قطع شبکه جهانی اینترنت شرایطی را فراهم کرد تا اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های بومی خودی نشان دهند. پیام‌رسان‌ها، جویشگرها، نقشه‌ها و... که همیشه از قابلیت‌های خود می‌گفتند وارد میدان رقابت شدند؛ برخی از آنها موفق بودند و این میان مسیریاب‌ها خدمات خوبی به کاربران‌شان ارائه دادند.
اپلیکیشن WAZE مسیریاب موفقی است که ۱۳ سال از عمر آن می‌گذرد. این مسیریاب در کشورهای مختلف دنیا با زیرساخت‌های متنوع کار کرده است. به همین دلیل دور از ذهن نیست کاربری که در گذشته برای مسیریابی از ویز استفاده کرده، در تغییر اپلیکیشن به مسیریاب بومی حس خوبی نداشته باشد و احساس کند ویز از هر اپلیکیشن دیگری بهتر کار می‌کند.
اما نباید این نکته را نیز فراموش کرد که ویز اطلاعات خود را از طریق گوگل به دست می‌آورد و به همین واسطه اطلاعات دقیق‌تر و دیتابیس قوی‌ترین نسبت به اپلیکیشن‌های بومی دارد. اصلی‌ترین کاربرد نقشه و مسیریاب، تخمین ترافیک و مسیریابی بهینه است، با استفاده بیشتر کاربران هر روز بیش از گذشته پیشرفت می‌کند.
در این گزارش با عوامل دو مسیریاب پر استفاده بومی به نام‌های «نشان» و «بلد» صحبت کردیم. مسئله اصلی آنها در زمان قطع اینترنت، بیشتر اختلال در Gps و دقیق نبودن موقعیت مکانی بود.
آنها متفق القول هستند که در کنار همتای خارجی خود توانستند رشد کنند و در مواردی نیز از آن‌چیزهایی آموختند که به ارائه سرویس بهترشان کمک کرد. با اینکه قطع اینترنت، کار آنها را مختل نکرد اما هر دو در این مصاحبه بارها به صراحت اعلام کردند با محدویت اینترنت و فیلتر رقیب خارجی خود مخالف هستند. اندیشه آنها این است که به همین شکل نرمال و عادی رشد کنند.
«مسیریاب‌ها سربالایی سخت بی‌اعتمادی را طی کرده‌اند. تا الان بیش از ۳ میلیون کاربر «نشان» را نصب کرده‌اند. تا این‌جای کار را بیشتر با تبلیغ دهان به دهان آمده‌ایم و از این جا به بعد هم اگر کیفیت سرویس را خوب نگه داریم می‌توانیم رشد کنیم. البته باید ساز و کار دسترسی به اطلاعات کاربردی هم برای تمام پلتفرم‌ها یکی باشد تا رشد منصفانه‌ای اتفاق بیفتد. گاهی اوقات بین سرویس‌های داخلی تبعیض‌هایی ایجاد می‌شود که با دقت دستگاه نظارتی می‌توان آنها را حل کرد.»
مدیر استراتژی مسیریاب نشان صحبت‌هایش در خصوص مشکلاتی که در زمان قطعی اینترنت با آن مواجه شدند را با این جملات آغاز می‌کند. او در گفت‌وگو با ایرنا از مشکلاتی صحبت کرد که در زمان قطعی اینترنت با آن رو به رو شدند.
حسین بخشایی و همکارانش در نشان، سالهاست روی نقشه‌های همراه کار می‌کنند. او در این‌باره می‌گوید: تکنولوژی نقشه را از سال‌ها قبل به واسطه پیمانکاری تولید نقشه همراه تهران و مشهد تجربه کردیم. آن زمان وقتی برای جذب سرمایه‌گذار صحبت می‌کردیم، طرف‌های مذاکره به ما شک داشتند و احساس‌شان این بود که دیتای مورد نظرمان را از گوگل یا ویز می‌گیریم.
او افزود: اما از همان زمان نیز به آنها اعلام کردیم قصد داریم یک گروه تکنولوژی محور باشیم تا بازار محور به همین دلیل تمام زیرساخت‌های مان بومی است. حتی اشاره کردیم اگر اینترنت کشور قطع شود، نشان می‌تواند سرویس دهد. این را از همان روزهای ابتدایی کار گفتیم اما قطعا هیچوقت دوست نداشتیم اینترنت در ایران واقعا قطع یا اپلیکیشن‌های خارجی برای رشد ما فیلتر شوند.
