انواع اینترنت ثابت و حرکت به سمت ۵G خانگی
اینترنت ثابت می‌تواند محدود به یک محدوده جغرافیایی خاص باشد که اینترنت‌های ADSL،VDSL و فیبر را شامل می‌شود یا سرویس‌های ثابت بی‌سیم که انواع وایمکس و TD-LTE را ارائه می‌دهند و یکی از جدیدترین انواع اینترنت ثابت، 5G FWA و استفاده از 5G برای اینترنت خانگی است.
انواع سرویس‌های موجود اینترنت در ایران، به‌دلیل داشتن ویژگی‌های متمایز از هم، برای کاربران با شرایط مکانی و موقعیتی متفاوت ارائه می‌شود. سرویس‌های پرسرعت فراهم‌شده از سرویس‌های ثابت تا نقطه به نقطه و درنهایت همراه را شامل می‌شوند که هر سرویس نیز در خود دارای انواع مختلفی سرویس‌های متمایز از هم است که کاربران اینترنتی بسته به شرایط و نیاز خود می‌توانند مناسب‌ترین سرویس را انتخاب کنند.
در سال‌های گذشته با توجه به تعداد زیاد شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ارتباطی به‌ویژه خدمات پهنای باند و ADSL در کشور، در قالب مجوزهای ISP/ISDP یا PAP سازمان تنظیم مقررات رادیویی ایران به عنوان مرجع صدور پروانه‌های ارتباطی و مخابراتی در ایران، تصمیم به ساماندهی و تجمیع این تعداد زیاد از اپراتورها و ارائه‌دهندگان خدمات ارتباط ثابت در زمینه‌های ارتباط تلفن ثابت یا پهنای باند اینترنت گرفت. حاصل این کار ارائه دو نوع پروانه/مجوز به نام‌های پروانه ارائه خدمات ارتباطی ثابت (ServCo) و پروانه/مجوز ایجاد و بهره‌برداری از شبکه ارتباطات ثابت (FCP) است.
شرکت‌های SERVCO توزیع‌کننده اینترنت به مصرف‌کننده نهایی هستند، زیرا برای ارائه خدمات اینترنتی باید از شبکه ارتباطی میزبان استفاده کنند. شرکت‌هایی که دارای پروانه SERVCO باشند، امکان ایجاد شبکه ارتباطی خاص خود را ندارند و باید بر بستر یک شبکه ارتباطی میزبان به ارائه خدمات اینترنت پرسرعت یا تلفن ثابت و دیگر خدمات بپردازند. طبق تعریف سازمان تنظیم مقررات این شرکت‌ها، وظیفه ارائه خدمات محتوایی، ارتباطی، انتقال داده و ارزش‌افزوده به مشترکین بر بستر شبکه موضوع پروانه اپراتور میزبان را دارند.
شرکت‌های دارنده پروانه FCP از ادغام شرکت‌هایی که مجوز ISDP (توزیع پهنای باند اینترنت) و مجوز PSTN (ارائه خدمات تلفن ثابت) داشتند، به وجود آمدند. واژه FCP مخفف Fixed Communication Provider به معنای تامین‌کننده ارتباطات ثابت است، این شرکت‌ها می‌توانند هرگونه خدمات ارتباطی و انتقال داده را بر بستر شبکه ارائه دهند و خدماتی از قبیل دسترسی به اینترنت پرسرعت، دسترسی به شبکه ملی اطلاعات، توزیع و فروش پهنای باند اینترنت، ارائه خدمات تلفن ثابت، تلفن مبتنی بر IP یا همان VOIP، خدمات وای‌فای، فیبر نوری و چند مورد سرویس دیگر را شامل می‌شوند.
شرکت‌های تامین‌کننده ارتباطات ثابت FCP، به یک مکان مشخص و محدوده جغرافیایی خاص یا بستر فیزیکی محدود هستند و خارج از این محدوده مشخص، امکان استفاده از این سرویس وجود ندارد. در حال حاضر ۱۷ شرکت دارنده پروانه ایجاد و بهره برداری از شبکه ارتباطات ثابت (FCP) هستند که فهرست آنها در وب‌سایت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی آمده است و کاربران با مقایسه تعرفه‌ها و خدمات این شرکت‌ها می‌توانند سرویس مورد نظر خود را انتخاب کنند.
