گزارش «دیوار» از بازار مسکن در زمستان ۹۹

 
با پایان زمستان ۹۹، «دیوار» به عنوان بزرگترین مرجع نیازمندی‌های آنلاین در گزارشی از وضعیت مسکن تهران در فصل آخر سال منتشر کرد که حاوی آمار و اطلاعات قابل توجهی است. گزارش «دیوار» از وضعیت بازار مسکن تهران در زمستان ۹۹ از آن جهت حائز اهمیت است که بیش از ۹۰ درصد از کل آگهی‌های آنلاین مسکن کشور بر روی دیوار، بزرگترین پلتفرم نیازمندی‌های رایگان ایران، منتشر می‌شود. با توجه به این که این اپلیکیشن بیشترین تعداد آگهی‌های املاک در شهر تهران را نیز در خود جا داده، بررسی اطلاعات گزارش اخیر آن برای آسیب‌شناسی و بررسی اقتصادی حوزۀ مسکن در این کلان‌شهر کاملاً قابل استناد است. این گزارش همچنین در آینده نیز می‌تواند در زمینۀ برنامه‌ریزی و رفتارشناسی بازار مسکن به کار پژوهشگران و دست‌اندرکاران این حوزه بیاید. در ادامه خلاصه‌ای از آمار و ارقام جذاب این گزارش را بررسی خواهیم کرد.
 
دو برابر شدن قیمت مسکن در یک سال
با توجه به آمار قیمت خانه‌های آگهی‌شده در دیوار، رشد حدوداً دو برابری یا تقریباً ۱۰۰ درصدی قیمت مسکن در تهران در فصل آخر سال ۹۹، در قیاس با زمستان سال ۹۸، نشان از آن دارد که رکود در بازار مسکن هم نتوانست از پس تورم مهارناپذیر سال پیش بربیاید. با وجود رکود سنگین بازار مسکن در «سال اول کرونا»، قیمت‌ مسکن همچنان با شتاب افزایش یافت و در بعضی نقطه‌های تهران نزدیک به ۱۳۵ درصد رشد کرد. گزارش دیوار نشان‌دهندۀ آن است که قیمت مسکن در کل مناطق تهران به طور متوسط ۱۱۲ درصد رشد کرده است. البته باید توجه داشت که افزایش قیمت خانه‌ها در آگهی‌های دیوار، الزاماً به معنای افزایش واقعی قیمت معاملات نیست. بنا بر آمار آگهی‌های فروش مسکن در دیوار، در قیاس با زمستان سال گذشته، ۱۰ منطقه از ۲۲ منطقۀ شهر تهران، افزایش قیمتی بالاتر از ۱۰۰ درصد را در فصل آخر سال نود و نه تجربه کردند. در این میان منطقۀ یک با میانگین رشد ۱۳۴ درصدی، بیشترین میزان افزایش قیمت را نشان داد. منطقه‌های ۱۱، ۱۲، ۱۵، ۱۶، ۲۱ هم شاهد کمترین افزایش قیمت مسکن در زمستان نود و نه بودند. کمتر بودن افزایش قیمت در منطقه‌های یادشده به معنای بی‌اهمیت بودن نرخ رشد قیمت مسکن در این مناطق نیست. آمار قیمت خانه در آگهی‌های دیوار به ما می‌گوید که کمینۀ رشد قیمت خانه در تهران باز بیشتر از ۸۰ درصد بوده که این رقم همچنان نشان از تورم حاد در بازار املاک پایتخت دارد.
 
 
کدام منطقه‌های تهران بیشترین و کمترین عرضه و تقاضای مسکن را داشتند؟
بنا بر گزارش دیوار از بازار مسکن در زمستان نود و نه، مناطق مرفه‌تر تهران، یعنی منطقه‌های ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۵ در کنار منطقۀ ۱۰، بیشترین میزان عرضۀ مسکن را از آن خود کردند که در این میان منطقۀ ۵ صدرنشین تعداد آگهی‌های فروش خانه بود. کمترین تعداد آگهی فروش مسکن نیز به نام منطقه‌های ۱۲ و ۱۶ و ۱۹ ثبت شد.
 
در بخش تقاضا، وب‌سایت دیوار میزان بازدید از آگهی‌های فروش مسکن در هر منطقه را ملاک ارزیابی تقاضا قرار داده است. بنا بر تعداد بازدیدها، شرایطی شبیه به وضعیت عرضه بر بازار تقاضای مسکن در تهران حاکم است. به جز منطقۀ ۳، همان منطقه‌هایی که بیشترین عرضه را داشته‌اند، بیشترین تعداد تقاضا را هم ثبت کرده‌اند. از طرف دیگر، مناطقی که تعداد آگهی‌های فروش کمتری داشتند، در بخش تقاضا هم سرشان خلوت‌تر بود و بازدیدکننده‌های کمتری به سراغشان آمدند.
 
 
بازار داغ متری ۱۰ تا ۴۰ میلیون تومانی‌ها
با توجه به گزارش دیوار، در زمستان ۹۹، بازار خانه‌های متری ۱۰ تا ۴۰ میلیون تومان حسابی داغ بود و ۶۰ درصد از کل آگهی‌های منتشرشده در پایتخت به این بازه تعلق داشت.
 
 
تهرانی‌ها به دنبال خانه با چه قیمتی هستند؟
با بررسی آمار دیوار متوجه می‌شویم که ۳۰ درصد از ساکنان تهران سراغ خانه‌هایی را می‌گیرند که از متری ۱۰ میلیون تومان تا متری ۲۰ میلیون تومان قیمت دارند.
 
در مجموع حدود ۷۵ درصد بازدیدکننده‌های مسکن دیوار تهران، به دنبال خانه‌هایی از متری ۱۰ میلیون تومان تا متری ۴۰ میلیون تومان هستند.
 
 
چه متراژهایی بازار داغ‌تری دارند؟
یکی از بخشهای جذاب و کاربردی گزارش دیوار جایی‌ست که در آن آمار مربوط به متراژهای عرضه‌ و تقاضا شده را ارزیابی می‌کند. آمار و ارقام مرتبط به این متراژها می‌تواند راهنمای انبوه‌سازان برای بهینه‌سازی فضای خانه در منطقه‌های گوناگون باشد.
 
