شرکت‌های ارائه دهنده راهکارهای بانکی آمادگی خود را نسبت به راه‌اندازی دستگاه‌های هوشمند پرداخت در جایگاههای سوخت کشور اعلام کردند و این درحالی است که شرکت پخش و فرآوردهای نفتی هنوز مجوز راه‌اندازی این دستگاهها را صادر نکرده است.
با این حال این شرکت‌ها از هر راهی برای نشان دادن توانایی‌های نوین خود برای بهبود کارایی دستگاه‌های سوخت در کشور استفاده می‌کنند. برای نمونه هم زمان با برگزاری سومین نمایشگاه جایگاههای سوخت و صنایع وابسته، شرکت‌های پرداخت الکترونیکی در این نمایشگاه حاضر شدند تا آخرین تجهیزات فناوری در زمینه پرداخت و محاسبه هوشمند تراکنش‌ها به جایگاه‌داران سوخت را به نمایش بگذارند.
به روزرسانی جایگاه‌ها و نازل‌های سوخت کشور و ارائه گزارش‌های سریع و امن از طریق دستگاه‌های هوشمند سوخت به جایگاه‌داران از جمله اهداف شرکت‌های پرداخت الکترونیکی برای شرکت در این نمایشگاه عنوان شده است.
علیرضا ترابیان، مدیرامور کسب و کار جایگاههای سوخت شرکت مهندسی سیستم یاس ارغوانی در گفتگو با پیوست با اشاره به اینکه یکی از ماموریت‌های اصلی این شرکت حضور در کسب‌وکار حوزه جایگاههای حوزه سوخت و انرژی است،گفت:« این شرکت از سال ۸۷ با ارائه سرویس بانکی کیف پول کارت سوخت به جایگاه‌داران وارد این حوزه شد. سپس به سراغ محصول دوم خود که کیوسک خاص منظوره پرداختی در حوزه جایگاه سوخت بود رفت. این کیوسک با نیازهای جایگاه‌داری بومی‌سازی و عجین شده و برای محیطی مثل جایگاه سوخت سازگار بود.»
به گفته او این کیوسک در حال‌حاضر به اسم کیوسک‌های پرداخت ملت در برخی از جایگاههای سوخت کشور نصب و راه اندازی شده که به محض پایان سوختگیری پرداخت را روی کیوسک‌ها انجام می‌دهد.
ترابیان اضافه کرد:« در حال حاضر در حدود ۳۸۰۰ کیوسک پرداخت ملت در جایگاههای سوخت کشور وجود دارد که بیش از ۶ هزار دستگاه سوخت را پوشش می‌دهند. »
او با اشاره به اینکه کیوسک خاص منظوره در جای خودش خوب عمل کرد اما حالا این کیوسک‌ها به آخر عمر خود نزدیک شده‌اند، گفت: «با توجه به تکنولوژی‌های روز سعی کردیم این تکنولوژی‌ها را به خدمت بگیریم و محصول جدید را به عنوان پرداخت در پمپ یا تلمبه ارائه کردیم. این محصول سامانه هوشمند کارت سوخت و سامانه پرداخت را به صورت یکپارچه به مشتری ارائه می‌کند. در کیوسک‌های پرداخت مشتری مجبور است کارت سوخت را وارد و پس از پایان سوختگیری اقدام به پرداخت کند که این امر موجب اتلاف زمان می‌شود. در اینجا ابتدا کارت سوخت را وارد می‌کنید و سپس روی همان ترمینال پرداخت انجام می‌شود.»
ترابیان به محصول دیگری برای حوزه پذیرندگی اشاره کرد و ادامه داد: «در این سیستم جایگاه‌دار به یک سیستم مدیریت مالی و مدیریت توزیع فرآورده دست پیدا می‌کند. محصول دیگر که خدمتی با یک سطح بالاتر ارائه می‌کند، مدیریت توزیع و فرآورده و بررسی نحوه توزیع در مخازن است. این دو سامانه که به صورت مجزا هستند دو نقش متفاوت را بازی می‌کنند.»
او اضافه کرد: «محصولات دیگری در حوزه مدیریت هزینه و جایگاه‌داری به صورت دیوایس‌ها و نرم‌افزارهایی جدید آماده شده که در مدیریت هزینه، زمان و منابع انسانی موثر است و در انتها به نفع مصرف‌کننده نهایی است و پس از آن به جایگاه‌دار به عنوان پذیرنده کمک می‌کند تا سامانه‌های مدیریت کلان را در اختیار داشته باشند.» او تاکید می‌کند که سامانه‌های هوشمند نیاز امروز شرکت ملی پخش و فرآورده‌های نفتی است.
در انتظار برای دریافت دستورالعمل مرتبط با سامانه هوشمند سوخت
شرکت‌های پرداخت الکترونیکی در تلاش هستند تا در چند جبهه مختلف به صورت موازی در صنعت پرداخت الکترونیکی فعال شوند. بر همین اساس شرکت پرداخت الکترونیک سداد با هدف معرفی سخت افزار، نرم افزار و راهکار جامع پرداخت الکترونیک بهای سوخت به جایگاه داران و شرکت‌های تامین سوخت در این نمایشگاه حضور یافت.
به گفته حاجی جباری، مسئول پروژه سوخت این شرکت یکی از مهمترین بحث‌ها در حوزه جایگاه سوخت پرداخت روی نازل‌هاست که در این دستگاهها به ازای هر نازل که سوختگیری به اتمام می‌رسد، عملیات پرداخت در همان نازل انجام شود.
جباری در این مورد توضیح می‌دهد: «این دستگاهها از نظر کم کردن زمان سوختگیری و اتلاف وقت بسیار موثر هستند و در جایگاههای پرتراکنش می‌توان از این دستگاهها استفاده کرد.»
