ضعف اطلاع‌رسانی عامل سودجویی در صنعت «ماینینگ» است
«بتازگی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صمت در اطلاعیه‌ای اعلام کرد این مرکز در حوزه استخراج رمز‌ارزها (ماینینگ) هیچ گونه مجوزی صادر نمی‌کند و مجوزهای صادر شده جعلی است. اما چرا این روزها شاهد جعل مجوز در بحث خرید و فروش دستگاه‌های ماینینگ هستیم؟ برای ریشه‌یابی، این اتفاق را با فعالان ماینینگ در میان گذاشته و نظرات آنان را جویا شدیم.
ضعف در اطلاع رسانی
«ریشه شکل‌گیری مجوزهای جعلی از سوی کلاهبرداران به‌دلیل ضعف اطلاع‌رسانی و عدم آگاهی مردم در حوزه ماینینگ است.» عباس آشتیانی رئیس کمیسیون رمز ارز و بلاک چین سازمان نظام صنفی کشور با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: افرادی که در حوزه استخراج رمز ارز در حال فعالیت هستند یا می‌خواهند فعالیت کنند، هنوز تفاوت بین پروانه بهره‌برداری و جواز تأسیس را نمی‌دانند. جواز تأسیس دال بر وجود یک هویت اقتصادی و در حال کار نیست. آشتیانی با بیان اینکه امروز فقط جواز تأسیس از سوی وزارت صمت به‌عنوان متولی صادر می‌شود و هنوز بیش از دو مجوز پروانه بهره برداری، صادر نشده است افزود: مردم با افکت‌های اقتصادی و واقعیت‌های این صنعت آشنا نیستند از سوی دیگر چون در این شرایط به‌دنبال حفظ ارزش پولشان هستند، فکر می‌کنند صنعت ماینینگ می‌تواند برای آنها معجزه کند در همین راستا برخی افراد سودجو از ضعف اطلاع‌رسانی مردم سوءاستفاده می‌کنند و عده‌ای هم در دام آنها می‌افتند. وی در ادامه به سامانه بهین یاب اشاره کرد و گفت: سامانه بهین یاب در زمینه تمام صنایع کار خود را بدرستی انجام می‌دهد اما بخش خوداظهاری دستگاه‌های بلاتکلیف ماینینگ ماینرها، به‌صورت کامل راه اندازی نشده و در روند مجوزگیری این صنعت وقفه ایجاد شده است. این وقفه آسیب بزرگی را به ماینینگ می‌زند، چرا که عده‌ای سودجو در این شرایط به فکر ارائه مجوزهای جعلی افتاده‌اند و مردم هم به‌دلیل ضعف اطلاعات در دام آنها می‌افتند. این فعال حوزه صنعت ماینینگ از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز خواست تا سریع‌تر جلسات را در زمینه تکمیل سامانه بهین‌یاب درخصوص تعیین تعرفه‌ها و... برگزار کرده و این سامانه تکمیل و فرآیند مجوزدهی انجام شود.
وی گفت: انتشار اخبار منفی به‌دلیل ضعف اطلاع‌رسانی می‌تواند منجر به برداشت‌های اشتباه نهادهای قانونگذار، مجریان و دیگر نهادها از این صنعت شده و به ضرر ماینینگ تمام شود، از این‌رو باید پرچم اطلاع رسانی را دولت به دست گرفته و برای رونق این صنعت از بخش خصوصی کمک بگیرد.
نبود بستر شفاف در راه‌اندازی ماینینگ
محمدرضا شرفی رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاک چین ایران نیز اعتقاد دارد برخی مسئولان به‌دنبال ایجاد بستری شفاف و تسهیل مسیر راه‌اندازی کسب و کار نیستند از این‌رو با قوانین زائد و دستورالعمل‌های دست و پاگیر سدی بر سر راه صنعت ماینینگ ایجاد کرده‌اند. شرفی به «ایران» گفت: برای عرضه دستگاه‌های استخراج رمزارز هنوز مسیر مشخصی در کشور موجود نیست و به‌دلیل همین نقصان، شاهد شکل‌گیری چنین مواردی هستیم.
شرفی دلیل بعدی را معضل قاچاق کالا عنوان کرد و به «ایران» گفت: وقتی یک فناوری در کشور شکل می‌گیرد تصمیم گیران و مجریان امر باید شروع و راه‌اندازی کسب و کار را تسهیل کنند و از سوی دیگر با احترام به حقوق مردم و قانون اساسی می‌توان نتایج کم هزینه‌تر و مفیدتری به‌دست آورد بنابراین بهتر است به جای تأکید بر ایجاد محدودیت به سبب واگذاری امتیازات به افرادی خاص، بر رفع موانع فعالیت مردم اقدام کنند.
شرفی اعتقاد دارد بسیاری از هزینه‌های وارده، حاصل تصمیمات اشتباه است و تا زمانی که امکان بررسی تصمیمات مدیران کشور و تصمیم سازان در مرجعی تخصصی، بی‌طرف و غیر قابل نفوذ نباشد، تصمیمات اشتباه و گاهی هدفمند هیچ هزینه‌ای برای آنها نداشته باشد طبعاً هزینه آن از محل منابع ملی، اعتماد عمومی و در نهایت نظام پرداخت می‌شود و تلاش‌ها برای اصلاح به مانند آب در هاون کوبیدن است و تغییری در کار ایجاد نخواهد شد. این فعال حوزه ماینینگ افزود: قاچاق کالا در حوزه صنعت ماینینگ معضلی شده است و هنوز عزم جدی برای مبارزه با آن شکل نگرفته و برخورد نامتعارف با مصرف کننده و صنعتگر را در صنعت ماینینگ شاهد هستیم و بانیان امر همچنان با فراغ بال در حال فعالیت هستند.