با نیم‌نگاهی به ارقام متوجه می‌شویم که نزدیک به نیمی از خانه‌های آگهی‌شده در دیوار، ۵۰ تا ۱۰۰ متر و ۲۸ درصد هم ۱۰۰ تا ۱۵۰ متر مساحت دارند.
 
در بخش متراژ مورد تقاضای مسکن در سه ماهۀ آخر سال ۹۹ هم رفتاری مشابه به شرایط متراژهای عرضه‌شده دیده می‌شود. بیش از نیمی از بازدیدکنندگان آگهی‌های مسکن دیوار به دنبال خانه‌هایی در بازۀ ۵۰ تا ۱۰۰ متر هستند و ۲۳ درصد هم خانه‌های ۱۰۰ تا ۱۵۰ متری را جستجو می‌کنند.
 
آمار بازدید از آگهی‌های خانه‌های زیر ۵۰ متر یکی از نکات قابل توجه این قسمت از گزارش دیوار است. خانه‌های کوچکی که زمانی در دایره انتخاب افراد بسیار کمی قرار داشتند، زمستان گذشته حدود ۱۰ درصد تهرانی را به خود جذب کردند. کاهش قدرت خریداران و بهبود معماری این خانه‌های نقلی باعث شده که بسیاری از افراد به آن‌ها روی بیاورند. ۳۲ درصد از کسانی که در منطقۀ ۱۰ به دنبال خانه بوده‌اند، خانه‌های زیر ۵۰ متر را مدنظر داشته‌اند و این منطقه از این لحاظ رکورددار است. حتی در منطقه‌های ۱ و ۲ که به خانه‌های متراژ بالا معروف‌ هستند نیز تعداد قابل توجهی از بازدیدکنندگان به دنبال خانه‌های زیر ۵۰ متر بوده‌اند.
 
 
در کدام محله‌های تهران آگهی بیشتری ثبت می‌شود؟
براساس گزارش مسکن دیوار در زمستان ۹۹، سه محلۀ بزرگ غرب پایتخت یعنی سعادت‌آباد، پونک و کوی فردوس بیشترین آگهی‌های فروش مسکن را در شهر تهران ثبت کرده‌اند. سعادت‌آباد با در اختیار داشتن ۶ درصد از کل آگهی‌های فروش مسکن در تهران، پرآگهی‌ترین محلۀ این شهر به شمار می‌آید.
 
 
جمع‌بندی گزارش دیوار از وضعیت مسکن در زمستان ۹۹
در پایان با توجه به آمار گزارش دیوار از بازار مسکن تهران در زمستان ۹۹ می‌توان گفت همه‌گیری کرونا و رکود اقتصادی ناشی از آن هم نتوانسته افسار تورم در بازار مسکن پایتخت را بکشد و قیمت خانه در فصل پایانی سال ۹۹، در قیاس با سال قبل از آن، دو برابر شد.
 
در زمستان ۹۹ رشد قیمت‌ها در نقاط مرفه‌ بیشتر بود، همچنان که بیشترین عرضه و تقاضا هم در همین مناطق دیده می‌شد. با توجه به تعداد آگهی‌های منتشر شده در دیوار و میزان بازدیدها از آگهی‌های این وب‌سایت می‌توان گفت که تهران شهر خانه‌های ۵۰ تا ۱۰۰ متر است، و حدود نیمی از عرضه و تقاضای مسکن پایتخت در بزرگترین سایت نیازمندی‌های کشور در این بازۀ متراژی ثبت شده است.
 
شما می‌توانید متن کامل گزارش دیوار از بازار مسکن تهران در زمستان ۹۹ را در آکادمی املاک دیوار مطالعه کنید.

دیوار از زونکن رونمایی کرد

 
 
پلتفرم دیوار از سرویس جدیدی به نام «زونکن» رونمایی کرد که مشاوران املاک را به آگهی‌دهندگان شخصی را به هم مرتبط می‌کند.
 
به گزارش روابط عمومی دیوار، «زونکن» نام سرویس جدیدی است که دیوار از طریق آن مشاوران املاک و آگهی‌دهندگان شخصی را که مایل به همکاری با آنها هستند، به هم وصل می‌کند. اگرچه در حال حاضر محصولاتی وجود دارند که همین کار را انجام می‌دهند و فایل‌های املاک موجود روی سایت‌های آگهی ملک مانند دیوار را رصد می‌کنند و آگهی‌های شخصی را به عنوان فایل‌های شخصی به مشاوران املاک می‌فروشند، اما این روش مشکلاتی برای هر دو طرف ماجرا دارد که زونکن آن را حل می‌کند.
 
براساس گزارش دیوار، تمام مشاوران املاکی که در پنل املاک دیوار هستند یا در پنل مشاوران مستقل مشغول به فعالیت‌اند، می‌توانند از زونکن استفاده کنند و این امکان در حال حاضر به صورت رایگان در دسترس کاربران قرار گرفته است.
 
 
در زونکن بخشی با عنوان «همه فایل‌ها» وجود دارد که در آن آگهی‌های املاک افرادی که مایل‌اند با مشاوران املاک همکاری کنند، نمایش داده شده و در اختیار مشاوران قرار گرفته است. در این قسمت فیلترهایی هم وجود دارد که مشاوران می‌توانند بر حسب نوع کار خود دسته و محله مد نظر خود را تعیین کرده و فایل مورد علاقه‌شان را راحت‌تر پیدا کنند.
 
براساس آمار سایت دیوار تاکنون حدود ۸۰ درصد از افرادی که فایل‌های شخصی‌شان را در دیوار آگهی کرده‌اند، خواسته‌اند تا این فایل‌ها در زونکن‌ هم به نمایش دربیاید.
 
مرحله بعدی برای مشاوران املاک، انتخاب فایل‌های مد نظرشان است؛ آنها بعد از انتخاب این فایل‌ها می‌توانند با تماس با شخص آگهی‌دهنده اطلاعات بیشتری درباره آگهی پیدا کرده و موارد مطرح شده در آگهی را تکمیل‌تر کنند یا بدون ایجاد تغییری آن فایل را در بخش مشاوران املاک ثبت کنند.

