سرکوب قیمتی اینترنت ثابت

تعرفه اینترنت ثابت در حالی طی سال‌های اخیر با سیاست‌های دستوری ثابت نگه داشته شده که به دلیل تورم و قیمت ارز، هزینه نگهداری تجهیزات و سرمایه‌گذاری در این بخش به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. نتیجه سیاست اجبار بر ارائه‌دهندگان خدمات برای سرکوب قیمتی اینترنت ثابت به افت تدریجی کیفیت و سرازیر شدن کاربران به سمت اینترنت موبایل منجر شده است.
 
 
گلایه‌های مکرر کاربران از سرعت و کیفیت اینترنت ثابت و جایگاه 136 ایران در رده‌بندی جهانی سرعت اینترنت در کنار ناامیدی فعالان این بخش از بهبود این وضع به خوبی گویای وضعیت فاجعه‌بار اینترنت ثابت در کشور است. اکنون بسیاری از کاربران برای تامین نیاز ارتباطی خود به ناچار اینترنت موبایل را جایگزین اینترنت ثابت کرده‌اند و با وجود هزینه اندکی بالاتر، آن را ترجیح می‌دهند. این درحالی است که متوسط سرعت اینترنت موبایل اکنون با گذر از مرز سرعت 30 مگابیت بر ثانیه رو به بهبود است و در رده 79 جهانی قرار دارد. در تشریح عقب‌ماندگی کشور در بحث توسعه اینترنت ثابت، چالش‌های بسیاری مطرح می‌شود اما بسیاری از فعالان این حوزه معتقدند قیمت‌گذاری دستوری دولت برای قیمت اینترنت ثابت، انحصار شرکت مخابرات بر زیرساخت‌ها و متناسب نبودن تغییرات قیمت اینترنت با نرخ تورم از اصلی‌ترین علل این توسعه‌نیافتگی هستند. ثابت نگه داشتن تعرفه اینترنت ثابت طی سال‌های اخیر درحالی اتفاق افتاده است که تورم و افزایش قیمت ارز، هزینه‌های سرویس‌دهندگان اینترنت پهن باند ثابت را به میزان قابل‌توجهی افزایش داده و همین عدم توازن در درآمد و هزینه این شرکت‌ها موجب شده نه‌تنها توسعه این شبکه به نسل‌های بعدی ممکن نباشد، بلکه روزبه‌روز از کیفیت سرویس‌دهی کاسته شود.
 
طبق گزارش اخیر اسپید تست، در ماه آوریل سال 2021 متوسط سرعت جهانی اینترنت ثابت حدود 12/ 102 مگابیت بر ثانیه بوده است؛ درحالی‌که متوسط سرعت اینترنت ثابت در ایران تنها 17/ 19 مگابیت بر ثانیه برآورد شده و جایگاه کشور در رده‌بندی جهانی، نسبت به ماه پیش از آن چهار پله افت کرده است. درحال‌حاضر شرکت مخابرات ایران را می‌توان اصلی‌ترین بازیگر حوزه اینترنت ثابت دانست که به تنهایی بیش از 60 درصد بازار اینترنت ثابت را در دست دارد. با این حال، با توجه به انحصاری که این شرکت در سیم‌های مسی که بستر توسعه ADSL هستند دارد، امکان توسعه از چندین شرکت خصوصی دیگری که 40 درصد از سهم بازار اینترنت ثابت را در اختیار دارند گرفته شده است. با آنکه در اکثر کشورهای دنیا جدیدترین تکنولوژی‌های ارتباطی به سرعت درحال جایگزینی و توسعه هستند، فناوری‌های اینترنت ثابت در ایران از سطح ADSL فراتر نرفته است و تازه شرکت‌های خصوصی برای تامین اینترنت ثابت مشترکان با استفاده از همین فناوری قدیمی نیز با موانع بسیاری رو به رو هستند.
 
 کاهش حداقل 60 درصدی درآمدها
سیاست کاهش تعرفه اینترنت مشترکان را که به کاهش درآمد شرکت مخابرات و سرویس‌دهندگان خصوصی اینترنت ختم شد می‌توان سرمنشأ توقف توسعه اینترنت ثابت و سرمایه‌گذاری در آن به حساب آورد. براساس مصوبه 181 در سال 92، مقرر شد تعرفه اینترنت برای مشترک خانگی نهایی 35 درصد کاهش پیدا کند و این کاهش درآمد ایجاد شده برای سرویس‌دهندگان از محل‌های دیگری مثل تخفیف پهنای باند اینترنت و دیگر امکاناتی که از مخابرات دریافت می‌کردند جبران شود. طی سال 95 نیز این سیاست در مصوبه‌های 254 و 237 توسط وزارت ارتباطات دنبال شد و مجدد کاهش تعرفه پهنای باند و ADSL در دستور کار قرار گرفت. در نهایت در آذر 96 نیز مدل قیمت‌گذاری و سرویس‌دهی تغییر کرد و قرار شد براساس میزان مصرف مشتری سرویس داده شود و فقط هزینه آبونمان ماهانه دریافت شود.  محمدعلی یوسفی‌زاده، مدیرعامل آسیاتک در تشریح ضربه کنترل دستوری قیمت‌ها به سرویس‌دهی اینترنت ثابت در کشور به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: تاثیر مجموع این سیاست‌ها برای کنترل قیمت‌های ارائه سرویس اینترنت ثابت، کاهش حدودا 62 درصدی درآمد سرویس‌دهندگان اینترنت طی سال‌های 92 تا 96 بوده و در چهار سال بعدی تا امروز نیز تعرفه سرویس‌دهی اینترنت FIX تغییر نکرده و ثابت مانده است. این درحالی است که طی این مدت شرکت‌ها برای مدیریت هزینه‌هایشان با تورم حداقل 40 درصدی و افزایش چشمگیر قیمت دلار درگیر بوده و در چنین شرایطی نه‌تنها نتوانسته‌اند درآمد خود را متناسب با این تغییرات افزایش دهند، بلکه نسبت به سال 92 بیش از60 درصد کاهش مستقیم درآمدی داشته‌اند. وی می‌افزاید: صنایع ارتباطی ذاتا نیاز به سرمایه‌گذاری مداوم در تکنولوژی‌های جدید دارند. در چنین شرایطی که شرکت‌ها نمی‌توانند همپای افزایش تورم و نوسانات ارز، هزینه‌های روتین کسب‌وکارشان را تامین کنند، چطور می‌توان انتظار توسعه و افزایش کیفیت ارتباطات را داشت.
 
فناوری ADSL در اکثر کشورهای دنیا از دور خارج شده و تکنولوژی‌های جدیدی وارد میدان شده‌اند. این درحالی است که سرویس‌دهندگان خصوصی اکنون نه‌تنها نتوانسته‌اند- به‌رغم تهیه تجهیزات لازم برای توسعه- شبکه ارتباطی کشور را به نسل‌های بعدی مانند VDSL ارتقا دهند، بلکه در توسعه سرویس‌دهی در همین ADSL نیز با مشکل مواجهند. بخش اعظم شبکه زیرساخت سیم مسی ارتباط ثابت کشور در اختیار مخابرات است. شرکت‌های سرویس‌دهنده خصوصی برای آنکه بتوانند سطح سرویس‌دهی خود را گسترش دهند و مشترکان جدیدی به شبکه اضافه کنند، نیازمند سیم‌کشی‌های جدیدی هستند. اما همین قیمت‌گذاری دستوری باعث شده این کار برای شرکت مخابرات به صرفه نباشد و این شرکت حاضر نشود سیم‌کشی‌های تازه‌ای به شبکه اضافه کند. یوسفی‌زاده می‌افزاید: در تعرفه دولتی هزینه سیم رانژه 12 هزار تومان تعیین شده، درحالی‌که اگر مخابرات بخواهد سیم‌کشی تازه‌ای انجام دهد خود باید 50 هزار تومان برای خرید این سیم هزینه کند و هزینه‌های کارگر و کارگذاری این سیم‌ها و... نیز به آن افزوده شود. به همین دلیل مخابرات حاضر به همکاری نشده و در بخش‌هایی هم که مجبور به اضافه کردن زیرساخت باشد، ممکن است به‌واسطه قیمتی که تعیین شده، پیمانکار از سیم‌های دست دوم و کم‌کیفیت‌تر استفاده کند یا به هر نحوی از کار زده شود تا بتواند کمترین ضرر را برای مخابرات ایجاد کند.
 
اواخر سال گذشته داود زارعیان، معاون امور مشتریان مخابرات در رویداد «کیفیت اینترنت» با گلایه از نوع تعرفه‌گذاری انجام شده از سوی سازمان تنظیم مقررات و چالش‌هایی که این شرکت برای توسعه زیرساخت‌ها با آن مواجه است گفت: «ما از رگولاتوری می‌خواهیم تعرفه‌ها را به قیمت سال ۸۲ برگرداند. زارعیان با تاکید بر این موضوع که در چند سال اخیر هیچ قانون برد-بردی تصویب نشده است، گفت که سهم مخابرات در بخش ADSL نزدیک به ۱۰درصد است. او توضیح داد: «خط تلفن ثابت با هزینه ۲۱ هزار تومان نگهداری می‌شود. چگونه می‌شود یک همکاری برد- برد با شرکت‌های خصوصی در این فضا داشت. ما در مخابرات در ماه برای ۱۰میلیون مشترک صورت‌حساب صادر می‌کنیم. مشترکانی که میانگین صورت‌حساب آنها ۱۵۰۰ تومان است، درحالی‌که بانک‌مرکزی هزینه صدور قبض را ۲۴۰۰ تومان کرده است. اینکه تعرفه تغییری نکرده است باعث افتخار نیست و مانع رشد است.»
 
مدیرعامل آسیاتک تصریح می‌کند، تا پیش از این قیمت‌گذاری دستوری، شرکت‌های خصوصی خود از محل درآمدهای معمول خود برای سرمایه‌گذاری در نسل‌های بعدی تکنولوژی استفاده می‌کردند و می‌توانستند بسترهای ارتباطی کشور را همپای تکنولوژی جهانی پیش ببرند، اما اکنون شرایط به‌گونه‌ای است که تامین هزینه‌های معمول به‌شدت دشوار شده است. یوسفی‌زاده می‌افزاید: این شرایط باعث شده بسیاری از فعالان بنام این صنعت که از زمان تولد این فناوری قدم به قدم آن را در کشور توسعه می‌دادند، کسب‌وکار خود را واگذار کرده و به صنایع دیگر مهاجرت کنند. این خود آسیب دیگری است که صنعت اینترنت ثابت کشور از این سیاست قیمت‌گذاری دستوری دیده است.
 
  ظهور رقیب جدید
بین سال‌های 95 و 96 شرکت‌های خصوصی ارائه‌دهنده اینترنت ثابت قصد داشتند به هزینه خود و طی یک همکاری مشترک، زیرساخت مسی مخابرات را برای توسعه VDSL به فیبر نوری ارتقا دهند. درحالی که این طرح نیز به‌واسطه عدم حمایت و مانع تراشی‌های جدیدی که منجر به کاهش قابل ملاحظه درآمد سرویس‌دهندگان شد، به سرانجام نرسید. مدیرعامل آسیاتک در این باره می‌گوید: اگر فازجدید سیاست‌های کنترل دستوری قیمت‌ها در آن مقطع اجرایی نمی‌شد، با سرمایه‌گذاری حدودا دو هزار میلیارد تومانی، بیش از 10 میلیون پورت VDSL کاشته می‌شد و با ارتقا به این نسل ارتباطی جدید، نه‌تنها سرعت اینترنت چند برابر میزان فعلی شده بود، بلکه درآمد تمامی طرفین ازجمله شرکت مخابرات افزایش قابل‌توجهی می‌یافت.
 
درحالی‌که سرویس‌دهندگان اینترنت ثابت در شرایط بسیار سختی قرار گرفته بودند، در سال 96 توسعه اینترنت موبایلی اجرایی شد. برخلاف زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه اینترنت ثابت که نیازمند حفاری و کار گذاشتن فیبر و... است، توسعه اینترنت موبایل با به‌روزرسانی برخی تجهیزات میسر می‌شد. به همین دلیل اپراتورهای همراه توانستند با چابکی بیشتری به نسل جدید ارتقا پیدا کرده و از سرویس‌دهندگان اینترنت ثابت پیش بیفتند. یوسفی‌زاده می‌گوید: طی توسعه اینترنت موبایلی در آن زمان، بیش از 35 درصد از مشترکان اینترنت ثابت ریزش کرده و با جایگزینی اینترنت موبایلی را جایگزین اینترنت ثابت کردند. وی می‌افزاید: در نتیجه افزون بر روند کاهشی درآمد که به‌واسطه سیاست‌های قیمت دستوری ایجاد شده بود، ریزش این حجم عظیم از کاربران ضربه دیگری بر درآمد سرویس‌دهندگان ثابت وارد کرد.
 
