سند معماری و طرح کلان نوین شبکه ملی اطلاعات تصویب شد

شورای عالی فضای مجازی روز گذشته (۲۱ دی) و با برگزاری جلسه‌ای با حضور رئیس جمهوری و رئیس قوه‌قضاییه کلیات و چارچوب سند معماری و طرح کلان نوین شبکه ملی اطلاعات را بررسی و به تصویب رساندند.
 
 در خبری که روی خروجی سایت مرکز ملی فضای مجازی قرار گرفته جزییاتی از این طرح کلان که از آن با عنوان «طرح نوین شبکه ملی اطلاعات» یاد شده منتشر نشده است؛ اما براساس این خبر مقرر شده که جزئیات سند معماری شبکه ملی اطلاعات توسط کارگروهی تخصصی در مرکز ملی نهایی و در جلسه آتی شورا ارائه و تصویب شود. به نظر می‌رسد تصویب این طرح براساس دستور جلسه ۲۳ آذر شورای عالی فضای مجازی باشد. براساس اظهارت دبیر شورای عالی فضای مجازی در آن جلسه شورا به وزیر ارتباطات ۳ هفته فرصت داده بود تا طرح تکمیلی شبکه ملی اطلاعات را ارائه کند.
 
بعد از قطعی سراسری اینترنت آبان ماه بسیاری از مقامات رسمی کشور خواستار راه‌اندازی هرچه سریعتر شبکه ملی اطلاعات شدند. برای نمونه حسن روحانی رئیس جمهوری اواسط آذر ماه و همزمان با تقدیم لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ به مجلس گفت که دولت او به دنبال تقویت شبکه ملی اطلاعات است تا مردم برای رفع نیاز‌های خودشان دیگر به خارج نیاز نداشته باشند. همچنین در همین زمینه ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه در سخنرانی که در همان زمان در اصفهان داشت اعلام کرد که به شدت به دنبال اجرا شبکه ملی اطلاعات خواهد بود.
در دستور قرار گرفتن مجدد طرح و معماری شبکه ملی اطلاعات در حالی مورد توجه مقامات در شورای عالی فضای مجازی قرار گرفته که براساس اظهارت مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات این وزارتخانه تاکنون ۸۰ درصد این شبکه را براساس معماری طراحی شده که در سند تببین الزامات شبکه ملی اطلاعات به آنها تکلیف شده، راه‌اندازی کرده است.
 
براساس جلسه شب گذشته شورای عالی فضای مجازی مقرر شده که جزئیات سند جدید معماری شبکه ملی اطلاعات توسط کارگروهی تخصصی در مرکز ملی فضای مجازی نهایی و در جلسه آتی شورای عالی فضای مجازی ارائه و تصویب شود
در مقابل این ادعا اما برخی اعضای شورای عالی فضای مجازی نسبت به راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات شک و شبهاتی را مطرح می‌کنند. برای نمونه معاون راهبری فنی مرکز ملی فضای مجازی در گفت‌وگویی که در پرونده شماره ۷۲ پیوست در مورد «شبکه ملی‌ اطلاعات» به چاپ رسید، اعلام کرد که هنوز شبکه ملی اطلاعات طرح معماری مصوب ندارد و اگر وزارت ارتباطات صحبت از راه‌اندازی ۸۰ درصدی این شبکه دارد؛ چرا هنوز ۹۵ درصد جست‌وجوی کشور در فضای مجازی از طریق گوگل انجام می‌شود و بالغ بر ۹۰ درصد ترافیک پیام‌رسان‌های ما هنوز در اختیار تلگرام فیلتر شده یا واتز‌اپ است.  در همان گفت‌وگو هم عباس آسوشه با تاکید اینکه هنوز وزارت ارتباطات به آنها معماری این شبکه را ارائه نداده تا شورا براساس آن شاخص‌های ارزیابی پیشروی شبکه ملی اطلاعات را استخراج کند، تاکید کرده بود که مرکز ملی فضای مجازی در این شرایط خودش به دنبال طراحی معماری این شبکه است.

پیشنهاد شورای عالی فضای مجازی: ارائه پهنای باند رایگان به کاربران شبکه ملی اطلاعات

 
شورای عالی فضای مجازی در حال بررسی پیشنهادی مبنی بر رایگان کردن پهنای باند ترافیک شبکه ملی اطلاعات برای کاربران است و در حال بررسی ابعاد گوناگون این پیشنهاد برای اجرایی شدن یا نشدن آن است.
 
عضو شورای عالی فضای مجازی در گفتگو با مهر اعلام کرده که مطابق با سند تحقق الزامات شبکه ملی اطلاعات، مردم باید در این شبکه به خدمات و پهنای باند با کیفیت، ارزان، امن و سالم دست یابند. به گفته «رضا تقی پور» هم‌اکنون پهنای باند اینترنت بین‌الملل هزینه نسبتا زیادی را به همراه دارد و اجرایی شدن این طرح می‌تواند به کاهش هزینه مردم و کسب‌وکارها منجر شود.
 
 
 
تقی‌پور اما امکان تحقق این موضوع را منوط به بررسی بیشتر دانسته است:
 
«این پیشنهاد مبنی بر رایگان کردن پهنای باند ترافیک شبکه ملی اطلاعات در شورای عالی فضای مجازی مطرح شده است اما با توجه به ملاحظاتی که وجود دارد، انجام آن نیازمند بررسی بیشتر است. از آنجایی که اداره شبکه‌های ارتباطی دارای هزینه است و بخشی از این حوزه نیز مربوط به ارائه دهندگان خدمات غیردولتی است، ارائه یک چنین مشوقی نیازمند بررسی همه جانبه دارد. چرا که برای مثال، بخشی از درآمد ترافیک پهنای باند به دولت تعلق می‌گیرد و در صورتی که ترافیک داخلی رایگان شود، سهم درآمدی دولت کم خواهد شد و نیاز به تصویب و قانون مجلس دارد.»
 
تقی‌پور تاکید کرده که آنها با این وجود، پیشنهادات خود را در شورای عالی فضای مجازی مطرح کرده‌اند اما باید دید که موضوع در مجلس چگونه مطرح خواهد شد و محدودیت‌های بودجه‌ای در قبال آن چطور خواهند بود. او همچنین خاطرنشان کرده که در لایحه بودجه پیشنهادی دولت برای سال ۹۹، تاکید ویژه‌ای بر موضوع شبکه ملی اطلاعات شده است: «شورای عالی فضای مجازی نیز بر آن تاکید دارد که در صورت تصویب مجلس، می‌تواند تکمیل شبکه ملی اطلاعات را تسریع کند.»

پیشنهاد ارائه پهنای باند رایگان به کاربران شبکه ملی اطلاعات

 
 
عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی گفت: موضوع ارائه اینترنت رایگان به کاربران در صورت استفاده از ترافیک داخلی و شبکه ملی اطلاعات در شورای عالی فضای مجازی پیشنهاد شد.
 
رضا تقی‌پور انوری با بیان اینکه مطابق با سند تحقق الزامات شبکه ملی اطلاعات باید در این شبکه به خدمات و پهنای باند با کیفیت، ارزان، امن و سالم دست یابیم، اظهار داشت: هم اکنون پهنای باند اینترنت برای ترافیک بین‌الملل با هزینه زیادی همراه است و استفاده از ترافیک داخلی در شبکه ملی اطلاعات به کاهش هزینه‌ها منتج می‌شود.
 
وی در مورد امکان ارائه پهنای باند رایگان به کاربران در صورت استفاده از ترافیک داخلی بر بستر شبکه ملی اطلاعات گفت: این پیشنهاد مبنی بر رایگان کردن پهنای باند ترافیک شبکه ملی اطلاعات در شورای عالی فضای مجازی مطرح شده است اما با توجه به ملاحظاتی که وجود دارد، انجام آن نیازمند بررسی بیشتر است.
 
عضو شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: از آنجایی که اداره شبکه‌های ارتباطی دارای هزینه است و بخشی از این حوزه نیز مربوط به ارائه دهندگان خدمات غیردولتی است، ارائه یک چنین مشوقی نیازمند بررسی همه جانبه دارد. چرا که برای مثال، بخشی از درآمد ترافیک پهنای باند به دولت تعلق می‌گیرد و در صورتی که ترافیک داخلی رایگان شود، سهم درآمدی دولت کم خواهد شد و نیاز به قانون مجلس دارد.
 