این سودجوهای پیشتاز
«وقتی وضعیت قانونگذاری شفاف نبوده و برخوردهای سلیقه‌ای با این صنعت و بحث واردات و خرید و فروش تجهیزات آن صورت می‌گیرد، افراد سودجو زودتر از دولت دست به کار می‌شوند و سعی در صید ماهی از این آب گل آلود می‌کنند.» مسعود نیلی دبیر هیأت رئیسه کارگروه استخراج انجمن بلاک چین با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: نقطه اوج این ناهماهنگی عدم اطلاع‌رسانی در این حوزه است که موجب می‌شود تا مصرف کنندگان نهایی و فناوران علاقه‌مند به هنگام ورود به این صنعت در دام آن شیادان بیفتند.
وی افزود: برای حل هرچه سریع‌تر مشکلات فعالان این صنعت و البته حل مشکلات پیش آمده برای حاکمیت در این باره، بهترین راهکار بهره‌گیری از مشاوران علمی بخش خصوصی برای ارتقای اطلاعات و آگاهی بدنه تصمیم‌ساز این حوزه است تا با درک دقیق فرصت‌ها و تهدید‌های این صنعت بتوانند بهترین و دقیق‌ترین تصمیمات را برای این حوزه اتخاذ کنند. قطعاً انتظار از مجموعه‌ای که اطلاعات و آگاهی کافی در مورد این فناوری ندارند برای اخذ تصمیم جامع و بی‌نقص انتظار نابجایی است. این فعال حوزه ماینینگ اعتقاد دارد فناوری‌های روزآمد به قدری سریع وارد می‌شوند و به مرحله همه‌گیری در جامعه فناور می‌رسند که معمولاً در جوامعی مثل کشور ما قانونگذار را دچار سردرگمی می‌کند.
نیلی گفت: فناوران فعال در زمینه فناوری‌های روزآمد نیز نمی‌توانند چنین فرصت‌های طلایی را نادیده بگیرند و منتظر تصمیم‌گیری قانونگذار ناآگاه و کند بمانند. موضوع ارزهای دیجیتال و صنعت استخراج آنها از مسائلی است که قانونگذار به‌دلیل نداشتن شناخت کافی به بدترین شکل نسبت به آن واکنش نشان داده است.
نبود یک سازوکار مشخص
سجاد کرمی عضو هیأت رئیسه کارگروه استخراج رمز ارز نیز معتقد است، دلیل وجود تقلب‌ها و سوء‌استفاده‌ها نبود سازوکار کامل و مشخص برای صنعت ماینینگ است.
کرمی به «ایران» گفت: با توجه به شمار زیادی از فعالان این حوزه و البته ناآگاه به موارد قانونی و فنی حوزه ماینینگ، برخی افراد سودجو با هدف کلاهبرداری از افراد مشتاق، اقدام به صدور اسناد و مدارک جعلی به نام سازمان‌ها و ارگان‌های مختلفی کرده‌اند که متأسفانه این اسناد به هیچ عنوان معتبر نبوده و تنها باعث ایجاد گرفتاری‌های بیشتر برای دارندگان آنها خواهد شد. این فعال صنعت ماینینگ افزود: وزارت صمت تا به امروز صرفاً به اعلام صنعتی شدن این حوزه و صدور جواز تأسیس بسنده کرده و حتی صدور این جواز به‌دلیل توجه نکردن به مستندات درخواست‌کننده، نتوانسته است راهکاری جامع برای این صنعت ایجاد کند. کرمی اعتقاد دارد افرادی که تا به امروز برای دریافت جواز تأسیس درخواست داده‌اند به‌دلیل گرفتار شدن در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز یا حتی به‌دلیل غیرمنطقی بودن تعرفه برق اعلام شده از سوی وزارت نیرو، نتوانسته‌اند کاری از کار پیش ببرند و جواز تأسیس خود را به پروانه بهره‌برداری تبدیل کنند. وی در ادامه گفت: تمام این موارد و حتی موضوعاتی دیگر نظیر اعلام نظر قطعی نکردن بانک مرکزی نسبت به نحوه تبادل رمزارز حاصله از استخراج باعث شده، شبهاتی درخصوص نحوه فعالیت در این صنعت ایجاد شود.
کرمی افزود: تنها راهکار مشخص برای حل این معضل ایجاد سازوکار مشخص از مفاهیم اولیه تا مراحل اجرایی این حوزه است و همکاری و حضور شورای اجرایی فناوری اطلاعات به‌دلیل ماهیت وجودی و اعضای حاضر در آن می‌تواند این امر را تسهیل کند.
گفتنی است با مسئولان بخش استخراج رمزارز (ماینینگ) وزارت صمت درباره این اتفاق، ارتباط برقرار کردیم اما با وجود پیگیری‌ها و قولی که برای پاسخگویی داده بودند تا لحظه ارسال گزارش، پاسخی از سوی مسئولان مربوطه دریافت نکردیم.