ربات ریزر اقیانوس‌ها را از زباله پاک می‌کند

 
ریزر، غول دنیای گیمینگ در طرح مشترکی به همراه شرکت کلیربات، قایق هوشمندی ساخته‌ است که زباله‌ها را از سطح اقیانوس‌ها جمع‌آوری می‌کند.
 
 وقتی نام ریزر به گوشتان می‌خورد، احتمالا تصویری که در ذهنتان شکل می‌گیرد، تجهیزات گیمینگ مشکی و سبز براق، مجهز به به‌روزترین ویژگی‌ها و البته نورپردازی RGB است؛ اما جدیدترین محصول این شرکت جایی در تصورات رؤیاپردازترین طرفدارانش نیز ندارد.
 
غول لوازم جانبی گیمینگ چندی‌ پیش از ماسک پروجکت هیزل رونمایی کرده بود. ریزر پیش از عرضه رسمی این ماسک که اکنون زفیِر نام دارد، به‌ دنبال افرادی برای تست بتا است. عرضه این ماسک تا حدودی تعجب‌آور بود؛ ولی ریزر این بار سراغ محصول غیر منتظره‌تری رفته است: قایق هوشمند جمع‌آوری زباله.
 
کلیِربات (Clearbot) یک قایق خودران خورشیدی کوچک است که می‌تواند زباله‌ها را از سطح آب پاک کند. این ربات به کمک دوربین و هوش مصنوعی، زباله‌ها را تا شعاع دورتری شناسایی و به کمک یک نوار نقاله، آن‌ها را به مخزنش منتقل می‌کند. کلیربات صرفا با هدف کارایی حداکثری طراحی شده بود؛ ولی همکاری با ریزر آن را یک قدم فراتر برده و به محصولی آماده برای عرضه به بازار تبدیل کرده است. کلیِربات به شکل قایقی با دو بدنه طراحی شده است و با رنگ مشکی جت‌بلک و نشان سبزرنگ آشنای ریزر و نورپردازی هماهنگ با آن آراسته شده تا شبیه فیلم‌های علمی-تخیلی باشد.

دوربین‌های کلیربات ریزر توانایی تشخیص انواع زباله را دارند و نه‌تنها می‌توانند آنچه جمع‌آوری می‌کنند شناسایی کنند، بلکه ابعاد و وزن تقریبی آن را نیز تخمین می‌زنند. به کمک یک حسگر GPS، این دستگاه می‌تواند اطلاعات مکان جمع‌آوری زباله را ثبت کند و به دانشمندان، پژوهشگران و مسئولان تصمیم‌گیرنده، درباره اینکه چه مقدار از چه زباله‌ای در یک محدوده مشخص انباشته شده است دید بهتری بدهد.
 
این بخشی از طرح «با ریزر سبز شو» در راستای اقدام برای کاهش ردپای کربنی این شرکت است. امسال ریزر اعلام کرد که قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ به شرکتی با انتشار کربن صفر تبدیل شود.
 
همکاری ریزر با کلیربات تنها یکی از اقدامات این تولیدکننده سخت‌افزار گیمینگ برای کمک به محیط زیست است. ریزر یک خط تولید برای محصولات اسنِکی‌اسنِک راه‌اندازی کرده است. اسنکی‌اسنک یک عروسک مار بامزه است که نشان تجاری ریزر را تداعی می‌کند. طرفداران با خرید هر کدام از این محصولات شامل عروسک، بالش پشت‌گردنی، چشم‌بند، زیرانداز و دمپایی، از ۱۰ درخت محافظت می‌کنند. این شرکت در نظر دارد با معرفی هر محصول جدید ۱۰۰ هزار درخت را نجات بدهد تا در نهایت این تعداد حداقل به یک میلیون درخت برسد. تلاش یکی از شناخته‌شده‌ترین شرکت‌های حوزه گیمینگ برای کمک به محیط زیست بسیار دلگرم‌کننده است.

خوشبختانه ریزر در این زمینه تنها نیست. امسال استودیو Moon در کمپینی، بخشی از درآمد حاصل از فروش بازی Ori and the Will of the Wisps را به نجات بیش از ۱۱ هزار هکتار از جنگل‌های بارانی اختصاص داد. باید امیدوار بود که سایر بازیگران این صنعت هم به این مسیر بپیوندند و به ساخت آینده‌ای بهتر برای زمین کمک کنند.

یادگیری ماشینی در میان زباله‌ها!

 
یک استارتاپ انگلیسی، یک مدل رایانه‌ای مبتنی بر یادگیری ماشینی ابداع کرده تا روش‌های مدیریت پسماند و تفکیک زباله را بهبود ببخشد.
 
 به نقل از تک‌کرانچ، یک استارتاپ انگلیسی موسوم به "گری‌پاروت" (Greyparrot) قصد دارد مدیریت پسماند را بهبود ببخشد. این شرکت، از بینش رایانه‌ای استفاده کرده تا مدیریت پسماند را به صورت کارآمدتر و در مراحل متفاوتی انجام دهد.
 
