برداشت آزاد از تجربه چین در بحران کرونا

پژوهشگاه فضای مجازی در بررسی تجربه مشاغل تحت تاثیر بحران کرونا در کشور چین، اعلام کرد: شیوع این ویروس فرصت‌هایی را برای رونق صنعت تجارت الکترونیک و آموزش آنلاین فراهم کرده است.
 
به نقل از گروه مطالعات اقتصادی پژوهشگاه فضای مجازی، تأثیر کوتاه‌مدت شیوع ویروس کوید-۱۹ بر اقتصاد چین به‌ویژه در صنایع وابسته به نیروی کار اجتناب‌ناپذیر است.
 
پس از آنکه تعطیلات سال نو میلادی (۲۰۲۰) در چین توسط دولت‌های مرکزی و محلی به دلیل جلوگیری از گسترش ویروس کوید-۱۹ تمدید شد، صاحبان مشاغل در کشور چین با مشکلات و فشارهای مضاعفی روبرو شدند. از یک طرف، آن‌ها باید خسارات ناشی از تعطیلی طولانی‌مدت خود را جبران کرده و از سوی دیگر، باید به‌طور جدی کارکنان را در حین شیوع مداوم ویروس کوید-۱۹ مدیریت می گردند.
 
برای مهار شیوع این بیماری بیشتر صاحبان مشاغل در چین تصمیم گرفتند تا کارمندان خود را از یکدیگر جدا کرده و شرایطی را مهیا سازند تا آن‌ها از راه دور و در خانه کار کنند.
 
از سوی دیگر، شرکت‌های سرمایه‌گذاری خارجی (FIEs) در چین نیز تحت تأثیر این ویروس قرارگرفته‌اند. به‌عنوان نمونه تسلا به طور موقت کارخانه جدید خود را در شانگهای تعطیل کرد که باعث به تأخیر افتادن تولید مدل ۳ تسلا خواهد شد. اپل نیز به‌طور موقت کلیه فروشگاه‌های خود را در چین بست که فروش حدود یک‌میلیون آیفون را متوقف می‌کند.
 
با وجود فشار نزولی کوتاه‌مدت، از جنبه مثبت، می‌توان انتظار داشت که پس از پایان این شیوع، چین در برخی از بخش‌هایی که سخت‌ترین ضربه را متحمل شده است مانند بخش‌های گردشگری، فیلم و تلویزیون، سرگرمی، پذیرایی و صنایع خرده‌فروشی دوباره رشد مصرف را تجربه کند.
 
علاوه بر این، از آنجا که دولت‌های مرکزی و محلی در چین به تدوین سیاست‌هایی در جهت تقویت عملکرد کلی تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۰ مشغول هستند، این فرصت خوبی برای شرکت‌های جدید از جمله شرکت‌های سرمایه‌گذاری خارجی است که تا اواسط سال ۲۰۲۰ وارد بازار چین شوند.
 
در آن زمان مشوق‌هایی مانند شرایط اجاره مطلوب پیش‌بینی می‌شود و نیمه دوم سال به‌طور معمول زمان مناسبی برای شرکت‌ها به‌منظور جذب استعداد در چین با هزینه‌ای نسبتاً کم است.
 
بر این اساس، بررسی ها حاکی از آن است که شیوع ویروس کرونا فرصت‌هایی را برای صنایع مراقبت‌های پزشکی آنلاین، بیمه، صنایع مرتبط با سلامت، تجارت الکترونیک، سرگرمی‌ و آموزش آنلاین، صنایع مرتبط با کار و ارتباط از راه دور در چین فراهم کرده و خواهد کرد.
 
مراقبت‌های پزشکی آنلاین، تدارکات و تجهیزات پزشکی، داروها، بیمه و صنایع مرتبط با سلامت
 
در طول مدت‌زمان شیوع ویروس کوید-۱۹، بسترهای پزشکی آنلاین مانند AliHealth و Tencent HealthCare خدمات تشخیصی آنلاین را برای شهروندان ارائه داده‌اند. این امر به غربالگری بیماران مشکوک به کرونا و جداسازی آن‌ها از بیماران مبتلا به سرماخوردگی، کاهش کمبود منابع پزشکی آفلاین و کاهش خطرات ناشی از عفونت متقابل ناشی از تماس انسان کمک کرد. همچنین شهروندان بیشتری از درمان‌های پزشکی به‌صورت آنلاین بهره­ مند شدند.
 
شیوع این بیماری همچنین موجب رشد پزشکی از راه دور (Telemedicine) در چین شد. بیمارستان‌ها به‌طور فزاینده‌ای مایل هستند که خدمات پزشکی خود را به‌صورت از راه دور به بیماران ارائه کنند. انتظار می‌رود طی دو تا سه سال آینده، خدمات از راه دور پزشکی گسترده‌تر شود.
 
علاوه بر این آگاهی مردم از زندگی و سلامتی افزایش‌یافته است. این امر موجب توسعه تدارکات پزشکی، تجهیزات پزشکی و صنایع دارویی در چین می‌شود و تقاضای داخلی محصولات مراقبت‌های بهداشتی و بیمه‌های زندگی و پزشکی را تحریک می‌کند.
 
تجارت الکترونیک
 
در زمان اپیدمی سارس در سال ۲۰۰۳، وب­سایت خرید اینترنتی چینی Taobao فرصت بسیار خوبی برای رشد و بزرگ شدن برخوردار شد و هنگامی‌که ویروس سارس تعصب مردم علیه خرید آنلاین را در هم شکست خود را به بزرگ‌ترین پلتفرم خرید آنلاین در چین تبدیل کرد. در حال حاضر نیز با شیوع ویروس کوید-۱۹، فضای رشد برای پلتفرم‌های خرید آنلاین فراهم‌شده است.
 
در حال حاضر برای جلوگیری از آلوده شدن به ویروس کوید-۱۹، مصرف‌کنندگانی که عادت خرید آنلاین در آن‌ها شکل‌گرفته است به‌احتمال‌زیاد به‌جای مراجعه به یک سوپرمارکت آفلاین و یا به‌جای سفارش غذا به روش حضوری اقدام به سفارش آنلاین مواد غذایی و لوازم موردنیاز روزانه خود می‌ کنند. تجارت الکترونیکی مواد غذایی تازه در چین شاهد رشد انفجاری است.
 
تقاضای مصرف‌کنندگان برای محصولاتی مانند شستشو دهنده خودکار تلفن همراه، محصولات با کیفیت بالای مواد غذایی و بهداشتی وارداتی، لامپ ضدعفونی‌کننده ماوراء‌بنفش، ربات تمیزکننده و کابینت ضدعفونی نیز به‌طور چشمگیری افزایش‌یافته و خواهد یافت.
 
سرگرمی‌های آنلاین
 
«اقتصاد خانگی- فعالیت‌های اقتصادی در خانه» (Home Economy) که به‌طور غیرمستقیم ناشی از شیوع ویروس کرونا بود، نه‌تنها خرید آنلاین را تقویت کرد بلکه باعث افزایش بازی‌های آنلاین و پخش زنده شد. این را می‌توان از مقایسه گردش مالی بازی Tencent به نام «افتخار پادشاه -Honor of King» مشاهده کرد.
 
در سال ۲۰۲۰، گردش مالی این بازی در شب سال نو چین حدود ۲ میلیارد یوان (۲۹۰ میلیون دلار آمریکا) بود، درحالی‌که در سال ۲۰۱۹ این رقم ۳/۱ میلیارد یوان (۱۸۶ میلیون دلار) بود.
 
آموزش آنلاین
 
از آنجاکه مدارس و دانشگاه‌ها بعد از پشت سر گذاشتن شیوع ویروس کرونا مجدداً فعالیت‌های فیزیکی خود را آغاز می کنند، آن‌ها در طول مدت‌زمان شیوع ویروس کوید-۱۹ با معرفی برنامه‌های تدریس آنلاین و ساعتی برای دانش آموزان و دانشجویان به دنبال آن هستند که برنامه‌های آموزشی به تعویق نیفتد.
 
دینگ‌تاک (DingTalk)، نرم‌افزاری اداری است که توسط گروه علی‌بابا ساخته‌شده است، این نرم‌افزار توسط مدارس، دانشگاه‌ها، دانش آموزان و دانشجویان در این دوره ویژه بسیار مورد استفاده قرارگرفته و ۱/۱ میلیارد بار نصب‌شده است.
 
گروه فنی آموزش تن‌سنت (Tencent) نیز این فرصت را به دست آورد تا با راه‌اندازی و توسعه سریع پورت زنده آموزش آنلاین در بستر پخش زنده اینترنتی خود به‌موقع از تقاضای آنلاین مدارس استان ووهان پشتیبانی کند.
 
داده‌ها از ۱۰ فوریه ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که پورت پخش زنده تن‌سنت حدود ۸۱ درصد از کاربران این پلتفرم (آموزش آنلاین) را در اختیار دارد؛ به‌عبارت‌دیگر، ۷۳۰ هزار از ۹۰۰ هزار دانش‌آموز مقطع ابتدایی و راهنمایی در ووهان تصمیم گرفتند که از طریق درگاه پخش مستقیم تن‌سنت به‌صورت آنلاین مورد آموزش قرار بگیرند.
 
