آیا دیجی‌کالا واقعا ماسک‌های تنفسی را احتکار کرده بود؟
ماجرایی که چند روز پیش با گزارشی از شبکه ایران کالا مورد توجه قرار گرفت، بحث احتکار ۵ میلیون ماسک تنفسی توسط بزرگ‌ترین خرده فروشی آنلاین کشور بود که توسط تعزیرات حکومتی شناسایی و ضبط شد، امری که بازتاب بسیار وسیعی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی داشت و برخی تحت تاثیر این خبر، انواع و اقسام هجمه‌ها را به سوی دیجی‌کالا روانه کردند.
دیجی‌کالا پس از پخش این گزارش، خیلی سریع واکنش نشان داد و در یک بیانیه مطبوعاتی این گزارش را کاملا کذب عنوان کرده و افزود که تعداد ماسک‌ها تنها ۳۴ هزار عدد بوده، همگی نیز فروخته شده بودند و در مرحله ارسال به مشتریان قرار داشتند. همچنین دیجی‌کالا عنوان کرد که پس از فراگیر شدن بیماری کرونا، ماسک‌ها را بدون کسب هیچ‌گونه سود و کمیسیونی عرضه کرده و هدفش در این ماجرا کمک به هموطنان بوده است، امری که ظاهرا با این گزارش به‌صورت معکوس منعکس شده است.
این تناقضات بسیار زیاد در دو پاراگراف فوق بسیاری را به این فکر انداخت که پاسخ صحیح چیست؟ آیا واقعا دیجی‌کالا در صدد احتکار ماسک‌های تنفسی و کسب سودی کلان بوده یا آنکه صدا و سیما یک گزارش مغرضانه داده و در حالت خوش‌بینانه مرتکب اشتباهی بزرگ شده است؟ به‌نظر می‌رسد در این ارتباط کفه ترازو بیشتر به‌سمت دیجی‌کالا باشد.
چرا دیجی‌کالا راست می‌گوید؟
اولین مورد مربوط به آمار است، دیجی‌کالا تعداد ماسک‌ها را ۳۴ هزار عدد اعلام کرده و گزارش‌گر از کشف ۵ میلیونی خبر می‌داد، اختلافی بسیار عجیب و غریب که هیچ عقل سلیمی هم چنین تفاوتی را نمی‌پذیرد.
در همان گزارش و با نگاهی کوتاه به تعداد جعبه‌های حمل شده توسط نیروهای تعزیرات، به‌راحتی می‌توان حدس زد که عدد اعلامی دیجی‌کالا به واقعیت نزدیک‌تر است و طبق آخرین اخبار منتشر شده توسط مدیر کل تعزیرات که این عدد را ۵۴ هزار عنوان کرده بود، می‌توان متوجه اشتباه بزرگ (و حتی نابخشودنی) گزارش‌گر ایران کالا شد، چرا که آمار واقعی تنها ۱ درصد آن چیزی بوده که وی اعلام کرده و افزایش ۹۹ درصدی چیزی نیست که به این راحتی‌ها قابل پذیرش و حتی درک باشد!
از سوی دیگر سازمان تعزیرات اعلام کرده که ۵ میلیون ماسک تعداد کل اقلام شناسایی شده ما در طول یک هفته و از کل کشور بوده و گزارش‌گر از حیث بیان، آن را درست ادا نکرده است! این صحبت مثل این می‌ماند که یک نفر خودروی پراید خودش را با قیمت ۶ میلیارد تومان برای فروش بگذارد و پس از آنکه یک فرد ناآگاه آن را خرید، بگوید اشتباه کرده و از نظر گذاشتن تعداد صفرها، قیمت درست را ادا نکرده است!
در واقع اعلام چنین اختلاف زیادی آن هم در رسانه ملی و در فضایی که به‌خاطر شیوع بیماری، بسیاری از اذهان دچار رنجش بوده و حساس به چنین مطالبی هستند، بازی کردن با آبروی یک بیزینس بزرگ و موفق داخلی، عده زیادی را خواسته یا ناخواسته سوار بر موجی می‌کند که آثار تخریبی آن برای کسب و کار ذکر شده تا مدت‌ها باقی مانده و سبب خسران فراوان می‌شود.
