اخیرا آماری اعلام شد که بر اساس آن حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر در ایران از VPN و فیلترشکن‌ استفاده می‌کنند.

 

تقریبا از همان زمان که اینترنت به ایران وارد شد و گسترش یافت، موضوع فیلترینگ با هدف جلوگیری از دسترسی کاربران به وبگاه‌های مغایر با قوانین و سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران و از سوی دیگر رواج VPN و فیلترشکن‌ نیز مطرح شد. اما فیلترینگ زمانی شکل جدی‌تری به خود گرفت که شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌هایی مانند فیس‌بوک، یوتیوب و توییتر فیلتر شدند.

 

فیلترشکن‌ها مجموعه‌ای از روش‌ها و نرم‌افزارهای مختلف هستند که برای عبور از فیلتر از آن استفاده می‌شود. البته بعضی از فیلترشکن‌ها کاربرد امنیتی دارند، یعنی با عوض‌کردن آی‌پی آدرس فرد موردنظر، جلوی هک شدن را می‌گیرند. اما از طرفی بعضی از نرم‌افزارهایی که در قالب فیلترشکن عرضه می‌شوند، بدافزارهایی هستند که توسط مجرمان سایبری و جهت سوءاستفاده از کاربران ارائه شده‌اند.

 

درباره استفاده از فیلترشکن‌ها و موضع دولت با فیلترینگ، محمدجواد آذری جهرمی - وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات - پیش از این اظهار کرده بود: درست است که بسیاری از فیلترشکن‌ها خدمات ظاهری خوبی به کاربر ارایه می‌دهند و به همین دلیل کاربران به استفاده از آن‌ها علاقه‌مندند اما بنا به گزارش‌هایی که مراکز معتبر منتشر می‌کنند، این نوع نرم‌افزارها استفاده ضدامنیتی دارند و نوعی باج‌افزارند که به جمع‌آوری اطلاعات مشترکین اقدام می‌کنند و فراگیری و استفاده از فیلترشکن‌ها تبعات بسیار زیادی دارد.

 

وی با تاکید بر مضرات استفاده از فیلترشکن بیان کرده بود: امیدواریم مسئولانی که متصدی فیلترینگ هستند، به این موضوع توجه داشته باشند زیرا این مسئله یک تهدید بزرگ است. باید مردم را درباره استفاده از فیلترشکن توجیه کنیم تا آن‌ها با همراهی کنند. زیرا در هر تصمیمی اگر همراهی مردم نباشد، اثراتش مشابه اثرات کنونی و گستردگی باج‌افزارها می‌شود.

 

در هر حال اخیرا سردار کمال هادیان‌فر  - رئیس پلیس فتای ناجا - با بیان اینکه حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر از VPN و فیلترشکن‌ها استفاده می‌کنند، اعلام کرد که بعد از فیلتر تلگرام، شاهد کاهش استفاده از تلگرام و ریزش کاربران آن بوده‌ایم، اما هم‌چنان بیش‌ترین جرائم در تلگرام و پس از آن در اینستاگرام رخ می‌دهد.

 

وی با بیان این که احراز هویت در فضای مجازی مساله مهمی است، گفت: اغلب مجرمان با هویت جعلی اقدام به ارتکاب جرائم در این فضا می‌کنند، این در حالی است که ۹۶ درصد از مردم کشور ما مشکلی با احراز هویت خود در فضای مجازی ندارند.

 

این اظهارات در حالی است که ابوالحسن فیروزآبادی -رئیس مرکز ملی فضای مجازی- سال گذشته اظهار کرده بود طی دو سال گذشته استفاده از فیلترشکن به شدت کاهش یافته و در حال حاضر میزانی که از فیلترشکن استفاده می‌شود، کمتر از سه درصد ترافیک کشور است، اما استفاده از فیلترشکن در ماه‌های اخیر بسیار بیش‌تر شده و علت آن هم فیلتر شدن برخی از پیام‌رسان‌هایی است که در بین مردم رواج یافته بود.