ارائه‌ی خدمات الکترونیکی گام برداشته و جایگاه جمهوری اسلامی ایران را ۳۰ پله در شاخص‌های جهانی ارتقاء خواهد داد.
 
اشتغال‌زایی برای برنامه‌نویسان 
 
او اقتصاد دیجیتال را از دیگر اولویت‌های خود اعلام کرد و قول داد که  ظرف چهار سال آینده از ظرفیت این حوزه برای اشتغالزایی استفاده کند. زیرا اگر ما ظرفیت‌های لازم در کشور را فراهم کنیم دیگر نخبگان ما برای کار در این حوزه به خارج از کشور نخواهند رفت.
 
حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی
 
او عنوان کرد که امروز خانواده‌های ما از حضور کودکان و فرزندان خود در فضای مجازی نگران هستند. از آنجایی که حتی کشورهای تولیدکننده این فناوری، ابزارهایی برای خانواده‌ها جهت مدیریت کودکان خود در این فضا فراهم کرده‌اند، ما نیز باید این نگرانی را برای خانواده‌ها برطرف کنیم و یک پلت‌فرم خارجی نباید به خود اجازه دهد که اطلاعات میلیون‌ها کاربر ما را با مشکل روبه‌رو کند.
 
بازگشت به روزهای اوج صنعت فضایی
 
زارع‌پور به غفلت از بحث صنعت فضایی به دلیل نگاه سیاست‌زده در سالیان گذشته اشاره کرد که با وجود خاطرات خوش پرتاب‌های موفقیت‌آمیز ماهواره‌های ایرانی در دهه ۸۰، در سال‌های اخیر این روند رشد متوقف شده است. او قول داد از ظرفیت تمام جوانان و نخبگان برای بازگرداندن این صنعت به ریل شکوفایی خود استفاده کند، چرا که به اعتقاد او اگر ۱۰ سال قبل مسیری را که در حوزه فضایی طی می‌کردیم ادامه می‌دادیم امروز در این حوزه حرفی برای گفتن داشتیم. 

عیسی زارع پور: مخابرات ایران ستون فقرات شبکه ملی اطلاعات است

 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تأکید کرد: اعتقادم این است که اگر نخواهیم بگوییم مخابرات ایران ستون فقرات شبکه ملی اطلاعات است، حداقل این شرکت یکی از ستون‌های اصلی این حرکت و ارکان توسعه شبکه ملی اطلاعات و این طرح کلان است.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دیدار با مدیرعامل و جمعی از مدیران شرکت مخابرات ایران ضمن ابراز امیدواری نسبت به اینکه این جلسه نقطه شروعی برای همدلی و همراهی بیشتر و در نهایت حل مشکلات باشد، گفت: اعتقادم این است که اگر نخواهیم بگوییم مخابرات ایران ستون فقرات شبکه ملی اطلاعات است، حداقل این شرکت یکی از ستون‌های اصلی این حرکت و ارکان توسعه شبکه ملی اطلاعات و این طرح کلان است.
 
زارع‌پور ادامه داد: شبکه ملی اطلاعات در حال حاضر یک پروژه ملی است. کشورهای پیشرفته و کسانی که برای حقوق مردم‌شان ارزش قائل‌اند دنبال اجرای چنین شبکه‌ای هستند. ما هم به‌عنوان متخصصان این حوزه باید حافظ منافع مردم باشیم تا این طرح راهبردی را در کشور محقق کنیم، طرحی که مخابرات در آن نقش کلیدی و حیاتی دارد بنابراین تعامل و همدلی میان شرکت مخابرات ایران و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فوق‌العاده مهم است.
 
وی در ادامه با اشاره به عدم توسعه متوازن شبکه ارتباطات ثابت و سیار گفت: در هیچ کجای دنیا به این شکل نیست که تمرکز را روی ارتباطات سیار بگذارند درحالی‌که ارتباطات ثابت به میزانی که باید توسعه پیدا نکند.
 
وزیر ارتباطات افزود: اگر تصمیمات راهبری و کلیدی به‌موقع گرفته نشود و در ارتباطات سیار توسعه نداشته باشیم حتی در تماس‌های تلفنی هم مشکل پیدا می‌کنیم و عملاً آن اتفاقی که در حوزه برق و خاموشی‌ها افتاد در ارتباطات هم خواهد افتاد. بنابراین نیازمند تصمیمات فوری، مدبرانه، دلسوزانه و همدلانه از ناحیه همه بازیگران بخش هستیم.
 
زارع پور بابیان اینکه اعتقاد دارم که همه ما یک خانواده هستیم گفت: همه به دنبال حل مشکلات کشور هستیم و می‌توانیم با همدلی و همراهی فضای مجازی در تراز انقلاب اسلامی داشته باشیم که بتواند پیشران سایر بخش‌های کشور باشد.
 
وی در ادامه با طرح پیشنهاد تشکیل کارگروهی برای بررسی و حل مشکلات و چالش‌های پیش روی شرکت مخابرات ایران، گفت: در این کارگروه باید تلاش شود با همدلی و همراهی، برخی اختلافات ازجمله در حوزه املاک را به‌سرعت و در کوتاه‌مدت حل کرد.
 
وزیر ارتباطات سپس با تأکید بر رسیدگی به مشکلات بازنشستگان مخابرات گفت: باید به قول‌هایی که داده شده عمل کرد. مقام معظم رهبری در سخنان اخیرشان فرمودند «یا به مردم قول ندهید یا اگر قول دادید روزشمار بگذارید که کی عملی می‌کنید». اگر جایی برای پرداخت دیون بازنشستگان قولی داده‌اید و این قول در زمانش محقق نشده است این موضوع را صادقانه با آن‌ها در میان بگذارید. بالاخره قولی داده شده و باید به آن پایبند بود.
 
زارع پور در ادامه همچنین از هیئت‌مدیره شرکت مخابرات خواست تا مشکلات تبدیل وضعیت ایثارگران را هم حل کنند.
 
وزیر ارتباطات در پایان گفت: بار دیگر تأکید می‌کنم که امیدوارم با همدلی و همراهی میان خانواده ارتباطات و فناوری اطلاعات بتوانیم جایگاه جمهوری اسلامی ایران را در بهره‌گیری از این حوزه ارتقا دهیم.

وزیر ICT: راه‌اندازی پلتفرم ملی که کاربران از آن استفاده نکنند، فایده‌ای ندارد

 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت آرایش جدید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دوره جدید تحقق شبکه ملی‌ اطلاعات در تمام لایه‌ها است و راه‌اندازی پلتفرم ملی که هیچ‌کسی از آن استفاده نکند، فایده‌ای ندارد.
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، بعد از تقریبا دو هفته سکوت از زمان انتخاب‌شدنش به‌عنوان هفتمین وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در اولین جلسه مشترکش با مدیران استانی وزارت ارتباطات، از اولویت‌های اصلی‌اش در وزارت ICT گفت که در رأس آن راه‌اندازی کامل شبکه ملی اطلاعات است. به‌نوشته وب‌سایت وزارت ارتباطات، زارع‌پور وزارت ارتباطات را مهم‌ترین وزارتخانه دولت خواند و گفت: «در ظاهر ممکن است معیشت مردم و اقتصاد در اولویت باشد؛ اما معتقدم راه‌حل مشکلات حوزه‌های مختلف شامل اقتصاد و امنیت‌چ فرهنگ در استفاده حداکثری از فناوری اطلاعات است.»
 
به‌دنبال تحول در حوزه فاوا
زارع‌پور گفت سؤالات اصلی ممکن است این‌ها باشد که وزارت ارتباطات کجای کار قرار دارد و چه ابزاری دراختیار دارد؟ در حوزه اقتصاد دیجیتال، دولت الکترونیکی و فرهنگ چه کاری باید انجام دهد؟ وی در پایخ له این پرسش‌ها گفت:
 
باید سازوکاری ایجاد کنیم که بخشی از این سازوکار همین الان براساس شرح وظایف وزارت ارتباطات در سازمان فناوری اطلاعات و پارک‌های علمی و فناوری وجود دارد که طبیعتا کافی نیست.
 
اگر بخواهیم به آن نقطه‌ای برسیم که وزارت ارتباطات به وزارتخانه مهم دولت تبدیل شود و غیر از قطع‌شدن ارتباطات برای مردم قطع‌شدن خدمات هم اهمیت پیدا کند، نیازمند این است که سازوکارهای جدیدی تدبیر کنیم.
 
زارع‌پور اعلام کرد حتی در این زمینه با رئیس‌جمهوری هم صحبت کرده و در حال تدوین سازوکارهای مشخص در این زمینه است تا همه انرژی‌های کشور در بخش حاکمیتی یک جا در حوزه فاوا تمرکز پیدا کند و همگرایی شکل بگیرد تا در حوزه فناوری اطلاعات تحول ایجاد شود.
 
تحقق شبکه ملی اطلاعات
زارع‌پور در سخنرانی‌اش با مدیرکل استان‌ها بخش مهم برنامه‌ای که برعهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است، شبکه ملی اطلاعات دانست و تأکید کرد فعلا تمرکز و نقشه راه این وزارتخانه برای تکمیل این شبکه، طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات است که شورای عالی فضای مجازی تصویب کرده است.
 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دراین‌باره ادامه داد: بر این اساس، محور و آرایش جدید وزارت ICT در دوره جدید تحقق شبکه ملی اطلاعات در همه لایه‌ها است.
 
براساس اظهارات او، لایه‌هایی که دراختیار این وزارتخانه است، باید با سرعت و همگرایی بیشتری پیگیری شود . او خود را در این زمینه فرمانده میدان دانست و تصریح کرد مسئولیت این کار را به‌عهده خواهد گرفت. همچنین، او از بازبینی نقش وزارتخانه در تحقق شبکه ملی اطلاعات خبر داد و گفت:
 
از رگولاتوری گرفته که باید مشخص کند چه سیاست‌گذاری درقبال بخش خصوصی و اپراتورها می‌خواهد داشته باشد تا زیرساخت، سازمان فناوری اطلاعات، پست و پست گ‌بانک و سایر مجموعه‌ها باید مشخص کنند که برای شبکه ملی اطلاعات چه کاری می‌کنند.
 
با راه‌اندازی پلتفرم بدون استفاده مخالفم
زارع‌پور درادامه به سرویس‌ها و خدمات ملی اشاره و اعلام کرد با راه‌اندازی پلتفرم بومی که کاربری ندارد، نمی‌خواهد کار نمایشی انجام دهد. او با ابراز امیدواری درباره اینمه بخش خصوصی هم از کار برای شبکه ملی اطلاعات ارتزاق کند، تأکید کرد باید برای این کار مدل اقتصادی وجود داشته باشد. به‌باور او، شبکه ملی اطلاعات باید به فعالیت اصلی بخش ICT تبدیل شود و آن موقع می‌توانیم بگوییم که کارمان را انجام داده‌ایم. وزیر ارتباطات دولت سیزدهم گفت کارهای نمایشی را نمی‌پسندد::
 
اینکه فلان پلتفرم ملی را بالا بیاوریم و من هم به‌عنوان وزیر آن را افتتاح کنم و فردا هم هیچ‌کسی از آن استفاده نکند و اصلا زیست‌بوم و فعالیت‌ اقتصادی شکل نگیرد، فایده‌ای ندارد. این می‌شود کار نمایشی که بنده به‌هیچ‌عنوان اهل کار نمایشی نیستم.
 
جراحی در ساختار استانی
زارع‌پور اعلام کرد به‌دنبال تغییر در ساختار اداره‌کل استان‌ها است. پیش‌ازاین، برخی مدیران ارتباطی اعلام کرده بودند که وجود اداره‌کل استانی لازم نیست و ایجاد این نهادها باعث کُندی کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات شده است. زارع‌پور دراین‌باره گفت:
 
به‌اعتقاد من باید جراحی‌ای در ساختار استانی انجام دهیم. با ساختار فعلی هم توقع و انتظارات مردم و هم مسئولان استانی را نمی‌توان پاسخ داد و همه همکاران اذیت می‌شوند... وقتی اختیارات توزیع شده است مدیر برای پیشبرد امور با مشکلات جدی مواجه است.
 
او تأکید کرد اختیارات اداره‌کل استان‌ها باید بازنگری شود و در این زمینه پیشنهاد کرد که کارگروهی برای بررسی این مسئله تشکیل شود تا با بازنگری در ساختار‌ و وظایف، شاهد حداکثر سرعت برای پیشبرد برنامه‌ها بود.

زارع‌پور: مسئولیت تحقق شبکه ملی را بر عهده می‌گیرم

 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: اساس محور و آرایش جدید این وزارتخانه در دوره جدید تحقق شبکه ملی اطلاعات در همه لایه‌هاست و به‌ عنوان وزیر، فرمانده میدان خواهم بود و مسئولیت این کار را برعهده می‌گیرم.
 
به گزارش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، عیسی زارع‌پور در جلسه ویدئو کنفرانس با مدیران کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان‌ها ضمن تبریک هفته دولت و گرامیداشت یاد و خاطره شهدای انقلاب و دفاع مقدس، به‌ ویژه شهدای وزارت ارتباطات گفت: امروز ارتباطات و فناوری اطلاعات به یک رکن در زندگی مردم تبدیل‌شده که این مهم حاصل زحماتی است که خانواده وزارت ارتباطات در سراسر کشور کشیده‌اند.
 