چرا ثبت آگهی در بخش املاک دیوار مقرون‌به‌صرفه است؟

وقتی می‌بینیم تعداد بازیدکننده‌های آگهی‌های فروش و اجاره آپارتمان مسکونی در یک سایت اینترنتی از ۱۹ میلیون در روز عبور می‌کند باید باور کنیم که در عصر دیجیتال، پلتفرم‌های آنلاین به مهم‌ترین بازیگر بازار مسکن تبدیل شده‌اند.
 
 داده‌های منتشر شده از سوی دیوار نشان می‌دهد دسته املاک در این وب‌سایت جزو محبوب‌ترین شاخه‌ها از نظر تعداد آگهی بوده است. سرویسی که دست‌و‌دل‌بازانه همه آگهی‌های مسکن در نقاط مختلف کشور را در دسترس خریداران قرار می‌دهد و با سخاوتمندی یک بازار با ۳۵ میلیون کاربر را پیش روی فروشندگان می‌گذارد. خانه‌هایی با قیمت متری از ۴ تا ۱۷۵ میلیون تومان در تهران و از ۲ تا ۵۰ میلیون تومان در سایر کلانشهرها، از خانه‌های ۲۰ متری تا ۱۰۰۰ متری در پایتخت و ۱۰ تا ۱۲۰۰ متری در سایر شهرها، همه روی این دیوار آگهی شده‌اند. بد نیست چند نکته آماری در مورد آگهی‌های بخش املاک دیوار را بررسی کنیم تا به دیدگاه جامع‌تری نسبت به مقرون‌به‌صرفه بودن یا نبودن ثبت آگهی در این سرویس دست یابیم.
 
چند آگهی در دسته املاک دیوار منتشر می‌شود؟
 
اگر فقط ماه پایانی سال ۱۳۹۹ را بررسی کنیم، حدود ۹۲۶ هزار آگهی فروش و اجاره آپارتمان مسکونی در کل کشور منتشر شده است. یعنی می‌توانیم بگوییم به طور متوسط روزانه نزدیک به ۳۱ هزار آگهی در بخش املاک دیوار منتشر می‌شود. ثبت چنین عددی در شرایط کرونا و رکود بازار املاک در  سال ۱۳۹۹ نکته قابل توجهی است.
 
چند نفر آگهی‌های املاک دیوار را می‌بینند؟
 
در این یک ماه بیش از ۵۸۳ میلیون بازدید برای آگهی‌های فروش و اجاره آپارتمان در دیوار ثبت شده است که اگر آمار روزانه را محاسبه کنیم، این آگهی‌ها حدود ۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار بازدید در روز دارند. این آمار البته در مورد کل آگهی‌ها است و نباید آن را با بازدیدکننده‌های منحصر بفرد هر آگهی اشتباه بگیریم. در ادامه توضیح می‌دهیم که هر آگهی آپارتمان مسکونی چند بار بازدید می‌شود.
 
آگهی ما چقدر دیده ‌می‌شود؟
 
این‌که یک آگهی خاص چند مرتبه دیده می‌شود بستگی به متغیرهای زیادی دارد. زمان انتشار یا مشخصات و ویژگی‌های آگهی همه نکات تاثیرگذاری هستند. به طور متوسط اما اگر بخواهیم بگوییم هر آگهی فروش یا اجاره آپارتمان مسکونی در دیوار چقدر دیده می‌شود، به عدد ۳۴۸ بازدید می‌رسیم. فروشندگانی که قصد فروش یا رهن و اجاره دادن یک خانه یا ملک را داشته باشند حتما می‌دانند قرار گرفتن یک آگهی در معرض این تعداد بازدید بدون نیاز به واسطه‌ها چه ارزش بالایی دارد.
 
بازدهی این تعداد بازدیدکننده چقدر است؟
 
شاید بپرسید صرف دیدن این تعداد آگهی از سوی کاربران آیا لزوما به انجام معامله منجر می‌شود؟ برای پاسخ به این سوال می‌توانیم دو موضوع مختلف را بررسی کنیم. یکی اینکه ببینیم چند بار با آگهی‌دهنده از سوی کاربران تماس گرفته شده است. شاید این تماس‌ها به عقد قرارداد و انجام معامله منتهی نشده باشد اما به هرحال مشخص می‌کند چه حجمی از بازدیدکننده‌ها برای اقدام به خرید تصمیم جدی‌تری دارند. بر اساس آمار اسفند ۱۳۹۹، در هر آگهی فروش و اجاره آپارتمان روزانه به طور متوسط ۱۲ بار روی دکمه تماس با آگهی‌دهنده کلیک می‌شود. تعداد کلیک روی این دکمه معیار خوبی از عملکرد آگهی است و اینکه چقدر ممکن است به معامله منجر شود. این رقم در مورد تهران و کلانشهر‌ها بیشتر است. در آگهی‌های آپارتمان مسکونی تهران به طور میانگین روزانه ۱۴ بار و در آگهی‌های کلانشهرها (به غیر از تهران) روزانه ۱۸ بار روی دکمه تماس در هر آگهی کلیک می‌شود. با توجه به اینکه قیمت‌ها روی آگهی‌ها درج شده می‌توانیم با اطمینان بگوییم این تماس‌ها اغلب از سوی خریداران واقعی و برای بازدید ملک مورد نظر است و نه صرفا برای استعلام قیمت. شاخص دیگری که برای رسیدن به نتیجه مشخص می‌توانیم بررسی کنیم، متوسط فاصله زمانی بین انتشار تا برداشتن آگهی است. این عدد مشخص می‌کند که به طور متوسط انجام یک معامله با کمک دیوار چند روز طول می‌کشد. برای فروش آپارتمان این عدد حدودا ۶ روز است و برای اجاره آپارتمان کار حدودا یک روز سریع‌تر انجام می‌شود. در واقع این‌طور می‌توانیم نتیجه‌گیری کنیم که ثبت آگهی املاک روی دیوار با توجه به ماحصلی که برای فروشندگان دارد اقدام مقرون‌به‌صرفه و عاقلانه‌ای است.