صنایع مرتبط با کار و ارتباط از راه دور
 
از ۱۰ فوریه ۲۰۲۰، عملیات تجاری در همه استان‌های چین به‌جز هیوبی از سر گرفته‌شده است و بسیاری از شرکت‌ها تصمیم به ارتباط از راه دور با کارمندان خود را دارند. بااین‌حال، ابزارهای مخابراتی فعلی در بازار چین ظرفیت کافی برای پشتیبانی (به‌صورت هم‌زمان) از جریان گسترده داده‌های آنلاین کل جامعه را ندارد.
 
این کار باعث افزایش رشد صنایع مرتبط با ارتباط از راه دور، ازجمله ابزارهای اداری از راه دور، مانند خدمات ابری، صدا روی پروتکل اینترنت (VoIP)، کنفرانس ویدیویی وب، پلتفرم همکاری چندنفره و خدمات دیجیتال و همچنین خدمات از راه دور کارکنان IT خواهد شد.
 
برداشت آزاد از تجربه کشور چین
 
باید این مسئله را دانست که برای همه صنایع شیوع ویروس کوید-۱۹ هم یک «بحران» تلقی می ­شود و هم «یک فرصت». فشارهای کوتاه‌مدت بر برخی صنایع فرصت‌هایی را برای تنظیم ساختار کل صنعت برای تأمین نیازهای جدید ایجاد می‌کند.
 
«زمستان» به برخی مشاغل ضربه می‌زند، اما کسانی که زنده مانده‌اند می‌توانند «با آمدن بهار» سهم بیشتری از بازار را کسب کنند.
 
تحت این بیماری همه‌گیر، شرکت‌های سرمایه‌گذاری خارجی می‌توانند از فناوری‌های پیشرفته خود، سیستم خدمات آنلاین از راه دور بالغ و نقاط قوت دیگر استفاده کنند تا در مورد مدل‌های جدید خدمات در آینده فکر شود و چنانچه با چالشی مشابه با شیوع ویروس کوید-۱۹ در آینده مواجه شدند آن را به فرصتی برای خود تبدیل کنند.

مرز باریک بین برد و باخت؛ کرونا با تجارت آنلاین کشور چه کرد؟

 
 
شیوع ویروس کرونا در کشور آرام آرام و به شکل رسمی فقط چند روز قبل از انتخابات مجلس اعلام شد. پیش از این اخبار شیوع کرونا در کشورهایی نظیر چین به گوشمان رسیده بود ولی هنوز مستقیما با آن درگیر نشده بودیم و از عمق فاجعه با خبر نبودیم. کرونا به همان سرعتی که پیش‌بینی می‌شد، در کشور شیوع پیدا کرد و حالا کسب‌وکارها را به شدت درگیر خود کرده به طوری که در کمتر از یک ماه و پیش از آغاز سال نو، تقریبا ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر از کارمندانی که در شرکت‌های معروف حوزه فناوری کار می‌کردند که به «اکوسیستم استارتاپی» معروف هستند، شغل خود را از دست دادند. مسئله اینجاست که این جریان احتمالا تبدیل به یک سریال دنباله‌دار، و نه‌چندان دیدنی تبدیل خواهد شد.
 
موج اول از همان روزهای نخست، از «علی بابا» به عنوان بازیگر اصلی حوزه گردشگری در فضای آنلاین و با تعدیل نیروی ۱۸۰ نفر از پرسنل آغاز شد. سپس تنها در فاصله چند روز، به ترتیب نوبت به مجموعه‌های دیگری چون الی‌گشت، اسنپ‌تریپ، اسنپ‌فود و توقف فعالیت چیلیوری رسید. با یک حساب سرانگشتی تقریبا نزدیک به ۷۰۰ نفر در آستانه سال نو و کمتر از یک ماه شیوع کرونا، بیکار شده‌اند. واقعیت این است که چنین حجمی از بیکاری را در کمتر از یک ماه، نمی‌توان توجیه کرد. بعضی شرکت‌ها تاکید دارند که تعدیل‌هایشان مربوط به بخش مرکز تماس، پشتیبانی و در واقع، افراد غیرمتخصص است که البته همین هم عذر بدتر از گناه است. بیایید با خودمان صادق باشیم: این یک شکست مطلق برای چیزی است که اسم خودش را گذاشته «اکوسیستم استارتاپی»؛ چراکه حالا اعتمادی را از دست می‌دهد که بعداُ، در ساحل آرامش، به سادگی قابل پس گرفتن نیست.
 
این از دست دادن حجم عظیمی از کارکنانی است که وارد اکوسیستم شده‌اند و حتی اگر بخواهیم بپذیریم که بیشتر این موارد حول بخش‌های کمتر مرتبطی با وجوه فناوری همچون چون کال‌سنتر و یا افراد تازه‌کار بخش‌ها بوده، باید اذعان کنیم که این شکست برای اکوسیستم فناورانه کشور سنگین تمام شده است و اعتماد از دست رفته‌ای را به وجود خواهد آورد.
 
شیوع کرونا در ایران همانند شیوع آن در چین، در آستانه سال نو صورت گرفت و این موضوع جدا از ضررهایی که به بازار شب عید فروشگاه‌های فیزیکی زده، برای فروشگاه‌های اینترنتی چندان بد تمام نشده است. در واقع باید گفت اکوسیستم فناورانه کشور در هر شرایطی از جمله شرایط وخیم امروز برندگان و بازندگان خود را دارد؛ برندگانی که البته نمی‌توان لزوما به آنها گفت برنده، ولی اوضاع آنها لااقل تا حدی بهتر از بقیه است.
 
به چه کسانی می‌توان گفت برنده؟
فروشگاه‌های اینترنتی در این روزها با رشد فروش نسبی مواجه شده‌اند به طوری که برخی از آنها از انبوه حجم سفارشات امکان پردازش تمامی سفارش‌ها را ندارند , و حتی شرکتی مثل دیجی‌کالا مجبور به استخدام گسترده‌ای برای پاسخگویی به نیازهای مردم شد. شرکت ملی پست که وظیفه ارسال بسیاری از این سفارشات را برعهده دارد با رشد ۴۵ درصدی ارسال کالا روبرو شده است. این را عضو هیات مدیره پست به دیجیاتو می‌گوید. از سوی دیگر پیک‌های موتوری که سفارش‌های داخل شهری را به مردم می‌رسانند نیز طبق آمار بیش از همیشه سرشان شلوغ است.
 
همچنین کسب‌وکارهایی چون VODها که حالا بیشتر از همیشه مخاطب پیدا کرده‌اند و البته اپراتورهای اینترنت که علی رغم ۱۰۰ گیگ هدیه‌ای که به مردم داده‌اند، با رشد مصرف اینترنت مردم فروش بیشتری پیدا کرده‌اند. این برندگان هم اما کماکان درگیر موضوع کرونا هستند و تمامی نیروهای آن‌ها با این شیوع دست و پنجه نرم می‌کنند. در واقع نباید فراموش کنیم که علی رغم بازار خوب داشتن در این شرایط بد، زندگی خوبی در کنار این کسب‌وکارها و نیروهای آنها وجود ندارد.
 
و آنها که باختند
از آنسو اما کسب‌وکارهای با محوریت گردشگری، اولین و بیشترین قربانیان شیوع کرونا در کشور به حساب می‌آیند چرا که عملا تمام فروش شب عید خود را به مشتریان پس دادند. پس دادن رقم‌های چند ده میلیارد تومانی از سوی مجموعه‌هایی چون علی بابا و فلایتیو نشان می‌دهد که این کسب‌وکارها با چه حجم از زیان روبرو شده‌اند.
 
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که کسب‌وکارهای کوچک حوزه گردشگری احتمال تعطیلی و یا به بیانی تلخ‌تر، احتمال مرگ‌شان وجود دارد. حوزه گردشگری اولین و بزرگترین حوزه‌ای است که توسط کرونا زیر سایه مشکلات قرار گرفته است اما تنها حوزه ضربه دیده نیست. کسب‌وکارهای خدمات محور نیز با کاهش فروش بسیاری مواجه شده‌اند و استارتاپ‌هایی که در این زمینه‌ها فعالیت می‌کردند عملا مشتریان خود را از دست داده‌اند. امروزه کمتر کسی حاضر است که خدمات و کارهای خود و منزلش را به دست دیگری بسپرد و ترجیح می‌دهد تمامی کارها را در چارچوب خانه خود و قرنطینه خانگی‌اش انجام دهد.
 
جدا از تمام صحبت‌های فوق نباید فراموش کنیم که همزمانی شیوع کرونا در کشور با ایام پیشواز سال نو، مسائلی چون پرداخت حقوق به موقع کارکنان و دادن عیدی به کارمندان در این شرایط، برای تمامی کارفرماها پیش آمد و فشار اقتصادی را در این شرایط بدتر از همیشه کرد. همچنین تیم‌های سرمایه‌گذاری را نباید فراموش کرد که در این شرایط، اکثر آنها قراردادها را کنار گذاشته‌اند و قرار است بعدا به آنها فکر کنند؛ هرچند عده‌ای نیز با دیدی بلندپروازانه و آینده‌نگرانه همچنان به سرمایه‌گذاری مشغول هستند.
 