وی افزود: میراثی که به ما رسیده حاصل سال‌ها زحمت، تلاش و مجاهدتی است که باید قدر آن را دانست و توابع استانی وزارتخانه که جلوه و نماد آن ادارات کل ارتباطات و فناوری اطلاعات است نقش ویژه‌ای در این رابطه داشته‌اند تا ارتباطات در اقصی نقاط کشور برقرار شود. به‌ هر حال این رضایت‌مندی که مردم نسبت به حوزه ارتباطات دارند حاصل همه این مجاهدت‌هاست.
 
وزیر ارتباطات ضمن تشکر از نمایندگان مجلس برای رأی اعتماد حداکثری، افزود: این اعتماد حداکثری راه را برای کارهای اساسی در جمهوری اسلامی هموار و این رأی بالا مسئولیت ما و شما را بیشتر و وظایف ما را سنگین‌تر کرد.
 
وی در ادامه در تبیین سیاست‌های خود در دوره وزارت گفت: امروز ضرورت دسترسی همگانی به ارتباطات و فناوری اطلاعات بر کسی پوشیده نیست. در همین ایام انتخابات و روند انتخاب وزرا شاهد بودیم که جامعه تا چه اندازه نسبت به این حوزه حساس بود. شاید به جرات بتوان گفت که یکی از وزارتخانه‌هایی که با تک تک مردم رابطه دارد وزارت ارتباطات است.
 
زارع پور افزود: تا پیش‌ از این عمدتاً یک لایه نخبگانی و علمی و حداکثر کسب‌وکارها با این حوزه ارتباط تنگاتنگی داشتند اما در حال حاضر برای کودکان و نوجوانان هم مهم است که سرعت شبکه چگونه است. این‌ها نشان می‌دهد که ارتباطات و فناوری اطلاعات از چه اهمیتی برخوردار و تا چه اندازه در زندگی مردم رسوخ کرده است. با فناوری‌های جدید در آینده مثل اینترنت اشیا و هوش مصنوعی عمق نفوذ فناوری در زندگی مردم بیشتر و بیشتر خواهد شد.
 
وزیر ارتباطات ادامه داد: به اعتقاد من مهم‌ترین وزارتخانه دولت، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است؛ هر چند در ظاهر ممکن است معیشت مردم و اقتصاد در اولویت باشد اما معتقدم راه‌حل مشکلات حوزه‌های مختلف اعم از اقتصاد، امنیت و فرهنگ در استفاده حداکثری از فناوری اطلاعات است.
 
وزیر ارتباطات افزود: نقش وزارت ارتباطات در دوره جدید متفاوت با گذشته خواهد بود. ما از دوره‌ای که وزارت ارتباطات نقش کلیدی‌اش و آنچه محور و کانون توجه همه مدیران بود یعنی توسعه دسترسی‌ها عبور کرده‌ایم. با زحماتی که دوستان کشیده‌اند زیرساخت‌ها به‌خوبی فراهم شده هرچند اشکالاتی وجود دارد که با تدابیر فوری چه در حوزه ارتباطات روستایی و چه در حوزه کاری اپراتورها قابل‌حل است.
 
وی ادامه داد: اما آنچه در دوره جدید نیاز داریم که روی آن تمرکز داشته باشیم و یاری همه مدیران ستادی و استانی را می‌طلبد این است که در حوزه فناوری اطلاعات هم همان کاری را که در حوزه زیرساخت ارتباطات کردید و خوش درخشیدید انجام دهید.
 
زارع پور بابیان اینکه سؤال اصلی ممکن است این باشد که وزارت ارتباطات کجای کار قرار دارد و چه ابزاری را در اختیار دارد؟ یا در حوزه اقتصاد دیجیتال، دولت الکترونیکی و فرهنگ چه‌کاری باید انجام دهد؟ گفت: ما باید سازوکاری را ایجاد کنیم که یک‌بخشی از این سازوکار همین الان بر اساس شرح وظایف وزارت ارتباطات در سازمان فناوری اطلاعات و پارک‌های علم و فناوری وجود دارد که طبیعتاً کافی نیست.
 
وی افزود: اگر بخواهیم به آن نقطه‌ای برسیم که وزارت ارتباطات تبدیل به وزارتخانه کلیدی برای دولت شود و غیر از قطع شدن ارتباطات برای مردم، قطع شدن خدمات هم اهمیت پیدا کند نیازمند این است که سازوکارهای جدیدی تدبیر کنیم.
 
وزیر ارتباطات ادامه داد: در این رابطه با رئیس‌جمهور صحبت کرده‌ام و الان با کمک دوستان در حال تدوین سازوکاری هستیم که همه انرژی‌های کشور در بخش حاکمیتی یکجا در حوزه فاوا تمرکز پیدا کند و یک همگرایی شکل بگیرد تا بتوانیم در حوزه فناوری اطلاعات هم تحول ایجاد کنیم.
 
زارع پور تصریح کرد: با فرض اینکه این اتفاقات بیفتد یعنی ما بتوانیم نقشمان را در حاکمیت به‌عنوان پیشران حوزه فناوری اطلاعات تثبیت کنیم حتماً باید تلاش مضاعفی هم بر افزایش کیفیت خدمات داشته باشیم.
 
وی تأکید کرد: ما به‌عنوان وزارت ارتباطات باید شرایطی را فراهم کنیم تا مردم در زندگی‌شان طعم شیرین فناوری اطلاعات را بچشند. بخشی از این خواسته برقراری ارتباطات و ارائه خدمات باکیفیت است و بخش دوم هم این است که هر چیزی که مردم در این فضا نیاز دارند در اختیارشان قرار دهیم، از کسب‌وکار، انجام امور دولتی و حاکمیتی و بحث‌های فرهنگی که همه این‌ها باید در دایره شبکه ملی اطلاعات اتفاق بیفتد، یعنی ما بتوانیم در همه این‌ها زیرساخت‌های مبتنی بر دانش و تخصص خودمان را داشته باشیم که این هم شدنی است.
 
وزیر ارتباطات در ادامه گفت: من در مجلس هم‌عرض کردم که هر جا خواستیم به پشتوانه جوانانمان توانسته‌ایم و در این حوزه هم هیچ کار نشدنی وجود ندارد و امیدوارم روزی را شاهد باشیم که شبکه ملی اطلاعات و فضای مجازی‌ای در تراز انقلاب اسلامی داشته باشیم. طبیعتاً ممکن است این مهم در یک برنامه کوتاه‌مدت یا میان‌مدت محقق نشود ولی باید سنگ بناها را بگذاریم و همه جهت‌گیری و آرایش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به‌عنوان میدان‌دار این فضا به سمتی باشد که فضای مجازی در تراز انقلاب اسلامی تحقق پیدا کند.
 
وی افزود: بخش قابل‌توجه این برنامه به عهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است که محور آن را شبکه ملی اطلاعات می‌دانم؛ حالا این شبکه ملی اطلاعات چیست؟ فعلاً تمرکز و نقشه راهمان همان طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات است که شورای عالی فضای مجازی تصویب کرده است.
 
زارع پور ادامه داد: بر این اساس محور و آرایش جدید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دوره جدید تحقق شبکه ملی اطلاعات در همه لایه‌هاست. لایه‌هایی در اختیار خودمان است که باید سرعت و همگرایی را بیشتر کنیم. بنده خودم به‌عنوان وزیر فرمانده میدان خواهم بود و مسئولیت این کار را به عهده خواهم گرفت؛ اما همه بخش‌ها هم باید نقش خودشان را در تحقق شبکه ملی اطلاعات بازبینی کنند، از رگولاتوری گرفته که باید مشخص کند چه سیاست‌گذاری در قبال بخش خصوصی و اپراتورها می‌خواهد داشته باشد تا زیرساخت، سازمان فناوری اطلاعات، پست و پست‌بانک و سایر مجموعه‌ها. در مجموع همه دستگاه‌های زیرمجموعه وزارت ارتباطات باید مشخص کنند که برای شبکه ملی اطلاعات چه‌کاری می‌کنند.
 
وزیر ارتباطات تأکید کرد: البته امیدوارم روزی را شاهد باشیم که بخش خصوصی هم از کار برای شبکه ملی اطلاعات ارتزاق کند؛ یعنی باید برای این کار مدل اقتصادی وجود داشته باشد. شبکه ملی اطلاعات باید تبدیل به فعالیت اصلی بخش ICT شود. آن موقع می‌توانیم بگوییم که ما کارمان را انجام داده‌ایم. وگرنه اینکه فلان پلت‌فرم ملی را بالا بیاوریم و من هم به‌عنوان وزیر آن را افتتاح کنم و فردا هم هیچ‌کسی از آن استفاده نکند و اصلاً زیست‌بوم و فعالیت اقتصادی شکل نگیرد فایده‌ای ندارد. این می‌شود کار نمایشی که بنده به‌هیچ‌عنوان اهل کار نمایشی نیستم.
 
در ادامه این جلسه ابتدا حسین حمیدی پور مدیرکل دفتر هماهنگی و امور استان‌های وزارت ارتباطات گزارشی از اقدامات و عملکرد این اداره کل ارائه کرد و سپس مدیران کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان‌ها به بیان نقطه نظرات و چالش‌های پیش روی خویش در استان پرداختند.
 
در پایان جلسه هم وزیر ارتباطات پس از استماع نظرات مدیران استانی نکاتی را مطرح کرد و خواستار جمع‌بندی نظرات مدیران کل استانی در این جلسه برای پیگیری و رسیدگی شد.
 
وی سپس با اشاره به‌ضرورت تدوین دستورالعمل‌های جدید در خصوص دفاتر پیشخوان دولت گفت: من سیاستی که در قوه قضاییه در قبال دفاتر خدمات قضایی داشتم همان را در وزارت ارتباطات دنبال می‌کنم آن‌هم این بود که به دوستان گفتم هرچقدر بتوانیم از ظرفیت شما به‌عنوان بخش خصوصی برای انجام کارهایی حاکمیتی استفاده می‌کنیم، چراکه بخش خصوصی چابک و چالاک است. اینجا هم هرچقدر بتوانیم، خدمات حاکمیتی را به دفاتر پیشخوان دولت واگذار می‌کنیم تا یک نوع کسب‌وکار جدید شکل بگیرد. ولی طبیعتاً نباید این انتظار وجود داشته باشد که مردم برای انجام کارهایی که خودشان به‌صورت آنلاین می‌توانند انجام دهند به دفاتر پیشخوان مراجعه کنند؛ بنابراین باید یک مدیریتی شود تا هم این ظرفیت حفظ شود و هم از طرف دیگر مردم گرفتار نشوند.
 
زارع پور تأکید کرد: بنابراین پیشنهاد می‌کنم دوستان در سازمان تنظیم مقررات کارگروهی را برای بازنگری درباره دفاتر پیشخوان تشکیل دهند.
 
وی سپس با اشاره به ساختار اداره کل استان‌ها گفت: به اعتقاد من باید یک جراحی در ساختار استانی داشته باشیم. با ساختار فعلی هم توقع و انتظارات مردم و هم مسئولین استانی را نمی‌توان پاسخ داد و هم همکاران اذیت می‌شوند. وقتی اختیارات توزیع شده است مدیر برای پیشبرد امور با مشکلات جدی مواجه است.
 
زارع پور گفت: به‌هرحال اختیارات اداره کل استان‌ها باید بازنگری شود و من پیشنهاد می‌کنم که کارگروهی هم برای بررسی این مسئله تشکیل شود تا بتوانیم با بازنگری در ساختار و وظایف شاهد حداکثر سرعت برای پیشبرد برنامه‌ها باشیم.
 
وی ادامه داد: وقتی اختیارات متناسب با ساختار و وظایف نباشد طبیعتاً انتظار از استان‌ها به‌عنوان بازوهای ما برای اجرای شبکه ملی اطلاعات بیهوده خواهد بود.
 
وی در خاتمه تأکید کرد که حتماً توسعه ارتباطات روستایی ادامه پیدا خواهد کرد تا روستاهای باقی‌مانده هم به شبکه ملی اطلاعات و اینترنت پرسرعت و پایدار متصل شوند.

فیروزآبادی: کشور بدون شبکه ملی اطلاعات فاقد قدرت سایبری است

 
دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور گفت: شما نمی‌توانید مطمئن باشید دارایی که در نظام جهانی تولید می‌کنید در امان باشد تا زمانی که یک شبکه ملی اطلاعات داشته باشید.
 
به گزارش مرکز ملی فضای مجازی، سید ابوالحسن فیروزآبادی در هجدهمین کنفرانس رمز ایران با بیان اینکه هویت مجازی که فاقد شبکه ملی اطلاعات باشد به شدت آسیب پذیر است، افزود: شبکه ملی اطلاعات در ابتدا در شورای عالی فضای مجازی در سال ۹۲ تعریف شد که نوع توجه به آن از مفهوم مسیریابی شکل گرفت. مسیر یابی کاربران در فضای مجازی به نحوی که این مسیریابی باید در داخل کشور صورت گیرد تعریف شد. در همین راستا ۶ الزام برای این شبکه در حوزه استقلال، مدیریت، امنیت، تأمین پهنای باند مناسب و اتصال به شبکه‌های بین المللی درنظر گرفته شد.
 
