جلوگیری از نشت اطلاعات داده‌های دولتی با “سماوا”

 
 
سامانه احراز هویت معتبر در فضای مجازی (سماوا) با هدف جلوگیری از نشت اطلاعات دستگاه‌های دولتی راه‌اندازی شد.
 
 سامانه «احراز هویت معتبر در فضای مجازی (سماوا)» امروز رونمایی شد. ناصر اسماعیلی- مدیر پروژه سماوا، با بیان اینکه رشد و توسعه روافزون و شتابان اینترنت و فعالیت‌های مرتبط با آن، مهاجرت افراد و خدمات به دنیای دیجیتال را اجتناب‌ناپذیر کرده است، گفت: این اتفاق منجر به تحول تعاملات در فضای مجازی شده است. این فضای جدید، علاوه بر فرصت‌های فراوان، تهدیداتی همچون سرقت و جعل هویت، نقض حریم خصوصی، سوءاستفاده، باج‌خواهی و آسیب‌های فراوان دیگری را به همراه دارد که موجب از دست رفتن بسیاری از فرصت‌ها و اندوخته‌های مالی و غیرمالی افراد می‌شود. در چنین شرایطی می‌توان با ساماندهی هویت افراد و خدمات، تا حد زیادی تهدیدات موجود را کنترل کرد.
 
مدیر پروژه سماوا با بیان اینکه این سامانه با ارائه اطلاعات پایه هویتی به سازمان‌ها، دستگاه‌ها و کسب و کارها از خطرات جمع‌آوری و افشای اطلاعات در فضای مجازی جلوگیری می‌کند، گفت: این سامانه در سطوح مختلف امکان استعلام هویت بر پایه کد ملی از طریق سامانه شاهکار سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، بر پایه اطلاعات سجلی از طریق سازمان ثبت احوال و بر پایه اطلاعات اتباع خارجی از طریق وزارت کشور را فراهم می‌کند.
 
اسماعیلی ادامه داد:  همچنین استعلام شناسه املاک از طریق سازمان ثبت اسناد، کدپستی از طریق شرکت پست، استعلام شناسه مالی از طریق بانک مرکزی و شناسه معتبر وسایل نقلیه از طریق سامانه نیروی انتظامی با سامانه سماوا ممکن است. این سامانه از شهریور ۹۹ به صورت آزمایشی مورد بهره‌برداری قرار گرفته و هم اکنون ۳۸ شرکت و کسب‌وکار به این سامانه متصل شده و دو میلیون ۸۰۰ هزار استعلام احراز هویت نیز در آن به ثبت رسیده است.
 
ارایه‌ی سرویس‌های ترکیبی با سامانه سماوا
 
در این مراسم بهنام ولی‌زاده -معاون دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات ایران- نیز گفت: سازمان فناوری اطلاعات ایران در راستای اجرای بند ۴-۳-۲ مصوبه جلسه ۵۹ شورای عالی فضای مجازی تحت عنوان «نظام هویت معتبر در فضای مجازی»، مبتنی بر استقرار چارچوب تعامل‌پذیری بین تأمین‌کنندگان شناسه‌ها، صفت‌­ها و دیگر موجودیت‌ها و ارائه خدمات برای دوره گذار سه ساله از طریق درگاه واحد بین تامین‌­کنندگان شناسه و تامین‌کنندگان صفت­‌ها، اقدام به راه‌اندازی سامانه احراز هویت معتبر در فضای مجازی تحت عنوان «سماوا» کرده ‌است.
 
وی خاطرنشان کرد: سامانه‌ی سماوا به عنوان پنجره‌ی واحد مابین تامین‌کنندگان مختلف شناسه‌ی معتبر عمل می‌کند و در صورتی همکاری دستگاه‌های متولی تامین شناسه‌ی معتبر امکان پیاده‌سازی و تکمیل این سامانه وجود خواهد داشت و با توجه به وجود همه‌ی شناسه‌های معتبر امکان ارایه‌ی سرویس‌های ترکیبی نیز وجود خواهد داشت.
 
معاون دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات ایران ادامه داد: در حال حاضر این سامانه با اتصال به گذرگاه عمومی خدمات دولت و اتصال به سامانه شاهکار مقدمات تضمین هویت اشخاص حقیقی در سطح اطمینان پایه را فراهم کرده است. در این سطح کد ملی فرد با شماره موبایل وی صحت‌سنجی شده و در صورت تطبیق، یک توکن از سوی سامانه مبنی بر معتبر بودن اطلاعات وی برای نهاد متکی صادر می‌شود. در نتیجه نهادهای متکی می‌توانند از صحت و تطابق اطلاعات هویتی کاربرانشان، به نحوی که این اطلاعات در سمت آن‌ها ذخیره نشود، اطمینان حاصل کنند و به ارائه سرویس بپردازند.
 