وی گفت: این پیشنهادات مطرح شده اما ابعاد مختلف آن نیازمند بررسی است که یکی از این ابعاد، طرح موضوع در مجلس و تصمیم‌گیری برای آن با توجه به محدودیت‌های بودجه‌ای است.
 
تقی‌پور انوری خاطرنشان کرد: از سوی دیگر در لایحه بودجه پیشنهادی دولت برای سال ۹۹ تاکید ویژه ای بر موضوع شبکه ملی اطلاعات شده و شورای عالی فضای مجازی نیز بر آن تاکید دارد که در صورت تصویب مجلس، می‌تواند تکمیل شبکه ملی اطلاعات را تسریع کند.
 
وی اظهار امیدواری کرد که سال ۹۹ نقطه اوج و عطف شبکه ملی اطلاعات در بودجه باشد.

قطع شبکه پهن باند، مانعی بر تحقق اقتصاد مقاومتی

 
«شبکه ملی اطلاعات»در کشور ما خوب درک نشده است. نمونه «هر کسی از ظن خود شد یار من» یا «فیل مولانا» است. اما شبکه ملی همان اینترنت ملی است؟ به مصاف اینترنت واحد جهانی می‌رود؟ زیرساخت قطع ارتباط با دنیاست؟ دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات می‌گوید: هیچ‌کدام؛ شبکه ملی راهکاری برای مدیریت هزینه‌ها و توسعه کسب و کار است. با تهدید- تحدید کردن فضای مجازی، اقتصاد مقاومتی را مخدوش می‌کنیم.
 
شبکه ملی صرفا یک پدیده امنیتی نیست
 
اواخر آبان در پی درگیری‌های داخلی بر سر قیمت بنزین، اینترنت خاموش شد. راه اتصال با جهان ابتدا از گوشی‌های تلفن همراه کوچ کرد و پس از آن ظرف مدت کوتاهی دسترسی به اینترنت‌های خانگی هم مسدود شد. رضا باقری اصل می‌گوید قطع اینترنت هم برای کسانی که این دستور را صادر کردند، هم برای مجریان دستور و هم ذینفعان اینترنت اتفاق ناگوار و سختی بود. در کنار این‌ها به میان آمدن مفهوم اشتباه «اینترنت ملی» بی‌اعتمادی مردم به موضوع شبکه ملی اطلاعات را گسترده‌تر و فرآیند این پدیده را از مسیر اصلی خارج کرد.
 
رضا باقری اصل مرد قانون و تبصره است، او علاوه بر تخصص در این حوزه، سالهاست با مفاهیم مهم حوزه حقوق و سیاستگذاری فناوری به شکل میدانی دست و پنجه نرم کرده است. برای همین در پاسخ به سوالات معمولا بند و ماده و سند رو می‌کند: بر اساس بند الف ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه، مفهومی به نام «شبکه ملی اطلاعات» و در کنار آن برای اولین بار در قوانین عبارت «اینترنت» ذکر و تکالیفی بر عهده دستگاه‌های مختلف گذاشته شد که بخش مهمی از آن در دولت یازدهم به مرحله اجرا درآمد.
 
«ایجاد شبکه ملی اطلاعات» و «اینترنت» دو مفهوم جدا از هم بودند که باید در کنار یکدیگر توسعه پیدا می‌کردند. توسعه شبکه ملی با دسترسی کاربران به نسل سوم و چهارم اینترنت همراه مصادف شد و کاربران به تنوعی از سرویس‌ها و امکانات دست پیدا کردند. البته وی تأخیر ده ساله در راه‌اندازی این شبکه را از سال ۱۳۸۳ باعث بسیاری از عقب‌ماندگی‌ها می‌داند.
 
او معتقد است شبکه ملی اطلاعات یک پدیده امنیتی و حفاظتی صرف نیست بلکه بحث اقتصاد، فرهنگ و جامعه در آن نمود پیدا می‌کند. کشورهای مختلف نیز همین رویکرد را دارند. به گفته او بسیاری از کشورهای صاحب فناوری برای مدیریت هزینه‌‎ها، مدیریت ایمنی جامعه در فضای مجازی راهکارهایی را در پیش گرفته‌اند که در ایران راهکار انتخاب شده شبکه ملی اطلاعات نام دارد. شبکه‌ای که باید دارای زیرساخت مناسب برای ارائه کلیه سرویس‌های مورد نیاز فضای مجازی باشد و اینترنت پرسرعت و قابل حصولی را در اختیار شبکه دسترسی قرار دهد.
 
از این تحدید تا آن تهدید
 
باقری اصل با تاکید بر این که اینترنت سرویس اصلی و پایه، همراه شبکه ملی اطلاعات است و در اسناد مدون به آن توجه شده، در پاسخ به این سوال که آیا شبکه ملی باید مستقل باشد؟ گفت: بله باید به اندازه کافی مستقل باشد. در سند تبیین الزامات نیز به این نکته اشاره شده که سرویس‌ها کمترین وابستگی امنیتی، اجتماعی و اقتصادی را به جهان بیرون داشته باشند. دلیلش این است که تهدید خارجی منجر به عدم سرویس‌دهی در داخل شبکه نشود.
 
تهدیدی که دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات به آن اشاره می‌کند صرفا تهدید از سوی کشورهای خارجی نیست. او به تحدید دیگری نیز اشاره می‌کند. «تحدیدی» که نه فقط املایش فرق می‌کند بلکه تاثیرش هم بر کسب و کارهای وطنی متفاوت است: هر نوع تحدید (محدود کردن) شبکه اینترنت به افزایش هزینه اقتصادی سرویس‌های حوزه خدمات منجر می‌شود که این مسئله با سیاست حوزه اقتصاد مقاومتی که روی اقتصاد درون‌زا و برون‌گرا اصرار دارد، نه در تناقض (ناسازگاری) بلکه در تنافر (دوری جستن) است.
 
باقری اصل اظهار داشت: اقتصاد خدمات در کشور ما حدود ۵۰ درصد است که این مقدار نیاز به رشد دارد. اکنون این میزان رشد در بسیاری از کشورها به ۸۵ درصد رسیده و الگوی مناسب برای کشور ما چیزی بین ۶۵ تا ۷۰درصد است. ما باید سرویس‌های خدماتی را به صورت درون‌زا (تولید داخلی) توسعه بدهیم اما باید به بحث «مقیاس‌‎پذیری اقتصادی» نیز توجه کنیم.
 
اگر یک سرویس را فقط برای داخل کشور تعریف کنیم، ممکن است ۱۰ هزار نفر ذینفع داشته باشد اما در بازار بزرگ‌تر ذینفعان به ۱۰۰ هزار نفر می‌رسند. این همان «برون‌زا» کردن تولید یا رونق تولید خدمت است.
 
وی خاطرنشان کرد: به طور مثال اگر ارائه سرویس و بازگشت سرمایه صاحب کسب و کار حداقل به ۵۰۰ هزار مشترک یا کاربر نیاز داشته باشد و این سرویس در اقتصاد ملی نتواند در بازه زمانی مناسب بر اساس نرخ سرمایه‌گذاری جذب مشترک نماید یا باید یارانه بگیرد یا اجازه استفاده از صادرات خدمت یا توسعه بازار منطقه‌ای و جهانی برای آن فراهم شود. این اجازه همان حق دسترسی به اینترنت به عنوان یک زیرساخت ارزان و توسعه‌پذیر است. نتیجه این می‌شود که قطع اینترنت به معنای افزایش هزینه ایجاد شغل در حوزه خدمات فضای مجازی است. حتی به واسطه عدم صرفه به مقیاس، منجر به حذف توانمندی داخلی می‌شود.
 
هزینه ایجاد شغل در فضای مجازی؛ ۱۱۰ میلیون تومان
 
در دهه ۸۰ هزینه ایجاد شغل در فضای مجازی، حدود ۳۰میلیون تومان بوده و در سال۱۳۹۶ این عدد حدوداً به ۱۱۰ میلیون تومان رسیده است. با سه برابر شدن هزینه‌های سرمایه‌گذاری زیرساختی ثابت، این رقم حتماً افزایش چشم‌گیری داشته است. از سوی دیگر فضای مجازی مملو از زیرساخت‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و منابع اشتراکی است که بسیاری از آن‌ها در دسترس کارآفرینان و کسب و کارهای الکترونیکی وجود دارد.
 
