ارتقای ۱۶ رتبه‌ای ایران در حوزه امنیت سایبری

 
 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه در حوزه امنیت ۱۶ رتبه در سال اخیر ارتقا جایگاه داشتیم، گفت: اگر اخباری گهگاه منتشر می‌شود از مشکلاتی که در حوزه امنیت وجود دارد، به این دلیل است که ما از ۷ خدمت الکترونیکی به ۱۰۲۳ خدمت رسیدیم و طبیعی است وقتی که این خدمات توسعه پیدا می‌کند، مساله امنیت آن هم تبدیل به چالش جدیدی می‌شود.
 
محمدجواد آذری جهرمی در آخرین جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات در دولت دوازدهم، با اشاره به برگزاری بیست و دومین جلسه شورای اجرای فناوری اطلاعات، گفت: پس از تصویب قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که شورای اجرایی فناوری اطلاعات در آن قانون و بر اساس اساسنامه و شرح وظایف تشکیل شده، ۲۲ جلسه از ابتدا برگزار شده است. پنج جلسه در دولت دکتر احمدی‌نژاد بود که صرفا جلسه اول با ۴۵ دقیقه رئیس جمهور وقت تشکیل شده و چهار جلسه بعدی در طی هشت سال دولت نهم و دهم با ریاست معاونت اول وقت برگزار شده است. در دولت یازدهم این شورا شش جلسه به ریاست معاون اول دولت یازدهم داشته و در دولت دوازدهم این یازدهمین جلسه‌ای است که تشکیل می‌شود و ۱۰ جلسه این ۱۱ جلسه به مدیریت جنابعالی برگزار شده که این نشانه اهتمام حضرتعالی به مقوله مهم توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات به ویژه موضوع حائز اهمیت دولت الکترونیکی است.
 
وی با بیان اینکه در طول دولت یازدهم و دوازدهم دولت تلاش کرد به وعده‌هایی که به مردم داد جامه عمل بپوشاند و بخش عمده‌ای از آنها امروز به ثمر نشسته است، گفت: امروز ۱۰۰ درصد شهروندان ایران به اینترنت دسترسی دارند و ۹۸.۵ درصد مردم ما در روستاهای کشور در پهنه ایران بزرگ و پهناور متصل به شبکه ملی اطلاعات هستند و به زیرساخت اینترنت دسترسی دارند این در حالی است که در قبل از این ما ۴ میلیون پورت ای‌دی‌اس‌ال در شهرهای کشور داشتیم و در مناطق روستایی که بخش عمده‌ جمعیت نیازمند به خدمت‌رسانی حضور دارند، اصلا پدیده‌ای به نام زیرساخت شبکه به عنوان یکی از مهمترین زیرساخت توسعه دولت الکترونیک وجود نداشت.
 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر آمار حوزه دولت الکترونیک، بیان کرد: در سال ۹۲ چیزی به اسم گذرگاه خدمات دولت الکترونیکی یا همان GSP وجود خارجی نداشت اما در دولت یازدهم شکل گرفت و در پایان سال ۱۳۹۵، ۱۷ دستگاه به این پایانه متصل بودند و ارائه خدمت می‌کردند، ۲۶ دستگاه متصل بودند که خدمت دریافت می‌کردند و مجموع این ۱۷ دستگاه و ۲۶ دستگاه خدمات‌گیرنده و خدمات‌دهنده، بین آنها ۷ خدمت برقرار بود. در پایان تیر ماه سال ۱۴۰۰ مجموعاً ۶۲ دستگاه اجرایی داریم که به جی‌اس‌پی متصل و در حال ارائه خدمات هستند و ۲۰۸ دستگاه اجرایی در حال دریافت خدمات هستند و ۱۰۲۳ خدمت را ارائه می‌کنند یعنی ۱۷ به ۶۲ و ۲۶ به ۲۰۸ و ۷ به ۱۰۲۳ خدمت الکترونیک در زیرساخت دولت الکترونیکی ارتقا پیدا کرده است.
 
آذری جهرمی ادامه داد: آمار تجمیعی تبادل اطلاعات این بوده که در پایان سال ۹۵، یک میلیون و ۶۶ هزار و ۴ تراکنش در دولت الکترونیکی تبادل‌ شده و تا پایان تیر ۱۴۰۰ ، ۲ میلیارد و ۸۰۶ میلیون و ۸۱۳ هزار و ۶۷۸ تراکنش به صورت تجمیع چند سال تبادل اطلاعات بین دستگاه‌های اجرایی انجام شده، مفهوم آن برای این است که از پایان سال ۱۳۹۵ تا پایان تیر سال جاری، مجموعا این ۲ میلیارد و ۸۰۶ میلیون مراجعه حضوری مردم به دستگاه‌های دولتی را حذف کردیم و معنای دیگر آن این است که به همین میزان شفافیت اضافه شده است.
 
