اهمیت انتخاب نوع شرکت مناسب در زمان ثبت استارتاپ‌ها

 
استارتاپ‌ها به منظور پیشبرد بهتر منافع، حفظ حقوق خود و سهامداران و بهره‌مندی از امتیازات استارتاپی باید در قالب شرکت و به صورت شخصیت حقوقی مستقل به ثبت برسند.
 
قانون‌گذار در ماده ۲۰ قانون تجارت، انواع شرکت‌ها را محصور کرده است. به موجب این ماده شرکت‌های تجاری هفت نوع شرکت سهامی، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تضامنی، شرکت مختلط غیر سهامی، شرکت مختلط سهامی، شرکت نسبی و شرکت تعاونی تولید و مصرف هستند.
 
تقسیم‌بندی شرکت‌ها
 
شرکت‌هایی مشمول ماده ۲۰ قانون تجارت به دو دسته کلی شرکت اشخاص و شرکت سرمایه تقسیم می‌شوند. شرکت‌های اشخاص، شرکت‌هایی هستند که شخصیت اعضا به لحاظ میزان مسئولیت آنها در بدهی‌های شرکت اهمیت دارد و شرکا مسئول دیون شرکت هستند. شرکت نسبی و تضامنی در دسته شرکت‌های اشخاص قرار می‌گیرند.
 
شرکت‌های سرمایه، شرکت‌هایی هستند که شرکا مسئولیتی در قبال دیون شرکت ندارند، بدهی‌های شرکت از محل دارایی آن پرداخت می‌شود و در صورت عدم کفایت سرمایه و دارایی شرکت، مسئولیتی متوجه شرکا نیست. شرکت سهامی (عام و خاص) و با مسئولیت محدود، در دسته شرکت‌های سرمایه قرار دارند.
 
شرکت مختلط سهامی و مختلط غیر سهامی نیز ماهیتی دوگانه دارند و دارای هر دو نوع شریک ضامن و غیرضامن هستند.
 
شخصیت حقوقی مناسب برای استارتاپ‌ها
 
بدون شک با توجه به ریسک‌پذیری استارتاپ‌ها انتخاب شرکت‌های سرمایه، مناسبتر خواهد بود؛ اما سوالی که مطرح می‌شود این است که از میان شرکت‌های سهامی عام، سهامی خاص و شرکت با مسئولیت محدود کدام یک می‌تواند پاسخگوی نیازها و ماهیت کسب‌وکارهای نوپا باشد؟
 
در شرکت سهامی عام، بخشی از سرمایه اولیه، توسط افرادی غیر از موسسین (از طریق پذیره‌نویسی) تامین می‌شود اما در شرکت سهامی خاص، تمامی سرمایه توسط موسسین فراهم می‌شود.
 
با توجه به اینکه در کسب‌وکارهای استارتاپی بنیانگذاران شخصا سرمایه را تامین می‌کنند و شخصیت هر یک از شرکا بین خودشان حائز اهمیت است و اغلب تمایلی به ورود افراد ناشناس ندارند، استفاده از شرکت سهامی خاص مناسب خواهد بود.
 
علاوه بر این، شرکت با مسئولیت محدود نیز یکی دیگر از قالب‌های مناسب برای استارتاپ‌ها است که شباهت زیادی به شرکت سهامی خاص دارد. در ادامه به بیان تفاوت‌های شرکت سهامی خاص و شرکت با مسئولیت محدود و محاسن و معایب هریک می‌پردازیم.
 
تفاوت شرکت سهامی خاص و شرکت با مسئولیت محدود
 
برای تشکیل شرکت سهامی خاص، دست‌کم وجود سه نفر سهامدار لازم است اما تشکیل شرکت با مسوولیت محدود با دو نفر شریک ممکن است.
در شرکت سهامی خاص باید تمام سرمایه غیر نقدی توسط کارشناسان رسمی دادگستری قیمت‌گذاری و تسلیم شود، اما در شرکت با مسئولیت محدود برای قیمت‌گذاری سرمایه غیرنقدی نیازی به نظر کارشناس رسمی دادگستری نیست و صرف قیمت‌گذاری موسسین کفایت می‌کند و شرکا در خصوص قیمتگذاری انجام شده مسئول هستند.
در شرکت سهامی خاص سهامداران موظفند حداقل تا ۳۵ درصد سرمایه نقدی اولیه شرکت را در حسابی به نام شرکت تودیع کرده و گواهی بانکی آن را به هنگام تشکیل ارائه دهند و بقیه سرمایه، یعنی ۶۵ درصد باقی‌مانده در تعهد سهامداران است؛ اما در شرکت با مسئولیت محدود تمامی سرمایه نقدی باید تأدیه شود و نیازی به گواهی بانکی نیست و اظهار موسسین مبنی بر دریافت تمامی سرمایه نقدی پذیرفته می‌شود.
در شرکت‌های سهامی خاص مدیران باید از میان شرکا انتخاب شوند و مدت مدیریت آنها دو سال است؛ اما در شرکت‌های با مسئولیت محدود محدودیتی برای مدت مدیریت مدیران وجود ندارد و مدیران می‌توانند غیر سهامدار باشند.
انتخاب روزنامه کثیرالانتشار جهت درج آگهی دعوت شرکت در سهامی خاص نکته‌ای الزامی است؛ اما در شرکت با مسئولیت محدود نیازی به انتخاب روزنامه کثیرالانتشار نیست.
در کلیه شرکت‌های سهامی خاص، وجود حداقل یک نفر بازرس الزامی است؛ اما در شرکت‌های با مسئولیت محدود انتخاب بازرس اختیاری است، مگر در موردی که تعداد شرکای آن بیش از دوازده نفر باشند که در این صورت باید تعداد سه نفر بازرس تحت عنوان هیات نظار وجود داشته باشد.
در شرکت سهامی خاص محدود کردن اختیارات مدیران در اساسنامه یا به موجب تصمیمات مجامع عمومی در هر صورت فقط از لحاظ روابط بین مدیران و صاحبان سهام معتبر است و در مقابل اشخاص ثالث، باطل و کان لم یکن است؛ اما در شرکت با مسئولیت محدود، هر گاه به محدودیت اختیارات مدیران در اساسنامه تصریح شود، در مقابل اشخاص ثالث نیز ملاک و معتبر است.
شرکت سهامی خاص می‌تواند موضوع خود را امور غیر تجارتی قرار دهد؛ اما شرکت با مسئولیت محدود برای امور تجارتی تشکیل می‌شود و موضوع آن نمی‌تواند امور غیر تجارتی باشد.
در شرکت سهامی خاص سهم شرکا به صورت اوراق تجاری قابل انتقال است و تقسیم سود و زیان الزاما باید به میزان سهم هر شریک باشد؛ اما در شرکت با مسئولیت محدود سهم‌الشرکهی شرکا را نمی‌توان به صورت اوراق تجاری قابل انتقال درآورد و می‌توان با پیش‌بینی در اساسنامه شرکت سود و زیان را تابع امری غیر از میزان سرمایه شرکا کرد.
در شرکت سهامی خاص حد نصاب قانونی تشکیل هر یک از مجامع و حد نصاب تصمیم‌گیری آنها مشخص شده و لازم الاتباع است؛ اما در شرکت با مسئولیت محدود حد نصاب‌های تعیین شده در قانون را می‌توان با پیشبینی حد نصاب‌های دیگری در اساسنامه تغییر داد.
 
 
 

الزام دریافت «ای نماد»؛ چالش جدید برای کسب‌وکارهای نوپا

دبیر انجمن فین‌تک ایران گفت: الزام دریافت «ای نماد» به عنوان شرط تخصیص درگاه پرداخت به کسب‌وکارهای نوپا، چالش جدیدی را برای آن‌ها رقم می‌زند؛ چالشی که رشد اکوسیستم استارتاپی را با کُندی مواجه خواهد کرد.
 
در روزهای گذشته نامه‌ای از سوی مجموعه «شاپرک» به شرکت‌های پرداخت‌یار ابلاغ شد که براساس آن شرکت‌های پرداخت‌یار ملزم شدند از مردادماه در حین ثبت‌ اطلاعات پذیرندگان جدید در سامانه جامع شاپرک، ضمن اعتبار سنجی وضعیت نماد الکترونیکی، انطباق هویت پذیرنده با اطلاعات ثبت شده مالک نماد الکترونیکی را نیز بررسی کنند و در صورت عدم انطباق، درگاه پرداختی به آن‌ها تخصیص ندهند.
 
