شهاب‌سنگ ۴.۵ میلیارد ساله مریخ، اسرار منشا زمین را فاش کرد!
یک شهاب‌سنگ مریخی که توسط قبایل بادیه‌نشین در صحرا کشف شده است، تقریباً ۴.۵ میلیارد سال قدمت دارد و می‌تواند راز سیاره مریخ را که زمانی پناهگاه حیات بود در خود جای دهد.
اعتقاد بر این است که این سنگ قدیمی‌ترین نمونه خاک مریخ است و اطلاعات زیادی در مورد منشاء و قدمت آن دارد.
همچنین سرنخ‌هایی در مورد انتشار مواد فرار (مواد شیمیایی مرتبط با آب سیاره) با شواهدی در مورد ۱۰۰ میلیون سال اول وجود سیاره، به ما ارائه می‌دهد.
شباهت سیاره مریخ با ایسلند
در حال حاضر، می‌توان گفت که این دو از منظر اینکه مکانی برای زندگی باشند، دیگر شباهت چندانی ندارد. البته، اگر به ۴.۵ میلیارد سال پیش برگردیم، می‌توانیم این امکان را بدهیم که ایسلند و سیاره قرمز، پوسته یا بخش بیرونی مشابهی داشتند. کشفیات جدید ما که از سیاره مریخ روی سیاره زمین پیدا شده است می‌تواند اطلاعاتی درباره سال‌ها حرکات جغرافیایی زمین به ما بدهد. همچنین خواهیم فهمید که چطور و چرا سیاره زمین، برعکس مریخ، به سیاره‌ای تبدیل شد که از حیات موجودات پشتیبانی می‌کند.
اطلاعاتی که از تاریخ سیاره زمین به دست آورده‌ایم، از تحقیقی به‌دست آمده که چگونگی منشا احتمالی مریخ را آشکار کرده است. تکه سنگی که ۴.۵ میلیارد سال قدمت دارد و به آن نام غیر رسمی Black Beauty یا «زیبای مشکین» را داده‌اند. این مطالعه در 12 ژوئیه در مجله Nature Communications توسط یک تیم بین المللی از محققان که شامل دانشمند دانشگاه شمالی آریزونا (NAU) است، منتشر شد.
والری پایره، محقق فوق دکترا در دپارتمان نجوم و علوم سیاره‌ای گفت:
این شهاب سنگ اولین مرحله از تکامل مریخ و در نتیجه تمام سیارات زمین‌سان از جمله زمین را ثبت کرد. از آنجایی که زمین سطح قدیمی خود را عمدتا به دلیل پوشش تکتونیک از دست داد، مشاهده چنین مشخصات بسیار باستانی از مریخ، پنجره‌ای نادر به تاریخ باستانی کره زمین است که ما مدت‌ها پیش از دست داده‌ایم.
مریخ چه اطلاعاتی را درباره زمین به ما می‌دهد؟
تیم تحقیقاتی به سرپرستی آنتونی لاگین از دانشگاه کرتین استرالیا، به جستجوی محل منشأ یک شهاب سنگ مریخی با نام رسمی NWA-7034 (NWA: شمال غربی آفریقا، جایی که این شهاب سنگ پیدا شده) پرداختند. جنس این شهاب‌سنگ نشان می‌دهد که هنگامی که به زمین افتاده، مریخ فعالیت آتشفشانی داشته است و همچنین اطلاعات بیشماری درباره پیداش سیاره مریخ به ما داده است. اگرچه ۵ تا ۱۰ میلیون سال پیش پس از برخورد یک سیارک از سطح مریخ به بیرون پرتاب شد، منبع و زمینه پیدایش آن همچنان یک معما باقی مانده است.
برای مشخص کردن اینکه شهاب‌سنگ Black Beauty از کجا آمده است، این تیم تحقیقاتی خواص شیمیایی و فیزیکی آن را مطالعه کردند. آن‌ها مشخص کردند که منشا آن از Terra Cimmeria-Sirenum، یکی از باستانی‌ترین مناطق مریخ است و ممکن است سطحی شبیه به قاره‌های زمین داشته باشد. اجرام سیاره‌ای مانند مریخ، همگی دارای دهانه‌های ضربه‌دیده هستند، در نتیجه یافتن مورد مناسب کمی دشوار خواهد بود.
در مطالعه قبلی، تیم لاگـِین یک الگوریتم تشخیص دهانه ایجاد کرد که تصاویری با وضوح بالا از سطح مریخ برای شناسایی دهانه‌های کوچک ضربه‌دیده ثبت می‌کند؛ به‌طوری که حدود ۹۰ میلیون دهانه ۵۰ متری را پیدا می‌کند. در این مطالعه، آن‌ها توانستند محتمل‌ترین محل پرتاب را مشخص کنند: دهانه کاراتا (Karratha) که جهش یک دهانه قدیمی‌تر به نام Khujirt را حفاری کرد.
لاگین، که یک محقق در دانشکده زمین و علوم سیاره‌ای در دانشگاه Curtin است، گفت:
«برای اولین بار توانستیم موقعیت زمین‌شناسی تنها تکه از سیاره مریخ که روی زمین قرار دارد را بشناسیم؛ دقیقا ۱۰ سال قبل از مأموریت بازگشت ناسا از مریخ برای ارسال نمونه‌های جمع‌آوری‌شده توسط مریخ‌نورد Perseverance که در حال حاضر دهانه Jezero را مورد مطالعه قرار داده است. این تحقیق راه را برای یافتن محل پرتاب سایر شهاب‌سنگ‌های مریخی هموار کرد تا جامع‌ترین دیدگاه نسبت به تاریخ زمین‌شناسی سیاره سرخ ایجاد شود.»
محقق پایری، در حال مطالعه ماهیت و چگونگی شکل‌گیری پوسته مریخ است تا تعیین کند که آیا زمین و مریخ گذشته مشترکی دارند که شامل پوسته قاره و اقیانوس‌مانند باشد یا خیر. وی همچنین از مشاهدات مداری ثبت‌شده در این منطقه استفاده می‌کند تا ببینیم آثار آتشفشانی مریخ مشابه ایسلند هستند یا نه، استفاده می‌کند.
پایری می‌گوید:
از امروز، پیچیدگی پوسته مریخ درک نشده است، و دانستن منشاء این قطعات شگفت‌انگیز باستانی می‌تواند به کاوش در منطقه Terra Sirenum-Cimmeria منجر شود که حقیقت تکامل مریخ و شاید زمین را برملا کند. این کار راه را برای یافتن محل پرتاب سایر شهاب‌سنگ‌های مریخی هموار می‌کند که جامع‌ترین نمای تاریخ زمین‌شناسی مریخ را ارائه می‌دهد و به یکی از جالب‌ترین سؤالات پاسخ می‌دهد: چرا سیاره مریخ که اکنون خشک و سرد است، بسیار متفاوت از زمین با امکاناتی که برای حیات دارد، است؟»
الگوی تیم تحقیقاتی به گونه‌ای است که دهانه‌های ضربه‌دیده که در صورت فلکی مریخ و ماه قرار دارند را تشخیص دهد. این می‌تواند برای کمک به کشف تاریخ جغرافیایی آن‌ها و پاسخ به سؤالات اساسی در مورد شکل‌گیری و تکامل آن‌ها استفاده شود و نقطه شروعی برای هدایت تحقیقات آینده منظومه شمسی باشد.
نوشته شهاب‌سنگ ۴.۵ میلیارد ساله مریخ، اسرار منشا زمین را فاش کرد! اولین بار در آی تی رسان منتشر شد.