با قطع سراسری اینترنت، شرایطی ایجاد می‌شود که قسمتی زیرساخت‌هایی که قبلا با هزینه میلیاردی در دنیا ساخته شده را دوباره برای ۸۰ میلیون کاربر ایجاد کنند. این کار هزینه مضاعفی بر ایجاد شغل و اقتصاد ملی وارد می‌کند.
 
«تحدید اینترنت منجر به افزایش قیمت تمام شده ایجاد اشتغال در بخش خدمات می‌شود» رضا باقری اصل با تاکید بر این حقیقت عنوان کرد: این چالش بزرگی است که باید برای آن راهکاری بیندیشیم. چه این تهدید باشد چه آن تحدید، اقتصاد مقاومتی ما را مخدوش می‌کند. بر اثر تحریم‌های امریکا، کسب و کار برنامه‌نویس‌هایی که برای سیستم عامل ios برنامه و اپلیکیشن نوشتند، تهدید و مخدوش شد.
 
با قطع اینترنت از داخل کشور نیز با تحدید روبه‌رو شدیم. چون در این صورت مجبور می‌شویم زیرساخت‌های موجود در دنیا را دوباره ایجاد کنیم. اقتصاد حوزه فناوری اقتصاد «استفاده مجدد» است و ما با این حرکت آن را مخدوش می‌کنیم. آثار تهدید-تحدید اینترنت در اقتصاد خدمات کاملا مشهود است و آن را هر روز کوچک‌تر از قبل می‌کند.
 
ضرر ۱۴ میلیاردی یک کارخانه در زمان قطع اینترنت
 
دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات با روایت یک اتفاق به عنوان نمونه، کوچک شدن اقتصاد خدمات بر اثر قطع اینترنت را نشان می‌دهد: خبر دارم کارخانه‌ای در یزد سیستمی مبتنی بر IOT (اینترنت اشیا) راه‌اندازی کرد. سیستمی که با  استفاده از شبکه اینترنت، کار  مدیریت خط تولید را اقتصادی‌تر می‌کرد. اما با قطع اینترنت ضرر ۱۴‌میلیاردی متوجه خط تولید او شد و صاحب کارخانه سیستم را به طور کامل جمع کرد.
 
با این کار اقتصاد IT کوچک شد. مدیر این کارخانه تصمیم داشت در فضای اقتصاد رقابتی، محصول خود را با قیمت کمتر و کیفیت و نظارت شبکه‌ای بیشتر به فروش برساند، اما با اتفاقی که رخ داد چطور حوزه صنعت می‌تواند به ثبات IT در ایران اعتماد کند؟
 
اینترنت، ملی و غیر ملی ندارد
 
 
 
برخی اعتقاد دارند، قطع اینترنت از جنس فناوری‌هراسی است اما باقری‌اصل به این مسئله اعتقادی ندارد: زمانی که قانون‌گذار قانون شبکه ملی اطلاعات و اینترنت را می‌نوشت حواسش به این بوده و می‌دانسته که شبکه ملی یک ضرورت برای مسائل اقتصادی، امنیتی و اجتماعی است و در کنار آن سرویس اینترنت و دسترسی به آن نیز همان‌قدر اهمیت دارد.
 
ما در کل جهان یک اینترنت بیشتر نداریم، تقسیم این فناوری جهانی به ملی و غیر ملی کار نادرستی است. چرخه تکامل سرویس‌های شبکه ملی اطلاعات یک تکامل پیش‌رونده است. این که همه سرویس‌ها را امروز در شبکه ملی ایجاد کنیم نه اینکه امکان‌پذیر نباشد، اما شاید صرفه به مقیاس نداشته باشد.
 
باقری اصل با یک مثال مقیاس‌پذیری و اهمیت آن‌ را توضیح می‌دهد: وقتی میزان تقاضای کاربران برای ارائه خدمت زیاد باشد، منطقی است که آن را روی شبکه ملی راه‌اندازی کنند. مانند VOD ها که بر حسب شنیده‌هایم برای «صرفه به مقیاس» در همان ابتدا نیاز به ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار کاربر دارد.
 
با دسترسی به اینترنت (همانی که جهانی است و ملی و غیر ملی ندارد) VODهای ایرانی می‌توانند در بازار افغانستان، تاجیکستان، عراق یا حتی کشورهای دیگر حضور پیدا کنند تا مسئله «صرفه به مقیاس» زودتر حاصل شود. با این روش، صاحبان چنین کسب و کارهایی با رشد اقتصادی مواجه می‌شوند و می‌توانند از سود حاصل از کارشان برای توسعه خدمتی دیگر استفاده کنند.
 
با شکل داخلی «تحدید» حتی سرویسی که باید در شبکه ملی ارائه شود هم به نتیجه نمی‌رسد چرا که به زمان بیشتر، یارانه دولت و کمک بخش عمومی نیاز پیدا می‌کند. در حالی که در یک فضای رقابتی و جهانی می‌توانیم سرویس‌های مورد نیاز کشور را رشد دهیم.
 
توسعه لایه خدمات وظیفه وزارت ارتباطات نبوده است
 
یکی از اتفاقاتی که به تازگی در خصوص شبکه ملی رخ داده، محول شدن توسعه لایه خدمات به وزارت ارتباطات است. وظیفه‌ای که به گفته رئیس مرکز ملی فضای مجازی به تازگی اتفاق نیفتاده و از گذشته برعهده وزارت ارتباطات بوده است. رضا باقری اصل درباره این اختلاف نظری که در این مورد وجود دارد گفت: در جلسه دور دوم شورای عالی فضای مجازی که مستندات و مصوبات آن منتشر شده است، مرکز ملی فضای مجازی به عنوان ستاد فرماندهی شبکه ملی، شورای عالی فضای مجازی به عنوان مسئول راهبری و سیاستگذاری و وزارت ارتباطات به عنوان مسوول فراهم آوردن زیرساخت معرفی شدند. در آن بین هم توسعه لایه محتوا و خدمات برعهده همه دستگاه‌های مسوول مانند وزارت فرهنگ و ارشاد، صدا و سیما و سایرین گذاشته شد و بقیه دستگاه‌ها نیز باید در آن راستا تلاش می‌کردند.
 
اکنون این موضوع مطرح است که اگر وزارت ارتباطات در تدوین لایه خدمات مشارکت داشت، حضورش موثر بود؟ پاسخ رضا باقری اصل به این سوال «بله» است: بخشی از لایه خدمات شبکه ملی اطلاعات به خدمات دولت الکترونیک برمی‌گردد. وزارت ارتباطات در کنار سایر دستگاه‌ها بازیگر این حوزه است. زمانی که وزیر ارتباطات می‌گوید ۸۰ درصد تکالیفی که برعهده وزارت بوده انجام شده است، منظور ۸۰ درصد حوزه  تکلیفی یعنی زیرساخت است.
 
بنا بر سند موجود، در حوزه خدمات بازیگر اصلی لایه خدمات و محتوا وزارت ارتباطات نیست. اگر قرار بود بازیگر اصلی باشد باید در آن زمان نقش موثرتری را برای مشارکت وزارت ارتباطات در نظر می‌گرفتند که نگرفتند. برداشت من از محول کردن این وظیفه به وزارت ارتباطات این است که ظاهرا بقیه دستگاه‌ها، همکاری لازم برای توسعه لایه خدمات را نداشتند و نتوانستند اهدافی که مدنظر شورای عالی فضای مجازی بوده را اجرا کنند به همین دلیل این نیاز حس شده تا نقش وزارت ارتباطات پررنگ‌تر شود.
 
مداخله اندک دولت، پیشرفت چشمگیر سرویس
 
دبیر اجرایی شورای فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: ایمیل، جستجوگر، مسیریاب جزو سرویس‌های پایه شبکه ملی اطلاعات است که در بطن برخی از آن‌ها چالش‌هایی وجود دارد. چالش‌هایی که به نظر می‌رسد منابع اعتباری لازم در کشور برای حمایت از آن‌ها وجود ندارد. از طرفی هم اگر دولت این خدمات را ایجاد کند، یا خدمت به هر طریقی وابسته به دولت باشد تجربه نشان داده به موفقیت نخواهد رسید. این واقعیتی است که مدتهاست آن را پذیرفته‌ایم.
 