پس از انتشار این نامه، اظهار نظرهای گوناگونی شکل گرفت که بیشتر آنها پیرامون چالش جدیدی بود که این نامه برای کسب‌وکارهای کوچک ایجاد می‍‌کند.
 
کسب‌وکارهای بزرگ از شرکت‌های PSP (شرکت‌های بزرگ در حوزه پولی و مالی کشور که واسطه بین بانک‌ها و مشتریان تجاری هستند) درگاه می‌گیرند و بدین ترتیب و با اجرای نامه جدید شاپرک، استارتاپ‌های جدید باید پس از دریافت اینماد، درخواست درگاه پرداخت کنند.   
 
«مصطفی نقی‌پورفر» دبیر انجمن صنفی فناوری‌های نوین مالی ایران (فین‌تک ایران)، در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در این خصوص اظهار داشت: الزامی شدن دریافت اینماد برای کسب‌وکارها، یک چالش جدید برای شروع کار و رشد در اکوسیستم استارتاپی کشور است.
 
وی با بیان اینکه فرآیند دریافت نماد الکترونیکی برای کسب‌وکارهای کوچک بسیار سخت، پیچیده و وقت‌گیر است، توضیح داد: به عنوان کسی که «منتور» بسیاری از استارتاپ‌ها بوده‌ و هستم، باید بگویم، اولین معضل برای راه‌اندازی استارتاپ، اضافه شدن یک مجوز به مجوزهای دیگری است که باید در همان ابتدای راه دریافت کند. این کار به طورعملی افراد را در همان روزهای نخست شروع فعالیت پشیمان می‌کند.
 
دبیر انجمن فین‌تک افزود: به دلیل همین پیچیدگی‌ها، قانون‌گذار اعلام کرده بود PSPها به کسب‌وکارهای بزرگ که دارای اینماد هستند، سرویس پرداخت بدهند. در آن قانون شرکت‌های پرداخت‌یار از شرکت های PSP تفکیک شدند تا استارتاپ‌هایی که در مراحل اولیه فعالیت خود هستند هم بدون دریافت اینماد بتوانند درگاه پرداخت گرفته و فعالیت خود را شروع کنند.
 
این فعال استارت‌آپی افزود: اگر قرار باشد تمام استارتاپ‌ها در همان ابتدای کار علاوه بر مجوزهای دیگری که نیاز دارند، به دنبال مجوز اینماد هم بروند، اصلا شکل نمی‌گیرند. بارها اعلام شده دریافت اینماد کار سختی نیست اما واقعیت چیز دیگری است.
 
دبیر انجمن فین‌تک ایران خاطرنشان کرد: حتی با فرض محال، اگر دریافت اینماد کار ساده‌ای باشد، چرا باید در سال مانع‌زدایی، یک مجوز به مجوزهای دیگر اضافه شود؟ این الزام به طور عملی یک مانع دیگر بر سر راه کسب‌وکارهای نوپا است.
 
به گفته وی، بر اساس این ابلاغیه، هویت پذیرنده با اطلاعات ثبت شده مالک نماد الکترونیکی باید تطابق داشته باشد، این در حالی است که برخی از استارتاپ‌ها که تازه فعالیت خود را آغاز کرده‌اند هنوز به شرکت تبدیل نشده‌اند که بتوانند ثبت شده و اینماد دریافت کنند.
 
نقی‌پورفر گفت: از میان استارتاپ‌های نوپا، استارتاپ‌هایی موفق هستند که بتوانند جذب سرمایه کرده و به کار خود ادامه ‌دهند؛ آن زمان است که به راحتی می‌توانند شرکت تاسیس کرده و از PSPها درگاه پرداخت بگیرند. این الزام جدید، باعث می‌شود استارتاپ‌ها در همان ابتدای راه دچار مشکل جدی شده و حتی شکل نگیرند. این ابلاغیه به طور عملی مانع رشد اکوسیستم استارتاپی کشور خواهد شد.
 
وی با غیرمنطقی خواندن  تصریح کرد: ما به طور کاملا شفاف چالش‌هایی را که این ابلاغیه برای شرکت‌های استارتاپی ایجاد می‌کند برای تصمیم‌گیران مطرح کردیم.
 
دبیر انجمن فین‌تک خاطرنشان کرد: کسب‌وکارهایی که مبادلات مالی آنها از طریق پرداخت‌یار انجام می‌شود، بیشتر کسب و کارهای خُرد دارای وب‌سایت رسمی هستند و بسیاری از آنها هنوز در حال دست و پنجه نرم کردن با مشکلات اقتصادی کشور و تلاش برای بقا هستند.
 
نقی‌پورفر درباره اینکه مسوولین اعلام کرده‌اند برای کاهش تخلفات و حفظ حقوق مشتری این ابلاغیه صادر شده است، گفت: راه حمایت از حقوق مصرف‌کننده نظارت بر بازار است. سال گذشته تعدادی از وب‌سایت‌های دارای اینماد، در حوزه شرط‌ ‌بندی فعالیت می‌کردند و همگی درگاه پرداخت رسمی از شرکت‌های خدمات پرداخت داشتند. این چطور می‌تواند رعایت حقوق مصرف‌کننده باشد؟
 
وی با اشاره به تفکیک صریح پرداخت‌یارها از قانون الزام اینماد برای دریافت درگاه پرداخت، تاکید کرد: امکان شکل‌گیری کسب‌وکارهای تازه با تصمیم اخیر شاپرک بسیار دشوار می‌شود.
 
این فعال حوزه استارتاپی خاطرنشان کرد که در دو سال گذشته و به دلیل شیوع ویروس کرونا بسیاری از استارتاپ‌ها ناچار به تعطیلی شدند و این موضوع چالش دیگری را بر چالش‌های قبلی آنها اضافه خواهد کرد.

واکنش مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به ابلاغیه الزام ای‌نماد

 
مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، متولی اعطای ای‌نماد، به پرداخت‌یارها توصیه کرد از اعطای درگاه پرداخت به کسب‌‌وکارهای فاقد مجوز بپرهیزند.
 
روز گذشته صاحبان برخی کسب‌وکارهای اینترنتی در فضای مجازی از ابلاغیه شاپرک به شرکت‌های پرداخت‌یار برای الزام ای‌نماد کسب‌وکارهای اینترنتی خبر دادند. در این ابلاغیه آمده است که شرکت‌های پرداخت‌یار باید از مردادماه، حین ثبت اطلاعات پذیرندگان درگاه پرداخت، اطلاعات ثبت‌شده درباره نماد اعتماد الکترونیکی آن‌ها را نیز بررسی و از تخصیص پایانه به موارد نامنطبق جلوگیری کنند.
 
مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به‌عنوان متولی اعطای ای‌نماد، اطلاعیه‌ای در مورد ابعاد مختلف این موضوع منتشر کرده است. به گزارش روابط عمومی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، اطلاعیه این سازمان «پیرو ابلاغ اجرای الزام ای‌نماد کسب‌وکارهای اینترنتی برای پرداختیارها توسط متولی شبکه پرداخت کشور و طرح برخی مباحث غیر کارشناسی در فضای مجازی در این زمینه» به استحضار فعالان اقتصادی، کسب‌ و کارهای اینترنتی و عموم مردم می‌رسد.
 
به گفته مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، کسب‌وکارهای اینترنتی طبق قوانین و مقررات، برای فعالیت خود ملزم به دریافت نماد اعتماد الکترونیکی (ای‌نماد) و رعایت الزامات قانون تجارت الکترونیکی هستند و هدف اصلی نیز، رعایت الزامات قانونی کشور در حوزه‌های مختلف همچون سلامت، اقامت، آموزش، حوزه پولی و مالی و همچنین، جلوگیری از بروز تخلفات و نابسامانی و نهایتاً حفظ حقوق مصرف‌‌کننده است. این سازمان اضافه می‌کند:
 
کسب‌وکارهای اینترنتی مستقل از اینکه بعداً درگاه پرداخت خود را از شرکت‌های PSP، پرداخت‌یار یا ترکیبی از آن‌ها دریافت کنند، نیازمند دریافت ای‌نماد هستند. از جمله اینکه غالب شرکت‌های PSP و پرداخت‌یار‌ها هم خودشان بر اساس مجوز قانونی که در این زمینه از بانک مرکزی گرفته‌‌اند، اقدام به دریافت ای‌نماد کرده‌اند.
 
