موبایل جایگزین کارت‌های بانکی می‌شود

فرآیند به این صورت است که متقاضی برنامه و اپلیکیشن مربوطه را در گوشی موبایل خود نصب کرده و از این نرم‌افزار برای خرید استفاده می‌کند به‌طوری که وقتی کارت بانکی را در این نرم‌افزار تعریف می‌کند آنگاه توسط بانک مربوطه رمزگذاری شده و شماره کارت وی شبیه‌سازی می‌شود.
 
با فناوری جدید بانک مرکزی کارت‌های بانکی شبیه‌سازی شده و از طریق نشانه‌گذاری، مشتریان بانکی می‌توانند به جای استفاده از عابربانک‌ها و سایر کارت‌های بانکی از ابزارهایی مانند موبایل و یا ساعت برای پرداخت‌ها استفاده کنند.
 
حکیمی – مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی – امروز در نشستی خبری به تشریح جزئیات فناوری جدیدی که از این پس در شبکه بانکی عملیاتی خواهد شد پرداخت.
 
بر اساس توضیحات وی، با توجه به سیستمی که طراحی شده وقتی صاحب کارت‌های بانکی برای خرید به فروشگاه‌ها و یا خودپردازها مراجعه می‌کنند دیگر نیازی نیست از کارت بانکی برای انجام عملیات بانکی استفاده کند. فرآیند به این صورت است که متقاضی برنامه و اپلیکیشن مربوطه را در گوشی موبایل خود نصب کرده و از این نرم‌افزار برای خرید استفاده می‌کند به‌طوری که وقتی کارت بانکی را در این نرم‌افزار تعریف می‌کند آنگاه توسط بانک مربوطه رمزگذاری شده و شماره کارت وی شبیه‌سازی می‌شود. بنابراین هنگامی که برای پرداخت دستگاه‌های پز مراجعه می‌کند با فعال شدن این نرم‌افزار گوشی موبایل را به دستگاه نزدیک کرده و از طریق نشانه‌گذاری که کرده پرداخت در پایانه فروش انجام خواهد شد و دیگر نیازی به استفاده از کارت نیست از سویی دیگر در مورد دستگاه‌های خودپرداز نیز همین اتفاق رخ می‌دهد.
 
این در حالی است که این فناوری از امنیت بسیار بالایی نسبت به کارت‌های بانکی برخوردار است. به‌طوری که اگر کارت‌های بانکی دارای یک رمز هستند استفاده از این فناوری سه لایه امنیتی را به همراه خواهند داشت به‌طوری که در جریان نشانه‌گذاری که براساس این نرم‌افزار انجام می‌شود اول باید طرف استفاده‌کننده رمز گوشی موبایل را باز کند، دوم رمز برنامه نشانه‌گذاری و سوم رمز کارت خواهد بود که خود امنیت آن را به شدت افزایش می‌دهد و حتی در هنگامی که گوشی موبایل مفقود شود نگرانی چندانی از بابت دسترسی به این نرم‌افزار و خالی شدن حساب بانکی وجود ندارد.
 
در عین حال در هنگام مفقودی گوشی و جایگزینی موبایل جدید نرم‌افزار مجدد قابلیت تعریف داشته و برنامه‌های قبلی بر می‌گردد.
 
سقف پرداخت‌ها و زمان اجرا
 
طبق آنچه که حکیمی توضیح داده این برنامه در حال حاضر قابلیت اجرا داشته و از اولین روز نمایشگاه کتاب در این محل به‌طور رسمی اجرایی خواهد شد و دستگاه‌های پزی که مورد استفاده قرار می‌گیرند از این قابلیت برخوردار خواهند بود. در ابتدا سقف قابل پرداخت با نرم‌افزاری نشانه‌گذاری ۲۰۰ هزار تومان است که تا شش ماه آینده این سقف تا ۵۰ میلیون تومان یعنی میزان خریدهای روزانه کارت‌های بانکی افزایش خواهد یافت.
 
