واقعیت مجازی (VR) یکی از بخش‌های صنعت کامپیوتر بوده و به‌صورت مداوم در حال رشد و پیشرفت است. یکی از موارد استفاده از این فناوری، در کامپیوترها است. حال سؤال اینجاست که جهت استفاده از واقعیت مجازی، به چه سخت‌افزاری نیاز داریم؟ در این مطلب قصد داریم که در رابطه با سخت افزار مورد نیاز واقعیت مجازی در کامپیوتر از جمله هدست‌ها و سخت‌افزارهای داخلی صحبت کنیم. همچنین در رابطه با PSVR و هدست‌های موبایلی نیز بحث خواهیم کرد.

سخت افزار مورد نیاز واقعیت مجازی

پیش از هر چیز قطعا می‌خواهید بدانید که آیا سخت‌افزار شما می‌تواند نیازمندی‌های واقعیت مجازی هدستی را که به دنبال آن هستید برآورده کند یا خیر؟ احتمالا بیشتر مشکل کارت گرافیک داشته باشید تا CPU. اگر به دنبال تجربه‌ای متوسط از واقعیت مجازی هستید (مثلا با رزولوشن 2160 در 1200 در هدست و با نرخ نوسازی 90 هرتزی)، آنگاه کارت گرافیک شما حداقل باید AMD Radeon RX 580 8GB و یا Nvidia GTX 1060 6GB باشد.

جهت مقایسه قدرت کارت گرافیک خود با کارت گرافیک‌های میان-رده مناسب واقعیت مجازی، می‌توانید از این لیست کمک بگیرید. کارت گرافیک RX 580 در تست 3DMark Time Spy امتیاز 4292 را به دست می‌آورد و این در حالی است که یک کارت گرافیک اقتصادی جدیدتر همانند GTX 1660 Super در این تست، امتیاز 6089 را کسب کرده که بیشتر از حداقل موردنیاز برای تجربه واقعیت مجازی شما است.

هر چه وضوح و نرخ نوسازی هدست شما افزایش پیدا کند، آنگاه طبیعتا به کارت گرافیکی قدرتمندتر نیز نیاز دارید. رده بالاتر کارت گرافیک‌های مناسب VR، از Nvidia RTX 3060 و AMD RX 6700 XT آغاز می‌شود. خوشبختانه در این زمینه نیاز به یک CPU خوب، به اندازه نیاز به یک کارت گرافیک خوب، جدی نیست. تا زمانی که یک CPU چهار هسته‌ای مدرن اینتل و یا AMD داشته باشید، آنگاه مشکلی نخواهید داشت. در این رابطه می‌توانید به سری‌های Ryzen 5 و یا Core i5 عرضه شده پس از سال 2017، نگاهی بیندازید.

البته اگر خواهان نرخ‌های نوسازی همانند 120 هرتز و یا بالاتر هستید، آنگاه باید CPU شما از نوع Ryzen 7 و یا Core i7 باشد. در رابطه با رم نیز این قضیه بیشتر به تولیدکننده هدست شما بستگی دارد. در حالت عادی برای هدست‌های واقعیت مجازی مدرن، 8 گیگابایت رم را پیشنهاد می‌کنیم (مقدار رم پیشنهادی برای Valve Index).

اگر به دنبال تجربه‌ای نه‌چندان گران‌ قیمت باشید، آنگاه سخت‌افزارهای بالا شاید کمی شما را بترسانند. در ادامه به معرفی چندین هدست واقعیت مجازی می‌پردازیم.

هدست‌های واقعیت مجازی پیشنهادی

1. پایین-رده: Oculus Quest 2

حتی اگر علاقه‌ای هم به ویژگی‌های جداگانه این هدست نداشته باشید، آنگاه بازهم Oculus Quest 2 یکی از بهترین هدست‌های واقعیت مجازی برای کامپیوترها است. ردیاب حرکت داخلی این هدست در قیاس با هدست‌های نسل قبل، بسیار دقیق است و البته این هدست، قیمت بالایی نیز ندارد.

درست است که وضوح این هدست به 1920 در 1832 محدود شده که این مقدار برای یک هدست واقعیت مجازی کم است، اما در هر صورت Oculus Quest 2 از نرخ نوسازی 90 هرتزی پشتیبانی کرده و با ارتقای نرم‌افزار نیز می‌توانید آن را به 120 هرتز ارتقا دهید.

نرخ نوسازی 120 هرتزی برای یک هدست واقعیت مجازی عالی است، اما بسیاری از بازی‌هایی که تنها بر روی هدست اجرا می‌شوند، نمی‌توانند به این حد برسند. در هر صورت، با استفاده از Oculus Quest 2 و یک کامپیوتر می‌توانید بهتر از این قضیه نفع ببرید.