این فعال صنعت اینترنت ثابت در تشریح اثرگذاری توسعه اینترنت موبایلی بر کسب‌وکارهای اینترنت ثابت می‌گوید: بدون شک توسعه شبکه اینترنت موبایلی گام موثری در توسعه کسب‌وکارها خصوصا استارت‌آپ‌های اینترنتی بوده است، اما انتقادی که بر این توسعه وارد است، نوع قیمت‌گذاری این سرویس‌هاست. به‌رغم هزینه‌های بالایی که سرویس‌دهی در بحث اینترنت موبایل وجود دارد، قیمت این سرویس چیزی نزدیک به قیمت اینترنت ثابت تعریف شد. در نتیجه کاربران ترجیح می‌دادند با این تفاوت قیمتی اندک، اینترنت موبایل را جایگزین استفاده از اینترنت ثابت کنند و حتی برای مصرف معمول در خانه نیز از شبکه اینترنت موبایلی استفاده کنند. وی می‌افزاید: این درحالی است که حتی در کشورهای توسعه یافته نیز چنین نوع قیمت‌گذاری انجام نمی‌شود و هزینه اینترنت موبایل مبلغی بیش از 10 برابر تعرفه اینترنت ثابت آن کشورها تعیین می‌شود. اما سیاستگذاران ارتباطی کشور نه‌تنها قیمت‌گذاری حداقل سه برابری را نیز قبول نکردند، بلکه قیمت اینترنت موبایل را چیزی در حدود تعرفه اینترنت ثابت بستند.
 
وی تاکید می‌کند: به‌دلیل کیفیت سرویس و تعداد کاربرانی که سرویس‌دهندگان موبایلی داشتند، هنوز می‌توانند در عرصه رقابت بمانند و با سود ولو اندک، برای توسعه هزینه کنند؛ درحالی‌که سرویس‌دهندگان ثابت نه‌تنها چنین امکانی را ندارند، بلکه در میدان رقابت با تکنولوژی، سرعت و کیفیت بالاتر سرویس‌های اینترنت موبایلی، نمی‌توانند توجه کاربران را به خود جلب کنند. به گفته یوسفی‌زاده اکنون هزینه‌های اینترنت موبایلی به قدری برای کاربران به صرفه است که حتی ترجیح می‌دهند خدمات پرترافیکی مانند استفاده از VODها را نیز با اینترنت موبایل و روی گوشی‌های خود دریافت کنند و این در هیچ کجای دنیا متداول نیست. طبق آمارهای ارائه شده از سوی آسیاتک، اکنون مصرف ماهانه اینترنت پهن باند موبایلی برای هر کاربر در دنیا بین 5 تا 10 گیگابایت است. درحالی‌که این رقم برای هر کاربر ایرانی چیزی حدود 30 گیگ اینترنت همراه و 100 گیگ اینترنت ثابت است و این توزیع استانداردی نیست. سیاست تعیین قیمت بسیار پایین برای تعرفه اینترنت موبایل موجب شده نیاز کاربران به اینترنت موبایل و ثابت به درستی توزیع نشود و بخش عمده این تقاضا روانه شبکه موبایل کشور شود.
 
  پیش‌بینی «کندی توسعه» برای 5G
به‌رغم توسعه سریع اینترنت 4G در کشور، پیش‌بینی می‌شود توسعه سریع 5G چندان میسر نباشد. تکنولوژی نسل پنجم اینترنت همراه به‌گونه‌ای است که برای توسعه، به شبکه فیبری ارتباطات اینترنت ثابت نیاز دارد. درحالی‌که طی سال‌های اخیر توسعه فیبر این شبکه به دلایل گفته شده به قدری ناکام بوده است که به‌نظر می‌رسد اثرات آن به سرعت بر توسعه نسل جدید اینترنت همراه نیز اثر گذارد و در روند آن اختلال ایجاد کند. فعالان صنعت اینترنت ثابت معتقدند به‌رغم آنکه طی این سال‌ها سرویس‌دهندگان موبایلی از مزیت ارتقای چابک‌تر به نسل ارتباطی جدید بهره می‌جستند، در یکی دو سال آینده همین توسعه‌نیافتگی زیرساخت‌های اینترنت ثابت، دامن‌گیر سرویس‌دهندگان اینترنت موبایلی شود و توسعه نسل بعدی اینترنت همراه یعنی 5G را تحت تاثیر قرار دهد. آنها معتقدند با شرایط حاضر، روند توسعه این نسل اینترنت همراه در ایران بسیار کند و مشروط به توسعه شبکه اینترنت ثابت خواهد بود.
 
مجید رئیسی، قائم‌مقام شرکت «های‌وب» با اشاره به آسیب‌هایی که سرویس‌دهندگان اینترنت پهن‌باند ثابت به‌واسطه شرایط موجود دیده‌اند، به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: مهم‌ترین عامل عدم رشد ارتباطات ثابت، طولانی بودن مدت‌زمان بازگشت سرمایه و موانع موجود در ایجاد شبکه است. وی معتقد است: مهم‌ترین اقداماتی که می‌توان با هدف تسهیل توسعه و جبران عقب‌ماندگی موجود انجام داد، به‌اشتراک‌گذاری امکانات پایه مورد نیاز ایجاد شبکه، مانند داکت‌های زمینی یا مسیرهای هوایی توزیع برق است. رئیسی تاکید می‌کند: اینکه این انتظار وجود داشته باشد که سرمایه‌گذاری در این حوزه از صفر آغاز شود و بدون اشتراک‌گذاری برخی منابع موجود، مانند استفاده از مسیرهای هوایی و زمینی این کار انجام شود، منجر به طولانی شدن مدت زمان سرمایه‌گذاری و عدم تمایل سرمایه‌گذار می‌شود. عملا در این حوزه نیاز است که منابع مخابرات ایران، شهرداری‌ها و توانیر به قیمت مناسب در اختیار گذاشته شود.
 
  کاربران: اینترنت گران است!
به‌رغم تمامی گلایه‌هایی که فعالان صنعت اینترنت کشور درباره پایین بودن تعرفه‌ها و کفاف ندادن آن برای تامین هزینه سرویس‌دهی به کاربران دارند، هنوز بسیاری از کاربران معتقدند هزینه اینترنت بالاست و باید کاهش یابد.
 
یوسفی‌زاده، مدیرعامل آسیاتک، در پاسخ به این دغدغه و گلایه کاربران مبنی بر گرانی اینترنت می‌گوید: چنین گفته‌هایی ناشی از ذهنیت اشتباهی است که سیاست‌های وزارت ارتباطات در کاربران ایجاد کرده است، درحالی‌که اگر طی این سال‌ها با قیمت‌گذاری دستوری قیمت اینترنت ثابت نگه داشته نمی‌شد و متناسب با دیگر هزینه‌های خانوار افزایش می‌یافت، هم این ذهنیت اشتباه در کاربران ایجاد نمی‌شد و هم جلوی توسعه اینترنت و ارتقا به نسل‌های جدید گرفته نمی‌شد. وی تاکید می‌کند: چنانچه قیمت‌ها به صورت آزاد در‌ نظر گرفته می‌شد و شرکت‌ها امکان پیدا می‌کردند که متناسب با فناوری‌های جهانی رشد کنند، به‌واسطه تغییر مصرف کاربران و رشد ایجادشده هزینه‌های نهایی برای کاربران نهایی به‌صرفه‌تر می‌شد، کمااینکه در دهه 80، برای یک ساعت اینترنت دایال‌آپ، برای کارت‌های یک‌ساعته و سرعت چندکیلوبیت بر ثانیه، حدود هزار تومان هزینه می‌کردند اما اکنون چندین گیگ اینترنت را با قیمتی به‌مراتب پایین‌تر می‌توانند تهیه کنند و همه اینها ناشی از تغییر رفتار مصرف کنندگان و میزان مصرف معمول هر کاربر به‌واسطه ورود نسل‌های جدید ارتباطات است. در نتیجه چنانچه فناوری‌های جدید نسل‌ جدید وارد کشور شوند، به مرور زمان، هزینه کاربران در ازای خرید هر گیگ ترافیک کاهش خواهد یافت.
 
وی تاکید می‌کند: باید پذیرفت که ورود اینترنت به زندگی خانواده‌ها، به‌واسطه تغییر رفتاری ایجادشده خواه‌ناخواه بخشی از هزینه‌های خانواده را کم کرده است. مثلا پیش‌تر زحمت و هزینه تردد برای انجام یک خرید فیزیکی، با یک خرید اینترنتی جایگزین شده و همین ارزش خلق‌شده مستلزم صرف هزینه است. مدیرعامل آسیاتک اظهار می‌کند که روند اتخاذشده برای تعرفه اینترنت ثابت، حیات شرکت‌های سرویس‌دهنده را به‌خطر انداخته است. وی می‌افزاید: در سال‌جاری، تنها 50 درصد به هزینه‌های منابع انسانی شرکت افزوده شده، درحالی‌که در بهترین حالت درآمد ما به‌واسطه تعرفه خدمت‌رسانی ثابت تغییر نکرده است.
 
قائم‌مقام شرکت «های وب» معتقد است، چنانچه افزایش مصرف کاربران که عموما ناشی از تغییر الگوهای رفتار مصرفی و نیازهای آنان است نبود، با شرایط ثابت ماندن تعرفه‌ها که منجر به کاهش درآمد سرویس‌دهندگان از سال 96 به بعد شد، شرایط بسیار بحرانی می‌شد. مادامی که برای سرمایه‌گذاران این صنعت صرفه اقتصادی ایجاد نشود، نمی‌توان برای کشور در این بخش آینده روشنی متصور بود و بدون شک با رشد جهانی تکنولوژی‌ها، جایگاه ایران در رده‌بندی متوسط سرعت اینترنت کشورهای مختلف، ماه به ماه بدتر خواهد شد.

سرکوب قیمتی اینترنت ثابت

تعرفه اینترنت ثابت در حالی طی سال‌های اخیر با سیاست‌های دستوری ثابت نگه داشته شده که به دلیل تورم و قیمت ارز، هزینه نگهداری تجهیزات و سرمایه‌گذاری در این بخش به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. نتیجه سیاست اجبار بر ارائه‌دهندگان خدمات برای سرکوب قیمتی اینترنت ثابت به افت تدریجی کیفیت و سرازیر شدن کاربران به سمت اینترنت موبایل منجر شده است.
 
 
گلایه‌های مکرر کاربران از سرعت و کیفیت اینترنت ثابت و جایگاه 136 ایران در رده‌بندی جهانی سرعت اینترنت در کنار ناامیدی فعالان این بخش از بهبود این وضع به خوبی گویای وضعیت فاجعه‌بار اینترنت ثابت در کشور است. اکنون بسیاری از کاربران برای تامین نیاز ارتباطی خود به ناچار اینترنت موبایل را جایگزین اینترنت ثابت کرده‌اند و با وجود هزینه اندکی بالاتر، آن را ترجیح می‌دهند. این درحالی است که متوسط سرعت اینترنت موبایل اکنون با گذر از مرز سرعت 30 مگابیت بر ثانیه رو به بهبود است و در رده 79 جهانی قرار دارد. در تشریح عقب‌ماندگی کشور در بحث توسعه اینترنت ثابت، چالش‌های بسیاری مطرح می‌شود اما بسیاری از فعالان این حوزه معتقدند قیمت‌گذاری دستوری دولت برای قیمت اینترنت ثابت، انحصار شرکت مخابرات بر زیرساخت‌ها و متناسب نبودن تغییرات قیمت اینترنت با نرخ تورم از اصلی‌ترین علل این توسعه‌نیافتگی هستند. ثابت نگه داشتن تعرفه اینترنت ثابت طی سال‌های اخیر درحالی اتفاق افتاده است که تورم و افزایش قیمت ارز، هزینه‌های سرویس‌دهندگان اینترنت پهن باند ثابت را به میزان قابل‌توجهی افزایش داده و همین عدم توازن در درآمد و هزینه این شرکت‌ها موجب شده نه‌تنها توسعه این شبکه به نسل‌های بعدی ممکن نباشد، بلکه روزبه‌روز از کیفیت سرویس‌دهی کاسته شود.
 
طبق گزارش اخیر اسپید تست، در ماه آوریل سال 2021 متوسط سرعت جهانی اینترنت ثابت حدود 12/ 102 مگابیت بر ثانیه بوده است؛ درحالی‌که متوسط سرعت اینترنت ثابت در ایران تنها 17/ 19 مگابیت بر ثانیه برآورد شده و جایگاه کشور در رده‌بندی جهانی، نسبت به ماه پیش از آن چهار پله افت کرده است. درحال‌حاضر شرکت مخابرات ایران را می‌توان اصلی‌ترین بازیگر حوزه اینترنت ثابت دانست که به تنهایی بیش از 60 درصد بازار اینترنت ثابت را در دست دارد. با این حال، با توجه به انحصاری که این شرکت در سیم‌های مسی که بستر توسعه ADSL هستند دارد، امکان توسعه از چندین شرکت خصوصی دیگری که 40 درصد از سهم بازار اینترنت ثابت را در اختیار دارند گرفته شده است. با آنکه در اکثر کشورهای دنیا جدیدترین تکنولوژی‌های ارتباطی به سرعت درحال جایگزینی و توسعه هستند، فناوری‌های اینترنت ثابت در ایران از سطح ADSL فراتر نرفته است و تازه شرکت‌های خصوصی برای تامین اینترنت ثابت مشترکان با استفاده از همین فناوری قدیمی نیز با موانع بسیاری رو به رو هستند.
 
