سوم مرداد ماه بود که سری سوم از مسابقات آی‌تی‌رسان کاپ کار خودش را آغاز کرد. در این سری ۱۶ گوشی پرچمدار در ۴ گروه تقسیم شده بودند و قرار بود که پس از مسابقه و کسب امتیاز توسط آنها، از هر گروه ۲ مدل راهی مرحله حذفی شوند. حالا مرحله گروهی این رقابت‌ها به پایان رسیده و با اینکه هنوز رای‌گیری بازی‌های مرحله گروهی ادامه دارد اما هیچکدام از نمایندگان کمپانی با اصالت سونی شانسی برای صعود به مرحله حذفی ندارند. در این مقاله تصمیم گرفتیم تا نگاهی به این کمپانی و محصولاتش بیندازیم و ببینیم که دلیل این عدم موفقیت چیست! به همین منظور از یک تحلیلگر فنلاندی با نام استفان دعوت به عمل آوردیم. اگر می‌خواهید دلیل عدم موفقیت سونی در آی‌تی‌رسان کاپ را بدانید، این گفت‌‌و‌گوی دوستانه را از دست ندهید.
مجری: خب، جناب استفان موضوع کاملا مشخص است، لطف کنید پس از معرفی خودتان، نگاهی به بازی‌های انجام شده توسط پرچمداران سونی بیندازید.
استفان: استفان جیکوفسکی هستم و از اینکه مرا به این برنامه دعوت کردید، ممنونم. خب بگذارید از گروه D رقابت‌ها شروع کنیم. جایی که پرچمدار حال حاضر (شاید هم پرچمدار سابق!) سونی حضور داشت و با گلکسی S7 اج سامسونگ، هواوی میت ۸ و ذن‌فون زوم ایسوس هم گروه شده بود. از همان ابتدا می‌شد پیش‌بینی کرد که نماینده تایوانی‌ها در این گروه شانسی برای صعود ندارد و رقابت اصلی میان سایر نمایندگان شرق قاره کهن است. در نخستین دیدار از این گروه، Z5 پریمیوم به مصاف گلکسی S7 اج رفت و بسیاری این دیدار را یک فینال زودرس نامیدند و به نوعی این رقابت صدرنشین این گروه را مشخص می‌کرد. در این دیدار محصول سونی حریف دست و پا بسته‌ای نبود اما خب قابلیت‌های کهکشانی سامسونگ به او می‌چربید و اینگونه شد که پس از ۳ روز رای‌گیری با اختلاف نسبتا زیادی بازی را به حریف واگذار کرد. در مسابقه بعدی Z5 پریمیوم که چیزی برای از دست دادن نداشت به دیدار با میت ۸ از هواوی رفت. محصولی که با یک برد قاطعانه برابر ذن‌فون زوم ایسوس گام بلندی را برای صعود به مرحله بعد برداشته بود. در این دیدار نماینده سونی نتوانست از پس یک رقیب چینی هم بربیاید و این‌بار با شکست سنگین‌تری بازی را واگذار کرد و اینگونه شد که بازی آخر این گروه میان Z5 پریمیوم و ذن‌فون زوم رسما یک بازی تشریفاتی لقب گرفت؛ چرا که هر دو از گردونه رقابت‌ها خارج شده بودند و تنها برای اعاده حیثیت وارد میدان شدند.
مجری: مرسی از توضیحات شما در رابطه با بازی‌های گروه D. حالا لطف کنید بگویید که به نظر شما چه چیزی موجب شد تا پرچمدار سونی وداع تلخی را با آی‌تی‌رسان کاپ داشته باشد؟!