این سازمانِ زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام می‌کند که یکی از مطالبات همیشگی و به‌حق کسب‌وکارهای شناسنامه‌دار و قانونمند در فضای مجازی و همچنین عموم مصرف‌‌کنندگان این است که فعالیت کسب‌وکارهای بدون مجوز ساماندهی شود چرا که فعالیت آن‌ها موجب بر هم زدن فضای رقابت و همچنین تضییع حقوق مصرف‌‌کنندگان می‌‌شود؛ درنتیجه، پرداخت‌یارها لازم است همان‌گونه که در مورد فعالیت پرداخت‌یاری، فعالیت شرکت‌های فاقد مجوز را نمی‌‌پذیرند، با پذیرش و تمکین به این قاعده کلی، از ارائه خدمت به کسب‌وکارهای فاقد مجوزهای قانونی در حوزه‌های دیگر نیز پرهیز کنند.
 
در ادامه این اطلاعیه، از تصویب الزام ارائه درگاه‌های پرداخت اینترنتی (اعم از شرکت‌های PSP و پرداخت‌یار) به داشتن ای‌نماد به‌عنوان مجوز کسب‌وکارهای اینترنتی گفته شده؛ طبق اعلام مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، این موضوع «سابقاً در مصوبه شورای امنیت کشور، سپس در مقررات مبارزه با پول‌شویی و نهایتاً در قانون پایانه‌‌های فروشگاهی به‌صراحت بیان شده است.»
 
در ادامه می‌خوانیم، با اینکه شرکت‌‌های PSP از اواخر سال ۹۸ ملزم به اجرای این قانون شدند اما شرایط خاص در کشور در مورد پرداخت‌یارها و نبود برخی زیرساخت‌ها باعث شد که درنهایت اجرایی شدن آن برای پرداخت‌یارها از اواخر سال گذشته آغاز شود. بر همین اساس، بانک مرکزی با برگزاری جلسات توجیهی و ارائه فرصت، موضوع را به پرداخت‌یارها ابلاغ کرد. مرکز توسعه تجارت الکترونیکی اضافه کرده است:
 
این تکلیف قانونی بارها توسط مراجع نظارتی از جمله معاونت پیشگیری از جرم قوه قضائیه، سازمان بازرسی کل کشور، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و ... مورد پیگیری قرار گرفته و عملکرد مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به‌عنوان متولی ساماندهی کسب‌وکارهای اینترنتی و بانک مرکزی به‌عنوان متولی ساماندهی شبکه پرداخت کشور زیر سؤال رفته است ولی به جهت رعایت اصل تدریج، ابتدا شرکت‌‌های PSP و سپس پرداخت‌یارها و هم‌اکنون نیز صرفاً درگاه‌های جدید پرداخت‌یارها در دستور کار قرار گرفته است و فعلاً حتی شامل درگاه‌‌های پرداخت قبلی شرکت‌های پرداخت‌یار نیز نمی‌شود.
 
مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با اشاره به اجرای این تکلیف قانونی توسط بخشی از شبکه پرداخت (شرکت‌های PSP) در عین عدم اجرا توسط بخش دیگر (شرکت‌های پرداخت‌یار) می‌گوید:
 
با توجه به کارکرد کاملاً مشابه درگاه پرداخت اینترنتی دریافتی از هر یک از این دو طریق برای یک کسب‌وکار اینترنتی، اولاً مخل رقابت بین دو بخش شبکه پرداخت بوده است و موجب مهاجرت متقاضیان از یک بخش به بخش دیگر خواهد شد و ثانیاً امکان ساماندهی و نظارت کارآمد بر فضای تجارت الکترونیکی کشور که مطالبه مؤکد رهبر معظم انقلاب اسلامی (حفظه ا...) و مقامات عالی نظام است را از بین خواهد بود. چنانچه هم‌‌اکنون کسب‌وکارهای اینترنتی متخلف که با اخطار دستگاه‌های ناظر در پنل نظارت، ای‌نماد آن‌ها تعلیق می‌‌شود، به دلیل عدم اجرای ای‌نماد برای شرکت‌‌های پرداخت‌یار، اقدام به دریافت درگاه پرداخت از شرکت‌‌های پرداخت‌یار کرده و به تخلفات و فعالیت‌های غیرقانونی خود ادامه می‌دهند که به هیچ عنوان قابل پذیرش و ادامه نیست.
 
این مرکز در انتها با اشاره به کاهش قابل توجه زمان اعطای ای‌نماد به کمتر از یک روز، اضافه کرده که هم‌اکنون ارتباط آنلاین با سامانه مجوزهای مشاغل خانگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برقرار شده و مجوزهای دانش‌‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم جای هیچ‌گونه نگرانی در مورد کسب‌وکارها باقی نمی‌گذارد. درنتیجه مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به پرداخت‌یارها توصیه جدی کرده است که با تمکین به قوانین و مقررات کشور، از ارائه خدمت به کسب‌وکارهای فاقد مجوزهای قانونی پرهیز کنند.

توسعه فناوری اطلاعات در کشور در گروی رفع موانع و توسعه زیرساخت‌ها

 
 
حوزه فناوری اطلاعات دارای چالش‌هایی است که با رفع آنها می‌توان در مسیر توسعه اکوسیستم فناوری اطلاعات، گسترش استارتاپ‌ها و کسب و کارهای آنلاین، گام‌های بزرگی برداشت.
 
 توسعه اکوسیستم ارتباطات‌ و فناوری اطلاعات مثل هر محیط زنده دیگری تحت تاثیر انواع متغیرهای درونی و بیرونی افزایش یا کاهش پیدا می‌کند. مهم‌ترین متغیر بیرونی اثرگذار بر این حوزه، شرایط کلان اقتصاد ایران است که در سال‌های گذشته با افت و خیزهای زیادی روبه‌رو بوده است.
 
تحریم‌ها، تورم، رکود، بهبود فضای کسب‌ و کار، قیمت ارز، سیاست‌های صادرات و واردات، بهره‌وری نیروی کار و هر عامل اثرگذار در آن و مجموعه عوامل دیگری که محیط کلان اقتصاد بزرگ ۴۰۰ میلیارد دلاری ایران را می‌سازند، می‌توانند بر همه حوزه‌ها از جمله ICT اثرگذار باشند.
 
روند پرشتاب رشد در این بخش، مانند توسعه استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین، تفاوت کسب‌ و کارهای این حوزه با سایر کسب‌ و کارهای سنتی و مقاومت‌هایی که در برابر آن وجود دارد، مهم‌ترین چالش‌های توسعه ICT ایران در طول سال‌های اخیر به شمار می‌رود.
 
تعدد مراجع تصمیم‌گیر در کشور و فقدان یکپارچگی در سیاست‌گذاری‌ها باعث شده متولی قانونی این حوزه، یعنی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در بسیاری از حوزه‌ها، فاقد مرجعیت قانونی و مرجعیت یگانه در پیشبرد و اجرای قانون باشد و نهادها و مراجع متعدد دیگری نیز بر اساس قانون یا تفسیر قانون، در این حوزه به فعالیت مشغول باشند.
 
سرعت تحولات در این عرصه، آسیب‌های دیگری نیز به همراه دارد، ورود تکنولوژی و فراگیری آن در مقیاس جامعه ۸۰ میلیونی ایران، پیش از تأمین زیرساخت‌های فرهنگی، با توجه به شرایط پیچیده جامعه کنونی یکی از مسائل و چالش‌های مهم این بخش است.
 
شاید اگر در حوزه فرهنگ‌سازی نیز تعدد متولیان و سیاست‌گذاران نبود، اتخاذ سیاست‌های یکپارچه و تمرکز منابع برای ارتقای فرهنگ عمومی جامعه مصرف‌کننده خدمات ارتباطی، در شمایلی متفاوت از جامعه امروز بود. با این وصف وزارت ارتباطات گرچه متولی فنی و توسعه زیرساختی این حوزه است اما ناگزیر، در صیانت فرهنگی از این فضا نیز تکالیفی را بر دوش گرفته است.
 