نکته دیگر در رابطه با این فناوری این خواهد بود که در مراحل بعد سرویس‌های دیگری به آن اضافه می‌شوند که از آن به عنوان متحول کننده صنعت پرداخت یاد می‌شود. مرحله اول این‌که در قالب پرداخت‌هایی که از آن به عنوان پرداخت‌های "بزن و برو" در دنیا یاد می‌شود دیگر نیازی به حتی وارد کردن رمز نیست، یعنی کاربر گوشی موبایل خود را نزدیک دستگاه پز قرار داده و در کمتر از چند ثانیه پول برداشت می‌شود. فعلا قرار است سقف پرداختی برای این رقم نیز تا حدود ۲۰۰ هزار تومان تعریف شود و در آینده امکان استفاده خواهد داشت. در واقع این نوع حالتی شبیه کیف پول‌های الکترونیکی دارد.
 
اما در فرآیند دیگر پرداخت مربوط به فضای مجازی است. این در حالی است که در حال حاضر بخش قابل توجهی از فروشندگان ترجیح می‌دهند در قالب کانال‌ها و یا فروشگاه‌های مجازی اجناس خود را عرضه کنند که البته اکنون برای پرداخت مبلغ فرآیندی که تا حدی پیچیده است انجام می‌شود. اما در قالب نشانه‌گذاری این امکان وجود دارد که بخشی از اطلاعات مشتری که محرمانه هستند برداشت شده و مابقی در اختیار فروشندگان قرار می‌گیرد که در این حالت با شرایط امنیتی که برای آن پیش‌بینی شده پرداخت‌ها به راحتی انجام خواهد شد.
 
 کمک دو سامانه برای اجرای فناوری نشانه‌گذاری
 
در راستای اجرای این برنامه بانکی دو سامانه سهند (سامانه هدایت نشانه دیجیتال) و همچنین مانا (مرکز ارائه نشانه الکترونیکی) فرآیندی را انجام می‌دهند به‌طوری که مانا شماره رمز را به نشانه و نشانه را به شماره رمز تبدیل می‌کند و بانک‌ها از طریق این شرکت‌ها می‌توانند به مشتریان خود خدمات دهند که البته ماناها می‌توانند به صورت مستقل و یا وابسته به بانک فعالیت کنند.
 
از سوی دیگر سامانه سهند به گونه‌ای عمل می‌کند که وقتی در پرداخت نشانه‌گذاری انجام شود آن را به مانا هدایت کرده و از آن شماره کارت را دریافت می‌کند. سهند سامانه‌ای است که به شبکه شتاب متصل است.

رونمایی از «مانا» و «سهند» برای انجام تراکنش‌های پرداخت همراه در ایران

«ضوابط پرداخت‌های دیجیتال و همراه» در بخشنامه‌ای با امضاء رییس کل بانک مرکزی، به شبکه بانکی ابلاغ شد.  به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، در این ضوابط، استفاده از ابزارهای هوشمند برای عملیات پرداخت با استفاده از فرایند و فناوری نشانگذاری (tokenization) تبیین شده است. نشانگذاری فرایندی است که در پرداخت‌های با ابزارهای هوشمند، داده‌های حساس و شماره کارت با نشانه‌های عددی رمزینه جایگزین می‌شود. این فرایند باعث می‌شود اولاً امنیت استفاده از ابزارهای هوشمند تا سطح استانداردهای بین المللی ارتقا یابد و ثانیاً استفاده از انواع ابزارهای هوشمند نظیر تلفن‌های همراه و ابزارهای پوشیدنی برای عملیات بانکی نظیر پرداخت با سهولت میسر شود.
 
پیش بینی می‌شود با اقدامات به‌عمل‌آمده ارائه این خدمات از اواسط اردیبهشت ماه سال جاری به‌صورت عملیاتی تحقق یابد.
 