 کاهش حداقل 60 درصدی درآمدها
سیاست کاهش تعرفه اینترنت مشترکان را که به کاهش درآمد شرکت مخابرات و سرویس‌دهندگان خصوصی اینترنت ختم شد می‌توان سرمنشأ توقف توسعه اینترنت ثابت و سرمایه‌گذاری در آن به حساب آورد. براساس مصوبه 181 در سال 92، مقرر شد تعرفه اینترنت برای مشترک خانگی نهایی 35 درصد کاهش پیدا کند و این کاهش درآمد ایجاد شده برای سرویس‌دهندگان از محل‌های دیگری مثل تخفیف پهنای باند اینترنت و دیگر امکاناتی که از مخابرات دریافت می‌کردند جبران شود. طی سال 95 نیز این سیاست در مصوبه‌های 254 و 237 توسط وزارت ارتباطات دنبال شد و مجدد کاهش تعرفه پهنای باند و ADSL در دستور کار قرار گرفت. در نهایت در آذر 96 نیز مدل قیمت‌گذاری و سرویس‌دهی تغییر کرد و قرار شد براساس میزان مصرف مشتری سرویس داده شود و فقط هزینه آبونمان ماهانه دریافت شود.  محمدعلی یوسفی‌زاده، مدیرعامل آسیاتک در تشریح ضربه کنترل دستوری قیمت‌ها به سرویس‌دهی اینترنت ثابت در کشور به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: تاثیر مجموع این سیاست‌ها برای کنترل قیمت‌های ارائه سرویس اینترنت ثابت، کاهش حدودا 62 درصدی درآمد سرویس‌دهندگان اینترنت طی سال‌های 92 تا 96 بوده و در چهار سال بعدی تا امروز نیز تعرفه سرویس‌دهی اینترنت FIX تغییر نکرده و ثابت مانده است. این درحالی است که طی این مدت شرکت‌ها برای مدیریت هزینه‌هایشان با تورم حداقل 40 درصدی و افزایش چشمگیر قیمت دلار درگیر بوده و در چنین شرایطی نه‌تنها نتوانسته‌اند درآمد خود را متناسب با این تغییرات افزایش دهند، بلکه نسبت به سال 92 بیش از60 درصد کاهش مستقیم درآمدی داشته‌اند. وی می‌افزاید: صنایع ارتباطی ذاتا نیاز به سرمایه‌گذاری مداوم در تکنولوژی‌های جدید دارند. در چنین شرایطی که شرکت‌ها نمی‌توانند همپای افزایش تورم و نوسانات ارز، هزینه‌های روتین کسب‌وکارشان را تامین کنند، چطور می‌توان انتظار توسعه و افزایش کیفیت ارتباطات را داشت.
 
فناوری ADSL در اکثر کشورهای دنیا از دور خارج شده و تکنولوژی‌های جدیدی وارد میدان شده‌اند. این درحالی است که سرویس‌دهندگان خصوصی اکنون نه‌تنها نتوانسته‌اند- به‌رغم تهیه تجهیزات لازم برای توسعه- شبکه ارتباطی کشور را به نسل‌های بعدی مانند VDSL ارتقا دهند، بلکه در توسعه سرویس‌دهی در همین ADSL نیز با مشکل مواجهند. بخش اعظم شبکه زیرساخت سیم مسی ارتباط ثابت کشور در اختیار مخابرات است. شرکت‌های سرویس‌دهنده خصوصی برای آنکه بتوانند سطح سرویس‌دهی خود را گسترش دهند و مشترکان جدیدی به شبکه اضافه کنند، نیازمند سیم‌کشی‌های جدیدی هستند. اما همین قیمت‌گذاری دستوری باعث شده این کار برای شرکت مخابرات به صرفه نباشد و این شرکت حاضر نشود سیم‌کشی‌های تازه‌ای به شبکه اضافه کند. یوسفی‌زاده می‌افزاید: در تعرفه دولتی هزینه سیم رانژه 12 هزار تومان تعیین شده، درحالی‌که اگر مخابرات بخواهد سیم‌کشی تازه‌ای انجام دهد خود باید 50 هزار تومان برای خرید این سیم هزینه کند و هزینه‌های کارگر و کارگذاری این سیم‌ها و... نیز به آن افزوده شود. به همین دلیل مخابرات حاضر به همکاری نشده و در بخش‌هایی هم که مجبور به اضافه کردن زیرساخت باشد، ممکن است به‌واسطه قیمتی که تعیین شده، پیمانکار از سیم‌های دست دوم و کم‌کیفیت‌تر استفاده کند یا به هر نحوی از کار زده شود تا بتواند کمترین ضرر را برای مخابرات ایجاد کند.
 
اواخر سال گذشته داود زارعیان، معاون امور مشتریان مخابرات در رویداد «کیفیت اینترنت» با گلایه از نوع تعرفه‌گذاری انجام شده از سوی سازمان تنظیم مقررات و چالش‌هایی که این شرکت برای توسعه زیرساخت‌ها با آن مواجه است گفت: «ما از رگولاتوری می‌خواهیم تعرفه‌ها را به قیمت سال ۸۲ برگرداند. زارعیان با تاکید بر این موضوع که در چند سال اخیر هیچ قانون برد-بردی تصویب نشده است، گفت که سهم مخابرات در بخش ADSL نزدیک به ۱۰درصد است. او توضیح داد: «خط تلفن ثابت با هزینه ۲۱ هزار تومان نگهداری می‌شود. چگونه می‌شود یک همکاری برد- برد با شرکت‌های خصوصی در این فضا داشت. ما در مخابرات در ماه برای ۱۰میلیون مشترک صورت‌حساب صادر می‌کنیم. مشترکانی که میانگین صورت‌حساب آنها ۱۵۰۰ تومان است، درحالی‌که بانک‌مرکزی هزینه صدور قبض را ۲۴۰۰ تومان کرده است. اینکه تعرفه تغییری نکرده است باعث افتخار نیست و مانع رشد است.»
 
مدیرعامل آسیاتک تصریح می‌کند، تا پیش از این قیمت‌گذاری دستوری، شرکت‌های خصوصی خود از محل درآمدهای معمول خود برای سرمایه‌گذاری در نسل‌های بعدی تکنولوژی استفاده می‌کردند و می‌توانستند بسترهای ارتباطی کشور را همپای تکنولوژی جهانی پیش ببرند، اما اکنون شرایط به‌گونه‌ای است که تامین هزینه‌های معمول به‌شدت دشوار شده است. یوسفی‌زاده می‌افزاید: این شرایط باعث شده بسیاری از فعالان بنام این صنعت که از زمان تولد این فناوری قدم به قدم آن را در کشور توسعه می‌دادند، کسب‌وکار خود را واگذار کرده و به صنایع دیگر مهاجرت کنند. این خود آسیب دیگری است که صنعت اینترنت ثابت کشور از این سیاست قیمت‌گذاری دستوری دیده است.
 
  ظهور رقیب جدید
بین سال‌های 95 و 96 شرکت‌های خصوصی ارائه‌دهنده اینترنت ثابت قصد داشتند به هزینه خود و طی یک همکاری مشترک، زیرساخت مسی مخابرات را برای توسعه VDSL به فیبر نوری ارتقا دهند. درحالی که این طرح نیز به‌واسطه عدم حمایت و مانع تراشی‌های جدیدی که منجر به کاهش قابل ملاحظه درآمد سرویس‌دهندگان شد، به سرانجام نرسید. مدیرعامل آسیاتک در این باره می‌گوید: اگر فازجدید سیاست‌های کنترل دستوری قیمت‌ها در آن مقطع اجرایی نمی‌شد، با سرمایه‌گذاری حدودا دو هزار میلیارد تومانی، بیش از 10 میلیون پورت VDSL کاشته می‌شد و با ارتقا به این نسل ارتباطی جدید، نه‌تنها سرعت اینترنت چند برابر میزان فعلی شده بود، بلکه درآمد تمامی طرفین ازجمله شرکت مخابرات افزایش قابل‌توجهی می‌یافت.
 
درحالی‌که سرویس‌دهندگان اینترنت ثابت در شرایط بسیار سختی قرار گرفته بودند، در سال 96 توسعه اینترنت موبایلی اجرایی شد. برخلاف زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه اینترنت ثابت که نیازمند حفاری و کار گذاشتن فیبر و... است، توسعه اینترنت موبایل با به‌روزرسانی برخی تجهیزات میسر می‌شد. به همین دلیل اپراتورهای همراه توانستند با چابکی بیشتری به نسل جدید ارتقا پیدا کرده و از سرویس‌دهندگان اینترنت ثابت پیش بیفتند. یوسفی‌زاده می‌گوید: طی توسعه اینترنت موبایلی در آن زمان، بیش از 35 درصد از مشترکان اینترنت ثابت ریزش کرده و با جایگزینی اینترنت موبایلی را جایگزین اینترنت ثابت کردند. وی می‌افزاید: در نتیجه افزون بر روند کاهشی درآمد که به‌واسطه سیاست‌های قیمت دستوری ایجاد شده بود، ریزش این حجم عظیم از کاربران ضربه دیگری بر درآمد سرویس‌دهندگان ثابت وارد کرد.
 
این فعال صنعت اینترنت ثابت در تشریح اثرگذاری توسعه اینترنت موبایلی بر کسب‌وکارهای اینترنت ثابت می‌گوید: بدون شک توسعه شبکه اینترنت موبایلی گام موثری در توسعه کسب‌وکارها خصوصا استارت‌آپ‌های اینترنتی بوده است، اما انتقادی که بر این توسعه وارد است، نوع قیمت‌گذاری این سرویس‌هاست. به‌رغم هزینه‌های بالایی که سرویس‌دهی در بحث اینترنت موبایل وجود دارد، قیمت این سرویس چیزی نزدیک به قیمت اینترنت ثابت تعریف شد. در نتیجه کاربران ترجیح می‌دادند با این تفاوت قیمتی اندک، اینترنت موبایل را جایگزین استفاده از اینترنت ثابت کنند و حتی برای مصرف معمول در خانه نیز از شبکه اینترنت موبایلی استفاده کنند. وی می‌افزاید: این درحالی است که حتی در کشورهای توسعه یافته نیز چنین نوع قیمت‌گذاری انجام نمی‌شود و هزینه اینترنت موبایل مبلغی بیش از 10 برابر تعرفه اینترنت ثابت آن کشورها تعیین می‌شود. اما سیاستگذاران ارتباطی کشور نه‌تنها قیمت‌گذاری حداقل سه برابری را نیز قبول نکردند، بلکه قیمت اینترنت موبایل را چیزی در حدود تعرفه اینترنت ثابت بستند.
 
وی تاکید می‌کند: به‌دلیل کیفیت سرویس و تعداد کاربرانی که سرویس‌دهندگان موبایلی داشتند، هنوز می‌توانند در عرصه رقابت بمانند و با سود ولو اندک، برای توسعه هزینه کنند؛ درحالی‌که سرویس‌دهندگان ثابت نه‌تنها چنین امکانی را ندارند، بلکه در میدان رقابت با تکنولوژی، سرعت و کیفیت بالاتر سرویس‌های اینترنت موبایلی، نمی‌توانند توجه کاربران را به خود جلب کنند. به گفته یوسفی‌زاده اکنون هزینه‌های اینترنت موبایلی به قدری برای کاربران به صرفه است که حتی ترجیح می‌دهند خدمات پرترافیکی مانند استفاده از VODها را نیز با اینترنت موبایل و روی گوشی‌های خود دریافت کنند و این در هیچ کجای دنیا متداول نیست. طبق آمارهای ارائه شده از سوی آسیاتک، اکنون مصرف ماهانه اینترنت پهن باند موبایلی برای هر کاربر در دنیا بین 5 تا 10 گیگابایت است. درحالی‌که این رقم برای هر کاربر ایرانی چیزی حدود 30 گیگ اینترنت همراه و 100 گیگ اینترنت ثابت است و این توزیع استانداردی نیست. سیاست تعیین قیمت بسیار پایین برای تعرفه اینترنت موبایل موجب شده نیاز کاربران به اینترنت موبایل و ثابت به درستی توزیع نشود و بخش عمده این تقاضا روانه شبکه موبایل کشور شود.
 
