آیا میتوان به جراحان روباتیک اعتماد کرد؟
اگر شما روزی نیاز به عمل جراحی پیدا کنید به یک جراح ماهر اعتماد میکنید یا به روباتی هوشمند که بیروح و بیاحساس تنها به انجام وظیفهاش میاندیشد؟ در پاسخ به این سؤال سخت باید گفت شواهد موجود نشان میدهد که در عصر حاضر اعتماد به روباتها نتایج مثبت داشته و میتوان با اطمینان به عملکرد آنها حتی عمل جراحی را بدون دخالت انسانی به آنها سپرد.
طی سه دهه گذشته دامنه پیشرفتهای فناوارنه در تمامی حوزههای مرتبط با سلامت انسان بخصوص حوزه جراحی رخنه کرده و دقت و ظرافت جراحان روباتیک اعتماد روزافزون به این سیستمهای هوشمند را افزایش داده است.
بهگفته بسیاری از محققان، روباتها به کمک هوش مصنوعی قادر به انجام ظریفترین و بینقصترین عملهای جراحی بوده و میتوانند در کوتاهترین زمان به نحو احسن وظایف محوله را انجام دهند. با چنین رویکردی طی 30 سال گذشته حضور روباتهای هوشمندی از جمله ZEUS و STAR در اتاقهای جراحی افزایش پیدا کرده و اعتماد به سیستمهای هوشمند جای خود را به حضور منفردانه جراحان متخصص در اتاق عمل سپرده است.
آمار منتشر شده نشان میدهد که جراحی روباتیک میزان مرگ و میر ناشی از اشتباه های سهوی را کاهش داده و علاوه بر افزایش دقت و ظرافت در جراحی، ناراحتی و نگرانی بیمار پس از انجام عمل جراحی را تا حد قابل توجهی کاهش داده است. در این میان بحث مالی خرید تجهیزات روباتیک برای انجام جراحیهای هوشمندانه پیش میآید که مهمترین بخش قضیه است. چرا که امروزه بسیاری از بیمارستانها از پس هزینه خرید سیستمهای روباتیک برنیامده و در همین راستا نیز از انجام اعمال جراحی با روباتهای هوشمند صرفنظر کنند.
STARنمونهای از روبات پیشرفتهای است که در اتاق عمل وظیفه دوخت زخمهای حیوانات پس از عمل جراحی را برعهده دارد. این سیستم از مجموعهای از لنزهای کوچک شبیهسازی شده از چشم حشرات استفاده کرده و زوایای متفاوت را با دقت بسیاری میبیند. الگوریتمهای رایانهای این تصاویر را به یک تصویر 3 بعدی تبدیل کرده و در زمان واقعی به جراح روباتیک نشان میدهد. این جراح روباتیک بسیار دقیقتر از یک جراح متخصص عمل کرده و به اندازه یک جراح با 7 سال سابقه کار مفید مهارت دارد. حال با افزایش تواناییهای فناورانه در حوزه هوش مصنوعی، تمدن بشری وارد برههای عظیم شده و در آیندهای نه چندان دور میتوان شاهد حضور روزافزون جراحان روباتیک در اتاق عمل بود. اما نکته مهم آن است که در بهرهگیری از سیستمهای روباتیک دو موضوع مهم و حساس از جمله مقررات بهداشتی و پیامدهای اخلاقی، رعایت شده و انجام صحیح آنها تحت نظارت عوامل انسانی دنبال شود.