من در خانه می‌مانم
امروزه رتق و فتق اموری چون آشپزی (شکست کسب‌وکارهای حوزه سفارش آنلاین غذا) شستشو (شکست کسب‌وکارهای حوزه شستشوی منازل و البسه و...) تعمیرات لوازم منزل (شکست کسب‌وکارهای خدمات) رفت آمد محدود به بیرون از خانه (شکست تاکسی‌های آنلاین) و حتی تفریحات (شکست کسب‌وکارهای فروش بلیت و تخفیف گروهی و...) به صورت خانگی در آمده و مردم به خانه و دستان تمیز و ضدعفونی شده خود بیشتر اطمینان دارند. تغییر سبک زندگی مردم پیش‌بینی‌ها و گزارش‌ها را به جایی رسانده که بسیاری از کارشناسان بر این باورند اگر این رویه طولانی‌مدت باشد ممکن است مواردی مانند فیلم دیدن مردم در سینماها کاهش بسیاری در آينده پیدا کند و مردم ترجیح دهند که در خانه فیلم‌ها را از سرویس‌های استریم دنبال کنند و آینده صنعت سینما هم به مخاطره بیفتد.
 
مقصود از آوردن این صحبت‌ها اینست که تغییر رفتار زندگی مردم می‌تواند در هر کسب‌وکاری، چه آنلاین و چه فیزیکی تاثیر گذار باشد و با ادامه دار شدن این شرایط، بعید نیست که این تغییرات محسوس‌تر در زندگی شهروندان پیاده‌سازی شوند؛ خرید‌های مجازی آنلاین بیشتر (به نفع فروشگاه‌های اینترنتی) و انجام خدماتی در منزل و به دستان خودشان به جای سپردن آن به دیگر مجموعه‌ها (شکست برخی مجموعه‌های آنلاین و فیزیکی).
 
شاید وقتی دیگر
تمامی این موارد باعث می‌شود که بدانیم حتی اگر همین امروز کرونا به طرز معجزه‌آسایی در جهان ریشه‌کن شود، مشکلات این کسب‌وکارهای آنلاین تمام نخواهد شد و تا زمانی که سبک زندگی مردم به قبل برگردد، ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد. حتی شاید بتوان گفت که اگر این سبک زندگی طول بکشد، بسیاری از مردم راه و روش خود را عوض کرده و ترجیح بدهند که جور دیگری زندگی را پیش بگیرند. این موضوع اما بحث روانشناسانه دیگری می‌طلبد که جایش در این گزارش نیست.
 
در نهایت باید گفت که تعدیل نیروها و یا حتی تعطیلی برخی استارتاپ‌ها در روزهای شیوع کرونا، تنها راه‌حل برای عده‌ای به شمار می‌رود و حجم مشکلات را فراتر از ظرفیت استارتاپ خود می‌بینند. کرونا موضوعی است که در هیچ کتاب و جزوه‌ای، پیش‌بینی آن برای مدیران کسب و کار نشده بود و مواجهه با آن و یاد گرفتن برآمدن از پس مشکلات آن، مدت زمانی را می‌طلبد و تا این بازه زمانی طی شود، شکست‌های دیگری نیز رخ خواهد داد.
 
همانطور که کوبی برایانت فقید گفته بود، برنده بودن تقریبا هیچ مرز خاکستری ندارد ولی شرایط فعلی جزو همان شرایط معدود و کمیاب برندگی در هاله خاکستری است. به هر حال به قول «اسپنسر جانسون» نویسنده آمریکایی هر «شرایطی یک برنده دارد» و حتی در این شرایط سیاه، برندگانی حضور دارند؛ ولو اینکه خاکستری باشند.

اعلام آمادگی ۸۰فروشگاه اینترنتی برای مشارکت در جشنواره فروش بهاره

 
 
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: راهبرد کشور در شرایطی که نمی‌تواند حضوری خدمت بدهد، باید به سمت خدمات غیر حضوری سوق پیدا کند.
 
 به نقل از برنامه تلویزیونی پایش، علی رهبری با اشاره به کرونا باعث آسیب به کسب و کارهای کشور شده است، گفت: راهبرد کشور در شرایطی که نمی‌تواند حضوری خدمت بدهد، باید به سمت خدمات غیر حضوری سوق پیدا کند، در حال تلاش هستیم خدماتی که از سوی حاکمیت ارائه می‌شود، به صورت الکترونیکی انجام شود.
 
وی بیان کرد: جشنواره مجازی بهاره بدین صورت است که کسب و کارها خدمات خود را به صورت اینترنتی و غیر حضوری انجام دهند، این کار البته نیاز به مقدماتی دارد که در حال فراهم آوری است.
 
مدرس گفت: در نگاه کلان باید زیرساخت‌های برگزاری این جشنواره‌ها در میان مدت ایجاد شود، تا آینده نیز بتوان از آنها استفاده نمود.
 
این مسئول وزارت صنعت با بیان اینکه هدف جشنواره اینترنتی بهاره ارائه خدمات آسان به مردم است، افزود: اینترنت این جشنواره رایگان است و در طول آن روزانه قرعه کشی انجام می‌شود و هر روز به ۴ نفر ۵ میلیون تومان هدیه داده می‌شود.
 
وی ادامه داد: تا این لحظه ۸۰ فروشگاه اینترنتی اعلام آمادگی برای حضور در این جشنواره داشته اند، فروشگاه‌ها نیز خدمات مختلفی به مردم ارائه می‌دهند و از جمعه این جشنواره آغاز به کار کرده است.
 
رهبری گفت: برنامه‌ای با اتاق اصناف در خصوص کسب و کارهایی که فروش اینترنتی ندارند، طراحی شده، بدین صورت که فروشگاه‌های اینترنتی عضو جشنواره به این واحدهای صنفی غرفه‌هایی رایگان را اختصاص می‌دهند تا این واحدهای صنفی بتوانند به راحتی از فروش اینترنتی استفاده کنند.
 
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صنعت، معدن و تجارت، توضیح داد: به واحدهای صنفی که دانش لازم برای کار با اینترنت نداشته اند نیز آموزش‌های لازم داده شده است.
 
رهبری ادامه داد: حضور در بازار تجارت الکترونیک، امکان رقابت و بازاریابی را نیز برای فروشنگان فراهم می‌کند، بسترهای فروشگاه‌های اینترنتی، یک سری هشتگ برای فروشندگان تولید کرده اند که اگر فروشندگان کالاهای خود را با این هشتگ به فروش رسانند، در یک بخش ویژه در سایت برای آنها تبلیغ می‌کنند.
 
وی بیان کرد: در حال حاضر فرصت ایجاد فروشگاه‌های اینترنتی جدید نیست، و ما فعلاً در حال ساماندهی کردن فروشگاه‌های اینترنتی فعلی و استفاده از ظرفیت آنها هستیم، برای بعد از سال روی اینکه خدماتی را به فروشگاه‌های جدید الاحداث بدهیم، برنامه‌هایی خواهیم داشت.
 
این مقام مسئول گفت: در چندین سال اخیر برای تجارت الکترونیک کشور زحمات زیادی کشیده است و در برخی شاخص‌ها ما از نظر جهانی رتبه خوبی داریم، در سال گذشته ۲۰۸ هزار میلیارد تومان میزان تجارت الکترونیک کشور بوده و یک میلیارد و ۳۰۰ هزار تعداد معامله الکترونیک کشور بوده است.
 
وی افزود: البته وقتی کسب و کارهای ما به صورت حضوری فروش بیشتری دارند، طبیعی است برای ورود به بازار اینترنتی کند عمل کنند.
 
رهبری با بیان اینکه نیاز به مشوق‌هایی برای حضور کسب و کارها در فضای الکترونیکی است، گفت: به عنوان مثال می‌توان از اهرم مالیات بر ارزش افوده برای این موضوع استفاده کرد و کسب و کارهایی که فروش اینترنتی دارند مالیات ارزش افزوده کمتری بپردازند.
 
وی ادامه داد: در حال حاضر اغلب راهکارها برای مقابله با کرونا از جنس تعویق و تخفیف است اما فرصت تجارت الکترونیک می‌تواند تهدید را به فرصت تبدیل کند و باید قبل از وقوع حادثه به فکر آن بود.
 
مسئول تجارت الکترونیک کشور در پایان افزود: در جشنواره اینترنتی بهاره قرار بر این است هر استان واحدهای صنفی خود را در فروشگاه‌های مختص همان استان سازماندهی کنند، اگر هماهنگی بین اصناف صورت پذیرد افرادی که کالاهای کشاورزی نیز به فروش می‌رسانند می‌توانند از این بستر استفاده کنند.

۲ هزار کسب‌وکار آنلاین مشکوک به تخلف شناسایی شدند

دو هزار کسب‌وکار مشکوک به تخلف از میان ۵۰ هزار کسب‌وکار آنلاین رصد شده توسط پایشگر هوشمند از تیرماه گذشته تا ابتدای اسفند ماه شناسایی شده‌ و اقدامات لازم برای رفع فعالیت‌های غیر قانونی آنها صورت گرفته است.
 