استفان: این مسئله جای بحث زیادی دارد. اجازه دهید دلیل عدم موفقیت این محصول را به چند بخش تقسیم کنیم. بدون شک طراحی تکراری محصولات سونی و به خصوص پرچمداران سری Z یکی از دلایل عدم موفقیت آنها در این جام بود. سونی در اکسپریا Z زبان طراحی خودش را تغییر داد و موجب شد تا منتقدان زبان به تحسین آن بگشایند. در اکسپریا Z1 بازهم از همان زبان طراحی استفاده کرد و در Z2 نواقص را تا حد زیادی برطرف کرد. پس از آنها و با معرفی اکسپریا Z3 بازهم تصمیم گرفت تا با تغییراتی جزئی، طراحی خودش را به بهترین حد ممکن برساند و از حق نگذریم، موفق نیز بود. پس از آن، همه منتظر یک طراحی متفاوت از سونی بودند اما چنین چیزی تنها در رویاها باقی ماند و هیچگاه رنگ واقعیت به خود نگرفت. Z3 پلاس معرفی شد و بازهم همان طراحی را شاهد بودیم و پس از آن سری Z5 هم از راه رسیدند و تغییر خاصی را ندیدیم. حالا دیگر بماند که ماشالا با همین طراحی محصولا کامپکت، اولترا و برخی مدل‌های خاص دیگر همچون اکسپریا Z4v نیز راهی بازار شدند. حتی بنده معتقدم که طراحی Z5 پریمیوم نسبت به سابق پیش‌رفت که نداشته، هیچ؛ پس‌رفت هم داشته! آن دکمه خاص و زیبای سری Z تنها به دلیل یک سنسور اثر انگشت جایش را به یک دکمه زشت داد و حتی موجب افزایش ضخامت دستگاه هم شد. تصورش را بکنید که کمپانی با اصالتی همچون سونی در یک بازی نتیجه را به سامسونگی واگذار کند که چند سال پیش، همه از محصولاتش به عنوان دمپایی (…) یاد می‌کردند!
مجری: عجب! یعنی به عقیده شما استفاده از یک زبان طراحی که به نوعی امضای یک کمپانی به حساب می‌آید، کار درستی نیست؟! راستی مرسی که اسم آن محصول را نیاوردید، بالاخره خودش نوعی تبلیغ به حساب می‌آید!
استفان: شما مثل اینکه حواستان جای دیگری است! بنده گفتم که تا ۳ و یا نهایتا ۴ نسل با ثابت نگه داشتن طراحی و رفع نواقص می‌توان موفق بود، بالاخره طراحی به نوعی امضای یک کمپانی به حساب می‌آید و نمی‌شود که هر روز آن را تغییر دهند. شما خودتان وقتی به بانک می‌روید هر بار از یک امضا استفاده می‌کنید؟! اما سونی دیگر غذایش را پرشور کرده و ماشالا هر ۶ ماه یک پرچمدار معرفی می‌کند و همگی هم شبیه به هم هستند.
مجری: چه جالب تا به حال از این زاویه به قضیه نگاه نکرده بودم. البته فکر کنم منظورتان از غذایش را پرشور کرده همان “شورش را در آورده” باشد! خب بگذریم. دلیل بعدی چیست؟!
استفان: بله منظورم همان بود! شما ایرانی‌ها چقدر در رابطه با غذا ضرب‌المثل دارید!! مورد دیگر جاماندن سونی از رقباست. ببینید اکثر کمپانی‌هایی که دستی به سر و روی محصولات‌شان نمی‌کشند، کاربر را با یک ویژگی متفاوت سرگرم می‌کنند تا بگویند که ما اگر طراحی را تغییر نداده‌ایم در عوض ویژگی‌های متفاوتی را در محصول‌مان گنجانده‌ایم تا نسبت به نسل قبلی و حتی رقبا متفاوت باشیم. نمونه بارز این مورد را می‌توان در اپل دانست. این کمپانی طراحی محصولش را تغییر نداد اما ویژگی‌های دیگری همچون فورس‌تاچ را در پرچمدارش گنجاند تا کاربر را به سمت محصول جدیدش سوق دهد. اما از سونی مدتی است که چیز خاصی را ندیده‌ایم. همین Z5 پریمیوم را اگر با Z2 مقایسه کنید چندان چیز متفاوتی را نمی‌بینید.
بررسی سونی اکسپریا زد2 (Z2): آخر خط!
