پرندگان بدون هیچ چشم‌داشتی به هم‌نوع خود کمک می‌کنند
براساس نظریه تکامل چارلز داروین، کمک به هم‌نوع در بین حیوانات نمی‌تواند وجود داشته باشد. اما ما حس نوع‌دوستی را بارها در دنیای حیوانات دیده‌ایم؛ در پستانداران، در سگ‌ها، در وال‌ها، در پنگوئن‌ها و حتی در خفاش‌های خون‌آشام. حالا برای اولین بار این رفتار در پرندگان هم مشاهده شده است.
مطالعه جدیدی نشان می‌دهد که طوطی‌های خاکستری آفریقایی از کمک کردن به همدیگر برای بدست آوردن پاداش (غذا) خوشحال می‌شوند، بدون آنکه انتظار جبران متقابل آن را داشته باشند.
Désirée Brucks، بیولوژیست از موسسه تحقیقاتی ماکس پلانک می‌گوید: ما متوجه شدیم که طوطی‌های خاکستری آفریقایی به‌طور اختیاری و خودانگیخته و بدون هیچ چشم‌داشت پاداش فوری برای خودشان، به طوطی‌های دیگر کمک می‌کنند تا به هدف برسند.
اما پرندگان حس نوع‌دوستی را یک مرحله جلوتر برده‌اند. برای مثال، طوطی‌ها برخلاف پستانداران، هیچ خشم یا حسادتی را در مقابل دریافت غذا توسط دوستان‌شان از خود نشان نمی‌دهند و حتی از اینکه چیزهای خوبی برای هم‌نوع‌شان اتفاق می‌افتد، بسیار راضی به نظر می‌رسند.
در دنیای پرندگان، کلاغ‌ها به‌خاطر هوش زیادشان شناخته شده‌اند. درواقع، کلاغ‌ها دارای مهارت‌هایی هستند که قبلا تنها در پستانداران مشاهده شده است.
با این‌حال، دانشمندان می‌گویند که کلاغ‌ها نتوانسته‌اند تست‌های نوع‌دوستی را با موفقیت بگذرانند. البته باید بگوییم که طوطی‌ها هم پرنده‌های باهوشی هستند. برای مثال طوطی کاکل سفید می‌تواند چیزهایی را بسازد و از خلاقیت خود در این کار استفاده کند. همچنین طوطی‌های خاکستری آفریقایی ثابت کرده‌اند که باهوش‌تر از یک بچه انسان در برخی از تست‌ها هستند.
اما محققین برای سنجیدن نوع‌دوستی این طوطی‌ها تستی را طراحی کردند و در آن از دو نوع طوطی مختلف (هشت طوطی خاکستری آفریقایی و شش طوطی سر آبی) استفاده کردند.
این پرنده‌ها قبلا تبادل واشرهای فلزی را در ازای دریافت غذا آموزش دیده بودند. دانشمندان با این آموزش‌ها به دنبال آن بودند که رفتار یک طوطی را با پرنده‌های هم‌نوعش بررسی کنند. هر کدام از پرنده‌ها، با دو پرنده هم‌نوع خود، که با یکی رابطه بیشتر و با دیگری رابطه کمتری داشت، مورد تست قرار گرفتند.
پرنده‌ها سپس در داخل جعبه‌ای قرار داده شدند که توسط یک دیوار از هم جدا می‌شدند. جلوی جعبه سوراخ‌هایی برای تبادل واشر با انسان وجود داشت. البته دیوار جداکننده هم سوراخی برای مبادله واشر بین دو پرنده داشت.
همه پرنده‌ها، به‌سرعت مفهوم مبادله واشر در ازای دریافت مقداری غذا را یاد گرفتند. اما زمانی که به یکی از دو پرنده داخل جعبه واشر داده شد، فقط طوطی خاکستری آفریقایی توانست که به‌صورت کاملا خودانگیخته آن را به دوست‌اش بدهد.
Auguste von Bayern، جانورشناس از دانشگاه آکسفورد می‌گوید: طوطی‌های خاکستری آفریقایی به‌طور کاملا خودخواسته به پرنده‌های هم‌نوع خود کمک کردند که این موضوع نشان از یک رفتار نوع‌دوستانه داشت.
او در ادامه می‌گوید: ما با دیدن این منظره که هفت تا از هشت طوطی خاکستری به‌طور کاملا ارادی واشرهایی را به دوست‌شان دادند بسیار شگفت‌زده شدیم. آن‌ها این کار را بدون هیچ چشم‌داشت فوری و هیچ انتظار خاصی برای جبران متقابل انجام دادند.
تیم تحقیق مشاهده کردند که این طوطی‌های آفریقایی از مجموع ۳۲۰ واشر، ۱۵۷ تا را (تقریبا نصف) به طوطی‌های خاکستری دیگر دادند و این تبادل در مورد پرنده‌هایی که رابطه نزدیکی با هم داشتند بیشتر مشاهده شد.
در مقابل، طوطی‌های سر آبی، به‌ندرت واشرهای خود را به طوطی‌های دیگر دادند. آن‌ها، کار مبادله واشر با پرندگان دیگر را اغلب در حضور فرد آزمایش‌کننده انجام می‌دادند که این موضوع دانشمندان را به این نتیجه رساند که طوطی‌های سر آبی احتمالا تلاش می‌کردند که واشرها را به انسان بدهند و نه دوست‌شان.
این تفاوت در رفتار طوطی‌های سر آبی و خاکستری آفریقایی می‌تواند به‌خاطر تفاوت بین گونه‌ها در حیات وحش باشد، اما یک چیز جالب هم در مورد طوطی‌های خاکستری آفریقایی وجود دارد. در مطالعه دیگری محققین نشان داده بودند که یک طوطی خاکستری آفریقایی از دیدن اینکه دوستش غذای بهتری دریافت می‌کند، به هیچ‌وجه آزرده‌خاطر نمی‌شود. این رفتار در تضاد با رفتار حیواناتی مانند شامپانزه‌هاست که نسبت به این موضوع بسیار عصبانی می‌شوند.
Auguste von Bayern می‌گوید: به نظر می‌رسد که طوطی‌های خاکستری آفریقایی فکر می‌کنند که در کنار هم می‌توانند موفقیت بیشتری بدست بیاورند که در حالت تکی امکان‌پذیر نیست. شاید به همین‌خاطر است که طوطی‌ها نسبت به رفتارهای نابرابر، تحمل بیشتری دارند و تعامل فوق‌العاده‌ای با یکدیگر دارند.
این مطالعه در مجله Current Biology چاپ شده است.
نوشته پرندگان بدون هیچ چشم‌داشتی به هم‌نوع خود کمک می‌کنند اولین بار در اخبار تکنولوژی و فناوری پدیدار شد.