تهران و خراسان رضوی پرچمداران کسب‌وکار اینترنتی هستند

یکی از راه‌هایی که می‌توان به وسیله آن از تغییرات کسب‌وکار‌های آنلاین در دوران کرونا آگاهی پیدا کرد، بررسی بخش پشتیبانی پلتفرم‌ها و سایت‌های خرید و فروش آنلاین است. اگر این آمار بالا رفته باشد طبعا تعداد آگهی‌های ثبت شده هم بیشتر شده و کالاهای بیشتری با این مکانیزم عرضه شده است. اگرچه ممکن است فعال شدن مرکز تماس یا پشتیبانی سرویس و سایت‌های خرید و فروش آنلاین به دلایلی اضطراری یا ایرادات فنی هم در بعضی روزها جهش داشته باشد اما با بررسی یک بازه طولانی‌تر، ضریب خطا کاهش می‌یابد. داده‌های مرکز تماس پشتیبانی سایت دیوار نشان می‌دهد تعداد تماس‌ها در تابستان امسال در مقایسه با بهار ۹۹ و تابستان سال گذشته افزایش قابل توجهی داشته است. در تابستان امسال تعداد کل تماس‌ها در طول فصل به عدد ۵۰۰ هزار نزدیک شده، در صورتی که در همین مقطع از سال گذشته تعداد کل تماس‌ها به ۳۰۰ هزار مورد نمی‌رسید. حتی در بهار امسال هم بخش پشتیبانی سایت دیوار روزهای خلوت‌تری داشت و کمتر از ۴۰۰ هزار تماس در کل فصل با این بخش برقرار شده بود. بنابراین این آمارها نشان می‌دهد که آمار ثبت آگهی و استقبال از فروش آنلاین روز به روز در حال افزایش است.
 
به گزارش روابط‌عمومی دیوار، تعداد تماس ورودی پشتیبانی سایت دیوار نشان می‌دهد سه‌شنبه‌ها شلوغ‌ترین و جمعه‌ها خلوت‌ترین روز برای این مرکز است. تفاوت هم در این حد است که در روزهای سه‌شنبه تقریبا دو برابر جمعه با بخش پشتیبانی تماس برقرار می‌شود. در رتبه بعد دوشنبه‌ها و چهارشنبه‌ها هستند که تقریبا با هم برابرند. شنبه‌ها و یکشنبه‌ها هم شانه به شانه یکدیگر در پله بعد قرار می‌گیرند و پنجشنبه‌ها فقط از روز جمعه تعداد تماس بیشتری دارد. بنابراین اکثر کاربران روزهای وسط هفته را موعد مناسبت تری برای ثبت آگهی و خرید و فروش می‌دانند.
 
 
آمار‌های مرکز پشتیبانی تیم دیوار نشان می‌دهد در تابستان امسال تعداد کل تماس‌ها در طول فصل به عدد ۵۰۰ هزار نزدیک شده است.
شلوغ‌ترین ساعت کاری مرکز تماس پشتیبانی دیوار از ساعت ۱۱ تا یک ظهر است. تا قبل از ظهر روند تعداد تماس‌ها به شکل صعودی پیش‌روی می‌کند. بعد از رسیدن به قله تا ساعت ۱۵ این روند نزولی می‌شود و در مرحله بعد با یک صعود جزئی، آمار تماس‌ها وارد کانال‌های پایینی بعدی می‌شود تا نیمه شب که به کف می‌رسد. بنابراین برآورد می‌شود که نمودار ثبت آگهی‌ها در طول روز هم به همین منوال پیش می‌رود.
 
 
تعداد تماس ورودی پشتیبانی سایت دیوار نشان می‌دهد سه‌شنبه‌ها شلوغ‌ترین و جمعه‌ها خلوت‌ترین روز برای این مرکز است.
آیا از روی تعداد تماس‌های ورودی به بخش پشتیبانی می‌توان به تصویر درستی از پراکندگی جغرافیایی ثبت آگهی‌ها در کل کشور هم رسید؟ از این منظر ۴۷.۶ درصد کل تماس‌ها از استان تهران است. با توجه به تمرکز فعالیت اقتصادی و قرارگیری شرکت‌ها در پایتخت و جمعیت حدود ۱۵ میلیون نفری استان تهران منطقی هم به نظر می‌رسد که عمده آگهی در این استان ثبت می‌شود. در رتبه دوم استان خراسان رضوی با ۹.۵ درصد تماس‌ها قرار دارد.
 
 
از نظر پراکندگی جغرافیایی ثبت آگهی‌ها در کل کشور، تهران با ۴۷.۶ درصد در جایگاه نخست و خراسان رضوی با ۹.۵ درصد در جایگاه دوم قرار دارد.
این استان هم از نظر جمعیت بعد از تهران دومین استان پرجمعیت کشور است. استان البرز همسایه غربی تهران هم از ۷.۹ درصد تماس‌ها سهم می‌برد که بالاتر از استان هایی مثل اصفهان و فارس و خوزستان قرار می‌گیرد. این در حالی است که این سه استان به همین ترتیب که اسم بردیم پرجمعیت ترین استان‌های کشور از رتبه سوم تا پنجم هستند. استان خوزستان هم بالاترین سهم از کل بودجه کشور را می‌برد.

تداوم ممنوعیت درج قیمت مسکن و خودرو در اپلیکیشن‌های معاملاتی به تعدیل قیمت کمک می کند

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی معتقد است درج قیمت در آگهی‌های فروش اپلیکیشن‌های معاملاتی در شرایطی که عرضه و تقاضا به تعادل نرسیده موجب جولان سوداگران بازار مسکن می شود.
 
 
محمد سرگزی با اشاره به ضرورت حذف قیمت «خودرو» و «مسکن» از اپلیکشن‌های معاملاتی بر خط و  خرید و فروش اینترنتی در مقطع زمانی فعلی، گفت: در حال حاضر تصویب قانون اخذ مالیات بر خانه‌های خالی و عرضه واحد‌های خالی به بازار مسکن موجب شده سیر نزولی قیمت‌ها تا حدودی آغاز شود. اما متاسفانه در این شرایط سایت‌ها و اپلیکشن‌های خرید و فروش اینترنتی با درج مجدد قیمت‌های کاذب موجب جولان دلالان شده اند تا با تداوم قیمت‌سازی‌های کاذب مانع کاهش قیمت مسکن شوند.
 
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در شرایط فعلی به دلیل نبود تعادل در عرضه و تقاضا بازار مسکن، بازگشت قیمت‌ها به اپلیکشن‌ها بازار را در اختیار دلالان قرار داده تا با قیمت کاذب و صوری موجب تلاطم در بازار مسکن شده و مانع ریزش قیمت شوند. 
 