در هر صورت چه بخواهید که Oculus Quest 2 را به کامپیوتر خود وصل کنید و چه قصد انجام چنین کاری را نداشته باشید، در هر صورت Oculus Quest 2 با قیمت زیر 300 دلار، یک گزینه خوب است. این نکته را نیز به یاد داشته باشید که جهت استفاده از این دستگاه، باید از یک حساب فیسبوک استفاده کنید.

2. میان-رده: HTC Vive Cosmos

HTC Vive Cosmos را می‌توان نسخه ارتقا یافته HTC Vive (نسل قبل) به حساب آورد که از حسگرهای Lighthouse و کنترلرهای حرکتی مشابه نسخه نسل قبلی خود استفاده کرده، اما نمایشگر آن ارتقا پیدا کرده و دارای رزولوشن 2880 در 1700 است. وضوح خام این دستگاه بهتر از هدست رده بالای Valve Index است، اما باید بگوییم که نرخ نوسازی آن به اندازه گزینه ارائه شده توسط Valve، بالا نیست. در حالت کلی، بیشتر کاربران به انتخاب Valve Index تمایل دارند، اما اگر توانایی مالی خرید این دستگاه را ندارید، آنگاه HTC Vive Cosmos می‌توان یک گزینه میان-رده خوب برای شما باشد.

3. رده-بالا: Valve Index

آخرین گزینه لیست ما نیز Valve Index است. این هدست در حال حاضر بهترین تجربه را در زمینه واقعیت مجازی کامپیوتر ارائه می‌دهد. کنترلرهای حرکتی تعبیه شده در این هدست عملکرد خوبی دارند و می‌توانند حرکت انگشتان فرد را نیز تشخیص دهند. همچنین حسگرهای ارتقا یافته Lighthouse 2.0 حتی می‌توانند که نسبت به گذشته، حرکات را بهتر ردیابی کنند. وضوح این هدست بر روی 2880 در 1600 قرار داشته و همچنین این رزولوشن بالا با یک پنل IPS باکیفیت که از نرخ نوسازی 144 هرتزی نیز پشتیبانی می‌کند، ترکیب شده است.

هدست‌های جایگزین: استفاده از یک هدست واقعیت مجازی مستقل

هدست‌های VR مستقل در قیاس با هدست‌های واقعیت مجازی کامپیوتری، معایب قابل توجهی دارند. این عیب‌ها نیز به ردیابی ضعیف‌تر حرکت و همچنین گرافیک کمتر تصاویر خروجی مربوط می‌شوند، به هر حال توان پردازشی این هدست‌ها از طریق پردازنده‌های موبایلی تأمین می‌شود.

البته هدست‌های واقعیت مجازی مستقل می‌توانند در قیاس با هدست‌های کامپیوتر و یا کنسولی، قیمت خیلی کمتری نیز داشته باشند. هدستی همانند Oculus Quest 2 هنوز هم می‌تواند بسیاری از بازی‌های واقعیت مجازی محبوب همانند Beat Saber را اجرا کند.

این ویدیو را نیز ببینید: تور واقعیت مجازی دوچرخه سواری برای دوران قرنطینه

البته هدست‌های کامپیوتری در قیاس با هدست‌های مستقل یک عیب بزرگ دارند و آن این است که باید فضایی را به‌صورت جداگانه به نصب حسگرهای Lighthouse اختصاص دهید. جهت تجربه یک بازی واقعیت مجازی در حد یک اتاق، پیشنهاد می‌شود که یک فضای خالی با ابعاد 2 در 1.5 متر داشته باشید. شاید همین کمی باعث ناراحتی شما شود. به هر حال باید این تجهیزات را نیز به وسیله سیم به کامپیوتر خود وصل کنید.

تجربه هدست‌های PSVR

در ادامه بحث در رابطه با سخت افزار مورد نیاز واقعیت مجازی، به PSVR می‌رسیم. هدست‌های PSVR در زمینه‌های ردیابی حرکت، رزولوشن و حتی نرخ نوسازی، چندان با معیارهای سایر هدست‌های معرفی شده در این مطلب، مطابقت ندارند. مسئله‌ای که در اینجا وجود دارد این است که هدست‌های دیگر از پشتیبانی ناشری همانند سونی برخوردار نیستند. این غول ژاپنی همیشه مشغول توسعه تجربه‌های AAA مختلف است. با وجود سخت‌افزار و همچنین ردیابی حرکت ضعیف‌تر، هدست‌های PSVR توانسته‌اند که فاصله خود با رقبا را کاهش دهند و این مهم نیز تا حد زیادی مرهون بازی‌های پرهزینه عرضه شده بر روی این پلتفرم است.

البته باید یک موضوع را نیز در نظر گرفت و آن، عرضه PSVR2 در تاریخی نامشخص در آینده است. PSVR2 برای پلی‌استیشن 5 و سخت‌افزار این کنسول بهینه شده و طبیعتا تجربه‌ای را ارائه می‌دهد که نسل فعلی PSVR قادر به ارائه آن نیست. در نهایت باید بگوییم که اگر خواهان تجربه عناوین ارائه شده بر روی هدست‌های PSVR هستید، آنگاه این خرید این هدست، تنها گزینه شما خواهد بود.