قاچاق کالا و حضور غیررسمی شرکت‌ها در بازار ICT ایران
 
بخش بزرگی از کالاها و تجهیزات بازار بزرگ این صنعت، به دلیل تحریم‌ها و عدم حضور نمایندگان رسمی شرکت‌های بزرگ به‌صورت قاچاق یا غیررسمی وارد بازار می‌شود. اختلاف قیمت جهانی محصولات، تعرفه‌های گمرکی و نوسان قیمت ارز نیز به این جریان دامن می‌زند.
 
رجیستری گوشی‌های همراه، یکپارچه شدن اطلاعات گمرک و نظام تخصیص ارز از جمله تلاش‌هایی است که برای مبارزه با قاچاق کالا در این زمینه صورت گرفته که در برخی موارد موفقیت‌آمیز بوده و در پاره‌ای موارد قابل نظارت نیست.
 
فقدان اطلاعات یکپارچه از فعالان و ارزش بازار ICT کشور
 
این مشکل به‌ خصوص در بازار IT کشور خیلی محسوس است. خرید و فروش نرم‌افزار و برنامه‌های کامپیوتری، خدمات پشتیبانی، خرید و فروش انواعی از محتوا بر بستر مجازی به دلیل فقدان زیرساخت‌های مالیاتی، تأمین اجتماعی، بانکی در کشور، اجازه نمی‌دهد تا اطلاعات دقیقی از حجم بازار و تعداد واقعی فعالان آن به دست آید. این امر ساماندهی بازار را با چالش مواجه می‌سازد.
 
تعدد و تنوع مراجع سیاست‌گذاری
 
پررنگ کردن نقش حاکمیت در مدیریت فضای مجازی، همچون محیط عمومی جامعه، ذینفعان متعدد با مسئولیت‌های مختلف دارد. اما روایت‌هایی که توسط ذینفعان مختلف حاکمیتی در صحن عمومی جامعه منتشر می‌شود، به‌گونه‌ای است که دولت یا حاکمیت را مسئول این حوزه می‌داند. به‌طور مثال، دولت مسئول تولید محتوا در فضای مجازی نیست و بخش خصوصی در این حوزه وظیفه‌دار است ولی همواره بخش‌هایی از حاکمیت، دولت را بابت فقدان محتوای مناسب سرزنش و مورد نقد قرار داده‌اند.
 
فقدان درک مشترک از برخی مفاهیم حوزه شبکه ملی اطلاعات و آنچه از قول ذینفعان مختلف حاکمیتی به‌عنوان کارکردها و انتظارات در صحن عمومی جامعه طرح می‌شود، یکی از مهم‌ترین مصادیق فقدان درک مشترک حاکمیت از مسائل تخصصی این حوزه است. نتیجه چنین تعارضاتی، موجب سردرگمی مخاطبان (بازار و مردم) و نشانه عدم همگرایی حاکمیت نزد آنان تلقی می‌شود.  
 
چالش‌های ناشی از تحریم‌ها
 
صنعت ICT به مقیاس تولید، تجهیزات متنوع و پیچیده و فناوری‌های به روز شونده وابسته است. تحریم‌های ظالمانه آمریکا دراین سال‌ها به‌ویژه با خروج آن از برجام، سبب مشکلاتی برای شرکت‌های ایرانی در تأمین تجهیزات و دانش فنی در برخی حوزه‌ها شد که از جمله آن می‌توان به تأمین تجهیزات، تأمین لایسنس‌ها (مجوز قانونی برای استفاده از یک محصول) و تکنولوژی‌های پیشرفته آثار غیرمستقیم، تخصیص ارز، افزایش هزینه اپراتورها، پیمانکاران و خروج سرمایه‌گذاران، تقابل کسب‌وکارهای سنتی در برابر کسب و کارهای مدرن اشاره کرد.
 
یکی از مهم‌ترین مزیت‌های کسب‌وکارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات، کاهش هزینه‌های فروش کالا و خدمات است که مهم‌ترین ابزار رقابتی آن‌ها در برابر شرکای سنتی محسوب می‌شود و در طول سال‌های گذشته باعث ایجاد تقابل میان فعالان سنتی و مدرن بازار شده است. این تقابل‌ها هنوز هم یکی از موانع توسعه کسب‌وکارهای آنلاین به شمار می‌رود.
 
مسئولیت‌های توزیع کنندگان محتوا
 
مسئولیت‌های حقوقی انتشار محتوا، یکی از پردامنه‌ترین بحث‌های توسعه کسب‌وکارهای مبتنی بر محتوا در ایران است. در بسیاری از کشورهای جهان، تولیدکننده محتوا، پاسخگوست و در ایران توزیع کننده محتوا. این مسئله همواره انتشاردهندگان محتوا به‌ویژه بر بستر ویدیو را دچار چالش جدی می‌کند.
 
چالش تعدد مجوزها
 
کسب و کارهای نوین، مانند هر فعالیت دیگری نیازمند مجوزهای متعددی از مراجع متعدد هستند. در بیشتر کشورهای دنیا یک درگاه واحد این مسئولیت را به عهده دارد یا شمار این مجوزها به گونه قابل توجهی محدودند و دولت‌ها می‌کوشند فضای کسب و کار را برای این گروه زا فعالان بازار، ساده و سریع کنند. مجوزهای متعدد، همچنان بر سر راه فعالان این حوزه به‌عنوان یک مانع وجود دارد.
 
وابستگی‌های ارزی در صنعت
 
صنعت ICT در بخش واردات محصولات نهایی مثل گوشی‌های تلفن‌همراه، تأمین تجهیزات واسطه‌ای و نیز در برخی زیرساخت‌ها مثل خرید پهنای باند، در شمار صنایع ارزبر محسوب می‌شود و در نتیجه نوسان بازار و افزایش بی‌قاعده آن در بی‌ثباتی بازار، اثر سریع و شدیدی دارد.
 
قیمت و کیفیت خدمات ارتباطی
 
قیمت و کیفیت اینترنت و خدمات ارتباطی مثل هزینه مکالمه با موبایل، همچنان یکی از چالش اصلی کاربران ایرانی است. در حوزه قیمت، همواره این ابهام وجود دارد که در ایران قیمت اینترنت در مقایسه با قیمت جهانی آن گران است. در حوزه کیفیت نیز ایرانیان از سرعت و کیفیت اینترنت رضایت چندانی ندارند. هر چند در مقایسه با ۵ سال قبل تغییرات چشمگیری را در آن شاهدند. به‌طور مثال ۵ سال قبل امکان مشاهده آنلاین یک فیلم، برای عموم مردم امکان پذیر نبود ولی هم اکنون پلتفرم‌های جدید به میلیون‌ها کاربر امکان می‌دهد تا هم‌زمان و به‌صورت آنلاین به مشاهده یک فیلم بپردازند.
 
برای حل هر کدام از چالش‌هایی که در این بازار وجود دارد راهبردهایی نیز تعریف شده است. یکی از آن‌ها حل و فصل انحصارها در بازار است. اکنون بخشی از انحصارهایی که در اکوسیستم ICT وجود دارد، محل چالش و گفت‌وگو میان فعالان این حوزه است. از جمله انحصار صداوسیما بر باندهای ۷۰۰ و ۸۰۰ و همین‌طور انحصار شرکت مخابرات ایران بر کابل‌های مسی و اثر آن بر توسعه رقابت که نیازمند تدابیری برای حل آن‌هاست.
 
عدم دخالت حاکمیت در بازار
 
دخالت دولت در قیمت‌گذاری و در تکالیف خارج از پروانه به اپراتورها و سایر بازیگران و نظایر آن، همواره محل اعتراض فعالان بازار است و آن‌ها معتقدند که دخالت دولت در این زمینه باید حداقلی باشد.  بدون زمینه‌سازی دولت برای جلب مشارکت و سرمایه‌گذاری خارجی بدون ورود سرمایه‌های با هزینه تجهیز کمتر (مثلاً وام‌های یک تا دو درصد خارجی) و ثبات در قیمت ارز، توسعه واقعی در بخش روی نخواهد داد.
 
