همزمان با شیوع کرونا بیشتر کشورهای جهان به‌دنبال کاهش شکاف‌های دیجیتالی و توسعه اقتصاد دیجیتال بوده‌اند و برزیل از این قاعده مستثنی نیست. در راستای کاهش شکاف دیجیتال در برزیل، بتازگی هیأتی از این کشور به امریکا سفر کرده تا اعتبار 2میلیارد دلاری لازم را برای تأمین مالی پروژه‌های ارتباطات و پهن باند ازجمله 5G دریافت کند. با توجه به افزایش واکسیناسیون در جهان، حالا دیگر دنیا خود را برای دوران پساکرونا آماده می‌کند و برزیل هم می‌خواهد تراژدی کرونا را به فرصت تبدیل کند.

پوشش اینترنتی مناطق دورافتاده

هرچند بر اساس ارقام منتشر شده توسط کمیته راهبری اینترنت برزیل (CGI.br) در حال حاضر حدود 71درصد از خانوارهای برزیلی به اینترنت دسترسی دارند ولی با این حال هنوز هم بیش از 20 میلیون خانوار این کشور از عصردیجیتال جدا مانده و هیچ دسترسی به اینترنت ندارند که این موضوع در میان خانوارهای فقیرتر شیوع بیشتری دارد. درحال حاضر 35درصد از خانه‌های منطقه شمال شرقی برزیل از وب استفاده نمی‌کنند چراکه به اینترنت دسترسی ندارند.

 در همین راستا با سفر هیأتی از برزیل به امریکا سرانجام مقرر شد بانک توسعه بین امریکایی (IDB) اعتبار 2 میلیارد دلاری را در اختیار برزیل قرار دهد که البته نیمی از کل این اعتبار به پروژه‌های ابتکاری ارتباطی در منطقه آمازون اختصاص خواهد یافت. (بانک توسعه بین‌المللی امریکایی (IDB)قدیمی‌ترین وبزرگترین مؤسسه توسعه چند جانبه است که به منظور کمک به توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه امریکای لاتین وکارائیب تأسیس شده است. طرح‌هایی که IDB آنها را تأمین مالی می‌کند، فرصت‌های تجاری بنیادینی ایجاد می‌کنند و البته اولویت‌های کنونی اعطای وام این بانک، کاهش فقر و تحقق عدالت اجتماعی است).

 این یکی از بزرگترین بودجه‌هایی است که تاکنون توسط IDB برای پروژه‌های ارتباطی در برزیل تصویب شده است و درواقع به‌دنبال تحقق آن، مردم بویژه در شمال این کشور به دنیای آنلاین خواهند پیوست. وزارت ارتباطات برزیل قصد دارد از این اعتبار برای انتقال فیبر و ایجاد شبکه‌های ارتباطی به مناطق دور افتاده، بویژه در آمازون استفاده کند تا به این ترتیب برنامه‌هایی را برای کاهش شکاف دیجیتالی توسعه دهد. این منابع بیش از 9.2 میلیون برزیلی را که هنوز در ایالات شمالی این کشور ازجمله منطقه آمازون به اینترنت دسترسی ندارند زیر پوشش قرار خواهد داد.

مائوریسیو کلاور-کارون (Mauricio Claver-Carone)، رئیس IDB از تعهد این بانک به تخصیص منابع برای حمایت از تحول دیجیتالی برزیل خبر داد و گفت: در راستای استراتژی گروه IDB برای بهبود وضعیت کشورهای امریکای لاتین و کارائیب و تحقق چشم‌انداز 2025 که پایداری و تحول دیجیتال را ستون‌هایی برای از سرگیری رشد در دوران پس از کرونا می‌داند، این بودجه به برزیل اختصاص یافت.

وی بار دیگر با تأکید بر وجود شکاف دیجیتال در برزیل گفت: با این که برزیل در دوران شیوع کووید19 کارنامه موفقی از خود به نمایش گذاشت و در زمینه دولت الکترونیک رشد گسترده‌ای داشته اما به هرحال کاستی‌های بسیاری هم دیده می‌شود که تلاش داریم این شکاف‌ها و نابرابری‌ها را از بین ببریم. در دوران پاندمی، دانش‌آموزان در خانواده‌های آسیب پذیر که دسترسی مناسبی به اینترنت نداشتند با مشکلات بسیاری مواجه شدند و این موضوع را در زمینه سلامت، دورکاری و.. . نیز می‌توان مشاهده کرد.

رئیس IDB افزود: تحقیقات نشان می‌دهد 95 درصد خانوارهای بالای خط متوسط در برزیل به کامپیوتر دسترسی دارند در حالی که میزان این تجهیزات در طبقه متوسط روبه پایین به 44 درصد می‌رسد. همچنین فقط بیش از نیمی از جمعیت مناطق روستایی یعنی حدود 53درصد آنها به اینترنت دسترسی دارند درحالی که این رقم در مناطق شهری به 77درصد می‌رسد. وی یادآور شد: برای پر کردن چنین شکاف دیجیتالی باید تلاشی گسترده داشت.