  پیش‌بینی «کندی توسعه» برای 5G
به‌رغم توسعه سریع اینترنت 4G در کشور، پیش‌بینی می‌شود توسعه سریع 5G چندان میسر نباشد. تکنولوژی نسل پنجم اینترنت همراه به‌گونه‌ای است که برای توسعه، به شبکه فیبری ارتباطات اینترنت ثابت نیاز دارد. درحالی‌که طی سال‌های اخیر توسعه فیبر این شبکه به دلایل گفته شده به قدری ناکام بوده است که به‌نظر می‌رسد اثرات آن به سرعت بر توسعه نسل جدید اینترنت همراه نیز اثر گذارد و در روند آن اختلال ایجاد کند. فعالان صنعت اینترنت ثابت معتقدند به‌رغم آنکه طی این سال‌ها سرویس‌دهندگان موبایلی از مزیت ارتقای چابک‌تر به نسل ارتباطی جدید بهره می‌جستند، در یکی دو سال آینده همین توسعه‌نیافتگی زیرساخت‌های اینترنت ثابت، دامن‌گیر سرویس‌دهندگان اینترنت موبایلی شود و توسعه نسل بعدی اینترنت همراه یعنی 5G را تحت تاثیر قرار دهد. آنها معتقدند با شرایط حاضر، روند توسعه این نسل اینترنت همراه در ایران بسیار کند و مشروط به توسعه شبکه اینترنت ثابت خواهد بود.
 
مجید رئیسی، قائم‌مقام شرکت «های‌وب» با اشاره به آسیب‌هایی که سرویس‌دهندگان اینترنت پهن‌باند ثابت به‌واسطه شرایط موجود دیده‌اند، به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: مهم‌ترین عامل عدم رشد ارتباطات ثابت، طولانی بودن مدت‌زمان بازگشت سرمایه و موانع موجود در ایجاد شبکه است. وی معتقد است: مهم‌ترین اقداماتی که می‌توان با هدف تسهیل توسعه و جبران عقب‌ماندگی موجود انجام داد، به‌اشتراک‌گذاری امکانات پایه مورد نیاز ایجاد شبکه، مانند داکت‌های زمینی یا مسیرهای هوایی توزیع برق است. رئیسی تاکید می‌کند: اینکه این انتظار وجود داشته باشد که سرمایه‌گذاری در این حوزه از صفر آغاز شود و بدون اشتراک‌گذاری برخی منابع موجود، مانند استفاده از مسیرهای هوایی و زمینی این کار انجام شود، منجر به طولانی شدن مدت زمان سرمایه‌گذاری و عدم تمایل سرمایه‌گذار می‌شود. عملا در این حوزه نیاز است که منابع مخابرات ایران، شهرداری‌ها و توانیر به قیمت مناسب در اختیار گذاشته شود.
 
  کاربران: اینترنت گران است!
به‌رغم تمامی گلایه‌هایی که فعالان صنعت اینترنت کشور درباره پایین بودن تعرفه‌ها و کفاف ندادن آن برای تامین هزینه سرویس‌دهی به کاربران دارند، هنوز بسیاری از کاربران معتقدند هزینه اینترنت بالاست و باید کاهش یابد.
 
یوسفی‌زاده، مدیرعامل آسیاتک، در پاسخ به این دغدغه و گلایه کاربران مبنی بر گرانی اینترنت می‌گوید: چنین گفته‌هایی ناشی از ذهنیت اشتباهی است که سیاست‌های وزارت ارتباطات در کاربران ایجاد کرده است، درحالی‌که اگر طی این سال‌ها با قیمت‌گذاری دستوری قیمت اینترنت ثابت نگه داشته نمی‌شد و متناسب با دیگر هزینه‌های خانوار افزایش می‌یافت، هم این ذهنیت اشتباه در کاربران ایجاد نمی‌شد و هم جلوی توسعه اینترنت و ارتقا به نسل‌های جدید گرفته نمی‌شد. وی تاکید می‌کند: چنانچه قیمت‌ها به صورت آزاد در‌ نظر گرفته می‌شد و شرکت‌ها امکان پیدا می‌کردند که متناسب با فناوری‌های جهانی رشد کنند، به‌واسطه تغییر مصرف کاربران و رشد ایجادشده هزینه‌های نهایی برای کاربران نهایی به‌صرفه‌تر می‌شد، کمااینکه در دهه 80، برای یک ساعت اینترنت دایال‌آپ، برای کارت‌های یک‌ساعته و سرعت چندکیلوبیت بر ثانیه، حدود هزار تومان هزینه می‌کردند اما اکنون چندین گیگ اینترنت را با قیمتی به‌مراتب پایین‌تر می‌توانند تهیه کنند و همه اینها ناشی از تغییر رفتار مصرف کنندگان و میزان مصرف معمول هر کاربر به‌واسطه ورود نسل‌های جدید ارتباطات است. در نتیجه چنانچه فناوری‌های جدید نسل‌ جدید وارد کشور شوند، به مرور زمان، هزینه کاربران در ازای خرید هر گیگ ترافیک کاهش خواهد یافت.
 
وی تاکید می‌کند: باید پذیرفت که ورود اینترنت به زندگی خانواده‌ها، به‌واسطه تغییر رفتاری ایجادشده خواه‌ناخواه بخشی از هزینه‌های خانواده را کم کرده است. مثلا پیش‌تر زحمت و هزینه تردد برای انجام یک خرید فیزیکی، با یک خرید اینترنتی جایگزین شده و همین ارزش خلق‌شده مستلزم صرف هزینه است. مدیرعامل آسیاتک اظهار می‌کند که روند اتخاذشده برای تعرفه اینترنت ثابت، حیات شرکت‌های سرویس‌دهنده را به‌خطر انداخته است. وی می‌افزاید: در سال‌جاری، تنها 50 درصد به هزینه‌های منابع انسانی شرکت افزوده شده، درحالی‌که در بهترین حالت درآمد ما به‌واسطه تعرفه خدمت‌رسانی ثابت تغییر نکرده است.
 
قائم‌مقام شرکت «های وب» معتقد است، چنانچه افزایش مصرف کاربران که عموما ناشی از تغییر الگوهای رفتار مصرفی و نیازهای آنان است نبود، با شرایط ثابت ماندن تعرفه‌ها که منجر به کاهش درآمد سرویس‌دهندگان از سال 96 به بعد شد، شرایط بسیار بحرانی می‌شد. مادامی که برای سرمایه‌گذاران این صنعت صرفه اقتصادی ایجاد نشود، نمی‌توان برای کشور در این بخش آینده روشنی متصور بود و بدون شک با رشد جهانی تکنولوژی‌ها، جایگاه ایران در رده‌بندی متوسط سرعت اینترنت کشورهای مختلف، ماه به ماه بدتر خواهد شد.

انواع اینترنت ثابت و حرکت به سمت ۵G خانگی

اینترنت ثابت می‌تواند محدود به یک محدوده جغرافیایی خاص باشد که اینترنت‌های ADSL،VDSL و فیبر را شامل می‌شود یا سرویس‌های ثابت بی‌سیم که انواع وایمکس و TD-LTE را ارائه می‌دهند و یکی از جدیدترین انواع اینترنت ثابت، 5G FWA و استفاده از 5G برای اینترنت خانگی است.
 
 انواع سرویس‌های موجود اینترنت در ایران، به‌دلیل داشتن ویژگی‌های متمایز از هم، برای کاربران با شرایط مکانی و موقعیتی متفاوت ارائه می‌شود. سرویس‌های پرسرعت فراهم‌شده از سرویس‌های ثابت تا نقطه به نقطه و درنهایت همراه را شامل می‌شوند که هر سرویس نیز در خود دارای انواع مختلفی سرویس‌های متمایز از  هم است که کاربران اینترنتی بسته به شرایط و نیاز خود می‌توانند مناسب‌ترین سرویس را انتخاب کنند.در سال‌های گذشته با توجه به تعداد زیاد شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ارتباطی به‌ویژه خدمات پهنای باند و ADSL در کشور، در قالب مجوزهای ISP/ISDP یا PAP سازمان تنظیم مقررات رادیویی ایران به عنوان مرجع صدور پروانه‌های ارتباطی و مخابراتی در ایران، تصمیم به ساماندهی و تجمیع این تعداد زیاد از اپراتورها و ارائه‌دهندگان خدمات ارتباط ثابت در زمینه‌های ارتباط تلفن ثابت یا پهنای باند اینترنت گرفت. حاصل این کار ارائه دو نوع پروانه/مجوز به نام‌های پروانه ارائه خدمات ارتباطی ثابت (ServCo) و پروانه/مجوز ایجاد و بهره‌برداری از شبکه ارتباطات ثابت (FCP) است.
 
شرکت‌های SERVCO توزیع‌کننده اینترنت به مصرف‌کننده نهایی هستند، زیرا برای ارائه خدمات اینترنتی باید از شبکه ارتباطی میزبان استفاده کنند. شرکت‌هایی که دارای پروانه SERVCO  باشند، امکان ایجاد شبکه ارتباطی خاص خود را ندارند و باید بر بستر یک شبکه ارتباطی میزبان به ارائه خدمات اینترنت پرسرعت یا تلفن ثابت و دیگر خدمات بپردازند. طبق تعریف سازمان تنظیم مقررات این شرکت‌ها، وظیفه ارائه خدمات محتوایی، ارتباطی، انتقال داده و ارزش‌افزوده به مشترکین بر بستر شبکه موضوع پروانه اپراتور میزبان را دارند.
 
شرکت‌های دارنده‌ پروانه FCP از ادغام شرکت‌هایی که مجوز ISDP (توزیع پهنای باند اینترنت) و مجوز PSTN (ارائه خدمات تلفن ثابت) داشتند، به وجود آمدند. واژه FCP مخفف Fixed Communication Provider به معنای تامین‌کننده ارتباطات ثابت است، این شرکت‌ها می‌توانند هرگونه خدمات ارتباطی و انتقال داده را بر بستر شبکه ارائه دهند و خدماتی از قبیل دسترسی به اینترنت پرسرعت، دسترسی به شبکه ملی اطلاعات، توزیع و فروش پهنای باند اینترنت، ارائه خدمات تلفن ثابت، تلفن مبتنی بر IP یا همان VOIP، خدمات وای‌فای، فیبر نوری و چند مورد سرویس دیگر را شامل‌ می‌شوند.
 
شرکت‌های تامین‌کننده ارتباطات ثابت FCP، به یک مکان مشخص و محدوده جغرافیایی خاص یا بستر فیزیکی محدود هستند و خارج از این محدوده‌ مشخص، امکان استفاده از این سرویس وجود ندارد. در حال حاضر ۱۷ شرکت دارنده پروانه ایجاد و بهره برداری از شبکه ارتباطات ثابت (FCP) هستند که فهرست آنها در وب‌سایت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی آمده است و کاربران با مقایسه تعرفه‌ها و خدمات این شرکت‌ها می‌توانند سرویس مورد نظر خود را انتخاب کنند.
 
اینترنت ADSL مخفف Asymmetric Digital Subscriber Line است و جزو قدیمی‌ترین سرویس‌های اینترنت در جهان است که با استفاده از خطوط تلفن ثابت و بدون ایجاد مزاحمت برای تماس‌های صوتی (اتفاقی که در دایال‌آپ رخ می‌داد)، اطلاعات را از مراکز مخابراتی به روی مودم می‌آورد. اتصال اینترنت ADSL را می‌توان روی خطوط تلفن ثابت ایجاد کرد و نیازی به کابل‌کشی و نصب خطوط جدید ندارد. اینترنتADSL ، ارزان و نسبت به انواع دیگر اینترنت پهن‌باند در دسترس‌ و راه‌اندازی سریع و ساده‌تری دارد؛ با وجود این، محدودیت‌هایی از جمله سرعت دانلود کمتر از ۲۴ مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود کمتر از دو مگابیت روبه‌روست.
 
اینترنت VDSL مخفف Very-high-bitrate Digital Subscriber Line و روی بسترهای کابل‌های شبکه است؛ بنابراین برخلاف ADSL از خطوط تلفن ثابت شهری برای انتقال اطلاعات استفاده نمی‌کند و نیاز به کابل‌کشی دارد. البته سرعت دانلود روی اینترنت VDSL نزدیک به پنج برابر سرعت دانلود ADSL است و سرعت آپلود آن نیز ۱۰ برابر ADSL است.
 
اینترنت فیبر نوری (FTTx) مبتنی‌بر کابل‌های فیبر نوری است و از کابل‌های مسی یا خطوط تلفن استفاده نمی‌کند و کابل‌های فیبر نوری انتقال‌دهنده اطلاعات هستند. به دلیل استفاده اینترنت فیبر نوری از سیگنال‌های نوری، کیفیت و سرعت بیش‌تری نسبت به ADSL و VDSL دارد و می‌تواند یک کیفیت و سرعت را بدون در نظر گرفتن فاصله کاربر تا سرویس‌دهنده ارایه دهد. فیبر نوری می‌تواند سرعت‌های دانلود و آپلودی بالغ بر یک گیگابیت ارائه دهد.
 