مدیر سامانه پایشگر هوشمند مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، سارا جامی، با اعلام این خبر در گفت‌وگو با پیوست گفت: «این پایشگر طی یک دوره زمانی تقریبا ۹ ماهه با سناریوهایی که برایش تعریف شده بود با دقت ۸۰ درصد، به بررسی کسب وکارهای آنلاین پرداخت؛ در این بررسی‌ها ۲ هزار کسب‌وکاری که فعالیت آنها به دلیل ارائه کالا و خدمات ممنوعه، جعل لگوی نماد اعتماد الکترونیکی یا درگاه‌های پرداخت بدون مجوز فعالیت مشکوک بود شناسایی شدند و تذکرهای لازم به آنها داده شد.»
 
طبق بررسی‌های صورت گرفته از سوی پایشگر هوشمند، در فاز اول پایش حدود ۳۰ هزار کسب‌وکار فاقد نماد اعتماد الکترونیکی معتبر توسط خزشگرهای هوشمند مورد بررسی قرار گرفتند که از میان این تعداد کسب‌وکار بررسی شده حدود ۲۰۰  کسب‌وکار لوگوی نماد را جعل کرده بودند. با تمامی این کسب‌وکارها تماس گرفته شد و حدود ۸۵ درصد این متخلفان اعلام کردند که اقدامشان به دلیل ناآگاهی از ابعاد این موضوع بوده است و سعی در رفع اثر آن کردند و فقط ۱۵ درصد کسب‌وکارهای آنلاین اقدامی در این زمینه انجام ندادند. همچنین از میان ۲۰۰ کسب‌وکار تقریبا ۳۰ کسب‌وکار در زمینه جعل لوگوی نماد اعتماد متخلف شناخته و به مراجع قانونی معرفی شدند.
 
کسب‌وکارهای مشکوک به تخلف، توسط دستگاه‌ های عضو کمیته نظارت بر کسب‏‌وکارهای اینترنتی مورد بررسی قرار گرفته و سپس اخطارهای نظارتی لازم برای آنها ارسال می‌شود. در یک دوره زمانی مشخص این کسب‌وکارها مجدد مورد بررسی قرار می‌گیرند و در نهایت، در صورت رفع نشدن مشکل، تعدادی از کسب‌وکارها به‌عنوان متخلف قطعی شناخته می‌شوند.
 
اولین گزارش در مورد پایش کسب وکارهای آنلاین شهریور ماه ۹۸ از سوی رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی ارائه شد. در آن گزارش اعلام شد که در فاز اول بررسی‌های پایشگر حدود ۳ هزار و ۵۰۰ وب‌سایت دارای نماد اعتماد مورد بررسی قرار گرفته بودند. در آن جلسه که با حضور سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور برگزار شد قرار بود تا «سامانه پایشگر هوشمند برای نظارت سیستمی روی کسب‌وارهای اینترنتی» به راه‌حلی برای نظارت بهتر و کاهش وقوع جرم در فضای مجازی تبدیل شود. رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، علی رهبری، نیز چندی پیش در مورد نحوه برخورد با سایت‌هایی که نماد اعتماد را جعل می‌کنند گفته بود: «در مرحله اول کسب‌وکارها اخطار دریافت می‌کنند و در صورتی که به این اخطار توجه نکنند، از طریق دستگاه‌های نظارتی و قضایی با آنها برخورد خواهد شد.»
 
جامی با اشاره به اینکه پرونده این کسب‌و‌کارها به دلیل اینکه جعل نشان دولتی کرده بودند به کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه ارسال شده است گفت: «این کارگروه پس از طی روال قانونی مجازات‌های مربوطه از جمله فیلتر کردن را در مورد آنها لحاظ خواهد کرد.»
 
او اعلام کرد: «به زودی در گزارشی جداگانه وضعیت کسب و کارهای آنلاینی که اقدام به عرضه کالاهای ممنوعه کرده‌اند نیز تشریح می‌شود. در آن گزارش تعداد کسب و کارهای آنلاینی که اقدام به عرضه کالاهای ممنوعه کرده‌اند و اینکه چه تعدادی از آنها این تخلف را پس از تذکرات مرکز مرتفع کرده مشخص می‌شود.»
 
مدیر سامانه پایشگر هوشمند در پاسخ به این سوال که آیا فعالیت این سامانه ادامه خواهد یافت گفت: «این سامانه بر اساس سناریوهایی که ما برایش تعیین خواهیم کرد به فعالیت خود ادامه می‌دهد.»