مشارکت دادن مردم در مدیریت فضای مجازی
 
در غیاب رسانه‌های رسمی، احزاب، نهادهای مدنی و فضاهایی برای ابراز نظرات افراد، فضای مجازی به محیطی برای شکل دادن افکار عمومی بدل شده است. رویکرد حاکمیت در این زمینه به‌جای ظرفیت‌شناسی و استفاده از فرصت‌های تعاملی، رویکرد سلبی و مقابله‌ای است،  حاکمیت می‌تواند در قالب تدابیری، حضور گسترده مردم در این فضا را به‌جای یک تهدید به فرصت بدل سازد.
 
توسعه برخورد ایجابی به‌جای سلبی در مدیریت فضای مجازی
 
برخورد سلبی با هر مسئله از جمله فضای مجازی، در کلیت خود به‌عنوان ناتوانی در مدیریت آن تلقی می‌شود. «مجازات»، آخرین راهبرد برای جلوگیری از تکرار و وقوع جرم به شمار می‌رود که بر اساس همه تعاریف جهانی پرهزینه‌ترین و در عین حال ناگزیرترین رویکرد است. در برخورد ایجابی، زمینه‌های بروز ناهنجاری و جرم، ‌شناسانی و با آن‌ها مقابله می‌شود. تجربه شکست‌خورده فیلترینگ تلگرام، ضرورت برخوردهای ایجابی را یادآوری و ضروری می‌سازد.

زیرساخت‌های تجاری و تبلیغاتی «گپ» برای کسب‌وکارهای ایرانی فراهم شد

 
پیام‌رسان گپ به تازگی زیرساخت تجاری‌سازی و تبلیغات را فراهم کرده تا کسب‌وکارها در ایران یا در کشورهای دیگر، محصول و سرویس‌های خود را به کاربران هدفشان معرفی کنند.
 
مهدی انجیدنی، مدیرعامل پیام‌رسان گپ با بیان این خبر درتوضیح بیشتر این زیرساختی که فراهم کردند، به پیوست گفت: «ما تقریبا یک ماه و نیم است که زیرساخت تجاری‌سازی و تبلیغات را فراهم کردیم. این سرویس مشابه سرویس Google AdMob است. روی این زیرساخت کسب‌وکارها می‌توانند خود را به کاربران هدفشان معرفی کنند.»
 
او ادامه داد: «البته چون گپ در کشورهای مختلف هم کاربر دارد، این کسب‌وکارها می‌توانند با استفاده از قابلیت تبلیغات مبتنی برمکان (Location-based advertising) روی زیرساخت‌های گپ محصولات و سرویس‌های خود را به کاربران هدفشان در کشورهای دیگر هم نمایش بدهند.»
 
به گفته انجیدنی این زیرساخت اولین زیرساخت تبلیغ محلی ایرانی است که قابلیت‌هایی چون هدف‌گیری مجدد (retargeting)، قابلیت تفکیک هوشمند مخاطبان (segmentation smart) و تبلیغات مبتنی بر مکان (Location-based advertising) هم دارد.
 
 
مهدی انجیدنی، مدیرعامل پیام‌رسان گپ
او همچنین بیان کرد:‌ «وجود قابلیت‌هایی که روی زیرساخت گپ فراهم شده است، باعث شده تا تبلیغات کسب‌وکارها هدفمند به مخاطب نمایش داده می‌شود، به عنوان مثال کسب‌وکارها می‌خواهند تبلیغ خود را به ساکنان سهروردی نمایش دهند به این صورت تبلیغ کسب‌وکار به صورت هوشمند به ساکنان آن منطقه نشان داده می‌شود.»
 
انجیدنی تاکید کرد که کاربرد مهم این زیرساخت این است که هم تبلیغ‌دهنده خارجی می‌تواند در یک کانال ایرانی به تولیدکننده محتوای ایرانی تبلیغ دهد و هم تبلیغ‌دهنده ایرانی می‌تواند محصول خود را در یکی از کشورهایی که پیام‌رسان گپ جامعه مخاطب فعال دارد، با قیمت مناسب تبلیغ کند.
 
انجیدنی با بیان اینکه این سرویس دو سمت بازی دارد، گفت: «یک سمت تبلیغ‌دهنده است. این تبلیغ‌دهنده هرکسب‌وکاری می‌تواند باشد. هم کسب‌وکارهایی که روی زیرساخت گپ به ارائه خدمت می‌پردازند و هم کسب‌وکارهایی خارج از گپ. از سمت دیگر چون این تبلیغات‌ها روی کانال‌های فعال روی گپ به عنوان ناشر تبلیغات نمایش داده می‌شود، برای تولیدکنندگان محتوا درآمد ایجاد می‌شود. به این روش توانستیم اکوسیستمی را ایجاد کنیم تا تولیدکننده محتوا از محل کانال خود درآمد داشته باشد.» به گفته مدیرعامل پیام‌رسان گپ اگر کسب‌و‌کارهای داخل پیام‌رسان گپ بخواهند از این زیرساخت استفاده کنند، از یکسری امتیازها و تخفیف‌های ویژه کسب‌وکارهای داخلی گپ بهره‌مند می‌شوند.
 
مهاجرت به معماری جدید گپ
مهدی انجیدنی سال گذشته از معماری جدید پیام‌رسان گپ گفت برای اینکه نسخه‌های مختلف گپ در کشور‌های مختلف به هم مرتبط و باهم در ارتباط باشند، حالا در سال جدید تیم گپ در حال انتقال زیرسیستم‌های خود به معماری جدید است.  انجیدنی در توضیح این معماری جدید گفت: «تعداد خیلی زیادی زیرسیستم روی بخش‌های مختلف داریم که در سال ۱۴۰۰ همه روی زیرساخت جدید قرار می‌گیرند. برای اینکه کل سیستم را دچار قطعی نکنیم، مرحله به مرحله سیستم را به معماری جدید مهاجرت می‌دهیم. در همین روزها بخش زیادی از زیرساخت‌های ذخیره‌سازی ابری وارد معماری جدید شدند. هم‌اکنون در حال انتقال بخش‌هایی از تماس‌های صوت و تصویر به معماری جدید هستیم.»
 
او در پاسخ به این سوال که معماری جدید چه تفاوتی با زیرساخت پیشین دارد، اعلام کرد: «هدف معماری جدید بیشتر موضوع ارائه خدمات به صورت جزیره‌های مستقل به کشورهای مختلف بوده که این جزیره‌ها با هم در ارتباط باشند. این معماری که Federation Architecture نام دارد، معماری جدید و نویی در دنیا است. در این نوع معماری به جای اینکه محصول یکپارچه باشد، به صورت یکسری جزیره و ایالت مستقل اداره می‌شوند و با هم در ارتباط هستند. در مدلی که محصول یکپارچه بود، خطرات امنیتی وجود دارد و نگهداری آن پرهزینه است.»
 
به گفته انجیدنی پیام‌رسان گپ همزمان به چند کشور سرویس‌ ارائه می‌کند و در معماری جدید هم شبکه‌‌های اجتماعی گپ در کشورهای دیگر با زیرساخت ایران در ارتباط هستند و هم نسخه گپ در ایران به جای اینکه روی یک دیتاسنتر قرار داشته باشد، روی چندین دیتاسنتر فعالیت می‌کند.

زیرساخت‌های تجاری و تبلیغاتی «گپ» برای کسب‌وکارهای ایرانی فراهم شد

 
پیام‌رسان گپ به تازگی زیرساخت تجاری‌سازی و تبلیغات را فراهم کرده تا کسب‌وکارها در ایران یا در کشورهای دیگر، محصول و سرویس‌های خود را به کاربران هدفشان معرفی کنند.
 
مهدی انجیدنی، مدیرعامل پیام‌رسان گپ با بیان این خبر درتوضیح بیشتر این زیرساختی که فراهم کردند، به پیوست گفت: «ما تقریبا یک ماه و نیم است که زیرساخت تجاری‌سازی و تبلیغات را فراهم کردیم. این سرویس مشابه سرویس Google AdMob است. روی این زیرساخت کسب‌وکارها می‌توانند خود را به کاربران هدفشان معرفی کنند.»
 
او ادامه داد: «البته چون گپ در کشورهای مختلف هم کاربر دارد، این کسب‌وکارها می‌توانند با استفاده از قابلیت تبلیغات مبتنی برمکان (Location-based advertising) روی زیرساخت‌های گپ محصولات و سرویس‌های خود را به کاربران هدفشان در کشورهای دیگر هم نمایش بدهند.»
 