وی اشاره کرد: در طول این چند سال، مسیر سخت اعتماد را با بودن رقیب خودمان طی کردیم. خوشبختانه برای رشد ما اپلیکیشنی فیلتر یا محدود نشد و ما در کنار آنها رشد کردیم. اتفاقا از حضورشان و نوع کارشان کلی چیز یاد گرفتیم خیلی وقت‌ها کیفیت سرویس مان را بالا بردیم و مجبور شدیم مزایایی را خلق کنیم تا برای کاربر شرح دهیم، چرا مسیریاب داخلی که توانایی ارائه سرویس خوبی دارد می‌تواند از نمونه خارجی بهتر عمل کند.
بخشایی تصریح کرد:کنترل ترافیک، آلودگی هوا، سخنگوی فارسی با امکان گفتن نام معبر، سرعت گیر و... را در پلتفرم نشان لحاظ کردیم تا به کاربر بگوییم ما قابلیت‌هایی برای ارائه داریم که خارجی‌ها ندارند و برای داشتن این‌ها ما را نصب کن، نه صرفا به واسطه اینکه بومی هستیم.
بخشایی برای مرور مشکلاتی که طی این مدت داشتند به روز نخست قطع اینترنت اشاره کرد و گفت: طی چند ساعتی که اینترنت کلا از روی اپراتورها حذف شد و حتی اینترنت داخلی هم نبود، سرویس تخمین ترافیک اپلیکیشن ما با اختلال مواجه شد چون نمی‌توانستیم اطلاعات ترافیک کاربران را بگیریم. مجبور شدیم ترافیک را بر اساس مدل ترافیک‌های قبلی تخمین بزنیم تا کاربر را راهنمایی کنیم، به همین دلیل دقت ترافیک پایین آمد.
او در خصوص مشکلی که زمان قطع اینترنت وجود داشت و هنوز نیز کاربران از آن گلایه می‌کنند اشاره کرد و گفت: بیشترین مشکلی که هنوز هم گاهی با آن درگیر هستیم، دقیق نبودن موقعیت مکانی است. ظاهرا سیستم عامل اندروید، به صورت معمول غیر از خود سنسور Gps گوشی، از اینترنت هم برای تشخیص سریع‌تر موقعیت کاربران استفاده می‌کند.
زمانی که دسترسی به شبکه جهانی اینترنت قطع است (نبودن اینترنت روی اپراتورهای همراه )،گوشی تنها می‌تواند از طریق سنسور Gps، موقعیت را دریافت کند. ثابت شدن موقعیت از این طریق فرآیند زمان‌بری است به همین دلیل در روزهای قطع اینترنت، موقعیت مکانی با دقت کافی نمایش داده نمی‌شد.
همین باعث شد کاربران تمام اپلیکیشن‌هایی که نیاز به تشخیص موقعیت مکانی کاربر دارند، از دیر فیکس شدن Gps گلایه کنند و این مسئله را ایراد برنامه‌ها بدانند. خوشبختانه از زمانی که دیتای اپراتورها بازگشته، مشکلات اینچنینی از بین رفته است.
وی درباره اینکه در این مدت با مشکل کم بودن ظرفیت سرورها رو به رو شدند یا نه گفت: به واسطه سرویس‌های پلتفرمی نقشه که ارائه می‌دهیم معمولا مشکل ظرفیت نداریم و در این مدت که تعداد کاربران در شبکه افزایش یافت نیز توانستیم سرویس خود را ارائه بدهیم.
مدیر روابط عمومی مسیریاب بلد نیز در گفت و گو با ایرنا به این نکته اشاره کرد که هر قدر کاربران بیشتر از مسیریاب استفاده کنند و فیدبک‌های بهتری بدهند، قطعا اطلاعات ترافیکی به روزتر می‌شود.
