دشوار است تصور کنیم که از زمان عرضه مرورگر کروم توسط گوگل در سپتامبر سال 2008 تنها 10 سال گذشته است. جهان بدون کروم حسی همانند زندگی در گذشته‌های دور را تداعی می‌کند. اکنون کروم با اختلافی چشم‌گیر، محبوب‌ترین مرورگر دنیا به‌شمار می‌آید. یکسال پس از معرفی کروم، شرکت گوگل از Chrome OS رونمایی کرد. در آن زمان ساندر پیچای، معاون ارشد واحد مدیریت محصول در یک پست وبلاگی نوشت: ” این اقدام، تلاشی از جانب ما برای تفکر مجدد پیرامون ماهیت سیستم‌‌عامل‌ها است.” وی Chrome OS را به‌عنوان یک سیستم‌عامل دسکتاپ متن باز و “توسعه طبیعی” مرورگر کروم توصیف کرد.

در واقع Chrome OS اساسا تنها یک پوسته برای مرورگر بوده و به‌خودی‌خود از فلسفه گوگل به‌عنوان یک موتور جستجو نشات گرفته است. یکسال پیش از آن و در زمان عرضه مرورگر کروم، پیچای نوشت: ” گوگل کروم همانند صفحه‌خانگی (homepage) کلاسیک گوگل، گویا و سریع است. این مرورگر عملکردی فراتر از انتظارات شما داشته و شما را به هر کجا که مایل باشید، خواهد برد.” موتور جستجوی گوگل به شکلی مناسب بر مبنای نوار آدرس ساخته شده است و این امر موجب صرفه‌جویی چند ثانیه‌ای در زمان ارزش‌مندی می‌شود که برای تایپ آدرس Google.com تلف خواهد شد.

اما گوگل پیش از عرضه Chrome OS هم کامپیوتر دسکتاپ شما را تحت‌نظر داشته است. این شرکت، ابزاری ناخوشایند (با نامی عجیب) موسوم به دسکتاپ را توسعه داد که اساسا ایده رقابتی این کمپانی با سایدبار ویندوز محسوب می‌شد. نرم‌افزار مذکور بر روی لینوکس، مک و PCها کار می‌کرد و امکان قرار دادن ویجت‌ها در یک پنل بر روی صفحه دسکتاپ را در اختیار کاربران قرار می‌داد. بعلاوه این افزونه مجهز به یک نوار جستجو بود و فرآیند یافتن نتایج وب از طریق موتور گوگل و نه رقبای آن‌را تسهیل می‌نمود.

مهم‌تر از این، برنامه دسکتاپ به شما اجازه می‌داد تا از طریق مشخصه‌ای موسوم به جستجوی سریع، به بررسی ایمیل‌ها، فایل‌ها، موسیقی، عکس‌ها، گفتگوها و صفحات وب رویت شده بر روی دستگاه خود بپردازید. این ویژگی، همان جستجوگر گوگل بود؛ اما به جستجوی داده‌های موجود در کامپیوتر شما می‌پرداخت. مشخصه جستجوی سریع هنگام عرضه در سال 2009، یک طرح مفهومی جدید بود. پروژه دسکتاپ در سال 2011 و 3 سال پس از عرضه Chrome OS متوقف شد. احتمالا گوگل متوجه شده بود که در مجموع ساخت یک برنامه برای سایر سیستم‌عامل‌ها به اندازه تولید سیستم‌عامل شخصی خود، ایده مناسبی به‌شمار نمی‌آید.

این نگرش به کمپانی امکان می‌دهد تا بر اهداف واقعی مدنظر خود تمرکز نماید. پیچای در زمان عرضه Chrome OS نوشت: “سرعت، سادگی و امنیت، مشخصه‌های کلیدی Chrome OS گوگل محسوب می‌شوند.” به گفته کان لیوو، رئیس واحد مدیریت محصول برای Chrome OS، موارد مذکور همچنان برای تیم گوگل اصولی بنیادین به‌شمار می‌آیند. وی در مصاحبه‌ای با وب‌سایت Engadget گفت: “نگرش ما از روز اول همواره بر مبنای تلاش جهت ایجاد محاسباتی اساسا مناسب‌تر برای کلیه افراد استوار بوده است.”

