مایکروسافت سرانجام تاریخ عرضه عمومی ویندوز۱۱ را اعلام کرد و قرار است جدیدترین نسخه این سیستم‌عامل محبوب در پنجم اکتبر (۱۳ مهر) در دسترس کاربران قرار گیرد. ۶ سال از زمانی که این شرکت ورژن جدیدی از این سیستم‌عامل را عرضه کرد، می‌گذرد و گفته می‌شود این وقفه، طولانی‌ترین بازه زمانی میان عرضه دو به‌روزرسانی از سیستم‌عامل‌های مایکروسافت است. اما به نظر می‌رسد این نسخه جدید ارزش این همه صبر را دارد زیرا ویندوز۱۱ با تغییرات چشمگیری نسبت به ورژن‌های پیشین عرضه خواهد شد و با توجه به محبوبیت بالای سیستم‌عامل ویندوز، این تغییرات احتمالا تغییراتی اساسی در تعامل کاربران با دستگاه‌های‌شان ایجاد خواهند کرد.
با این حال نمی‌توان از چالش‌های احتمالی عرضه این نسخه جدید صرف‌نظر کرد. باگ‌های این نسخه جدید هنوز کاملا رفع نشده‌اند و از طرف دیگر، مایکروسافت در عرضه نسخه آزمایشی سیستم‌عامل جدید خود اعلام کرد به دلیل تغییرات اساسی ایجاد شده در این نسخه از ویندوز، تمامی سیستم‌ها خصوصا سیستمهای قدیمی‌تر قادر به پشتیبانی از آن نخواهند بود. در نتیجه کاربران برای همراه شدن با این موج جدید، احتمالا باید دستگاه‌های جدیدی خریداری کنند یا دستگاه‌های قبلی خود را به‌روزرسانی سخت‌افزاری کنند. پس از آنکه اعمال چنین محدودیتی با واکنش منفی بسیاری از کاربران همراه شد، مایکروسافت با هدف جلوگیری از ایجاد هجمه علیه شرکتش در فضای آنلاین، اعلام کرد کاربران دیگر نیز تحت شرایطی می‌توانند از نسخه جدید سیستم‌عامل این شرکت استفاده کنند. کارشناسان معتقدند این اقدام مایکروسافت با هدف جلوگیری از چالش‌ها و جدال‌های حقوقی صورت گرفته است.
روزشمار برای انتشار نسخه رسمی
ویندوز که برای نخستین بار در سال ۱۹۸۵ عرضه شد، هنوز بخش مهمی از کسبوکار مایکروسافت باقی‌مانده است. ویندوز در سه ماهه چهارم مالی سال اخیر، ۶/ ۶ میلیارد دلار درآمد برای این شرکت ایجاد کرد که معادل ۱۴ درصد از کل فروش نرم‌افزاری و سخت‌افزاری این شرکت بود. عرضه موفق ویندوز۱۱ می‌تواند آینده این محصول را تضمین کند و به نفع سایر بخشهای کسبوکار مایکروسافت مانند آزور و آفیس نیز تمام شود. آرون وودمن، مدیرکل بازاریابی ویندوز در یک پست وبلاگ اعلام کرد مانند بهروزرسانیهای قبلی، مایکروسافت از اطلاعات دستگاه و عوامل دیگر برای تشخیص دستگاههایی که اول از همه می‌توانند به ویندوز۱۱ ارتقا پیدا کنند، استفاده می‌کند.
در رایانه‌های شخصی دارای ویندوز۱۰ که ویژگیهای سخت‌افزاری ضروری برای اجرای ویندوز۱۱ را داشته باشند، قابلیت «ویندوز آپدیت» درباره قابل دسترس بودن این ارتقا به کاربر اطلاع می‌دهد. کاربران همچنین می‌توانند به بخش تنظیمات، سیستم و سپس ویندوز آپدیت مراجعه کرده و قابل دسترس بودن ارتقا به ویندوز ۱۱ برای دستگاهشان را چک کنند. وودمن به مدلهای مختلف رایانه شخصی ویندوز ۱۰ که افراد می‌توانند اکنون خریداری کرده و سپس به ویندوز ۱۱ ارتقا دهند، اشاره کرد که شامل ایکس‌پی‌اس۱۳ شرکت دل، اسپکتر ایکس۳۶۰ اچ‌پی و یوگا اسلیم ۷i Pro لنوو و همچنین دستگاه سرفیس پرو ۷ مایکروسافت هستند.
