هم زمان با روز جهانی ارتباطات از چهار طرح ارتباطی با حضور آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات رونمایی شد. این چهار طرح شامل طرح دژفا (سپر امنیتی شبکه ملی اطلاعات)، طرح سروا، اتصال بیش از 7200 روستا به پهن باند شبکه ملی اطلاعات و طرح توسعه زیرساخت‌های مخابراتی با استفاده از تجهیزات بومی می‌شود.
محمد جواد آذری وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات صبح امروز در مراسم روز جهانی ارتباطات گفت: بر اساس برنامه دو نیم سال گذشته وزارت ارتباطات با همکاری سندیکای مخابراتی و شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات مخابراتی، تواسته‌ایم به خودکفایی 70 درصدی در توسعه تجهیزات مورد نیاز برای پهن باند ثابت در کشور برسیم.
وی با بیان اینکه شرکت‌های تولیدکننده خدمات مخابراتی به توانمندی قابل توجهی رسیده‌اند گفت: با وجود افت شاخص‌های اقتصادی در سایر بخش‌ها، این شرکت‌ها با رشد روبه‌رو هستند و دستاوردشان هم امروز منجر به آن شده که در 4 استان کشور، زیر ساخت ارتباطی و زیر ساخت پهن باند ارتباطی که تامین کننده نیاز لایه دسترسی است را با تجهیزات تولید خودشان پوشش داده‌اند و شرکت مخابرات هم تجهیزات خارجی را در این مناطق از دسترس خارج کرده و از تجهیزات ایرانی استفاده کرده است. این عدد در پهن باند موبایل به 30 درصد رسیده است. یعنی ما امروز می‌توانیم 30 درصد تجهیزات مورد نیاز برای پهن باند موبایل را در داخل کشور تولید کنیم.
داده‌های دولتی ملی شدند
وزیر ارتباطات با تاکید بر اینکه امروز دو اتفاق مهم در راستای آنچه به عنوان اقتصاد دیجیتال از آن نام می‌بریم و خدمات دیجیتال پایه آن محسوب می‌شود افتاده است گفت: آزاد سازی داده‌های دولتی یکی از آن اتفاقات است. داده‌های دولتی امروز ملی شدند. اگر امروز را روز ملی شدن داده‌های کشور بنامیم حرف بی‌راهی نیست.
وی افزود: صنعت فضایی کشور سالیان سال اطلاعاتی را در مراکز داده‌های خود نگهداری می‌کرد بدون آنکه از این داده‌ها استفاده‌ای شود. امروز این داده‌ها را به صورت آزاد در اختیار همه استارتاپ‌ها قرار قرار داده‌ایم.
آذری گفت: سال گذشته 100 استارتاپ در این حوزه شکل گرفته است و توانسته‌اند برای خود بازار ایجاد کنند و با اپلیکیشن‌های که تولید کرده‌اند به کشاورزان مشاوره بدهند و برای خودشان درآمد ایجاد کنند. این داده‌ها متعلق به دولت نیست متعلق به همه مردم ایران است و هم می‌توانند از آن آزادانه استفاده کنند.
وزیر ارتباطات با بیان اینکه دولت بایستی به کسب و کارهای نوپا خدمات ارایه دهد گفت: وقتی یک کسب و کار نوپا سایتی را راه انداخته از طریق آن سایرین تبلیغات خود را ارایه کنند ممکن است یک عده سودجو در این فضا با قیمت‌ها بازی کنند و امنیت روانی جامعه را بر هم بزنند. این کسب و کار چگونه باید جلوگیری کند؟
تصدیق هویت کاربران با استفاده از پروژه «سروا»
آذری جهرمی افزود: در پروژه «سروا» خدمات دولت به این کسب و کارها تسهیل می‌شود و این شرکت‌ها می‌توانند کاربرانی که به آنها مراجعه می‌کنند را با استفاده از داده‌های موجود در بانک اطلاعاتی اپراتورها تصدیق هویت کنند.
آذری جهرمی ادامه داد: البته ما در خصوص بحث رونق خدمات دیجیتال برنامه‌های مفصلی داریم همانطور که برای رونق تولید با سندیکا مذاکره کردیم در حوزه اقتصاد دیجیتال هم با سازمان «نصر» (نظام صنفی رایانه‌ای) جلسات متعددی داشتیم. آنها یک برنامه مدونی تحت عنوان «بیستون» استخراج کرده‌اند و ما هم در اواخر خرداد 3 بسته حمایتی دولت در این حوزه را رونمایی خواهیم کرد.