مجری: یعنی شما واقعا اکسپریا Z2 را با Z5 پریمیوم یکی می‌دانید؟! سخت افزار قدرتمندتر، نمایشگر ۴K، سنسور اثر انگشت و این همه ویژگی متمایز نسبت به هم را نادیده می‌گیرید؟!
استفان: عزیز، گمان می‌کنم شما خودتان طرفدار سینه چاک سونی هستید که نمی‌خواهید واقعیت را ببینید یا اینکه واقعا حواستان نیست! شاید هم خودتان را به کوچه چپ‌علی می‌زنید! بنده گفتم یک ویژگی خاص! ماشالا سونی که تغییری در طراحی ایجاد نمی‌کند، سخت افزار را هم اگر تغییر ندهد که دیگر رسما با همان محصول قبلی روبه‌رو می‌شویم! سخت افزار قدرتمندتر که یکی از ویژگی‌های پرچمدار بودن است. سنسور اثر انگشت هم که این روزها محصولات چینی و ارزان قیمت و حتی پایین‌رده بازار هم از آن بهره می‌برند دیگر اگر سونی این را هم نمی‌گذاشت که…! منظور من یک ویژگی خاص بود. چیزی که شما را نسبت به سایر رقبا در رده بالاتری قرار دهد. اگر سونی برای نخستین بار در دنیای اسمارت فون‌ها از سنسور اثر انگشت استفاده می‌کرد، می‌شد خودمان را قانع کنیم اما اینکه همه از چنین چیزی استفاده کنند و شما تازه فیل‌تان یاد هندوستان کند که دیگر اسمش ویژگی خاص نیست! اتفاقا خوب شد که گفتین! ما آخرش نفهمیدیم که این ۴K چه ویژگی خاصی داشت که همه از جمله خود سونی آن را در بوق و کرنا کردند! اولا که نمایشگر دستگاه همیشه ۴K نیست و در ۹۹.۹ درصد مواقع همان فول اچ‌دی سابق است؛ ثانیا اصلا مگر چشم ما میکروسکوپ است که بتواند آن همه پیکسل را تشخیص دهد؟! از نظر چشمان من و شما چه ۳۵۰ پیکسل در هر اینچ باشد چه ۸۰۰ پیکسل! تفاوتی ایجاد نمی‌کند و شما همه را به یک شکل می‌بینید. از طرفی با این همه تبلیغات الکی در رابطه با نمایشگر، در این رقابت‌ها دیدیم که آن‌چنان آش دهن سوزی هم نبود و اگر نگوییم بدتر، می‌شود گفت که تفاوت خاصی با یک نمایشگر فول اچ‌دی معمولی (از همین‌ها که هواوی استفاده می‌کند) هم نداشت. اگر داشت که هواوی در برابر سونی پیروز نمی‌شد!
مجری: استفان جان بازهم که اشتباه کردید. آن کوچه علی چپ است. شما مثل اینکه از ضرب‌المثل استفاده نکنین، سنگین‌ترین! آیا دلیل دیگری نیز هست؟!
استفان: خب بنده خارجی هستم و با ضرب‌المثل‌های شما آشنا نیستم؛ شما اگر مجری خوبی بودی خیلی زود اشتباه مرا تصحیح می‌کردی! دلیل که تا دلتان بخواهد هست! یکی دیگر از این دلایل که بیش از همه به چشم می‌آید، دوربین محصولات سونی است. سونی تقریبا تمام دار و ندارش از ساخت سنسور برای کمپانی‌های دیگر تامین می‌شود و حال فکرش را بکنید که محصولات خودش تقریبا هیچ‌وقت در دوربین حرف اول را نزده‌اند. ظاهرا اینجا نیز کوزه‌گر از کوزه شکسته آب می‌خورد. منظورم اصلا این نیست که دوربین محصولات این کمپانی بد هستند! اصلا چنین چیزی صحت ندارد! اما در حد و اندازه‌های سایر پرچمداران بازار نیستند و به جرات می‌توان گفت که توان رقابت با آنها را ندارند. اینکه چهارتا جک و جانور را بر روی تصویر قرار دهید که هنر نمی‌خواهد. هنر آن است که بتوانی تصاویر خوبی را شکار کنی.