به ۲ میلیارد و ۸۰۰ تبادل الکترونیکی رسیدیم
 
وی با اشاره به تفکیک آمار تجمیعی تراکنش‌ها بیان کرد: ما در سال ۱۳۹۵ یک میلیون و ۶۶ تراکنش داشتیم، سال ۱۳۹۶، ۹۷ میلیون تراکنش، در پایان ۹۷ همان ۹۷ میلیون بوده و خیلی تغییری نکرده، در سال ۱۳۹۸ این تراکنش یک میلیارد و ۲۶۷ میلیون شده یعنی یکباره در سال ۹۸ یک رشد ۱۰ برابری را داشتیم، در پایان ۱۳۹۹ آن یک میلیارد و ۲۰۰ دو برابر یعنی ۲ میلیون و نیم شده و تا پایان تیر ماه، ۲ میلیارد و ۸۰۰ تراکنش شده است. این آمار تجمیعی است و آمار سالانه کسر این اعداد از همدیگر است. برش هشت ساله نشان می‌دهد که عدد یک میلیون در پایان سال ۹۵ به ۲ میلیارد و ۸۰۰ در مجموع رسیده است.
 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: کابل جی‌اس‌پی را راه انداختیم که خدمات دولت الکترونیک را برای بخش خصوصی عرضه می‌کند و خدماتی که دولت باید به بخش خصوصی بدهد. در سال 1398 زیرساخت آن راه‌اندازی شده و در همان سال، یک میلیون و ۵۰۰ هزار استعلام بخش خصوصی را جواب داده و تا پایان تیر ماه ۱۴۰۰، ۲۳۰ میلیون استعلام بخش خصوصی را دولت پاسخ داده از طریق زیرساخت دولت الکترونیک که یک رشد قابل توجه است.
 
آذری جهرمی خاطرنشان کرد: مجموع شاخص‌های دولت الکترونیکی که بر اساس قانون برنامه و دبیرخانه و سازمان فناوری اطلاعات پایش شده،‌ به صورت مشترک ارزیابی شدند و ما امتیازدهی می‌کنیم به دستگاههای کشوری توسعه خدمات دولت الکترونیکی. این شاخص را مدنظر داشته باشید که در سال ۹۵ که اولین دوره ارزیابی صورت گرفته، کلاً ۷ خدمت الکترونیکی داشتیم و در سال ۱۴۰۰، ۱۰۲۳ خدمت و روی تک تک این خدمات پایش کیفیت انجام شده است.
 
وی درباره نمره امتیاز کشوری خدمت‌ها توضیح داد: نمره ۷ خدمت در سال ۱۳۹۵، ۱۵ بوده و در پایان دوره هفتم ارزیابی که گزارش آن ماه پیش منتشر شده، آن ۱۰۲۳ خدمت نمره ۴۵.۳ را دریافت کردند، میانگین کل کشور. بانک مرکزی از امتیاز صفر در دوره اول به امتیاز ۴۰ در پایان دوره هفتم رسیده و رشد قابل توجهی داشته است. سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور استخدامی از امتیاز ۱۴ به امتیاز ۳۸.۹ رسیده،. قوه قضاییه از امتیاز ۸.۸ به ۳۴.۱ ارتقا پیدا کرده، وزارت امور اقتصادی و دارایی از ۴۲ به ۶۷.۷ ، وزارت امور خارجه از ۱۱.۲ به  ۲۷.۸، وزارت آموزش و پرورش از ۹.۸ به ۴۵.۳، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از صفر به ۷۸.۹ ، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از ۸.۹ به ۴۴.۲ ، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از ۱۶.۵ به ۷۵.۱ ، وزارت جهاد کشاورزی از ۲۶.۵ به ۳۷.۸ ، وزارت دادگستری از صفر به ۱۸.۸ ، وزارت راه و شهرسازی از ۱۷.۶ به ۴۳.۸ ، وزارت صنعت، معدن، تجارت از ۱۹.۴ به ۵۴.۵ ، وزارت علوم و تحقیقات و فناوری از ۴۷.۵ به ۴۷.۲ ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ۲۲.۵ به ۵۱.۶ ، وزارت کشور از ۱۳.۷ به ۳۱.۱ ، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از ۱۲.۸ به ۵۳.۵ ، وزارت نفت از صفر به ۳۴.۱ و وزارت نیرو از ۶.۶ به ۴۸.۵ و در پایان وزارت ورزش و جوانان از ۱۳.۷ به ۴۹ ارتقا پیدا کرده است.
 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه انتظاری که از دستگاه‌ها داشتیم بر مبنای توانستن و قوانین مصوب در برنامه بوده، گفت: مثلا وزارت صنعت اگر همکاری بیشتری از سمت مثلا وزارت اقتصاد با او می‌شده می‌توانسته امتیاز بالاتری هم بگیرد. اینها به صورت زنجیره‌ای به همدیگر متصل هستند. ولی در کیفیت خدمات الکترونیکی یک رشد سه برابری را علی‌رغم اینکه خدمات بیش از ۱۰۰ برابر شده، شاهد بوده است. بیشترین رشد را وزارت ارتباطات داشته، وزارت رفاه و تامین اجتماعی، هم در خدمات هم در نمرات رشد داشته، در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رشد قابل توجه بود، در حوزه وزارت بهداشت اقدامات بسیار مهمی انجام شده، وزارت اقتصاد وضعش خوب بوده سرویس‌های حائز اهمیت و مهمی داشته، وزارت اقتصاد هم رشدش قابل توجه بوده است.
 
