کشمکش میان نهادهای متولی خدمات چندرسانه‌ای در کشور بر سر راه‌اندازی «تلویزیون اینترنتی» سابقه‌ای چندین‌ساله دارد. این پروژه که در مقاطع مختلف نام‌هایی چون IPTV، تلویزیون تعاملی،‌ آی‌پی مدیا، رسانه مهر و تلویزیون شیما نیز به خود گرفت، نزدیک به ۱۰ سال پیش سر زبان‌ها افتاد، چراکه قرار بود شبکه‌ای ایجاد شود تا بینندگان برنامه‌های صداوسیما بتوانند به انتخاب خود و در زمان‌های مدنظرشان، آرشیوی کامل از برنامه‌های متنوع تلویزیونی را از طریق اینترنت، آن‌هم با اینترنت کم‌سرعت دایل‌آپ، ببینند.

 

اما تا امروز که بسیاری از قابلیت‌های اینترنت پرسرعت این امکان را به سایت‌های اینترنتی داده تا این محتوا را برای کاربران فراهم کنند، تلویزیون اینترنتی به ثمر ننشسته و عملیاتی‌شدن آن به دلیل اختلافات رده‌های سازمانی برای دراختیارگرفتن مدیریت آن، در حد حدس و گمان است.

 

اما پس از مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات، مهرماه امسال قائم‌مقام سازمان صداوسیما از آغاز اجرای طرح «تلویزیون اینترنتی» و اعطای مجوز به پنج اپراتور برای ارائه این خدمات در کشور خبر داد. اعلام خبر اعطای مجوز از سوی صداوسیما، واکنش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات را به همراه داشت.

 

محمود واعظی دراین‌باره بیان کرد ارائه خدمات‌ آی‌پی‌تی‌وی، آی‌پی مدیا و ویدئوی درخواستی به دلیل وابستگی به شبکه‌های ارتباطی باید با مجوز وزارت ارتباطات انجام شود. حال با همه این کشمکش‌ها میان صداوسیما و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، خبرها حاکی از آن است که شرکت آمریکایی «نتفلیکس» اعلام کرده آرشیو فیلم‌های ایرانی و دوبله آن به حدی رسیده که به ایران می‌آید.

 

نتفلیکس یک شرکت آمریکایی ارائه‌دهنده خدمات آنلاین رسانه‌ای در قالب اجاره و فروش کلیپ‌های صوتی و تصویری و ویدئویی است که در سال ١٩٩٧ توسط رید هستینگر راه‌اندازی شد و اکنون اعلام کرده وارد ایران می‌شود. دفتر مرکزی این شرکت در شهر لوس گاتوس ایالت کالیفرنیا قرار دارد و سهام آن در بازار بورس نزدک معامله می‌شود. شعار نتفلیکس «تماشای فیلم و سریال، هر زمان و هر جا اراده کنید» است و همان‌طورکه چند روز پیش مدیرعامل آن گفته، قرار است دامنه خدمات‌دهی آن به کشورهای بیشتری گسترش یابد.

 

نتفلیکس درحال‌حاضر خدمات خود را علاوه بر آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، کشورهای منطقه نوردیک، هلند، کارائیب و بریتانیا در ٦٠ کشور دنیا نیز ارائه می‌کند. این سرویس بیش از صد ‌هزار عنوان فیلم سینمایی و سریالی دارد و از این حیث در آمریکا بیشترین حجم پهنای باند و ترافیک وب را به خود اختصاص داده است.

 

هستینگر، مدیرعامل این شرکت در رویداد CES٢٠١٦ لاس‌وگاس اعلام کرده خدماتش را در ١٣٠ کشور دیگر دنیا ازجمله ایران گسترش می‌دهد. به‌این‌ترتیب ایرانی‌ها نیز می‌توانند با پرداخت بهایی ماهانه به آرشیو این سرویس دسترسی داشته باشند.

 

بر این اساس نحوه تماشا و استریم‌ویدئوها هم از طریق موبایل‌های هوشمند، رایانه‌های شخصی و تلویزیون‌های هوشمند ممکن است. درحال‌حاضر نتفلیکس برای ایرانیان فیلتر نیست. اما دور از انتظار نخواهد بود که با اعلام خبر آمدن به ایران، این شرکت از سوی مدیرعاملش و حتی راه‌اندازی بخش زبان فارسی برای این سایت، نتفلیکس نیز به فهرست سایت‌های فیلترشده اضافه شود. زیرا توجیه مسئولان آن خواهد بود که محتوای تحت‌نظارت نهادهای ذی‌ربط ندارد.

 

این تلویزیون اینترنتی در حالی دنبال قبضه بازار نمایش‌های خانگی دنیاست که پیش از این، سرویس‌های مشابهی در کشور نظیر فیلیمو ایجاد شده بود؛ سایت آپارات سال گذشته همگام با پیشرفته‌ترین فناوری روز دنیا «فیلیمو» را برای نخستین‌بار در ایران با ارائه طیف گسترده‌ای از فیلم‌های سینمایی ایران و جهان رونمایی کرد.