یکی دیگر از انواع اینترنت پرسرعت، سرویس‌های ثابت بی‌سیم (Fixed Wireless Access) است. شرکت‌هایی که دارای پروانه FWA هستند انواع وایمکس،  TD-LTE و اینترنت نقطه‌به‌نقطه بی‌سیم را ارائه می‌دهند که همان اینترنت پرسرعت ثابت هستند، با این تفاوت که در همان حوزه مکانی قابلیت اتصال بی‌سیم را دارند و هم‌چنین امکان اتصال چند دستگاه، به‌صورت همزمان را فراهم می‌کنند.
 
اینترنت TD-LTE حداکثر سرعت آزمایشگاهی ۱۱۰ مگابیت بر ثانیه را دارد و حداکثر سرعت عملیاتی آن هم، ۴۰ مگابیت بر ثانیه برآورد شده است. محدودیت این سرویس قطع سرویس در صورت جابجایی بین آنتن‌ها، کاهش کیفیت سرویس با افزایش فاصله کاربر از آنتن و یا وجود اختلال‌های رادیویی، تعرفه بالاتر به دلیل نوع سرویس، هزینه نصب و نگهداری بالا و استفاده اختصاصی از فرکانس رادیویی است.
 
همچنین یکی از جدیدترین انواع اینترنت ثابت، 5G FWA و استفاده از 5G برای اینترنت خانگی است و به‌نوعی نقشه راه 5G از FWA یا Fixed Wireless Access شروع می‌شود. اگر یک سایت 4G با پهنای باند ۱۰۰ مگابیت‌برثانیه و ۴۰ مگاهرتز فرکانس، یک دکل برای کاربرانش عرضه کند، تست‌های 5G می‌تواند سه گیگابایت‌برثانیه عرضه کند، یعنی حتی تا ۳۰ برابر کیفیت روی یک پهنای باند فرکانسی محدود، ظرفیت را بالا می‌برد.
 
البته این ارقام بدین معنا نیست که می‌توانید روی گوشی‌تان سرعت سه گیگابیت دریافت کنید، چون این ظرفیت به تعداد کاربران تقسیم‌ می‌شود، اما ارائه ۱۰۰ مگابیت ظرفیت شبکه با ارائه ۳ گیگابیت ظرفیت برای ۲۰۰ مشترک تفاوت زیادی دارد.
 

متوسط سرعت اینترنت ثابت در ایران ۱۹.۱۷ مگابیت‌برثانیه است

 
در حال حاضر متوسط سرعت دانلود اینترنت ثابت در ایران، ۱۹.۱۷ مگابیت‌برثانیه است که رتبه ایران را به ۱۳۶ از میان ۱۷۵ کشور می‌رساند.
 
 سرعت اینترنت از مواردی است که همواره برای کاربران دغدغه بوده و یکی از فاکتورهای کیفی خدمات اینترنتی محسوب می‌شود و وب‌سایت Speedtest  شاخص‌های جهانی اینترنت را در کشورها بررسی می‌کند.
 
بر این اساس تا ماه ژانویه ۲۰۲۱، متوسط جهانی سرعت دانلود اینترنت موبایل، ۴۶.۷۴ مگابیت‌برثانیه و متوسط جهانی سرعت آپلود اینترنت موبایل، ۱۲.۴۹ مگابیت‌برثانیه و تاخیر، ۳۷ میلی‌ثانیه بود. در حوزه اینترنت ثابت نیز متوسط جهانی سرعت دانلود، ۹۶.۹۸ مگابیت‌برثانیه و متوسط جهانی سرعت آپلود  ۵۱.۲۸ مگابیت‌برثانیه و تاخیر، ۲۰ میلی‌ثانیه بود.
 
طبق آخرین آمار منتشرشده در اسپیدتست، تا ماه آوریل سال ۲۰۲۱، متوسط جهانی سرعت دانلود اینترنت موبایل، ۵۳.۳۸ مگابیت‌برثانیه و متوسط جهانی سرعت آپلود اینترنت موبایل، ۱۲.۸۵ مگابیت‌برثانیه و تاخیر ۳۷ میلی‌ثانیه بود. در حوزه اینترنت ثابت نیز متوسط جهانی سرعت دانلود، ۱۰۲.۱۲ مگابیت‌برثانیه و متوسط جهانی سرعت آپلود ۵۴ مگابیت‌برثانیه و تاخیر ۲۰ میلی‌ثانیه بود.
 
 
در حالی که تا ماه مارس سال ۲۰۲۱، متوسط جهانی سرعت دانلود اینترنت موبایل، ۴۸.۴۰ مگابیت‌برثانیه و متوسط جهانی سرعت آپلود اینترنت موبایل، ۱۲.۶۰ مگابیت‌برثانیه و تاخیر ۳۷ میلی‌ثانیه بود. در حوزه اینترنت ثابت نیز متوسط جهانی سرعت دانلود، ۹۸.۶۷ مگابیت‌برثانیه و متوسط جهانی سرعت آپلود ۵۳.۲۲ مگابیت‌برثانیه و تاخیر ۲۰ میلی‌ثانیه بود.
 
رتبه یک تا پنج اینترنت موبایل در جهان تا ماه مارس ۲۰۲۱، به ترتیب به امارات متحده عربی (۱۹۰.۸۷ مگابیت برثانیه)، کره جنوبی(۱۸۶.۰۶ مگابیت برثانیه)، قطر (۱۸۱.۴۳ مگابیت‌برثانیه)، چین (۱۴۹.۴۰ مگابیت‌برثانیه) و عربستان سعودی (۱۴۸.۲۹ مگابیت‌برثانیه) تعلق دارد.
 
همچنین رتبه یک تا پنج اینترنت پهن‌باند ثابت در جهان، به ترتیب به سنگاپور (۲۴۵.۵۰ مگابیت‌برثانیه)، کره جنوبی (۲۴۱.۵۸ مگابیت‌برثانیه)، هنگ‌کنگ (۲۴۰.۸۳ مگابیت‌برثانیه)، موناکو (۲۲۰.۳۵ مگابیت‌برثانیه) و رومانی (۲۱۴.۳۳ مگابیت‌برثانیه) تعلق دارد.
 
در حال حاضر متوسط سرعت دانلود اینترنت موبایل در ایران ۳۰.۱۷ مگابیت‌برثانیه و متوسط سرعت آپلود اینترنت موبایل، ۱۱.۴۴ مگابیت‌برثانیه است که رتبه ایران را به ۷۹ از میان ۱۴۰ کشور رسانده است. این در حالی است که در ماه مارس ۲۰۲۱، متوسط سرعت دانلود اینترنت موبایل در ایران ۲۶.۳۸ مگابیت‌برثانیه و متوسط سرعت آپلود اینترنت موبایل، ۱۱.۵۹ مگابیت‌برثانیه بود.
 
 
همچنین طبق این آمار، اینترنت موبایل ایران در حال حاضر از اوکراین و کاستاریکا کندتر و از آرژانتین و مالزی سریع‌تر است.
 
 
در حال حاضر در حوزه اینترنت ثابت، متوسط سرعت دانلود در ایران، ۱۹.۱۷ مگابیت‌برثانیه و متوسط سرعت آپلود ۱۰.۸۲ مگابیت‌برثانیه است که رتبه ایران را به ۱۳۶ از میان ۱۷۵ کشور می‌رساند. این درحالی است که در  آوریل ۲۰۲۱ در حوزه اینترنت ثابت، متوسط سرعت دانلود در ایران، ۱۹.۱۳ مگابیت‌برثانیه و متوسط سرعت آپلود ۱۱.۲۹  مگابیت‌برثانیه بود و ایران در جایگاه ۱۳۲ قرار داشت.
 
همچنین طبق این آمار، اینترنت ثابت ایران در حال حاضر از توگو و لیبریا کندتر و از سومالی و تانزانیا سریع‌تر است.
 
 
 

کاهش ضریب نفوذ اینترنت ثابت

 
ضریب نفوذ پهن‌باند تا پایان سال ۱۳۹۹، به ۱۰۶.۳۵ درصد رسیده که ۱۰۰.۲۲ درصد آن مربوط به اینترنت پهن‌باند سیار و ۶.۱۳ درصد مربوط‌ به اینترنت پهن‌باند ثابت است و در مقایسه با آمار سال ۱۳۹۸، با کاهش روبه‌رو شده است.
 
تعداد مشترکان اینترنت پهن‌باند طبق آخرین آمار منتشرشده در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تا پایان سه ماهه پایانی سال ۱۳۹۹، به ۸۹ میلیون و ۳۴۵ هزار و ۴۷۸ رسیده که شامل ۸۴ میلیون و ۱۹۶ هزار و ۸۲۸ مشترک اینترنت پهن‌باند سیار و ۵ میلیون و ۱۴۸ هزار و ۶۵۰ مشترک اینترنت پهن‌باند ثابت می‌شود.
 
 
این در حالی است که تا پایان سال ۱۳۹۸، تعداد مشترکان اینترنت پهن‌باند،  ۷۸ میلیون و ۱۶ هزار و ۴۳۳  و شامل ۶۸ میلیون مشترک اینترنت پهن‌باند سیار و ۹ میلیون مشترک اینترنت پهن‌باند ثابت بود.
 
 
مطابق این آمار، ضریب نفوذ اینترنت پهن‌باند تا پایان سه ماهه چهارم سال ۱۳۹۹، به ۱۰۶.۳۵ درصد رسیده که ۱۰۰.۲۲ درصد آن مربوط به ضریب نفوذ اینترنت پهن‌باند سیار و ۶.۱۳ درصد مربوط‌به ضریب نفوذ اینترنت پهن‌باند ثابت است. این آمار حاکی از آن است که اگرچه ضریب نفوذ پهن‌باند سیار در مقایسه با آمار  ۸۳.۰۵ درصدی در سال ۱۳۹۸ افزایش داشته، اما ضریب نفوذ پهن‌باند ثابت در مقایسه با آمار ۱۰.۸۶ درصدی در سال ۱۳۹۸، با کاهش روبه‌رو شده است.  
 

رشد ۴۳درصدی نفوذ اینترنت موبایل در سال ۹۹

توسعه زیرساخت‌های ارتباطی همواره یکی از اولویت‌های سیاست‌گذاران در هر کشوری است. تحول روش‌های ارتباطی طی سال‌های اخیر کیفیت اینترنت پهن باند و خصوصا اینترنت پهن باند ثابت را به شاخصی مهم برای سنجش کیفیت ارتباطاتی کشورها بدل کرده است. گزارش‌های جهانی نشان می‌دهند ایران در این زمینه با سرعت دانلود ۷۵/ ۱۵ مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود ۹۱/ ۹ مگابیت بر ثانیه رتبه ۱۲۹ را در میان کشورهای جهان به خود اختصاص داده است. این درحالی است که پایین بودن کیفیت اینترنت ثابت در کشور موجب شده بسیاری از مشترکان به استفاده از اینترنت موبایل روی بیاورند و تقاضای بالا برای این نوع سرویس‌ها، این شبکه را با مشکلاتی مواجه کند.
 
 
جدیدترین گزارش منتشر شده توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هم این موضوع را تایید می‌کند؛ براساس این گزارش تا پایان سال، ضریب نفوذ اینترنت پهن باند سیار با گذر از مرز 100 درصدی به 119 درصد رسیده است؛ درحالی‌که ضریب نفوذ اینترنت پهن باند ثابت کشور، تنها 61/ 12 درصد است. بسیاری از کارشناسان، انحصار شرکت مخابرات ایران را عامل اصلی کندی روند توسعه اینترنت پهن باند ثابت در کشور می‌دانند. ضریب نفوذ تلفن ثابت در کشور 67/ 34 درصد و نسبت به سال 98 تغییری نکرده اما ضریب نفوذ تلفن همراه با رسیدن به عدد 156 درصد، رشدی حدودا 10 درصدی را نسبت به سال پیش از آن تجربه کرده است. 
 
   رشد چشمگیر تقاضای اینترنت سیار
گزارش رگولاتوری از وضعیت اینترنت پهن باند کشور در سه ماه چهارم سال 99 نشان می‌دهد تعداد مشترکان اینترنت پهن باند ثابت کشور تا پایان این مدت به ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر رسیده و با این حساب ضریب نفوذ این فناوری در کشور 61/ 12 درصد برآورد می‌شود. با توسعه هر روزه شبکه‌های اینترنت موبایل، تعداد مشترکان این سرویس با رشد روزافزون مواجه بوده است؛ به‌طوری که ضریب نفوذ اینترنت موبایل 119 درصد تخمین زده شده و تعداد مشترکان آن به ۸۴ میلیون و ۱۹۶ هزار مشترک رسیده است. 
 
ضریب نفوذ اینترنت پهن باند سیار در مدت مشابه سال 98، حدود 83 درصد بوده و با این حساب ضریب نفوذ این فناوری طی یک سال رشد 43 درصدی را تجربه کرده است. کارشناسان بخش زیادی از این افزایش را ناشی از برآورده نشدن نیاز و خواسته کاربران از سرویس‌های اینترنت ثابت می‌دانند. به این ترتیب، ضریب نفوذ اینترنت ثابت در انتهای سال 99 نسبت به مدت مشابه سال قبل، تنها 15 درصد افزایش داشته است.
 