ویندوز۱۱ ظاهر مدرنی خواهد داشت و آیکون‌های اپلیکیشن در مرکز نوار ابزار نمایش داده می‌شوند. صداهای جدید کمتر آزاردهنده خواهند بود. مایکروسافت منوی استارت، فروشگاه اپلیکیشن و اپلیکیشن‌ستینگ را بازطراحی کرده و قرار دادن پنجره‌های متعدد اپلیکیشن در صفحه راحت‌تر شده است. اپلیکیشنهای اندرویدی از طریق اپ‌استور آمازون قابل دسترس خواهند بود. این نوسازی در شرایطی روی می‌دهد که مایکروسافت با رقابت فزاینده کروم‌بوک که با سیستم‌عامل Chrome OS گوگل کار می‌کند، مواجه است. کروم‌بوک‌ها قادرند اپلیکیشنهای اندرویدی را اجرا کنند.
شرایط نصب روی سیستمهای قدیمی
مایکروسافت هفته گذشته اعلام کرده بود از ویندوز۱۱ در رایانه‌هایی که با پردازنده‌های مختلف از جمله تراشه‌های قدیمی مدل سال ۲۰۱۶ اینتل کار می‌کنند، پشتیبانی خواهد کرد. وودمن گفت: این شرکت انتظار دارد همه رایانه‌های شخصی واجد ارتقا تا اواسط سال ۲۰۲۲ ویندوز۱۱ را دریافت کنند.
اگرچه این شرکت همچنان به کاربران توصیه می‌کند تا حداقل مشخصات مورد نیاز معرفی‌شده را برای نصب ویندوز۱۱ رعایت کنند، اما این محدودیت برای آن دسته از کاربرانی است که می‌خواهند از طریق دریافت و نصب آپدیت، سیستم مجهز به ویندوز۱۰ خود را به ویندوز۱۱ به‌روزرسانی کنند. این یعنی افرادی که از دستگاههایی با پردازنده‌های قدیمی استفاده می‌کنند، نباید دکمه به‌روزرسانی را بزنند بلکه باید فایل ایزوی ویندوز۱۱ را دانلود و آن را به صورت دستی نصب کنند. مایکروسافت در ماه ژوئن امسال، حداقل مشخصات مورد نیاز برای نصب ویندوز۱۱ را اعلام و مشخص کرد که تنها پردازنده‌های نسل هشتم اینتل و مدلهای بعد از آن، قادر به اجرای این نسخه از ویندوز خواهند بود. حال این شرکت می‌گوید که این محدودیت‌‌ها، عمدتا برای کسب‌وکارها و شرکت‌هاست و کاربران عادی می‌توانند با مسوولیت خود، ویندوز۱۱ را روی سیستم‌شان نصب کنند؛ البته این شرکت هیچ تضمینی در قبال سازگاری درایورها و عملکرد کلی سیستم نمی‌دهد و نصب ویندوز ۱۱ به این شیوه را تبلیغ یا پیشنهاد نمی‌کند.
همچنین این شرکت اعلام کرد سیستم‌‌هایی که از این طریق، به ویندوز ۱۱ مجهز شوند، احتمالا بهروزرسانیهای ویندوز حتی آپدیتهای امنیتی را دریافت نخواهند کرد. در کل، این تصمیم مایکروسافت می‌تواند میلیون‌‌ها پی‌سی را به جمع دستگاه‌های مجهز به ویندوز ۱۱ اضافه کند. به گفته مایکروسافت، حداقل مشخصات سیستمی که قرار است از طریق دانلود فایل ایزوی ویندوز ۱۱ به این نسخه به‌روزرسانی شود، باید به این قرار باشد: پردازنده ۶۴ بیتی با سرعت کلاک حداقل یک گیگاهرتزی و دو هسته پردازشی، رم ۴ گیگابایتی و حافظه داخلی ۶۴ گیگابایتی.
علاوه بر این، مایکروسافت تغییراتی را نیز در حداقل سیستم مورد نیاز برای نصب ویندوز ۱۱ اعمال و پردازنده‌های بیشتری را به این فهرست اضافه کرده است. طبق گفته این شرکت، پردازنده‌های سری X و Xeon W اینتل نیز به لیست چیپست‌‌های سازگار با ویندوز ۱۱ اضافه شده‌اند. همچنین پردازنده اینتل Core ۷۸۲۰HQ نیز که در دل سرفیس استودیو ۲ تعبیه شده، از ویندوز ۱۱ پشتیبانی خواهد کرد. با این حال، مایکروسافت مدعی شد که پردازنده ۷۸۲۰HQ تنها در دستگاههایی پشتیبانی می‌شود که دارای قابلیت DCH باشند.