ولی‌زاده با بیان اینکه این سـامانه یکی از اجزای زیســت‌بوم هویت معتبر در فضای مجازی خواهد بود و تشـکیل چارچوب مبادله قابل اعتماد (بند ۱-۸ مصوبه نظام هویت معتبر) را تسهیل می‌کند، گفت: با توجه به این‌که سامانه سماوا اطلاعات هویتی کاربران را مگر با رضایت خود کاربر در اختیار نهادهای متکی قرار نمی‌دهد، می‌تواند به تحقق صیانت از حریم خصوصی اشخاص و حقوق عمومی جامعه و همچنین ایجاد تناسب میان میزان اطلاعات ارایه‌شده از هر موجودیت با نوع تعامل با رعایت اختیار  یا آگاهی موجودیت‌ها (بندهای ۲-۳ و ۲-۴ مصوبه نظام هویت معتبر) کمک کند.
 
افزایش شــفافیت و کاهش گمنامی در فضای مجازی
 
وی ادامه داد:‌ همچنین در صورتی که استفاده از این سامانه در بخش‌های مختلف فضای مجازی با مکانیسم‌های تشویقی و تبلیغی تسری پیدا کند می‌تواند باعث ارتقاء و استمرار فرایندهای احراز هویت در فضای مجازی و افزایش شــفافیت و کاهش گمنامی در فضای مجازی (بندهای ۲-۱۰ و ۲-۱۱ مصوبه نظام هویت معتبر) شود.
 
معاون دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات ایران درباره سماوا توضیح داد: معماری سامانه سماوا به گونه‌ای است که امکان اتصال سایر تامین‌کنندگان شناسه و تامین‌کنندگان صفت به آن میسر باشد. برای مثال این امکان وجود دارد که صحت اطلاعات خوردو، حساب‌ بانکی، اطلاعات بیمه و تطبیق آن با اشخاص (حقیقی و حقوقی) با اتصال سامانه‌های مرتبط در آینده مورد صحت‌سنجی قرار گیرد. در واقع تامین مقیاس مورد نیاز برای انواع کاربردها با قابلیت گسترش در کاربردهای آتی (بند ۱-۲ مصوبه نظام هویت معتبر) در این سامانه مورد توجه بوده است.
 
ولی‌زاده خاطرنشان کرد: در حال حاضر سرویس‌های شاهکار و سرویس‌های مرتبط با نشانی پستی به صورت کامل پیاده‌سازی شده و در حال ارایه‌ی خدمت است، همچنین سرویس احراز هویت افراد حقیقی و تطبیق عکس و تشخیص زنده‌بودن با همکاری سرویس‌دهندگان بخش غیردولتی، از نظر فنی پیاده‌سازی شده است، که در صورت همکاری مناسب سازمان ثبت احوال کشور امکان ارایه‌ی سرویس وجود خواهد داشت. تاکنون ۳۸ کسب‌وکار بخش غیردولتی و یا سامانه‌ی دولتی در حال سرویس‌گیری  از این سامانه هستند و تا امروز بالغ بر ۲.۶ میلیون نفر توسط این سامانه احراز هویت شده‌اند.
 
وی هدف از ایجاد سامانه سماوا را جلوگیری از نشت اطلاعات عنوان کرد و گفت: اتفاقی که روز گذشته در افشای اطلاعات ۳۰ میلیون کاربر یکی از بانک‌ها رخ داد به دلیل تجمیع اطلاعات هویتی افراد در سامانه‌های دستگاهی بوده که نشتی اطلاعات را به همراه دارد. اما در صورت استفاده دستگاه‌ها از سامانه سماوا، اطلاعات هویتی افراد در یک سازمان تجمیع نخواهد شد و اینگونه اتفاقات کاهش می‌یابد.
 

پروژه “طراحی و توسعه سکوی هوش مصنوعی به‌عنوان یک سرویس” انجام می‌شود

پروژه طراحی و توسعه سکوی هوش مصنوعی به‌عنوان یک سرویس با هدف جلوگیری از نشت داده‌های با اهمیت به خارج از کشور در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات تعریف شد.
به‌گزارش روابط‌عمومی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، محمد هادی بکایی مجری پروژه "طراحی و توسعه سکوی هوش مصنوعی به‌عنوان یک سرویس" گفت: این پروژه آغاز مسیر دستیابی به سوی هوش مصنوعی به‌عنوان یک سرویس در کشور است که با هدف نهایی جلوگیری از نشت داده‌های با اهمیت به خارج از کشور در پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات وفناوری اطلاعات تعریف شده است.  
 
وی در خصوص اهمیت داده‌های تولیدشده در هر کشور به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع ارزش آفرین در کشور گفت: اگر یک کشور بتواند از داده‌های خود به‌ خوبی استفاده کند قطعا خواهد توانست در مسیر پیشرفت قدم بردارد، همچنین اگر داده‌های یک کشور در اختیار کشور متخاصم بیفتد، می‌تواند باعث زیان‌های بسیار به آن کشور گردد .
 
