حق قانونی قطع اتصال شاید به هنجار اروپا تبدیل شود
کار بیش از حد و استرس کاری یکی از مشکلات اصلی جهان امروز است. کارکنان در سراسر جهان برای بازدهی بیشتر تلاش می‌کنند و خیلی از مواقع استراحت یا رهایی کامل از کار فراموش می‌شود. در گذشته که تلفن همراه، ایمیل و پیام‌رسان‌ها وجود نداشتند وقتی ساعت کاری به پایان می‌رسید کار شما هم تا فردا تمام شده محسوب می‌شد. اما امروزه شرایط به گونه‌ای شده که کار در ساعات غیراداری و حتی تعطیلات هم ما را رها نمی‌کند و ساعاتی که باید استراحت کنیم هم در دسترس رئیس و همکاران قرار داریم و یک ایمیل و زنگ کافی است تا استرس کار به ما منتقل شود.
به نقل از CNBC، حالا که افراد بیشتری به دورکاری مشغول هستند وقت آن رسیده که یک قانون «حق قطع اتصال» در اتحادیه اروپا معرفی شود.
این گفته الکس آگیوس سالیبا، قانون‌گذار اهل مالت در پارلمان اروپا است که تلاش در این رابطه را رهبری می‌کند.
حق قطع اتصال به قوانینی اشاره دارد که براساس آن نباید از کارمند انتظار داشت خارج از وقت اداری به تماس‌ها و ایمیل‌ها، یا حتی ارتباطات با رئیس پایبند باشد.
ماه ژانویه اکثر سیاستمداران اتحادیه اروپا از یک طرح قانونی حمایت کردند که از کمیسیون اروپا، بازوی اجرایی اتحادیه اروپا، درخواست کرد تا دستورالعملی سراسری در این باره تنظیم کند.
آگیس سالیبا در مصاحبه با CNBC گفت: «به دلیل کار بیش از حد و از بین رفتن مرز بین زمان کاری و زمان خصوصی در دوران پاندمی و افزایش تعداد دورکاران، کارکنان هوشمند و کارکنان انعطاف‌پذیر یک عظم سیاسی ایجاد شده و باید اقدامی در این زمینه صورت گیرد.»
از ابتدای پاندمی و انتقال کار از ادارات به خانه‌ها، ایده حق قطع اتصال طرفداران زیادی پیدا کرد. علاوه بر این، فرهنگ همیشه فعال با گوشی‌های هوشمند و دسترسی دائم به ایمیل‌های کاری تا حدی جدایی کار و زندگی خصوصی را خدشته‌دار کرده و مدیران می‌توانند حتی در ساعت غیرکاری نیز با ایمیل به کارکنان دسترسی داشته باشند.
شرکت‌ها و کشور‌های مختلف در سال‌های گذشته برای حل این مسئله تلاش کرده‌اند.
شرکت خودروسازی فولکس‌واگن در سال ۲۰۱۲ در اقدامی، دسترسی یک سری از کارکنان به ایمیل کاری را از سر شب تا صبح ممنوع کرد.
سال ۲۰۱۷ فرانسه نیز مقرراتی را معرفی کرد که حد و حدود بیشتری را برای شروع و پایان تعهدات دورکاران مشخص می‌کرد. در سال ۲۰۱۸، شرکت کنترل آفات رنتوکیل به دلیل نقض این قوانین به پرداخت ۶۰ هزار یورو (۷۱ هزار دلار) جریمه محکوم شد.
ابتدای امسال، ایرلند آیین‌نامه‌ای را برای حق قطع اتصال تمام کارکنان معرفی کرد و کارکنان براساس این آیین‌نامه می‌توانند شکایت‌های خود را به یک هیات حل اختلاف محل کار اطلاع دهند.
همچنین در انگلستان نیز کنگره اتحادیه معاملات (TUC) به دنبال قوانین این چنین در انگلستان است.
فرانسس او گرادی، دبیرکل TUC، در مصاحبه با CNBC گفت: «همه ما باید برای تعادل کار زندگی و با زمان مناسب برای استراحت تلاش کنیم؛ اما تکنولوژی خیلی راحت مرز بین کار و خانه را تار می‌کند و هیچ رهایی از استرس‌های کاری وجود ندارد.»
«اتحادیه‌های فرانسه، آلمان و ایرلند تا همین حالا حقوقی را برای قطع اتصال کارکنان بدست آورده‌اند. زمان آن رسیده که کارکنان انگلستان نیز با یک حق قانونی برای قطع اتصال از کار محافظت شوند.»
مشکلات اجرایی
نتیجه نهایی هرچه که باشد از آیین نامه گرفته تا مقررات کامل و مستحکم، سوالات مهمی وجود دارد که کارفرما‌ها بر اجرا قوانین و احترام به این حقوق باید به آن پاسخ دهند.
بی کالر پیلگریم، بنیان‌گذار آژانس استخدام فیوچرهدز(Futureheads)، در مصاحبه با CNBC گفت که راه‌حل‌های فنی مثل محدود کردن ایمیل‌ها به تنهایی مساله را حل نمی‌کند.