رشد تجارت الکترونیک چین در بحران کرونا

 موج تعطیلی فروشگاه‌ها، مغازه‌ها، رستوران‌ها، هتل‌های چین و... در نتیجه شیوع کرونا، چرخه فروش و درآمدزایی این بخش‌ها را با رکود بسیاری مواجه کرده است اما به‌نظر می‌رسد در این میان با تغییرعادات خرید مردم چین، ضرر و زیان اقتصادی این بخش کمتر از حد انتظار شود چراکه دنیای آنلاین و تجارت الکترونیک(e-commerce)، بار این بحران را به دوش خواهد کشید.
مهاجرت چینی‌ها به فضای آنلاین
قبل‌تر پیش‌بینی شده بود نرخ رشد تجارت الکترونیک جهان در سال 2020 به 16درصد برسد و رقم آن از 4.2 تریلیون دلار نیز بالاتر برود اما در شرایط کنونی بعید به‌نظر می‌رسد این پیش‌بینی محقق شود.   35درصد از کل بازار فروش چین به‌صورت آنلاین است و این کشور یکی از بزرگ‌ترین بازارهای تجارت الکترونیک دنیا را در اختیار دارد.هرچند حالا تحلیلگران مؤسسه eMarketer پیش‌بینی می‌کنند با شیوع کرونا میزان درآمد حاصل از تجارت الکترونیک چین کمتر از رقم 2.328 تریلیون دلار پیش‌بینی شده در ماه دسامبر خواهد بود با این حال معتقدند که این موضوع می‌تواند بخش زیادی از ضرر چین را در بحران کرونا جبران کند. چینی‌ها به‌طور متوسط روزانه 5ساعت از گوشی و تبلت خود استفاده می‌کنند درحالی که متوسط جهانی آن 3ساعت است. اما به‌نظر می‌رسد بحران کرونا که چینی‌ها را خانه نشین کرده، میزان حضورشان در اینترنت و فضای مجازی را نیز افزایش داده است. محققان شرکت تحلیلی Quest Mobile در گزارشی به افزایش میانگین این مدت زمان اشاره کرده و آن را روزانه 7.3 ساعت عنوان کرده‌اند. همین موضوع به رشد تجارت الکترونیک در این کشور در بحران کرونا کمک کرده است.
کرونا ویروس مسری است و امنیت مردم زمانی تضمین می‌شود که ارتباط بین انسان‌ها به حداقل ممکن برسد اما خرید مایحتاج روزانه درشهرهای قرنطینه شده چین امری اجتناب‌ناپذیر است. با توجه به اهمیت موضوع، خرید آنلاین یا همان تجارت الکترونیک مورد توجه قرار گرفته است. درواقع مهاجرت مشتریان به فضای آنلاین برای برطرف کردن نیازهای روزمره و سلامت، به این بخش از اقتصاد چین کمک کرده است. در این میان شبکه‌های اجتماعی ازجمله وی چت، تیک تاک و Sina Weibo نقش زیادی در تجارت الکترونیک ایفا می‌کنند و شاهد هستیم که مردم برای خرید نیازمندی‌های روزمره یا سلامت، تراکنش‌های مالی، خرید بلیت و... از این شبکه‌های اجتماعی بالاترین استفاده را دارند.علاوه بر شبکه‌های اجتماعی غول‌های دنیای تجارت الکترونیک چین نیز بسیار موفق بوده‌اند.
تجارت الکترونیک و کشاورزان
هرچند بحران کرونا اقتصاد چین را نشانه رفته و بسیاری از شرکت‌ها، فروشگاه‌ها و... با مشکلات جدی مواجه شده‌اند اما درعمل فرصتی مناسب برای تجارت الکترونیک این کشور ایجاد شده است چرا که مردم خانه نشین شده‌اند و ترجیح می‌دهند خرید خود را به‌صورت آنلاین انجام دهند. یکی ازغول‌های تجارت الکترونیک چین که در این شرایط فعالیت زیادی دارد، شرکت JD.com است. این شرکت که بخشی از آن در مالکیت شرکت Tencent قرار دارد در شرایط فعلی کمک کرد تا عادات خرید مردم تغییر کند و سلامت آنها کمتر به‌خطر بیفتد به‌گونه‌ای که فروش مواد غذایی روی پلتفرم JD.com رشدی 215درصدی داشته و میزان فروش این اقلام در مدت 10 روز به 15هزار تن رسیده است.
در بحران کرونا خرید آنلاین انواع سبزی تازه در چین از طریق این شرکت، 5برابر شده است. JD.com همچنین در شرایط کنونی بیشتر با برندهایی کار می‌کند که محصولات مورد نیاز مردم ازجمله ماسک را تولید می‌کنند. آمار نشان می‌دهد در یک دوره 4 روزه از 19 تا 22 ژانویه بیش از 126میلیون ماسک، 310هزار بطری مایع ضدعفونی و یک میلیون بطری صابون مایع ازطریق JD.com به‌صورت آنلاین در چین به فروش رسیده است. به‌طور کلی میزان فروش آنلاین محصولات ضدعفونی در چین نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد 643 درصدی داشته است و همچنین فروش محصولات زمینه ساز افزایش ایمنی بدن، برندهای تولیدکننده این محصولات را در بازار آنلاین به برنده‌های بحران کرونا تبدیل کرده است.
شرکت JD.com تلاش‌های دیگری نیز برای تسهیل خرید آنلاین انجام داده است. بسته شدن راه‌ها و محدودیت‌های حمل‌ونقل به‌دلیل قرنطینه شدن بخش‌هایی از چین، خبر بدی برای کشاورزان این کشور بود چرا که محصولات شان روی دست شان می‌ماند و از سوی دیگر به‌دلیل عرضه نشدن، سبزیجات و میوه‌های تازه، مردم نمی‌توانند محصولات مورد نیازشان را خریداری کنند. به‌همین دلیل هم شرکت JD.com در چین با ایجاد «کانال سبز» تلاش کرد تا شرایط را به‌گونه‌ای فراهم کند که محصولات تازه کشاورزان روی پلتفرم این شرکت به فروش برسد و مردم بتوانند نیازهایشان را به‌صورت آنلاین از بخش JD Fresh این شرکت برآورده کنند. شرکت JD.com همچنین در پکن و شانگهای ماشین‌های فروش خودکار را راه‌اندازی کرده است تا مردم بتوانند بدون دخالت فرد دیگری، میوه و سبزی های مورد نیازشان را خریداری کنند.
این نخستین بار نیست که میزان فروش و اقتصاد چین تحت تأثیر یک بحران ویروسی قرار گرفته چراکه در سال 2003 نیز شیوع ویروس «سارس» مشکلاتی ایجاد کرد. JD.com در سال 1998 به‌صورت خرده فروشی در پکن آغاز به کار کرد ولی به‌دنبال بحران سارس و شیوع آن، در سال 2004 یعنی یک سال پس از شیوع سارس به سمت تجارت آنلاین رفت و خوش درخشید. درحال حاضر این شرکت بزرگترین پلتفرم تجارت الکترونیک چین از نظر درآمد محسوب می‌شود و بیش از 330میلیون مشتری دارد. علی بابا، غول دنیای تجارت الکترونیک چین نیز به فکر حل مشکل کشاورزان افتاده و در 6 فوریه پلتفرم و کانال تلویزیونی پخش مستقیم رایگان خود با عنوان Rural Support Program را برای کشاورزان راه‌اندازی کرد. این کانال کشاورزان را به 41میلیون فالوئر به‌صورت مستقیم متصل می‌کند. علی بابا  در این خصوص گفت در نتیجه ایجاد این کانال پخش زنده، 15میلیون کیلوگرم محصول در سه روز نخست به‌صورت آنلاین به فروش رسیده است.
مقابله پیک‌های روباتیک با ویروس کرونا
شرکت های چینی فعال در حوزه تجارت الکترونیک برای عبور از بحران کرونا از روبات‌ها نیز کمک گرفته‌اند. این غول‌های دنیای تجارت چین تعداد روبات‌ها را برای رساندن سفارش‌های آنلاین به مردم در میانه بحران کرونا دو برابر کرده‌اند تا احتمال انتقال ویروس ازطریق تماس مشتری با پیک به کمترین حد ممکن برسد.
شرکت JD.com دراین زمینه نیز فعال است و ملزومات پزشکی مورد نیاز بیمارستان Ninth ووهان چین و همچنین سبزیجات تازه مورد نیاز مردم در این منطقه را ازطریق خودروهای خودران و روباتیک، ارسال می‌کند. این شرکت روزانه 10تا 20سفارش برای این بیمارستان دارد که تا 70درصد آنها ازطریق خودروهای خودران ارسال شده و تنها در مواردی که سفارش بسیار بزرگ‌تر از محفظه خودرو باشد یا تعداد سفارش‌ها بالا باشد، یک پیک محصولات را ارسال می‌کند.
شرکت Meituan Dianping نیز یکی دیگر از غول‌های تجارت الکترونیک است که ماه گذشته اپلیکیشن Meituan را برای ارسال محموله با کمک روبات‌ها  در چین راه‌اندازی کرد. این شرکت در بحران کرونا از خودروهای روباتیک و خودران خود به منظور ارسال سبزیجات برای مشتریان در بخشی از پکن استفاده کرده و می‌خواهد مشابه این حمل‌ونقل روباتیک را در سایر نقاط پایتخت چین نیز راه‌اندازی کند. البته این شرکت مراحل آزمایشی ارسال محموله توسط روبات‌ها و پهپادها را سال گذشته آغاز کرد ولی این نخستین بار است که این روبات‌ها را به‌طور عمومی مورد استفاده قرار داده است. این پروژه به‌منظور به حداقل رساندن ریسک بیماری در اثر تماس خریدار و فروشنده یا خریدار و پیک، در شرایط بحرانی امروز راه‌اندازی شد. روبات‌های خودران این شرکت می‌توانند تا 100کیلوگرم وسیله را حمل کنند و در مسیر خود در هر سفر 3تا 5 سفارش را تحویل دهند.هرچند جدا از Meituan، پیش از این نیز سرویس‌های پیک روباتیک در چین تا حدی وجود داشت اما اکنون این روبات‌ها بویژه در مناطق قرنطینه شده، بسیار پرتعداد هستند.Ele.me نیز که در مالکیت علی بابا قرار دارد یکی دیگر از فعالان این عرصه است که در بحران کرونا سیستم پیک‌های روباتیک خود را راه‌اندازی کرده است و غذا را برای اتاق‌های هتل‌ها در مناطق قرنطینه شده ارسال می‌کند.
 

۴ پیشنهاد کرونایی وزارت صمت به وزیر ارتباطات برای ترویج تجارت الکترونیک

وزارت صنعت طی درخواستی از وزیر ارتباطات برای ترویج زیر ساخت های تجارت الکترونیکی و ترغیب مردم به خریدهای اینترنتی، ٤ پیشنهاد را در این زمینه ارائه کرد.
 
 
وزارت صنعت این روزها به منظور مقابله با تأثیر شیوع ویروس کرونا بر قتصاد و کسب و کارها، با اقدامات مختلف به دنبال کاهش اثرات منفی این اتفاق است.
 
بر همین اساس، حسین مدرس خیابانی قائم مقام وزیر صنعت، در ١٣ اسفند ماه سال جاری،طی نامه ای خطاب به آذری جهرمی ، وزیر ارتباطات  در خصوص راه کارهایی برای حمایت  گروه های مختلف از جمله، تجار، شبکه لجستیکی و مصرف کنندگان مواردی را مطرح کرد که در این نامه برخی از اهداف حمایتی در نظر گرفته شده توسط وزارت صنعت به این شرح است:
 
* حمایت از کسب و کار به منظور کاهش فشار هزینه ای در شرایطی که کاهش فروش و درآمد وجود دارد.
 
*بهبود زیر ساخت های مرتبط با فروش و توزیع کالا و خدمات 
 
*کمک به مصرف کنندگان جهت تأمین پایدار مواد مصرفیبه صورت ایمن ( ایمن از نظر ریسک ویروس کرونا) 
 
همچنین در این نامه آمده است، که مطابق با این اهداف، یکی از برنامه های وزارت صنعت ترویج استفاده از زیرساخت های تجارت الکترونیک در جهت خرید و فروش کالا و خدمات است. در حال حاضر تا حد زیادی از زیر ساخت ها در حد مطلوبی در کشور ایجاد شده است ولی در شرایط پیش آمده، لزوم پیگیری هر چه بیشتر از این زیر ساخت و حمایت از کسب و کارهای فعال در این حوزه و ترغیب مصرف کنندگان جهت خرید اینترنتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. 
 
بر همین اساس مواردی جهت نیل به این اهداف و برنامه های فوق به شرح ذیل پیشنهاد شده است: 
 
١) بهبود و افزایش پهنای باند کشور به خصوص در مورد کسب و کارهای اینترنتی(مخصوصا در شهرهای بزرگ درگیر ویروس کرونا) 
 
٢) کمک به کاهش هزینه های مرتبط با ارائه خدمات اینترنتی در پیامک های ارسالی به عموم مردم
 
٣) ترویج استفاده از خرید اینترنتی در پیامک های ارسالی به عموم مردم
 
٤ا استفاده رایگان یا تخفیف ویژه از خدمات اینترنت مصرف کنندگان برای تعامل با کسب و کارهای اینترنتی
 
بر همین اساس، با توجه به اینکه پیشنهادان ذکر شده توسط وزیر صنعت مربوط به فعالیت های وزارت ارتباطات است، از وزیر ارتباطات درخواست کرده برای حمایت از عموم مردم و کسب و کارها، این موارد را جهت ارائه رهنمود و دستور هر گونه اقدام مقتضی ایفاد گردد. 
 
 

الکامپ بیست و ششم تیرماه ۹۹ برگزار می شود

 
سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور از برگزاری بیست و ششمین نمایشگاه الکترونیک، کامپیوتر وتجارت الکترونیک (الکامپ ۲۰۲۰) در تیرماه ۹۹ خبر داد.
 
