مدیران استارت‌آپی و کارآفرین حاضر در سی و دومین نشست نقد و اندیشه که در وزارت ارتباطات برگزار شد، به نحوه فعالیت خود در این حوزه پرداختند و با اشاره به تحولات اخیر در کشور محدودیت اینترنت را باعث عقب‌ماندگی و عدم رشد در این حوزه بیان کردند.
سی و دومین جلسه نقد و اندیشه با موضوع «کارآفرینی در فضای مجازی جهش‌ها و چالش‌ها» با حضور حامد تاج‌الدین، مدیرعامل استارت‌آپ آچاره، رضا اربابیان، مدیرعامل استارت‌آپ شیپور و محمد صدوقی، مدیرعامل استارت‌آپ طاقچه، برگزار شد.
حامد تاج‌الدین در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه آچاره پلتفرم ارائه خدمات حرفه‌ای است، گفت: به‌وسیله این پلتفرم دو طرف عرضه و تقاضا با استفاده از فناوری اطلاعات به یکدیگر متصل می‌شوند و نیازهای خود را باکیفیت و قیمت مناسب دریافت می‌کنند.
وی افزود: در آچاره خدمات ارائه‌شده به 25 حوزه اصلی دسته‌بندی‌شده است و 300 نوع تنوع سرویسی از تعمیرات و بازسازی تأسیسات منزل تا تعمیرات موبایل و تلویزیون، نظافت و مشاوره حقوقی ارائه می‌شود.
مدیرعامل آچاره با اشاره به اینکه این پلتفرم در 29 شهر کشور فعال است، تصریح کرد: 40 هزار کارشناس و متخصص در سراسر کشور برای ارائه خدمات حرفه‌ای با آچاره همکاری می‌کنند و برای پذیرش آنها مراحل استعلام پلیس، گزینش و آموزش انجام می‌شود.
محمد صدوقی، مدیرعامل استارت‌آپ طاقچه نیز در ابتدا با اشاره به آغاز فعالیت این استارت‌آپ از سال 93، گفت: محتوای ناشران کتاب‌های مکتوب با فرمت‌های استاندارد به‌صورت کتاب‌های الکترونیکی در کنار روزنامه‌ها، مجلات و کتاب‌های صوتی در استارت‌آپ طاقچه عرضه می‌شود.
وی افزود: 70 درصد درآمد فروش الکترونیکی کتاب به ناشران مکتوب می‌رسد و 30 درصد نیز سهم طاقچه است.
عرضه محتوای 800 ناشر و ناشر مؤلف در طاقچه
مدیرعامل استارت‌آپ طاقچه، هزینه یک‌سومی نسخه چاپی، در دسترس بودن همیشگی و امکانات مطالعه آسان‌تر را از ویژگی‌های ارائه نسخه الکترونیکی کتاب‌ها عنوان کرد.
وی بابیان اینکه برنامه طاقچه دو میلیون 700 نصب دارد، افزود: از این تعداد 250 هزار نصب فعال هستند و 800 ناشر و ناشر مؤلف محتوای خود را در این پلتفرم ارائه می‌کنند و با 24 هزار کتاب و 25 هزار مجله، روزنامه و کتاب صوتی در حدود 50 هزار محتوا در طاقچه عرضه می‌شود.
صدوقی با اشاره به وضعیت نشر و کتاب‌خوانی در کشور، گفت: با تحلیل بازاری که در این حوزه داشتیم به این نتیجه رسیدیم که دلیل عدم استقبال از کتاب، فضای سنتی نشر، توزیع نامناسب و قیمت بالا است.
رضا اربابیان، مدیرعامل استارت‌آپ شیپور نیز در ادامه این نشست با اشاره به اینکه کسب‌وکار خود را در سال 91 در ایران راه‌اندازی کرده است، گفت: در این کسب‌وکار امکان ارائه و فروش کالا و تجهیزات از خودرو تا خدمات استخدام، وجود دارد و نیاز فروشندگان و خریداران کالای دست‌دوم در شیپور رفع می‌شود.
وی با اشاره به اینکه از کودکی به کارآفرینی علاقه داشته است، افزود: به دلیل زندگی در خارج از کشور از تجربیات این کشورها برای راه‌اندازی این کسب‌وکارها استفاده کردم.
مدیرعامل استارت‌آپ شیپور ایجاد اعتماد را برای توسعه فرهنگ استفاده از کالای دست‌دوم در کشور مهم عنوان کرد و گفت: کیفیت خدمات برای ما اهمیت بسیاری دارد و به همین دلیل امکان انتشار هر آگهی در شیپور وجود ندارد و این حساسیت باعث ایجاد اعتماد شده و تخلفات کمتری در بستر این کسب‌وکار اتفاق می‌افتد.
استارت‌آپ‌ها باید بنیان و اسکلت درستی ایجاد کنند
مدیرعامل استارت‌آپ آچاره در ادامه این نشست با اشاره به تجربیاتی که در خارج از کشور از فعالیتهای استارت‌آپی داشته است، گفت: مهم‌ترین موضوع برای موفقیت یک استارت‌آپ این است که بنیان و اسکلت درستی برای استارت‌آپ شکل بگیرد و افراد بدانند به چه میزان باهم تفاهم دارند.