 

با وجود تمامی فشارهایی که به مسئولان راه‌اندازی این سرویس از وزارت ارشاد تا صداوسیما وارد شد، سرانجام پا گرفت و به ارائه استریمینگ آنلاین ویدئو پرداخت. با عرضه نتفلیکس در ایران، مسیر رقابت سرویس‌های داخلی تنگ یا حتی در بدترین حالت مسدود می‌شود. برخی کاربران ایرانی از اواخر هفته گذشته ایمیلی از نتفلیکس دریافت کرده‌اند که به آنها خوشامد گفته و خبر از آغاز فعالیت رسمی خود در ایران داده است.

شرکت آمریکایی ارائه دهنده خدمات آنلاین رسانه‌ای صراحتا اعلام کرد که آرشیو فیلم‌های ایرانی و دوبله آن به حدی رسیده که به ایران می‌آید و با این حساب پروژه‌های چندین و چند ساله تلویزیون اینترنتی در ایران زمین‌گیر خواهند شد؛ مسئولان همچنان در جلسه...!

 

کمپانی نتفلیکس یک شرکت آمریکایی ارائه دهنده خدمات آنلاین رسانه‌ای در قالب اجاره و فروش کلیپ‌های صوتی و تصویری و ویدئویی است که در سال 1997 توسط رید هستینگز راه‌اندازی شد و اکنون اعلام کرده که وارد ایران می‌شود.

 

دفتر مرکزی این شرکت در شهر لوس گاتوس ایالت کالیفرنیا قرار دارد و سهام آن در بازار بورس نزدک معامله می‌شود.

 

شعار نتفلیکس " تماشای فیلم و سریال، هر زمان و هر جا اراده کنید" است و همانطور که چند روز پیش مدیر عامل آن گفته، قرار است دامنه خدمات‌دهی آن به کشورهای بیشتری گسترش یابد.

 

شرکت نتفلیکس در حال حاضر خدمات خود را علاوه بر آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، کشورهای منطقه نوردیک، هلند، کارائیب و بریتانیا در  60 کشور دنیا نیز ارائه می‌کند.

 

این سرویس بیش از 100 هزار عنوان فیلم سینمایی و سریالی دارد و از این حیث در آمریکا بیشترین حجم پهنای باند و ترافیک وب را به خود اختصاص داده است.

 

هستینگر -مدیر عامل این کمپانی- در رویداد CES2016 لاس وگاس اعلام کرده که خدماتش را در 130 کشور دیگر دنیا از جمله ایران گسترش می‌دهد به این ترتیب ایرانی‌ها نیز می‌توانند با پرداخت بهایی ماهیانه به آرشیو این سرویس دسترسی داشته باشند.

 

نحوه تماشا و استریم ویدئوها هم از طریق موبایل‌های هوشمند، رایانه‌های شخصی و تلویزیون‌های هوشمند ممکن است.

 

علی‌رغم اینکه نتفلیکس اکنون برای ایرانیان فیلتر نیست اما با توجه به اینکه مدیر عامل این شرکت صراحتا اعلام کرده به ایران هم می‌آید و شاید حتی زبان فارسی برای این سایت ارائه شود، باید منتظر فیلتر شدن این سایت که قطعا محتوای تحت نظارت نهادهای ذی‌ربط ندارد، باشیم.

 

این تلویزیون اینترنتی در حالی دنبال قبضه بازار نمایش‌های خانگی دنیا است که پیش از این سرویس‌های مشابهی در کشومان نظیر فیلیمو ایجاد شده بود؛ سایت آپارات سال گذشته همگام با پیشرفته‌ترین فناوری روز دنیا "فیلیمو" را برای نخستین بار در ایران با ارائه طیف گسترده‌ای از فیلم‌های سینمایی ایران و جهان رونمایی کرد.

 

علی‌رغم تمامی فشارهایی که به مسئولان راه‌اندازی این سرویس از وزارت ارشاد گرفته تا صداوسیما، وارد شد اما سرانجام پا گرفت و به ارائه استریمینگ آنلاین ویدئو پرداخت.

 

جدای از این بحث مسئولان کشورمان نیز در دو وزارت ارتباطات و ارشاد و سازمان صداوسیما هنوز بعد سال‌ها نتوانسته‌اند قوانین و چارچوب مجوزدهی برای ارائه خدمات تلویزیون اینترنتی را احصاء کنند و حتی هنوز مشخص نیست با خودشان به تفاهم رسیده‌اند که بالاخره متولی ارائه این خدمات در کشور چه کسی است.