آذری جهرمی افزود: یک مورد افت داریم در حد نیم درصد وزارت علوم است که دلیل آن این است که خدماتی که زیاد شده خودشان را متناسب با آن رشد ندادند یعنی پایه خدمات آنها حفظ شده منتها آن چیزی که برای آنها ترسیم شده، نتوانستند به اندازه کافی رشد کنند. این یک جهش قابل توجه بوده که ۱۷ رتبه جایگاه ایران در توسعه دولت الکترونیک در دنیا ارتقا یافته، به شفافیت کمک کرده و یک زیرساخت مهم است.
 
امروز هیچ دستگاه دولتی نداریم که اطلاعات آن خارج از کشور «هاست» شود
 
وی با تاکید بر اهتمام دولت به الکترونیکی شدن خدمات و دسترسی شهروندان، بیان کرد: بنا بر آمار دبیر شورای عالی فضای مجازی در سال ۱۳۹۲ ، ۴۰ درصد اطلاعات دولت در خارج از کشور «هاست» می‌شد و خدمات الکترونیک دولت میزبانی آن در خارج از کشور بود، در سال ۱۳۸۹، ۴۸ درصد اطلاعات کشور خارج از کشور نگهداری می‌شد و امروز با توجه به زیرساخت‌هایی که در دولت توسعه داده شده ما هیچ دستگاه دولتی نداریم که اطلاعات آن خارج از کشور «هاست» شود.
 
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه در حوزه امنیت ۱۶ رتبه در سال اخیر ارتقا جایگاه داشتیم، افزود: اگر اخباری گهگاه منتشر می‌شود از مشکلاتی که در حوزه امنیت وجود دارد، مساله آن روشن است. شما از ۷ خدمت به ۱۰۲۳ خدمت رسیدید و طبیعی است وقتی که این خدمات توسعه پیدا می‌کند، مساله امنیت آن هم تبدیل به چالش جدیدی می‌شود. این مسائل و اخباری که در حوزه امنیت گهگاه منتشر می‌شود هرچند باید به آن توجه شود اما در دولت به مساله امنیت توجه ویژه‌ای برای امنیت اطلاعات شده است. هیچ اطلاعات دولتی امروز در خارج از کشور نگهداری نمی‌شود همه بر روی زیرساخت‌های داخلی بر اساس زیرساخت‌های دولتی و بخش خصوصی نگهداری می‌شود و امنیت ما به لحاظ زیرساخت‌های ارتباطی به گواهی سازمان‌های بین‌المللی در سال اخیر ۱۶ رتبه رشد پیدا کرده و این حائز اهمیت است. 
 
آذری جهرمی خاطرنشان کرد:‌ اخباری که گهگاه حاکی از این است که  ایران به لحاظ حملات سایبری هدف قرار گرفته و البته دشمنانی هم در این حوزه داریم، به این دلیل است که ما موفق شدیم زیرساخت‌های اساسی حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات را رشد دهیم. البته برخی اعتقاد دارند شبکه هم خاموش است ولی ما اینجا اعتقادمان بر این بود که شبکه باید یک شبکه روشن، پایدار، ارائه‌دهنده خدمت، آسان‌کننده کار و مردم و تسهیل کننده زندگی مردم و حرکت رو به جلو باشد و تلاش کنیم امنیت آن را هم فراهم کنیم.
 