   ADSL همچنان محبوب‌ترین سرویس اینترنت ثابت
اینترنت ثابت یکی از انواع پرطرفدار اینترنت پرسرعت است. بهره‌مندی از این سرویس محدود به مکان و محدوده جغرافیایی مشخص است و خارج از این محدوده‌، امکان استفاده از آن وجود ندارد. 
 
طی سال‌های گذشته، فناوری‌های اینترنت ثابت از اینترنت دایال آپ با سرعت‌های کیلوبیتی، به فناوری‌هایی مانند ADSL و سپس فیبر نوری با سرعت‌های به مراتب بالاتر تغییر کرده‌اند.
 
 درحال‌حاضر، انواع سرویس‌های موجود اینترنت در ایران که به‌ اقتضای شرایط برای طیف متنوعی از کاربران ارائه می‌شوند عبارتند از: ADSL،VDSL و FTTX. اینترنت ADSL با استفاده از خطوط تلفن ثابت و بدون ایجاد مزاحمت برای تماس‌های صوتی (اتفاقی که در دایال‌آپ رخ می‌داد)، اطلاعات را از مراکز مخابراتی به روی مودم می‌آورد. اتصال اینترنت ADSL را می‌توان روی خطوط تلفن ثابت ایجاد کرد و نیازی به کابل‌کشی و نصب خطوط جدید ندارد. 
 
این سرویس با محدودیت‌هایی از جمله سرعت دانلود کمتر از ۲۴ مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود کمتر از 2 مگابیت روبه‌روست. در مقابل، اینترنت VDSL روی بسترهای کابل‌های شبکه است و برخلاف ADSL از خطوط تلفن ثابت شهری برای انتقال اطلاعات استفاده نمی‌کند و نیاز به کابل‌کشی دارد. سرعت دانلود روی اینترنت VDSL تقریبا پنج برابر سرعت دانلود ADSL و سرعت آپلود آن نیز ۱۰ برابر ADSL است.
 
جدیدترین آمارهای ارائه شده از سوی سازمان تنظیم مقررات نشان می‌دهند تعداد مشترکان خانگی و تجاری ارتباطات پهن‌باند ثابت تا پایان سال ۱۳۹۹، بیش از ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار عدد بوده که از فناوری‌های اینترنت پرسرعت، شامل ADSL، VDSL،FTTX و TD-LTE با سرعت‌های متفاوت بهره می‌برند. 
 
مطابق آمارهای ارائه شده، هم اکنون ۸ میلیون و ۵۷۰ هزار اشتراک در حوزه اینترنت ثابت مربوط به فناوری ADSL است و مشترکان TDLET به حدود یک میلیون و ۴۸۵ هزار نفر رسیده‌اند. این درحالی است که ۱۵۹ هزار نفر از طریق فناوری FTTH و ۳۸۲ هزار نفر نیز از طریق وای‌فای به اینترنت متصل می‌شوند.
 
 در میان مشترکان اینترنت پهن باند ثابت، حدود ۲ میلیون مشترک خانگی، با سرعت متوسط ۲۰ مگابیت به اینترنت متصل می‌شوند و ۴ میلیون مشترک اینترنتی با سرعت ۲ تا ۱۰ مگابیت دارند.
 
 طبق آمار سازمان تنظیم مقررات، تعداد مشترکان خانگی اینترنت X-DSL مربوط به شرکت مخابرات ایران، بیش از چهار میلیون و ۵۹۹ بوده و تعداد اشتراک‌های اداری و تجاری این سرویس، بیش از ۳۳۶ هزار بوده که مجموع اشتراک‌های سرویس را به چهار میلیون و ۹۳۵ هزار و ۶۶۲ می‌رساند.
 
اینترنت فیبر نوری (FTTx) مبتنی بر کابل‌های فیبر نوری است و از کابل‌های مسی یا خطوط تلفن استفاده نمی‌کند و همان کابل‌های فیبر نوری انتقال‌دهنده اطلاعات هستند. از آنجا که اینترنت فیبر نوری از سیگنال‌های نوری استفاده می‌کند، کیفیت و سرعت بیشتری نسبت به ADSL و VDSL دارد و می‌تواند یک کیفیت و سرعت را بدون در نظر گرفتن فاصله کاربر تا سرویس‌دهنده ارائه دهد و سرعتی بالغ بر یک گیگابیت دارد.
 
 آمار رگولاتوری حاکی از آن است که تعداد مشترکان خانگی اینترنت فیبر نوری مخابرات ایران تا پایان سه ماه چهارم سال ۱۳۹۹، بالغ ‌بر ۱۴۹ هزار و ۱۵۴ بود و تعداد اشتراک‌های اداری و تجاری این سرویس، ۱۰ هزار و ۲۶۸ بوده که مجموع اشتراک‌های فیبر نوری مخابرات را به ۱۵۹‌هزار و ۴۲۲ می‌رساند.
 
  وضعیت توسعه خطوط تلفن ثابت و سیار
خطوط تلفن ثابت و سیار یکی از پایه‌ای‌ترین راه‌های ارتباطی به حساب می‌آیند. داده‌های ارائه شده توسط رگولاتوری درباره وضعیت خطوط تلفن ثابت و سیار کشور نشان می‌دهد تا پایان سه ماه چهارم سال 99، تعداد کل خطوط تلفن ثابت منصوبه 38 میلیون و 762 هزار و 440 خط بوده که از این تعداد حدود 29 میلیون و 139 هزار خط فعال و دایر هستند. با این حساب ضریب نفوذ تلفن ثابت در کشور 67/ 34 درصد برآورد شده است.
 
داده‌های ارائه شده از وضعیت توسعه تلفن همراه در کشور تا پایان سال 99 نشان می‌دهد، تعداد 24 میلیون و 33 هزار خط دائمی و 107 میلیون و 21 هزار خط اعتباری تلفن همراه در سه اپراتور اصلی کشور یعنی همراه اول، ایرانسل و رایتل فعالند. ضریب نفوذ تلفن همراه تا پایان سال 99، به حدود 156 درصد رسیده است. اپراتور همراه اول با ایجاد پوشش جمعیتی 5/ 96 درصدی، بیشترین پوشش را ایجاد کرده و اپراتورهای ایرانسل با 21/ 87 درصد و رایتل با 04/ 58 درصد در رده‌های بعدی قرار دارند.
 
  افزایش نارضایتی کاربران از عملکرد مخابرات
سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات ۱۹۵ برای رسیدگی به شکایت‌های مردمی در حوزه‌های مختلف ارتباطات و فناوری اطلاعات شامل تلفن ثابت، اینترنت، تلفن همراه، خدمات پستی، تشعشعات و دفاتر پیشخوان راه‌اندازی شده است که کاربران می‌توانند شکایت خود نسبت به اپراتورها و سرویسی که از آن استفاده می‌کنند را گزارش بدهند. پیمان قره داغی، دبیرکل حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری با اشاره به افزایش دو برابری تعداد شکایات ثبت شده در سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات (۱۹۵) گفت: در سال گذشته ۲۱۴ هزار و ۸۱۸ شکایت و در سال ۹۸، ۱۱۸ هزار و ۷۸۷ شکایت در سامانه ۱۹۵ ثبت شده است که سهم شرکت مخابرات ایران در سال گذشته ۹۱ هزار و ۳۷۸ شکایت و در سال ۹۸، ۴۱ هزار و ۱۰۴ شکایت بوده است. 
 
به این ترتیب سهم شرکت مخابرات ایران از کل شکایات ثبت شده در سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات، از ۳۴ درصد در سال ۹۸ به بیش از ۴۲ درصد در سال ۹۹ افزایش پیدا کرده است.
 
وی با اشاره به اینکه در سال ۹۸، ۲۳ هزار و ۷۵۴ شکایت و در سال گذشته، ۴۳ هزار و ۷۱۰ شکایت در سامانه ۱۹۵ درباره اینترنت شرکت مخابرات ثبت شده است، افزود: عدم تضمین کیفیت سرویس ارائه شده، ارائه خدمات پشتیبانی نامطلوب، عدم جمع‌آوری سرویس، تاخیر در نصب و راه‌اندازی و... از شکایات پرتکرار این حوزه هستند. 
 
مدیرکل حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری عنوان کرد: در حوزه تلفن ثابت نیز در سال ۹۸، ۱۷ هزار و ۳۵۰ شکایت از شرکت مخابرات ایران ثبت شده است که این رقم در سال ۹۹ به ۴۷ هزار و ۶۶۸ مورد افزایش پیدا کرده است. قطع ارتباط، ارائه خدمات پشتیبانی نامطلوب، عدم تامین کابل سرقت شده، عدم واگذاری خط تلفن ثابت ثبت‌نام شده و... از موضوعات شکایات پرتکرار حوزه تلفن ثابت شرکت مخابرات بودند.
 
براساس اطلاعات ارائه شده توسط رگولاتوری، علاوه بر افزایش نارضایتی کاربران از عملکرد و سرویس‌های ارائه شده از سوی مخابرات، عملکرد این شرکت در پاسخگویی به شکایات نیز با افت همراه بوده است.
 
 به گفته قره‌داغی متوسط زمان پاسخگویی به شکایات شرکت مخابرات ایران از ۹ روز در سال ۹۸ به ۱۵ روز در سال ۹۹ افزایش پیدا کرده است؛ درحالی‌که متوسط زمان پاسخگویی به شکایات سایر اپراتورها از ۱۱ روز در سال ۹۸ به ۹ روز در سال ۹۹ کاهش یافته است.
 
 مدیرکل حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری با تاکید بر اینکه درسال گذشته جلساتی با شرکت مخابرات برای رفع این مشکلات و شکایت‌ها برگزار کرده است، گفت: استان‌های گلستان با ۵۳ روز، گیلان با ۴۰ روز و البرز با ۲۶ روز بیشترین متوسط زمان پاسخگویی و استان‌های سمنان، یزد، قزوین و ایلام با کمتر از دو روز، کمترین متوسط زمان پاسخگویی را در سامانه ۱۹۵ در سال ۹۹ دارا بودند.
 
قره‌داغی در این گزارش سهم هر استان را از میزان شکایات ثبت شده به‌صورت جداگانه اعلام کرد. به گفته او استان‌های تهران با ۳۱ درصد، خراسان رضوی با ۱۴ درصد و خوزستان با ۷ درصد، به ترتیب بیشترین سهم از شکایت‌ها را داشته‌اند و استان‌های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و ایلام با سهمی زیر یک درصد، کمترین سهم از کل شکایات مربوط به شرکت مخابرات ایران در سال ۹۹ را دارا بودند.

رشد ۴۳درصدی نفوذ اینترنت موبایل در سال ۹۹

توسعه زیرساخت‌های ارتباطی همواره یکی از اولویت‌های سیاست‌گذاران در هر کشوری است. تحول روش‌های ارتباطی طی سال‌های اخیر کیفیت اینترنت پهن باند و خصوصا اینترنت پهن باند ثابت را به شاخصی مهم برای سنجش کیفیت ارتباطاتی کشورها بدل کرده است. گزارش‌های جهانی نشان می‌دهند ایران در این زمینه با سرعت دانلود ۷۵/ ۱۵ مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود ۹۱/ ۹ مگابیت بر ثانیه رتبه ۱۲۹ را در میان کشورهای جهان به خود اختصاص داده است. این درحالی است که پایین بودن کیفیت اینترنت ثابت در کشور موجب شده بسیاری از مشترکان به استفاده از اینترنت موبایل روی بیاورند و تقاضای بالا برای این نوع سرویس‌ها، این شبکه را با مشکلاتی مواجه کند.
 
 
جدیدترین گزارش منتشر شده توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هم این موضوع را تایید می‌کند؛ براساس این گزارش تا پایان سال، ضریب نفوذ اینترنت پهن باند سیار با گذر از مرز 100 درصدی به 119 درصد رسیده است؛ درحالی‌که ضریب نفوذ اینترنت پهن باند ثابت کشور، تنها 61/ 12 درصد است. بسیاری از کارشناسان، انحصار شرکت مخابرات ایران را عامل اصلی کندی روند توسعه اینترنت پهن باند ثابت در کشور می‌دانند. ضریب نفوذ تلفن ثابت در کشور 67/ 34 درصد و نسبت به سال 98 تغییری نکرده اما ضریب نفوذ تلفن همراه با رسیدن به عدد 156 درصد، رشدی حدودا 10 درصدی را نسبت به سال پیش از آن تجربه کرده است. 
 