وی با اشاره به اینکه این الزامات چارچوب کلان شبکه ملی را تبیین می‌کرد، تصریح کرد: در سال ۹۵ توانستیم این الزامات را به دلیل ابهاماتی که در تعریف پروژه وجود داشت در یک سند دیگری تبیین کنیم. اما به دلیل مشکلاتی که در اجرای پروژه پیش آمد و بر اساس طرح و معماری شبکه ملی اطلاعات باید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان متولی اقدام می‌کرد.
 
فیروزآبادی اضافه کرد: با دستور مقام معظم رهبری، شورای عالی فضای مجازی اقدام به مداخله مجدد داشت و وزارتخانه مأمور شد تا در یک مدت مشخصی این طرح را ارائه دهد که دبیر خانه شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی طرح مصوب شهریور ماه ۹۹ را با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و مذاکرات با تمام دستگاه‌هایی که ماموریت‌هایی در این معماری داشتند نهایی و پس از تصویب در شورای عالی فضای مجازی ابلاغ کرد.
 
ابهام در مفهوم شبکه ملی اطلاعات برای برخی از مسئولان
 
وی اظهار داشت: ابهام در مفهوم شبکه ملی اطلاعات اولین چالش راه اندازی این شبکه است و شاید بتوانیم بگوییم که ما مدل مشابه شبکه ملی اطلاعات با پیش فرض‌ها و استراتژی‌هایی که جمهوری اسلامی در حوزه فضای مجازی تعریف کرده و کاملاً منطبق بر ایران باشد نداریم و این یک مدل ملی و بومی است که در کشورمان مد نظر قرار دادیم.
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی افزود: در اکثر کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه و پیشتاز همه آنها در کشور آمریکا طرح‌هایی به نام شبکه ملی مطرح شده است اما مفهومی که ما از شبکه ملی اطلاعات در نظر داریم ابهام داشت چرا که برخی از افراطیون آن را شبکه ای کاملاً جداگانه از جهان و بسته در چارچوب سرزمینی تعریف می‌کردند و در تعریف تفریطی آن صرفاً اکتفا به شبکه اینترنت جهانی شده بود. بنابراین برای اینکه به یک نقطه تعادل برسیم مدت‌ها در این حوزه گفتگو شد تا امروز تقریباً یک تصویر روشن در کشور برای اجرای این شبکه وجود دارد که باید عملیاتی شود.
 
آمادگی سازمانی و تشکیلاتی باید در کشور ایجاد شود
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور با اشاره به چالش آمادگی سازمانی و تشکیلاتی در کشور تاکید کرد: این آمادگی می‌تواند از یک طیف وسیع سواد فضای مجازی در مسئولین کشور تا سواد فضای مجازی کاربران مطرح شود و بعد وارد ساختار شود.
 
وی گفت: بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات متولی بوده است و در تمام این سال‌ها مسئولیت اجرای شبکه ملی اطلاعات را برعهده داشته است. ولی حتی در ساختار آن وزارتخانه به طور خاص این مأموریت در شرح وظایف مشخص نشده است.
 
فیروزآبادی اعلام کرد: شبکه ملی اطلاعات از ویژگی‌های فضای مجازی شامل طیف وسیعی همچون حوزه تکنولوژیکی، ارتباطی، محتوایی، داده و پردازش داده، ایجاد پلتفرم و حوزه‌های نرم افزاری برخوردار است که در واقع این فضا اجتماعی – اقتصادی است که از آن تعبیر به فضای سوسیال اکونومیک می‌کنند چرا که تمام ابعاد اجتماعی و اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده و پیشران صنعت کشور است.
 
وی با بیان اینکه شبکه ملی اطلاعات یک شاخه اقتصادی بزرگ را در اقتصاد جهانی به نام خدمات اقتصاد دیجیتال ارائه می‌کند، افزود: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در واقع به تنهایی نمی‌تواند این پروژه را به سرانجام برساند و از طرف دیگر ساختارهای دولت به هیچ وجه آمادگی ندارند تا در یک نظام شبکه ای حرکت کنند.
 
رئیس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به نظام دولتی کشور که بر پایه نظام جزیره‌ای است، تاکید کرد: در این نظام هر بخش به تنهایی به دنبال حل مسائل خود است که این با نگاه شبکه ای که حرکت به سمت اجتماعی شدن موضوعات است مغایرت دارد.
 
وی گفت: برای اینکه بتوانیم یک شبکه ملی اطلاعات کارآمد داشته باشیم که بتواند در شبکه جهانی فضای مجازی که بن مایه آن اینترنت است قلمرو سازی کند، باید تمامی حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور در این مسیر متحول شوند که در نظام غرب از آن به تحول دیجیتال تعبیر شده است. بنابراین در تحول فضای مجازی در ساختارها باید تجدید نظر شده و معماری‌ها اصلاح شود و توسعه این فضا در ساختار، روابط و فرآیندها تأثیر گذار است.
 
فیروزآبادی با بیان اینکه نیاز به باز معماری و باز مهندسی بسیاری از حوزه‌ها در کشور است، افزود: به دلیل نبود این نگاه، در حوزه شبکه ملی اطلاعات بیشترین تمرکز روی پیام رسان ها قرار گرفته و متولیان اجرای آن بیشتر نگاهشان بر توسعه شبکه ارتباطی کشور بوده است تا جایی که وقتی شبکه ارتباطی کشور در سطحی قرار گرفت که یک سرویس نسبتاً مناسب داده را توانستند روی آن ایجاد کنند اعلام کردند که ۹۰ درصد شبکه ملی اطلاعات محقق شده است، در حالی که شبکه ملی اطلاعاتی که در الزامات تاکید شده بود به مراتب فراتر از یک شبکه ملی ارتباطی است.
 
ما با جریان عظیم جهانی شدن مواجه هستیم
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی در خصوص اهمیت این قدرت عظیم تکنولوژیکی در دنیا گفت: ما با جریان عظیم جهانی شدن مواجه هستیم و تحولات تکنولوژیکی در دهه‌های اخیر در حوزه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی و فناوری نو ظهور که فناوری‌های همگرا هستند. بنابراین باید در مواجهه با این تکنولوژی‌ها بتوانیم فهم صحیح و تجزیه و تحلیل داشته باشیم تا بتوانیم استراتژی‌ها و راهبردهای مناسب اتخاد کنیم.
 
فیروزآبادی افزود: اقتصاد شکوفایی که در فضای مجازی در جهان شاهد هستیم که بر بستر شبکه‌های تلفن‌های همراه توسعه یافته و باعث تأثیر پارامتری هایی مثل موبولیتی، تحرک و جهانی شدن بیش از گذشته شده در کنار هژمونی و انحصاراتی که در شرکت‌های برتر این حوزه که اکثراً آمریکایی هستند، تصمیم گیری برای راه اندازی این شبکه را پیچیده کرده است.
 
وی اظهار داشت: باید در کنار شناخت تکنولوژی، اقتصاد، شرکت‌ها و بازیگران بزرگ، شناخت شکل‌ها و فرم‌های جدید اقتصادی مانند اقتصاد پلتفرمی که مبتنی بر تکنولوژی پلتفرمی است مد نظر قرار دهیم.
 
رئیس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به اینکه نظامات شبکه ای و تکنولوژی‌های جدید دولت گریز بوده و با تعاریف نظام ملی مغایرت دارند، اعلام کرد: شبکه‌ها، بلاک چین، خدمات ابری و اصولاً معماری شبکه‌ها که توزیع یافته غیر متمرکز هستند با دیدگاه‌هایی که به دنبال ایجاد قلمرو هستند در تعارض است.
 
وی افزود: تمرکز شدید اطلاعات و قطب‌های اطلاعاتی که در شرکت‌هایی از قبیل مایکروسافت، گوگل و شبکه‌های اجتماعی از قبیل فیسبوک و تلگرام و امثالهم ایجاد شده، مولد چالش‌های ادراکی، طراحی، فنی، تصمیم گیری در کنار افزایش سرعت تصمیم گیری و تغییر یافتن شکل تصمیم گیری است.
 
شبکه جهانی اینترنت دولت گریز است
 
فیروزآبادی با اشاره به اینکه مؤسسان شبکه جهانی اینترنت که آمریکایی‌ها بودند تلاش می‌کنند حکمرانی خودشان را بر این شبکه جهانی حفظ کرده و بازارها را تصاحب کنند، تصریح کرد: آنها تلاش دارند تا جایی که مقدور است با استاندارد گذاری و پروتکل گذاری فنی دولت‌ها را از رسمیت انداخته و از قواعد و قوانین کشورها تخطی کنند تا جایی که بدون اجازه وارد کشورها می‌شوند و با شهروندان مستقیم در تماس بوده و خدمات ارائه می‌دهند و البته در این رابطه هیچ تعهدی نسبت به کاربر و نسبت به حکومتی که کاربران شهروند آن هستند ندارند.
 
وی افزود: شبکه ملی با حکمرانی جهانی اینترنت مغایرت ذاتی دارد و این بدان معناست که حکمرانی جهانی اینترنت در جهت تضعیف کشورها است اما شبکه ملی اطلاعات به دنبال ایجاد قلمرو در این فضا است که البته روز به روز جهان به این نقطه نزدیک تر می‌شود که کشورها شبکه ملی اطلاعات خود را داشته باشند و شبکه ملی اطلاعات هر کشور مبتنی بر پیش فرض‌های آن کشور بوده و محلی سازی شود.
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی تاکید کرد: کشورها به این باور رسیدند که یک شبکه رها، بدون قلمرو مشخص، وابسته به پلتفرم‌های بزرگ جهانی و بدون ضابطه به ضرر همه کشورهاست.
 
تاکید شبکه ملی اطلاعات بر مسیریابی
 
وی با اشاره به شرایط همکاری با ایران از سوی شرکت‌های بزرگ فناوری در جهان افزود: در ایران همکاری شرکت‌های مزبور با دولت به دلیل تحریم‌هایی که وجود دارد صورت نگرفته اما در جهان به دلیل فشارهایی که اروپا، چین و کشورهای بزرگ در حال توسعه و حتی برخی از کشورهای همسایه ایران وارد کردند به تدریج در حال پذیرش قوانین کشورها هستند تا از چارچوب شبکه ملی کشورها و قواعد آنها تبعیت کنند، مالیات بپردازند و از اضمحلال کسب و کارهای محلی و ایجاد انحصار در آن کشورها خودداری کنند و در رابطه با آسیب‌های اجتماعی در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی همکاری داشته باشند. به طور مثال کشور استرالیا مکلف کرده که یک پلتفرم آمریکایی حتی با رسانه‌های محلی آنها همکاری داشته باشد و باید به آن حق تألیف بپردازد.
 
فیروزآبادی تاکید کرد: در صورتی که بتوانیم این روابط را شکل دهیم در پیاده سازی شبکه ملی اطلاعات فشار شدید زمانی و فشار شدید سرمایه گذاری نخواهیم داشت اما در حال حاضر به دلیل عدم همکاری بسیاری از این پلتفرم‌ها ما مجبور هستیم که مشابه این پلتفرم‌ها را در کشور فراهم کنیم در حالی که ایجاد بسیاری از این پلتفرم‌ها در اولویت نیستند و حتی اگر گوگل با ایران همکاری داشته باشد شاید نیاز به راه اندازی فوری موتور جستجوی بومی در مراحل اولیه نیست.
 
وی گفت: متأسفانه ما شاهد هستیم سیستم عامل‌های اندروید و اپل در پلتفرم‌ها مداخله می‌کنند و نحوه بهره برداری کاربران ما از فضای مجازی را تعیین کرده و نسبت به حذف برنامه‌های ایرانی اقدام و یا از انتشار برنامه‌های ایرانی در فروشگاه‌های خود جلوگیری می‌کنند که ما متناسب با توسعه‌ها، تحولات و خدماتی که در فضای مجازی ایجاد می‌شود آنها را در اولویت شبکه ملی اطلاعات قرار دادیم.
 
خطر نبود شبکه ملی اطلاعات برای دارایی‌های معنوی مردم
 
فیروزآبادی گفت: فضای مجازی روز به روز در حال خلق دارایی‌های معنوی است که بخش قابل توجهی از اقتصاد جهانی در حال حاضر مبتنی بر دارایی‌های غیر مادی است و ۵ شرکت بزرگ دنیا از لحاظ بزرگی ارزش بازار شرکت‌های فضای مجازی هستند که از آنها تعبیر به آگفام می‌کنند.
 
وی با اشاره به حذف برخی برنامه‌های ایران روی سیستم عامل‌ها افزود: شما نمی‌توانید مطمئن باشید دارایی که در این نظام جهانی تولید می‌کنید در امان باشد تا زمانی که یک شبکه ملی اطلاعات داشته باشید. علاوه بر این صیانت از مردم در برابر عرضه موارد غیر اخلاقی توسط خلافکاران در این فضا مطرح است که باعث شده در دنیا جرایم سازمان یافته شکل گیرد. بنابراین اگر کشوری فاقد شبکه ملی اطلاعات باشد در واقع مشابه جسمی است که بدون محافظ در برابر تمامی امراض و آسیب‌ها به صورت جهانی قرار گیرد.
 