رضا باقری اصل -دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات- نیز در این نشست با اشاره به گزارش دوره هفتم ارزیابی خدمات الکترونیکی و شفافیت دستگاههای اجرایی، بیان کرد: در مدل ارزیابی هر دوره سخت‌گیرانه‌تر عمل می‌کنیم. مثلا در دوره قبل می‌گفتیم دستگاه‌ها فقط به جی‌اس‌پی وصل شوند و اگر تراکنش‌هاییشان زیر ۱۰۰ هزار بود یک نمره کمتر، اگر بالای ۵۰۰  هزار بود یک نمره بیشتر، گرفتند. بدین ترتیب دستگاهها وادار شدند تا استعلامات خود را بیشتر الکترونیک کنند و فکر کنم امسال به شاخص ۲.۵ میلیارد برسیم یعنی آن موقع تجمیع ما احتمالا بالای ۴.۵ میلیارد می‌رسد.
 
وی با بیان اینکه تعداد خدمات هر دوره افزایش پیدا می‌کند، افزود: دوره اول حدود ۶۰ دستگاه بودند در دوره آخر به ۱۶۶ دستگاه رسیدند که شناسنامه خدمات از سازمان استخدامی دریافت کردند. تعداد خدمات هم از ۵۱۳ خدمت اصلی و ۷۰۳ زیرخدمت‌ به ۱۶۰۰ خدمت اصلی و ۵۹۰۰ خدمت فرعی رسیده است و مجبور شدیم ارزیابی کل آن را انجام دهیم. از ۵۹۰۰ زیر خدمت، ۱۲۰۰ خدمت یعنی حدود ۷۰ درصد به‌صورت الکترونیک ارائه می‌شود، ۱۴ درصد آن فقط اطلاع‌رسانی می‌شود و ۱۷ درصد آن قابلیت الکترونیکی شدن نداشته است. مثلا شرکتی که کار ساخت بزرگراه یا ساخت سد انجام می‌دهد، خدمت الکترونیکی نداشته ولی در ارزیابی‌ها آنها را هم مدنظر قرار دادیم و مجبورشان کردیم تا حداقل اطلاع‌رسانی الکترونیک کنند.
 
 
دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات ادامه داد: برخی از بخش‌ها هم هستند که ارزیابی نشدند از جمله اینکه برخی از دستگاه‌ها شناسنامه خدمت دریافت نکردند و با تمام تلاش‌هایی که سازمان اداره استخدامی به عمل آورده عدم مشارکت آنها در اخذ شناسنامه خدمات وجود دارد. ارزیابی دستگاه‌ها از ۶۰ دستگاه به ۱۶۰ دستگاه رسیده و شش دستگاه مثل شهرداری‌ها و استانداری‌ها حذف شدند. شناسنامه‌دار کردن خدمات که مبنای بودجه‌ریزی عملیاتی خواهد بود، کار عظیمی بوده که توسط سازمان اداره استخدامی انجام گرفته، ارزیابی و اتصال و کارهای فنی آن هم توسط وزارت ارتباطات صورت گرفته است.
 
باقری اصل درباره ۱۰ دستگاه برتر ارائه خدمات الکترونیکی اظهار کرد: ستاد وزارت تعاون در رتبه اول قرار دارد، سازمان فناوری اطلاعات از وزارت ارتباطات در رتبه دوم، مرکز توسعه تجارت الکترونیک از وزارت صمت در رتبه سوم، ستاد وزارت اقتصادی و دارایی در رتبه چهارم، بیمه مرکزی از مجموعه وزارت اقتصاد در رتبه پنجم، شرکت پست از وزارت ارتباطات در رتبه ششم، سازمان حج و زیارت زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در رتبه هفتم، سازمان تامین اجتماعی زیرمجموعه وزارت تعاون، رفاه و کار اجتماعی در رتبه هشتم، پست بانک و خودِ وزارت ارتباطات از زیرمجموعه ارتباطات در رتبه‌های نهم و دهم قرار دارند.
 