گری‌پاروت، فناوری یادگیری ماشینی را با تصاویری از انواع متفاوت زباله به کار گرفته تا یک مدل رایانه‌ای را برای تشخیص شیشه، کاغذ، مقوا، روزنامه، قوطی‌ها و پلاستیک‌های گوناگون آموزش دهد. این شرکت، از یک دوربین ساده استفاده می‌کند که با رایانه ادغام شده و می‌تواند نوع زباله را در کسری از ثانیه شناسایی کند.
 
 
این نوع از فناوری می‌تواند در موارد گوناگونی به کار برود، اما به نظر می‌رسد نقش آن در کارخانه‌های مدیریت پسماند، بسیار امیدوارکننده است. کارخانه‌های مدیریت پسماند معمولا برای طبقه‌بندی زباله‌ها، ماشین‌های بسیاری را به کار می‌برند که زباله‌های کوچک و بزرگ، فلزات و زباله‌ها را از هم تفکیک می‌کنند؛ اما بسیاری از این ماشین‌ها در مراحل پایانی فرآیند تفکیک، به نیروی انسانی نیاز دارند.
 
از آنجا که با چنین روش‌هایی نمی‌توان زباله‌ها را با دقت صد در صد جدا کرد، انسان‌ها مجبور هستند که تا حد امکان به زباله‌ها نزدیک شوند. کارخانه‌های مدیریت پسماند معمولا برای انتقال زباله‌ها، لوله‌های بزرگی را به کار می‌برند؛ اما این لوله‌ها در بسیاری از موارد، از ایمنی کافی برخوردار نیستند.
 
گری‌پاروت تلاش می‌کند با فناوری جدید خود، گامی در بهبود این فرآیند بردارد. این مدل مبتنی بر یادگیری ماشینی می‌تواند زباله‌ها را ارزیابی کند و اجسامی را که می‌توانند به بروز مشکل منجر شوند، تشخیص دهد. در کنار این مدل، از یک ربات نیز استفاده می‌شود تا زباله‌های غیر ایمن را به صورت خودکار تفکیک کند.
 
 
استارتاپ گری‌پاروت در حال حاضر، فناوری جدید خود را در انگلستان و کره جنوبی آزمایش می‌کند و قصد دارد در آینده استفاده از آن را گسترش دهد.

امارات سی‌دی‌های مستعمل ایران را به چین می‌فروشد

زباله‌های الکترونیکی بخش‌ قابل توجهی از پسماند‌های شهری را به خود اختصاص داده‌اند و با توجه به آلیاژ طلا و نقره‌ای که در مواد تشکیل‌دهنده مدار‌ها‌ی الکترونیکی قرار دارد، بسیار مورد توجه شرکت‌ها و نهاد‌های بازیافت‌کننده درسراسر دنیا قرار گرفته‌اند.
 
البته آمارها نشان می‌دهد که بازیافت زباله‌های الکترونیکی تنها در کشور‌های صنعتی و درحال توسعه مورد توجه قرار دارند. براساس اعلام اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) ، در سال 2016 میلادی بیش‌از 44 میلیون تن زباله‌الکترونیک در جهان تولید شده است که تنها 20 درصد این عدد بازیافت شده و دوباره به چرخه تولید بازگشته است.
 
براساس گزارش ITU، با توجه به افزایش تولیدات محصولات دیجیتال ،حجم زباله‌های الکترونیک روزبه‌روز در حال افزایش است و برآورد می‌شود تا سال 2021 ، شاهد تولید بیش‌ از 52 میلیون تن زباله‌ الکترونیکی در سراسر جهان باشیم.
 
بازیافت پسماند‌های الکترونیکی ثروت نسبتا زیادی را نصیب اقتصاد جهانی می‌کند ؛ اما از سوی دیگر رها شدن آن‌ها در  کره‌زمین با توجه به حجم زیادی از جیوه؛ سرب و پلاستیک که در خود جای داده‌اند، می‌تواند به شدت برای محیط‌‌‌ زیست و در نهایت انسان‌ها مضر باشد.
 
تورج فتحی کارشناس محیط زیست درباره مضرات پسماندهای الکترونیکی به خبرنگار ایلنا گفت: مواد سمی موجود در پسماند‌های صنعتی و الکترونیکی در گذر زمان به چرخه باز می‌گردد.
 
وی با اشاره به اینکه در ایران هیچ‌گاه آمار دقیقی از میزان تولید زباله‌های الکترونیکی ارائه نشده است، گفت : در سال 87 سازمان حفاظت از محیط‌ زیست در سه استان غرب کشور به طور پایلوت مطالعاتی را انجام داد و اعلام کرد که در ایران  بین 3.5 تا 4.2 تن  پسماند صنعتی به ازای هر نفر در سال تولید می‌شود که بخشی از این مقدار به زباله‌های الکترونیکی اختصاص دارد.
 