وی گفت: حریم خصوصی دارایی مردم است که ارزش اقتصادی ندارد اما می‌تواند اطلاعات فردی و خصوصی افراد همچون اطلاعات پزشکی، روابط و فعالیت‌های آنها باشد که باید حفاظت شود و یکی از اولین مباحث شکل گیری شبکه ملی اطلاعات بر پایه حفظ اینها بوده است.
 
وی افزود: در دنیا در این حوزه دو بحث مطرح است که آیا در حقوق انسانی آزادی مقدم است یا حریم خصوصی که مباحث تئوری و نظری مختلفی به آن اختصاص یافته است و به طور مثال آمریکایی‌ها آزادی کسب و کار را مقدم می‌دانند و اروپایی بیشتر نگاهشان تقدم حریم خصوصی است.
 
شبکه ملی اطلاعات پیش نیاز بهره مندی از اقتصاد خدماتی و ایجاد اشتغال
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور در خصوص بهره مندی از مزایای فضای مجازی تاکید کرد: از مهمترین مزایای فضای مجازی اقتصاد خدماتی است که غیر از اینکه می‌تواند رفاه برای مردم ایجاد کند، اشتغال آفرین است.
 
وی با اشاره به بزرگ شدن بازار و خلق دارایی در این حوزه، گفت: در فضای مجازی می‌توانیم بازار اقتصادی کشور را بزرگ و دارایی جدید خلق کنیم و همچنین اشتغالزایی کنیم و از آن برای مهار بحران‌هایی مثل پاندمی کرونا و حوادث شبیه آن استفاده کنیم.
 
فیروزآبادی افزود: برای این مهم نیاز به زیر ساخت و شبکه ملی اطلاعات است چرا که نمی‌توان دارایی خلق کرد و روی شبکه جهانی که حکمرانی ما را به رسمیت نمی‌شناسد رفاه ایجاد کرد چرا که بر اساس نظام ارزش گذاری خود برای ما تصمیم گیری می‌کند بنابراین یکی از مزایای شبکه ملی اطلاعات این است که ما می‌توانیم نظام ارزشی خودمان را حاکم کنیم.
 
ایجاد قدرت سایبری با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات
 
وی با اشاره به اینکه کشوری که فاقد شبکه ملی اطلاعات است فاقد قدرت سایبری است، اظهار داشت: فضای مجازی و توسعه تکنولوژی‌های پایه‌ای که فضای مجازی راه اندازی می‌کند باعث شده که در دنیا مبحث جدیدی به نام قدرت نرم خلق شود و این قدرت نرم امروز هم راستای قدرت سخت است و در بعضی از حوزه‌ها به مراتب از قدرت سخت کارآمد تر چرا که کارهایی است که به هیچ وجه با قدرت سخت امکان پیاده سازی نیست شما می‌توانید از این طریق به آن دست یابید.
 
رئیس مرکز ملی فضای مجازی گفت: تغییر عقیده جهان و یا پیروان یک مذهب، قوم و سرزمین که به تبع آن تغییر رفتار ایجاد کند از طریق قدرت نرم امکانپذیر است که این قدرت در جنگ‌های جدید مورد استفاده قرار گرفته و در برخی موارد حتی جنگ‌های ترکیبی مطرح است.
 
وی با اشاره به جنگ‌های نسل جدید که جنگ هوشمند است، افزود: اگر شبکه ملی اطلاعات راه اندازی نشود و ما زیرساخت‌های مناسب سایبری نداشته باشیم یک کشور فاقد سلاح در این حوزه هستیم که بدون اسلحه وارد جنگ می‌شویم به همین دلیل امیدوارم با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات حفاظت از دارایی، صیانت از مردم و حریم خصوصی، دفاع از قلمرو ایران مجازی محقق شده و با قدرت سایبری بتوانیم از کیان خود در برابر خطرات جنگ‌های ترکیبی و هوشمند دفاع کنیم و در فضای مجازی به عنوان یک ملت بزرگ و تاریخی حاضر باشیم.

فیروزآبادی: کشور بدون شبکه ملی اطلاعات فاقد قدرت سایبری است

 
دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور گفت: شما نمی‌توانید مطمئن باشید دارایی که در نظام جهانی تولید می‌کنید در امان باشد تا زمانی که یک شبکه ملی اطلاعات داشته باشید.
 
به گزارش مرکز ملی فضای مجازی، سید ابوالحسن فیروزآبادی در هجدهمین کنفرانس رمز ایران با بیان اینکه هویت مجازی که فاقد شبکه ملی اطلاعات باشد به شدت آسیب پذیر است، افزود: شبکه ملی اطلاعات در ابتدا در شورای عالی فضای مجازی در سال ۹۲ تعریف شد که نوع توجه به آن از مفهوم مسیریابی شکل گرفت. مسیر یابی کاربران در فضای مجازی به نحوی که این مسیریابی باید در داخل کشور صورت گیرد تعریف شد. در همین راستا ۶ الزام برای این شبکه در حوزه استقلال، مدیریت، امنیت، تأمین پهنای باند مناسب و اتصال به شبکه‌های بین المللی درنظر گرفته شد.
 
وی با اشاره به اینکه این الزامات چارچوب کلان شبکه ملی را تبیین می‌کرد، تصریح کرد: در سال ۹۵ توانستیم این الزامات را به دلیل ابهاماتی که در تعریف پروژه وجود داشت در یک سند دیگری تبیین کنیم. اما به دلیل مشکلاتی که در اجرای پروژه پیش آمد و بر اساس طرح و معماری شبکه ملی اطلاعات باید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان متولی اقدام می‌کرد.
 
فیروزآبادی اضافه کرد: با دستور مقام معظم رهبری، شورای عالی فضای مجازی اقدام به مداخله مجدد داشت و وزارتخانه مأمور شد تا در یک مدت مشخصی این طرح را ارائه دهد که دبیر خانه شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی طرح مصوب شهریور ماه ۹۹ را با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و مذاکرات با تمام دستگاه‌هایی که ماموریت‌هایی در این معماری داشتند نهایی و پس از تصویب در شورای عالی فضای مجازی ابلاغ کرد.
 
ابهام در مفهوم شبکه ملی اطلاعات برای برخی از مسئولان
 
وی اظهار داشت: ابهام در مفهوم شبکه ملی اطلاعات اولین چالش راه اندازی این شبکه است و شاید بتوانیم بگوییم که ما مدل مشابه شبکه ملی اطلاعات با پیش فرض‌ها و استراتژی‌هایی که جمهوری اسلامی در حوزه فضای مجازی تعریف کرده و کاملاً منطبق بر ایران باشد نداریم و این یک مدل ملی و بومی است که در کشورمان مد نظر قرار دادیم.
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی افزود: در اکثر کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه و پیشتاز همه آنها در کشور آمریکا طرح‌هایی به نام شبکه ملی مطرح شده است اما مفهومی که ما از شبکه ملی اطلاعات در نظر داریم ابهام داشت چرا که برخی از افراطیون آن را شبکه ای کاملاً جداگانه از جهان و بسته در چارچوب سرزمینی تعریف می‌کردند و در تعریف تفریطی آن صرفاً اکتفا به شبکه اینترنت جهانی شده بود. بنابراین برای اینکه به یک نقطه تعادل برسیم مدت‌ها در این حوزه گفتگو شد تا امروز تقریباً یک تصویر روشن در کشور برای اجرای این شبکه وجود دارد که باید عملیاتی شود.
 
آمادگی سازمانی و تشکیلاتی باید در کشور ایجاد شود
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور با اشاره به چالش آمادگی سازمانی و تشکیلاتی در کشور تاکید کرد: این آمادگی می‌تواند از یک طیف وسیع سواد فضای مجازی در مسئولین کشور تا سواد فضای مجازی کاربران مطرح شود و بعد وارد ساختار شود.
 
وی گفت: بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات متولی بوده است و در تمام این سال‌ها مسئولیت اجرای شبکه ملی اطلاعات را برعهده داشته است. ولی حتی در ساختار آن وزارتخانه به طور خاص این مأموریت در شرح وظایف مشخص نشده است.
 
فیروزآبادی اعلام کرد: شبکه ملی اطلاعات از ویژگی‌های فضای مجازی شامل طیف وسیعی همچون حوزه تکنولوژیکی، ارتباطی، محتوایی، داده و پردازش داده، ایجاد پلتفرم و حوزه‌های نرم افزاری برخوردار است که در واقع این فضا اجتماعی – اقتصادی است که از آن تعبیر به فضای سوسیال اکونومیک می‌کنند چرا که تمام ابعاد اجتماعی و اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده و پیشران صنعت کشور است.
 
وی با بیان اینکه شبکه ملی اطلاعات یک شاخه اقتصادی بزرگ را در اقتصاد جهانی به نام خدمات اقتصاد دیجیتال ارائه می‌کند، افزود: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در واقع به تنهایی نمی‌تواند این پروژه را به سرانجام برساند و از طرف دیگر ساختارهای دولت به هیچ وجه آمادگی ندارند تا در یک نظام شبکه ای حرکت کنند.
 
رئیس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به نظام دولتی کشور که بر پایه نظام جزیره‌ای است، تاکید کرد: در این نظام هر بخش به تنهایی به دنبال حل مسائل خود است که این با نگاه شبکه ای که حرکت به سمت اجتماعی شدن موضوعات است مغایرت دارد.
 
وی گفت: برای اینکه بتوانیم یک شبکه ملی اطلاعات کارآمد داشته باشیم که بتواند در شبکه جهانی فضای مجازی که بن مایه آن اینترنت است قلمرو سازی کند، باید تمامی حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور در این مسیر متحول شوند که در نظام غرب از آن به تحول دیجیتال تعبیر شده است. بنابراین در تحول فضای مجازی در ساختارها باید تجدید نظر شده و معماری‌ها اصلاح شود و توسعه این فضا در ساختار، روابط و فرآیندها تأثیر گذار است.
 
فیروزآبادی با بیان اینکه نیاز به باز معماری و باز مهندسی بسیاری از حوزه‌ها در کشور است، افزود: به دلیل نبود این نگاه، در حوزه شبکه ملی اطلاعات بیشترین تمرکز روی پیام رسان ها قرار گرفته و متولیان اجرای آن بیشتر نگاهشان بر توسعه شبکه ارتباطی کشور بوده است تا جایی که وقتی شبکه ارتباطی کشور در سطحی قرار گرفت که یک سرویس نسبتاً مناسب داده را توانستند روی آن ایجاد کنند اعلام کردند که ۹۰ درصد شبکه ملی اطلاعات محقق شده است، در حالی که شبکه ملی اطلاعاتی که در الزامات تاکید شده بود به مراتب فراتر از یک شبکه ملی ارتباطی است.
 
ما با جریان عظیم جهانی شدن مواجه هستیم
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی در خصوص اهمیت این قدرت عظیم تکنولوژیکی در دنیا گفت: ما با جریان عظیم جهانی شدن مواجه هستیم و تحولات تکنولوژیکی در دهه‌های اخیر در حوزه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی و فناوری نو ظهور که فناوری‌های همگرا هستند. بنابراین باید در مواجهه با این تکنولوژی‌ها بتوانیم فهم صحیح و تجزیه و تحلیل داشته باشیم تا بتوانیم استراتژی‌ها و راهبردهای مناسب اتخاد کنیم.
 
فیروزآبادی افزود: اقتصاد شکوفایی که در فضای مجازی در جهان شاهد هستیم که بر بستر شبکه‌های تلفن‌های همراه توسعه یافته و باعث تأثیر پارامتری هایی مثل موبولیتی، تحرک و جهانی شدن بیش از گذشته شده در کنار هژمونی و انحصاراتی که در شرکت‌های برتر این حوزه که اکثراً آمریکایی هستند، تصمیم گیری برای راه اندازی این شبکه را پیچیده کرده است.
 
وی اظهار داشت: باید در کنار شناخت تکنولوژی، اقتصاد، شرکت‌ها و بازیگران بزرگ، شناخت شکل‌ها و فرم‌های جدید اقتصادی مانند اقتصاد پلتفرمی که مبتنی بر تکنولوژی پلتفرمی است مد نظر قرار دهیم.
 
رئیس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به اینکه نظامات شبکه ای و تکنولوژی‌های جدید دولت گریز بوده و با تعاریف نظام ملی مغایرت دارند، اعلام کرد: شبکه‌ها، بلاک چین، خدمات ابری و اصولاً معماری شبکه‌ها که توزیع یافته غیر متمرکز هستند با دیدگاه‌هایی که به دنبال ایجاد قلمرو هستند در تعارض است.
 
وی افزود: تمرکز شدید اطلاعات و قطب‌های اطلاعاتی که در شرکت‌هایی از قبیل مایکروسافت، گوگل و شبکه‌های اجتماعی از قبیل فیسبوک و تلگرام و امثالهم ایجاد شده، مولد چالش‌های ادراکی، طراحی، فنی، تصمیم گیری در کنار افزایش سرعت تصمیم گیری و تغییر یافتن شکل تصمیم گیری است.
 