مجری: حالا با همه این‌ها به نظر شما سونی باید چه کند که از این مخمصه بیرون بیاید؟!
استفان: به نظر من این خانه از پای بست ویران است (اینو دیگه درست گفت!) سونی می‌بایست بکوبد و از نو بسازد. حیف است که پرچمدار این کمپانی ژاپنی با این همه اصالت بیاید و در یک رقابت سالم به یک محصول چینی (اصل چین!) ببازد و با دل هواداران بازی کند. بنده به شخصه گریه یکی از هواداران با نام زز را دیدم که افسوس موقعیت‌های از دست رفته Z5 پریمیوم برابر میت ۸ را می‌خورد و حتی به صورت خصوصی هم اعتراض خودش را به داور بازی اعلام کرد. سونی اگر دستی به سر و روی محصولاتش بکشد، یکی دو ویژگی متمایز و قابلیت‌های خاص و جدید را به محصولش اضافه کند و نیم نگاهی نیز به قیمت محصولاتش داشته باشد، می‌تواند دوباره به روزهای اوج خود بازگردد.
مجری: این هم حرفی است! حالا به‌طور کلی نظر شما در رابطه با گروه A این رقابت‌ها چیست؟! بالاخره سونی دو نماینده داشت و یکی از آنها در همین گروه بود.
استفان: اکسپریا X از همان ابتدا نیز شانس کمتری برای صعود داشت؛ چرا که خیلی‌ها این گروه را گروه مرگ نامیده بودند. بالاخره گلکسی نوت ۵، اچ‌تی‌سی ۱۰ و هواوی P9 پلاس که هر کدام به نوعی مدعیان اصلی جام قهرمانی هستند، عرصه را بر هر محصولی تنگ می‌کنند. اکسپریا ایکس نیز در بازی نخست به مصاف P9 پلاس از هواوی رفت و بازی را با نتیجه سنگینی واگذار کرد. در مرحله بعدی مقابل گلکسی نوت ۵ به میدان رفت و در این دیدار نیز نتوانست آب رفته را به جوی بازگرداند و باز هم شکست سنگین دیگری را در کارنامه خود به ثبت رساند. آخرین مسابقه این گروه نیز همچون گروه D تشریفاتی شد و اچ‌تی‌سی ۱۰ و اکسپریا ایکس که هیچکدام شانسی برای پیروزی نداشتند به مصاف هم رفتند تا شاید بتوانند با کسب ۳ امتیاز وداعی آبرومندانه با جام داشته باشند.
مجری: مرسی از توضیحات کاملتون. نظر کلی شما در رابطه با اکسپریا ایکس چیست و چرا این محصول نیز همچون برادر بزرگ‌ترش نتوانست پرچم سونی را در آی‌تی‌رسان کاپ بالا بگیرد؟!
استفان: آن بحث طراحی که در رابطه با Z5 پریمیوم داشتیم، در اینجا هم مطرح می‌شود. اکسپریا ایکس نیز چندان تفاوت خاصی از لحاظ طراحی با سایر محصولات سونی ندارد و همین خودش یکی از نقاط ضعف این دستگاه است. علاوه بر آن سونی نتوانسته مربی خوبی باشد و شنا را به این محصول بیاموزد، بنابراین برخلاف تمام محصولات بالارده سونی، اکسپریا ایکس ضدآب نیست! این نیز خودش دلیل دیگری بر عدم موفقیت اکسپریای سونی در جام بود.
مجری: خب با همه این‌ها بالاخره هرچه که باشد اکسپریا ایکس یک محصول میان‌رده است و نباید توقع چندان از آن داشت.