به گفته انجیدنی این زیرساخت اولین زیرساخت تبلیغ محلی ایرانی است که قابلیت‌هایی چون هدف‌گیری مجدد (retargeting)، قابلیت تفکیک هوشمند مخاطبان (segmentation smart) و تبلیغات مبتنی بر مکان (Location-based advertising) هم دارد.
 
 
مهدی انجیدنی، مدیرعامل پیام‌رسان گپ
او همچنین بیان کرد:‌ «وجود قابلیت‌هایی که روی زیرساخت گپ فراهم شده است، باعث شده تا تبلیغات کسب‌وکارها هدفمند به مخاطب نمایش داده می‌شود، به عنوان مثال کسب‌وکارها می‌خواهند تبلیغ خود را به ساکنان سهروردی نمایش دهند به این صورت تبلیغ کسب‌وکار به صورت هوشمند به ساکنان آن منطقه نشان داده می‌شود.»
 
انجیدنی تاکید کرد که کاربرد مهم این زیرساخت این است که هم تبلیغ‌دهنده خارجی می‌تواند در یک کانال ایرانی به تولیدکننده محتوای ایرانی تبلیغ دهد و هم تبلیغ‌دهنده ایرانی می‌تواند محصول خود را در یکی از کشورهایی که پیام‌رسان گپ جامعه مخاطب فعال دارد، با قیمت مناسب تبلیغ کند.
 
انجیدنی با بیان اینکه این سرویس دو سمت بازی دارد، گفت: «یک سمت تبلیغ‌دهنده است. این تبلیغ‌دهنده هرکسب‌وکاری می‌تواند باشد. هم کسب‌وکارهایی که روی زیرساخت گپ به ارائه خدمت می‌پردازند و هم کسب‌وکارهایی خارج از گپ. از سمت دیگر چون این تبلیغات‌ها روی کانال‌های فعال روی گپ به عنوان ناشر تبلیغات نمایش داده می‌شود، برای تولیدکنندگان محتوا درآمد ایجاد می‌شود. به این روش توانستیم اکوسیستمی را ایجاد کنیم تا تولیدکننده محتوا از محل کانال خود درآمد داشته باشد.» به گفته مدیرعامل پیام‌رسان گپ اگر کسب‌و‌کارهای داخل پیام‌رسان گپ بخواهند از این زیرساخت استفاده کنند، از یکسری امتیازها و تخفیف‌های ویژه کسب‌وکارهای داخلی گپ بهره‌مند می‌شوند.
 
مهاجرت به معماری جدید گپ
مهدی انجیدنی سال گذشته از معماری جدید پیام‌رسان گپ گفت برای اینکه نسخه‌های مختلف گپ در کشور‌های مختلف به هم مرتبط و باهم در ارتباط باشند، حالا در سال جدید تیم گپ در حال انتقال زیرسیستم‌های خود به معماری جدید است.  انجیدنی در توضیح این معماری جدید گفت: «تعداد خیلی زیادی زیرسیستم روی بخش‌های مختلف داریم که در سال ۱۴۰۰ همه روی زیرساخت جدید قرار می‌گیرند. برای اینکه کل سیستم را دچار قطعی نکنیم، مرحله به مرحله سیستم را به معماری جدید مهاجرت می‌دهیم. در همین روزها بخش زیادی از زیرساخت‌های ذخیره‌سازی ابری وارد معماری جدید شدند. هم‌اکنون در حال انتقال بخش‌هایی از تماس‌های صوت و تصویر به معماری جدید هستیم.»
 
او در پاسخ به این سوال که معماری جدید چه تفاوتی با زیرساخت پیشین دارد، اعلام کرد: «هدف معماری جدید بیشتر موضوع ارائه خدمات به صورت جزیره‌های مستقل به کشورهای مختلف بوده که این جزیره‌ها با هم در ارتباط باشند. این معماری که Federation Architecture نام دارد، معماری جدید و نویی در دنیا است. در این نوع معماری به جای اینکه محصول یکپارچه باشد، به صورت یکسری جزیره و ایالت مستقل اداره می‌شوند و با هم در ارتباط هستند. در مدلی که محصول یکپارچه بود، خطرات امنیتی وجود دارد و نگهداری آن پرهزینه است.»
 
به گفته انجیدنی پیام‌رسان گپ همزمان به چند کشور سرویس‌ ارائه می‌کند و در معماری جدید هم شبکه‌‌های اجتماعی گپ در کشورهای دیگر با زیرساخت ایران در ارتباط هستند و هم نسخه گپ در ایران به جای اینکه روی یک دیتاسنتر قرار داشته باشد، روی چندین دیتاسنتر فعالیت می‌کند.

ایران در نمایشگاه هوافضای روسیه شرکت می کند

 
توانمندی های جمهوری اسلامی ایران در عرصه فناوری های فضایی در نمایشگاه بین‌المللی هوافضای روسیه (ماکس ۲۰۲۱) به نمایش در می آید.
 
به گزارش سازمان فضایی ایران، نمایشگاه بین‌المللی هوافضای روسیه-ماکس ۲۰۲۱ در تاریخ ۲۰ لغایت ۲۵ جولای ۲۰۲۱ (۳۰ تیر تا ۴ مرداد ۱۴۰۰) در شهر ژوکوفسکی برگزار می‌شود.
 
در این نمایشگاه جمهوری اسلامی ایران با حضور حداکثری کسب‌وکارها و با ارائه توانمندی‌ها بسیار پربارتر از دوره‌های قبل حضور خواهد داشت.
 
با توجه به نقش سازمان فضایی ایران در همکاری با نهادهای مربوطه در بررسی متقاضیان واجد شرایط، از متقاضیان دعوت به عمل می‌آید در صورت تمایل به حضور، در اسرع وقت در سامانه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ثبت‌نام کنند.
 
هزینه شرکت در نمایشگاه مذکور مبلغ ۲۲۰ میلیون تومان (۱۲۰ میلیون تومان حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی+ ۵۰ میلیون تومان حمایت صندوق معاونت علمی و فناوری+ ۵۰ میلیون تومان سهم هر شرکت) است.
 
سازمان فضایی ایران توضیح داده که در تلاش هستیم مبلغ سهم هر شرکت را کاهش دهیم که در صورت تحقق این موضوع، موارد تکمیلی متعاقباً اطلاع رسانی خواهد شد.

کسب رتبه برتر حوزه لجستیک و زنجیره تأمین توسط دیجی‌کالا

دومین دوره اعطای جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین هفته گذشته برگزاری شد و دیجی‌کالا توانست تقدیرنامه ۳ ستاره حوزه لجستیک و زنجیره تأمین را کسب کند.
 
digi.jpg
دومین دوره اعطای جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین، چهارشنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۰ در دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه صنعتی امیرکبیر و با حضور جمعی از مدیران ارشد، اساتید و ارزیابان تعالی لجستیک و زنجیره تأمین با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد. تقدیرنامه ۳ ستاره از میان شرکت‌کنندگان به دیجی‌کالا اختصاص یافت و به این ترتیب، دیجی‌کالا برنده برتر لجستیک و زنجیره تأمین از میان سایر شرکت‌ها شد.
 