شبکه جهانی اینترنت دولت گریز است
 
فیروزآبادی با اشاره به اینکه مؤسسان شبکه جهانی اینترنت که آمریکایی‌ها بودند تلاش می‌کنند حکمرانی خودشان را بر این شبکه جهانی حفظ کرده و بازارها را تصاحب کنند، تصریح کرد: آنها تلاش دارند تا جایی که مقدور است با استاندارد گذاری و پروتکل گذاری فنی دولت‌ها را از رسمیت انداخته و از قواعد و قوانین کشورها تخطی کنند تا جایی که بدون اجازه وارد کشورها می‌شوند و با شهروندان مستقیم در تماس بوده و خدمات ارائه می‌دهند و البته در این رابطه هیچ تعهدی نسبت به کاربر و نسبت به حکومتی که کاربران شهروند آن هستند ندارند.
 
وی افزود: شبکه ملی با حکمرانی جهانی اینترنت مغایرت ذاتی دارد و این بدان معناست که حکمرانی جهانی اینترنت در جهت تضعیف کشورها است اما شبکه ملی اطلاعات به دنبال ایجاد قلمرو در این فضا است که البته روز به روز جهان به این نقطه نزدیک تر می‌شود که کشورها شبکه ملی اطلاعات خود را داشته باشند و شبکه ملی اطلاعات هر کشور مبتنی بر پیش فرض‌های آن کشور بوده و محلی سازی شود.
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی تاکید کرد: کشورها به این باور رسیدند که یک شبکه رها، بدون قلمرو مشخص، وابسته به پلتفرم‌های بزرگ جهانی و بدون ضابطه به ضرر همه کشورهاست.
 
تاکید شبکه ملی اطلاعات بر مسیریابی
 
وی با اشاره به شرایط همکاری با ایران از سوی شرکت‌های بزرگ فناوری در جهان افزود: در ایران همکاری شرکت‌های مزبور با دولت به دلیل تحریم‌هایی که وجود دارد صورت نگرفته اما در جهان به دلیل فشارهایی که اروپا، چین و کشورهای بزرگ در حال توسعه و حتی برخی از کشورهای همسایه ایران وارد کردند به تدریج در حال پذیرش قوانین کشورها هستند تا از چارچوب شبکه ملی کشورها و قواعد آنها تبعیت کنند، مالیات بپردازند و از اضمحلال کسب و کارهای محلی و ایجاد انحصار در آن کشورها خودداری کنند و در رابطه با آسیب‌های اجتماعی در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی همکاری داشته باشند. به طور مثال کشور استرالیا مکلف کرده که یک پلتفرم آمریکایی حتی با رسانه‌های محلی آنها همکاری داشته باشد و باید به آن حق تألیف بپردازد.
 
فیروزآبادی تاکید کرد: در صورتی که بتوانیم این روابط را شکل دهیم در پیاده سازی شبکه ملی اطلاعات فشار شدید زمانی و فشار شدید سرمایه گذاری نخواهیم داشت اما در حال حاضر به دلیل عدم همکاری بسیاری از این پلتفرم‌ها ما مجبور هستیم که مشابه این پلتفرم‌ها را در کشور فراهم کنیم در حالی که ایجاد بسیاری از این پلتفرم‌ها در اولویت نیستند و حتی اگر گوگل با ایران همکاری داشته باشد شاید نیاز به راه اندازی فوری موتور جستجوی بومی در مراحل اولیه نیست.
 
وی گفت: متأسفانه ما شاهد هستیم سیستم عامل‌های اندروید و اپل در پلتفرم‌ها مداخله می‌کنند و نحوه بهره برداری کاربران ما از فضای مجازی را تعیین کرده و نسبت به حذف برنامه‌های ایرانی اقدام و یا از انتشار برنامه‌های ایرانی در فروشگاه‌های خود جلوگیری می‌کنند که ما متناسب با توسعه‌ها، تحولات و خدماتی که در فضای مجازی ایجاد می‌شود آنها را در اولویت شبکه ملی اطلاعات قرار دادیم.
 
خطر نبود شبکه ملی اطلاعات برای دارایی‌های معنوی مردم
 
فیروزآبادی گفت: فضای مجازی روز به روز در حال خلق دارایی‌های معنوی است که بخش قابل توجهی از اقتصاد جهانی در حال حاضر مبتنی بر دارایی‌های غیر مادی است و ۵ شرکت بزرگ دنیا از لحاظ بزرگی ارزش بازار شرکت‌های فضای مجازی هستند که از آنها تعبیر به آگفام می‌کنند.
 
وی با اشاره به حذف برخی برنامه‌های ایران روی سیستم عامل‌ها افزود: شما نمی‌توانید مطمئن باشید دارایی که در این نظام جهانی تولید می‌کنید در امان باشد تا زمانی که یک شبکه ملی اطلاعات داشته باشید. علاوه بر این صیانت از مردم در برابر عرضه موارد غیر اخلاقی توسط خلافکاران در این فضا مطرح است که باعث شده در دنیا جرایم سازمان یافته شکل گیرد. بنابراین اگر کشوری فاقد شبکه ملی اطلاعات باشد در واقع مشابه جسمی است که بدون محافظ در برابر تمامی امراض و آسیب‌ها به صورت جهانی قرار گیرد.
 
وی گفت: حریم خصوصی دارایی مردم است که ارزش اقتصادی ندارد اما می‌تواند اطلاعات فردی و خصوصی افراد همچون اطلاعات پزشکی، روابط و فعالیت‌های آنها باشد که باید حفاظت شود و یکی از اولین مباحث شکل گیری شبکه ملی اطلاعات بر پایه حفظ اینها بوده است.
 
وی افزود: در دنیا در این حوزه دو بحث مطرح است که آیا در حقوق انسانی آزادی مقدم است یا حریم خصوصی که مباحث تئوری و نظری مختلفی به آن اختصاص یافته است و به طور مثال آمریکایی‌ها آزادی کسب و کار را مقدم می‌دانند و اروپایی بیشتر نگاهشان تقدم حریم خصوصی است.
 
شبکه ملی اطلاعات پیش نیاز بهره مندی از اقتصاد خدماتی و ایجاد اشتغال
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور در خصوص بهره مندی از مزایای فضای مجازی تاکید کرد: از مهمترین مزایای فضای مجازی اقتصاد خدماتی است که غیر از اینکه می‌تواند رفاه برای مردم ایجاد کند، اشتغال آفرین است.
 
وی با اشاره به بزرگ شدن بازار و خلق دارایی در این حوزه، گفت: در فضای مجازی می‌توانیم بازار اقتصادی کشور را بزرگ و دارایی جدید خلق کنیم و همچنین اشتغالزایی کنیم و از آن برای مهار بحران‌هایی مثل پاندمی کرونا و حوادث شبیه آن استفاده کنیم.
 
فیروزآبادی افزود: برای این مهم نیاز به زیر ساخت و شبکه ملی اطلاعات است چرا که نمی‌توان دارایی خلق کرد و روی شبکه جهانی که حکمرانی ما را به رسمیت نمی‌شناسد رفاه ایجاد کرد چرا که بر اساس نظام ارزش گذاری خود برای ما تصمیم گیری می‌کند بنابراین یکی از مزایای شبکه ملی اطلاعات این است که ما می‌توانیم نظام ارزشی خودمان را حاکم کنیم.
 
ایجاد قدرت سایبری با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات
 
وی با اشاره به اینکه کشوری که فاقد شبکه ملی اطلاعات است فاقد قدرت سایبری است، اظهار داشت: فضای مجازی و توسعه تکنولوژی‌های پایه‌ای که فضای مجازی راه اندازی می‌کند باعث شده که در دنیا مبحث جدیدی به نام قدرت نرم خلق شود و این قدرت نرم امروز هم راستای قدرت سخت است و در بعضی از حوزه‌ها به مراتب از قدرت سخت کارآمد تر چرا که کارهایی است که به هیچ وجه با قدرت سخت امکان پیاده سازی نیست شما می‌توانید از این طریق به آن دست یابید.
 
رئیس مرکز ملی فضای مجازی گفت: تغییر عقیده جهان و یا پیروان یک مذهب، قوم و سرزمین که به تبع آن تغییر رفتار ایجاد کند از طریق قدرت نرم امکانپذیر است که این قدرت در جنگ‌های جدید مورد استفاده قرار گرفته و در برخی موارد حتی جنگ‌های ترکیبی مطرح است.
 
وی با اشاره به جنگ‌های نسل جدید که جنگ هوشمند است، افزود: اگر شبکه ملی اطلاعات راه اندازی نشود و ما زیرساخت‌های مناسب سایبری نداشته باشیم یک کشور فاقد سلاح در این حوزه هستیم که بدون اسلحه وارد جنگ می‌شویم به همین دلیل امیدوارم با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات حفاظت از دارایی، صیانت از مردم و حریم خصوصی، دفاع از قلمرو ایران مجازی محقق شده و با قدرت سایبری بتوانیم از کیان خود در برابر خطرات جنگ‌های ترکیبی و هوشمند دفاع کنیم و در فضای مجازی به عنوان یک ملت بزرگ و تاریخی حاضر باشیم.

اتصال ۷۰ درصد روستاهای پرجمعیت خراسان جنوبی به شبکه ملی اطلاعات

 
 مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان جنوبی گفت: در حال حاضر ۷۰ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان به شبکه ملی اطلاعات متصل هستند اما از نظر جمعیت در روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان ۸۹ هزار خانوار را زیر پوشش داریم.
 
مصطفی بهی روز دوشنبه در دیدار با نماینده ولی فقیه در خراسان جنوبی و امام جمعه بیرجند که با حضور استاندار خراسان جنوبی و مسوولان دستگاه‌های اجرایی به مناسبت هفته دولت انجام شد، افزود: براساس تکلیفی که برعهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است، ۸۰ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان باید تا پایان برنامه ششم توسعه به شبکه ملی اطلاعات متصل شود.
 
وی گفت: پنج ماه ابتدای امسال با اجرای ۴۵ سایت نسل سوم و چهارم، ۶۰ روستای دیگر خراسان جنوبی به شبکه ملی اطلاعات متصل شد و هفت هزار خانوار روستایی از مزایای آن برخوردار شدند.
 
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان جنوبی اظهار داشت: با حمایت وزارت ارتباطات و پیگیری‌های استاندار خراسان جنوبی در سال جاری، ارسال تجهیزات به استان شتاب گرفته است.
 
وی افزود: همچنین هزار و ۴۰۰ مدرسه استان در یک سال گذشته از محل اعتبارات وزارت ارتباطات به شبکه ملی اطلاعات متصل شد که نقش موثری در توسعه عدالت آموزشی در این استان داشت.
 
بهی بیان کرد: تا مهر امسال ۶۰ مدرسه روستایی دیگر به شبکه ملی اطلاعات متصل خواهد شد.
 
وی با بیان اینکه موضوع توسعه ارتباطات یکی از زیرساخت‌های مهم توانمندسازی در همه حوزه‌هاست گفت: پس از همه‌گیری ویروس کرونا و نیاز مردم به اینترنت و زیرساخت‌های ارتباطی، پیگیری‌ها برای اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات و برخورداری از اینترنت پرسرعت افزایش یافت.
 
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان جنوبی عنوان کرد: در دوران شیوع کرونا تقاضاهای زیادی از اهالی روستاها برای اینترنت پرسرعت داشتیم و با پیگیری‌های مستمر تلاش کردیم که این تقاضای به‌حق مردم را جامه عمل بپوشانیم.
 
وی ضریب نفود تلفن ثابت در استان خراسان جنوبی را ۳۴ درصد و میانگین کشوری آن را ۳۰ درصد ذکر کرد و گفت: ضریب پوشش تلفن ثابت در خراسان جنوبی از میانگین کشوری بالاتر است و دلیل کاهش ضریب تلفن ثابت در استان تغییر ذائقه مردم به سمت استفاده از تلفن همراه است.
 
بهی گفت: استفاده از اینترنت تلفن همراه در خراسان جنوبی ۱۱ درصد و میانگین کشور آن ۱۰ درصد است.
 
وی افزود: از مجموع  هزار و ۸۰۰ روستای دارای سکنه استان، هزار و ۲۷۰ روستا دارای تلفن خانگی است و ۴۰ روستا در استان داریم که فاقد تلفن ثابت بوده که پیگیر هستیم با فناوری‌های جدید و بر بستر تلفن همراه این موضوع را پیگیری و حل کنیم.
 
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان جنوبی بیان کرد: درخواست‌هایی در شهرها و روستاهای خراسان جنوبی برای توسعه تلفن خانگی وجود دارد که همواره اپراتورها در تلاش هستند به این موضوع رسیدگی کنند.
 
وی درخصوص پوشش تلفن همراه شهرهای خراسان جنوبی گفت: تمامی ۳۰ شهر استان ظرفیت پوشش اینترنت ثابت مطلوب دارند و به همت مخابرات، فناوری‌های جدید تلفن ثابت در دست اقدام است.
 
بهی افزود: ارائه اینترنت ثابت بر بستر فیبر نوری و وی. دی. اس. ال در شهرهای بیرجند، قاین و فردوس در دست اقدام است و برای بقیه شهرها در برنامه قرار دارد همچنین اینترنت همراه نسل سه و چهار به صورت کامل در شهرهای خراسان جنوبی راه‌اندازی شده است.
 
 وی عنوان کرد: در سال جاری چهار سایت در سطح شهر بیرجند برای پوشش نقاط کور راه‌اندازی و تلاش ما حل مشکل اینترنت نقاط کور شهری استان است.
 