 سازمان نظام صنفی رایانه ای در اطلاعیه ای اعلام کرد: پیش ثبت نام الکامپ ۲۰۲۰ از ابتدای اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ آغاز و تا سی و یکم اردیبهشت ادامه خواهد داشت.
 
بیست و ششمین نمایشگاه الکترونیک، کامپیوتر وتجارت الکترونیک (الکامپ ۲۰۲۰ ) در تاریخ ۲۴ تا ۲۷ تیرماه ۱۳۹۹ در محل نمایشگاه های بین المللی تهران برگزار می شود.
 
نمایشگاه الکامپ فرصتی برای ارائه دستاوردها در عرصه طراحی، ساخت، تولید و پشتیبانی محصولات، خدمات، محتوا و راهکارهای صنایع الکترونیکی، کامپیوتر، مخابرات و اقتصاد دیجیتال و بزرگترین رویداد فناوری کشور است.
 
این نمایشگاه آوردگاهی است که سالانه ذینفعان توسعه و تحول اقتصاد دیجیتال در بخش های خصوصی و دولتی با بررسی فرصت‌های بازار به جایگاه‌سازی محصولات و خدمات خود پرداخته و تلاش های یک سال خود را در معرض دید و داوری مشتریان و استفاده‌کنندگان قرار می‌دهند تا با تحریک تقاضای بازار به تعمیق و گسترش اقتصاد کشور یاری رسانند.
 
دستیابی به اقتصاد دانش‌بنیان و عمق‌بخشی به اقتصاد زیست‌بوم فناوری کشور، جز با مشارکت فعال تمامی ذینفعان اقتصاد و تحول دیجیتال در حوزه‌های مختلف و حضور مقتدرانه بازیگران بخش‌های مختلف اقتصادی، صنعتی و خدماتی کشور محقق شدنی نیست.
 
از این رو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور با انتخاب شعار راهبردی «آینده بهتر» امیدوار است تا با برگزاری هرچه باشکوه‌تر و حضور موثر تمامی فعالان این حوزه موجبات پیشرفت صنعت و سربلندی کشور فراهم آید.
 
جهت برنامه ریزی و جانمایی عادلانه فضای نمایشگاهی، پیش ثبت نام الکامپ ۲۰۲۰ از اول اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ آغاز می شود. در این پیش ثبت نام همچون ادوار گذشته تقدم در پیش ثبت نام، در جانمایی و اختصاص فضای غرفه موثر خواهد بود.
 
در الکامپ ۲۶، پیش ثبت نام برای تمامی شرکت کنندگان از بخش های خصوصی، دولتی و کسب و کارهای نوپا الزامی است و سازمان نظام صنفی رایانه ای به اصل ارائه فرصت های برابر متعهد خواهد بود.
 
دبیرخانه الکامپ با تدوین برنامه ای نوآورانه و بخش های جدید سعی کرده تا از تمام ظرفیت نمایشگاه برای ارتقای جایگاه حوزه فاوا و رونق کار فعالان این حوزه استفاده کند که جزییات آن در اطلاعیه های بعدی به اطلاع رسانده می شود.

چین چگونه از فناوری برای مقابله با کرونا استفاده می‌کند

 
چین دهه‌های طولانی روی بخش فناوری خود سرمایه‌گذاری کرده و حالا که با بحران گسترده بهداشت عمومی حاصل از شیوع ویروس کرونا مواجه شده، سعی می‌کند شرکت‌های فناوری خود را نیز به گروه‌های مبارزه با این ویروس ملحق کند.
 
شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، در اوایل ماه فوریه تاکید کرد «مبارزه با بیماری همه‌گیر بدون پشتیبانی علم و فناوری ممکن نیست». وزارت علوم و فناوری چین نیز در روز پنجشنبه – ۲۱ فوریه برابر با ۲ اسفند – از بخش فناوری تقاضای کمک کرد و گفت ربات‌ها، دستگاه‌های نظارت بر دمای بدن و دستگاه‌هایی که می‌توانند تماس‌های انسانی را کاهش دهند، باید بیشتر به کار گرفته شوند. غول‌های فناوری این کشور با استفاده از وسائل حمل و نقل بدون راننده، مواد مورد نیاز را به نیروی کار کادر درمانی می‌رسانند، با استفاده از دوربین‌های حرارتی پهپادها موقعیت‌های جغرافیایی ویروس را می‌یابند و از توان محاسباتی خود در ایجاد واکسن کمک می‌کنند.
 
مدیران چینی سعی می‌کنند از فناوری حوزه‌های مختلفی برای درمان و پیشگیری از کرونا استفاده کنند و همین امر نشان می‌دهد که این ویروس جزو اولویت‌های ملی است و نیاز به اقدام جمعی دارد. هنوز مشخص نیست که فناوری چقدر می‌تواند به کنترل ویروس که تا کنون بیش از ۹۰ هزار نفر را در سراسر جهان مبتلا کرده و موجب مرگ بیشتر از سه هزار نفر شده، کمک کند. به نظر دنی مو (Danny Mu)‌ تحلیلگر فناوری‌های نوظهور در فورستر (Forrester)، فناوری عامل غالب در مبارزه با این بیماری نیست؛ اما کاربردهای خود را دارد، مثل خدمات دیجیتالی ارسال غذا و پرداخت‌های همراه که به مردم کمک می‌کند با اپیدمی این بیماری، بهتر مقابله کنند.
 
تحقیقات درمانی و حذف تماس‌های انسانی
شرکت هلدینگ چینی تنسنت (Tencent) در اوایل ماه جاری (فوریه) بر قابلیت‌های خود از جمله ماشین‌هایی که می‌توانند محاسبات را خیلی سریع‌تر از رایانه‌های معمول انجام دهند تا انجام تحقیقات برای یافتن درمان، تاکید کرد. موسسه علوم زیستی پکن و دانشگاه چینهوا با شرکت تنسنت در این زمینه همکاری می‌کنند. علاوه بر این، دیدی (Didi) بزرگ‌ترین شرکت حمل و نقل و سفرهای اشتراکی چین با تیم‌های پزشکی و سازمان‌ها همکاری می‌کند تا نیروی کاری که نیاز به تحلیل داده‌ها، شبیه‌سازی‌های آنلاین یا حمایت لجستیک دارند، بتوانند از سرورها این شرکت به طور رایگان استفاده کنند. دیگر شرکت‌های فناوری چین نیز ربات‌های خود را به کار گرفته‌اند تا تماس‌های انسانی که ناقل بیماری است، حذف شود.
 
برای مثال غول تجارت الکترونیکی چینی به نام JD  با استفاده از ربات‌های خودران کالاها را به نیروهای درمانی در شهر ووهان که منشا اولیه ویروس بوده، می‌رساند و بسته‌ها را به بیمارستان‌ها تحویل می‌دهند؛ به نظر کی‌ کنگ (Qi Kong) ـ مدیر بخش خودران لجستیک شرکت JD – حذف انسان‌ها از فرایند این کار باعث شده امنیت کارکنان بیشتر حفظ شود. علاوه بر این استارت‌آپی به نام TMIRob ده‌ها ربات را به بیمارستان‌های ووهان، شهری که ویروس از آنجا شیوع پیدا کرده فرستاده که به بخش‌های ایزوله، مراقبت‌های ویژه و اتاق‌های عمل را ضدعفونی می‌کنند. الیام هوانگ (Eliam Huang) تحلیلگر موسسه Coresight Research می‌گوید: «نمی‌توان همه این‌ فعالیت‌ها را فریبکاری کسب‌وکارها خواند؛ اما شرکت‌های فناوری چینی می‌توانند مسئولیت‌پذیر، پاسخ‌گو و سازگار باشند».
 
اپلیکیشن‌های دورکاری
بخش نرم‌افزارهای سازمانی چین در مقایسه با غرب رشد تدریجی‌تری داشته است؛ اما این صنعت بعد از بحران کرونا شاهد استفاده میلیونی نرم‌افزارهای دورکاری از طریق شبکه‌های خانگی بوده است. دینگ‌تاک (DingTalk) محصول شرکت علی‌بابا و WeChat Work شرکت تنسنت و همچنین Lark از شرکت ByteDance  از جمله نرم‌افزارهای پراستفاده دورکاری در ماه اخیر بوده‌اند. آمار نشان می‌دهد کاربران این اپلیکیشن‌ها از ۲۲ ژانویه تا ۲۰ فوریه ۲۰۲۰ به ترتیب ۱.۴۴۶ درصد، ۶.۰۸۵ درصد و ۵۷۲ درصد رشد داشته‌اند. معلوم نیست این انفجار رشد استفاده از این اپلیکیشن‌ها به دلیل وضعیت فعلی است و آیا بعد از ناپدید شدن کرونا، همچنان امکان این اپلیکیشن‌ها برای دورکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد یا خیر.
 
از سویی دیگر الگوی کار از خانه، مورد انتقاد بسیاری واقع شده است؛ کارکنان از قوانین شاکی‌اند و می‌گویند قانون همیشه روشن بودن وب‌کم دستگاه در دورکاری، ناامیدکننده است.
 