وی افزود: نخستین بسته بحث طرح‌های 13گانه اشتغال خواهد بود که بسیار مهم است. دومین بسته، بسته نوآفرین است که امیدوارم در دولت به تصویب برسد و سومین بسته هم بسته‌ای برای توانمندسازی کسب و کارها به صورت منطقه‌ای در استان‌ها است. این برنامه‌ها هدف‌گذاری ما در جهت حرکت در مسیر «رونق تولید و توسعه خدمات دیجیتال» است.
ایجاد زنجیره حفاطتی با «دژفا»
وزیر ارتباطات با بیان اینکه پروژه سومی که رونمایی شد، بخش مهمی از آن برای رونق تولید و توسعه خدمات دیجیتال است گفت: زمانی که خدمات دیجیتال توسعه پیدا می‌کنند مخاطرات امنیتی آن نیز افزایش پیدا می‌کند، بنابراین اختلال در سامانه‌های خدمات دیجیتال می تواند مردم را دچار مشکلات جدی کند.
آذری جهرمی افزود: امروز اگر خدمات بانکداری الکترونیکی روی گوشی‌های تلفن همراه از کار بیفتد، خدمات حمل و نقل ارایه نشود یا هر یک از بخش‌های دیگر خدمات دیجیتال دچار اختلال شود، جدا از این که کسب و کاری را دچار مشکل می‌کند آسیب‌های اقتصادی کلان برای کشور ایجاد می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه ما به عنوان حاکمیت موظف هستیم که امنیت اقتصاد دیجیتال را تامین کنیم گفت: این مساله در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات مورد تاکید قرار گرفته است. ما این زنجیره‌ای حفاظتی ایجاد کردهایم و اسمش را گذاشته‌ایم «دژفا» یا دژ فناوری اطلاعات.
وزیر ارتباطات افزود: امروز 10 پروژه زیرمجموعه «دژفا» مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد که 20 میلیارد تومان هزینه پژوهشی برای آن صرف شده است و نزدیک به 30 میلیارد تومان هم هزینه عملیاتی دارد که بر این اساس گام بلندی برای تامین امنیت زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات به منظور احقاق حقوق مردم و تامین امنیت در شبکه ملی اطلاعات که موضوع بسیار مهمی است برداشته خواهد شد.
آذری جهرمی تصریح کرد: «دژفا» 7 پروژه جاری دیگر هم دارد و هنوز به اتمام نرسیده است که درباره آنها در طول سال اطلاع رسانی خواهد شد. در این رابطه این خبر را بدهم که میزان شناسایی و توان دفاعی ما در برابر حملات سایبری به زیر ساخت‌ها و کسب و کارهای ما بیش از 30 برابر افزایش پیدا کرده است. البته این مفهومش این نیست که ما در برابر همه حملات ایزوله هستیم. ما این پرژه را با جدیت به عنوان تکلیف قانونی پیش می‌بریم و آن را تقدیم می‌کنیم به استارتاپ‌های کشور برای اینکه بتوانند فضای امن‌تری داشته باشند.
7200 روستا به خدمات پهن باند موبایل تجهیز شده‌اند
وزیر ارتباطات با بیان اینکه بخش دیگرتوسعه ارتباطات روستایی است، گفت: چیزی که در برنامه ششم توسعه مورد تاکید قرار گرفته این است که دولت مکلف شده است 90 درصد روستاهای بالای 20 خانوار را به این خدمات مجهز کند و زیر ساخت‌های لازم برای 4 خدمت اصلی در روستاها را فراهم کند. نگاه حاکمیت به این مضوع نگاه عدالت اجتماعی و رفع تبعیض است.
وی با بیان اینکه بر همین اساس 7200 روستا به خدمات پهن باند موبایل با سرمایه 400 میلیارد تومانی دولت تجهیز شده‌اند گفت: بر اساس آماری که مدیر شبکه ملی اطلاعات ارایه کرد، بر اثر توسعه پهن باند در روستاها، فاصله 5 برابری مصرف داده شهرها در مقایسه با مناطق روستایی به زیر 2 و نیم برابر رسیده‌اند و این یعنی توانسته‌ایم شکاف دیجیتال را نصف کنیم. این 4 دستاوردی بود که امروز مورد تاکید قرار گرفت و راهبردی به سمت آینده است.