وی درباره پوشش همراه در روستاهای خراسان جنوبی گفت: با سیاست‌گذاری که از سمت وزارت ارتباطات شد از مجموع هزار و ۸۰۰ روستای دارای سکنه استان در حال حاضر بیش از هزار و ۲۰۰  روستا پوشش نسبی به سمت مطلوب پوشش همراه را دارند و از مجموع روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان ۹۰ درصد روستاها زیر پوشش همراه هستند.

اتصال ۷۰ درصد روستاهای پرجمعیت خراسان جنوبی به شبکه ملی اطلاعات

 
 مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان جنوبی گفت: در حال حاضر ۷۰ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان به شبکه ملی اطلاعات متصل هستند اما از نظر جمعیت در روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان ۸۹ هزار خانوار را زیر پوشش داریم.
 
مصطفی بهی روز دوشنبه در دیدار با نماینده ولی فقیه در خراسان جنوبی و امام جمعه بیرجند که با حضور استاندار خراسان جنوبی و مسوولان دستگاه‌های اجرایی به مناسبت هفته دولت انجام شد، افزود: براساس تکلیفی که برعهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است، ۸۰ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان باید تا پایان برنامه ششم توسعه به شبکه ملی اطلاعات متصل شود.
 
وی گفت: پنج ماه ابتدای امسال با اجرای ۴۵ سایت نسل سوم و چهارم، ۶۰ روستای دیگر خراسان جنوبی به شبکه ملی اطلاعات متصل شد و هفت هزار خانوار روستایی از مزایای آن برخوردار شدند.
 
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان جنوبی اظهار داشت: با حمایت وزارت ارتباطات و پیگیری‌های استاندار خراسان جنوبی در سال جاری، ارسال تجهیزات به استان شتاب گرفته است.
 
وی افزود: همچنین هزار و ۴۰۰ مدرسه استان در یک سال گذشته از محل اعتبارات وزارت ارتباطات به شبکه ملی اطلاعات متصل شد که نقش موثری در توسعه عدالت آموزشی در این استان داشت.
 
بهی بیان کرد: تا مهر امسال ۶۰ مدرسه روستایی دیگر به شبکه ملی اطلاعات متصل خواهد شد.
 
وی با بیان اینکه موضوع توسعه ارتباطات یکی از زیرساخت‌های مهم توانمندسازی در همه حوزه‌هاست گفت: پس از همه‌گیری ویروس کرونا و نیاز مردم به اینترنت و زیرساخت‌های ارتباطی، پیگیری‌ها برای اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات و برخورداری از اینترنت پرسرعت افزایش یافت.
 
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان جنوبی عنوان کرد: در دوران شیوع کرونا تقاضاهای زیادی از اهالی روستاها برای اینترنت پرسرعت داشتیم و با پیگیری‌های مستمر تلاش کردیم که این تقاضای به‌حق مردم را جامه عمل بپوشانیم.
 
وی ضریب نفود تلفن ثابت در استان خراسان جنوبی را ۳۴ درصد و میانگین کشوری آن را ۳۰ درصد ذکر کرد و گفت: ضریب پوشش تلفن ثابت در خراسان جنوبی از میانگین کشوری بالاتر است و دلیل کاهش ضریب تلفن ثابت در استان تغییر ذائقه مردم به سمت استفاده از تلفن همراه است.
 
بهی گفت: استفاده از اینترنت تلفن همراه در خراسان جنوبی ۱۱ درصد و میانگین کشور آن ۱۰ درصد است.
 
وی افزود: از مجموع  هزار و ۸۰۰ روستای دارای سکنه استان، هزار و ۲۷۰ روستا دارای تلفن خانگی است و ۴۰ روستا در استان داریم که فاقد تلفن ثابت بوده که پیگیر هستیم با فناوری‌های جدید و بر بستر تلفن همراه این موضوع را پیگیری و حل کنیم.
 
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان جنوبی بیان کرد: درخواست‌هایی در شهرها و روستاهای خراسان جنوبی برای توسعه تلفن خانگی وجود دارد که همواره اپراتورها در تلاش هستند به این موضوع رسیدگی کنند.
 
وی درخصوص پوشش تلفن همراه شهرهای خراسان جنوبی گفت: تمامی ۳۰ شهر استان ظرفیت پوشش اینترنت ثابت مطلوب دارند و به همت مخابرات، فناوری‌های جدید تلفن ثابت در دست اقدام است.
 
بهی افزود: ارائه اینترنت ثابت بر بستر فیبر نوری و وی. دی. اس. ال در شهرهای بیرجند، قاین و فردوس در دست اقدام است و برای بقیه شهرها در برنامه قرار دارد همچنین اینترنت همراه نسل سه و چهار به صورت کامل در شهرهای خراسان جنوبی راه‌اندازی شده است.
 
 وی عنوان کرد: در سال جاری چهار سایت در سطح شهر بیرجند برای پوشش نقاط کور راه‌اندازی و تلاش ما حل مشکل اینترنت نقاط کور شهری استان است.
 
وی درباره پوشش همراه در روستاهای خراسان جنوبی گفت: با سیاست‌گذاری که از سمت وزارت ارتباطات شد از مجموع هزار و ۸۰۰ روستای دارای سکنه استان در حال حاضر بیش از هزار و ۲۰۰  روستا پوشش نسبی به سمت مطلوب پوشش همراه را دارند و از مجموع روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان ۹۰ درصد روستاها زیر پوشش همراه هستند.

از حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی تا تکمیل شبکه ملی اطلاعات

 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم، در ابتدای مسیر خود برای سکانداری این وزارتخانه، حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی، تکمیل شبکه ملی اطلاعات، ارتقای ۳۰ رتبه‌ای جایگاه ایران در حوزه دولت الکترونیک و استفاده از ظرفیت تمام جوانان و نخبگان برای بازگرداندن صنعت فضایی به ریل شکوفایی را وعده داده است.
 
 عیسی زارع‌پور با رای ۲۵۶ نماینده مجلس، به‌عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، کار خود را آغاز کرد. او پیش از این، معاون رییس قوه قضاییه و رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه، موسس و رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عضو کمیسیون راهبردی شورای عالی فناوری اطلاعات کشور، مجری توسعه خدمات الکترونیک در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عضو کارگروه فناوری اطلاعات دولت نهم و دهم، عضو کمیته ملی اطلاعات برای «کمیسیون ملی یونسکو» بوده است.
 
زارع‌پور در زمان بررسی صلاحیتش در مجلس، فناوری ارتباطات و اطلاعات را بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی مردم دانست که بیش از ۵۰ میلیون نفر از مردم کشور و  ۳۵ میلیون از جوانان در این عرصه حضور دارند. او عنوان کرد که امروز، فناوری اجتماعی شده و در اعماق زندگی مردم رسوخ کرده و اگر در این حوزه برنامه‌ریزی فعال نداشته باشیم قطعا به آسیب‌های آن دچار خواهیم شد. این فناوری فرصت بی‌نظیری را برای ما فراهم کرده که باید از آن استفاده کنیم و جهش بی‌نظیری داشته باشیم.
 
حکمرانی دیجیتال، اولین حوزه در برنامه‌های راهبردی
 
زارع‌پور با تاکید بر فرصت‌ها و تهدیدات فناوری، اظهار کرد که با بررسی اسناد بالادستی و مصوبات شورای عالی فضای مجازی برنامه‌ای را تدوین کرده‌ و درباره مهم‌ترین چالش‌ها و نگاه راهبردی راهکارهای اجرایی و عملیاتی مهمی را در نظر گرفته‌ که اولین حوزه آن، حوزه حکمرانی دیجیتال است.
 
به گفته او،‌ امروزه فناوری سبک حکمرانی در دنیا و نحوه تعامل دولت با مردم و مردم با مردم را تغییر داده است. امروز عصر پلتفرم‌ و نفوذ آنهاست که عمق راهبردی کشورها را مشخص می‌کند و ما از ظرفیت‌های این فضا برای حکمرانی غفلت کردیم. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، به پلتفرم‌هایی که در سطح جهانی به دست جوانان ایرانی ساخته شده اشاره کرد، ازجمله تاکسی‌های اینترنتی که باید بتوانیم این کار را برای حوزه‌های دیگر هم انجام دهیم تا به این میزان تحت تاثیر پلت‌فرم‌های خارجی نباشیم.
 
حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی
 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به ضرورت حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی، تصریح کرد که امروز خانواده‌های ما از حضور کودکان و فرزندان خود در فضای مجازی نگران هستند. از آنجایی که حتی کشورهای تولیدکننده این فناوری، ابزارهایی برای خانواده‌ها جهت مدیریت کودکان خود در این فضا فراهم کرده‌اند، ما نیز باید این نگرانی را برای خانواده‌ها برطرف کنیم و یک پلت‌فرم خارجی نباید به خود اجازه دهد که اطلاعات میلیون‌ها کاربر ما را با مشکل روبه‌رو کند.
 
زارع‌پور در سخنان خود، با وجود اصرار نمایندگان مجلس برای بیان شفاف نظراتش درباره طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی موسوم به طرح صیانت، اشاره مستقیمی به این طرح نکرد، در عین حال، نمایندگان مخالف او در زمان بررسی صلاحیت، اینطور عنوان کردند که «او به نمایندگان مخالفِ طرح صیانت از فضای مجازی می‌گوید که با این طرح مخالف است و در کمیسیون فرهنگی که اعضای آن طراح این طرح بودند بیان می‌کند که موافق طرح صیانت است.» حال باید دید با نشستن او به مسند وزارت، او با این طرح که معدود موافقان و مخالفان زیادی در میان کارشناسان این حوزه داشته، چیست.
 
تکمیل شبکه ملی اطلاعات ظرف چهار سال
 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تلاش برای راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات را مربوط به ۲۰ سال پیش دانست که به دلایل مختلفی هنوز محقق نشده است. او همان‌طور که پیش از این هم مسوولان بارها اشاره کرده بودند، به این نکته تاکید کرد که قرار نیست با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، دسترسی کاربران به شبکه جهانی اینترنت قطع ‌شود. در عین حال او درباره لزوم راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، گفت که چرا باید وقتی یک پیغام را ارسال می‌کنیم بسته‌های اطلاعاتی ما از کشور خارج شود؟ چرا باید هزینه‌ پهنای باند بین‌المللی را بپردازیم و هم امنیت ما به خطر بیفتد؟
 
او قول راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات ظرف چهار سال آینده و مطابق زمان‌بندی شورای عالی فضای مجازی را داد. این در حالی است که به گفته رئیس مرکز ملی فضای مجازی، در حالی که پیش از این در تعریف شبکه ملی اطلاعات اختلاف نظر میان مسوولان وجود داشت، اکنون با تصویب اسناد مربوطه همچون سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات در این حوزه این مساله برطرف شده و در سند طرح کلان و معماری، شبکه ملی اطلاعات از لحاظ فنی و خدماتی تبیین شده و ابعاد خدماتی که باید در این شبکه عرضه شود نیز تشریح شده است.
 
این طرح در راستای تحقق شبکه ملی اطلاعات برای کاهش وابستگی و جلوگیری از دست‌اندازی بیگانگان در فضای مجازی، تامین نیازهای عمومی مردم و ایجاد زیست‌بوم متناسب با فرهنگ اسلامی–ایرانی در پنج ماده شامل خط مشی‌های حاکم بر شبکه ملی اطلاعات، اهداف راهبردی و عملیاتی در افق ۱۴۰۴، معماری شبکه ملی اطلاعات و اجزای شبکه ملی اطلاعات مصوب شده است. البته محمدجواد آذری جهرمی -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دوازدهم- نیز از استقرار  ۸۰ درصدی زیرساخت‌های ارتباطی شبکه ملی اطلاعات خبر داده بود.
 
دستررسی تمامی روستاهای بالای ۲۰ خانوار به اینترنت
 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به دانش‌آموزانی که به خاطر دسترسی نداشتن به اینترنت نتوانستند از آموزش مجازی استفاده کنند، اشاره کرد و قول داد ظرف یک سال و نیم آینده این مشکل را حل کند. در عین حال وعده داد که دسترسی کلیه روستاها دارای جمعیت بالای ۲۰ خانوار به شبکه پرسرعت اینترنت تا پایان سال ۱۴۰۱ محقق خواهد شد.
 
در حالی که آذری جهرمی، پیش از این در بهمن ماه سال ۱۳۹۹، عنوان کرده بود که مطابق برنامه ششم توسعه، تمام روستاهای کشور باید به اینترنت پرسرعت متصل باشند و تاکنون ۹۵ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار به اینترنت متصل هستند و در برخی مناطق کشور مانند زنجان، شرق هرمزگان و سیستان و بلوچستان چالش‌هایی وجود داشته که اتصال روستاها را با کندی مواجه می‌کرد، بنابراین درصورت صحت این اظهارات، به نظر می‌رسد زارع‌پور برای تحقق این وعده خود، راه دشواری در پیش نداشته باشد.
 
