ماهواره‌ی مصباح با هزینه‌ی ده میلیارد تومانی به جای فضا به موزه می رود!
سال ۱۳۸۴ ماهواره مصباح با هزینه ای در حدود ده میلیارد توسط متخصصان داخلی کشورمان ساخته شد و اکنون قرار است به جای پرتاب این ماهواره به فضا، به موزه‌ی فناوری ایران انتقال یابد.
گویا آی تی – در نشست خبری که به هدف امضای تفاهم‌نامه همکاری میان سازمان فضایی ایران و سازمان جغرافیایی صبح دیروز در محل سازمان فضایی برگزار شد، اعلام گردید که قرار است ماهواره مصباح به موزه فناوری منتقل گردد.
مجتبی سرادقی، معاون سازمان فضایی کشور درباره این تصمیم توضیح داده و اعلام کرد:
به دلیل هزینه‌های زیاد بازیابی ماهواره مصباح به موزه فناوری فضایی انتقال خواهد یافت. این ماهواره حدود ده سال پیش قرار بود به فضا پرتاب گردد که تحریم‌های همه جانبه اعمال شده علیه کشور ما ایران از این عمل جلوگیری کرد. هزینه‌های بازیابی این ماهواره برای پرتاب به فضا نیز در حال حاضر با گذشت زمان به میزان زیادی بالا رفته است و در عمل امکان پرتاب نمودن آن به فضا وجود ندارد.
رئیس سازمان فضایی ایران نیز در این باره اظهار داشت:
نیازی نیست که هر ماهواره‌ای که ساخته می شود نهایتا به مرحله پرتاب به فضا برسد، ما به همین دلیل یک موزه فضایی طراحی کردیم که تابستان سال جاری آماده و به بهره برداری خواهد رسید و تصمیم گیری‌ها در مورد این ماهواره بر این شد که ماهواره مصباح را در این موزه نگهداری کنیم.
محسن بهرامی با بیان این موضوع که بسیاری از سامانه‌ها و تکنولوژی‌های اجرا شده در حوزه ماهواره‌ها به بهره‌برداری رسیده‌اند، به تازگی در آینده‌ی نزدیک از پرتاب دو ماهواره خبر داد که در هفته‌ی آینده جزییات و اطلاعات دیگر درباره پرتاب آن‌ها اعلام خواهد شد.
مصباح به عنوان نخستین ماهواره ایرانی با هزینه ده میلیارد تومانی و با همکاری یک شرکت ایتالیایی توسط نیروهای متخصص داخلی و با کاربردهای مخابراتی طراحی و پیاده سازی شده است. مهرماه سال ۱۳۸۴ این ماهواره قرار بود توسط موشک حامل روسی «Kosmos-3M» از پایگاه فضایی روسیه به فضا پرتاب گردد که متاسفانه این امر محقق نگردید.
انتقادها وارد است؟
این ماهواره دارای حدود ۷۰ کیلوگرم وزن است و بر خلاف ماهواره های کوچک ایرانی مانند “امید” که در مدار ۲۰۰ کیلومتر قرار گرفت، در مدار ۶۰۰ کیلومتر قرار می گرفت. مصباح کاربری هایی چون مخابراتی داشته و می‌تواند برای انتقال اطلاعات از نقطه‌ای به نقطه دیگر به کار رود. ابعاد آن ۵۰ در ۵۰ در ۷۰ سانتیمتر مکعب است، عمر مفید این ماهواره سه سال بوده و پیش بینی می شد که تا پنج سال قابل استفاده باشد. ماهواره مصباح پس از استقرار در مدار ۱۴ بار در شبانه روز دور زمین می‌چرخید و سه تا چهار بار از طریق ایستگاه‌های زمین قابل مشاهده بود.
مأموریت این ماهواره برای انتقال دیتا میان ایستگاه‌های زمینی به صورت ذخیره و ارسال غیر همزمان ( Store and Forward ) مانند پیام‌های کوتاه و فکس، اطلاعات مربوط به شبکه‌های آب و برق و گاز، قرائت از راه دور کنتور، دریافت و ارسال اطلاعات ایستگاه‌های مختلف مانند هواشناسی و زلزله شناسی و همچنین دریافت اطلاعات مربوط به اموال و اجناس در هنگام نقل و انتقال کاربرد تعیین شده بود. ماهواره مصباح به لحاظ کلاس ماهواره‌ای در کلاس C ماهواره ها قرار دارد و ماهواره ای میان ماهواره های مینی و میکرو، محسوب می شود.
کلاهی که اروپایی ها سر ایران گذاشتند
اما ماهواره مصباح نیز مانند ماهواره زهره به فضا پرتاب نشد و سرنوشت مبهمی داشته و دارد و با آنکه بیش از یک دهه از طراحی و ساخت مدل زمینی آن می‌گذرد، هنوز مشخص نیست چه بلایی بر سر آن آمده است. در آن زمان هزینه راه‌اندازی ماهواره مصباح ۱۰ میلیارد تومان اعلام شد.
مسئولان دولتی، تا مدتها حرفی از سرنوشت این ماهواره نمی زدند تا اینکه بالاخره اعلام شد که “به علت تحریم‌ها، ماهواره ایرانی مصباح تاکنون در مصادره ایتالیا قرار داشته و مدیران دولتی در حال مذاکره برای بازپس‌گیری این ماهواره هستند”. هر زمان که خبرنگاران طی سالهای اخیر از واعظی وزیر ارتباطات درباره باز پس گرفتن این ماهواره سوال کرده اند، وی پاسخ داده است که “با برداشته شدن تحریم‌ها به طور قطع این ماهواره را پس خواهیم گرفت.”
جالب اینجاست که مقامات دولتی در سالهای قبل، از وجود مشکلاتی بر سر راه بازپس گرفتن این ماهواره سخن می گفتند اما مشخص نیست، این مشکلات و ربط تحریم ها به باز پس گرفتن آن چیست و اگر این ماهواره به دلیل تحریم ها در زندان کشور ایتالیا قرار دارد، چرا برجام این مشکل را حل نکرده و آیا منظور از «تمرکز بر ماهواره های دیگر» به معنی پایان عملی و برنامه ای این ماهواره بوده یا از قبل به فکر موزه فرستادن آن افتاده اند؟!