از دلایل موفقیت دیجی‌کالا به کسب رتبه برتر در جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین می‌توان به نکات زیر اشاره کرد؛
 
ارتباط و مشارکت: ارتباط سازنده و مشارکت بالای اعضای کلیدی زنجیره تأمین در شاخص‌های برنامه ریزی، لجستیک، مدیریت محصول، مشارکت و منابع و زیرساخت‌ها و از طرف دیگر مشترکان، شرکا و مسؤولیت‌های اجتماعی و محیط زیستی.
ارزیابی و اصلاح: با شیوع ویروس کرونا و موج عظیم خرید اینترنتی در ایران، دیجی‌کالا توانست با افزایش تاب‌آوری و گسترش مراکز زیرساختی و انبارها و توان پردازشی خود، به نیازهای کاربران در زمینه تأمین و لجستیک پاسخ دهد. این موفقیت نیازمند یک فرایند مستمر ارزیابی از وضعیت و اصلاح نقاط ضعف بوده است.
نوآوری و هوشمندسازی: دیجی‌کالا به‌عنوان یک برند smart همواره کوشیده است تا هم از نظر محصول و هم از نظر عملیاتی هم تراز با پلتفرم‌های تجارت الکترونیک عمل کند و با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند در زمینه پردازش و لجستیک، نوآوری‌های بزرگ و ارزشمندی با هدف بهبود تجربه خرید و فروش برای کاربران ایجاد کند.
جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین چیست؟
تعریف جوایز ملی، یکی از راهکارهایی‌ست که بسیاری از کشورها با هدف اشاعه موضوعی خاص و ایجاد آگاهی در مورد اهمیت آن اقدام به انجام آن می‌کنند. اکنون در ایران، از این دست جوایز در حوزه‌های مختلف تعریف شده است؛ برای مثال در جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمانی، جایزه ملی کیفیت و مانند آن جوایزی هستند که هر ساله شرکت های برتر در آن شناسایی و معرفی می شوند.
 
جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین هم در سال های اخیر با توجه به اهمیت امور لجستیک و زنجیره تأمین در میان کسب‌وکارها که روز به روز به تعداد انواع اینترنتی آن هم افزوده می‌شود تعریف شده است. در فرایند تعریف این نوع جایزه، شرکت‌ها، کسب‌وکارها و زنجیره‌های تأمین با توجه به استانداردهای لجستیک و زنجیره تأمین و شاخص های مرتبط با آن ارزیابی می‌شوند تا نقطه عطفی برای رشد و محرک پیشرفت برای رقبا در این حوزه باشند.
 
دانشگاه صنعتی امیرکبیر، با مشارکت و همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت راه و شهرسازی و وزارت کار و رفاه اجتماعی، مراسم اعطای جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین را به صورت سالانه برگزار می‌کند. دومین دوره این جایزه که قرار بود اسفند ۱۳۹۹ برگزار شود در نهایت در خرداد ماه ۱۴۰۰ برگزار شد.
 
دیجی‌کالا هم به‌عنوان یکی از اعضای بزرگ و مهم در طیف مخاطبان این جایزه در گروه عرضه‌کنندگان خدمات لجستیک و زنجیره تأمین در این رقابت شرکت داشت.
 
فرایند ارزیابی دیجی‌کالا به‌عنوان برنده تقدیرنامه ۳ ستاره جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین چگونه انجام شد؟
جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین در دومین دوره خود در سطوح تقدیرنامه (۴ ستاره، ۳ ستاره، ۲ ستاره و ۱ ستاره) و گواهینامه (بر مبنای ۳ پروژه شاخص) برگزار شد و فرایند جایزه در هر کدام از این سطوح و در هرکدام از بخش‌های این جایزه به تفکیک به اجرا گذاشته می‌شود و منتخبان هر کدام از سطوح در هر گروه، به طور جداگانه انتخاب و معرفی می‌شوند.
 
دیجی‌کالا ۱۵ فروردین ۱۴۰۰ اظهار نامه سازمان را به کمیته جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین ارسال کرد و پس از طی شدن فرایند ارزیابی توسط ارزیاب‌های این جایزه و برگزاری ۲۶ جلسه ۴۵ دقیقه‌ای، نتیجه نهایی در مراسم اعطای دومین دوره جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین که در ۱۲ خرداد ۱۴۰۰ برگزار شد به صورت رسمی اعلام شد. دیجی‌کالا برنده تقدیرنامه ۳ ستاره شد و شرکت کالابران انتخاب و شرکت فولاد غدیر به ترتیب برنده تقدیرنامه‌های ۲ و ۱ ستاره از این جایزه شدند.
 
لازم به ذکر است که دیجی‌کالا با کسب رده امتیازی ۳۵۰ تا ۳۹۹ موفق به دریافت تقدیرنامه ۳ ستاره و شرکت کننده برتر این جایزه تاکنون شده است.
 
دیجی‌کالا امیدوار است با تلاش‌ها و فعالیت‌هایی که در زمینه ارتقا سطح خدمت رسانی به کاربران از نظر تأمین و لجستیک انجام می‌دهد در آینده موفق به کسب امتیازهای بالاتر شود. پیشنهاد می‌کنیم در این مطلب، با الگوریتم های هوشمند دیجی‌کالا در زمینه لجستیک و پردازش بیشتر آشنا شوید.

«عدم تامین کالا»، در صدر شکایت خریداران اینترنتی

 
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کسب‌وکارهای مجازی گفت: بر اساس گزارش عملکرد اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی، بیش از ۲۱ درصد شکایت‌های خرید اینترنتی، مربوط به عدم تامین کالا یا خدمت از سوی کسب و کارهاست.
 
 اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی حدود چهار سال قبل برای رسیدگی به شکایت از کسب و کارهای مجازی شکل گرفت. کاربرانی که بیش از گذشته به سمت خریدهای اینترنتی سوق پیدا کرده بودند، به مرجعی نیاز داشتند که بتوانند مشکلات خرید از سایت‌های اینترنتی را توسط آن برطرف کنند.
 
البته تاسیس این اتحادیه صرفا برای رفع مشکلات کاربران نبود، کسب و کارهای اینترنتی با دریافت مجوز از سوی این اتحادیه می‌توانند مشکلات صنفی خود را ساماندهی کنند. اکنون نماد اتحادیه کسب و کارهای مجازی در کنار اینماد توانسته تا حد زیادی کاربران را به خرید اینترنتی مطمئن کند.
 
ثبت ۹ هزار شکایت از کسب وکارهای اینترنتی
 
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کسب‌وکارهای مجازی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره بیشترین شکایتی که از کسب وکارهای اینترنتی توسط کاربران به ثبت می‌رسد، گفت: در سال گذشته نزدیک به ۹ هزار فقره شکایت در پنل اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی از اعضای اتحادیه به ثبت رسید.
 
«رضا الفت نسب»  افزود: از میان این شکایت‌ها نزدیک به ۸ هزار شکایت رسیدگی و ۵۴۷ شکایت باطل شده است. ۳۴۴ شکایت به مراجع قضایی ارجاع داده شده و ۱۳۵ شکایت در دست اقدام است. ۳۷ شکایت به کمیته نظارت و ۳۶ شکایت به کمیسیون شکایت رفته و ۸ شکایت منتظر بررسی است.
 
عدم تامین کالا یا خدمت در رتبه اول شکایت‌ها
 
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کسب‌وکارهای مجازی درباره طبقه‌بندی موضوعاتی که کاربران را به ثبت شکایت وادار کرده است گفت: ۲۱ درصد شکایت‌ها درباره عدم تامین کالا یا ارائه خدمت، بیش از ۱۵ درصد از شکایت‌ها مربوط به عدم تحویل به موقع کالا یا ارائه خدمت است.
 
وی ادامه داد: در رتبه سوم لیست ثبت شکایت‌ها تقلب در فروش محصولات قرار گرفته است که بیش از ۱۳ درصد شکایت‌های کاربران در سال ۹۹ را به خود اختصاص می‌دهد. گرانفروشی (۸.۸۳ درصد)، احتکار(۸.۳۰ درصد)، عدم پاسخگویی به نارضایتی مصرف‌کننده ظرف مدت سه روز کاری(۷.۲۷ درصد)، کم فروشی (۴.۵۱درصد)، عدم رعایت حق انصراف مصرف‌کننده (۳.۴۵ درصد) و تبلیغ خلاف واقع(۲.۱۵ درصد)  در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
 
الفت‌نسب تاکید کرد: در سال گذشته، یک هزار و ۱۱۴ پروانه برای کسب‌وکارهای مجازی صادر شد. در بین شهرهایی که برای دریافت مجوز اقدام کردند، تهران با ۵۹۰ فقره مانند سال قبل صدرنشین شد. پس از تهران استان‌های اصفهان و خراسان رضوی توانستند رتبه‌های بعدی را کسب کنند.
 
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کسب‌وکارهای مجازی درباره نظارت به روند فعالیت کسب‌وکارها و کمتر شدن مشکلاتی که کاربران در زمان خرید دارند، ‌افزود: اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی از دو سال قبل، بخش بازرسی را به قسمت نظارتی خود اضافه کرده است. کارشناسان بازرسی این اتحادیه با توجه به چک لیست قوانین صنفی از کسب‌وکارهای عضو و دارای پروانه کسب به صورت ۳ ماهه بازرسی می‌کنند و در صورت تخلف از سوی کسب‌وکار، اقدامات قانونی انجام می‌شود.
 