   رشد چشمگیر تقاضای اینترنت سیار
گزارش رگولاتوری از وضعیت اینترنت پهن باند کشور در سه ماه چهارم سال 99 نشان می‌دهد تعداد مشترکان اینترنت پهن باند ثابت کشور تا پایان این مدت به ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر رسیده و با این حساب ضریب نفوذ این فناوری در کشور 61/ 12 درصد برآورد می‌شود. با توسعه هر روزه شبکه‌های اینترنت موبایل، تعداد مشترکان این سرویس با رشد روزافزون مواجه بوده است؛ به‌طوری که ضریب نفوذ اینترنت موبایل 119 درصد تخمین زده شده و تعداد مشترکان آن به ۸۴ میلیون و ۱۹۶ هزار مشترک رسیده است. 
 
ضریب نفوذ اینترنت پهن باند سیار در مدت مشابه سال 98، حدود 83 درصد بوده و با این حساب ضریب نفوذ این فناوری طی یک سال رشد 43 درصدی را تجربه کرده است. کارشناسان بخش زیادی از این افزایش را ناشی از برآورده نشدن نیاز و خواسته کاربران از سرویس‌های اینترنت ثابت می‌دانند. به این ترتیب، ضریب نفوذ اینترنت ثابت در انتهای سال 99 نسبت به مدت مشابه سال قبل، تنها 15 درصد افزایش داشته است.
 
   ADSL همچنان محبوب‌ترین سرویس اینترنت ثابت
اینترنت ثابت یکی از انواع پرطرفدار اینترنت پرسرعت است. بهره‌مندی از این سرویس محدود به مکان و محدوده جغرافیایی مشخص است و خارج از این محدوده‌، امکان استفاده از آن وجود ندارد. 
 
طی سال‌های گذشته، فناوری‌های اینترنت ثابت از اینترنت دایال آپ با سرعت‌های کیلوبیتی، به فناوری‌هایی مانند ADSL و سپس فیبر نوری با سرعت‌های به مراتب بالاتر تغییر کرده‌اند.
 
 درحال‌حاضر، انواع سرویس‌های موجود اینترنت در ایران که به‌ اقتضای شرایط برای طیف متنوعی از کاربران ارائه می‌شوند عبارتند از: ADSL،VDSL و FTTX. اینترنت ADSL با استفاده از خطوط تلفن ثابت و بدون ایجاد مزاحمت برای تماس‌های صوتی (اتفاقی که در دایال‌آپ رخ می‌داد)، اطلاعات را از مراکز مخابراتی به روی مودم می‌آورد. اتصال اینترنت ADSL را می‌توان روی خطوط تلفن ثابت ایجاد کرد و نیازی به کابل‌کشی و نصب خطوط جدید ندارد. 
 
این سرویس با محدودیت‌هایی از جمله سرعت دانلود کمتر از ۲۴ مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود کمتر از 2 مگابیت روبه‌روست. در مقابل، اینترنت VDSL روی بسترهای کابل‌های شبکه است و برخلاف ADSL از خطوط تلفن ثابت شهری برای انتقال اطلاعات استفاده نمی‌کند و نیاز به کابل‌کشی دارد. سرعت دانلود روی اینترنت VDSL تقریبا پنج برابر سرعت دانلود ADSL و سرعت آپلود آن نیز ۱۰ برابر ADSL است.
 
جدیدترین آمارهای ارائه شده از سوی سازمان تنظیم مقررات نشان می‌دهند تعداد مشترکان خانگی و تجاری ارتباطات پهن‌باند ثابت تا پایان سال ۱۳۹۹، بیش از ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار عدد بوده که از فناوری‌های اینترنت پرسرعت، شامل ADSL، VDSL،FTTX و TD-LTE با سرعت‌های متفاوت بهره می‌برند. 
 
مطابق آمارهای ارائه شده، هم اکنون ۸ میلیون و ۵۷۰ هزار اشتراک در حوزه اینترنت ثابت مربوط به فناوری ADSL است و مشترکان TDLET به حدود یک میلیون و ۴۸۵ هزار نفر رسیده‌اند. این درحالی است که ۱۵۹ هزار نفر از طریق فناوری FTTH و ۳۸۲ هزار نفر نیز از طریق وای‌فای به اینترنت متصل می‌شوند.
 
 در میان مشترکان اینترنت پهن باند ثابت، حدود ۲ میلیون مشترک خانگی، با سرعت متوسط ۲۰ مگابیت به اینترنت متصل می‌شوند و ۴ میلیون مشترک اینترنتی با سرعت ۲ تا ۱۰ مگابیت دارند.
 
 طبق آمار سازمان تنظیم مقررات، تعداد مشترکان خانگی اینترنت X-DSL مربوط به شرکت مخابرات ایران، بیش از چهار میلیون و ۵۹۹ بوده و تعداد اشتراک‌های اداری و تجاری این سرویس، بیش از ۳۳۶ هزار بوده که مجموع اشتراک‌های سرویس را به چهار میلیون و ۹۳۵ هزار و ۶۶۲ می‌رساند.
 
اینترنت فیبر نوری (FTTx) مبتنی بر کابل‌های فیبر نوری است و از کابل‌های مسی یا خطوط تلفن استفاده نمی‌کند و همان کابل‌های فیبر نوری انتقال‌دهنده اطلاعات هستند. از آنجا که اینترنت فیبر نوری از سیگنال‌های نوری استفاده می‌کند، کیفیت و سرعت بیشتری نسبت به ADSL و VDSL دارد و می‌تواند یک کیفیت و سرعت را بدون در نظر گرفتن فاصله کاربر تا سرویس‌دهنده ارائه دهد و سرعتی بالغ بر یک گیگابیت دارد.
 
 آمار رگولاتوری حاکی از آن است که تعداد مشترکان خانگی اینترنت فیبر نوری مخابرات ایران تا پایان سه ماه چهارم سال ۱۳۹۹، بالغ ‌بر ۱۴۹ هزار و ۱۵۴ بود و تعداد اشتراک‌های اداری و تجاری این سرویس، ۱۰ هزار و ۲۶۸ بوده که مجموع اشتراک‌های فیبر نوری مخابرات را به ۱۵۹‌هزار و ۴۲۲ می‌رساند.
 
  وضعیت توسعه خطوط تلفن ثابت و سیار
خطوط تلفن ثابت و سیار یکی از پایه‌ای‌ترین راه‌های ارتباطی به حساب می‌آیند. داده‌های ارائه شده توسط رگولاتوری درباره وضعیت خطوط تلفن ثابت و سیار کشور نشان می‌دهد تا پایان سه ماه چهارم سال 99، تعداد کل خطوط تلفن ثابت منصوبه 38 میلیون و 762 هزار و 440 خط بوده که از این تعداد حدود 29 میلیون و 139 هزار خط فعال و دایر هستند. با این حساب ضریب نفوذ تلفن ثابت در کشور 67/ 34 درصد برآورد شده است.
 
داده‌های ارائه شده از وضعیت توسعه تلفن همراه در کشور تا پایان سال 99 نشان می‌دهد، تعداد 24 میلیون و 33 هزار خط دائمی و 107 میلیون و 21 هزار خط اعتباری تلفن همراه در سه اپراتور اصلی کشور یعنی همراه اول، ایرانسل و رایتل فعالند. ضریب نفوذ تلفن همراه تا پایان سال 99، به حدود 156 درصد رسیده است. اپراتور همراه اول با ایجاد پوشش جمعیتی 5/ 96 درصدی، بیشترین پوشش را ایجاد کرده و اپراتورهای ایرانسل با 21/ 87 درصد و رایتل با 04/ 58 درصد در رده‌های بعدی قرار دارند.
 
  افزایش نارضایتی کاربران از عملکرد مخابرات
سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات ۱۹۵ برای رسیدگی به شکایت‌های مردمی در حوزه‌های مختلف ارتباطات و فناوری اطلاعات شامل تلفن ثابت، اینترنت، تلفن همراه، خدمات پستی، تشعشعات و دفاتر پیشخوان راه‌اندازی شده است که کاربران می‌توانند شکایت خود نسبت به اپراتورها و سرویسی که از آن استفاده می‌کنند را گزارش بدهند. پیمان قره داغی، دبیرکل حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری با اشاره به افزایش دو برابری تعداد شکایات ثبت شده در سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات (۱۹۵) گفت: در سال گذشته ۲۱۴ هزار و ۸۱۸ شکایت و در سال ۹۸، ۱۱۸ هزار و ۷۸۷ شکایت در سامانه ۱۹۵ ثبت شده است که سهم شرکت مخابرات ایران در سال گذشته ۹۱ هزار و ۳۷۸ شکایت و در سال ۹۸، ۴۱ هزار و ۱۰۴ شکایت بوده است. 
 
به این ترتیب سهم شرکت مخابرات ایران از کل شکایات ثبت شده در سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات، از ۳۴ درصد در سال ۹۸ به بیش از ۴۲ درصد در سال ۹۹ افزایش پیدا کرده است.
 
وی با اشاره به اینکه در سال ۹۸، ۲۳ هزار و ۷۵۴ شکایت و در سال گذشته، ۴۳ هزار و ۷۱۰ شکایت در سامانه ۱۹۵ درباره اینترنت شرکت مخابرات ثبت شده است، افزود: عدم تضمین کیفیت سرویس ارائه شده، ارائه خدمات پشتیبانی نامطلوب، عدم جمع‌آوری سرویس، تاخیر در نصب و راه‌اندازی و... از شکایات پرتکرار این حوزه هستند. 
 
مدیرکل حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری عنوان کرد: در حوزه تلفن ثابت نیز در سال ۹۸، ۱۷ هزار و ۳۵۰ شکایت از شرکت مخابرات ایران ثبت شده است که این رقم در سال ۹۹ به ۴۷ هزار و ۶۶۸ مورد افزایش پیدا کرده است. قطع ارتباط، ارائه خدمات پشتیبانی نامطلوب، عدم تامین کابل سرقت شده، عدم واگذاری خط تلفن ثابت ثبت‌نام شده و... از موضوعات شکایات پرتکرار حوزه تلفن ثابت شرکت مخابرات بودند.
 
براساس اطلاعات ارائه شده توسط رگولاتوری، علاوه بر افزایش نارضایتی کاربران از عملکرد و سرویس‌های ارائه شده از سوی مخابرات، عملکرد این شرکت در پاسخگویی به شکایات نیز با افت همراه بوده است.
 
 به گفته قره‌داغی متوسط زمان پاسخگویی به شکایات شرکت مخابرات ایران از ۹ روز در سال ۹۸ به ۱۵ روز در سال ۹۹ افزایش پیدا کرده است؛ درحالی‌که متوسط زمان پاسخگویی به شکایات سایر اپراتورها از ۱۱ روز در سال ۹۸ به ۹ روز در سال ۹۹ کاهش یافته است.
 
 مدیرکل حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری با تاکید بر اینکه درسال گذشته جلساتی با شرکت مخابرات برای رفع این مشکلات و شکایت‌ها برگزار کرده است، گفت: استان‌های گلستان با ۵۳ روز، گیلان با ۴۰ روز و البرز با ۲۶ روز بیشترین متوسط زمان پاسخگویی و استان‌های سمنان، یزد، قزوین و ایلام با کمتر از دو روز، کمترین متوسط زمان پاسخگویی را در سامانه ۱۹۵ در سال ۹۹ دارا بودند.
 
قره‌داغی در این گزارش سهم هر استان را از میزان شکایات ثبت شده به‌صورت جداگانه اعلام کرد. به گفته او استان‌های تهران با ۳۱ درصد، خراسان رضوی با ۱۴ درصد و خوزستان با ۷ درصد، به ترتیب بیشترین سهم از شکایت‌ها را داشته‌اند و استان‌های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و ایلام با سهمی زیر یک درصد، کمترین سهم از کل شکایات مربوط به شرکت مخابرات ایران در سال ۹۹ را دارا بودند.

مشترکان اینترنت ثابت از ۱۰ میلیون عبور کردند

 
 
مشترکان خانگی و تجاری ارتباطات پهن‌باند ثابت تا پایان سال ۱۳۹۹، بیش از ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار عدد بوده که از فناوری‌های اینترنت پرسرعت، شامل ADSL، VDSL ،  FTTX و TD-LTE با سرعت‌های متفاوت بهره می‌برند.
 
 طی سال‌های گذشته، روند استفاده از اینترنت از سرعت‌های کیلوبیتی در اینترنت دایال‌آپ، رفته‌رفته جای خود را به فناوری ADSL داد که سرعتی به مراتب بیش‌تر داشته و سرعت‌هایی تا ۵۲۱ کیلوبیت بر ثانیه و حتی ۱۶ مگابیت را هم پوشش می‌داد و اکنون نوبت به فیبر نوری است که سرعت‌هایی به مراتب بالاتر را برای کاربران به ارمغان آورد.
 
در حال حاضر، انواع سرویس‌های موجود اینترنت در ایران، به‌دلیل داشتن ویژگی‌های متمایز از هم، برای کاربران با شرایط مکانی و موقعیتی متفاوت ارائه می‌شود. یکی از انواع اینترنت پرسرعت، اینترنت ثابت است که اینترنت‌های‌ ADSL ،VDSL  و FTTX را شامل می‌شود؛ این دسته به یک مکان مشخص و محدوده جغرافیایی خاص یا بستر فیزیکی محدود هستند و خارج از این محدوده‌ی مشخص، امکان استفاده از این سرویس وجود ندارد.
 