 

در حالیکه نه وزارت ارتباطات، نه ارشاد و نه صداوسیما یکدیگر را برای ارائه این خدمات قبول ندارند و سال‌هاست بر سر مجوزدهی دچار اختلافات شدید هستند اما اخیرا صداوسیما بدون توجه به نقش نهادهای دیگر به صورت مستقل اقدام به ارائه مجوزهایی برای IPTV کرده که شرایط و مندرجات آن، متقاضیان را نسبت به دریافت این مجوز سرد کرده است.

 

شرایطی نظیر عدم تعیین فرکانس مورد نیاز برای ارائه این خدمات، ممنوعیت استفاده تجاری برای سرویس دهندگان، فیلترینگ برخی سایت‌ها و محتواها و مواردی از این دست، باعث شده تا متقاضیان ارائه این خدمت در کشور سرد شوند.

 

از طرفی برند "آی‌سیما" با تأمین تمامی تجهیزات مورد نیاز برای راه‌اندازی تلویزیون اینترنتی در کشور و تعامل دو سویه با شرکت مخابرات ایران و صداوسیما، نتوانست مجوزهای لازم بهره‌برداری از زیرساخت‌های ارتباطی را از وزارت ارتباطات دریافت کند.

 

رفتارهای سیاسی مآبانه مسئولان در این سه نهاد تصمیم‌گیر، سرانجام باعث شد تا تمامی پروژه‌های مربوط به تلویزیون اینترنتی زمین‌گیر شود و حال که وعده آمدن نتفلیکس به ایران داده شده بعید است که پروژه‌های ایرانی قادر به رقابت با آن باشند.

 

جالب است در مرداد ماه سال جاری مهدی اخوان بهابادی –قائم‌مقام رئیس سازمان صداوسیما- در مراسم بهره‌برداری از پروژه‌های فنی صداوسیمای خراسان رضوی گفته بود که تا پایان امسال "تلویزیون تعاملی" در ایران به بهره‌برداری می‌رسد و امید می‌رود طی سال‌های آینده در اختیار عموم مردم قرار بگیرد.

 

چنین وعده‌هایی از زمان راه‌اندازی تلویزیون اینترنتی در کشور بارها داده شده اما هیچگاه عملی نشده است؛ یا به عبارتی در این فضا هیچگاه پا را از فراتر از بحث نگذاشته‌ایم.

 

در ارتباط با نتفلیکس هم ممکن است عده‌ای بگویند که به محض باز شدن پایش به ایران، آن را فیلتر می‌کنند تا نمونه‌های مشابه ایرانی دچار لطمه نشوند اما به واقع باید بپذیریم که فیلترینگ دیگر مانع بتونی نیست بلکه پرده لطیفی است که نوجوانی 14 ساله هم می‌تواند در عرض پنج دقیقه آن را کنار بزند.

 

علی‌رغم اینکه بارها نسبت به عقب ماندگی در عرصه تلویزیون اینترنتی هشدار داده شد و حداقل خبرگزاری تسنیم طی گزارش‌هایی متعدد به ضرورت ورود زودهنگام به ارائه این خدمات پرداخت اما سرانجام نگاه‌های قهرآلود مسئولان به صنعت و خدمات داخلی، راه را برای ورود نتفلیکس باز کرد.

 

قطعا سرویس‌های داخلی نظیر فیلیمو، آی‌سیما و پروژه‌های دیگر تلویزیون اینترنتی محتوای ناب و همسو با قوانین کشور را دارند اما بی‌توجهی و بی‌تدبیری مسئولان کشور و متولیان این حوزه راه را برای عرضه محتوای ویدئویی بدون نظارت (عرضه شده در نتفلیکس) باز می‌کند و مردم قطعا با آرشیو گسترده نتفلیکس دیگر رغبتی به سرویس‌های داخلی نشان نخواهند داد.

 

همانگونه که اکنون پیام‌رسان‌های داخلی نظیر بیسفون و ساینا توسعه یافته‌اند اما آنقدر دیر عمل کردیم که اغلب ترافیک این بخش در اختیار تلگرام و واتس‌آپ خارجی قرار دارد و مردم هم بیشتر ترجیح می‌دهند از آنها استفاده کنند.

 

قطعا با عرضه نتفلیکس در ایران، مسیر رقابت برای سرویس‌های داخلی تنگ یا حتی در بدترین حالت مسدود می‌شود.

 

برخی کاربران ایرانی از اواخر هفته گذشته ایمیلی از نتفیلکس دریافت کرده‌اند که به آنها خوش آمد گفته و خبر از آغاز فعالیت رسمی خود در ایران داده است.

 

حالا دست اندرکاران محترم جلسه بگذارند و مقررات IPTV، VOD، OTT و... را وضع کنند و درباره ممیزی‌ها اظهار فضل کنند؛ تلویزیون اینترنتی ایران بعید است با حضور بزرگان جهانی این صنعت در کشورمان، پا بگیرد.