وی تصریح کرد: سال گذشته بیش از ۵ هزار بازرسی انجام شده و هشت هزار و ۹۹۷ فقره شکایت توسط اتحادیه کسب وکارهای مجازی در سال ۹۹ مورد بررسی قرار گرفته است.
 
سرعت پیگیری شکایات را بالا برده‌ایم
 
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کسب‌وکارهای مجازی درباره روند رسیدگی به شکایت‌ها گفت: اتحادیه موظف است در مدت ۲ روز موضوع را بررسی کند و آن را به کمیسیون رسیدگی به شکایات ارجاع دهد. کمیسیون از زمان شکایت دریافتی ۵ روز زمان دارد که موضوع را مورد بررسی قرار داده و نظر خود را به اتحادیه اعلام کند. پس از این، اتحادیه موظف است ظرف ۳ روز کاری شکایت دریافتی و نظر کمیسیون را مورد بررسی قرار دهد و در صورت احزار عدم تخلف فرد صنفی و یا انصراف شاکی پرونده را با اعلام مراتب مختومه کند. در صورت اعتراض شاکی، پرونده در مرکز استان به سازمان تعزیرات حکومتی و در شهرستان‌ها به ادارات تابع سازمان ارسال می‌شود.
 
الفت‌نسب با تاکید بر این که مدتی است به دلیل شیوع کرونا روند رسیدگی به شکایت کاهش پیدا کرده است، افزود: سازمان تعزیرات حکومتی موظف است ظرف مدت دو هفته در جلسه‌ای با دعوت از طرفین به پرونده رسیدگی کند.
 
وی اضافه کرد: کسب‌وکارها در صورت مجرم شناخته شدن ابتدا اخطار کتبی دریافت می‌کنند. در صورت تکرار آن تعلیق و تغییر رنگ نماد به زرد، ابطال پروانه کسب و تعلیق آن به رنگ قرمز در انتظار آن‌ها خواهد بود.
 
موارد قانونی شکایت از کسب‌وکارهای اینترنتی
 
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کسب‌وکارهای مجازی درباره پیگیری انواع شکایت‌های ثبت شده در این اتحادیه گفت: گرانفروشی، کم فروشی (گارانتی نیز شامل کم فروشی است)، تقلب، احتکار، عرضه خارج از شبکه، عدم اجرای ضوابط قیمت‌گذاری و توزیع، فروش اجباری، عدم درج قیمت، عدم صدور صورتحساب، خسارت وارد شده به اشخاص، فروش کالا از طریق قرعه‌کشی، خسارت وارد شده بر اثر فروش فوق العاده یا اقساطی تمام مواردی است که کاربران حق دارند درباره آن شکایت کنند.
 
وی با تاکید بر این که دو نوع شکایت دیگر نیز در این اتحادیه به ثبت می‌رسدف افزود: شکایت مربوط به کسب‌وکارهای مجازی درباره صدور مجوز و نحوه نظارت بر فعالیت افراد صنفی در فضای مجازی و بازاریابی شبکه‌ای، ‌ عدم ارائه اطلاعات موثر در تصمیم‌گیری مصرف‌کننده جهت خرید یا قبول شرایط، عدم رعایت حق انصراف مصرف کننده، عدم استفاده از واسط با دوام جهت ذخیره اطلاعات مرتبط با معاملات، تحمیل شروط غیرمنصفانه به مصرف‌کننده، تبلیغ خلاف واقع، عدم تحویل به موقع کالا یا ارئه خدمت، عدم پاسخگویی به نارضایتی مصرف‌کننده (حداکثر ظرف مدت سه روز کاری)، عدم درج و یا اعلام نحوه تأمین کالا، عدم رعایت قانون و مقررات نطام صنفی و مصوبات کمیته نظارت، عدم تأمین کالا و یا ارئه خدمت، ‌نقض حفاظت از داده های مصرف کننده، عرضه کالای غیرمجاز. نوع سوم نیز شکایت مربوط به شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای است.

ابطال دستورالعمل عوارض شهری تاکسی‌های اینترنتی چالش‌زا خواهد بود

 
عضو هیات مدیره اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی معتقد است که ابطال دستورالعمل پرداخت عوارض شهری برای تاکسی‌های اینترنتی توسط دیوان عدالت اداری، صاحبان این کسب‌وکارها را با چالش‌های جدی مواجه خواهد کرد.
 
 هیات تخصصی دیوان عدالت اداری، پرداخت عوارض شهری برای تاکسی‌های اینترنتی را موضوعی قابل ابطال و قابل مطرح شدن در هیات عمومی تشخیص داد. حال رضا الفت نسب، عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی معتقد است که ابطال این دستورالعمل می‌تواند چالش‌هایی جدی به همراه داشته باشد. او در این باره به پیوست گفت: «ما در ابتدای صدور این دستورالعمل مخالف آن بودیم  اما به هرحال این توافق انجام شد و پس از اجرایی شدن این دستورالعمل می‌بینیم که تاکسی‌های اینترنتی با مشکلات کمتری در حوزه راه اندازی سرویس‌هایشان مواجه هستند؛ حال با در نظر گرفتن اینکه در بازه انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر و تغییرات گسترده‌ای در سطح مدیریتی در کشور هستیم، همزمانی این اتفاقات می‌تواند چالش‌هایی جدی برای ما به همراه داشته باشد.»
 
او با اشاره به اینکه بهتر بود این موضوع پیش از ارجاع به دیوان عدالت اداری با نهادهای صنفی مطرح می‌شد، ادامه داد: «نهادهای صنفی و اتحادیه می‌توانستند در ابتدا برای حل این مشکلات مذاکره کنند و سپس در صورت حل نشدن این مشکلات، به دیوان عدالت مراجعه می‌شد.»
 
 
 
 
رضا الفت نسب، عضو هیات مدیره اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی
 
عدم حذف مالیات
دو سال پیش، زمانی که بعد از مدت‌ها کشمکش بین تاکسی‌های اینترنتی و شهرداری‌ها، در نهایت توافقی بین آنها شکل گرفت و قرار شد تاکسی‌های اینترنتی عوارض سفر‌های خود را به شهرداری بپردازند تا شهرداری از آن برای توسعه زیرساخت‌های شهری استفاده کند و  قرار شده بود تا تلاش شود این شرکت‌ها از پرداخت مالیات بر ارزش‌‌افزوده معاف شوند.
 
الفت نسب معتقد است که این عوارض برای شهرداری درآمدی ایجاد کرده که از آن برای زیرساخت‌های شهری هزینه خواهد کرد. عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی در این رابطه با تاکید براینکه تا همین چند وقت قبل درگیری‌هایی در این زمینه وجود داشته است، گفت: «شاید یکی از دلایلی که سبب شده برای این مسئله به دیوان عدالت اداری مراجعه شود، همین بوده است. این نقد به حاکمیت وارد است که باید مسئله مالیات را در این مدت حل و فصل می‌کرد.»
 
او با بیان اینکه مشخص نیست ابطال این دستورالعمل به نفع تاکسی‌های اینترنتی است یا به ضرر آنها، توضیح داد: «در صورت رای دیوان به ابطال که به نظر می‌رسد احتمال آن زیاد باشد، احتمالا دوباره شهرداری‌ها و وزارت کشور جلو خواهند آمد و باید دید چه اتفاقات و توافق‌هایی انجام خواهد شد. زمان زیادی طول کشید تا توافقات قبلی به نتیجه رسید و این دستورالعمل به این شکل ابلاغ شد، حال تغییر آن ما را دچار چالش خواهد کرد.»
 
با این حال هنوز مشخص نیست که هیات عمومی دیوان عدالت اداری هم رای به ابطال این دستورالعمل خواهد داد یا خیر؛ باید منتظر بود و دید که در صورتی که این هیات هم رای موافق خود را اعلام کند، توافقات جدید تاکسی‌های اینترنتی، شهرداری و احتمالا وزارت کشور چه تغییرات جدیدی خواهد داشت.