سریع‌ترین رشد دولت الکترونیک در برزیل

با وجود گزارش‌هایی که از وجود شکاف دیجیتال در برزیل به گوش می‌رسد باید گفت که سازمان ملل در مواردی هم این کشور را در رده بهترین‌ها قرار داده است. طبق گزارش سازمان ملل متحد، برزیل در میان کشورهایی قرار دارد که در دوران پاندمی سریعترین رشد را در دولت الکترونیک و اقتصاد دیجیتال داشته است و برای نخستین بار از نظر این شاخص در کنار کشورهای امریکایی مانند آرژانتین، شیلی و کاستاریکا قرار گرفته است. در دوران پاندمی کووید19، درصد بالایی از افراد با درآمد پایین‌تر در این کشور به دنیای مجازی پیوستند و خرید آنلاین و استفاده از سرویس‌هایی ازجمله پورتال‌های دولتی، تفریحی و... را آغاز کردند. گفتنی است طبق گزارش 2020 سازمان ملل متحد، کشورهای دانمارک، کره‌جنوبی و استونی در رده‌بندی دولت الکترونیک در جایگاه‌های اول تا سوم جهان ایستاده‌اند و پس از آن فنلاند، استرالیا، سوئد و بریتانیا جای دارند. نیوزیلند، امریکا، هلند، سنگاپور، ایسلند، نروژ و ژاپن هم در رده‌های بعدی ایستاده‌اند و به نظر می‌رسد برزیل هم با دریافت کمک مالی بانکIDB بتواند فاصله خود را با این کشورها کمتر کند.

یک انقلاب بزرگ اینترنت

بسیاری معتقدند که برزیل با سرمایه گذاری‌های کلان در زمینه پهنای باند و 5G در آستانه یک انقلاب بزرگ اینترنت قرار دارد و افقی روشن فراروی این کشور خواهد بود. برزیل در دوران پاندمی، متوجه نیاز و وابستگی شدید به اینترنت برای بانکداری، تجارت، ارتباطات و حتی تفریح و سرگرمی و... شد و در این زمینه تلاش‌های خوبی انجام داد. طبق گزارش آوریل Speedtest Global Index، برزیل 49 امین کشور جهان از نظر میزان سرعت اینترنت ثابت و 74 امین کشور جهان ازنظر سرعت اینترنت همراه محسوب می‌شود و البته باید گفت به‌دلیل سرمایه‌گذاری مناسب، سرعت اینترنت ثابت در این کشور رشد سالانه 69.2درصدی داشته و از رتبه پنجاه و ششم در آوریل 2020 به رتبه 49 در آوریل 2021 رسیده است. گفتنی است که برزیل از نظر سرعت اینترنت ثابت در امریکای لاتین بعد از شیلی قرار گرفته و کلمبیا، مکزیک و آرژانتین در رده سوم تا پنجم جای دارند.

برزیل از نظر سرعت اینترنت همراه نیز سومین کشور امریکای لاتین به شمار می‌رود و بعد از مکزیک و آرژانتین جای گرفته است، کلمبیا در جایگاه چهارم و شیلی نیز در رده پنجم قرار دارد.

 همچنین باید گفت که برزیل بزرگترین بازار تجارت الکترونیک در امریکای لاتین است و پاندمی، این رشد را شتاب بخشید به‌گونه‌ای که تنها در چند هفته نخست آغاز شیوع کووید 19، تجارت الکترونیک در این کشور 40درصد افزایش یافت. در سال گذشته حدود 105میلیون برزیلی وسایل مصرفی خود را از طریق اینترنت خریداری کردند که به این ترتیب ارزش کل بازار الکترونیک در این کشور به 21.22میلیارد دلار رسید. در دوران پاندمی کرونا91.4درصد از کاربران اینترنت در برزیل برای خرید یک محصول یا دریافت یک سرویس، جست‌و‌جوی اینترنتی انجام داده و 76درصد آنها خریدشان را به‌صورت آنلاین انجام داده‌اند که البته سهم 50.8درصدی از این خرید آنلاین به گوشی‌های هوشمند مربوط می‌شود.

160میلیون کاربر اینترنت

اگر هم بخواهیم بر وضعیت دیجیتال برزیل نگاهی گذرا داشته باشیم باید گفت که گزارش مؤسسات پژوهشی We Are Social و Hootsuite نشان از حضور 160میلیون کاربر اینترنت در برزیل و ضریب نفوذ 75درصدی اینترنت در این کشور دارد. طبق این گزارش، برزیل با جمعیت 213.3 میلیون نفری دارای160میلیون کاربر اینترنت است که این رقم بین سال‌های 2020 و 2021 رشد 6.4درصدی نشان می‌دهد. به بیان دیگر در این بازه زمانی، تعداد کاربران اینترنت 9.6میلیون نفر افزایش یافته است.

از نظر کاربران شبکه‌های اجتماعی هم باید گفت که در این کشور 150میلیون کاربر وجود دارد که این رقم نسبت به سال 2020 حدود 10میلیون نفر افزایش داشته و نشان از رشد 7.1درصدی در فاصله سال‌های 2020 و 2021 دارد. گفتنی است که تعداد کاربران شبکه اجتماعی برزیل معادل 70.3درصد کل جمعیت این کشور است.

در زمینه شاخص توسعه ارتباطات این کشور از نظر تلفن همراه نیز تحقیقات نشان می‌دهد در این کشور 205.4میلیون ارتباط تلفن همراه وجود دارد و در ژانویه 2021 تعداد اتصال تلفن همراه معادل 96.3درصد از کل جمعیت بوده است.