ارتقای ۳۰ رتبه‌ای جایگاه ایران در حوزه دولت الکترونیک
 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تحقق دولت الکترونیکی را از دیگر اولویت‌های خود دانست و اعلام کرد علی‌رغم تلاش‌های صورت‌گرفته در طول سال‌های گذشته، هنوز در این حوزه عقب هستیم و از لحاظ کمیت خدمات الکترونیکی در رتبه ۸۰ و از لحاظ کیفیت در رتبه ۱۱۸ از بین ۱۹۳ کشور در دنیا قرار داریم که ما باید این شاخص را ارتقاء دهیم.
 
زارع‌پور به سابقه یک دهه‌ای‌ خود در الکترونیکی کردن خدمات اشاره کرده و قول داد که ظرف چهار سال آینده با تعامل با بخش‌های مختلف، در راستای الکترونیکی کردن خدمات پرکاربرد و ایجاد یک پنجره واحد برای ارائه‌ی خدمات الکترونیکی گام برداشته و جایگاه جمهوری اسلامی ایران را ۳۰ پله در شاخص‌های جهانی ارتقاء خواهد داد.
 
این در حالی است که حسن روحانی، رئیس جمهوری سابق، تحقق دولت الکترونیک را اصلی‌ترین راه برای کوچک کردن و چابک‌سازی دولت دانسته و گفته بود تحقق دولت الکترونیک در هشت سال گذشته از ۲۰ درصد به حدود ۷۰ درصد رسیده است و در هشت سال گذشته تحقق این هدف ۵۰ درصد پیشرفت داشته و بنا به گزارش‌ها یک میلیارد خدمت در بستر دولت الکترونیک ارائه شده است و همچنین آذری جهرمی از ارتقای ۱۷ رتبه‌ای جایگاه ایران در توسعه دولت الکترونیک در دنیا خبر داده بود.
 
اشتغال‌زایی برای برنامه‌نویسان و بازگشت به روزهای اوج صنعت فضایی
 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر توسعه اقتصاد دیجیتال، گفت که در برخی از کشورهای دیگر نیروهای جوان آن درآمدی بیش از درآمد نفتی ما از حوزه برنامه‌نویسی دارند و وعده داد که ظرف چهار سال آینده از ظرفیت این حوزه برای اشتغالزایی استفاده کند. او همچنین به ویزای طلایی و جذب برنامه‌نویس از سوی یکی از کشورهای همسایه اشاره کرد و گفت که اگر ما ظرفیت‌های لازم در کشور را فراهم کنیم دیگر نخبگان ما برای کار در این حوزه به خارج از کشور نخواهند رفت.
 
زارع‌پور به غفلت از بحث صنعت فضایی به دلیل نگاه سیاست‌زده در سالیان گذشته اشاره کرد که با وجود خاطرات خوش پرتاب‌های موفقیت‌آمیز ماهواره‌های ایرانی در دهه ۸۰، در سال‌های اخیر این روند رشد متوقف شده است. او قول داد از ظرفیت تمام جوانان و نخبگان برای بازگرداندن این صنعت به ریل شکوفایی خود استفاده کند، چرا که به اعتقاد او اگر ۱۰ سال قبل مسیری را که در حوزه فضایی طی می‌کردیم ادامه می‌دادیم امروز در این حوزه حرفی برای گفتن داشتیم. 

تکمیل شبکه ملی اطلاعات ظرف مدت چهار سال

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌گوید: ۲۰ سال است که می‌خواهیم طرح شبکه‌ ملی‌ اطلاعات را اجرا کنیم اما به دلایل مختلف محقق نشده است؛ برنامه داریم که ظرف مدت چهار سال این شبکه را تکمیل کنیم.
 
استقلال فضای مجازی، رشد انواع خدمات به طور بومی و داخلی در بستر فضای مجازی، شکل‌گیری کسب و کارهای نوین، امکان دسترسی مردم سراسر کشور به انواع خدمات الکترونیکی و کاهش شکاف دیجیتالی از دستاوردهای مهم توسعه شبکه ملی اطلاعات است.
 
راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات از حدود ۱۵ سال قبل در دستور کار دولت قرار داشت و از چند سال قبل با توسعه زیرساخت‌های کلیدی در بخش هسته شبکه و گسترش پوشش دسترسی پهنای باند به ویژه دسترسی پهن باند سیار، زمینه ارائه خدمات اینترنتی متعدد به کاربران شکل گرفت.
 
دستاوردهای مهم شبکه ملی اطلاعات 
 
رشد انواع خدمات به طور بومی و داخلی در بستر فضای مجازی و شکل گیری کسب‌وکارهای نوین از دستاوردهای مهم توسعه شبکه ملی اطلاعات است که امکان دسترسی مردم به انواع خدمات الکترونیکی و در نتیجه کاهش شکاف دیجیتالی و مهمتر از آن، افزایش میزان بهره‌وری در ارایه خدمات به مردم را فراهم می‌کند.
 
شبکه ملی اطلاعات می‌تواند دستاوردهای مهمی برای کشور داشته باشد، اما از مهم‌ترین آن می‌توان به ۷۰ درصد خودکفایی در تولید تجهیزات مورد نیاز شبکه ثابت کشور، ۳۰ درصد خودکفایی در تولید تجهیزات مورد نیاز شبکه سیار کشور و ۱۰۰ درصد خودکفایی در تولید تجهیزات و سامانه‌های امنیتی مورد نیاز شبکه ملی اطلاعات اشاره کرد.
 
زمانی که شبکه ملی اطلاعات به طور کلی در کشور استقرار پیدا کند، تاثیرات شگرفی در اقتصاد کشور رخ خواهد داد. رسیدن به جایگاه اول منطقه در توسعه دولت الکترونیک، فناوری اطلاعات و شاخص سهولت کسب و کار، سهم ۱۰ درصدی اقتصاد دیجیتال از اقتصاد کشور، کسب ۱۰ درصدی از ارزش بازار بورس توسط شرکت‌های دانش بنیان، کاهش ۳۰ درصدی مراجعات مردمی به دستگاه‌های اجرایی، دسترسی ۱۰۰ درصدی خانوارها به اینترنت سیار با سرعت ۱۰ مگابیت بر ثانیه و کسب سهم ۱۰ درصدی خرده فروشی الکترونیکی از جمله مهم‌ترین نتایج استقرار کامل شبکه ملی اطلاعات در اقتصاد کشور است.
 
شبکه ملی اطلاعات به معنای جدایی از اینترنت نیست
 
مسوولان حوزه سیاستگذاری و اجرایی شبکه ملی اطلاعات بارها اعلام کرده‌اند که شبکه اطلاعات به معنای جدایی از اینترنت نیست. برخی گمان می‌کنند اگر شبکه ملی پا بگیرد، شاید استفاده از اینترنت (همان که به اسم اینترنت جهانی می‌شناسیم) با چالش روبه‌رو شود.
 
آن‌ها گفته‌اند اینترنت، یک سرویس روی شبکه ملی اطلاعات است و تعاملی مدیریت‌شده با آن اتخاذ خواهد شد. آن‌جایی که مدیران و قانون‌گذاران اینترنت به حق مالکیت و شهروندی مردم ایران احترام بگذارند، می‌توانند به سرویس‌دهی‌شان در کشور ادامه دهند.
 
قرار نیست با اجرای شبکه ملی اطلاعات محدودسازی در کشور صورت بگیرد بلکه شبکه ملی اطلاعات یک راهبرد برای شکل‌گیری یک فضای مجازی در دسترس، پایدار، ارزان و امن است تا از طریق آن کسب و کارها بتوانند به راحتی توسعه پیدا کنند و خدمات باکیفیت همه جا در دسترس کاربران باشد.
 
جلوگیری از دست‌اندازی بیگانگان در فضای مجازی
 
طرح کلان شبکه ملی اطلاعات مصوبه شورا است و افق آن به سال ۱۴۰۴ برمی‌گردد اما برای سال ۱۴۰۰ نیز مجموعه‌ای از پروژه‌ها مشخص شده که باید به اتمام برسند.
 
تحقق استقلال کشور، کاهش وابستگی و جلوگیری از دست اندازی بیگانگان در فضای مجازی، تامین نیازهای عمومی مردم و ایجاد زیست بوم متناسب با فرهنگ اسلامی – ایرانی منوط به تحقق شبکه ملی اطلاعات، مستلزم فعالیت نظام‌مند و فراگیر در تقویت، ساماندهی و توسعه محتوا و خدمات کاربردی فضای مجازی است.
 
در سند طرح کلان شبکه ملی اطلاعات که به طور عمومی در دسترس است، به این نکته اشاره شده که معماری و کارکرد شبکه ملی اطلاعات بر اساس نیازمندی‌های خدمات محتوا طراحی می‌شود و عملکرد آن تاثیر مستقیمی بر ارتقای کیفیت خدمات و محتوا خواهد داشت. از سوی دیگر، تقویت، ساماندهی و توسعه محتوا و خدمات کاربردی فضای مجازی در پیشرفت، ارتقا و کاربردی تر شدن شبکه ملی اطلاعات اهمیت دارد.
 
در ابلاغیه شورای عالی فضای مجازی اهداف راهبردی و عملیاتی در افق ۱۴۰۴ نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ دستیابی به جامعه‌ای پیش‌رو و اخلاق محور، ارتقا جایگاه و کسب سهم مناسب از اقتصاد دیجیتال، فراهم سازی زمینه‌های حکمرانی صالحانه در فضای مجازی، استقرار نظام جامع و فراگیر در سطح ملی برای امن سازی خدمات و زیرساخت‌های حیاتی، حضور جریان ساز و هدفمند در عرصه‌های ملی از جمله این اهداف است.
 
دسترسی ۸۰ درصدی به پهن‌باند ثابت تا پایان سال
 
سند ابلاغی شورای عالی فضای مجازی برای اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات تا سال ۱۴۰۰ بر چند محور مهم تاکید کرده است. دسترسی ۸۰ درصدی خانوارها به پهن‌باند ثابت با سرعت دسترسی ۲۵ مگابیت برثانیه و پوشش ۱۰۰ درصد کشور برای دسترسی به پهن‌باند سیار با سرعت متوسط ۱۰ مگابیت بر ثانیه، مزیت بخشی اقتصادی و تعرفه‌گذاری رقابتی در دسترسی به خدمات کاربردی و محتوای داخلی به میزان حداقل دو برابر و دسترسی به خدمات پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات به میزان حداقل سه برابر رقبای خارجی و در نهایت مزیت بخشی کیفی در دسترسی به خدمات و محتوای داخلی به میزان پنج برابر نسبت به خدمات محتوای خارجی، امکان اتصال حداقل ده درصد کاربران با دستری مبتنی بر نسل جدید ارتباطات، ایجاد حداقل سه قطع مرکز داده در سه استان، تامین یک سیستم عامل داخلی امن تلفن همراه، ایجاد گذرگاه‌های ایمن داخلی از جمله مواردی است که باید تا پایان سال ۱۴۰۰ در شبکه ملی اطلاعات عملیاتی شود.
 
برنامه وزیر برای شبکه ملی اطلاعات چیست؟
 
«عیسی زارع‌پور» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در برنامه‌ای که برای مدیریت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تهیه کرده، تاکید دارد که شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت توسعه خدمات الکترونیکی و هوشمندسازی و همچنین زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور، از جمله مهم‌ترین طرح‌های ملی در عرصه فناری اطلاعات و ارتباطات است.
 
وی در جلسه رسیدگی به صلاحیت وزیران پیشنهادی و در دفاع از برنامه‌های خود و سوالات نمایندگان پیرامون توسعه شبکه ملی اطلاعات با اعلام این که این شبکه را ظرف چهار سال تکمیل می‌کند، گفت: به اعتقاد من ۲۰ سال است که می‌خواهیم طرح شبکه ملی اطلاعات را اجرا کنیم اما به دلایل مختلف هنوز محقق نشده است. متاسفانه شبکه ملی اطلاعات را به غلط به معنای قطع دسترسی به شبکه جهانی و اینترنت جا انداخته‌اند. راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات از افتخارات کشورها است و به هیچ وجه به معنای قطع دسترسی به شبکه جهانی اینترنت نیست.
 
زارع‌پور افزود: مساله این است که چرا برای ارسال یک پیغام، بسته‌های اطلاعاتی مربوط به این پیغام باید از کشور خارج شود و به کشورهای آلمان و آمریکا برود و دوباره این مسیر را طی کند و به دست مخاطب برسد؟
 
وزیر ارتباطات خاطرنشان کرد: با این کار هم هزینه پهنای باند بین ‌الملل بدهیم هم امنیت‌مان به مخاطره می‌افتد و نیز استقلال‌مان دچار خدشه می‌شود. اگر روزی اتفاقی رخ دهد و اینترنت قطع شود کل خدمات داخلی کشور از کار می‌افتد، این به هیچ وجه منطقی نیست.
 
وی افزود: ما شبکه ملی اطلاعات را به این معنی که شبکه‌ای داشته باشیم که بتوانیم از آن برای تمام امورات کشور بهره ببریم، استفاده کنیم. راه اندازی این شبکه پر سرعت در پهنه جغرافیایی کشور به هیچ‌وجه به معنای قطع دسترسی به شبکه جهانی نیست. شبکه ملی اطلاعات لایه‌های مختلفی دارد، در محضر نمایندگان می‌گویم که در سقف زمانی ۴ سال شبکه ملی اطلاعات را بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی که بعد از ۱۰ سال، سال گذشته تازه تکلیف دستگاه‌ها در آن مشخص شده را به سرانجام خواهیم رساند.
 
