کشف آثاری به نام «ردپای ارواح» در بیابان یوتا

یوتا (Utah) از ایالت‌های جنوب غربی آمریکا است و پایتخت آن شهر دریاچه نمک (Salt Lake City) نام دارد. این ایالت دارای تنوع آب و هوایی بسیاری است و در بخش شمالی آن بیابانی به اسم بیابان بزرگ دریاچه نمک قرار دارد.

باستان‌شناسان به تازگی در همین بخش از ایالت یوتا، ردپاهایی را پیدا کرده‌اند که آن را با ردپای ارواح (Ghost foot-prints) خطاب می‌کنند. علت این نام‌گذاری به دلیل عجیب و غریب بودنشان در ظاهر نیست، بلکه آشکار شدن آن‌ها پس از بارش باران است! این بخش از زمین، پس از بارش باران از سایر قسمت‌های بیابان رنگی تیره‌تر به خود می‌گیرد و بعد زیر نور آفتاب خشک و ناپدید می‌شود.

در اوایل ماه جولای، محققان به‌طور تصادفی نزدیک منطقه پایگاه نیروی هوایی هیل که واقع در بیابان یوتا است، به ردپاهایی برخورد کردند. اما پس از تحقیقات انجام شده به‌وسیله GPR که امواج رادیویی را به داخل زمین می‌فرستد و چیزهایی که در بخش زیرین زمین پنهان شده را نمایان می‌کند، حداقل ۸۸ ردپا را نمایان کرد که متعلق به افرادی در گروه سنی‌های مختلف، از بزرگسال تا کودکان ۵ ساله، بوده‌اند.

اما می‌توان گفت که این ردپاهای ارواح، ده هزار سال پیش توسط انسان‌های پا برهنه به‌جا مانده؛ یعنی در دوره‌ای که این بخش از بیابان یوتا هنوز خشک نبوده است. از طرفی دیگر، محققان گمان می‌کنند که قدمت این ردپاها به ۱۲ هزار سال قبل، یا دوره‌های آخر عصر یخبندان در دوران پلیستوسن (۲.۶ میلیون تا ۱۱ هزار و ۷۰۰ سال پیش) برمی‌گردد.

آنیا کیترمن، مدیر منابع فرهنگی در پایگاه نیروی هوایی هیل که بر کار باستان‌شناسی نظارت داشت، در بیانیه‌ای گفت:

کشف بسیاری از ردپاهای باستانی، از آن دسته چیزهایی است که مکررا رخ نمی‌دهد و ما خیلی بیشتر از چیزی که حساب کرده بودیم، اطلاعات پیدا کردیم.

با این حال، این کشف هنوز در یک مجله معتبر منتشر نشده است زیرا محققان هنوز در حال تجزیه و تحلیل ردپاها هستند.

بیابان دریاچه بزرگ نمک زمانی توسط یک دریاچه بزرگ و نمکی شبیه به دریاچه نمک بزرگ، بزرگ‌ترین دریاچه آب شور در نیم‌کره غربی، پوشیده شده بود که این بیابان هم به نام آن نامگذاری شده است.

این دریاچه باستانی به دلیل تغییرات آب و هوای زمین که در پایان آخرین عصر یخبندان ایجاد شد، به آرامی خشک شد و نمک‌هایی را که زمانی در آب خود حل می‌کرد، بر جای گذاشت.

بر اساس بیانیه محققان، در طول تبدیل شدن از دریاچه به نمک‌زارهای خشک، این منطقه برای مدت کوتاهی یک تالاب بزرگ بود که تا ۱۰ هزار سال پیش توسط انسان‌ها اشغال شده بود.

محققان می‌گویند که در این مدت، شرایط برای ایجاد ردپای ارواح که حالا پیدایشان کرده‌ایم، عالی بوده است.