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، افزود: درج قیمت آگهی در سایت‌های معاملاتی بر خط در شرایط عادی با ایجاد رقابت به تعادل قیمت در بازار کمک می‌کند اما در شرایط فعلی که بازار مسکن به ثبات نرسیده است باید تا زمان ایجاد بستر نظارتی قوی بر این سایت‌ها و اپلیکشن‌های معاملاتی آگهی‌های فروش حداقل تا چند ماه آینده که بازار با اجرای قانون مالیات برخانه های خالی تعدیل و رونق پیدا خواهد کرد، حذف شوند.

تداوم ممنوعیت درج قیمت مسکن و خودرو در اپلیکیشن‌های معاملاتی به تعدیل قیمت کمک می کند

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی معتقد است درج قیمت در آگهی‌های فروش اپلیکیشن‌های معاملاتی در شرایطی که عرضه و تقاضا به تعادل نرسیده موجب جولان سوداگران بازار مسکن می شود.
 
 
محمد سرگزی با اشاره به ضرورت حذف قیمت «خودرو» و «مسکن» از اپلیکشن‌های معاملاتی بر خط و  خرید و فروش اینترنتی در مقطع زمانی فعلی، گفت: در حال حاضر تصویب قانون اخذ مالیات بر خانه‌های خالی و عرضه واحد‌های خالی به بازار مسکن موجب شده سیر نزولی قیمت‌ها تا حدودی آغاز شود. اما متاسفانه در این شرایط سایت‌ها و اپلیکشن‌های خرید و فروش اینترنتی با درج مجدد قیمت‌های کاذب موجب جولان دلالان شده اند تا با تداوم قیمت‌سازی‌های کاذب مانع کاهش قیمت مسکن شوند.
 
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در شرایط فعلی به دلیل نبود تعادل در عرضه و تقاضا بازار مسکن، بازگشت قیمت‌ها به اپلیکشن‌ها بازار را در اختیار دلالان قرار داده تا با قیمت کاذب و صوری موجب تلاطم در بازار مسکن شده و مانع ریزش قیمت شوند. 
 
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، افزود: درج قیمت آگهی در سایت‌های معاملاتی بر خط در شرایط عادی با ایجاد رقابت به تعادل قیمت در بازار کمک می‌کند اما در شرایط فعلی که بازار مسکن به ثبات نرسیده است باید تا زمان ایجاد بستر نظارتی قوی بر این سایت‌ها و اپلیکشن‌های معاملاتی آگهی‌های فروش حداقل تا چند ماه آینده که بازار با اجرای قانون مالیات برخانه های خالی تعدیل و رونق پیدا خواهد کرد، حذف شوند.

کاهش بهای مسکن و خودرو پس از بازگشت قیمت‌ها به سایت دیوار

 
بالاخره پس از هشت ماه قیمت‌ها به دیوار برگشتند اما نکته جالب در این بازگشت شکوهمندانه این بود که در این یک هفته گذشته نه قیمت خودرو بالا رفته و نه مسکن. این در حالی است که بهانه اصلی برای حذف قیمت‌ها این بود که سایت‌های خرید و فروش آنلاین باعث افزایش قیمت خودرو و مسکن می‌شوند. حالا با برگشتن قیمت‌ها روی دیوار نه‌تنها روز شنبه ۲۷ دی ماه، قیمت خودرو دوباره ریزش داشته بلکه مسکن هم هنوز روی نمودار نزولی مانده است. این دو مورد نشان می‌دهد که آنقدر که تحریم، سیاست‌های موقتی و کوتاه‌مدت قیمتگذاری، کرونا  و نرخ دلار بر رشد قیمت از سال گذشته تاثیرگذار بود، شیطنت‌های گروه کوچکی از دلالان در پلتفرم‌های خرید و فروش آنلاین تاثیری نداشته است. در همین چند روز گذشته بازار نسبت به وعده دلار ۱۵ هزار تومانی واکنش نشان داد و دلار، سکه و بورس به ترتیب ۸، ۸ و ۶ درصد افت کردند. کاهش و افزایش قیمت خودرو هم بیشتر از اینکه ناشی از قیمت آگهی‌ها باشد، ناشی از اخبار و واقعیت‌های اقتصادی بوده که در یک سال گذشته به بازار تحمیل شده است.
 
 
چه کسی قیمت‌های دیوار را جابه‌جا کرد؟
در حذف قیمت‌ها از روی صفحه دیوار، خود این پلتفرم تصمیم‌گیرنده نبود. ماجرا به یک دستور قضایی با شکایت وزارت صمت برمی‌گشت. این اتفاق کاربران زیادی را ناراضی و دسترسی به قیمت را سخت کرد. مرکز افکارسنجی سپنتا می‌گوید که در این هشت ماه ۸۸ درصد از کاربران درخواست کرده بودند که قیمت‌ها دوباره به سایت‌ها برگردند. از اول چرا قیمت‌ها به مسئله تبدیل شد؟ یک دلیل مهم این اتفاق این بود که خودروسازها از چند ماه قبل حق افزایش قیمت را نداشتند و همین باعث شد که دست دلال‌ها برای قیمت‌گذاری بسیار باز شود. مثلا خودروسازها یک خودرو را ۱۰۰ میلیون تومان می‌فروختند اما تا به بازار می‌رسید ۱۷۰ میلیون تومان از سوی بنگاه‌ها و دلالان خرید و فروش می‌شد. بعد قرار شد که با قرعه‌کشی افراد بتوانند خودرو ارزان نرخ دولتی بخرند. اما نتیجه چه بود؟ دپوی خودرو نرخ دولتی در پارکینگ‌ها، خرید و فروش کارت ملی برای ثبت نام و خلاصه هر کار دیگری که شکاف بین قیمت خودروی بازار و رسمی را از قبل هم بیشتر کرد. بعد که متوجه شدند این کارها جواب نمی‌دهد تصمیم گرفته شد تا قیمت‌ها از روی پلتفرم‌ها برداشته شود اما این در زندگی دلالان خللی وارد نکرد و در عوض کار فروشنده‌های معمولی را بسیار دشوار کرد.
 
