امکان استفاده از سفته الکترونیکی در تسهیلات خرد فراهم شد

سامانه سفته و برات الکترونیکی برای استفاده در تسهیلات خرد در آخرین جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات دولت دوازدهم رونمایی شد.
 
 هم‌اکنون امکان صدور سفته الکترونیکی در چهار بانک رسالت، ملی، آینده و پست بانک فراهم شده است و سایر بانک‌ها نیز می‌توانند در خواست خود برای صدور سفته الکترونیکی را به وزارت امور اقتصاد و دارایی ارائه کنند.
 
اولین بار در قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱ مجلس شورای ملی به فته طلب ( سفته ) و برات اشاره شده است و از آن تاریخ تاکنون به مدت حدود ۹ دهه انواع اوراق توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی چاپ و در دسترس عموم مردم قرار گرفته است.
 
 
 
 
در شرایط فعلی اوراق بهادار سفته سالانه به صورت دسته‌ای (bulk)  توسط وزارت امور اقتصادی داریی و خزانه داری کل کشور چاپ می‌شود و در اختیار عامل توزیع یا بانک ملی قرار می‌گیرد و از این طریق میان بانک‌های مختلف توزیع می‌شود در صورت فراگیر شدن سفته الکترونیکی دیگر نیازی به صدور دسته‌ای سفته نخواهد بود بلکه براساس هر تقاضای سفته، همان زمان سفته الکترونیکی از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی و خزانه داری کل کشور صادر خواهد شد.
 
بنا بر ماده ۴۶ قانون محاسبات عمومی کشور و ماده ۵۰ قانون مالیات‌های مستقیم در حال حاضر انواع سفته و برات به سفارش اداره کل مدیریت اموال و دارایی های دولت خزانه داری کل کشور از طریق چاپخانه دولتی ایران بر روی کاغذ واترمارک با آرم رسمی جمهوری اسلامی ایران چاپ و از طریق بانک ملی ایران توزیع و در دسترس مردم قرار می‌گیرد.
 
سامانه سفته و برات الکترونیکی درچارچوب پروژه خزانه‌داری الکترونیکی با هدف فراهم آوردن ابزار لازم برای ارائه خدمات الکترونیکی در تسهیلات بانکی و به عنوان ابزاری برای استفاده در زنجیره تأمین و توزیع طراحی و راه اندازی شد.
 
پیش از این نیز در تیرماه سال گذشته امکان استفاده از سفته الکترونیکی برای تسهیلات کرونایی فراهم شده بود حال با توسعه زیرساخت‌ها امکان استفاده از سفته الکترونیکی برای تمامی تسهیلات خرد فراهم شده است.
 
سفته الکترونیکی جایگزینی برای سند کاغذی ۹۰ ساله
رئیس مرکز فناوری اطلاعات و اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد در گفت‌وگو با پیوست اعلام کرد: «امکان استفاده از سفته الکترونیکی در شرایط فعلی فقط برای تسهیلات خرد فراهم شده است و پس از گذشت چند ماه امکان استفاده گسترده‌تر آن فراهم خواهد شد.»
 
علی عبدالهی، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد
علی عبدالهی با اشاره به اینکه پس از ۹ دهه استفاده از یک سند کاغذی امکان الکترونیکی کردن آن به صورت یکباره وجود ندارد گفت: «مقرر شده تا طی ۲ سال علاوه بر اینکه امکان استفاده و صدور سفته الکترونیکی وجود دارد، همچنان سفته کاغذی نیز منتشر شود و پس از اینکه شبکه بانکی کشور، بهره‌برداران از سفته و همچنین قوه قضائیه آمادگی لازم برای استفاده از آن را به دست آوردند سفته به صورت کاملا الکترونیکی صادر شود و در نهایت چاپ سفته کاغذی متوقف شود.»
 
او تاکید کرد که از ابتدای برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی سامانه سفته و برات الکترونیکی و استفاده از آن در تسهیلات خرد قوه قضائیه همراهی خوبی داشته است و به صورت مرتب کارشناسان آنان در تمامی جلسات حقوقی شرکت کرده‌اند.
 
او از سفته الکترونیکی به عنوان تنها سندی نام برد که از سمت ۳ مجموعه به صورت الکترونیکی امضا می‌شود. شخصی که تعهد بدهی می‌دهد، بانک عامل و وزارت امور اقتصادی و دارایی آن را به صورت الکترونیکی امضا می‌کنند از همین رو نمی‌توان هیچ خللی به آن وارد کرد.
 