وی یکی دیگر از عوامل موفقیت را ترسیم چشم‌انداز معقول بیان کرد و افزود: فعالان استارت‌آپی باید انتظارات خود را غیرواقع‌بینانه ترسیم نکنند چراکه با عدم تحقق این انتظارات دچار یاس و ناامیدی می‌شوند.
تاج‌الدینی نگاه بدبینانه و برنامه‌ریزی برای شرایط نامناسب را یکی دیگر از عواملی دانست که باید استارت‌آپ‌ها به آن توجه داشته باشند و در ادامه تصریح کرد: با شرایط اقتصادی و وضعیت ارز و اینترنت در ایران، استارت‌آپ‌ها باید برای شرایط بد برنامه داشته باشند و نمی‌توانند برنامه خوش‌بینانه طولانی‌مدت طراحی کنند.
وی با اشاره به تجربیاتی که از کار در کشور کانادا داشته است، افزود: هر کشوری سختی‌های خود را برای کار دارد و این مهم است که یک کارآفرین بتواند برای این چالش‌ها راه‌حل داشته باشد.
کسب‌وکارهای نوپا درآمد آن‌چنانی ندارند
محمد صدوقی نیز درباره حمایت‌های انجام‌شده از کسب‌وکارهای نوپا، گفت: باید در نگاه به کسب‌وکارهای فرهنگی و اقتصادی تفاوت وجود داشته باشد چراکه این کسب‌وکارهای درآمد آن‌چنانی ندارند.
وی افزود: بعد از سال‌ها که برای این حوزه متولی وجود نداشت، وزارت ارشاد ابلاغ کرده است که کتاب‌های الکترونیکی قبل از انتشار نیز باید مجوز دریافت کنند درصورتی‌که در این حوزه ممیزی قبل از انتشار وجود ندارد.
برخوردی با سایت‌های غیرقانونی کتاب الکترونیکی نمی‌شود
مدیرعامل استارت‌آپ طاقچه بابیان اینکه ناشران مکتوب رقیب ما نیستند، تصریح کرد: سایت‌های غیرقانونی کتاب‌های الکترونیکی که بدون مجوز ناشر و نویسنده کتاب‌ها را منتشر می‌کنند، رقیب ما محسوب می‌شوند و بااین‌حال که در این حوزه قانون وجود دارد اما برخوردی با این سایت‌ها نمی‌شود.
وی به مشکلاتی که یکی از پلتفرم‌های این حوزه به دلیل انحصار به وجود آورده بود اشاره کرد و افزود: انحصار، آفت کسب‌وکارهای نوپا است. در حال حاضر 3 پلتفرم در این حوزه به‌صورت جدی فعالیت می‌کنند که نیاز داریم با همکاری یکدیگر به گسترش این بازار کمک کنیم.
صدوقی به اشتغال مستقیم 31 نفر در استارت‌آپ طاقچه اشاره کرد و گفت: در آینده با توسعه خود ناشری اقتصاد و اشتغال مناسبی برای این کسب‌وکارها ایجاد می‌شود.
وی افزود: در خود ناشری بسیاری از نویسنده‌ها و علاقه‌مندان این حوزه در شهرهای کوچک کشور که امکان انتشار کتاب‌های خود را ندارند می‌توانند از طریق این کسب‌وکار، کتاب‌های خود را منتشر کنند و همین مسئله باعث کارآفرینی و رشد این حوزه می‌شود.
رضا اربابیان نیز خوش‌بینی را ویژگی کارآفرینی عنوان کرد و گفت: کار در حوزه استارت‌آپی زمان‌بر است و نیاز به صبر و تحمل بسیاری دارد و اگر فردی به‌صرف سریع پولدار شدن وارد این حوزه شود حتماً شکست می‌خورد.
وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون در شیپور 250 نفر به‌صورت مستقیم مشغول فعالیت هستند، افزود: در مسیر فعالیت فراز و نشیب‌های بسیاری وجود داشته و کار سخت است اما با صبر و تحمل امکان موفقیت وجود دارد.
اکوسیستم استارت‌آپی تحت تأثیر تحریم قرارگرفته است
مدیرعامل استارت‌آپ شیپور با اشاره به اینکه کل اکوسیستم استارت‌آپی تحت تأثیر شرایط تحریم قرارگرفته است، گفت: این حوزه محیط جوان و در حال رشدی بود که بعد از تحریم سرمایه‌گذاری خاصی در آن انجام‌نشده و نهادهای داخلی نیز وضعیت مناسبی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه ندارند.
وی درباره وضعیت کسب‌وکار خود در شرایط قطعی اینترنت و با اشاره به اینکه در این شرایط نیز سایت آن در دسترس است، افزود: بااین‌وجود قطعی اینترنت و یا محدود ماندن به اینترنت داخلی رشد، توسعه و به‌روز ماندن استارت‌آپ‌ها را با مشکل مواجه می‌کند و اگر شرایط به همین‌گونه ادامه داشته باشد عقب قطعاً می‌مانیم.