پرسش‌های متداول

تفاوت واقعیت مجازی با واقعیت افزوده (AR) و یا واقعیت تعمیم‌یافته (XR) در چیست؟

این اصطلاحات تا حدودی به یکدیگر مرتبط بوده، اما لزوما با واقعیت مجازی یکسان نیستند. AR یا همان واقعیت افزوده، به تجربه‌ای اشاره می‌کند که بر روی فیدهای دنیای واقعی ایجاد می‌شود. در اینجا محیط واقعی اطراف خود را مشاهده کرده و فقط در برخی از جاها، آیتم‌های مجازی را مشاهده می‌کنید. تمامی هدست‌های معرفی شده در این مطلب به غیر از PSVR، از لحاظ تئوری از واقعیت افزوده پشتیبانی می‌کنند و دلیل این قضیه نیز به دوربین‌های تعبیه شده در آن‌ها مربوط می‌شود. این روزها واقعیت افزوده بیشتر به حوزه موبایلی محدود شده است.

XR یا همان واقعیت تعمیم‌یافته نیز یک اصطلاح عمومی بوده که فناوری‌های واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و همچنین واقعیت ترکیبی (Mixed Reality) را توصیف می‌کند. واقعیت مجازی نیز برخلاف واقعیت افزوده و یا واقعیت ترکیبی، کاری به محیط واقعی اطراف شما نداشته و بنابراین تمامی محیطی را که در داخل هدست مشاهده می‌کنید، به‌صورت مجازی شبیه‌سازی می‌کند.

آیا کنسول‌های ایکس‌باکس وان و ایکس‌باکس سری ایکس|اس از واقعیت مجازی پشتیبانی می‌کنند؟

خیر و متأسفانه ظاهرا مایکروسافت نیز برنامه‌ای در این رابطه ندارد. یک بار فیل اسپنسر در مراسم E3 می‌گفت که چنین فناوری‌هایی باعث دور شدن بازی‌بازان از یکدیگر می‌شوند.

منظور از واقعیت مجازی در مقیاس یک اتاق چیست؟

منظور از این اصطلاح این است که می‌توانید در داخل یک فضای محدود، به قدم زدن پرداخته و با نقاط مختلف آن، تعامل داشته باشید. در این رابطه باید هم ردیاب‌های خوب و هم کنترلرهای حرکتی عالی داشته باشید. اگر بتوانید که فضای موردنیاز حرکت کردن خود و همچنین فضای موردنیاز نصب ایستگاه‌های ردیابی را فراهم کنید، آنگاه هدست‌های واقعیت مجازی مبتنی بر کامپیوتر، از سایر گزینه‌ها پیشی خواهند گرفت.

پیش‌تر، هدست‌های مستقل از چنین ویژگی‌هایی پشتیبانی نمی‌کردند، اما در نهایت هدست‌های Oculus Quest با پشتیبانی از ردیابی 6DOF و بدون نیاز به ردیابی خارجی، این موضوع را امکان‌پذیر کردند. فناوری به کار رفته در این هدست‌ها، مبتنی بر دوربین‌ها بوده و حداقل در زمان نوشتن این مطلب، در قیاس با هدست‌هایی که حسگرهای خارجی دارند، دقت کمتری را ارائه می‌دهد.

سخن پایانی

در بالا سعی کردیم که در رابطه با سخت افزار مورد نیاز واقعیت مجازی، اطلاعاتی را به شما ارائه دهیم. فضای واقعیت مجازی فعلی، تحت حاکمیت هدست‌های مستقل و فناوری‌های ردیابی حرکت پیشرفته قرار دارد. مدت‌ها از توقف پروژه‌‎هایی همانند Google Cardboard می‌گذرد. با انتشار بازی‌هایی همانند Half-Life: Alyx و همچنین عرضه Oculus Quest 2، واقعیت مجازی توانست که محبوبیت خود را افزایش دهد.

نوشته جهت تجربه واقعیت مجازی به چه سخت‌افزاری نیاز داریم؟ اولین بار در اخبار فناوری و موبایل پدیدار شد.

گفته می‌شود تیم کوک قصد دارد پیش از بازنشستگی، حداقل از یک محصول جدید و بسیار مهم رونمایی کند.

پژوهشگران با انجام آزمایش به کمک واقعیت مجازی، دریافته‌اند که افراد معمولا در واقعیت کاری را انجام می‌دهند که از نظر اخلاقی ناپسند می‌دانند.

طبق گزارش‌ها، سونی می‌خواهد هدست واقعیت مجازی PSVR 2 را برای کنسول خانگی پلی استیشن ۵ در تعطیلات زمستانی ۲۰۲۲ به بازار عرضه کند.