ماسک دو روز پیش اعلام کرد که به دلیل استفاده از سوختهای فسیلی برای استخراج و معاملات بیتکوین، تسلا دیگر این رمزارز را برای پرداخت نمیپذیرد. در این بیانیه گفته شده که اگر استخراج براساس «انرژی پایدارتری» انجام گیرد بار دیگر تسلا بیتکوین را به عنوان روش پرداخت خواهد پذیرفت اما این در شرایطی است که ایلان ماسک خود میداند که بیتکوین هیچگاه به یک ارز دوستدرا محیط زیست تبدیل نمیشود تا او بتواند آن را به عنوان یک روش پرداخت برای تسلا بپذیرد. حال متخصصان هشدار دادهاند که انرژی تجدید پذیر مسئله پایداری بیتکوین را حل نمیکند. وبسایت ورج با الکس دی ورایز یک اقتصاد دان ارز دیجیتال که دائما درمورد انتشار گاز گلخانهای ناشی از بیتکوین هشدار میداد صحبت کرده است. او وبلاگ Digiconomist را اداره میکند که آلودگی و مصرف انرژی بیتکوین را دائما برآورد میکند. در حالی که محققان و عاشقان بلاکچین نسبت به پتانسیل انرژی تجدید پذیر برای کاهش آلودگی بیتکوین امیدوار هستند، دی ورایز مقالهای منتشر کرده و معتقد است که محاسبات اقلیمی با این پیش بینیهای خوشبینانه همخوانی ندارند. ورج با دی ورایز درمورد ناباوری او درمورد رفع مشکل از طریق انرژی تجدید پذیر، دیگر راههای کاهش آلودگی و بیتکوین درمقایسه با رمزارز دیگری مثل دوجکوین صحبت کرد.
آیا زمانی که در ماه فوریه خبر پذیرش بیتکوین از سوی تسلا منتشر شد واکنشی نسبت به آن داشتید؟
من در آن زمان شوکه شدم زیرا بیتکوین یک ارز مناسب ESG (اداره محیط زیستی، اجتماعی و شرکتی) نیست. ما میدانیم که بخش زیادی از استخراج در چین و به وسیله زغالسنگ انجام میگیرد؛ این اطلاعات چیز جدیدی نیست. استخراج به خودی خود یک قمار واقعی است و ماشینهایی که در آن شرکت دارند همواره محاسباتی بیهوده را انجام میدهند و در واقع منابعی برای ایجاد بلوکهای جدید این بلاکچین تلف میشود. واقعا عجیب است شرکتی که کربن زدایی از زمین را در دستور کار خود قرار داد درگیر ارزی میشود که باعث اتلاف انرژی و منابع و به ویژه منابع فسیلی است. شبکه بیتکوین سالانه ۵ میلیون تن CO2 تولید میکند که با تولید کربن سنگاپور برابری میکند. جالب اینکه این رقم از کاهش کربنی که برای استفاده از خودروهای الکتریکی برآورد شده بیشتر است.
واکنش شما به خبری که ایلان ماسک تصمیم گرفته از بیتکوین رو برگرداند چه بود؟
خب در ابتدا گفتم که کنارگیری دیرهنگام هم بهتر از همیشگی شدن آن است. ایلان ماسک در این بیانیه میگوید که به دلیل افزایش میزان استفاده از سوختهای فسیلی برای استخراج بیتکوین این کار را انجام میدهد. اما حقیقت این است که در این مدت تغییر چندانی را شاهد نبودیم. حقیقت این است از دو ماه پیش که تسلا اعلام کرد میتواند بیتکوین را به عنوان یک روش پرداخت بپذیر تا امروز چیز زیادی تغییر نکرده است. مجموع منابعی که به این شبکه تزریق میشوند تنها کمی افزایش یافته اما ما پیش از این هم میدانستیم که زغالسنگ چین یکی از منابع اصلی است.
جالب اینکه ماسک میگوید تسلا «هرگاه استخراج از انرژی پایدار تری استفاده کند» به بیتکوین بازمیگردد. فکر میکنید چنین اتفاقی رخ بدهد و چرا؟
این حرف در واقع بی معنی است.در چند سال گذشته، ماینرها تنها انرژی تجدید پذیر خود را از جنوب چین دریافت کردهاند و از آنجایی که تولید این منطقه فصلی است این انرژی دوام چندانی ندارد و تنها چهار ماه از سال را پوشش میدهد. مشکل منابع انرژی تجدید پذیر همین است؛ آنها نمیتوانند انرژی این ماشینها را بیست و چهار ساعت هفته و در تمام طول سال تامین کنند. برای مثال به تازگی گفته شد که ماینرها میتوانند برای استخراج بیتکوین از انرژی خورشیدی استفاده کنند که ایده فوقالعادهای به نظر میرسد. اما در واقعیت برای اینکه چنین طرحی عملی شود، ماینرهای بیتکوین باید نیمی از روز را خاموش میماندند.
این وضعیت برای سرمایهگذاران این ماشینها هیچ صرفهای ندارد. آنها پول زیادی برای یک دستگاه پرداخت میکنند و هر لحظه قدیمیتر میشود. اگر شما نیمی از روز را هم از دست بدهید، به حدی درآمد شما کاهش پیدا میکند که دیگر امکان بهبودی وجود ندارد. این ماشینها باید بیست و چهار ساعت هفته را کار کنند تا سود به حداکثر برسد و در این صورت استفاده از زغال سنگ چینی خیلی بهتر از انرژی خورشیدی تنها برای نیمی از روز است، پس انگیزه واقعی برای انجام این کار وجود ندارد.
