ایران به‌دنبال منافع اقتصادی جویشگرهای بومی

 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از فعالیت موتورهای جست‌وجوی بومی اپراتورها در ایران خبر داده و می‌گوید این ابزارها توانستند بازار خوبی هم جذب کنند تا بتوانیم در آینده از منافع اقتصادی موتور جست‌وجو که به دلیل تحریم‌ها از آنها بی‌بهره‌ایم، بهره ببریم.
 
 موتورهای جست‌وجوی بومی سهم زیادی در اقتصاد فناوری اطلاعات یک کشور دارند و جویشگرهای ایرانی هم اهمیت خود را از این جهت نشان می‌دهند. طرح و ایده جست‌وجوگرهای بومی تقریباً در دوره دوم دولت احمدی‌نژاد مطرح شد و علت آن هم حلقه تهدیدات و تحریم‌هایی بود که علیه ایران مطرح می‌شد. همین مساله نیاز به ایجاد گزینه‌های داخلی تولیدات و خدمات خارجی را چند برابر می‌کرد.
 
در حال حاضر، گوگل، موتور جست‌وجویی است که نه تنها در کشور مادر خود آمریکا، بلکه در بسیاری از کشورهای دیگر و حتی در ایران که دود تصمیم‌های اشتباهی مانند تحریم کسب‌وکارهای ایرانی به چشم کاربران رفته است، هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما کشورهایی هم هستند که از موتورهای بومی خود استفاده می‌کنند. از جمله چین با بایدو، کره جنوبی با نیور و روسیه با یاندکس که هر کدام کاربران خود را دارند و سهمی از پرس‌وجوهای روزانه را به خود اختصاص داده‌اند.
 
همین موضوع موجب شده در ایران هم به فکر داشتن یک موتور جست‌وجوی بومی بیفتند و حمایت از جویشگرهای بومی بر اساس تهیه و ارائه طرح کسب‌وکار به تصویب شورای راهبری جویشگر بومی رسید و مقرر شد که مدل‌های کسب‌وکار موتورهای جست‌وجوی «پارسی‌جو» و «یوز» برای ادامه فعالیت به شورای راهبری ارائه شوند. البته به اذعان مسؤولان، در هیچ کجای دنیا، جویشگر بومی با هدف پر کردن جای گوگل و یاهو راه‌اندازی نمی‌شود و جویشگرهای بومی هدف دیگری را دنبال می‌کنند که پاسخگویی به نیازهای کاربران بومی است و با توجه به اطلاعاتی که سرویس‌های بومی دارند، از یک ابزار بومی بهتر از یک ابزار بین‌المللی برمی‌آید.
 
قطعی اینترنت و آشکار شدن ناکارآمدی جویشگرهای بومی
 
با وجود این در قطعی اینترنت جهانی یکی از نرم‌افزارهای پایه که روی بستر شبکه ملی اطلاعات قرار دارد و باید بتواند در چنین شرایطی به مردم سرویس ارائه دهد، موتور جست‌وجوی ملی است. اما در مدت ۱۰ روزه قطعی اینترنت جهانی در سال ۱۳۹۸، موتور جست‌وجوهای ملی از جمله پارسی جو و یوز وقتی با افزایش ناگهانی حدودا ۲۰۰ برابری کاربران مواجه شدند، نتوانستند پاسخگوی این خیل عظیم باشند که پیش از این از موتورجست‌وجوهای خارجی مانند گوگل، بینگ و… استفاده می‌کردند.
 
کارشناسان معتقدند مشکل عمده جویشگرهای بومی نه سخت‌افزاری است و نه نرم‌افزاری. چون امکان خرید سخت‌افزاری از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وجود دارد و از لحاظ نرم‌افزاری نیز جویشگرهای بومی به رشد قابل قبولی رسیده‌اند. مشکل اصلی این است این جویشگرها هنوز از سوی مردم مورد پذیرش قرار نگرفته و مردم ترجیح می‌دهند به جای جویشگرهایی که دارای محدودیت در ارائه محتوا و دقت پایین‌تری است از جستجوگرهای خارجی مانند گوگل و بینگ استفاده کنند.
 
ازطرف دیگر، برای تشویق به مراجعه کاربر به جویشگر، باید محتوایی در آن وجود داشته باشد و در مقابل، با قرار گرفتن محتوا، کاربر بیشتری مراجعه می‌کند و این موارد رابطه مستقیمی با هم دارند. طبیعی است که جویشگر از همان روز اول نمی‌تواند پاسخگوی تعداد زیادی از کاربران در زمینه ارائه محتوا باشد. اما درشرایطی که محتوا و ظرفیت ارتقا پیدا کند، قطعا مراجعه مردم هم افزایش می‌یابد. درچنین شرایطی جویشگر بومی باید مزیت‌هایی داشته باشد که اگر به اطلاع کاربر برسد، کاربر اساسا از اول ترجیح دهد که به جای مراجعه به گوگل، موضوع مورد نظر خود را در جویشگر داخلی جست‌وجو کند.
 
در حال حاضر در حالی که پارسی‌جو و یوز در سکوت به کار خود ادامه می‌دهند و به نظر می‌رسد بار عظیم پرسش‌های کاربران هم با وجود گوگل از دوش آنها برداشته شده، به تازگی هم مرورگر ذره‌بین آغاز به کار کرده است. محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز به تازگی درباره فعالیت ابزارهای بومی از جمله موتورهای جست‌وجو در ایران اظهار کرد: درباره موتور جست‌وجو اپراتورهای ایرانسل و همراه اول دو پلتفرم خود را رونمایی کرده‌اند که بازار خوبی هم جذب کردند و امیدواریم رشد کنند و از منافع اقتصادی موتور جست‌وجو در کشور که در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانیم از آنها استفاده کنیم، بهره ببریم.