طبق آمار سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تا پایان سه ماهه پایانی سال ۱۳۹۹، مشترکان خانگی و تجاری ارتباطات پهن‌باند ثابت، ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار و ۵۰ نفر را شامل‌ می‌شود که تعداد مشترکان به تفکیک در جدول زیر آمده است.
 
 
اینترنت ADSL با استفاده از خطوط تلفن ثابت و بدون ایجاد مزاحمت برای تماس‌های صوتی (اتفاقی که در دایال‌آپ رخ می‌داد)، اطلاعات را از مراکز مخابراتی به روی مودم می‌آورد. اتصال اینترنت ADSL را می‌توان روی خطوط تلفن ثابت ایجاد کرد و نیازی به کابل‌کشی و نصب خطوط جدید ندارد. این سرویس با محدودیت‌هایی از جمله سرعت دانلود کمتر از ۲۴ مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود کمتر از دو مگابیت روبه‌روست.
 
در مقابل، اینترنت VDSL روی بسترهای کابل‌های شبکه است و برخلاف ADSL از خطوط تلفن ثابت شهری برای انتقال اطلاعات استفاده نمی‌کند و نیاز به کابل‌کشی دارد. سرعت دانلود روی اینترنت VDSL نزدیک به پنج برابر سرعت دانلود ADSL است و سرعت آپلود آن نیز ۱۰ برابر ADSL است.
 
این آمار سازمان تنظیم مقررات تا پایان سال ۱۳۹۹ حاکی از آن است که تعداد مشترکان خانگی اینترنت X-DSL مربوط به شرکت مخابرات ایران، بیش از چهار میلیون و ۵۹۹ بوده و تعداد اشتراک‌های اداری و تجاری این سرویس، بیش از ۳۳۶ هزار بوده که مجموع اشتراک‌های سرویس را به چهار میلیون و ۹۳۵ هزار و ۶۶۲ می‌رساند. 
 
اینترنت فیبر نوری (FTTx) مبتنی بر کابل‌های فیبر نوری است و از کابل‌های مسی یا خطوط تلفن استفاده نمی‌کند و کابل‌های فیبر نوری انتقال‌دهنده اطلاعات هستند. به دلیل استفاده اینترنت فیبر نوری از سیگنال‌های نوری، کیفیت و سرعت بیش‌تری نسبت به ADSL و VDSL دارد و می‌تواند یک کیفیت و سرعت را بدون در نظر گرفتن فاصله کاربر تا سرویس‌دهنده ارایه دهد و سرعتی بالغ بر یک گیگابیت دارد.
 
آمار رگولاتوری حاکی از آن است که مشترکان تعداد مشترکان خانگی اینترنت فیبر نوری مخابرات ایران تا پایان سه ماهه چهارم سال ۱۳۹۹، بالغ‌بر ۱۴۹ هزار و ۱۵۴ مشترک بود و تعداد اشتراک‌های اداری و تجاری این سرویس، ۱۰ هزار و ۲۶۸ مشترک بوده که مجموع اشتراک‌های فیبر نوری مخابرات را به ۱۵۹ هزار و ۴۲۲ می‌رساند.
 

افزایش سرعت اینترنت موبایل و ثابت در ایران براساس رده بندی جهانی اسپیدتست

 
 
براساس رده بندی جهانی «اسپیدتست» سرعت اینترنت موبایل و ثابت ایران در ماه مارس افزایش یافته است. این درحالی است که متوسط جهانی سرعت اینترنت ثابت و موبایل نیز نسبت به فوریه افزایش یافته است.
 
 وب سایت اسپید تست جدیدترین گزارش از متوسط سرعت اینترنت ثابت و موبایل در سراسر جهان در ماه مارس ۲۰۲۱ را منتشر کرده است. طبق این گزارش در سومین ماه ۲۰۲۱ میلادی متوسط جهانی سرعت اینترنت موبایل ۴۸.۴۰ و متوسط جهانی سرعت اینترنت ثابت ۹۸.۶۷ مگابیت بر ثانیه بوده است.
 
 
صعود جایگاه ایران در رده بندی سرعت اینترنت موبایل و ثابت
 
همچنین طبق گزارش اسپید تست متوسط سرعت اینترنت موبایل ایران در ماه مارس ۲۶.۳۸ مگابیت بر ثانیه بوده است. به این ترتیب ایران در رده ۸۳ فهرست رتبه بندی سرعت اینترنت موبایل کشورهای جهان قرار است. با توجه به آمار ثبت شده در ماه گذشته میلادی، جایگاه ایران در این فهرست یک پله صعود کرده است.
 
 
از سوی دیگر متوسط سرعت اینترنت ثابت کشور نیز ۱۹.۱۳ مگابیت بر ثانیه بوده و در رده ۱۳۲ فهرست سرعت اینترنت ثابت کشورها قرار دارد. رده ایران در این بخش نیز نسبت به ماه گذشته ۲ پله صعود کرده است.
 
صعود یک پله‌ای سرعت کره جنوبی همزمان با سقوط قطر
 
براساس این گزارش در ماه مارس امارات متحده عربی مانند ماه گذشته در رده نخست فهرست کشورهایی با بیشترین سرعت اینترنت موبایل قرار دارد. سرعت اینترنت موبایل این کشور ۱۷۸.۵۲ مگابیت برثانیه اعلام شده است. در رده دوم کره جنوبی با سرعت ۱۷۰.۵۲ مگابیت برثانیه قرار دارد. جایگاه این کشور در فهرست نسبت به ماه گذشته یک پله صعود کرده است. اما در رده سوم قطر با سرعت اینترنت ۱۶۷.۴۰ مگابیت بر ثانیه قرار دارد. این کشور در فوریه ۲۰۲۱ میلادی در رده دوم قرار داشت.
 
 
این درحالی است که کشورهایی که در رده چهارم، پنجم، ششم، هفتم و هشتم این فهرست قرار دارند نسبت به ماه پیش تغییری نکرده‌اند. این کشورها به ترتیب عبارتند از چین (با سرعت ۱۵۰.۴۰ مگابیت برثانیه)، عربستان سعودی (۱۳۳.۷۳ مگابیت برثانیه)، نروژ (۱۱۸.۲۰ مگابیت برثانیه)، استرالیا (۱۰۹.۳۳ مگابیت برثانیه) و هلند (۱۰۳.۳۷ مگابیت برثانیه).
 
در جایگاه نهم این فهرست کشور بلغارستان با سرعت اینترنت موبایل ۹۶.۲۷ مگابیت بر ثانیه قرار دارد. جایگاه بلغارستان در این رده بندی نسبت به ماه قبل یک پله صعود کرده است. در رده دهم نیز سوئیس با سرعت اینترنت ۹۵.۲۷ مگابیت برثانیه قرارداد. و جایگاه آن در این رده بندی دو پله صعود کرده است.
 
رشد قابل توجه سرعت اینترنت ثابت فرانسه و موناکو
 
در رده بندی کشورهایی با بیشترین سرعت اینترنت ثابت، جایگاه نخست مانند ماه‌های گذشته به سنگاپور با سرعت اینترنت ۲۳۴.۴۰ مگابیت برثانیه تعلق دارد. در رده دوم تایلند با سرعت ۲۳۰.۵۹ مگابیت برثانیه قرار دارد. جایگاه این کشور نسبت به ماه گذشته یک پله صعود کرده است. هنگ کنگ که ماه گذشته در رده دوم قرار داشت، در ماه مارس با سرعت ۲۲۴.۷۳ مگابیت برثانیه با یک پله سقوط در رده سوم قرار گرفته است. رده چهارم مانند ماه گذشته به رومانی با سرعت ۲۱۰.۸۲ مگابیت برثانیه تعلق دارد.
 
 
اما موناکو با سرعت ۲۰۵.۴۴ مگابیت برثانیه در رده پنجم قرار دارد. این کشور در رده بندی پرسرعت ترین های اینترنت ثابت جهان ۵ پله صعود کرده است. در رده ششم دانمارک با سرعت ۲۰۲.۱۶ مگابیت برثانیه قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه گذشته یک پله سقوط کرده است. فرانسه با سرعت اینترنت ۱۹۳.۴۶ مگابیت برثانیه در رده هفتم قرار دارد. این کشور ماه گذشته در رده دهم قرار داشت.
 
جایگاه لیختن اشتاین با سرعت اینترنت ۱۹۲.۳۹ مگابیت بر ثانیه در این فهرست نسبت به ماه گذشته تغییری نکرده و در رده هشتم قرار دارد. در رده نهم مجارستان با اینترنت ثابت ۱۸۶.۸۸ مگابیت برثانیه قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه گذشته ۲ پله سقوط کرده است.
 
رده دهم این فهرست نیز مانند رده بندی کشورهایی با بیشترین سرعت اینترنت موبایل به سوئیس تعلق دارد. سرعت اینترنت ثابت این کشور ۱۸۶.۵۶ مگابیت برثانیه ثبت شده و جایگاه آن نسبت به ماه قبل یک پله صعود کرده است.

آخرین آمار کاربران اینترنت موبایل و ثابت

 
 
آخرین گزارش رگولاتوری از وضعیت اینترنت کشور از نفوذ ۱۰۴ درصدی اینترنت حکایت دارد به نحوی که نزدیک به ۹۳ درصد مردم کاربر اینترنت موبایل هستند اما نفوذ اینترنت ثابت خانگی همچنان ۱۱ درصد است.
 
 گزارش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مربوط به توسعه ارتباطات پهن باند ثابت و سیار در کشور تا پایان آذرماه سال ۹۹ است. برآوردهای رگولاتوری نشان می‌دهد که ضریب نفوذ اینترنت پهن باند ثابت در کشور ۱۱.۵۷ درصد است و این آمار نسبت به ۳ ماهه قبل از این، تغییر محسوسی نداشته است. هم اکنون ۹ میلیون و ۷۱۸ هزار و ۴۳۹ نفر در کشور از فناوری‌های اینترنت ثابت استفاده می‌کنند و نسبت به ۳ ماهه دوم سال ۹۸ تنها حدود ۳۰۰ هزار نفر به این آمار اضافه شده است.
 
کم اقبالی اینترنت ثابت به نارضایتی کاربران از کیفیت و قیمت این فناوری مربوط می‌شود و با وجودی که پیش بینی می‌شد در یک سال اخیر به دلیل شیوع ویروس کرونا و رواج آموزش مجازی، کاربران بسیاری به سمت استفاده از اینترنت ثابت سوق پیدا کنند، اما به دلیل عدم توسعه این بخش، کاربران استفاده از اینترنت موبایل را ترجیح داده‌اند.
 
هم اکنون ضریب نفوذ اینترنت موبایل در کشور ۹۲.۴۹ درصد است و بیش از یک میلیون نفر در کمتر از ۳ ماهه گذشته به تعداد مشترکان اینترنت موبایل افزوده شده است.
 
در پایان ۳ ماهه سوم سال ۹۹ بیش از ۷۷ میلیون و ۷۰۶ هزار و ۸۸۵ نفر مشترک اینترنت موبایل در کشور هستند. این در حالی است که ضریب نفوذ اینترنت سیار در ۳ ماهه دوم سال ۹۹ حدود ۹۱ درصد بوده و ۷۶ میلیون و ۵۳۱ هزار نفر در کشور مشترک اینترنت موبایل بودند.
 
ارزیابی رگولاتوری بر مبنای فناوری‌هایی مانند XDSL ، FTTX ، وای فای و TDLTE در حوزه پهن باند ثابت و نیز فناوری ۳G و ۴G در حوزه پهن باند سیار انجام شده است.
 
این آمار نشان می‌دهد که در مجموع، ضریب نفوذ اینترنت در کشور ۱۰۴.۰۶ درصد است و ۸۷ میلیون و ۴۲۵ هزار و ۳۲۴ نفر مشترک اینترنت پهن باند هستند.
 
بر اساس آماری که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات اعلام کرده است ۸۸.۸۸ درصد مردم از اینترنت نسل سه و چهار موبایل استفاده می‌کنند و سهم اینترنت adsl حدود ۹ درصد است. در همین حال بیش از یک درصد مردم نیز مشترک اینترنت TDLTE هستند.
 
بررسی وضعیت ضریب نفوذ اینترنت در کشور نسبت به سال ۹۸ نیز حاکی از آن است که سال گذشته تعداد مشترکین اینترنت موبایل ۶۸ میلیون نفر اعلام شده و ضریب نفوذ اینترنت پهن باند نیز در پایان سال ۹۸ به ۹۴ درصد رسید.
 
از سوی دیگر طی یک سال گذشته رشد نفوذ اینترنت موبایل نسبت به سال ۹۸ حدود ۱۰ درصد و رشد نفوذ اینترنت ثابت حدود یک درصد بوده است.