عبدالهی گفت: «هم‌اکنون سامانه صدور سفته الکترونیکی به صورت کامل آماده بهره‌برداری است و ظرف چند هفته آینده امکان ظهر نویسی و همچنین استفاده از سفته الکترونیکی در فرایند ضمانت فراهم خواهد شد.»
 
رئیس مرکز فناوری اطلاعات و اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد افزود: «تمامی بانک‌ها می‌توانند در خواست راه‌اندازی این امکان را در زیرمجموعه خود به وزارت اقتصاد ارائه دهند و پس از عقد قراردادی با وزارت اقتصاد و امضای SLA می‌توانند این امکان را در اختیار مشتریان خود قرار دهند.»
 
او تاکید کرد که در شرایط فعلی از سفته الکترونیکی فقط برای تسهیلات استفاده خواهد شد و موارد استفاده دیگر سفته از قبیل ضمانت کارمندان پس از نهایی شدن فرایندهای آن اجرایی می‌شود.
 
 
آمار فروش سفته طی سال‌های ۹۶ تا ۹۹
طبق گزارش وزارت امور اقتصادی و دارایی در سال ۹۹ در حدود ۳۰ میلیون سفته کاغذی منتشر شده است این در حالی است که صدور سفته الکترونیکی می‌تواند موجب کاهش هزینه‌های تولید و توزیع این مدل اوراق بهادار کاغذی شود.
 
براین اساس صدور سفته الکترونیکی موجب کاهش هزینه تولید حدود ۲۶۲ تومانی چاپ یک برگ سفته با توجه به حذف کاغذ، کاهش سایر هزینه‌ها مانند دستمزد نیروی انسانی و حق عاملیت توزیع و صرفه جویی، در حال حاضر اوراق مذکور به ۳ تا ۴ برابر مبلغ دریافتی بابت مالیات، توسط باجه ها به فروش می رسد.

راه اندازی سفته دیجیتال و ارایه تسهیلات الکترونیکی

رئیس مرکز فناوری اطلاعات و اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد و دارایی از راه اندازی سفته دیجیتال وارایه تسهیلات الکترونیکی به کسب وکارهای آسیب دیده در زمان همه گیری ویروس کرونا خبر داد.
 
 از مرکز ملی فضای مجازی کشور، علی عبدالهی - رئیس مرکز فناوری اطلاعات و توسعه اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد و دارایی -در جلسه کمیسیون عالی تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به جهش دیجیتالی دنیا به دلیل همه گیری ویروس کرونا گفت: وزارت امور اقتصادی و دارایی در راستای چشم انداز و حرکت به سمت اقتصاد هوشمند، به دنبال تسهیل در ارایه خدمات، کاهش مراجعات حضوری و در نهایت تحقق دولت الکترونیک که از تاکیدات شورای عالی فضای مجازی کشور است، ارایه تسهیلات به کسب و کارهای آسیب دیده به دنبال همه گیری ویروس کرونا را طبق مصوبه دولت وکمیته ملی مبارزه با کرونا در اولویت برنامه های خود قرار داده است.
وی ضمن ارایه گزارش فرآیند و عملکرد تخصیص سفته الکترونیک و در راستای آن ارایه تسهیلات در کمتر از ۲۴ ساعت، افزود: برای ارایه تسهیلات به متقاضیان باید در مرحله نخست احراز هویت صورت گرفته و پس امضای قرارداد فی مابین طرفین، تضامین ارایه شود که با توجه به فرایند طولانی و نیاز به مراجعات متعدد و همچنین مستند سازی مدارک، ارائه سفته الکترونیکی برای متقاضیان در نظر گرفته شد.
عبدالهی با بیان این که سفته زیر مجموعه خزانه داری و همچنین دارای حق تمبر سازمان امور مالیاتی است، تاکید کرد: با همکاری نهادهای مربوطه در حال حاضر این خدمت در اختیار بانک ملی قرار گرفته و صرفا گام اول آن، ارایه تسهیلات به کسب وکارهای آسیب دیده از کروناست که در نهایت به کل متقاضیان تعمیم داده می شود.
وی اعلام کرد: کسب و کارهای آسیب دیده که شامل بنگاه های بزرگ و صنوف کوچک است، پیشتر در سامانه کارای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت نام کرده و لیست آنها به همراه میزان تسهیلات مورد نظر در اختیار بانک ها قرار گرفته است.
رئیس مرکز فناوری اطلاعات و اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد و دارایی با اشاره به این که بانک ملی درخواست کننده ارایه این خدمت بوده و زیرساخت های این بانک برای این تحول آمادگی کامل داشت، تصریح کرد: این خدمت معطوف به بانک ملی نیست و از هر بانک دیگری که تصمیم به ارایه تسهیلات به کسب وکارهای آسیب دیده از کرونا دارد، می تواند درخواست خود را به مرکز فناوری اطلاعات و توسعه هوشمند ارسال کند تا پس از بررسی زیرساخت های فنی آن شامل اتصال صحیح و چگونگی انجام فرآیند تخصیص و ابطال نسخه الکترونیکی سفته، این سرویس در اختیار آن قرار خواهد گرفت.
وی با بیان این که احراز هویت و امضای الکترونیکی آن با همکاری دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت صمت صورت گرفته، افزود: در سیستم بانک ملی این شناسایی و احراز هویت چند لایه است یعنی بخشی از اطلاعات را از سامانه کارا، بخشی سامانه شاهکار و در نهایت اطلاعاتی هویتی از پیش ثبت شده از مشتریان در بانک ملی است.
علی عبدالهی گفت: طبق ماده ۴۴۹ لایحه قانون تجارت ما ظرف سه سال موظف به راه اندازی سفته الکترونیک بودیم اما همه گیری ویروس کرونا این تحول را تسریع بخشید. با راه اندازی بخش اعطای تسهیلات و اعتبار دیجیتال مبتنی بر موبایل، در بانکداری موبایلی نیز دچار تحول شده و از مرحله پرداخت های خرد و کارت به کارت به مرحله ارایه تسهیلات حرکت کردیم.
 