مسوولیت ما در شبکه ملی زیر ساخت است نه محتوا و خدمات
آذری جهرمی افزود: توسعه زیرساخت‌های فضای مجازی وظیفه ما است. شبکه ملی اطلاعات سه لایه خدمات، محتوا و زیرساخت دارد. مطابق با تقسیم بندی مسوولیت‌ها، بخش زیر ساخت با وزارت ارتباطات است. زیرساخت یک سند تبیین الزامات دارد و تک تک وظایف حوزه ارتباطات در آن مشخص است. شبکه ملی اطلاعات در لایه زیر ساخت دیگر یک کلید واژه فضایی نیست؛ قابل ارزیابی است که چه میزان از اهدافش پیش رفته است و ما در گزارشی که ارایه کردیم در لایه زیر ساخت مطابق با سند در 18 ماه گذشته 80 درصد رشد داشته‌ایم.
وزیر ارتباطات ادامه داد: اگر امروز در فضای دیجیتال کشور خدمات پرداخت الکترونیکی شکل می‌گیرد، مسوولیت این خدمات با وزارت ارتباطات نیست. اگر سلامت الکترونیکی شکل می‌گیرد وزارت ارتباطات مسوول سلامت کشور محسوب نمی‌شود. همانطور که اگر جرم در فضای مجازی رخ می‌دهد مسوول تامین امنیت وزارت ارتباطات نیست. مسوول امنیت، بهداشت و نظام بانکی کشور و مسوول حوزه رسانه‌ای کشور مشخص است.
وی گفت: کسانی که متولی تولید محتوا در موضوع شبکه ملی اطلاعات هستند باید تلاششان را بیشتر کنند. مطالبه مراجع و علما ارزشمند است. فرهنگ دیرینه کشورمان ارزان به دست نیامده است که ارزان از دست بدهیم. نمی‌توانیم در برابر تهاجمات بی‌تفاوتی باشیم. در مقابل هم نمی‌توانیم مردم را از تکنولوژی محروم کنیم.
آذری جهرمی ادامه داد: همانطور که تکنولوژی توسعه پیدا می‌کند سایر بخش‌ها هم باید شتاب بیشتری داشته باشند. خدای نکرده اینگونه نباشد کسانی که مسوول توسعه زیرساخت هستند بدوند و بابت دویدن و توسعه دادن مورد حمله قرار گیرند و کسانی که مسوول تولید محتوا و خدمات هستند به عنوان عامل عقب افتادگی خود، به توسعه‌دهنده زیرساخت حمله کنند. این اتفاقی است که امروز در کشور رخ می‌دهد. باید درک کنیم که مسوولیت هر بخشی با چه کسی است.
تصریح کرد: ما به صورت آتش به اختیار وارد بحث کودکان در چارچوب «جشنواره کودکآنلاین» شدیم. اما چند مرجع فرهنگی معترض شدند که چرا وزارت ارتباطات وارد حوزه محتوا شده است. خب بسیار عالی ما وارد حوزه محتوا نمی‌شویم، شما در این رابطه چه کرده‌اید؟ به مردم از دستاوردهای خودتان در فضای مجازی بگویید. دستاوردهای ما توسعه زیر ساخت است و آن را می‌گوییم. در این حوزه، استقلال شبکه را ایجاد کردیم. 142 آزمایش برای راستی‌آزمایی استقلال شبکه ملی اطلاعات انجام شد تا ببینیم در صورت قطع اینترنت، شبکه ما کار آمد است یا خیر؟ که هر 142 آزمایش موفقیت آمیز بود. ما توانسته‌ایم یک شبکه امن و ارزان با کیفیت فراهم کنیم.
مقصر اختلال اینترنت در فروردین زیرساخت است
جهرمی در مورد اختلالات شبکه اینترنت ثابت طی یک ماه گذشته گفت: اختلالی در این زمینه گزارش نشده است و این موضوع که کشور در تأمین پهنای باند به مشکل خورده و یا به دلیل تحریم‌ها، لینک‌های ارزان قیمت خریداری می‌کند، درست نیست.
وی افزود: حدود یک ماه و نیم پیش در فرآیند عقد قراردادهای بین‌المللی زمانی میان عقدقرارداد جدید و پایان قرارداد قبلی فاصله افتاد که حدود دو هفته زمان برد و طی این فاصله پرووایدر بین‌المللی ارایه خدمات را به زیرساخت قطع کرد. این موضوع سبب شد ۲۰۰ گیگ از ظرفیت اینترنت زیرساخت از بین برود. ما در این زمینه از رگولاتوری خواسته‌ایم گزارش مبسوطی به ما ارایه دهد و با شرکت ارتباطات زیرساخت نیز برخورد خواهیم کرد چرا که همواره باید یک و نیم برابر ظرفیت موجود را پشتیبانی کند و در این زمینه باید مدیریت به خرج می‌داد. اما این موضوع که به دلیل تحریم‌ها، کشور در تأمین پهنای باند با مشکل مواجه شده به هیچ عنوان درست نیست و هم اکنون نیز این قرارداد روال عادی خود را طی می‌کند.