ساختن فرهنگی که برای تعادل کار و زندگی اهمیت قائل باشد موضوع دشوار‌تری است. فیوچرهدز بیشتر از اینکه روی ارسال ایمیل در ساعت‌های اداری تمرکز کند کارکنان را تشویق می‌کند که ایمیل‌ها را طوری تنظیم کنند که در ساعات کاری به همکاران برسند.
او می‌گوید: «جا انداختن این زبان فرهنگی که خاموش کردن مشکلی ندارد، سخت‌تر است. مساله ثبات است و باید مشخص کنیم که افراد چه زمانی دچار استرس می‌شوند، استراحت نمی‌کنند و سعی می‌کنند کار خیلی زیادی را در روز خود جای دهند.»
به گفته جان لامفیر، نماینده منطقه‌ای EMEA (اروپا، خاورمیانه و آفریقا) و APAC (آسیا اقیانوسیه) برای شرکت نرم‌افزاری اکتیوکمپین (ActiveCampaign) می‌گوید اجرای چنین طرح‌هایی برای شرکت‌های بین‌المللی که در چند محدوده زمانی فعالیت می‌کنند دشوار تر است.
کسانی در نیروی کار اروپایی اکتیوکمپین حضور دارند که دائما با همکاران خود در آمریکا و آسیا همکاری می‌کنند و باید آخر شب و اول صبح مشغول کار باشند.
لامفیر می‌گوید حق قطع اتصال باید روی آزادی عمل کارکنان تمرکز کند تا بتوانند به صورتی کار کنند که برایشان مناسب است.
اکتیوکمپین در حال تنظیم یک سیاست شرکتی است تا بهترین عملکرد‌ها را مشخص کند اما لامفیر می‌گوید هدف از این سیاست‌ها قوانین سختگیرانه نیست و «عنصر اعتماد نیز اهمیت دارد.»
«اگر قوانین سختگیرانه داشته باشیم، انعطاف پذیری نادیده می‌شود و هردوی اینها امکان‌پذیر نیستند.»
قوانین همه جانبه
راسل، سخنران حوزه کار و روانشناسی سازمانی در دانشگاه ساسکس انگلستان، در مصاحبه با CNBC گفت که مقررات سختگیرانه مشکلات خاص خود را دارند.
راسل اوایل سال ۲۰۲۰ مقاله‌ای نوشت که تاثیرات متعدد سیاست‌های حق قطع اتصال بر کارکنان را بررسی می‌کرد.
او می‌گوید: «برخی از اولین تلاش‌ها برای اجرای سیاست‌های حق قطع اتصال بسیار سخت گیرانه بودند و سازمان‌ها باید دسترسی به سرورهای ایمیلی را قطع می‌کردند.»
«با اینکه مشخصا انگیزه خوبی بود و می‌خواستند ارتباط با کار را قطع کنند اما این مکانیزم برای گروه‌های خاصی مناسب نیست.»
یک سیاست تک سایز به ویژه سیاستی که دسترسی به حساب‌های ایمیلی را قطع می‌کند در واقع انعطاف‌پذیری مورد نیاز یک سری افراد را نادیده می‌گیرد.
راسل برای مثال به کارکنانی اشاره می‌کند که با توجه مسئولیت‌های خاص باید روز کاری را به شکل خاصی تنظیم کنند.
راسل می‌گوید: «ایده سیاست تک سایز که می‌گوید ساعت ۶ بعدظهر ایمیل را خاموش کنید، برای کسانی که زندگی متفاوتی دارند، مسئولیت‌های متفاوتی دارند و باید کار انعطاف پذیرتری داشته باشند امیدوار کنند نیست. اگر می‌خواهیم نیروی کاری فراگیر و متنوع داشته باشیم پس باید سعی کنیم به نیاز‌های گروه‌های مختلف احترام بگذاریم.»
آگیس سالیبا می‌گوید قانون اروپایی که قانون‌گذاران پیشنهاد کرده‌اند یک سری پیش نیاز‌های پایه و حداقلی را مشخص کرده و نسبت به نیاز‌های صنایع و بخش‌های مخلتف انعطاف‌پذیر است.
او افزود: «پیش از پاندمی هم مسئله کار بیش از حد و فرهنگ کاری همیشه فعال وجود داشته و این مشکل در فضای کار پسا کرونا برای دورکاران یا کارکنان معمولی ادارات تشدید می‌شود.»
او می‌گوید: «من باور دارم که دورکاری واقعیتی خواهد بود که حتی پس از پاندمی هم نسبت به ارقام پیش از پاندمی رشد می‌کند و درنتیجه ما به عنوان اتحادیه اروپا باید در زمینه قوانین مربوط به دورکاران، ایجاد یک تعادل بین شرایط کارکنان حاضر در اداره و شرایط دورکاری آمادگی لازم را داشته باشیم. تمامی کارکنان باید از حقوق ابتدایی کار برخوردار باشند.»