شما مقالهای منتشر کردید و در آن گفتید که انرژی تجدید پذیر مشکل پایداری بیتکوین را حل نمیکند-امکانش هست برایمان توضیح بدهید چرا؟
علیرغم نوع انرژی، تعداد زیاد ماینرها همیشه مشکل ساز است. اگر استخراج در منطقهای بیش از حد معروف شود احتمال قطعی برق وجود دارد. موضوع دیگر این است که اگر انرژی تجدید پذیر را هم جایگزین کنیم، همین انرژی را میشد در جای دیگری استفاده کرد.
حتی اگر به طور فرض این شبکه کاملا از انرژی تجدید پذیر استفاده کند. بازهم موضوع پایداری بیتکوین حل نمیشود. بیتکوین سختافزار زیادی هم استفاده میکند. تجهیزات تخصصی زیادی تنها برای استخراج بیتکوین استفاده می شود. لحظهای که این تجهیزات دیگر سوددهی نداشته باشند، دیگر امکان استفاده از آنها وجود ندارد. شما نمیتوانید استفاده دیگری از آنها بکنید، نمیتوانید از آنها به عنوان کامپیوتر خانگی استفاده کنید. آنها به زباله تبدیل میشوند و این ماینرها طول عمر زیادی هم ندارند، به طور متوسط یک و نیم سال عمر دارند. پس میلیونها دستگاه خیلی سریع بی مصرف میشوند. این روند باعث انباشت زباله الکترونیکی میشود. همین حالا گفته میشود که تنها یک تراکنش بیتکوین با دور انداختن مواد یک آیفون ۱۲ مینی برابری میکند، شرایط تا این حد وخیم است.
آیا راهحلهای بهتری مسئله پایداری بیتکوین وجود دارد؟
کار خوبی که ایلان ماسک کرد اشاره به جایگزینهایی بود که تاثیر محیط زیستی مشابهی ندارند. این موضوع اهمیت زیادی دارد زیرا مصرف انرژی بیتکوین به دلیل استفاده از الگوریتم اثبات کار است. این بخش از نرمافزار بیتکوین در خیلی از دیگر رمزارزها وجود ندارد، زیرا راههای دیگری هم برای فرایند ساخت بلوک وجود دارد. بیتکوین به قدرت محاسباتی وابسته است، اما گزینههای دیگری هم وجود دارند. اثبات سهم مشهور ترین آنها است.
دومین رمزارز بزرگ جهان در حال حاضر اتریوم است که فعلا از الگوریتم اثبات کار استفاده میکند اما قرار است الگوریتم خود را به اثبات سهم تغییر دهد. با این کار فرایند ایجاد بلوک بهجای قدرت پردازش به ثروت وابسته است، پس دیگر انگیزهای برای استفاده از سختافزار پرمصرف وجود ندارد. این تغییر مسئله نیاز به انرژی و سخت افزار را حل میکند. اگر بلاکچینی را با الگوریتم اثبات سهم اداره کنید. مصرف انرژی حتی ۰.۱ درصد از انرژی مورد نیاز فعلی برای بیتکوین نیز نخواهد بود.
اگر اتریوم بتواند اثبات سهم را اجرایی کند، پس بیتکوین هم از لحاظ تئوری چنین امکانی دارد و درنتیجه مشکلات محیط زیستی نیز رفع میشوند. تا امروز هنوز این جامعه اقدامی در این راستا انجام نداده است.
ماسک پیشتر درمورد دوجکوین هم صحبت کرده است. دوجکوین در مقایسه با بیتکوین چگونه است؟ آیا آنهم همانند بیتکوین برای محیط زیست مضر خواهد بود؟
موضوع این است که اگر بلاکچینی براساس الگوریتم اثبات کار (PoW)فعالیت کند برای محیط زیست مضر خواهد بود که دوجکوین هم از همین الگوریتم استفاده میکند و درنتیجه مشکل تنها محدود به بیتکوین نیست. تاثیری که در حال حاضر دوجکوین دارد خیلی کمتر از بیتکوین است و دلیل آنهم ارز پایین دوجکوین است که رابطه مستقیم با مصرف انرژی دارد. در چند سال گذشته من عمدتا روی همین موضوع تمرکز داشتم. رابطه مستقیمی بین ارزش این دارایی یا مقدار پولی که ماینرها به دست میآورند و مصرف الکتریسیته آنها وجود دارد. ساده بگوییم که هرچه یک دارایی با ارزشتر باشد، ماینرها درآمد بیشتری خواهند داشت و پول بیشتری هم صرف منابعی مثل سخت افزار و انرژی میشود. درنتیجه این موضوع که دوجکوین تاثیر کمتری نسبت به بیتکوین دارد به دلیل ارزش کمتر آن است، اما اگر هم اندازه شوند، تاثیر دوجکوین نیز به همان اندازه خواهد بود.
پس از بیانیه ماسک تا همین الان ارزش بیتکوین سقوط کرده است. آیا آلودگی و مصرف انرژی هم کاهش یافته است؟
خیر. قیمت شاید حدود ۱۵ درصد سقوط کرده باشد. این موضوع آلودگیهای احتمالی در آینده این شبکه را کاهش میدهد. اما آلودگیهای فعلی کاهش پیدا نمیکنند زیرا سوددهی ماینرهای بیتکوین در حال حاضر فوقالعاده است. فعلا تاثیر این شبکه به روند افزایش خود ادامه میدهد مگر اینکه قیمت بیشتر از اینها سقوط کند.
قیمت چقدر باید سقوط کند تا آلودگیها کاهش یابند؟
همانطور که در مقاله اخیرم نوشتم. قیمت در حال حاضر حدود ۵۰ هزار دلار است. زیر ۳۰ هزار دلار سطحی است که مصرف انرژی فعلی هم کاهش پیدا میکند اما راه زیادی تا آنجا وجود دارد. این سطح از قیمت تقریبا کف محسوب میشود.