وزیر ارتباطات همچنین از صدور پروانه جدید برای اپراتور شبکه ارتباطات ثابت در کمیسیون تنظیم مقررات خبر داد و گفت: این پروانه با هدف توسعه سرویس VDSL ارایه شده است چرا که عمر ADSL به پایان رسیده و ما نمی‌توانیم توسعه را متوقف کنیم تا شرکت‌های FCP در این حوزه سرمایه گذاری کنند.
راهاندازی شبکه ملی اطلاعات برای استقرار جامعه اسلامی
سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این مراسم با بیان این که یکی از فعالیت‌هایی که برای استقرار جامعه اسلامی انجام شده است راهاندازی شبکه ملی اطلاعات بود گفت: کارکرد شبکه ملی اطلاعات تامین استقلال و حفاظت از داده‌های جمهوری اسلامی و تسهیل زندگی مردم است.
وی در خصوص شعار «پر کردن فاصله استاندارد سازی» اتحادیه جهانی مخابرات برای سال 2019 گفت: استاندارد سازی به معنای ایجاد قالب‌های مشخص و دایمی برای همیشه است.
وی افزود: قالب‌های متنوع با رویکردهای شخصی، سازمانی و استفاده از فرصت‌ها خلاف امر استانداردسازی است در صورتی که استانداردسازی از یک رویکرد یکپارچه برخوردار است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان این که در سه دهه اخیر ظهور دانش یکپارچه روندهای علمی جهان را تغییر داده است، گفت: برای برقراری ارتباطات دو گذاره وجود دارد، ارتباط گر و ارتباط گیر. اگر ارتباط گیر، ارتباط گر را به رسمیت نشناسد هیچ تعاملی به وجود نمی‌آید.
عاملی با تاکید بر اینکه دانش یکپارچه علت‌های مرتبط با پدیده را مورد توجه قرار دهد، گفت: در علوم رشته‌ای به پدیده‌ها بر مبنای علم فیزیک، علوم سیاسی و ارتباطات نگاه می شد ولی این دانش یکپارچه بود که پایه فرا رشته ای علوم را برقرار کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه با گذشت زمان ضرورت دانش یکپارچه بیشتر احساس شد زیرا عوامل تاثیر گذار بر پدیده‌ها بیشتر شد.
وی با بیان اینکه اتفاق دیگری که در حوزه دانش، جهان را تحت تاثیر قرار داد ظهور دانش «شبیه سازی هستی» است، افزود: علوم تجربی ابطال پذیر است و حرکت به سمت شبیه‌سازی هستی به همین دلیل بود تا از علم بیشتر به سمت ژنتیک هستی نزدیک شود.
عاملی با بیان این که امروز دانش در قطعات بایو به معنی هستی شناسی و نانوبه معنی هستی در مقیاس کوچک عرضه شده است، گفت: امروز اینترنت همه چیز در مقیاس نانو در حال گسترش است و مرتبط کردن جهان اول با دوم در حال توسعه است.
وی با بیان این که امروز ما در فضای خیلی متفاوتی با جهان در ارتباط هستیم و اگر آن را درک نکنیم فقط مشکل را پیچیده‌تر می‌کنیم، افزود: ما باید با عقلانیت کاربری به پدیده‌های جدید نگاه کنیم که متفاوت از عقلانیت الهی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه به قول مقام معظم رهبری باید پدیده‌های جدید را به خدمت اسلام در بیاوریم گفت: باید از ظرفیت این پدیده‌ها برای استقرار جامعه اسلامی استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه یکی از فعالیت‌هایی که برای تحکیم جامعه اسلامی انجام شده است راهاندازی شبکه ملی اطلاعات بود، تصریح کرد: کارکرد شبکه ملی اطلاعات تامین استقلال و حفاظت از داده‌های جمهوری اسلامی و تسهیل زندگی مردم است.