تبعات حذف قیمت‌ها
در این مدت نه تنها با غیبت قیمت‌ها از روی صفحه پلتفرم‌ها، نرخ خودرو و مسکن را پایین نیاورد بلکه راه هم برای قیمت گذاری نامتعارف بیشتر باز شد. به خاطر اینکه شفافیت بر روی قیمت‌گذاری تاثیر مهمی می‌گذارد. زمانی که بازار شفاف نباشد، راه برای تصمیم‌های فردی دلالان هم بازتر شد. مثلا یکی از تبعات آن این بود که مشتریان قبلا نرخ متوسط یک متراژ مسکن و یا خودرو را می‌توانستند با مشاهده آگهی‌های مختلف به دست بیاورند اما با پنهان کردن قیمت، دلالان از این ناآگاهی سواستفاده می‌کردند.
 
این ماجرا تبعاتی هم برای کاربران داشت: مثلا یکی از این تبعات به وقت گیر شدن جست و جوی آنها برمی‌گردد. دیوار یک بررسی برای این موضوع کرده و بر اساس اطلاعات خودش می‌گوید که کاربران به طور متوسط در آن زمان، سه برابر بیشتر مجبور به چت، دو برابر بیشتر مجبور به تماس تلفنی شده است. خلاصه‌اش را بخواهید یعنی ۲۵ هزار ساعت از وقت مفید کاربران فقط صرف به دست آوردن قیمت شده که قبلا یک ثانیه هم زمان نمی‌برد.
 
رضا الفت نسب، عضو هیئت مدیره اتحادیه و انجمن صنفی کسب و کارهای مجازی هم از ابتدا با حذف قیمت‌ها سر مخالفت داشت. او گفته که دیگر بعید است که قیمت‌ها باز حذف شوند اما همیشه این تهدید بالای سر پلتفرم‌ها هست که مسئولان بخواهند مشکلات را بر سر فضای مجازی بیندازند. مثل همین نمونه حذف قیمت‌ها. او خیلی هم بیراه نگفته به خاطر اینکه همین سه شنبه هفته پیش وزیر راه و شهرسازی گفت که مخالف بازگشت قیمت‌هاست و می‌خواهد دوباره پیگیر بازگشت آنها باشد. برخلاف صحبت‌های محمد اسلامی، بررسی بانک مرکزی نشان می‌دهد حتی زمانی که قیمت‌ها از روی آگهی‌ها حذف شده بودند، باز هم قیمت مسکن رو به افزایش در حرکت بود. یکی از کاربران توییتر با منشن کردن سلاح‌ورزی، عضو شورای عالی بورس در این چند روز به کنایه نوشته بود که «از زمانی که قیمت از سایت دیوار حذف شد قیمت مسکن و خودرو بیشتر رشد کرد. به نظرم از همه مدل‌های ممکن، هوشمندترینش رو رفتیم. اینم یه تستی بفرمایند بد نباشه.» علاوه بر این کاربران بسیار زیادی از روز اول با حذف قیمت‌ها مخالف بودند.
 
علاوه بر این تحقیق‌های دیگری هم نشان داده حذف قیمت‌ها هیچ تاثیری بر بازار نگذاشته است. علاوه بر نظرسنجی‌ها، موتورهای جست و گوی آگهی املاک، مثل ملک رادار، به این نتیجه رسیده که دوره قبل با حذف قیمت‌ها، مسکن در تهران همچنان به رشد خودش ادامه داد.
 
با اینکه طی دو هفته گذشته کاربران خودرو و مسکن تونسته‌اند بدون دردسرهای قبلی قیمت آگهی‌ها را ببینند، اما مشخص نیست که این بار هم وزارت صمت قصد بر هم زدن این راحتی را داشته باشد یا نه؛ مثل دو بار قبلی که با مراجعه به مراجع قضایی توانست قیمت‌ها را از پلتفرم‌ها حذف کند.

قیمت‌ مسکن پس از ۸ ماه به پلتفرم‌های آگهی آنلاین بازگشت

 
پس از خودرو، در نهایت قیمت مسکن هم با گذشت هشت ماه، دوباره در پلتفرم‌های آگهی آنلاین به نمایش درآمد.
 
اردیبهشت سال جاری، قیمت خودرو و مسکن از پلتفرم‌های آگهی آنلاین حذف شد. در آن زمان گفته شد این تصمیم با شکایت وزارت صمت و به‌ دستور مراجع قضایی گرفته شده است؛ بنابر این تصور می‌شد قیمت‌ها تنها با دستور قضایی به روال قبل بازگردد. البته پلتفرم‌های آنلاین در این خصوص ابراز نظری نکردند.
 
۱۷ دی قیمت خودرو و از دو روز پیش، قیمت مسکن به پلتفرم‌های آنلاین بازگشته است.

نوسانات قیمت مسکن و خودرو طی این هشت ماه ثابت کرد که درج یا حذف قیمت‌ها به‌صورت آنلاین نمی‌تواند تغییری در یک بازار مشوش داشته باشد. در همین زمینه، مجلس که از منتقدان درج قیمت‌ها در پلتفرم‌های آنلاین بود، چندی پیش با ادامه یافتن حذف قیمت‌ها مخالفت کرد.
 
آمار منتشرشده توسط بانک مرکزی در آذرماه نشان می‌دهد که قیمت مسکن با وجود درج نشدن در پلتفرم‌های آنلاین، ۳۷ درصد رشد کرده است. همچنین طی گزارشی که دیوار چندی پیش منتشر کرد، «با توجه به گزارش تحولات بازار مسکن شهر تهران که ماهانه از سوی بانک مرکزی منتشر می‌شود، متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله‌شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران در فاصله‌ی ۶ ماه پس از حذف قیمت‌ها (یعنی از اردیبهشت تا آبان ۱۳۹۹) بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که در همین بازه‌ی زمانی، شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی حدود ۳۰ درصد و نرخ ارز حدود ۴۷ درصد افزایش داشته است.»
 