ساز و کارهای سرمایه‌گذاری و هزینه‌کرد در دولت آنقدر کُند و غیر بهره‌ور هست که چنین پروژه‌هایی که نیازمند چابکی و تصمیم‌گیری‌های سریع در حوزه کسب و کار هستند را بتواند به چالش بکشاند.
 
پایداری و توسعه سرویس‌های حمل و نقل اینترنتی، نقشه و مسیریاب که توسط بخش خصوصی راه‌اندازی شده بر بستر زیرساخت‌هایی که وزارت ارتباطات در توسعه آن نقش اصلی سرمایه‌گذاری و رگولاتوری را دارد مهر تاییدی بر این مسئله است که دولت در هر سرویسی کم‌ترین مداخله اجرایی را داشته و تنها نقش رگولاتوری را برعهده گرفته، آن سرویس بهتر پیشرفت کرده است.
 
او افزود: اقتصاد یارانه‌ای برای ارائه سرویس مناسب نیست. سرویس باید در بازار اقتصاد رقابتی رشد کند. اکنون پلتفرمی مانند شبکه ملی اطلاعات برای اجرایی شدن این هدف فراهم شده است. برای حل چالش‌هایی که در این راه وجود دارد کل دستگاه‌های کشور باید برای ایجاد زمینه اعتماد برای جذب سرمایه‌گذاری در فضای مجازی تلاش کنند.
 
مصوبه شورای عالی فضای مجازی برای فراموشی اینترنت ملی
 
منتقدان و موافقان شبکه ملی اطلاعات، در زمان قطع اینترنت هر کدام صحبت‌هایی ارائه دادند اما هر دو طرف در این مفهوم که شبکه زیرساختی قوی با عنوان شبکه ملی اطلاعات داشته باشیم اتفاق نظر دارند. هر دو طرف اقناع هستند که اساسا ما پدیده‌ای به اسم اینترنت داریم که به دو شکل تهدید-تحدید می‌شود.
 
باقری اصل علاوه بر این موارد، معتقد به یک جریان سوم است. جریانی که این روزها خیلی زیاد به آن پرداخته می‌شود. جریانی با عنوان «اینترنت ملی». او در این باره خاطرنشان کرد: بعد از تصویب قانون برنامه پنجم توسعه و مصوبه  شورای عالی فضای مجازی باید به فراموشی سپرده می‌شد در حالی که این اتفاق رخ نداد.
 
 ما اکنون یک شبکه ملی اطلاعات و یک شبکه اینترنت داریم. باید بپذیریم زیرساخت‌های اینترنت جهانی زیرساخت‌های ارزان‌تری برای ارائه سرویس‌های داخلی را به بازار جهانی است. این اتفاقی است که باید در کشور رخ دهد.
 
باقری اصل اشاره کرد: اینترنت ملی مفهومی است که پس از قطع چند روزه اینترنت در فضای مجازی پر رنگ شد، مردم باید توجه کنند «شبکه ملی اطلاعات» هیچ ارتباطی به «اینترنت ملی» ندارد. شبکه ملی باید مستقل باشد، سرویس‌های پایه بر بستر آن فعالیت کنند و رفاه را برای عموم ذینفعان فراهم کند. در این‌ها شکی نیست. اما باید به این نکته توجه کرد «تهدید- تحدید» اینترنت از هر نوعی که باشد مانع اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و توسعه اقتصاد خدمات است.

پیشتازی ایران در طرح شبکه ملی اطلاعات نسبت به کشورهای پیشرفته

 
معاون مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه شبکه ملی اطلاعات با اتصال به اینترنت جهانی در تضاد نیست، گفت: در طرح شبکه ملی، بسیار جلوتر از بسیاری از کشورهای پیشرفته از جمله فرانسه و آلمان هستیم.
 
 به نقل از مرکز ملی فضای مجازی، عباس آسوشه در نشست علمی شبکه ملی اطلاعات و اینترنت در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: پیش از مصوبه سال ۱۳۹۲ شورای عالی فضای مجازی کشور، شبکه ملی اطلاعات به عنوان کل فضای مجازی مطرح بود و به همین دلیل خدماتی همچون دولت الکترونیک، سلامت الکترونیک و تجارت الکترونیک در کنار خدمات ارتباطی و اطلاعاتی جزئی از آن اعلام شد.
 
وی گفت: براساس مصوبه سال ۱۳۹۲ جلسه پانزدهم شورای عالی فضای مجازی کشور تعریف متفاوتی برای اجرایی شدن آن ارائه شد تا قابلیت پیاده سازی پیدا کند که براساس این تعریف؛ شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور مطرح شد.
 
معاون مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به این که براساس این تعریف، شبکه ملی اطلاعات مترادف با فضای مجازی کشور نیست، تصریح کرد: شبکه ملی اطلاعات بخش زیرساخت ارتباطی و اطلاعاتی کشور است و خدماتی همچون دولت الکترونیک و تجارت الکتورنیک جزء شبکه ملی اطلاعات محسوب نشده، بلکه بر بستر آن ارائه خواهند شد.
 
اینترنت یک سرویس در شبکه ملی اطلاعات است
 
آسوشه با تاکید بر اینکه راه اندازی شبکه ملی اطلاعات تضادی با اینترنت نداشته بلکه اینترنت یک سرویس در این شبکه است، گفت: در تعریف و الزامات آن که در سال ۱۳۹۲ مصوب شده به صراحت به این موضوع پرداخته شده که با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، اینترنت کشور قطع نخواهد شد و صرفا بر این مساله تاکید دارد که اگر کاربران نیاز به اطلاعاتی در داخل کشور دارند باید برای دسترسی، ترافیک در داخل کشور حفظ شود.
 
وی با بیان اینکه در واقع پیش‌تر شما برای دست یابی به سایت های داخل کشور به دلیل مهندسی نامناسب ترافیک با وارد شدن به اینترنت مجبور به خروج ترافیک داخلی بودید، اظهار داشت: اگر به دنبال حذف اینترنت در شبکه ملی اطلاعات بودیم تاکید بر این نداشتیم که اطلاعاتی که درون کشور میزبانی شده باید قابل دسترسی توسط پروتکل اینترنت باشد و تحت آن توسعه یابد.
 
تاکید تمامی کشورهای توسعه یافته به راه اندازی شبکه اطلاعات داخلی
 
معاون مرکز ملی فضای مجازی با بیان این که اجرای شبکه ملی اطلاعات به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات واگذار شده و خدمات روی آن همچون دولت الکترونیک، سلامت الکترونیک، آموزش الکترونیک و تجارت الکترونیک متولی خود را دارد، گفت: شبکه ملی اطلاعات برآمده از یک تفکر و زاده نگاه اعضای شورای عالی فضای مجازی در کشور نیست بلکه در دنیا بسیاری از کشورها نسبت به آن اقدام کردند که البته خوشبختانه ما در طرح این مساله بسیار جلوتر از بسیاری از کشورهای پیشرفته از جمله فرانسه و آلمان هستیم.
 
آسوشه با اشاره به شبکه ملی اطلاعات کشورهای کره جنوبی، انگلیس، آلمان، چین، روسیه و فرانسه گفت: کره جنوبی خیلی پیش تر شبکه ملی اطلاعات خود را با مشخصه حفظ ترافیک داخلی در درون کشور و ارتباط آن به اینترنت راه اندازی کرده و براساس اعلام این کشور بیش از ۸۰ درصد ترافیک آنها داخلی است. همچنین در مدل مفهومی شبکه ملی اطلاعات کشور انگلیس آمده که شبکه دولت نباید به هیچ شبکه ای متصل باشد و صرفا به شبکه پرتال عمومی این کشور برای ارائه سرویس به مردم اتصال دارد و برای شبکه خود سطح بندی ایجاد کرده است. این در حالی است که انگلیس مجری اصلی سیاست های آمریکا در منطقه است.
 
وی افزود: براساس سخنرانی نخست وزیر فرانسه - مکرون در کنفرانس IGF (۲۰۱۸) دو مدل اینترنت در دنیا وجود دارد که یکی آمریکایی است و در آن گمنامی و عدم شفافیت ملموس است و یک اینترنت چینی که بسیار محدود است. بنابراین اروپا باید برای ایجاد یک اینترنت مابینی( آمریکایی و چینی ) فکر کند. این در حالی است که حتی دولت ترامپ نیز اعلام کرد که باید شبکه دولت در کشور برای حفاظت از داده های آمریکایی ها ایجاد شود.
 