وی گفت: شبکه ملی اطلاعات تاکنون 80 درصد پیشرفت داشته است و دولت بیش از 12 هزار میلیارد تومان و بخش خصوصی 7 هزار میلیارد تومان در این پروژه سرمایه‌گذاری کرده‌اند و هدف دولت برای کوچک کردن نقش خود و فعال کردن بخش خصوصی در این پروژه محقق شد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه اگر به این شبکه به صورت دانش یکپارچه نگاه کنیم وزارت ارتباطات به وظیفه خود که تامین زیرساخت‌ها بوده عمل کرده است، گفت: هنوز رنجیره کامل نشده زیرا تامین محتوی و خدمات محقق نشده و این حلقه مفقوده این زنجیره است.
وی ادامه داد: دولت الکترونیکی دولت فیزیکی را کوچک می‌کند و دولت به سمت هوشمند‌تر شدن می‌رود.
عاملی با بیان اینکه در آینده نزدیک اینترنت به دو بخش تقسیم می‌شود و حاکم اینترنت تنها امریکا نخواهد بود و چین نیز با داشتن جمعیت زیاد بر اینترنت حکمرانی می‌کند، گفت: اگر در آینده امکان داشتن دو حاکمیت بر اینترنت وجود دارد، پس امکان ایجاد اینترنت سوم وجود خواهد داشت!
وی افزود: مقام معظم رهبری تاکید دارند که قدرت سایبری ایران باید در تراز قدرت جهانی باشد یا در کنار آن و باید در این زمینه به اینترنت سه هم فکر کنیم.
عاملی با بیان اینکه فضای مجازی به مرور جغرافیای فیزیکی را دریافت می‌کند، گفت: برای آینده باید با مدیریت ایرانی از داده‌های ایرانی حفاظت کنیم وشبکه ملی اطلاعات و متخصصان ایرانی این ظرفیت را ایجاد کرده‌اند.
نگاهی به طرح‌های رونمایی شده
طرح دژفا (سپر امنیتی شبکه ملی اطلاعات) طرحی است که همراه با توسعه فناوری از حریم شخصی افراد محافظت می‌کند و هدف آن مقابله با حملات سایبری، حمایت از تداوم خدمات دیجیتال، جلوگیری از کلاهبرداری، نشت اطلاعات و شناسایی بدافزارهاست.
البته این طرح اکنون دربرگیرنده 10 زیر پروژه است که شامل این موارد است:
سامانه تله افزار: شناسایی و جمع‌آوری بدافزارها. سامانه بومی کاوشگر: پویش فایل‌های مشکوک با ضد بدافزار.
سامانه بومی سمات: مقابله با از کاراندازی توزیع شده برای تشخیص و کاهش اثر حملات DDOS.
سامانه بومی بینا: جمع آوری متمرکز بات‌ها و آسیب‌پذیری‌ها در فضای IP کشور.
سامانه بومی چکاپ: سنجش امنیت گواهی SSL سرور DNS و مودم اینترنت.
سامانه بومی سایمان: آموزش و شبیه‌سازی تست نفوذ سامانه وب.
سامانه بومی دانا: پویش اطلاعات کل فضای IP کشور.
سامانه بومی سینا: ارایه سرویس ارزیابی امنیتی خودکار بر بستر وب.
سامانه بومی سدید: تشخیص نفوذ در شبکه‌های صنعتی مبتنی بر زیمنس.
سامانه چتر امن: ارایه سرویسDNSبا حذف رکوردهای شبکه‌های بات.
طرح سروا، طرح دیگری است که شامل مرکز تبادل اطلاعات دولت با بخش خصوصی با هدف به اشتراک گذاشتن اطلاعات دولتی برای استارتاپ‌ها محسوب می‌شود. در این طرح کسب و کارها می‌توانند از داده‌های دولتی استفاده کنند. این طرح بر پایه استانداردهایی برای حفظ حریم شخصی است. سروا شبکه ملی اطلاعات را از نظر زیرساختی رشد می‌دهد و امکان رونق را برای کسب و کارهای ایرانی فراهم می‌کند. برای این پروژه ۲۶میلیارد ریال هزینه شده است.
اتصال بیش از 7200 روستا به پهن باند شبکه ملی اطلاعات از دیگر طرح‌های رونمایی شده در این مراسم بود که هدف از اجرای آن تامین زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه و دسترسی بدون تبعیض آحاد مردم و تحقق اهداف برنامه ششم توسعه در حوزه ارتباطات است.
همچنین طرح توسعه زیرساخت‌های مخابراتی با استفاده از تجهیزات کاملا بومی در 4 استان کشور توسط شرکت مخابرات ایران، با سرمایه گذاری ۳۱۶ میلیارد تومانی و با استفاده از تجهیزات تولید داخل، افتتاح شد.