به گفته‌ی دیوار، بر اساس مبانی علم اقتصاد، بخش عمده‌ی تغییرات قیمت در بازار مسکن در کوتاه‌مدت و بلندمدت توسط متغیرهایی مانند نرخ تورم، حجم پول، تعداد ساختمان‌های تکمیل‌شده، شاخص قیمت خدمات ساختمانی، شاخص قیمت دارایی‌های جایگزین و درآمد سرانه خانوار توضیح داده می‌شود. بنابر این نمایش یا اختفای قیمت مسکن در آگهی‌های ثبت‌شده روی پلتفرم‌های آنلاین تأثیری بر هیچ‌یک از متغیرهای عنوان‌شده ندارد؛ همان‌گونه که دستور احتمالی مبنی بر حذف قیمت‌ها از ویترین فروشگاه‌ها و مجبور کردن تک‌تک خریداران به قیمت‌گیری از فروشنده تأثیری روی قیمت‌های بازار ندارد و تنها به سردرگمی و اتلاف وقت خریداران منجر می‌شود.
 
دیوار رشد شتابان قیمت مسکن در سال ۹۹ را عمدتا ناشی از رشد افسارگسیخته‌ی حجم نقدینگی عنوان کرد که علت آن را نمی‌توان در نوع فعالیت پلتفرم‌های آنلاین جست‌وجو کرد؛ بلکه باید به سیاست‌های مرجع پولی کشور رجوع کرد که توسط بانک مرکزی اتخاذ می‌شود. به‌علاوه، درج نشدن قیمت‌ها به‌صورت آنلاین تنها باعث به زحمت انداختن مردم و برقراری تماس تلفنی برای دریافت همان اطلاعات شد که به‌سادگی ازطریق اینترنت قابل دریافت بودند.

قیمت‌ها به پلتفرم‌های آگهی آنلاین بازگشتند

قیمت‌‌های خودرو از ساعت ۷ شب روز گذشته (۱۷ دی‌ماه) روی پلتفرم‌های آگهی آنلاین دوباره به نمایش درآمدند.
 
 نمایش قیمت آگهی‌های خودرویی که از اردیبهشت ماه سال جاری تاکنون از روی بسترهای آگهی آنلاین همچون دیوار، باما و شیپور با هدف کنترل قیمت در این بازار حذف شده‌ بودند، حالا مجدد روی این بستر قابل مشاهده است.
 
قیمت‌های خودرو به دستور دادستانی تهران و بر اساس شکایتی که وزیر صمت آن زمان یعنی رضا رحمانی از این بسترهای آگهی آنلاین کرده بود، حذف شده بود حال پس از گذشت این دوره زمانی با مشخص شدن بی‌تاثیری حذف قیمت‌ها از بسترهای آگهی آنلاین بر افزایش قیمت‌ها، قیمت‌‌ها مجددا به نمایش درآمدند.
 
 
 
به نظر می‌رسد در مرحله اول بسترهای آگهی آنلاین اقدام به برگرداندن قیمت‌های خودرو روی پلتفرم‌های خود کرده‌اند و پس از آن قرار است به تدریج قیمت مسکن نیز به نمایش در آید.
 
هم‌اکنون قیمت اجاره مسکن و رهن در این پلتفرم‌ها نمایش داده می‌شود؛ اما قیمت‌ها برای بخش خرید و فروش مسکن قابل مشاهده نیست.
 
پیش از این ممنوعیت نمایش ۸ ماه قیمت روی پلتفر‌م‌های نیازمندی آنلاین، سال گذشته (نیمه سال ۹۸) نیز به دلیل التهاب بازار خودرو، یکبار دیگر قیمت‌ها از روی پلتفرم‌های آگهی آنلاین حذف شد. البته در آن زمان با ایجاد محدودیت‌ها و سیاست‌گذاری‌های مشخص از سوی خود پلتفرم‌ها، قیمت‌ها دوباره بازگشت. دراین مورد حتی چارچوب‌های فعالیت نیازمندی‌های آنلاین تهیه و تدوین شد تا از طریق آن امکان نظارت بر آگهی‌های آنلاین وجود داشته باشد و با تعیین این چارچوب مشکل حذف قیمت‌ها در پلتفرم‌های آنلاین حل شود.
 
نیما اشرف زاده، مدیراجرایی شیپور در این خصوص به پیوست گفت: «طی ماه‌هایی که قیمت‌ها از روی پلتفرم‌ها حذف شده بود، مردم برای به دست آوردن قیمت دقیق به مشکل برخورد می‌کردند از سویی برخی از سایت‌های غیر رسمی و کانال‌های تلگرامی نیز قیمت‌های غیر واقعی را برای مردم به نمایش می‌گذاشتند همین امر موجب شده بود تا میزان نارضایتی مردم از این روند افزایش یابد.»
 
او اضافه کرد: «طبق قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان، ارائه کنندگان کالا ملزم به نمایش شفاف قیمت کالا و خدمات هستند، پلتفرم‌های آگهی آنلاین نیز از این قاعده مستثنی نیستند و باید قیمت‌ها را به صورت شفاف به مردم ارائه کنند، بازگشت قیمت‌ها روی پلتفرم‌ها نیز خارج از این رویه صورت نگرفته است.» او تاکید کرد که با توجه به خوابیدن التهاب بازار خودرو بهترین زمان برای بازگرداندن قیمت‌ها روی بسترهای آگهی آنلاین همین دوره بود.
 
از سویی نمایندگان مجلس نیز طی هفته‌های گذشته بارها تاکید کرده‌اند که حذف قیمت‌ها تاثیری بر افزایش یا کاهش قیمت خودرو و مسکن نداشته است. در هفته‌های گذشته نمایندگان مجلس طی اظهار نظر‌های مختلفی خواستار بازگشت قیمت‌ها روی پلتفرم‌های آگهی آنلاین شده بودند. آنها اعلام کرده بودند که حذف قیمت‌ها از این بسترها نه تنها هیچ تاثیری بر کنترل قیمت‌ها نداشته است بلکه در این دوره مردم بیشتر متضرر شده‌اند.
 
بررسی آمار و داده‌های بانک مرکزی از سوی دیوار نیز طی هفته گذشته مشخص کرده بود که حذف قیمت‌ها هیچ تاثیری بر کنترل قیمت‌ها نداشته است و روند افزایش قیمت در بخش مسکن و خودور همچنان پس از حذف قیمت‌ها از پلتفر‌م‌های آگهی آنلاین ادامه داشته است.
 
