ساخت اولین سکوی ثابت پرتاب ماهواره در ایران

ساخت اولین سکوی ثابت پرتاب ماهواره در ایران

سکوی پرتاب ماهواره پایگاه امام خمینی (ره) که قابلیت حمل محموله‌ی یک تنی را دارد با پرتاب آزمایشی ماهواره‌ بر سیمرغ افتتاح گردید.

تا قبل از افتتاح پایگاه فضایی امام خمینی (ره)، ایران هیچ سکوی ثابتی برای پرتاپ ماهواره نداشت اما پس از افتتاح این سکو، پایگاه فضایی امام خمینی به یک سکوی ثابت برای پرتاب ماهواره‌های ایرانی تبدیل شد.

قبل از پرتاب ماهواره ها لازم است تا یکسری عملیات تاکتیکی مختلف مانند سازگاری، همسان سازی، یکپارچه سازی و غیره بین ماهوارهایی که پرتاب می‌شوند و ماهواره بر صورت گیرد که تا قبل از افتتاح این پایگاه، مکان مشخصی برای این کار وجود نداشت.

به همین دلیل مسئولان احداث چنین مکان مهمی را در دستور کار خود قرار دادند. از این پس کلیه عملیات لازم قبل از پرتاب در این مکان انجام می شود.

قبل از احداث پایگاه فضایی امام، پایگاه چابهارکه دارای ابعاد ۵ در ۵ هکتار بود در دستور کار مسئولان قرار داشت.

پایگاه فضایی چابهار، یک سکوی پرتاب غیرنظامی است و بیشتر برای پرتاب ماهواره‌های مخابراتی در نظر گرفته شده و هدف از ساخت این پایگاه در این محدوده، نزدیک بودن به اقیانوس هند و کم جمعیت بودن آن بیان شده بود. پرتاب ماهواره های مخابراتی نیازمند شرایط ویژه‌ای است و بنابراین بهتر است که نزدیک به منطقه‌ی استوایی قرار گیرد تا هزینه‌های پرتاب و مانور ماهواره حداقل گردد.

پایگاه فضایی چابهار، یک سکوی پرتاب غیرنظامی است و بیشتر برای پرتاب ماهواره‌های مخابراتی در نظر گرفته شده و هدف از ساخت این پایگاه در این محدوده، نزدیک بودن به اقیانوس هند و کم جمعیت بودن آن بیان شده بود. پرتاب ماهواره های مخابراتی نیازمند شرایط ویژه‌ای است و بنابراین بهتر است که نزدیک به منطقه‌ی استوایی قرار گیرد تا هزینه‌های پرتاب و مانور ماهواره حداقل گردد.

پرتاب ماهواره مصباح

پس از پیروزی انقلاب، ایران به فکر ساخت ماهواره بود و ماهواره مصباح نیز اولین پروژه ایران برای ساخت ماهواره بومی بود. این پروژه توقفی ۱۸ ساله داشت و در سال ۱۳۷۵ به وسیله‌ی سازمان پژوهش‌های علمی صنعتی آغاز گردید.

از اهداف ساخت ماهواره مصباح می‌توان به شناسایی منابع آبی، خاکی، هواشناسی، کنترل شبکه‌های آب، برق، گاز، نفت، کمک‌رسانی در حوادث و … اشاره نمود. بنابراین ماهواره مصباح از انواع ماهواره‌های مدار پایین است.

برای انجام یکسری تست‌های مهم فنی این ماهواره به ایتالیا ارسال شد و به دلایل سیاسی در آنجا بلوکه شد اما قرار است بعد از رفع مشکلات، ماهواره مصباح به ایران بازگردد.

اکنون مدت ۳۰ سال از زمان ساخت این ماهواره می‌گذرد و بنابراین فناوری‌هایی که در ساخت آن استفاده شده دیگر به روز نیست و امکان دارد پرتاب آن هزینه‌های زیادی را دربرداشته باشد.

تکرار یک تجربه

اولین ماهواره‌ای که ساخت کشور ایران بوده و تمامی تجهیزات آن در ایران طراحی و تولید شده، ماهواره امید است که ساخت آن از ۱۵ اسفند ۱۳۸۴ آغاز گردید. ایران با پرتاب این ماهواره به باشگاه کشورهای پرتاب کننده ماهواره ملحق گردید.

ماهواره امید با ماهواره بر سفیر در مدار قرار گرفت و مدت ۸۲ روز فعالیت داشت. ماهواره امید در بهمن ۱۳۸۷ پرتاب گردید و به دلیل جو غلیظ آمریکای جنوبی و همچنین اقیانوس آرام، در اردیبهشت ۱۳۸۸ به کار خود پایان داد.

سکوی ثابت پرتاب ماهواره برای ایران

در سال ۱۳۹۱ کاوشگر پیشگام به کمک یک پرتابگر سوخت جامد توانست سرنشین خود را که یک میمون بود تا ارتفاع ۱۲۰ کیلومتر از سطح زمین حمل کند و به سلامت فرود آورد. بنابراین ایران توانست یک موجود زنده را به فضا پرتاب کند و بازگشت سالم آن را تضمبن نماید.

بعد از آن هم دومین میمون فضانورد با کاوشگر پژوهش به فضا پرتاب شد و سالم به زمین بازگشت. این سفر ۱۵ دقیقه به طول انجامید.

بعد از ماهواره های امید، رصد و نوید، ماهواره فجر چهارمین ماهواره ایرانی بود که در مدار زمین قرار داده شد. ماهواره فجر وزنی حدود ۵۲ کیلوگرم داشت و دارای شکل هندسی شش ضلعی با ارتفاع ۴۹ سانتی متر و عرض ۳۵ سانتی متر بود.

این ماهواره دارای یک دوربین پیشرفته بود و تصاویری با کیفیت بالا را به زمین ارسال می‌کرد. عکسبرداری، نقشه‌برداری و هواشناسی از جمله ماموریت‌های مهمی بود که این ماهواره برعهده داشت. از ماهواره‌بر سفیر برای ارسال ماهواره فجر به مدار زمین استفاده شده است.

علاوه بر موفقیت‌هایی که بحث شد، در طول سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۱، محققان توانسته‌اند هفت کاوشگر را با موفقیت به فضا پرتاب کنند. هدف از ارسال آنها انجام پژوهش بوده است و علاوه بر ارسال نتایج در فضا، زمان بازگشت نیز نتایج آزمایش‌های علمی و تحقیقاتی از آنها استخراج می‌شود.

ماهواره دیگری که در نوبت پرتاب قرار دارد ماهواره پارس یک است. این پروژه به صورت مشترک بین سازمان فضایی و شرکت‌های همکار سازمان فضایی در دست انجام است.

.

منبع: isna

مطلب ساخت اولین سکوی ثابت پرتاب ماهواره در ایران برای اولین بار در وب سایت تکرا - اخبار روز تکنولوژی نوشته شده است.