متن بخشنامه ابلاغی به این شرح است:
پرداخت‌های دیجیتال و پرداخت‌های همراه با توجه به تحولات فناوری در سطح جهان، به‌عنوان پدیده در حال رشد در کشور مطرح‌شده و در این رهگذر انتظار می‌رود فرصت‌های جدیدی برای ارائه خدمات بهتر و وسیع‌تر به مشتریان نظام بانکی پدید آید.
گرچه نفس نوآوری موجد تحول و پیشرفت است، لیکن توجه به رعایت قواعد بانکداری و مدیریت ریسک بهینه و حصول اطمینان از امنیت در پرداخت‌های بانکی، قاعده‌ای است که تمام فعالیت‌های توسعه‌ای باید حول آن تعریف و تبیین شوند.
 
همانند هر تغییر بزرگ در سپهر فناوری، کاربری ابزارهای هوشمند برای پرداخت‌های الکترونیکی، فرصت‌ها و تهدیداتی را متوجه نظام بانکی کشور می‌کند؛ ازاین‌رو ضرورت دارد، با توجه به استانداردها و بهروش‌های بین‌المللی و بهره‌گیری از تجربیات موفق، الگوی بومی به‌گونه‌ای تنظیم شود که حداکثر بهره‌برداری از فرصت‌ها را در کنار مدیریت بهینه ریسک‌های عملیاتی و پرهیز از تهدیدات را توأمان دنبال کند.
 
با این مقدمه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از چند ماه پیش با رصد دقیق تغییرات فناوری و با نظر داشت امکانات و ویژگی‌های خاص نظام پرداخت خُرد کشور و با گردآوری نظرات کارشناسان و مسئولان شبکه بانکی کشور و شرکت‌های همکار آنها به جمع‌بندی روشنی در خصوص راهبرد پرداخت‌های دیجیتال و پرداخت‌های همراه رسیده و نهایتاً طی جلسه مورخ دوم اردیبهشت ماه ۱۳۹۶ هیئت عامل بانک مرکزی این موضوع را با تکیه‌بر اجرایی نمودن فرایند نشانگذاری (tokenization) در پرداخت‌های دیجیتال و پرداخت‌های همراه مصوب کرد که ذیلاً اصول و چارچوب آن برای اطلاع شما و همکاران مرتبط و اقدام مقتضی اعلام می‌شود:
 
با توجه به وضعیت موجود، ارائه خدمات پرداخت دیجیتال و پرداخت همراه با کاربست فرایند و فناوری نشان‌گذاری صورت می‌گیرد.
 
۱.    در فرایند نشان‌گذاری، قسمتی از داده‌های حساس پرداخت مشتریان با «نشانه»های(token) الکترونیکی جایگزین شده و در شبکه پرداخت انتقال می‌یابند. با استفاده از زیرساخت ملی پرداخت و تسویه، «نشانه»ها در فضایی امن به داده‌های حساس تبدیل‌شده و پس‌ازآن روال پرداخت مطابق با رویه عادی تکمیل می‌شود.
 
۲.    فرایند نشان‌گذاری با معرفی دو نهاد در شبکه پرداخت انجام می‌شود:
۲–۱. مراکز ارائه نشانه‌های الکترونیکی (مانا): توسط بانک یا موسسه اعتباری صادرکننده یا نهاد طرف قرارداد با آن راهبری شده و وظیفه ایجاد سامانه نشان‌گذار و تبدیلات داده‌های حساس به نشانه و بالعکس را بر عهده‌دارند.
۲–۲. سامانه هدایت نشانه‌های دیجیتال (سهند): سامانه‌ای است یکتا و مستقر در زیرساخت ملی پرداخت و تسویه  که اتصال «مانا»ها به شبکه پرداخت از طریق آن صورت می‌پذیرد.
 
۳.    بانک یا موسسه اعتباری با حفظ مسئوولیت کامل خود در قبال صیانت از اطلاعات مشتریان می‌توانند فعالیت نشانگذاری را به «مانا»های مجاز برون‌سپاری کنند.
 