بهاره آورین، عضو شورای شهر تهران نیز نیمه‌های تابستان اعلام کرده بود که حذف قیمت‌ها از بستر آگهی‌های آنلاین نظام شفافیت اطلاعات و جریان آزاد اطلاعات را خدشه دار می‌کند و نه تنها تاثیری در کنترل قیمت مسکن ندارد؛ بلکه مشکلات مردم در این بخش را نیز چند برابر می‌کند.
 
به نظر می‌رسد همانطور که برای حذف قیمت‌ها از روی پلتفرم‌های آگهی آنلاین نامه رسمی و مکتوبی به این پلتفرم‌ها زده نشده، حال برای بازگرداندن قیمت‌ها نیز نامه کتبی در اختیار آنان قرار نگرفته است.

 

قیمت‌ها به پلتفرم‌های آگهی آنلاین بازگشتند

قیمت‌‌های خودرو از ساعت ۷ شب روز گذشته (۱۷ دی‌ماه) روی پلتفرم‌های آگهی آنلاین دوباره به نمایش درآمدند.
 
 نمایش قیمت آگهی‌های خودرویی که از اردیبهشت ماه سال جاری تاکنون از روی بسترهای آگهی آنلاین همچون دیوار، باما و شیپور با هدف کنترل قیمت در این بازار حذف شده‌ بودند، حالا مجدد روی این بستر قابل مشاهده است.
 
قیمت‌های خودرو به دستور دادستانی تهران و بر اساس شکایتی که وزیر صمت آن زمان یعنی رضا رحمانی از این بسترهای آگهی آنلاین کرده بود، حذف شده بود حال پس از گذشت این دوره زمانی با مشخص شدن بی‌تاثیری حذف قیمت‌ها از بسترهای آگهی آنلاین بر افزایش قیمت‌ها، قیمت‌‌ها مجددا به نمایش درآمدند.
 
 
 
به نظر می‌رسد در مرحله اول بسترهای آگهی آنلاین اقدام به برگرداندن قیمت‌های خودرو روی پلتفرم‌های خود کرده‌اند و پس از آن قرار است به تدریج قیمت مسکن نیز به نمایش در آید.
 
هم‌اکنون قیمت اجاره مسکن و رهن در این پلتفرم‌ها نمایش داده می‌شود؛ اما قیمت‌ها برای بخش خرید و فروش مسکن قابل مشاهده نیست.
 
پیش از این ممنوعیت نمایش ۸ ماه قیمت روی پلتفر‌م‌های نیازمندی آنلاین، سال گذشته (نیمه سال ۹۸) نیز به دلیل التهاب بازار خودرو، یکبار دیگر قیمت‌ها از روی پلتفرم‌های آگهی آنلاین حذف شد. البته در آن زمان با ایجاد محدودیت‌ها و سیاست‌گذاری‌های مشخص از سوی خود پلتفرم‌ها، قیمت‌ها دوباره بازگشت. دراین مورد حتی چارچوب‌های فعالیت نیازمندی‌های آنلاین تهیه و تدوین شد تا از طریق آن امکان نظارت بر آگهی‌های آنلاین وجود داشته باشد و با تعیین این چارچوب مشکل حذف قیمت‌ها در پلتفرم‌های آنلاین حل شود.
 
نیما اشرف زاده، مدیراجرایی شیپور در این خصوص به پیوست گفت: «طی ماه‌هایی که قیمت‌ها از روی پلتفرم‌ها حذف شده بود، مردم برای به دست آوردن قیمت دقیق به مشکل برخورد می‌کردند از سویی برخی از سایت‌های غیر رسمی و کانال‌های تلگرامی نیز قیمت‌های غیر واقعی را برای مردم به نمایش می‌گذاشتند همین امر موجب شده بود تا میزان نارضایتی مردم از این روند افزایش یابد.»
 
او اضافه کرد: «طبق قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان، ارائه کنندگان کالا ملزم به نمایش شفاف قیمت کالا و خدمات هستند، پلتفرم‌های آگهی آنلاین نیز از این قاعده مستثنی نیستند و باید قیمت‌ها را به صورت شفاف به مردم ارائه کنند، بازگشت قیمت‌ها روی پلتفرم‌ها نیز خارج از این رویه صورت نگرفته است.» او تاکید کرد که با توجه به خوابیدن التهاب بازار خودرو بهترین زمان برای بازگرداندن قیمت‌ها روی بسترهای آگهی آنلاین همین دوره بود.
 
از سویی نمایندگان مجلس نیز طی هفته‌های گذشته بارها تاکید کرده‌اند که حذف قیمت‌ها تاثیری بر افزایش یا کاهش قیمت خودرو و مسکن نداشته است. در هفته‌های گذشته نمایندگان مجلس طی اظهار نظر‌های مختلفی خواستار بازگشت قیمت‌ها روی پلتفرم‌های آگهی آنلاین شده بودند. آنها اعلام کرده بودند که حذف قیمت‌ها از این بسترها نه تنها هیچ تاثیری بر کنترل قیمت‌ها نداشته است بلکه در این دوره مردم بیشتر متضرر شده‌اند.
 
بررسی آمار و داده‌های بانک مرکزی از سوی دیوار نیز طی هفته گذشته مشخص کرده بود که حذف قیمت‌ها هیچ تاثیری بر کنترل قیمت‌ها نداشته است و روند افزایش قیمت در بخش مسکن و خودور همچنان پس از حذف قیمت‌ها از پلتفر‌م‌های آگهی آنلاین ادامه داشته است.
 
بهاره آورین، عضو شورای شهر تهران نیز نیمه‌های تابستان اعلام کرده بود که حذف قیمت‌ها از بستر آگهی‌های آنلاین نظام شفافیت اطلاعات و جریان آزاد اطلاعات را خدشه دار می‌کند و نه تنها تاثیری در کنترل قیمت مسکن ندارد؛ بلکه مشکلات مردم در این بخش را نیز چند برابر می‌کند.
 
به نظر می‌رسد همانطور که برای حذف قیمت‌ها از روی پلتفرم‌های آگهی آنلاین نامه رسمی و مکتوبی به این پلتفرم‌ها زده نشده، حال برای بازگرداندن قیمت‌ها نیز نامه کتبی در اختیار آنان قرار نگرفته است.