او اضافه کرد: «از آنجا که مشکل اصلی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی کشور با جایگاههای سوخت، تأمین نقدینگی این نوسازی و جایگزینی دستگاه‌های قدیمی پرداخت با دستگاه‌های جدید بود، پیشنهاد دادیم همچون سایر کسب‌وکارها، دستگاه کارتخوان را خودمان تامین کنیم و بر اساس میزان تراکنش و همکاری جایگاه داران، خدمات پرداخت الکترونیکی را به جایگاه های سوخت ارائه دهیم.»
به گفته او آنها منتظر دریافت دستورالعمل مرتبط با سامانه هوشمند سوخت از شرکت پخش فرآورده های نفتی هستند تا بتوانند حداکثر ظرف مدت دو هفته الی یک‌ماه پس از آماده‌سازی مقدمات، کار را شروع کنند.
حاجی جباری با اشاره به اینکه پرداخت الکترونیک سداد جزء شرکت های پیشرو در زمینه اجرای تفاهم‌نامه با شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی کشور است، ادامه داد: «تفاهم نامه‌ای را با شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی در دی‌ماه سال گذشته امضا کردیم که بر اساس آن باید پنج هزار دستگاه کارتخوان جدید در جایگاههای سوخت کشور نصب کنیم.»
او ادامه داد:« کمک دیگری که به واسطه این دستگاهها می‌توان به مدیران جایگاه‌ها ارائه کرد، تراکنش‌هایی است که به صورت مدیریت شده به دست می‌آیند. برای مثال جایگاه‌دار می‌خواهد بداند روی ۲۰ نازلی که دارد هرکدام به طور مجزا چه میزان فروش داشته است. چه کسی به عنوان اپراتور از این دستگاه استفاده کرده است. این گزارش گیری‌ها هم بر بستر وب قابل اجراست و هم بر اساس یک اپلیکیشن به اسم پالس که این توانایی را دارد تا به ازای هریک از دستگاهها گزارش روزانه ارائه دهد.»
روزآوری نیاز بازار و شرکت پخش
در شرایطی که شرکت‌های ارائه دهنده راهکارهای بانکی برای به‌دست آوردن بازار جایگاه‌داران و ارائه محصولات خود در جایگاه‌ها با یکدیگر رقابت می‌کنند هنوز نمی‌توان به صورت قطع در مورد سودآور بودن این بازار صحبت کرد.
سرپرست فروش راهکارهای پرداخت توسن تکنو، غزاله طباطبایی، در پاسخ به این سوال پیوست که آیا ارائه این راهکارها برای شرکت‌هایی مانند توسن تکنو سودآور است، گفت: «سودآوری برای شرکت‌ها در این مرحله مساله اصلی شرکت‌ها نیست؛ چرا که تامین این دستگاهها نیاز بازار و اقتصاد کشور است و تا زمانی‌که مدل درآمدی و هزینه آن قابل ارزیابی نباشد تخمین سودآوری این بازار ممکن نیست.»
او با اشاره به محصولاتی که از سوی این شرکت در نمایشگاه ارائه شده است گفت: «دستگاه‌هایی که از سوی توسن تکنو در نمایشگاه عرضه شده، در داخل کشور تولید شده است. از همین رو از خدمات پس از فروش مناسبی نیز برخوردارند.» او درباره مزیت‌های رقابتی که این دستگاهها اعلام کرد: «مهمترین مزیت داخلی بودن خط تولید این دستگاه‌هاست و این موضوع که توسن تکنو توانسته در ۳۱ نقطه سراسر کشور نقاط تعمیر و نگهداری با تامین قطعات اصلی را ارائه دهد. همچنین محصول ما مشابه محصول پکت CCV آلمان ارائه شده است. محصولات CCV دربازار سوخت ۶۴ درصد از سهم بازار آلمان را به خود اختصاص داده‌است. به این معنی که این محصول در اروپا مورد استفاده قرار گرفته و نتایج خود را به خوبی نشان داده است.»
طباطبایی افزود: «در این دستگاهها یک راهکار جامع پیش‌بینی شامل تجهیزات سخت افزار و نرم افزاری پیش‌بینی شده است.» او به نیازسنجی این شرکت برای ورود به بازار دستگاه‌های جایگاه سوخت اشاره کرد و گفت: «بر اساس نیازمندی‌هایی که شرکت‌های پرداخت و پی‌اس‌پی دارند متوجه شدیم در بازار سوخت نیاز به دستگاهی احساس می‌شود که بتوان صرفا پرداخت را انجام دهد. البته این نیاز سال‌های گذشته شناسایی شد. همین موضوع موجب شد تا ما محصولات جدید خود را ارایه دهیم تا تمام نقاط ضعف دستگاه‌های فعلی را بهبود دهد، همچنین مشکل تامین قطعات هم از بین رفت چون این دستگاه در داخل تولید می‌شود.»
در شرایطی شرکت‌های ارائه دهنده راهکارهای بانکی برای به‌دست آوردن بازار جایگاههای سوخت با یکدیگر رقابت می‌کنند که با وجود تلاش بیش از یک دهه شرکت یاس ارغوانی و به دست گرفتن بازار اصلی جایگاههای سوخت کشور نمی‌توان ادعا کرد که این شرکت به سودآوری در این زمینه دست یافته است. حال شرکت‌های توسن‌تکنو و سداد نیز در حال تلاش هستند تا بتوانند با ارائه راهکارهایی بخشی از این بازار را به دست آورند و در بخش عرضه سوخت در کشور نیز نقشی برعهده داشته‌باشند.