ویژگی های شبکه ملی اطلاعات چیست
 
آسوشه با اشاره به مزایای شبکه ملی اطلاعات برای کاربران در کشور افزود: شفافیت در تمامی لایه ها، مسئولیت پذیری کاربران و ارائه دهندگان سرویس، کیفیت مناسب، تاب آوری و امنیت و سالم سازی از مزایای راه اندازی شبکه ملی اطلاعات در کشور است.
 
وی با بیان این که مردم جدا از حاکمیت و مسیر تصمیم گیری نیستند، گفت: پیشتر در دنیا حکمرانی به دولت ها اختصاص داشت اما امروز حکمرانی باید بین تمام نقش آفرینان فضای مجازی تقسیم شود و شرکت هایی که خدمت ارائه می کنند، کاربران و دولت هر کدام بخشی از حکمرانی هستند و حکمرانی باید در تمام کاربران و جوامع مدنی جریان یابد.
 
معاون راهبری فنی مرکز ملی فضای مجازی تاکید کرد: طرح مسائلی همچون فیشینگ و کلاهبرداری های اینترنتی در کشور به دلیل نبود شفافیت در این فضا است که در تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات برای حل این مهم به صراحت خواسته شده است.
 
آسوشه با اشاره به خدمات ارتباطی بر بستر شبکه ملی اطلاعات گفت: خدماتی همچون خدمات ارتباطی (ثابت و سیار، خدمات خاص برای تجارت) خدمات پایه کاربردی و پرکاربرد (موتور جستجو، پیام رسان ها، مراکز نگهداری داده، سیستم عامل ، ویروس یاب) روی این شبکه پیش بینی شده که هنوز سرویسی که بتواند نیازهای مردم را به خوبی و با کیفیت مناسب تامین کند در کشور وجود ندارد. البته در حوزه ویروس یاب خوشبختانه هم تراز نمونه های جهانی حرکت کردیم و امیدواریم سایر خدمات پایه کاربردی کشور هم در این سطح بتوانند فعالیت کنند.
 
شبکه ملی اطلاعات مولد اشتغال و ثروت است
 
وی با بیان این که اقتصاد و استقلال شبکه ملی اطلاعات از مهمترین مباحث در سند تبیین الزامات این شبکه است، افزود: شبکه ملی اطلاعات مولد اشتغال و ثروت است و اقتصاد دیجیتال می تواند GDP کشور را متحول کند که متاسفانه تا به امروز به این وجه از شبکه پرداخته نشده است.
 
معاون راهبری فنی مرکز ملی فضای مجازی تاکید کرد: فضای مجازی می تواند استارت‌آپ ها و کسب و کار های کوچک کشور را حمایت کرده و سطح اشتغال در جوانان را با هزینه بسیار پایین رشد دهد. در واقع بدون طراحی مناسب برای این فضا نمی توان به این رشد اشتغال در کشور دست یافت؛ براین اساس در زمان اختلالات شبکه اینترنت کسب و کارهای کوچک در کشور با ضرر و زیان مواجه شدند.
 
آسوشه گفت: دولت با پیگیری های لازم و تصویب سندهای بالادستی در جلسات شورای عالی فضای مجازی و پیگیری های اجرایی مانع ایجاد بحران جدی در زمان اختلالات اینترنت در کشور شد تا کمترین مشکلات را زمان قعطی داشته باشیم که البته این اقدامات می توانست بهتر، کامل‌تر و مفیدتر باشد.

توسعه شبکه ملی اطلاعات به معنای قطع اینترنت جهانی نیست

وقتی چندی پیش حسن روحانی، رئیس جمهوری اعلام کرد که با دستور رهبری، دولت قصد دارد شبکه ملی اطلاعات را تا حدی تقویت کند که مردم برای رفع نیازمندی‌های خود نیازی به خارج نداشته باشند این شائبه پیش آمد که دولت قصد دارد بعد از تقویت این شبکه، اینترنت جهانی را قطع کند. ولی آیا توسعه شبکه ملی اطلاعات به معنای قطع اینترنت جهانی است؟ کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات به این سؤال پاسخ می‌دهند. آنها معتقد هستند که وجود شبکه ملی اطلاعات هیچ منافاتی با اینترنت جهانی ندارد و ما نه تنها باید برای روز مبادا چنین شبکه‌ای داشته باشیم تا در صورت تحریم دشمن بتوان به مردم خدمات ارائه داد، بلکه باید مردم را تشویق به استفاده از خدمات و محتوای داخلی کنیم.
 شبکه ملی اطلاعات شبکه‌ای مستقل
«آنچه در مصوبات سیاستگذاری نهادهایی همچون شورای عالی فضای مجازی درباره تعریف شبکه ملی اطلاعات آمده نشان می‌دهد که باید این شبکه مستقل باشد و استقلال هم به این معنا است که اگر به هر دلیلی در اینترنت جهانی اختلال ایجاد شد، این شبکه بتواند در داخل کشور کار کرده و به مردم خدمات ارائه دهد.» محمد کشوری، کارشناس حوزه فناوری اطلاعات با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: هیچ کس با این تعریف و اقدام مخالف نیست که اگر روزی ارتباطات بین المللی به هر دلیلی مختل شد، شبکه داخلی کشور بتواند به مردم خدمات ارائه دهد.
کشوری برای درک موضوع کارکرد شبکه ملی اطلاعات، شبکه برق در یک بیمارستان را مثال زد و گفت: یک بیمارستان علاوه بر اینکه به شبکه برق سراسری متصل است، خود دارای سیم کشی داخلی و برق ژنراتوری است وحال اگر برق سراسری قطع شود بیمارستان به کار خود ادامه می‌دهد. داشتن شبکه ملی اطلاعات نیز دقیقاً به اینگونه است و می‌تواند در صورت قطع اینترنت جهانی بدون اینکه لطمه‌ای به کشور وارد شود به‌کار خود ادامه داده و به مردم خدمات ارائه دهد.
این کارشناس به فواید شبکه ملی اطلاعات نیز اشاره کرد و گفت: فراهم کردن زیرساختی مانند شبکه ملی اطلاعات که دارای بخش مخابرات، مراکز ابری داده‌ها، CDN، تبادل داده و... است باعث می‌شود تا نه تنها هزینه انتقال داده کاهش یابد، بلکه باعث می‌شود امنیت و کیفیت ارائه خدمات و سرعت آن نیز افزایش یابد و تمام این اقدام‌ها به نفع کاربران است.
 وی در ادامه با بیان اینکه البته دو دیدگاه نیز در خصوص شبکه ملی اطلاعات در کشور وجود دارد، افزود: دولت کنونی و برخی از مسئولان حاکمیتی معتقدند ما در عین حال که به شبکه اینترنت جهانی متصل هستیم باید دارای شبکه ملی اطلاعات هم باشیم و این دو با هم منافاتی ندارد. به عبارتی آنها معتقدند شبکه ملی اطلاعات می‌تواند دارای لایه‌های خدمات مانند پیام رسان، موتور جست‌و‌جو، ایمیل، مسیریاب، لایه‌های ابری، CDN و... باشد و در عین حال هم می‌توان از پلتفرم‌های خارجی نیز بهره برد، چرا که آنها اعتقاد دارند که فضا باید رقابتی باشد.
کشوری در ادامه گفت: دولت می‌خواهد در کنار شبکه ملی اطلاعات و تقویت و توسعه آن، مردم به پلتفرم‌های خارجی نیز دسترسی داشته باشند و هر کدام از خدمات داخلی و خارجی را تمایل داشتند از آن استفاده کنند.
 وی افزود: ما نیز به‌عنوان کارشناس موافق این دیدگاه هستیم و باید شبکه ملی اطلاعات را تقویت کرد از سوی دیگر امکان دسترسی به پلتفرم‌های خارجی‌ نیز میسر باشد. نباید به بهانه استفاده از شبکه ملی داخلی، پلتفرم‌های خارجی را مسدود کنیم بلکه باید مردم را تشویق کنیم که از پلتفرم‌ها و سرویس‌های داخلی استفاده کنند.
این کارشناس فناوری اطلاعات به دیدگاه دوم نیز اشاره کرد و گفت: دیدگاه دوم نیز این است که عده‌ای معتقد هستند شبکه ملی اطلاعات زمانی معنا دارد که ما از هیچ یک از پلتفرم‌های خارجی (مانند نقشه، مسیریاب، پیام رسان، جست‌و‌جوگر ملی، ای میل و...) استفاده نکنیم. از این‌رو باید دید که در آینده کدام دیدگاه در خصوص شبکه ملی اطلاعات اعمال خواهد شد.
شبکه‌ای برای استفاده از خدمات داخلی
مهدی روحانی‌نژاد کارشناس حوزه فناوری اطلاعات نیز معتقد است که وقتی سخن از ایجاد شبکه ملی اطلاعات به میان می‌آید منظور این است که ما دارای شبکه‌ای هستیم که این شبکه دارای مخابرات، سی‌دی ان، دیتا سنتر، فضای ابری و... است. حتی می‌توان با مذاکره با صاحبان پلتفرم‌های خارجی سرورهای آنها را نیز روی شبکه داخلی قرارداد تا مردم با سرعت بالا و هزینه کمتر به خدمات ارائه شده دسترسی داشته باشند و دیتاها در داخل کشور بماند.
روحانی‌نژاد به «ایران» گفت: اینکه رهبری و رئیس جمهوری تأکید کرده‌اند که باید شبکه ملی اطلاعات تقویت شود صحیح است، چرا که اکنون دشمن همه جوره به‌دنبال تحریم کشور ماست بنابراین باید برای چنین روزی شبکه ملی اطلاعاتی در کشور موجود باشد تا دچار مشکل نشویم.
این کارشناس حوزه فناوری اطلاعات افزود: عده‌ای می‌گویند ، پیامد توسعه ملی شبکه ملی اطلاعات، قطع اینترنت جهانی است اما این سخن صحیحی نیست و وجود آن ارتباطی به قطع اینترنت جهانی ندارد. برای روشن شدن موضوع مثالی می‌زنم. تعداد زیادی اپلیکیشن در تلفن همراه هوشمند کاربران وجود دارد و یکی از این اپلیکیشن‌ها جست‌و‌جوگر وب به‌نام «کروم» است. حال اگر این جست‌و‌جوگر وب از سوی شرکت مربوطه برای تلفن همراه ایرانیان مسدود شود آیا دیگر اپلیکیشن‌های تلفن همراه کاربران نیز مسدود می‌شود؟ قطعاً اینگونه نیست. اینترنت جهانی هم مانند یکی از این اپلیکیشن‌ها است اگر از سوی دشمن تحریم شویم و قطع شود و ما دارای شبکه ملی اطلاعات باشیم هیچ تأثیری در ادامه روند شبکه داخلی ما نخواهد داشت. به عبارتی این دو لازم و ملزوم یکدیگر نیستند.
روحانی‌نژاد در ادامه گفت: طبق گفته مسئولان تمام هدف این است که ما دارای شبکه ملی اطلاعات قوی باشیم که اگر روزی دشمن آن را قطع کرد کارها در کشور نخوابد. بنابراین ما می‌توانیم شبکه ملی اطلاعات داشته باشیم و در عین حال به اینترنت جهانی نیز متصل باشیم. اتصال به شبکه جهانی اینترنت یکی از فیچرهای شبکه ملی اطلاعات است. وی با بیان اینکه اکثر کشورها مانند کره جنوبی، چین، روسیه و... دارای شبکه ملی اطلاعات هستند، افزود: چون آنها می‌خواهند کاربرانشان از محتوای داخلی خود استفاده کنند می‌خواهند برای پهنای باند بیهوده هزینه نکنند. به‌دنبال سرعت بالا در اینترنت هستند و.... این کشورها در عین حالی که از شبکه ملی اطلاعات خود استفاده می‌کنند به اینترنت جهانی نیز متصل‌اند و ما نیز باید همین گونه عمل کنیم و مردم را تشویق کنیم تا به‌دلیل مزایای بالای آن از شبکه داخلی استفاده کنند.
 