سامانه صدور سفته الکترونیکی ایجاد می‌شود

 
سامانه صدور و گردش سفته الکترونیکی ظرف مدت سه سال پس از لازم الاجرا شدن قانون تجارت، ایجاد می‌شود.
 
نمایندگان مجلس در نشست علنی امروز (سه‌شنبه ۵ آذرماه) در ادامه بررسی لایحه تجارت، کتاب دوم تحت عنوان اسناد تجارتی ماده ۴۴۹ این لایحه را با ۱۳۶ رای موافق تصویب کردند. براساس این ماده، دولت مکلف است ظرف مدت سه سال پس از لازم الاجراء شدن این قانون، زیرساخت‌های لازم برای صدور و گردش سفته الکترونیکی را ایجاد کند. این زیرساخت‌ها باید به نحوی باشند که امکان هویت‌سنجی و احراز اصالت هویت صادرکننده سفته، ظهرنویسان، ضامنان آنان و دریافت‌کننده وجه سفته فراهم باشد و از صدور، ظهرنویسی و ضمانت سفته به وسیله اشخاص ممنوع المعامله ممانعت به عمل آید.
 
طبق این لایحه سفته الکترونیک در حکم سند لازم الاجراء است و پس از اجرائی شدن سامانه مذکور صدور، ظهرنویسی یا ضمانت سفته خارج از سامانه الکترونیکی موضوع این ماده مشمول مقررات راجع به سفته نخواهد بود.
 
در صورت تایید این ماده از سوی شورای نگهبان و راه‌اندازی این سامانه، شهروندان می‌توانند سفته را به صورت الکترونیکی خریداری کنند. اکنون شهروندان باید سفته را از مبادی عرضه به صورت فیزیکی خریداری کنند. 
 
در صحن علنی امروز همچنین ماده ۴۵۳ لایحه تجارت، کتاب دوم تصویب شد. براساس این ماده، صادرکننده چک باید نسخه کاغذی چک را که حاوی قید کلمه چک، نام صاحب‌حساب و عندالاقتضاء نماینده یا نمایندگان او، نام، شناسه و نشانی شعبه بانک و تاریخ چک است، امضا کند و به دارنده تحویل دهد.
 
نسخه کاغذی چک صرفاً به عنوان رسید صدور چک در سامانه یکپارچه صدور چک محسوب می‌شود و صرفاً اطلاعات مندرج در سامانه مذکور ملاک عمل خواهد بود. منظور از سامانه یکپارچه صدور چک در این ماده، سامانه چکاوک است که در زمان تنظیم این لایحه راه‌اندازی نشده بود.
 
کتاب اول لایحه تجارت، شهریور ماه امسال به تصویب مجلس رسیده یود.