اینترنت ADSL مخفف Asymmetric Digital Subscriber Line است و جزو قدیمی‌ترین سرویس‌های اینترنت در جهان است که با استفاده از خطوط تلفن ثابت و بدون ایجاد مزاحمت برای تماس‌های صوتی (اتفاقی که در دایال‌آپ رخ می‌داد)، اطلاعات را از مراکز مخابراتی به روی مودم می‌آورد. اتصال اینترنت ADSL را می‌توان روی خطوط تلفن ثابت ایجاد کرد و نیازی به کابل‌کشی و نصب خطوط جدید ندارد. اینترنتADSL ، ارزان و نسبت به انواع دیگر اینترنت پهن‌باند در دسترس و راه‌اندازی سریع و ساده‌تری دارد؛ با وجود این، محدودیتهایی از جمله سرعت دانلود کمتر از ۲۴ مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود کمتر از دو مگابیت روبه‌روست.
اینترنت VDSL مخفف Very-high-bitrate Digital Subscriber Line و روی بسترهای کابل‌های شبکه است؛ بنابراین برخلاف ADSL از خطوط تلفن ثابت شهری برای انتقال اطلاعات استفاده نمی‌کند و نیاز به کابل‌کشی دارد. البته سرعت دانلود روی اینترنت VDSL نزدیک به پنج برابر سرعت دانلود ADSL است و سرعت آپلود آن نیز ۱۰ برابر ADSL است.
اینترنت فیبر نوری (FTTx) مبتنی‌بر کابل‌های فیبر نوری است و از کابل‌های مسی یا خطوط تلفن استفاده نمی‌کند و کابل‌های فیبر نوری انتقال‌دهنده اطلاعات هستند. به دلیل استفاده اینترنت فیبر نوری از سیگنال‌های نوری، کیفیت و سرعت بیشتری نسبت به ADSL و VDSL دارد و می‌تواند یک کیفیت و سرعت را بدون در نظر گرفتن فاصله کاربر تا سرویس‌دهنده ارایه دهد. فیبر نوری می‌تواند سرعت‌های دانلود و آپلودی بالغ بر یک گیگابیت ارائه دهد.
یکی دیگر از انواع اینترنت پرسرعت، سرویس‌های ثابت بی‌سیم (Fixed Wireless Access) است. شرکت‌هایی که دارای پروانه FWA هستند انواع وایمکس، TD-LTE و اینترنت نقطه‌به‌نقطه بی‌سیم را ارائه می‌دهند که همان اینترنت پرسرعت ثابت هستند، با این تفاوت که در همان حوزه مکانی قابلیت اتصال بی‌سیم را دارند و همچنین امکان اتصال چند دستگاه، به‌صورت همزمان را فراهم می‌کنند.
اینترنت TD-LTE حداکثر سرعت آزمایشگاهی ۱۱۰ مگابیت بر ثانیه را دارد و حداکثر سرعت عملیاتی آن هم، ۴۰ مگابیت بر ثانیه برآورد شده است. محدودیت این سرویس قطع سرویس در صورت جابجایی بین آنتن‌ها، کاهش کیفیت سرویس با افزایش فاصله کاربر از آنتن و یا وجود اختلال‌های رادیویی، تعرفه بالاتر به دلیل نوع سرویس، هزینه نصب و نگهداری بالا و استفاده اختصاصی از فرکانس رادیویی است.
همچنین یکی از جدیدترین انواع اینترنت ثابت، 5G FWA و استفاده از 5G برای اینترنت خانگی است و به‌نوعی نقشه راه 5G از FWA یا Fixed Wireless Access شروع می‌شود. اگر یک سایت 4G با پهنای باند ۱۰۰ مگابیت‌برثانیه و ۴۰ مگاهرتز فرکانس، یک دکل برای کاربرانش عرضه کند، تست‌های 5G می‌تواند سه گیگابایت‌برثانیه عرضه کند، یعنی حتی تا ۳۰ برابر کیفیت روی یک پهنای باند فرکانسی محدود، ظرفیت را بالا می‌برد.
البته این ارقام بدین معنا نیست که می‌توانید روی گوشی‌تان سرعت سه گیگابیت دریافت کنید، چون این ظرفیت به تعداد کاربران تقسیم می‌شود، اما ارائه ۱۰۰ مگابیت ظرفیت شبکه با ارائه ۳ گیگابیت ظرفیت برای ۲۰۰ مشترک تفاوت زیادی دارد.