محدودیت اینترنت تأثیر بدی بر کسب‌وکار آچاره داشته است
مدیرعامل استارت‌آپ آچاره نیز درباره وضعیت کسب‌وکار خود با توجه به محدودیت‌های اعمال‌شده در چند روز گذشته برای اینترنت، گفت: رشد ما متوقف‌شده و سفارش‌ها به یک‌سوم کاهش‌یافته و تأثیر بدی در کسب‌وکار ما داشته است.
وی افزود: ما نمی‌توانیم با دنیا در ارتباط نباشیم و این مسئله مشکلات بسیاری ایجاد می‌کند.
تاج‌الدینی تصریح کرد: کسب‌وکارهای شبیه آچاره که در چین و هند فعالیت می‌کنند توانسته‌اند میلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری جذب کنند درصورتی‌که به دلیل تحریم امکان سرمایه‌گذاری‌ها در ایران وجود ندارد.
مدیرعامل استارت‌آپ طاقچه نیز درباره محدودیت‌های اینترنت و تأثیر آن در کسب‌وکار خود، گفت: در این چند روز استارت‌آپ‌های محتوایی با افزایش فروش مواجه بودند اما این به معنای آن نیست که ما از این شرایط راضی باشیم چراکه این موضوع پایدار نیست و استارت‌آپ‌هایی همچون ما نیز برای به‌روز ماندن و توسعه کسب‌وکار خود باید به اینترنت جهانی متصل شوند.
وی افزود: بنابراین ما از اعمال محدودیت‌ها در اینترنت استقبال نمی‌کنیم چون این وضعیت به ضرر همه است.
صدوقی درباره استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای توسعه کسب‌وکارهای نوپا، گفت: از شبکه‌های اجتماعی برای تبلیغ مستقیم استفاده آن‌چنانی نمی‌کنیم اما در اشکال مختلف مانند عرضه بخش‌های جذاب کتاب‌های الکترونیکی می‌توانیم استفاده کنیم.
مدیرعامل استارت‌آپ شیپور نیز شبکه‌های اجتماعی را بیشتر برای تعامل با کاربر مناسب دانست و گفت: با استفاده از تبلیغات محیطی فعالیت ما به 2 برابر افزایش پیدا کرد.
اربابیان، مشخص نبودن متولی این حوزه را یکی از مشکلات کسب‌وکار خود عنوان کرد و گفت: به دلیل تنوع بسیار حوزه‌های کاری در شیپور، مشخص نیست که باید با چه مرکز و نهادی در ارتباط باشیم.
مدیرعامل استارت‌آپ آچاره نیز با اشاره به اینکه زمینه فعالیت کارآفرینی و دانش‌بنیان باید برای همه افراد فراهم شود، گفت: دولت و دستگاه‌های متولی باید زمینه فعالیت همه افراد مولد اقتصادی را در جامعه فراهم کنند و دستگاه‌های مسئول باید در اختیار تسهیل کار استارت‌آپ‌ها باشند.
وی با اشاره به طرح کسب‌وکاری که در حوزه حمل‌ونقل برون‌شهری و باربری ارائه کرده است، افزود: در 2 سال گذشته برای دریافت مجوزهای لازم به سازمان راهداری مراجعه کردیم اما به دلیل ضوابط نامناسبی که در این حوزه وضع‌شده اجازه فعالیت به این کسب‌وکار داده نمی‌شود درصورتی‌که با بررسی‌ها انجام‌شده می‌توانیم از طریق این فعالیت در حدود 1.5 میلیارد دلار درآمد برای کشور به دست آوریم.
تاج‌الدینی، تصریح کرد: برای اجرایی کردن این کسب‌وکار به مسئولین دستگاه‌های مختلف مراجعه شده و حتی مزایای این طرح برای رئیس‌جمهوری نیز بیان شده است اما مدیران پایین‌دست به بهانه ضوابط مربوط به بارنامه با آن مخالفت می‌کنند.
مدیرعامل استارت‌آپ طاقچه نیز با انتقاد از نگاه مدیران به کسب‌وکارهای فرهنگی، گفت: مدیران کسب‌وکارهای فرهنگی را مانند کسب‌وکارهای اقتصادی تصور می‌کنند درصورتی‌که این‌گونه نیست.
وی فیلتر ناگهانی کسب‌وکارهای فرهنگی را ناشی از فهم نادرست از این فضا دانست و افزود: با تنها یک شکایت که حتی مستقیم مربوط به کسب‌وکار ما نمی‌شد، به‌راحتی چند روز فیلتر بودیم که البته وضعیت رو به بهبود است و شناخت از این فضا در حال افزایش است.
صدوقی تصریح کرد: حتی با مدیرانی جلسه داشتیم که قرار بود برای این حوزه مقررات وضع کنند اما نمی‌دانستند ما در این حوزه چه‌کاری انجام می‌دهیم و مطلع نبودند.
وی در پایان سخنان خود از مردم خواست که کتاب‌های صوتی را حتی برای یک‌بار هم که شده امتحان کنند تا متوجه شیرینی آن شوند.