آیا احتکار ماسک برای دیجی‌کالا ارزش دارد؟
اگر ما تعداد درست تعداد ماسک‌ها را بنا بر اعلام تعزیرات حکومتی همان ۵۴ هزار عدد بدانیم، با یک ضرب و تقسیم ساده می‌توانیم قیمت‌شان را به‌دست بیاوریم و اگر آن رقم را با فروش روزانه بزرگ‌ترین فروشگاه آنلاین کشورمان مقایسه کنیم، متوجه یک اصل بسیار ساده خواهیم شد و آن چیزی نیست جز اینکه این مقدار از سود احتمالی در حجم گسترده فروش این بیزینس عددی نیست که دیجی‌کالا بخواهد بر فرض محال تن به چنین کاری بدهد.
باید به این نکته هم توجه کنید که شیوع بیماری کرونا باعث شده تا حجم خرید آنلاین به شکل بی‌سابقه‌ای بالا برود و قاعدتا فروشگاه‌های آنلاین قادر هستند تا سود بسیار زیادی را از حجم فروش بیشتر کالاهای‌شان به‌دست بیاورند. برای مشاهده این موضوع تنها کافی است که سری به بخش فروش کالاهای سوپر مارکتی در همین دیجی‌کالا بزنید. به‌قدری حجم خرید بالاست که تا ۴۸ ساعت آینده تمام ظرفیت ارسال پر است، پس با این حساب چه منطقی جهت احتکار چند هزار ماسک برای فروش گران‌تر باقی می‌ماند؟ آن هم در شرایطی که تمام پتانسیل فروش این شرکت در بالاترین حد کاری خودش قرار داشته و انجام حرکت‌های این چنینی هیچ ماحصل خاصی برای آن‌ها ندارد.
آیا دیجی‌کالا هیچ تخلفی نکرده است؟
در گزارش مدیر کل تعزیرات حکومتی به دو مورد درباره تخلفات دیجی‌کالا اشاره شده که یکی اظهار بی اطلاعی از وجود ماسک‌ها در بدو حضور مامورین و دیگری به تخطی از اعلام وزارت بهداشت مبنی بر عدم فروش ماسک خارج از چارچوب این وزارت‌خانه است. در واقع در این دو مورد به‌نظر می‌رسد دیجی‌کالا از نظر سازمان تعزیرات خلاف قانون عمل کرده است و بایستی منتظر پاسخ آن‌ها در این ارتباط باشیم.
دیجی‌کالا را محکوم کنیم؟
دیجی‌کالا در بخشی از بیانیه مطبوعاتی خودش آورده: ما چهار روز پیش طی نامه‌ای رسمی به وزارتخانه‌های ارتباطات، بهداشت و صمت آمادگی خود را جهت در اختیار قرار دادن تمام توان لجستیکی و زیرساختی برای عرضه ماسک و کیت‌های بهداشتی با حاشیه سود صفر و بدون هیچ چشم داشت اقتصادی، اعلام کردیم. همچنین ۲۲۰ هزار ماسک با سود صفر درصد و در راستای مسئولیت اجتماعی ما در همان هفته اول فراگیر شدن بیماری به مشتریان تحویل داده‌ایم.
نگاهی دقیق به جزئیات بالا و قضاوت بدون هیچ‌گونه پیش داوری خاصی، بیشتر از همه نشان از هجمه‌های ناصحیح به دیجی‌کالا دارد و به‌نظر می‌رسد که این شرکت بیشترین تلاش خودش را بر ارایه خدمات در این شرایط بحرانی گذاشته است.
اصلا از نگاه بیزینسی هم به این امر بنگریم، متوجه می‌شویم که وقتی دیجی‌کالا در حال کسب سود بالا (و البته صحیح) از افزایش بسیار زیاد فروش آنلاین خود است و از طرفی کمک به وضع موجود و فروش ماسک آن هم بدون سود، یک برندینگ عالی و بلند مدت برایش به حساب می‌آید، کدام عقل سلیمی احتکار و گران‌فروشی برای این قلم کالای مهم و حساس را برای آن منطقی و باور پذیر می‌داند؟ پس بیایید سوار بر هر موج خبری نشده و بدون اطلاع و تحلیل از شرایط موجود، آن را مورد قضاوت سریع و احساسی خود قرار ندهیم.
نوشته آیا دیجی‌کالا واقعا ماسک‌های تنفسی را احتکار کرده بود؟ اولین بار در اخبار تکنولوژی و فناوری پدیدار شد.