۴.    فرایند نشان‌گذاری صرفاً از طریق «مانا»هایی قابل انجام است که فناوری، روش‌ها و روال‌های اجرایی خود را پیش از ارائه خدمت به بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری به تأیید بانک مرکزی رسانده باشند.
 
۵.    ارائه خدمات توسط «مانا»ها صرفاً از طریق اتصال به «سهند» امکان‌پذیر است.
۶.    تراکنش خرید تلفن همراه برای تراکنش‌های نشان‌گذاری شده تا سقف روزانه تعیین شده برای تراکنش‌های نوع موبایل مجاز است. بانک یا موسسه اعتباری صادرکننده ملزم به رعایت این سقف است.
۷.    دستورالعمل‌های فنی این بخشنامه متعاقباً توسط معاونت فناوری‌های نوین ابلاغ می‌شود.
 
با عنایت به نکات فوق ضرورت دارد آن بانک با لحاظ این موارد امور مربوط به توسعه خدمات پرداخت دیجیتال و پرداخت‌های همراه خود را ضمن هماهنگی کامل با بانک مرکزی طراحی، پیاده‌سازی و اجرا کند. بر این مبنا مقتضی است برنامه آن بانک در پاسخ به این نامه به حوزه فناوری‌های نوین بانک مرکزی اعلام شود.

ورود خدمات پرداخت الکترونیک به بازار بین شرکتی

ورود خدمات پرداخت الکترونیک به بازار بین شرکتی اخبار پولی مالی- پرداخت های الکترونیک در هند در حال ورود به بازار مبادلات پولی بین شرکتی است.
  
شرکت مانی آن موبایل ( MoneyOnMobile ) در هند در حال گسترش فعالیت خود به بازار تجارت به تجارت B2B است.
بر اساس این گزارش: هارولد مونتگمری، مدیر عامل شرکت مزبور اعلام کرده است که با کسب همکاری نهادهای نظارت مالی هند از جمله بانک مرکزی این کشور قادر شده است تا به پشتیبانی از معاملات با حجم بیشتر را بین شرکت ها فراهم سازد .
 
وی گفت: در سفر به کلکته، عوامل کسب و کارهای در حال رشد محلی در ملاقات با من اعلام کردند که نیاز به یک سرویس معامله در مقیاس کسب و کار در حال رشد درآمد را دارند.
مونتگمری ادامه داد: این بازار بزرگ جدید ، ما را قادر به افزایش تعداد معامله و درآمد کرده است. ما بسیار هیجان زده هستیم که  امکان انجام پرداخت ها بین شرکت ها را فراهم می آوریم . حفظ رشد ما در پرداخت مصرف کنندگان است.
 
بخش تحقیقات شرکت مانی آن موبایل  تخمین زده است که ارزش بازار جدی چیزی بین 15 میلیارد دلار است .
وی توضیح داد: هدف ما عمومی کردن ارایه خدمات مالی از جمله پرداخت های الکترونیک برای کسب و کارهای کوچک و متوسط از طریق شبکه مالی شرکت است.
 
رانجیت اوک، رئیس هیات مدیره شرکت مزبور نیز گفت: با ایجاد سرویس جدید ما گام دیگری را برای رسیدن به هدف خود که همانا تبدیل پرداخت های نقدی به پرداخت های الکترونیک نه تنها برای افراد حقیقی بلکه برای شرکت های کوچک و متوسط است را نیز برمی داریم . امروزه پرداخت های الکترونیک به یک ضرورت تبدیل شده اند و نیاز به چاپ اسکناس های بزرگتر را از بین می برد.
 
برخی کارشناسان هندی از دولت این کشور برای چاپ اسکناس های درشت تر انتقاد می کنند و می گویند که این کار مانع از توسعه سیستم های پرداخت الکترونیک B2B می شود. این کارشناسان خواستار حرکت هند به سمت بازار مبادلات بدون پول نقد هستند.