در سال‌های اخیر که شرکتهای مختلف در سراسر جهان برای اکتشافات فرازمینی سرمایه‌گذاری‌های فراوان انجام دادند، صنعت فناوری یکی از بزرگترین چالش‌های ممکن را پیش روی خود دید تا در غیرممکن‌ترین نقطه هستی هم بتواند خدمات مورد نیاز انسان را در اختیار او قرار دهد. مریخ، برنامه‌ای که بتازگی توسط سازمان فضایی ناسا به‌صورت آزمایشی اجرا شده است به‌گونه‌ای پیش می‌رود تا اگر انسان روی سیاره سرخ ساکن شد، باز هم بتواند به فناوری‌های زمینی دسترسی داشته باشد و حتی به‌صورت روزانه صفحه اختصاصی خود در شبکه‌های اجتماعی را دنبال و به روز کند. ناسا به این نتیجه رسیده است که برای پشتیبانی از حیات در مریخ، فناوری مهم‌ترین نقش را برعهده دارد.
«آدریانا مارایس» از فیزیکدانان نظری که مدیریت پروژه نوآوری‌های مریخ را برعهده دارد طی کنفرانس «تجربه تمرکز روی کائنات در مقیاس میکرو» که این هفته در ژوهانسبورگ برگزار شد، اعلام کرد: پروژه‌های جدید به گونه‌ای پیش می‌رود که انسان در آینده بتواند به رایانه همراه، اینترنت پرسرعت و انواع مختلف دستگاه‌های موبایلی روی مریخ دسترسی داشته باشد.
یک جهش بزرگ
مارایس که از متخصصان حوزه تئوری زیست کوانتومی محسوب می‌شود یکی از 100 دانشمند حاضر در پروژه Mars One است و بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته، او یکی از فضانوردان حاضر در طرح توسعه شهرک انسانی در مریخ خواهد بود.
پروژه Mars One در اصل توسط یک بنیاد غیرانتفاعی دنبال می‌شود و یک طرح نوآورانه جهانی است که هدف اصلی خود را ایجاد یک شهرک انسانی روی مریخ می‌داند. این پروژه که بخش علمی آن توسط ناسا مدیریت می‌شود چندین مأموریت بدون سرنشین را با موفقیت به انجام رسانده است، پایه‌های اولیه یک مرکز قابل سکونت در مریخ را تأسیس کرده است و این روزها با دقت فراوان ساکنان اولیه این شهرک را انتخاب می‌کند تا با آموزش آنها بتواند برای نخستین بار تجربه زندگی خارج از کره زمین را محقق کند. از جمله فناوری‌هایی که هم‌اکنون برای شهرک مسکونی مریخ در نظر گرفته شده است می‌توان به پنل‌های خورشیدی جذب انرژی، چاپگر سه بُعدی و سیستم‌های یادگیری ماشینی اشاره کرد.
به‌گفته مارایس، شهرک مسکونی مریخ در فاصله 54.6 میلیون کیلومتری از سطح زمین قرار گرفته است و این اتفاق بزرگترین جهش در تاریخ محسوب می‌شود تا انسان در یک کره دیگر هم زندگی را تجربه کند. ناسا نیز از این اتفاق به‌عنوان «جهش بزرگ بعدی» یاد می‌کند و کاوش در منظومه شمسی را زمینه‌ای برای زندگی منسجم‌تر در آینده می‌داند.
فتح سیاره مریخ در اصل پله بعدی برای حکمرانی انسان در منظومه شمسی محسوب می‌شود و به عقیده کارشناسان، شهرک مسکونی مریخ این امکان را فراهم می‌کند تا نحوه زندگی نسل‌های بعد به‌طور کامل تغییر کند. ماهواره‌ای که قرار است ساکنان شهرک مسکونی مریخ را به این منطقه منتقل کند «آپولو مون» نام دارد و فرآیند توسعه آن به قدری موفقیت‌آمیز بوده است که محققان انجام این عملیات را بدون هرگونه مشکلی پیش‌بینی می‌کنند.
این ماهواره قرار است امکان دسترسی به اینترنت زمینی را برای نخستین ساکنان مریخ فراهم کند و همچنین امکان شارژ دستگاه‌های الکترونیکی موبایلی را هم برای آنها فراهم آورد. مارایس بر این باور است که در عصر تکنولوژی که فناوری روز‌به‌روز پیشرفت می‌کند، نمی‌توان انسان را بدون دسترسی به این قابلیت‌ها در یک سیاره دورافتاده رها کرد.
او طی سخنرانی خود در کنفرانس اخیر گفت: «قرار است تلسکوپ رادیویی SKA به‌صورت لحظه به لحظه حجم گسترده‌ای از داده‌های مربوط به انسان‌های ساکن روی مریخ را در اختیار ما بگذارد و از این طریق کمک کند تا دریابیم چه اتفاقی در مریخ صورت می‌گیرد. این یک تصویر کوچک از آسمان است.»