شبکه ملی اطلاعات چیست؟
 
شبکه ملی اطلاعات پروژه‌ای برای توسعه شبکه زیرساخت امن و پایدار ملی در کشور است. تعریف شبکه ملی اطلاعات در تبصره ۲ ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه که شورای عالی فضای مجازی نیز آن را تصویب کرده، آمده: شبکه‌ای مبتنی بر قرارداد اینترنت (آیپی)، به همراه سوئیچ‌ها و مسیریاب‌ها و مراکز داده‌ای است. به صورتی که درخواست‌‌های دسترسی داخلی و اخذ اطلاعاتی که در مراکز داده داخلی نگهداری می‌شوند، به هیچ‌وجه از طریق خارج کشور مسیریابی نشود و امکان ایجاد شبکه‌های اینترانت، خصوصی و امن داخلی در آن فراهم شود. این شبکه امکان تفکیک ترافیک داخلی و خارجی شبکه را فراهم می‌کند تا رشد تولید محتوای داخلی و استفاده بیشتر از ترافیک داخلی امکان پذیر شود، هزینه‌های ترافیک کاهش پیدا کند و سرعت اینترنت افزایش یابد. جالب است بدانید که بر خلاف تصور عموم، هیچ ارتباطی به محدود کردن اینترنت ندارد و صرفاً نوعی گردش اطلاعات در بستر داخلی است. در این طرح با نگاهی به محتواهایی که بیشتر مورد استفاده مردم قرار می‌گیرند، مثل فیلم و سریال یا شبکه‌های پیام رسان، این اطلاعات وارد بستر پهنای باند داخلی می‌شوند تا سرعت و کیفیت بسیار بهتری را برای کاربر به ارمغان بیاورند.

مسئولیت خدمات شبکه ملی اطلاعات از سال ۹۵ با وزارت ارتباطات بود

 
دبیر شورایعالی فضای مجازی در واکنش به اظهارات معاون وزیر ارتباطات مبنی بر مسئولیت جدید محول شده به این وزارت، گفت: مسئولیت خدمات شبکه ملی اطلاعات از سال ۹۵ به وزارت ارتباطات واگذار شده است.
 
ابوالحسن فیروزآبادی امروز در حاشیه افتتاح بیستمین نمایشگاه تله کام در جمع خبرنگاران در خصوص اظهارات روز گذشته معاون وزیر ارتباطات مبنی بر اینکه مسئولیت خدمات در شبکه ملی اطلاعات در آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی به وزارت ارتباطات محول شده است، گفت: موضوع ارائه خدمات پایه کاربردی اعم از خدمات پردازش ابری، دیتاسنتر، موتورجستجو و پیام رسان به صورت صریح در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات مصوب سال ۹۵ شورای عالی فضای مجازی وجود دارد و از آن تاریخ به وزارت ارتباطات محول شده است. در این سند از این وزارتخانه خواسته شده تا این کاربردها و خدمات عمومی مورد نیاز مردم، در زیرساخت شبکه ملی اطلاعات فراهم شود.
 
وی گفت: محتوایی که مردم نیاز دارند از طریق تلویزیون تعاملی و VOD دریافت کنند نیز باید روی شبکه ملی اطلاعات فعال شود.
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی در خصوص ارزیابی از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات و زمان تکمیل آن نیز اضافه کرد: شبکه ملی اطلاعات یک سیستم مستمر و دائم است که باید متناسب با تغییرات تکنولوژی در لایه های مختلف اپلیکیشن ها، خدمات و کاربردها با این تغییرات باید تغییر کند. نباید تصور شود که این طرح دارای یک تاریخ اتمام است.
 
فیروزآبادی افزود: بحث این است که شبکه ملی اطلاعات باید در داخل کشور خدمات را با ویژگی هایی از جمله تاب آوری و با کیفیت خوب، ارزان تر، امن تر و پایدارتر به شهروندان ارائه دهد و به طور کلی باید نیاز مردم را تامین کند. به همین علت تعیین درصد برای تکمیل شبکه ملی اطلاعات حرف درستی نیست.
 
وی گفت: در بعضی حوزه ها باید روی این شبکه بیشتر کار شود و دولت باید بخش خصوصی را حمایت کند و عقب ماندگی ها جبران شود. البته در برخی حوزه ها نیز پیشرفت خوبی داشتیم و حتی از متوسط جهانی بالاتر هستیم.
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: برای توسعه اپلیکیشن های ملی مانند پیام رسانها نیاز به سورس های پردازشی و حافطه ای و نیاز به توزیع سخت افزار در دیتاسنترها داریم که باید از سوی وزارت ارتباطات تامین شود.
 