نیکنام با اشاره به اینکه یکسری زیرساخت‌ها و مجوزها برای دسترسی بهتر به اطلاعات ترافیکی نیاز است که نداشتن این مجوزها یا اختلال در زیرساخت‌ها به مسیریابی به شکل بومی ضربه می‌زند، تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که کاربران ما به دلیل قطع اینترنت به آن رو به رو شدند، مشکلاتی در نمایش مکان دقیق کاربران بود.
او اشاره کرد: راننده‌های تاکسی‌های اینترنتی نیز از این که نمی‌توانستند به درستی مسافر را پیدا کنند، گلایه داشتند. علتش این بود که موبایل‌ها علاوه بر دسترسی‌های عمومی زمان نصب برنامه، از طریق وای‌فای و اینترنت جهانی نیز محل قرارگیری کاربر را به شکل دقیق‌تری نشان می‌دهند. قطع شدن اینترنت جهانی و همین‌طور wifi باعث گلایه برخی کاربران شد.
نیکنام افزود: یکی از مسائلی که برای دقیق‌تر عمل کردن قابلیت مکان‌یابی به مسیریاب‌ها کمک می‌کند عکسبرداری هوایی برای بالا بردن دقت و جزئیات نقشه است. برای این کار به مجوز تصویربرداری هوایی از وزارت کشور نیاز داریم.
نیکنام خاطرنشان کرد: در جامعه ما کاربران به برنامه‌های ایرانی دید مثبت ندارند در حالی که ما آدم‌هایی از جنس مردم هستیم و با آنها تفاوتی نداریم. نگاه همیشه بدبینی که در جامعه ما وجود دارد باعث شده ذهنیت منفی بدتر شود. هر چیزی که تولید داخل است با استفاده کاربران بیشتر رشد می‌کند و اگر کاربران خودشان را در بهبود یک محصول تاثیرگذار بدانند، قطعا از آن استفاده خواهند کرد.
او با اشاره به اینکه یکسری نیازها در ایران وجود دارد که یک اپلیکیشن خارجی نمی‌تواند آن را برطرف کنند، ادامه داد: یکی از مسائل مهم برای کاربر ایرانی، مشخص کردن محدوده طرح ترافیک است که مسیریاب‌های بومی این امکان را در اختیار کاربر قرار می‌دهند. در گوگل مپ یا ویز کاربر عادی نمی‌تواند خیلی راحت درباره طرح ترافیک و مسیرهایی که مسدود می‌شود به موقع با خبر شود.
روابط عمومی بلد ادامه داد: با قطع و ایجاد محدودیت در استفاده از اینترنت مخالفیم. پیش از این و زمانی‌که سرویس‌های خارجی مانند ویز در دسترس بودند، کاربران چون حق انتخاب داشتند بیشتر پذیرای سرویس ما بودند و دید بهتری به ما داشتند. همین مسائل منجر به رشد ما شد. اما این چند روز و با ازدسترس خارج شدن سرویس‌های خارجی، کاربران نسبت به سرویس ما گارد گرفتند و بازخورد خوبی نسبت به استفاده‌ی اجباری از اپلیکیشن نداشتیم.
وی تصریح کرد: طبق مسیری که پیش رفتیم اپلیکیشن بلد تا الان در کنار ویز و گوگل مپ توانسته خوب پیش برود و قابلیت‌هایی را ارائه بدهد که قابل مقایسه با آنهاست. رویکرد ما این است که کاربران ما ویژگی‌های نقشه بلد را به عنوان یک مسیریاب بومی را بشناسند.
او با اشاره به این که طرح ترافیک، دقت بالا، نمایش پلاک خانه‌ها، نقاط پر مراجعه مانند پمپ بنزین‌ها از قابلیت‌های نقشه آنهاست به یک قابلیت مهم دیگر اشاره کرد و گفت: نقشه آفلاین امکان مسیریابی بدون اینترنت را برای کاربران فراهم می‌کند. هرچند باید بگویم به علت به روز نبودن وضعیت ترافیک، تخمین زمان رسیدن در حالت آفلاین به اندازه آنلاین دقیق نیست.
او در پایان افزود: به واسطه اختلال و قطعی اینترنت فشار زیادی روی سرورها داشتیم و تصمیم گرفتیم سرورها را قوی‌تر کنیم تا پاسخگوی استفاده افراد باشد.