بسیاری از اموری که ما با کامپیوترهای خود انجام می‌دهیم، نهایتا به جستجو برای اطلاعات، یک فایل یا یک اپلیکیشن منتهی می‌شوند؛ لذا این تجربه، بخشی کلیدی از یک سیستم‌عامل مناسب به‌شمار می‌آید. کان گفت: “در زمان ساخت Chrome OS با قرار دادن این سیستم‌عامل در کلیه سطوحی که می‌توانست مفید باشد، قصد داشتیم فرآیند جستجو را آسان‌تر و دسترس‌پذیرتر کنیم.”

برخلاف ویندوز که دارای صفحه‌خانگی و منوی استارت به همراه مجموعه‌ای از آیکون‌ها است؛ Chrome OS طراحی ساده‌ای دارد و لانچر اپلیکیشن‌ها تنها در پایین و سمت چپ صفحه مشاهده می‌شود. با احتمال فراوان، اجرای مرورگر نخستین کاری است که بر روی Chrome OS انجام خواهید داد و نوار جستجو، تمام آن چیزی است که نمایش داده می‌شود. از آن‌جا که موتور جستجو همواره در حال تکامل بوده و مردم بیش از گذشته بر آن تکیه می‌کنند؛ لذا این جستجوگر به‌منظور درک‌پذیری بیشتر، کار گردآوری اطلاعات ارزشمند را آغاز نموده است. گوگل برای تکمیل خودکار پرس‌وجوی بعدی کاربر از تاریخچه جستجوی وی استفاده کرده و آگهی‌های تبلیغاتی هدف‌مند را به‌کار می‌بندد و اساسا کلیه مواردی که برای آگاهی از علایق کاربر به آن‌ها نیاز دارد را فرا می‌گیرد. همچنین در صورتی‌که شما به کمپانی مجوز دهید، گوگل برای نمایش اطلاعات پرواز شما یا جزئیات مخاطب در نتایج جستجو، استفاده از اطلاعات ایمیل و تقویم را آغاز می‌کند. این قابلیت پایه‌گذار ویژگی‌هایی نظیر دستیار است که گونه‌ای عینی از یک موتور جستجو قلمداد می‌شود. اگر در این زمینه تفکر نمایید، هر پرسش شما از دستیار اساسا یک درخواست جستجو است. به‌عنوان مثال می‌گویید: “امروز هوا چه‌طور است” یا ” کلمه کریس ولازکو را بنویس”. مفهوم جستجو، پیوندی بسیارعمیق با اکوسیستم گوگل دارد و همچنان قدرت امپراطوری وسیع این کمپانی را افزایش می‌دهد. دستیار موجود در Chrome OS مثالی واضح‌تر از این واقعیت خواهد بود.

لیوو گفت: “سطوحی مانند گوگل اسیستنت به مرکزیت تجربه محاسباتی روزمره مردم تبدیل شده‌اند و این پدیده بیش از بیش ادامه خواهد یافت.” هوش مصنوعی ابزار آسان و مناسبی برای پاسخ‌گویی به سوالات درخواستی شما نیست. همچنین وی افزود: “این موضوع بسیار فراتر از فهم دانسته‌ها و کارهای شما و نحوه کمک به انجام اموری است که اجرای سریع‌تر آن‌ها، دغدغه شماست.”

حرکت به سوی آینده‌ای مبتنی بر هوش مصنوعی، هماهنگی بسیارزیادی با سایر برنامه‌های کمپانی دارد. کان لیوو گفت: “به باور ما یادگیری ماشین یک بخش بزرگ از فضایی است که جهان در آن سیر نموده و گوگل قصد قدم گذاشتن در آن و حفظ کاربران خود را دارد.”