مدیریت منابع فرهنگی در این بیانیه گفت:

«به نظر می رسد که آن زمان، مردم در آب‌های کم‌عمق راه می‌رفتند و شن و ماسه به سرعت در پشت سرشان پر می‌شد، مثل همان چیزی که ممکن است روی شن‌های یک ساحل تجربه کنید. اما زیر ماسه لایه‌ای از گل وجود داشته که پس از پر شدن، اثر ردپاها را دست نخورده نگه داشته است. از آن زمان، ردپاها با خشک شدن تالاب‌ها با نمک پر شده و همچون منظره اطراف‌شان می‌شوند.»

به طور معمول هنگام بارندگی، آب به سرعت در اعماق رسوبات اطراف جذب می‌شود، به این معنی که زمین به سرعت به رنگ عادی خود باز می‌گردد. اما هنگامی که باران بر روی ردپاهای گل آلود پنهان می‌بارد، آب به دام می‌افتد و تکه‌هایی از رسوبات تیره و مرطوب ایجاد می‌کند که از محیط اطراف خود متمایز هستند.

کمتر از ۱.۶ کیلومتر دورتر از مکانی که این ردپاها پیدا شد، محققان محلی را یافتند که در آن‌جا جامعه شکارچی‌گردآورنده‌ها حدود ۱۲ هزار سال پیش زندگی می‌کردند. به عقیده باستان‌شناسان، ممکن است که این مکان، خانه افرادی باشد که ردپاهایشان را کشف کرده‌ایم. علاوه بر آن، یافته‌های باستان‌شناسی در این مکان شامل یک شومینه باستانی، ابزار سنگی مورد استفاده برای پخت و پز، انبوهی از دو هزار استخوان حیوان و دانه‌های تنباکو ذغالی شده است که از اولین شواهدی‌ست که نشان می‌دهد انسان باستانی از تنباکو استفاده می‌کرده است.

محققان با استفاده از این یافته جدید، برخی از ردپاها را برای تعیین سن دقیق آنها جمع‌آوری کرده‌اند. بر اساس این بیانیه، محققان امیدوارند به کمک تاریخ‌گذاری رادیوکربن، قطعات کوچکی از مواد آلی را که در رسوبات ردپاها وجود دارند، تجزیه و تحلیل کنند.

این منطقه در یوتا، مسیری کانونی برای ردگیری از انسان‌های دوره باستان است.

مطالعه‌ای در سپتامبر ۲۰۲۱ نشان داد که ۶۰ ردپای انسان در پارک ملی وایت سندز در نیومکزیکو، مربوط به ۲۱ تا ۲۳ هزار سال پیش است که آنها را به قدیمی‌ترین شواهد صریح وجود انسان در قاره آمریکا تبدیل می‌کند. این ردپاها نیز با استفاده از GPR کشف شدند. بد نیست نگاهی به قدیمی‌ترین اسکلت‌های انسانی قاره آمریکا هم داشته باشید.

توماس اوربان، باستان‌شناس دانشگاه کرنل که تکنیک بررسی GPR را در وایت سندز و به تازگی در دانشگاه کرنل ابداع کرده است، چنین می‌گوید:

ما مدت‌ها در شک بودیم که آیا مکان‌های دیگری مانند وایت سندز وجود دارد و آیا GPR برای تصویربرداری از ردپاها در مکان‌های دیگر موثر عمل می‌کند یا نه.

در پاسخ، پایگاه نیروی هوایی هیل، در بیانیه‌ خود اظهار کرد: «بله. جواب به هر دو سوال مثبت است.»

محققان می‌گویند که این نوع اکتشافات بسیار مهم هستند، زیرا شواهد مستقیمی از سکونت انسان در این منطقه به شمار می‌روند و بسیار بیشتر از سایر اکتشافات باستان‌شناسی نیاز به توجه دارند.

دوک در انتها اضافه کرد:

وقتی ردپایی چنین قدیمی از هم‌نوعان خود می‌بینی، بلافاصله رابطه‌ای انسانی شکل می‌گیرد که قابل توصیف نیست. دیدن این چیزها از گذشته‌هایی بسیار دور، به ویژه با وجود چنین تفاوت‌های بزرگی، بسیار تاثیرگذار است.

نوشته کشف آثاری به نام «ردپای ارواح» در بیابان یوتا اولین بار در آی‌ تی‌ رسان منتشر شد.