در حال حاضر، ویندوز ۱۱ به‌طور رسمی روی دستگاه‌های مجهز به پردازنده‌های Zen۱ پشتیبانی نمی‌شود. طبق گفته مایکروسافت، این شرکت با همکاری AMD و پس از تجزیه‌وتحلیل‌‌هایی که روی پردازنده‌های نسل اول AMD انجام داده، به این نتیجه رسیده تا این پردازنده‌ها به لیست پردازنده‌های قابل پشتیبانی اضافه نشوند. اگرچه راهکارهایی برای نصب ویندوز ۱۱ روی دستگاه‌های مجهز به این پردازنده‌های AMD وجود دارد، اما به گفته مایکروسافت، دستگاههایی که حداقل مشخصات مورد نیاز را نداشته باشند، احتمال کرش کردن ویندوز در آنها حدود ۵۲ درصد بیشتر است. این در حالی است که در دستگاه‌های دارای حداقل مشخصات مورد نیاز، تا ۸/ ۹۹ درصد کرشی اتفاق نمی‌افتد. مایکروسافت قصد دارد تا اپلیکیشن PC Health Check خود را با اطلاعات جدید مرتبط با پردازنده‌های سازگار اینتل به‌روزرسانی کند و دقیق‌تر توضیح دهد که چرا سیستمهای مختلف قادر به دریافت ویندوز ۱۱ نخواهند بود.
باید با ویندوز ۱۰ خداحافظی کنیم؟
با این حال با توجه به محبوبیت عظیم سیستم‌عامل ویندوز ۱۰ هیچ تضمینی وجود ندارد که همه بخواهند به سیستم‌عامل جدید ارتقا پیدا کنند. مایکروسافت ویندوز ۱۰ را در سال ۲۰۱۵ عرضه کرد که طولانی‌ترین زمان حضور یک نسخه ویندوز در بازار پیش از عرضه یک نسخه جدید محسوب می‌شود. ویندوز ۱۰ محبوبترین سیستم‌عامل رایانه شخصی در جهان بوده و ۳/ ۱ میلیارد دستگاه فعال ماهانه از این نرم‌افزار استفاده می‌کنند. مایکروسافت تا سال ۲۰۲۵ به پشتیبانی از ویندوز ۱۰ ادامه می‌دهد و اعلام کرده اگر رایانه شخصی کاربران نمی‌تواند ویندوز ۱۱ را اجرا کند و آنها نمی‌خواهند رایانه جدیدی خریداری کنند، می‌توانند همچنان از ویندوز ۱۰ استفاده کنند.
مایکروسافت در ۲۴ ژوئن ویندوز ۱۱ را به عنوان جانشین ویندوز ۱۰ معرفی و چهار روز بعد آن را برای اعضای برنامه ویندوز اینسایدر عرضه کرد. از آن زمان مایکروسافت هفت آپدیت حاوی تغییرات قابلیتها و ترمیم ایرادها عرضه کرده و اکنون آماده می‌شود نسخه نهایی ویندوز ۱۱ را برای بسیاری از مشتریان و سازندگان رایانه قابل دسترس کند. با محبوبیت زیادی که نسخه پیشین سیستم‌عامل مایکروسافت یعنی ویندوز ۱۰ داشت، بسیاری از کاربران در دل کندن از این نسخه دچار تردید هستند و نمی‌‌دانند آیا آن را با ویندوز ۱۱ جایگزین کنند یا خیر. ویندوز ۱۱ با قابلیت‌های جدیدی مانند بهبود تجربه کاربری، پشتیبانی از اپلکیشن‌های اندرویدی، بهبود در انجام چند کار همزمان، قابلیت‌های جدید گیمینگ و... که ارائه کرده است، حسابی توجه فعالان فضای مجازی را به خود جلب کرده است و بسیاری را وسوسه به نصب می‌کند. اما این نسخه جدید طبیعتا خالی از باگ نیست و هنوز باید برای بهبود بیشتر آن صبور بود.
ویندوز ۱۱ هنوز در فاز بتا است و بهتر است دست‌کم تا عرضه رسمی آن در مدت پیش‌رو صبر کنیم. زیرا مایکروسافت قول داده نسخه‌ای که به زودی عرضه می‌کند با ایرادات کمتری مواجه و ثبات بیشتری داشته باشد. اما باید توجه داشت که قول مایکروسافت برای بهبود در ماه آینده و زمان رونمایی، محدود به کامپیوترهای جدید است و اعمال این بهبودها برای کامپیوترهای قدیمی‌تر احتمالا تا نیمه ۲۰۲۲ طول بکشد. حتی کارشناسان معتقدند برای آنکه ریسک کمتری ایجاد شود، بهتر است بیش از اینها صبور بود و در نصب نسخه جدید سیستم‌عامل مایکروسافت درنگ بیشتری کرد. در نتیجه از آنجا که پشتیبانی رسمی این شرکت از ویندوز ۱۰ تا سال ۲۰۲۵ ادامه دارد، بهتر است در استفاده از نسخه جدید عجله نکنید و به استفاده از ویندوز ۱۰ ادامه دهید.