استفان: میان‌رده؟! شما با چه رویی به محصولی که یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان قیمت دارد، می‌گویید: میان‌رده! من واقعا متوجه نمی‌شوم که تعریف شما از میان‌رده بودن چیست؟! به‌طور کلی به محصولی که نه آنقدر قدرتمند است که بتواند پرچم کمپانی را به دست بگیرد و نه آنقدر ضعیف که نتواند یک بازی ساده را اجرا کند، لقب میان‌رده را می‌دهند. اما این وسط همه یک ویژگی مهم با نام قیمت را نیز نادیده می‌گیرند. هیچکدام از محصولاتی که خود را به عنوان یک میان‌رده معرفی کرده‌اند، حتی در لحظه ورود به بازار نیز چنین قیمتی را نداشته‌اند؛ بنابراین شاید نتوانیم لقب پرچمداری را به اکسپریا ایکس بدهیم اما بدون شک این مدل یک میان‌رده هم نیست. شاید بالاخره سونی دست به یک حرکت ویژه زده و محصولی را در رده بی‌مصرف‌ها عرضه کرده است. در این رده محصولاتی قرار می‌گیرند که به قول هواداران، میان‌رده هستند اما قیمت‌شان از پرچمداران نیز بیشتر است. حتی شما اگر طرفدار پر و پا قرص سونی هم که باشید با پرداخت یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان می‌توانید Z5 پریمیوم را با خود به خانه ببرید. در نتیجه عملا شاید خود عوامل سازنده اکسپریا ایکس هم علاقه‌ای به خریدش نداشته باشند.
مجری: بی‌مصرف‌ها را خوب آمدید! حالا با همه این‌ها به نظر شما چرا اکسپریا ایکس پرفورمنس در این رقابت‌ها نبود؟!
استفان: این را دیگر باید از خود سونی بپرسید! به شخصه با سیاست‌های این کمپانی هیچ‌وقت نتوانسته‌ام ارتباط برقرار کنم. طراحی محصولاتش همیشه شبیه به هم است و ویژگی خاصی هم ندارد که به آن بنازیم. تنها ضد آب بودن بود که حالا در محصولات سایر کمپانی‌ها نیز شاهدش هستیم و دیگر خود سونی هم که علاقه‌ای به آن ندارد (چون اکسپریا ایکس ضدآب نیست). حرکات بدون توپی نیز از این کمپانی سر زده به عنوان مثال تبلت اکسپریا Z2 با آن اندازه بزرگش به اینفرارد مجهز بود، قابلیتی که بسیار کاربردی است اما هیچکدام از اسمارت فون‌های شاخص این کمپانی چنین ویژگی را در خود نداشتند و هزار و یک حرکت عجیب و غریب دیگر که می‌توان در رابطه با هر کدام ساعت‌ها بحث کرد. این اواخر هم که این حرکات بی‌ثمر و پاس دادن‌های میانه میدان به اوج خودش رسید و اکسپریا ایکس پرفورمنس که از سخت‌افزار قدرتمندی بهره می‌برد و به عقیده بسیاری از افراد پرچمدارتر از اکسپریا ایکس بود به صورت رسمی وارد کشور شما نشد و به‌جای ایشان بازیکنی با نام اکسپریا ایکس با سخت‌افزار و امکانات معمولی و با قیمت یک پرچمدار به تمام معنا راهی بازار شد. وقتی هم که محصولی در کشورتان نیست، پس طبیعی است که جایی هم در مسابقه نداشته باشد.
مجری: مرسی جناب جیکوفسکی! تحلیل بی‌طرفانه و واقعا بجایی بود. در پایان اگر صحبتی دارید خوش‌حال می‌شویم که بشنویم؟!
استفان: در پایان باید بگوییم که اگر سونی طراحی‌اش را تغییر دهد، چهار تا ویژگی خاص و متفاوت در پرچمدارانش قرار دهد، نگاهی به دوربین محصولاتش داشته باشد و در نهایت بتواند یک روند منظم و قابل قبول را در پیش گیرد، شک نکنید که یکی از مدعیان قهرمانی آی‌تی‌رسان کاپ ۲۰۱۷ است و دیگر این شکست تلخ و آبروریزی در جام امسال را شاهد نخواهیم بود. از اینکه مرا برای این برنامه دعوت کردید کمال تشکر را دارم.
نوشته نود آی‌تی: چرا نمایندگان سونی در آی‌تی‌رسان کاپ موفق نبودند؟! اولین بار در - آی‌تی‌رسان پدیدار شد.