وی در پاسخ به این سوال که آیا در ایران هم نهادی برای بازیافت زباله‌های الکترونیکی وجود دارد؟ گفت: متاسفانه در کشور ما پسماند‌های الکترونیکی بازیافت نمی‌شود و تنها چند شرکت با جمع‌آوری بخش‌هایی از زباله‌های الکترونیک و به ویژه سی‌دی‌های مستعمل به صادرات این پسماند‌ها به دوبی اقدام و در آنجا  شرکت‌های چینی این مرسولات را خریداری و آن‌ها را برای بازیافت به شهر شانگهای چین ارسال می‌کنند.
 
به گفته این کارشناس، چین بزرگترین کشور در بازیافت و مدیریت پسماند‌ها است و حدود 100 هزار نفر به طور مستقیم به بازیافت پسماند‌ها اشتغال دارند.
 
فتحی افزود: متاسفانه تا به امروز ما سرمایه‌گذاری برای ورود به این حوزه نداشته‌ایم و به علت عدم وجود نهادی برای مدیریت پسماند‌های صنعتی، امنیت سرمایه‌گذاری در این زمینه بسیار کم است و به همین دلیل شرکت‌ها علاقه‌ای به بازیافت این پسماند‌ها ندارند و ترجیح می‌دهند تا سرمایه خود را در بخش زباله‌های ساختمانی هزینه کنند.
 
وی افزود: همان‌طور که گفته شد به دلیل عدم وجود نهادی سیستماتیک در زمینه مدیریت پسماند‌های الکترونیکی ، اگر سرمایه‌گذاری قصد ورود به این بخش را داشته باشد نمی‌داند پسماند‌های مورد نیاز جهت بازیافت را از کجا باید تهیه کند.
 
این کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه در کشور ما تا زمانی که مشکلی به مرحله بحران نرسد اقدام جدی برای برطرف کردن آن نمی‌شود، گفت: بخش زیادی از پسماند الکترونیکی دارای مواد سنگین است که  برای جانداران مضر هستند و تبعات این نوع پسماند‌ها بسیار بیشتر از پسماند‌های عادی برای محیط زیست است و اگر مدیریتی برای این بخش نشود، بدون شک در آینده‌ای نزدیک شاهد مشکل بسیار بزرگی در این زمینه خواهیم بود که به دیگر مشکلات محیط زیست اضافه خواهد شد.
 
وی افزود: درحال حاضر مردم می‌توانند پسماند‌های الکترونیکی خود را به کانکس‌های شهرداری که در بیشتر استان‌های کشور قرار دارد تحویل دهند؛ البته این پسماند‌ها بازیافت نخواهد شد اما حداقل مدیریتی روی آن‌ها انجام می‌گیرد.
 
فتحی اظهار کرد: ما باید حتما برای جلوگیری از مضرات پسماند‌های الکترونیکی اقدامات جدی را انجام دهیم و در مرحله اول باید قانون و آیین‌نامه شفاف و مشخص برای حضور سرمایه‌گذاران به منظور بازیافت این زباله‌ها تدوین کنیم تا سرمایه‌گذاران به حضور در این بخش ترغیب شوند.
 
این کارشناس در پایان گفت: باید استانداردی برای زباله‌های عادی تعریف شود تا مواد سمی مثل لاک آرایشی و یا مواد پلاستیکی استفاده شده در تجهیزات رایانه‌ای توسط مردم به همراه پسماند‌های‌ عادی دور انداخته نشوند؛ چون این مواد به محل دفن زباله می‌رسند و به مرور زمان وارد آب‌های زیرزمینی و دیگر بخش‌های محیط زیست خواهند شد.

صادرات فلزات گرانبهای موجود در ضایعات الکترونیکی اشتباه است

مشاور بهره‌وری انرژی و محیط زیست ستاد توسعه فناوری حوزه انرژی گفت: فلزات گرانبهای موجود در ضایعات الکترونیک در صنایع مختلف کشور قابل استفاده است.
 
محمدرضا اسپهبد اظهار کرد: ضایعات الکترونیک شامل فلزاتی است که نباید بگذاریم فلزات گرانبهای موجود در این ضایعات صادر شوند چرا که عناصر قیمتی دیگری همراه این فلزات است که باید در کشور خودمان استحصال شوند.
 
این پژوهشگر در حوزه زمین شناسی هسته‌ای و مهندسی خاک ادامه داد: فلزات گرانبهای موجود در این ضایعات در صنایع مختلف کشور قابل استفاده هستند، البته زمانی که از نیکل و کبالت صحبت می‌شود منظور فلزات گرانبها نیست بلکه در طبیعت با فلزات گرانبهای دیگری همراه هستند و حتی ممکن است با آنها اورانیوم نیز همراه باشد.
 
بر اساس اعلام معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مشاور بهره وری انرژی و محیط زیست ستاد توسعه فناوری حوزه انرژی معاونت علمی همچنین عنوان کرد: همچنین بهره برداری از شیرابه‌ها و پسماندهای کارخانجات صنعتی دارای اهمیت است و باید دید مواد تشکیل دهنده این شیرابه‌ها چیست و از آنها بهره لازم را برد.