بخش آموزش آنلاین نیز همین رشد را تجربه کرده و در عین حال شکایت‌هایی را برانگیخته است. اپلیکیشن DingTalk ابزارهایی را به پلت‌فرم خود اضافه کرده تا بتوان کلاس‌های دانش‌آموزان را در شرایط تعطیلی مدارس و آموزشگاه‌ها از راه دور برگزار کرد. در این میان دانش‌آموزان شاکی شده‌اند که این اپلیکیشن تعطیلات قرنطینه‌ای آنها را خراب کرده و بیزاریشان از این وضعیت را با دادن یک ستاره امتیاز، اعلام کرده‌اند.
 
الگوریتم‌ها، الگوریتم‌ها، الگوریتم‌ها
چین برای ممانعت از شیوع ویروس، استفاده مردم از ماسک را در فضاهای عمومی اجباری کرده و از فناوری‌های در دسترس مثل اسکن عنبیه در سیستم‌های تشخیص عنبیه (Iris recognition) برای شناسایی استفاده می‌کند تا نیاز نباشد مسافران ماسک‌هایشان را دربیاورند. افراد می‌توانند با رد شدن از ایستگاه‌های قطار و مترو و بدون اینکه نیاز باشد ماسک‌هایشان را در بیاورند، از ایستگاه‌ها رد شوند. این مساله تا حدودی حریم خصوصی افراد را تحت شعاع قرار می‌دهد و می‌تواند نگرانی‌های را به دنبال داشته باشد. هنوز مشخص نیست که این تغییر به دلیل شکل‌های پیشرفته‌تر فناوری‌های بیومتریک است یا حکومت چین به طور موقت نظارت سختگیرانه دوربین‌های خود را بر افراد، سهل‌‌تر گرفته است.
 
گذرگاه‌های دیجیتالی و نظارت
دولت چین همچنین ابزارهایی را ارائه داده است تا افراد تاریخچه مسیرهای رفته خود و حرکتشان را ثبت کنند. یکی از نمونه‌های این برنامه که توسط یک شرکت دولتی چینی توسعه پیدا کرده، اپلیکیشن مبتنی بر وب Close Contact Detector است. کاربران می‌توانند با وارد کردن نام و شماره تلفن و کارت شناسایی خود، متوجه شوند که آیا با افراد دارای بیماری کرونا در ارتباط بوده‌اند یا خیر. این برنامه بیشتر از اینکه تحسین و تشویق را برانگیزد، باعث انتقاد شده است، چرا که این سوال را برای مخاطبان این اپلیکیشن ایجاد کرده است که اگر دولت پیش از این نیز تاریخچه سفر مردم را در اختیار داشته، چرا پیش از این اقدام به محدود کردن سفرهای درون شهری آنان نکرده است؟ چرا این خدمات چند هفته پس از اولین شیوع بزرگ بیماری، ارائه شده است؟ همه این موارد به چالش جمع‌آوری و استفاده از داده‌های شهروندان در دپارتمان‌های مختلف اشاره می‌کند. به نظر می‌رسد بحران سلامتی روند یکپارچه‌سازی داده‌ها در چین را سرعت داده است. سوال پا برجا این است که دولت در طول این اپیدمی، چگونه از این داده‌ها استفاده خواهد کرد؟
 
بسیاری از این ابزارهای دیجیتالی که برای مقابله با شیوع بیماری ایجاد شده‌اند، در WeChat قدرت می‌گیرند که پیام‌رسان غالب در چین است. در شنژن که مقر تنسنت ـ شرکت مادر WeChat ـ است، ماشین‌ها بعد از اینکه راننده‌ها کد QR وی‌چت آویزان‌ شده از پهپاد را اسکن می‌کنند، اجازه ورود به شهر می‌یابند و بدون اینکه با افسران روبه‌رو شوند، به صورت دیجیتالی تاریخچه سفر خود را ثبت می‌کنند. علاوه بر این، پهپادها به مقامات امکان می‌دهند که بر جمعیت انبوه نظارت داشته باشند و در صورتی که فردی به کمک پزشکی نیاز دارند، شناسایی‌اش کنند. استارت‌آپ MicroMultiCopter واقع در شنژن چین، حدود صد پهپاد را برای این کار به سراسر کشور چین ارسال کرده. آنها همچنین ۲۰۰ کارمند را برای نظارت داده‌های همزمان پهپادها تعیین کرده‌اند.
 
استفاده از پهپادها و دیگر فناوری‌های نظارتی دولت چین را با انتقادهای شدیدی مواجه کرده است.  بسیاری هشدار داده‌اند این شکل از نظارت باعث نقض حقوق انسانی و آزادی می‌شود. به عقیده بسیاری از منتقدان این نوع از نظارت می‌تواند نوعی جواز مردم به دولت، برای سرک کشیدن به زندگی روزانه، برگشتن از سر کار، آپارتمان و زندگی‌شان در شهر باشد.
 
گزارش‌های شهروندی
ویروس کرونا به‌سرعت منتشر می‌شود، شایعات هم نیز مانند آن گسرش می‌یابد. در این میان شهروندان نقشی مهم در مبارزه با اطلاعات نادرست دارند. Dxy.cn جامعه‌ای آنلاین است که با تمرکز بر وضعیت پزشکی و درمانی، به میزان گسترش ویروس کورونا می‌پردازد و نقشه‌ای ملی را با تمرکز بر تعداد موارد مبتلا به آن و همچنین گستردگی‌اش به‌روزرسانی می‌کند.  Sspai.com نیز یکی از سایت‌هایی است که بر اساس گزارش‌های مقامات رسمی، نقشه محل‌هایی را که مواردتاییدشده ابتلا به ویروس در آنها وجود دارد، نشانه‌گذاری می‌کند. شهروندان جوان چینی نیز به این جنب و جوش پیوسته‌اند. مثلا چند نفر از دانش‌آموزان دبیرستانی در شانگهای وبلاگی راه‌اندازی کرده‌اند که اخبار سازمان‌های سراسر جهان در زمینه ویروس کورونا را پوشش می‌دهد.
 
از سرگرمی‌ها تا خوراکی‌ها
محبوس شدن یک ملت، تضمینی بر رواج بیشتر سرگرمی‌های آنلاین است. به گزارش موسسه تحقیقاتی QuestMobile بخش ویدئوی کوتاه ۵۶۹ میلیون کاربر روزانه فعال در این دوره داشته است. سایت‌های پخش ویدئو موزیسین‌ها را دعوت می‌کنند تا اجرایشان را به صورت مجازی پخش کنند و فیلم‌های سینمایی نیز به علت تعطیلی سینماها به صورت آنلاین پخش می‌شوند.  بسیاری از شهرهای چینی، رستوران‌ها را در دوره اپیدمی تعطیل کرده‌اند و به این ترتیب، خدمات تحویل غذا و خواروبار نیز مثل سرگرمی‌های آنلاین با افزایش تقاضا و استفاده همراه بوده است.

فینووا روی ایران‌رنتر سرمایه‌گذاری کرد

 
مدیرعامل «ایران‌رنتر» از سرمایه‌گذاری فینووا، نهاد سرمایه‌گذاری شرکت تجارت الکترونیکی ارتباط فردا، روی این پلتفرم فروش اعتباری خبر داد. به گفته امیر حق‌رنجبر این سرمایه‌گذاری یکی از بزرگترین سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه فین‌تک است و دریافت این سرمایه می‌تواند به ایران‌رنتر کمک کند تا گام‌‌های بعدی برای توسعه و عرضه محصولات جدید در سال آینده را بردارد.
 
امیر حق‌رنجبر، مدیرعامل ایران رنتر در مورد چرایی این سرمایه‌گذاری به پیوست گفت: «۶ ماه است که با سرمایه‌گذاران مختلف مذاکره می‌کردیم. چون برای گام بعدی رشد ایران رنتر به سرمایه احتیاج داشتیم. سرمایه‌ای هم که ما نیاز داریم، کمتر سرمایه‌گذاری می‌توانست تامین کند. به نظر من ۴ تا۵ سرمایه‌گذار می‌توانند بالای ۱۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کنند.»
او ادامه داد: «به همین خاطر کار ما سخت بود؛ اما مذاکرات را پیش بردیم و در نهایت تصمیم گرفتیم که با ارتباط فردا معامله کنیم. ارتباط فردا ارزش افزوده بسیاری در حوزه بانکداری دیجیتال برای ما داشت و نگاه نویی که به فین‌تک داشتند برای ما ارزشمند بود.»
حق‌رنجبر با اشاره به اینکه با دریافت این سرمایه در سال ۹۹ تغییرات بسیاری در ایران‌رنتر رخ می‌دهد، در مورد این تغییرات بیان کرد: «۴ سال از فعالیت ایران رنتر می‌گذرد و در این سال‌ها تغییرات بسیاری کرده است.به عنوان مثال امسال به صورت جدی فروش کالا را کنار گذاشتیم و کارت‌های اعتباری را معرفی کردیم. برای سال ۹۹ هم قصد داریم دو محصول «کارت اعتباری مجازی» و «درگاه اعتباری» را معرفی کنیم.»
او در توضیح هرکدام از محصولات گفت: « قرار است در فروشگاه‌هایی که با آنها کار می‌کنیم، درگاه‌های اعتباری تعبیه شود تا وقتی که مشتریان می‌خواهند از این فروشگاه‌ها خرید کنند، امکان خرید اعتباری هم برای آنها فراهم باشد و با اعتباری که از ایران‌رنتر دریافت کردند، خرید خود را به صورت اعتباری انجام دهند.»
 