مارایس اظهار داشت: چاپگرهای سه بُعدی که روی سطح سیاره سرخ نصب می‌شوند به گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توانند از محیط پیرامون خود آب تولید کنند. او در صحبت‌های خود گفت: «آیا می‌دانستید بخش اعظم آب‌های روی کره‌زمین از خورشید هم قدیمی‌تر هستند؟ حیات روی کره زمین به آب مایع بستگی دارد. این مسأله بسیار جالب است که عمر آب از عمر خورشید هم طولانی‌تر است. ملکول‌های موجود روی مریخ که می‌توانند به آب تبدیل شوند هم عمر طولانی‌تر از خورشید دارند.»
یک مریخ‌نورد ساخت دست بشر
از جمله دستاوردهای انسان که توانست ما را یک گام به زندگی در سیاره سرخ نزدیک‌تر کند یک مریخ‌نورد به اسم کنجکاوی (Curiosity) بود تا برای نخستین بار بتوانیم به‌صورت عملی اکتشافات خود را میلیون‌ها کیلومتر دورتر از سطح زمین پیش ببریم. جالب است بدانید این مریخ‌نورد تنها ساخته دست بشر است که در فاصله 200 میلیون کیلومتری فرمان‌های بشر را پیش می‌برد و از این راه دور تمام داده‌های به دست آمده را به زمین ارسال می‌کند.
کنجکاوی به اندازه یک اتومبیل ساخته شده است و در حالی که مأموریت اصلی و اولیه آن بررسی «دهانه گِیل» روی سطح مریخ بود، هم‌اکنون قرار است مدل پیشرفته‌تر این مریخ‌نورد برای دریافت و ارسال سیگنال‌های اینترنتی و امکان دسترسی ساکنان مریخ به اینترنت پرسرعت مورد استفاده قرار گیرد.
یکی از بخش‌های اصلی «طرح اکتشاف مریخ» و انتقال انسان به این سیاره، امکان استفاده از فناوری‌های زمینی در خارج از کره زمین است. مارایس بر این باور است که اگر قرار باشد انسان در آینده ساکن کره مریخ شود، این اتفاق فقط با حضور فناوری صورت می‌پذیرد و البته فناوری‌هایی که برای ادامه حیات روی مریخ پیش‌بینی شده است، علاوه بر سرویس‌ها و امکانات زمینی قابلیت‌های دیگری را هم در اختیار انسان می‌گذارد.
یکی از مهم‌ترین فناوری‌هایی که قرار است هر یک از ساکنان مریخ به‌صورت اختصاصی در اختیار داشته باشند ابزاری است که وضعیت آب و هوا و همچنین شرایط زمین شناسی مریخ را در اختیار او قرار می‌دهد و همچنین شبیه به آنچه روی کره زمین «گیرنده ماهواره‌ای جی‌پی‌اس» می‌خوانیم، امکان مسیریابی روی مریخ را برای افراد آسان می‌کند.
پروژه Mars One سال 2013 میلادی به‌صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد و هم‌اکنون پیش‌بینی شده است در دهه 2020 میلادی برای نخستین بار انسان به‌صورت آزمایشی تحت این پروژه به سیاره سرخ سفر کند.
مارایس در این خصوص توضیح داد: «ممکن است تعجب کنید که چگونه می‌توان تا مریخ سفر کرد و روی این سیاره سرخ رنگ ساکن شد. «ایلان ماسک» که ملیت آفریقایی دارد در شرکت «اسپِیس‌ایکس» بزرگترین طرح توسعه سخت‌افزاری برای سکونت روی مریخ را پیش می‌برد. این شرکت تاکنون آزمایش‌های موفقیت‌آمیز فراوانی را پیش برده است تا امکان حضور انسان روی مریخ بیش از هر زمان دیگر در دسترس باشد. ماسک هم‌اکنون به این مسأله فکر می‌کند که وقتی به مریخ رسیدیم چگونه می‌توانیم زنده بمانیم، چه غذاهایی بخوریم و به چه فناوری‌هایی دسترسی داشته باشیم.»
چاپگرهای سه بُعدی مخصوص مریخ به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که ساکنان شهرک مسکونی مریخ می‌توانند به کمک آنها تمامی فناوری‌ها و دستگاه‌های مورد نیاز خود را همان جا تولید کنند، سیستم‌های کشاورزی بسازند و به‌صورت خودکفا به هرآنچه که نیاز دارند دسترسی داشته باشند. باید منتظر ماند و دید طی یک دهه آتی چگونه این آرزوی دیرینه برای انسان محقق می‌شود.