شبکه ملی اطلاعات، زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور است
 
طبق مصوبه شورای عالی فضای مجازی و در پی آن مصوبه تکمیلی «سند تببین الزامات شبکه ملی اطلاعات»، شبکه ملی اطلاعات زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور است.
 
اگر شبکه ملی اطلاعات را به عنوان زیرساخت ارتباطی و اطلاعاتی فضای مجازی در نظر بگیریم، خدمات کاربردی مانند دولت الکترونیک، سلامت الکترونیک، تجارت الکترونیک و نیز محتوای فضای مجازی مانند صوت و تصویر این‌ها روی شبکه ملی قرار می‌گیرند. شبکه ملی اطلاعات، خدمات کاربردی و محتوا مجموعا فضای مجازی کشور را تشکیل می‌دهند.
 
در طرح کلان و مصوبات شورای عالی فضای مجازی، شبکه ملی اطلاعات یک شبکه کاملا ملی، مستقل و با مدیریت کاملا داخلی است و اینترنت یک خدمت بر روی آن است، تاکید می‌شود. مردم کشور ابتدا به شبکه ملی اطلاعات وصل می‌شوند و پس از آن از خدماتی مختلفی روی شبکه وجود دارد استفاده می‌کنند. یکی از آن‌ها خدمت اینترنت است.
 
تصویب طرح کلان شبکه ملی اطلاعات به این دلیل انجام شد که با تغییر دولت و اعضای آن، توسعه شبکه ملی اطلاعات بر اساس همین سند پیش برود. تصویب سند وابستگی به دولت خاص و فرد خاص را از بین می‌برد چرا که مصوبه شورا، مصوبه بالادستی و حاکمیتی است و پیش بردن توسعه شبکه ملی طبق بندهایی که به تصویب می‌رسد جزو وظایف هر دولتی است که در آینده سر کار بیاید.
 
سهم ۱۰ درصدی اقتصاد دیجیتال از اقتصاد کل کشور
 
شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت ارتباطی و اطلاعاتی فضای مجازی باید بتواند مولد ثروت باشد و در تمامی بخش‌ها مانند در اپراتورهای همراه و ثابت، خدمات کاربردی و محتوایی تولید اشتغال کند. در طرح کلان شبکه ملی، مساله صرفا از حالت فنی خارج و برای بخش‌های دیگر هم هدف‌گذاری شد است.
 
یکی از اهداف در راستای ارائه خدمات کاربردی این بود که سهم اقتصاد دیجیتال از اقتصاد کل کشور به ۱۰ درصد برسد. برای رسیدن به این هدف باید کشاورزی هوشمند، لجستیک و حمل و نقل اینترنتی، دولت و سلامت الکترونیک در فضای دیجیتال شکل بگیرد. از طرف دیگر، تسهیل‌گری‌هایی برای برداشتن موانع از سر راه کسب و کارها صورت گرفته چرا که با فعالیت کسب و کارها می‌توان به بخش اعظمی از سهم ۱۰ درصدی از کل اقتصاد کشور دست یافت.
 
هدف‌گذاری دیگری به پیدا کردن جایگاه اصلی شبکه ملی اطلاعات کمک می‌کند الزام ارائه خدمات دولت الکترونیک بر روی پیام‌رسان‌های داخلی است. این که شهروندان برای استفاده هر کدام از خدمات دولت مانند دریافت، پرداخت و تسهیلات بانکی از پیام‌رسان داخلی استفاده کنند. استفاده از رایانامه‌های بومی در سیستم‌های دولتی و مجموعه‌هایی که از بودجه دولتی استفاده می‌کنند نیز از دیگر مواردی است که به قرار گرفتن شبکه ملی اطلاعات در جایگاه اصلی خود کمک می‌کند.
 
موتور جستجو نیز از اجزای اصلی شبکه ملی مستقل است، موتور جستجویی که بتواند تا پایان سال ۱۴۰۰ کل نیازهای ملی فضای مجازی کاربران را برطرف کند. البته هدف‌گذاری به این معنی نیست که در بدو شکل‌گیری، از بازار سهم بگیرد. موتور جست‌وجوی بومی برای گرفتن سهم بازار، باید با گوگلی که۲۰سال است در کشور ما مورد استفاده قرار می‌گیرد و کاربران به آن وابسته هستند، رقابت کند. این کار کمی سخت اما شدنی است.
 
برای رسیدن به این اهداف باید اقدامات تکمیلی انجام شود قطعا اجرایی شدن آن‌ها بیش از سال ۱۴۰۰ وقت خواهد برد. با اجرایی شدن طرح کلان و معماری در شبکه ملی اطلاعات رخ می‌دهد نه تنها شاهد تحول در امور شبکه‌ای خواهیم بود بلکه، کسب و کارهای اینترنتی نیز متحول خواهد شد.
 
وزیر ارتباطات: سهم فناوری در اقتصاد کشور را به ۱۰ درصد می‌رسانیم
 
عیسی زارع‌پور در جلسه رسیدگی به صلاحیت خود توسط نمایندگان مجلس و همین طور در برنامه‌ای که برای هدایت وزارت ارتباطات در نظر دارد، تاکید کرد که ظرف چهار سال آینده باید سهم فناوری اطلاعات از اقتصاد کشور به ۱۰ درصد برسد.
 
وی گفت: در برخی از کشورها درآمد برنامه‌نویسی بیشتر از درآمد نفتی است، من اعتقاد دارم می‌توان سهم ۵ درصدی کنونی بخش فناوری اطلاعات در اقتصاد کشور را ظرف مدت چهار سال حداقل به ۱۰ درصد رساند. می‌توان از طریق فناوری اطلاعات، میلیون‌ها شغل ایجاد کرد. اکنون جوانانی در کشور هستند که از راه دور برای شرکت‌های خارجی تولید پویانمایی و نرم افزار می‌کنند و درآمدهای ارزی قابل توجهی دارند. می‌توانیم این ظرفیت را در داخل کشور برای آن‌ها ایجاد کنیم تا علاوه بر ارز آوری، نخبگان هم در داخل کشور بمانند.
 
رشد ۴۰ درصدی هسته شبکه ملی اطلاعات
 
بر اساس برنامه ششم توسعه، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف به توسعه زیرساخت‌های شبکه پهن باند کشور باهدف افزایش سرعت و کیفیت پهن باند کشور است.
 
به همین منظور فارغ از اجرای ۱۴ هزار کیلومتر فیبر نوری جدید به‌عنوان شاهرگ‌های اصلی شبکه پهن باند، در گام نخست ظرفیت هسته شبکه ملی اطلاعات از ۱۷.۳ به بیش از ۲۴ ترابیت بر ثانیه افزایش پیدا کرد که حکایت از رشد ۴۰ درصدی ظرفیت هسته شبکه ملی اطلاعات دارد.
 
بر اساس این گزارش، ظرفیت شبکه انتقال از ۴ هزار و ۱۱۱ به بیش از ۲۸ هزار و ۴۱۱ گیگابایت افزایش یافته است؛   یعنی ظرفیت شبکه انتقال ظرف سال‌های اخیر رشدی هفت برابری داشته است.
 
ایجاد مرکز داده مادر شبکه ملی اطلاعات یکی از اقداماتی بود که در دستور کار شرکت ارتباطات زیرساخت قرار گرفت و ظرف مدت کمتر از ۶ ماه این مرکز داده طراحی و آماده بهره‌برداری در فاز نخست شد.
 
موتورهای جستجوگر، پیام‌رسان‌ها، بحث رایانامه و همچنین سایر خدمات که جزو ضروریات و اولویت‌های خدمات کاربردی در شبکه ملی اطلاعات است، خدماتی است که با استفاده از مرکز داده مادر شبکه ملی می‌توان آن‌ها را توسعه داد.
 
این مرکز در فاز نخست، با تعداد ۱۰۰ رک و بااستعداد ۵۰۰ سرور در بخش خدمات پیام‌رسان و چیزی حدود ۵۰۰ سرور در حوزه خدمات موتورهای جستجو آماده بهره‌برداری شده و طراحی آن به‌گونه‌ای است که ظرفیت آن با توجه به نیاز کاربران و با توجه به شکل‌گیری مدل اقتصادی خدمات و همچنین با توجه به پیشرفت سایر حوزه‌های زیرساختی مثل حوزه‌های ابری، خدمات میزبانی قابل افزایش است.
 
افزایش ۱۰ برابری پهنای باند شبکه ملی اطلاعات
 
سال گذشته مرکز مادر تبادل داده سردار شهید «حاج قاسم سلیمانی» راه اندازی شد و پس از آن ایجاد و راه‌اندازی یک مرکز تبادل داده بین‌المللی در منطقه ویژه فناوری اطلاعات در دستور کار قرار گرفت.
 
طبق آخرین آمار پهنای باند شبکه ملی اطلاعات در این مدت از ۲۰۰ گیگابیت بر ثانیه به ۲ هزار گیگابیت بر ثانیه رسیده است که توفیقی بسیار شگرف است. اکنون این میزان تولید محتوا در بستر شبکه ملی اطلاعات انجام می‌شود که دلیل اصلی آن ایجاد مراکز تبادل داده است.
 
وزیر  ارتباطات، شبکه ملی اطلاعات را طرح ملی می‌داند
 
«عیسی زارع‌پور» وزیر ارتباطات در برنامه‌ پیشنهادی خود برای هدایت این وزارتخانه، تاکید کرد که این شبکه به عنوان زیرساخت توسعه خدمات الکترونیکی و هوشمندسازی و همچنین زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور، از جمله مهم‌ترین طرح‌های ملی در عرصه فناری اطلاعات و ارتباطات است.
 
ارائه خدمات زیرساختی پیشرفته، بهره‌مندی از مزایای زیست بوم ملی فضای مجازی متناسب با فرهنگ اسلامی - ایرانی، حفاظت از حریم خصوصی کاربران ایرانی، تحقق استقلال و کاهش وابستگی به کشور از جمله مهم‌ترین طرح‌های ملی به حساب می‌آید که زارع‌پور به آن اشاره کرده است.
 
به گفته وی طبق آخرین اعلام مرکز ملی فضای مجازی به عنوان متولی نظارت بر این طرح ملی، پیشرفت شبکه ملی اطلاعات از آغاز تاکنون بر اساس اهداف راهبردی و عملیاتی مندرج در سند طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات حدود ۳۵ درصد است که بیشترین مقدار آن مربوط به توسعه زیرساخت‌های ارتباطی شبکه ملی اطلاعات توسط وزارت ارتباطات با حدود ۷۰ درصد پیشرفت است.
 
اما از سایر لایه‌های شبکه ملی همچون خدمات پایه کاربردی، سکوهای ارائه خدمات، پیام‌رسان بومی و نیز وظایف سایر دستگاه‌ها در این سند مورد غفلت واقع شده است. به عقیده او این معماری کلان پس از حدود چهارسال تصویب شد از همین رو دستگاه‌های اجرایی موفق به اجرای متوازن آن طرح نشده‌اند.
 
به اعتقاد وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، برای رفع این چالش‌ها در مورد شبکه ملی اطلاعات باید به راهکارهایی مانند تشریح شفاف و صادقانه قابلیت‌ها و امکانات شبکه ملی اطلاعات برای مردم و ایجاد وفاق ملی در این خصوص با همراه کردن طیف‌های مختلف سیاسی و رسانه‌ها، اجرای متوازن شبکه ملی اطلاعات بر اساس مصوبات شورای عالی فضای مجازی و مطابق جدول نگاشت نهادی شبکه ملی اطلاعات، توجه ویژه در سطح ملی به حوزه محتوا و ایجاد زنجیره تولید، توزیع و نظارت بر محتوا به عنوان مفهوم اصلی شبکه ملی اطلاعات و تاکید بر محوریت تولیدکنندگان محتوا در چرخه انتفاع اقتصادی، توسعه دسترسی فراگیر، پر سرعت و با کیفیت به شبکه ملی اطلاعات از طریق توسعه شبکه فیبر  با شکل‌گیری زیست بوم پهن باند مطابق معماری شبکه ملی اطلاعات اتکا کرد.
 
زارع‌پور اصلاح نظام بودجه‌ریزی و تخصیص متمرکز و مبتنی بر عملکرد منابع را از راه‌های ارتقای بهره‌وری و کاهش اتلاف منابع در این ابر پروژه می‌داند.
 
وی پیشنهاد کرده است که بسترهای جلب سرمایه‌گذاری خارجی جدید در لایه دسترسی توسط اپراتوها از طریق پیش‌بینی برنامه‌ همکاری بلند مدت فراهم شود. همچنین طبق نظر زارع‌پور باید تسهیل در سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه لایه خدمات شبکه ملی اطلاعات ایجاد شود.
 
توسعه دسترسی فراگیر، پرسرعت و با کیفیت به شبکه ملی اطلاعات از دیگر راهبردهای مورد نظر وزیر پیشنهادی است. طبق نظر او باید برای کلیه روستاهای بالای ۲۰ خانوار کشور از طریق اعتبارات مربوط به خدمات عمومی اجباری و با همکاری اپراتورها و پیمانکاران داخلی و همچنین کنترل و نظارت دقیق جهت تحقق اهداف کمی و با رعایت شاخص‌های کیفی اقدام شود.