دکتر بکایی افزود: خروجی اصلی پروژه "طراحی و توسعه سکوی هوش مصنوعی به‌عنوان یک سرویس" راه‌اندازی سکوی بومی مدیریت ای.پی.آی به‌عنوان سرویس است تا بتواند علاوه‌ بر ایجاد امکان دسترسی توسعه‌دهندگان به ای.پی.آی‏های هوش مصنوعی داخلی، بستر مورد نیاز جهت راه‌اندازی کسب‌وکارها و توسعه زیست‌بوم این حوزه را در کشور فراهم آورد.
 
بکایی ادامه داد: متأسفانه امروزه به دو دلیل کمبود توان محاسباتی کافی در کشور و عدم وجود ابزارهای آماده پردازش داده‌ها، شاهد نشت داده‌های داخلی و بعضاً حیاتی به کشورهای بیگانه هستیم. به‌عنوان مثال بسیاری از دانشگاه‌ها و حتی سازمان‌های دولتی داده‌های خود را جهت پردازش بر روی سرورهای ابری گوگل قرار می‌دهند تا از توان محاسباتی آن استفاده کنند. همچنین بسیاری از شرکت‌ها از ای.پی.آی‏های آماده‌شده توسط شرکت‌های خارجی مانند نقشه، پردازش متن، صوت و ... استفاده می‌کنند تا تحلیل‌های خود را بدون نیاز به باز طراحی و پیاده‌سازی محلی آن ابزارها انجام دهند. خوشبختانه پروژه سیمرغ می‌تواند در راستای کم‌رنگ‌تر شدن علت اول کاملاً مفید باشد. اما علت دوم کماکان باقی خواهد بود . در دوران نسل پنجم ارتباطات نیز که انتقال داده‌ها در سراسر دنیا هزینه زمانی نخواهد داشت و افراد قادر خواهند بود داده‌های سنگین خود را به ‌راحتی به هر کجای دنیا منتقل کنند، عدم وجود ابزارهای بومی بهینه و کارآمد می‌تواند مشکل نشت داده‌ها را دوچندان کند. اگر امروز یکی از دلایل عدم استفاده از سرویس‌های موجود در دنیا زمان زیاد برای انتقال داده‌ها در سطح عموم فعالین است، در دوران نسل پنجم ارتباطات این دغدغه وجود نداشته و انتقال اطلاعات هیچ مانعی نخواهد داشت.
 
وی در خصوص نقش هوش مصنوعی بر زندگی مردم سراسر جهان گفت: هوش مصنوعی و تأثیر آن به اندازه‌ای است که نمی‌توان زندگی را بدون وجود آن متصور شد. پیش‌بینی شده‌است که ۷۵ درصد از برنامه‌های تجاری شرکت‌ها تا سال ۲۰۲۱ از هوش مصنوعی استفاده خواهند کرد این بدان معناست که شرکت‌ها برای این‌که در بازار رقابتی عقب نمانند باید از راه‌حل‌های هوش مصنوعی در راهبردهای تجاری و تولید خود به‌نحو مقتضی بهره‌مند شوند .

افشای اطلاعات کاربران سامانه ابلاغ الکترونیک قوه قضاییه تکذیب شد

 
 
خبر نشت اطلاعات ۲۵ میلیون کاربر سامانه ابلاغ الکترونیک قوه قضاییه تکذیب شد.
 
چند روز پیش، خبری مبنی بر نشت بانک اطلاعاتی بیش از ۲۵ میلیون خط، نام و نام خانوادگی، نام پدر، جنسیت، کد ملی، آدرس ایمیل، شماره تلفن ثابت، شماره تلفن همراه، آدرس، کد پستی، محل تولد و محل اقامت کاربران سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی با عنوان سامانه عدل ایران در فضای مجازی منتشر شد. قوه قضاییه در این مورد واکنشی نشان نداد؛ اما باشگاه خبرنگاران جوان گزارش داد که اطلاعات منتشرشده قدیمی و کذب بوده‌ است.
 
یک منبع آگاه به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت به‌تازگی هیچ اطلاعاتی از کاربران سامانه مرکز آمار قوه قضاییه و عدل ایران نشت پیدا نکرده است. وی اضافه کرد تصاویری که از نشت اطلاعات کاربران این سامانه در فضای مجازی منتشر شده است، قدیمی هستند و هیچ اطلاعات قضایی در آن‌ها افشا نشده است.
 
به ‌گفته‌ی این منبع آگاه:
 
فردی که خود این عکس‌ها را در فضای مجازی منتشر کرده، اذعان کرده است که آن‌ها جعلی و شوخی بوده‌اند ... هیچ یک از اطلاعاتی که در این تصاویر مشاهده می‌شود، ارتباطی به مرکز آمار قوه قضاییه ندارد و اطلاعات کاربران افشا نشده است.