وی گفت: در شورای عالی فضای مجازی برای تکمیل وضعیت پیام رسان ها بحث شده و مقرر شد ظرف ۳ هفته وزارت ارتباطات طرح مفصلی را در خصوص شبکه ملی اطلاعات ارائه دهد و امیدواریم در زمان بندی مشخصی به یک سطح قابل قبولی از پیام رسان داخلی برسیم. در همین حال پیام رسانهای جدیدی نیز در حال ورود به بازار هستند.
 
فیروزآبادی درخصوص اظهارات معاون وزیر مبنی بر اینکه دولت نقش تصدی گری در حمایت از پیام رسانهای بومی را دارد، گفت:  مطابق با آنچه در شورای عالی فضای مجازی تصویب شده است، مسئولیت پیام رسانهای بومی با دولت است و دولت نقش تصدی گری ندارد و این نابسامانی باید حل شود.
 
وی در مورد وضعیت موتورهای جستجوی بومی نیز گفت: وزارت ارتباطات باید مسئولیت موتور جستجوی بومی را بپذیرد. دوستان گفتند ما از پروژه های تحقیقاتی در موتور جستجو حمایت می کنیم اما در کلیتی که نیاز مردم باید تامین می شد این زیرساخت آماده نبود. در حادثه اخیر قطع اینترنت شاهد بودیم که مردم نمی توانستند به آدرس داروخانه، بانک و فرودگاه و نیازهای کوچک خود دسترسی داشته باشند و به بسیاری از کسب و کارها لطمه خورد. ما معتقدیم که باید یک مرکزیت در حوزه مسئولیت پذیری این بخش وجود داشته باشد و بحثمان تنها تصدی گری نیست.
 
فیروزآبادی افزود: ما نمی گوییم پارسی جو و یا یوز باید دولتی شود. اصلا بحثمان این دو جویشگر نیستند. بلکه بحث این است که نیازهای اطلاعاتی مردم در رابطه با خدمات شبکه ملی باید برطرف شود و این حداقل وظیفه موتورجستجوی بومی است.
 
وی در پاسخ به اینکه این موتورهای جستجو از بیس موتورهای جهانی استفاده می کنند، گفت: این تخلف نیست. تا زمانی که موتور بومی نداشته باشیم مجبوریم اینگونه سرویس ها را داشته باشیم.

مسئولیت خدمات شبکه ملی اطلاعات از سال ۹۵ با وزارت ارتباطات بود

 
دبیر شورایعالی فضای مجازی در واکنش به اظهارات معاون وزیر ارتباطات مبنی بر مسئولیت جدید محول شده به این وزارت، گفت: مسئولیت خدمات شبکه ملی اطلاعات از سال ۹۵ به وزارت ارتباطات واگذار شده است.
 
ابوالحسن فیروزآبادی امروز در حاشیه افتتاح بیستمین نمایشگاه تله کام در جمع خبرنگاران در خصوص اظهارات روز گذشته معاون وزیر ارتباطات مبنی بر اینکه مسئولیت خدمات در شبکه ملی اطلاعات در آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی به وزارت ارتباطات محول شده است، گفت: موضوع ارائه خدمات پایه کاربردی اعم از خدمات پردازش ابری، دیتاسنتر، موتورجستجو و پیام رسان به صورت صریح در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات مصوب سال ۹۵ شورای عالی فضای مجازی وجود دارد و از آن تاریخ به وزارت ارتباطات محول شده است. در این سند از این وزارتخانه خواسته شده تا این کاربردها و خدمات عمومی مورد نیاز مردم، در زیرساخت شبکه ملی اطلاعات فراهم شود.
 
وی گفت: محتوایی که مردم نیاز دارند از طریق تلویزیون تعاملی و VOD دریافت کنند نیز باید روی شبکه ملی اطلاعات فعال شود.
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی در خصوص ارزیابی از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات و زمان تکمیل آن نیز اضافه کرد: شبکه ملی اطلاعات یک سیستم مستمر و دائم است که باید متناسب با تغییرات تکنولوژی در لایه های مختلف اپلیکیشن ها، خدمات و کاربردها با این تغییرات باید تغییر کند. نباید تصور شود که این طرح دارای یک تاریخ اتمام است.
 
فیروزآبادی افزود: بحث این است که شبکه ملی اطلاعات باید در داخل کشور خدمات را با ویژگی هایی از جمله تاب آوری و با کیفیت خوب، ارزان تر، امن تر و پایدارتر به شهروندان ارائه دهد و به طور کلی باید نیاز مردم را تامین کند. به همین علت تعیین درصد برای تکمیل شبکه ملی اطلاعات حرف درستی نیست.
 
وی گفت: در بعضی حوزه ها باید روی این شبکه بیشتر کار شود و دولت باید بخش خصوصی را حمایت کند و عقب ماندگی ها جبران شود. البته در برخی حوزه ها نیز پیشرفت خوبی داشتیم و حتی از متوسط جهانی بالاتر هستیم.
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: برای توسعه اپلیکیشن های ملی مانند پیام رسانها نیاز به سورس های پردازشی و حافطه ای و نیاز به توزیع سخت افزار در دیتاسنترها داریم که باید از سوی وزارت ارتباطات تامین شود.
 
وی گفت: در شورای عالی فضای مجازی برای تکمیل وضعیت پیام رسان ها بحث شده و مقرر شد ظرف ۳ هفته وزارت ارتباطات طرح مفصلی را در خصوص شبکه ملی اطلاعات ارائه دهد و امیدواریم در زمان بندی مشخصی به یک سطح قابل قبولی از پیام رسان داخلی برسیم. در همین حال پیام رسانهای جدیدی نیز در حال ورود به بازار هستند.
 
فیروزآبادی درخصوص اظهارات معاون وزیر مبنی بر اینکه دولت نقش تصدی گری در حمایت از پیام رسانهای بومی را دارد، گفت:  مطابق با آنچه در شورای عالی فضای مجازی تصویب شده است، مسئولیت پیام رسانهای بومی با دولت است و دولت نقش تصدی گری ندارد و این نابسامانی باید حل شود.
 
وی در مورد وضعیت موتورهای جستجوی بومی نیز گفت: وزارت ارتباطات باید مسئولیت موتور جستجوی بومی را بپذیرد. دوستان گفتند ما از پروژه های تحقیقاتی در موتور جستجو حمایت می کنیم اما در کلیتی که نیاز مردم باید تامین می شد این زیرساخت آماده نبود. در حادثه اخیر قطع اینترنت شاهد بودیم که مردم نمی توانستند به آدرس داروخانه، بانک و فرودگاه و نیازهای کوچک خود دسترسی داشته باشند و به بسیاری از کسب و کارها لطمه خورد. ما معتقدیم که باید یک مرکزیت در حوزه مسئولیت پذیری این بخش وجود داشته باشد و بحثمان تنها تصدی گری نیست.
 
فیروزآبادی افزود: ما نمی گوییم پارسی جو و یا یوز باید دولتی شود. اصلا بحثمان این دو جویشگر نیستند. بلکه بحث این است که نیازهای اطلاعاتی مردم در رابطه با خدمات شبکه ملی باید برطرف شود و این حداقل وظیفه موتورجستجوی بومی است.
 
وی در پاسخ به اینکه این موتورهای جستجو از بیس موتورهای جهانی استفاده می کنند، گفت: این تخلف نیست. تا زمانی که موتور بومی نداشته باشیم مجبوریم اینگونه سرویس ها را داشته باشیم.

دبیر شورای عالی فضای مجازی خبر داد مهلت سه‌هفته‌ای وزارت فاوا برای ارایه طرح پیام‌رسان‌های داخلی

 
به گفته رئیس مرکز ملی فضای مجازی خدمات کاربردی شبکه ملی اطلاعات اعم‌ از خدمات ابری، موتور جست‌وجو، پیام‌رسان و ایمیل از ابتدا در سند مصوب شورای عالی فضای مجازی بر عهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده است.
 
 ابوالحسن فیروزآبادی امروز در حاشیه تلکام درجمع خبرنگاران، در  پاسخ به سوال ایسنا درباره تکلیف خدمات شبکه ملی اطلاعات که به عهده وزارت ارتباطات است گفت: این موضوع در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات مصوب سال ۹۵ شورای عالی فضای مجازی به‌صورت صریح آمده که خدمات کاربردی اعم‌ از خدمات ابری، دیتاسنتر، خدمات داده، موتور جست‌وجو، پیام‌رسان، ای‌میل و کاربردها و خدمات عمومی مردم که پرکاربرد هستند و همچنین زیرساخت شبکه‌ای آنها باید فراهم شود.
 