هدف گوگل از عرضه Chrome OS در ابتدای امر کم‌اهمیت‌تر به‌نظر می‌رسید. این سیستم‌عامل در آغاز، نوت‌بوک‌ها را هدف قرار داد (در ادامه از این موضوع استقبال فراوانی شد) و به‌عنوان رقیبی برای سیستم‌عامل ویندوز قلمداد نشد. مردم اعتقاد داشتند که چنین سیستم‌عامل محدودی، همواره موفق نخواهد بود؛ خصوصا آن‌که این برنامه در وهله نخست بر اپلیکیشن‌های مبتنی بر مرورگر که نسبتا جدید و ناپایدار بودند، اتکا داشت. در صورت نیاز به ویرایش یک عکس یا ویدیو بایستی افزونه کروم معادل با آن‌را دانلود نمایید. این افزونه‌ها غالبا فاقد عناوین برنامه‌های واقعا کاربردی نظیر آدوبی فوتوشاپ هستند. اما در ادامه، پشتیبانی برنامه به مسیری بزرگ رسید و گوگل قابلیت پشتیبانی از اپلیکیشن‌های اندرویدی و لینوکسی را همراه با سایر ویژگی‌های جدید و به‌روزرسانی‌های ظاهری اضافه کرد. اکنون این سیستم‌عامل، رقابتی واقعی با مایکروسافت را به‌راه انداخته و این موضوع حداقل برای کاربرانی که نیازی به ویرایش چندرسانه‌ای ندارند، صادق خواهد بود. به همین دلیل کمپانی‌هایی نظیر اچ‌پی و ایسر مشتاقانه تولید گجت‌های جایگزین کروم‌بوک ویندوزی را آغاز کردند. همچنین Chrome OS ایده مولتی‌تسکینگ مناسب‌تری را در مقایسه با آی‌پدها ارایه می‌دهد؛ زیرا iOS یک سیستم‌عامل دسکتاپ نیست. از زمان عرضه نخستین کروم‌بوک در سال 2011، این گجت‌ها به نوبه خود پربارتر شده و هرساله میلیون‌ها دستگاه از آن‌ها در سراسر جهان به فروش می‌رسد. در حقیقت کروم‌بوک‌ها در زمینه افزایش محبوبیت سیستم‌عامل Chrome OS نقش بزرگی ایفا می‌کنند. یقینا با خریداری سیستم‌های all-in-one، دستگاه‌های مشابه مینی PCها و برخی تبلت‌ها می‌توانید از Chrome OS استفاده کنید؛ اما این سیستم‌عامل عمدتا در لپ‌تاپ‌ها رویت می‌شود. کروم‌بوک‌ها عموما نوت‌بوک‌هایی ارزان‌قیمت و سبک‌وزن هستند و امکان اتصال به وب را برای شما فراهم می‌کنند. این دستگاه‌ها در مدارس به بیش‌ترین میزان موفقیت خود دست یافته‌اند. امروزه طیف وسیعی از دانش‌آموزان در سنین مختلف از سیستم‌عامل کروم استفاده می‌کنند و گوگل امیدوار است که آن‌ها پس از فارغ‌التحصیلی نیز مایل به استفاده از Chrome OS باشند.

البته تمامی کروم‌بوک‌ها ارزان‌قیمت نیستند. گوگل دستگاه ممتازی با نام پیکسل‌بوک را تولید نموده و در ساخت آن از آلومینیوم و شیشه بهره گرفته است. در سال جاری اکثر تولیدکنندگان لپ‌تاپ از رویه گوگل تبعیت کرده و برای مخاطبان بالغ‌تر که به‌دنبال Chrome OS در محصولی جز دستگاه‌های پلاستیکی ارزان‌قیمت هستند، کروم‌بوک‌های ممتازی را تولید نموده‌اند.

Chrome OS رشد خود را از یک پلتفرم ابتدایی با پشتیبانی بسیار محدود از اپلیکیشن‌ها آغاز کرد و به گزینه‌ای جدی برای خریداران لپ‌تاپ تبدیل شد. گوگل بر روی این سیستم‌عامل هیچ کاری انجام نداده است. لیوو گفت: “ما همچنان به ارتقاء اصول بنیادین خود شامل سرعت، سادگی و امنیت ادامه خواهیم داد؛ اما به‌منظور ارایه یک سیستم‌عامل هوشمندتر و قابل‌فهم‌تر از یکپارچه‌سازی ویژگی‌های هوش مصنوعی نیز بهره خواهیم برد.”

اما گوگل فلسفه جستجو را از خاطر نبرده است و این کمپانی در جریان بیستمین رویداد سالیانه خود طی هفته جاری از به‌روزرسانی‌های فراوانی برای موتور جستجوی خود رونمایی کرد. این آپدیت‌ها به‌منظور کمک‌رسانی مناسب‌تر به کاربران در زمینه یافتن آیتم‌ها حتی در زمانی‌که آن‌ها برای بیان افکار خود از کلمات پراکنده و نامناسبی استفاده می‌کنند، ارایه شده است. با توجه به ادامه روند تکاملی جستجو، دشوار نخواهد بود که تصور کنیم روزی Chrome OS با بهره‌مندی از دستیار بسیار پیشرفته و تعاملی به یک سیستم‌عامل دسکتاپی رقیب برای ویندوز یا مک بدل شود.

نوشته جریان ماجراجویی گوگل: از موتور جستجوگر تا سیستم‌عامل کامپیوترهای دسکتاپ! اولین بار در وب‌سایت فناوری پدیدار شد.