 
مدیرعامل ایران‌رنتر در ادامه افزود: «کارت اعتباری مجازی یک محصول کاملا جدید و مانند کارت بانکی است. یعنی همه مشخصات کارت بانکی را دارد اما حسابی پشت این کار نیست و مجازی است ومشتریان می‌توانند با این کارت از فروشگاه‌هایی که با همکاری می‌کنند، خرید کنند..»
براساس گفته‌های حق رنجبر در سال آینده علاوه براین دو محصول،قصد دارند در سال آینده رتبه‌بندی اعتباری مشتریان برپایه هوش مصنوعی را نیز عرضه کنند. او در توضیح این محصول بیان کرد: «ایران‌رنتر تنها کسب‌وکاری است که هم‌اکنون برپایه هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی در حوزه ریسک، مشتریان را رتبه‌بندی می‌کند و اعتباراتی که به مشتریان می‌دهیم براساس رتبه‌بندی هوش مصنوعی است.در این سال‌ها تیم ایران‌رنتر دراین حوزه تجارت مختلفی کسب کرده است و به همین خاطر تصمیم گرفتیم که در سال آینده کلا سیستم رتبه‌بندی را تغییر دهیم.»
او ادامه داد: «سرویس جدیدی که در سال آینده راه‌اندازی می‌شود، کاملا برپایه یادگیری ماشینی است و هر فردی که برای خرید اعتباری درخواست دهد، سیستم براساس خرید اول و سپس خریدهای بعدی او، داده‌هایی که در اختیار دارد و آنالیز و تحلیل آنها، اعتبار مشتری را تعیین می‌کند. براساس میزان اعتبار مشتری به او وام تعلق می‌گیرد. هم‌اکنون به همه مشتریان برای خرید اول به اندازه ۶ میلیون تومان وام می‌دهیم؛ اما با سیستم جدید رتبه‌بندی این مقدار تغییر می‌کند و امکان دارد یک نفر ۸ میلیون یا ۴ میلیون تومان وام بگیرد.»
به گفته حق‌رنجبر تاکنون سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه فین‌تک کمتر از ۱۰ تا ۱۵ میلیارد تومان بوده و سرمایه‌گذاری فینووا روی ایران‌نتر بزرگترین سرمایه‌گذاری است که در حوزه فین‌تک رخ داده است.
همچنین در مورد این سرمایه‌گذاری، آرین افشار، مدیرعامل فینووا به پیوست گفت: «امسال فینووا به صورت جدی سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های نوپا را آغاز کرده و تمرکز خود را به صورت انحصاری روی حوزه فین‌تک قرار دادیم. برای تکمیل زنجیره ارزش ارتباط فردا و توسعه پورتفولیو فینووا به حوزه وام‌دهی (P2P Lending) وارد شدیم.»
او ادامه داد: « با کسب‌وکارهای حوزه وام‌دهی وارد مذاکره شدیم. یکی از آنها ایران‌رنتر بود که از بهترین کسب‌وکارها در این حوزه است و پس از چند جلسه به توافق رسیدیم.»
 
افشار همچنین بیان کرد: «هدف اصلی این سرمایه‌گذاری توسعه زنجیره ارزش سرمایه‌گذاری‌هایی است که تاکنون انجام دادیم. فینووا از ابتدای امسال تاکنون ۹ سرمایه‌گذاری انجام داده است و ایران رنتر نهمین و آخرین استارت‌آپی است روی آن سرمایه‌گذاری صورت گرفت. ما قصد داریم سال آینده در قالب شرکت سرمایه‌گذاری فینووا فعالیت خود را برای تکمیل زنجیره سرمایه‌‌گذاری در حوزه فین‌تک ادامه دهیم.»
افشار در مورد دلیل انتخاب ایران‌رنتر برای سرمایه‌‌گذاری گفت: «در حال حاضر ۳ تا ۴ کسب‌وکار در حوزه وام‌دهی فعالیت می‌کنند و ما آنها را بررسی کردیم و براساس پارامترهای خود آنها را سنجیدیم. پارامترهایی مانند اینکه تیم‌ها محصول داشته باشند، تراکنش‌های مالی ایجاد کنند و معیارهای توسعه‌پذیری را گذرانده باشند. ۲ تیم این پارامترها را داشتند. با ایران‌رنتر زودتر به توافق رسیدیم وبه نظر من ایران‌رنتر خیلی خوب توانسته بود در این ۲ سالی که مدل کسب‌وکار خود را تغییر داده است، کسب‌وکار خود را توسعه دهد.»

کرونا چه تاثیری بر بازار تجارت الکترونیک خواهد داشت؟

شاید یکی از بزرگ ترین اثرات شیوع ویروس کرونا در جهان را بتوان در فناوری های چین مشاهده کرد. بسیاری از شرکت های خارجی و داخلی فعالیت خود در چین را متوقف یا محدود کرده اند. در واقع اکنون تصور می شود که شیوع کروناویروس تأثیر مخربی بر زندگی و اقتصاد مردم در چین می گذارد ، اما شاید این ویروس مثل هر بیماری همه گیر و اپیدمی خطرناک دیگری به نفع چند بازیکن در صنعت فناوری باشد زیرا جمعیت همچنان در داخل خانه هستند.
 
زمانی که ویروس سارس در سال 2002 هزاران نفر را درگیر کرد و صدها نفر را در چین کشت به طور گسترده ای به عنوان یک عامل کاتالیزوری در صنعت تجارت الکترونیک این کشور شناخته شد.
 
در واقع افرادی که برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کشنده در داخل خانه ماندند برای تامین خریدهای خود به فروشگاههای آنلاین سر می زدند. در دوره اوج ویروس کرونا، علی بابا و Taobao و eBay روند رشد و فروشی قابل توجه در چین داشتند. دانکن کلارک ، متخصص اینترنت چین در شرح حالی که درباره بنیانگذار علی بابا نوشته است به این نکته اشاره کرده و می گوید:"اگرچه این ویروس هزاران بیمار را مبتلا کرد و تقریباً هشتصد نفر را کشته ، اما شیوع آن تأثیر جالب توجهی بر بخش اینترنت چین از جمله علی بابا گذاشت."
 
تقریباً دو دهه بعد ، هنگامی که شیوع ویروس کرونا ده ها شهر چین را به انواع مختلفی وارد قرنطینه و محدودیت کرد. غول های فناوری دوباره در پاسخ به رفع نیازهای مصرف کنندگان در میان بحران هستند و برخی دیگر از ابزارهای دیجیتالی را برای کمک به شهروندان و دولت در نبرد با بیماری ارائه می دهند.
 
براساس داده های شرکت تحلیلی QuestMobile ، میانگین زمان مردم چینی در اینترنت از 6.1 ساعت در روز در ماه ژانویه ، به 6.8 ساعت در روز در طول سال جدید چینی صعود کرد ، این رقم اخیرا به عدد شگفت آور روزانه 7.3 ساعت رسیده است. صنعت نرم افزار شرکت های چین در مقایسه با غرب بسیار کند عمل کرده است ، اگرچه به تدریج این سیستم ها در چین نیز در حال ورودند اما کاملا نوظهور محسوب می شوند. بنابراین اکنون که میلیون ها نفر محدود به کار در خانه هستند ، برنامه های کار از راه دور شاهد رونق هستند.
 
آیا شیوع ویروس کرونا به نفع بازار تجارت الکترونیک عمل می کند؟ / از فروش آنلاین کالاها تا آموزش اینترنتی دروس به دانش اموزان
 
براساس اطلاعات شرکت تحقیقاتی Sensor Tower ، بخش آموزش آنلاین نیز با توجه به تعلیق مدارس در سراسر کشور ، روند مشابهی را تجربه می کند.بازیکنان اصلی در سراسر کشورعبارتند از علی بابا، دینگ تاک، وی چت، تنسنت و شرکت های مشابه. سوال اینجاست که آیا رونق ناگهانی به روند رشد پایدار برای این برنامه ها تبدیل می شود یا خیر. خرابی سیستم در دینگ تاک و وی چت ورک به دلیل هجوم کاربران نشان می دهد که هیچ یک از این سیستمها چنین میزان ترافیک را در منحنی رشد خود پیش بینی نکرده بودند.
 
جالب است که جتی دولت چین نیز از برنامه های نظارتی و آنلاین مختلفی برای رصد وضعیت استفاده از ماسک یا مواردی مشابه استفاده می کند یا ب کمک تکنولوژی سوابق سفر افراد را بررسی می کند. یک مثال برنامه مبتنی بر وب است. Close Contact Detector که توسط یک شرکت دولتی ساخته شده است. کاربران می توانند با انتخاب نام ، شماره شناسنامه و شماره تلفن ، سابقه سفر خود را بدست آورند.
 
برخی برنامه های آنلاین نیز نقشی پررنگ در اطلاع رسانی و مبارزه با شایعات ایفا می کنند. اغلب این برنامه ها شامل اطلاعات سلامتی کاربردی هستند. ابزارهای آنلاین دیگری با نقشه برداری دقیق از مراکز خطر ابتلا به ویروس به کاربران هشدار می دهند در کدام مناطق وارد نشوند.