وی درباره لایه محتوای شبکه ملی اطلاعات بیان کرد: اگر محتوایی مانند VODها یا فیلم‌های درخواستی باشد که مردم به‌صورت عام استفاده می‌کنند، باید این امکان را روی شبکه ملی اطلاعات فراهم کنیم که مردم بتوانند فیلم‌های درخواستی خود را تماشا کنند.
 
رییس مرکز ملی فضای مجازی درباره میزان تحقق و تکمیل شبکه ملی اطلاعات، بیان کرد: همانطور که سیستم ارتباطی کشور توسعه پیدا می‌کند، پروژه‌های جدید می‌آید و اپلیکیشن‌های جدید توسعه می‌یابند، کاربردها و خدمات جدیدی ارایه می‌شود، شبکه ملی هم باید متناسب با این تغییرات، تغییر کند. بنا نیست یک ساختمان بسازیم که بگوییم چند درصد آن محقق شده، این یک کار مستمر دایم است و این‌که تصور کنیم شبکه ملی را در تاریخی تمام کردیم و دیگر کاری نداریم، از نظر مرکز ملی فضای مجازی منتفی است.
 
فیروزآبادی با بیان این‌که باید شبکه‌ای داشته باشیم که در داخل نیازهایمان را به‌صورت تاب‌آور، با کیفیت خوب، ارزان‌تر، امن‌تر و پایدارتر به شهروندان ارایه دهیم، افزود: این شهروندان هستند که هر روز به خدمتی، محتوایی و اپلیکیشنی در فضای مجازی نیاز دارند که باید این موضوع در شبکه ملی اطلاعات با این شرایط تامین شود، بنابراین تعیین درصد حرف درستی نیست، نه ۸۰ درصد، نه ۶۰ و ۴۰ درصد، بلکه کاری است که باید انجام شود.
 
وی با بیان این‌که در بعضی حوزه‌ها وضعیت خوبی داریم و از متوسط جهانی بالاتر هستیم، گفت: اما در بعضی حوزه‌ها لازم است کار بیش‌تری شود که آن‌ها را در شورای عالی فضای مجازی تعیین کردیم تا دولت با جدیت بیش‌تر توجه کرده و بخش خصوصی را به حوزه‌هایی که عقب هستیم، هدایت کند، از جمله در حوزه دیتاسنتر، تامین منبع برای توسعه اپلیکیشن‌های ملی مانند پیام‌رسان که نیازمند منابع پردازشی و حافظه‌ای و توزیع سخت‌افزارها در دیتاسنترهاست که لیست بلندبالایی دارد و باید برطرف شود.
 
قرار است وزارت ارتباطات ظرف سه هفته طرح خود را بفرستد
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی با اشاره به موضوع ضعف پیام‌رسان‌های داخلی اظهار کرد: در آخرین جلسه شورای عالی درباره این موضوع بحث شده و قرار است وزارت ارتباطات ظرف سه هفته طرح خود را بفرستد و امیدواریم بتوانیم در یک زمان‌بندی، به سطح قابل‌قبولی در حوزه پیام‌رسان برسیم.
 
فیروزآبادی درباره نقش دولت در تسهیل فعالیت پیام‌رسان‌ها و تامین مالی آن‌ها گفت: در شورای عالی فضای مجازی تصویب شده که مسوولیت این موضوع با دولت است، هرچند تصدی‌گری با دولت نیست، اما وضعیت نابه‌سامانی که در پیام‌رسان‌ها وجود دارد باید برطرف شود.
 
وی درباره تکلیف وضعیت موتورهای جست‌وجو به وزارت ارتباطات با وجود ناکارآمدی جویشگرهایی مانند پارسی‌جو اظهار کرد: این وظیفه آن‌ها نیست، بلکه مسوولیت است و باید مسوولیت بپذیرند. آن‌ها گفته بودند از پروژه‌های تحقیقاتی در موتور جست‌وجو حمایت می‌کنیم، اما این‌که این ابزار بتواند کلیت نیاز مردم را تامین کند، اتفاق نیفتاد و در حادثه اخیر شاهد بودیم مردم نمی‌توانستند آدرس داروخانه، بلیت پرواز، بانک و فرودگاه را پیدا کنند.
 
دبیر شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: به‌خصوص کسب‌وکارهای کوچک که مورد نیاز مردم بود، خیلی لطمه خوردند و این نشان داد که ما باید مرکزیتی در حوزه مسوولیت‌پذیری داشته باشیم و نیازهای اطلاعاتی مردم درباره خدماتی که در شبکه ملی وجود دارد، باید برطرف شود. البته این به‌معنای تصدی‌گری نیست و فارغ از جویشگرهایی مانند یوز و پارسی‌جو، حداقل وظیفه‌ای که در یک موتور جست‌وجو می‌بینیم این است که نیاز مردم را تامین کند.
 
فیروزآبادی در پاسخ به‌سوالی مبنی بر فعالیت جویشگرهای بومی با استفاده از امکانات گوگل بیان کرد: زمانی که موتور جست‌وجوی بومی نداشته باشیم، این سرویس‌ها خوب است.
 
وی با اشاره به موضوع وی‌پی‌ان قانونی اظهار کرد: در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه درباره این موضوع تصمیم‌گیری می‌شود و ما فقط به‌عنوان ناظر حضور داریم، تصمیم‌گیری این موضوع البته همچنان ادامه دارد و تقسیم کار برای آن انجام‌ می‌شود و اقدامات فنی و اپراتوری برعهده وزارت ارتباطات و اقدامات تعیین صلاحیت در قوه قضاییه انجام می‌شود.

۶۰۰ مدرسه کشور به شبکه ملی اطلاعات متصل شدند

 
 
مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت گفت: تاکنون ۶۰۰ مدرسه کشور با صرف اعتباری بالغ بر ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان به شبکه ملی اطلاعات متصل شده اند.
 
به نقل از وزارت ارتباطات، حمید فتاحی با بیان اینکه برای هوشمند سازی و برقراری عدالت آموزشی، تمام مدارس کشور به شبکه ملی اطلاعات متصل می شوند اظهار کرد: در این طرح تجهیزات اتصال توسط وزارت ارتباطات تهیه و محتوای آموزشی با تاییدیه هایی که وزارت آموزش و پرورش می دهد توسط بخش خصوصی تهیه می شود و در شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر و روستاها به صورت رایگان در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد.
 
معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه هزینه اجرای این طرح در کل کشور ۱۰۰ میلیارد تومان است که توسط وزارت ارتباطات تامین شده است، افزود: تا دهه فجر تمام مدارس شهرستان اردستان به شبکه ملی اطلاعات متصل خواهند شد.
 
فتاحی با اشاره به پیگیری طرح توسعه ارتباطات روستایی برای کل کشور گفت: در این طرح زیرساخت های ارتباطی روستایی شامل دسترسی به تلفن ثابت، همراه و شبکه ملی اطلاعات فراهم می شود.
 
وی با بیان اینکه در ابتدای دولت ۳۲ درصد روستاها به شبکه ملی متصل بودند و در حال حاضر ۸۰ درصد روستاها به این شبکه متصل هستند، گفت: هزینه ایجاد هر سایت بسته به پوشش روستاها دو میلیارد تومان است که در دو سال گذشته ۸۰۰ میلیارد تومان جهت ایجاد زیرساخت در روستاهای کشور هزینه شده است.
 
وی که در جلسه کمیته امور زیربنایی و توسعه شهرستان اردستان سخن می گفت از اختصاص ۲۵ میلیارد تومان اعتبار جهت ایجاد چهار سایت موبایل روستایی با پوشش ۲۰ روستا و ۶ سایت شهری و جاده ای در این شهرستان خبر داد و گفت: اتصال فیبرنوری جهت مسجد جامع اردستان و حسینیه کوچک زواره برای پوشش برنامه های صداوسیما نیز برقرار خواهد شد و در حوزه گردشگری هم نقاط مستعد شهرستان و مکان هایی که طرح های گردشگری در آن اجرا می شود از شبکه ملی اطلاعات برخوردار خواهند شد.