 
در طول ۴۰ سال گذشته، فناوری اطلاعات همواره تحریم بوده است
 
محمدباقر اثنی‌عشری -آخرین رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور- با بیان اینکه سازمان نصر اکنون ۲۰ هزار عضو دارد، گفت: سال ۹۳ که دوره قبلی ما شروع شد تعداد اعضای ما ۱۱ هزار تا بود و این اعضای ما شامل شرکت‌ها، اشخاص حقیقی و فروشگاهها هستند و توسعه این تعداد برمی‌گردد به شکوفایی که در بخش فناوری اطلاعات آن دوره اتفاق افتاد. از سال ۵۹، ۶۰‌ آخرین شرکت آمریکایی از ایران خارج شدند و فناوری اطلاعات همواره تحریم بوده است. در طول این ۴۰ سال در دوران برجام و قبل از برجام و تحریم‌های مجدد، هیچ کمپانی بزرگ آی‌تی در کشور حضور نداشته، هیچ‌وقت مایکروسافت، آی‌بی‌ام، اچ‌پی، اپل، گوگل در ایران نبودند و تمام اتفاقاتی که در فناوری اطلاعات افتاده ساخته مردم همین کشور است.
 
وی خاطرنشان کرد: ما در فناوری اطلاعات دو نقطه عطف در تاریخ این کشور داریم یکی در دولت نهم و دهم و طرح تکفا بود که باعث شد یک جنبش نرم‌افزاری در کشور اتفاق بیفتد و قسمت بعدی هم در دولت یازدهم و دوازدهم اتفاق بزرگی که افتاد، زمانی که 3G و 4G وارد مملکت شد، اینترنت توسعه پیدا کرد، زیرساخت‌ها توسعه پیدا کرد و ما توانستیم به دورترین نقاط کشور، دسترسی داشته باشیم. الان وقتی شما صحبت تامین اجتماعی می‌کنید این فقط مربوط به استان تهران و شیراز و اصفهان نمی‌شود، یک روستایی که در دامنه‌های دشت مغان هم چوپانی می‌کند می‌تواند به این امکانات دسترسی داشته باشد و این توسعه اتفاق افتاده است.
 
آخرین رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور با بیان اینکه یکی از مهمترین اتفاقات این دوره با توجه به فرصتی که ایجاد شد، این بود که بخش خصوصی و کسب‌وکارهای نوپا به وجود آمدند و استارت‌آپ‌ها رشد کردند، افزود: ما می‌توانیم چهار محور در این بخش معرفی کنیم. یکی بحث ثروت‌آفرینی است. الان جوانانی داریم که با کمک فناوری اطلاعات ثروت خلق می‌کنند و آینده‌ای را در فعالیت در فناوری اطلاعات می‌بینند. نکته دوم بحث اشتغال و اشتغال‌زایی بود، ما در این بخش توانستیم فرصت‌های بسیاری در اشتغال‌زایی ایجاد کنیم. کمتر برنامه‌نویس بیکاری در ایران پیدا می‌شود و حتی در بعضی از بخش‌ها به شدت دچار کمبود نیروی انسانی هستیم. بحث بعدی شفافیت بود، بدون فناوری اطلاعات امکان ندارد بتوانید شفافیت داشته باشید، الان تمام اطلاعات مربوط به بحث ارز، واکسن و بیمه در بستر فناوری اطلاعات است. بخش آخر هم رفاه است که با توجه به فناوری اطلاعات مردم می‌توانند برای انجام بسیاری از کارهایشان از این بستر استفاده کنند.
 
اثنی‌عشری ادامه داد: ما در طول ۴۰ سال گذشته علی‌رغم تمام مشکلات و تنگناهایی که وجود داشته، در بخش فناوری اطلاعات همواره رشد مثبت داشتیم، سال ۹۷ که رشد اقتصادی در بخش صنعت به منفی ۹.۲ رسید ما ۶.۴ درصد مثبت بودیم و به‌طور متوسط همیشه بالای ۱۰ درصد رشد اقتصادی مثبت در بخش فناوری اطلاعات داشتیم. دوران کرونا هم ثابت کرد با کمک فناوری اطلاعات مردم در خانه ماندند و کارشان را انجام دادند، عزا و عروسی و جشن خود را گرفتند، کار کردند، کتاب خواندند، خرید کردند و همه اینها در بستر فناوری اطلاعات بود. اما نگرانی ما  این است که به هر حال با تغییر دولت و تغییر رویکردها، چرخشی ایجاد شود که حداقل در تئوری دنبال مسدودسازی و محدودسازی باشد ولی در عین حال اعتقاد داریم مسیر توسعه فناوری اطلاعات مسیر برگشت‌پذیری نیست دیگر کسی نمی‌تواند ما را به چهار سال قبل برگرداند.
 
دولت یازدهم، فاوای کشور را در نهایت از هم پاشیدگی تحویل گرفت
 
نصرالله جهانگرد -نماینده ویژه در امور دولت الکترونیک- نیز بیان کرد: دولت یازدهم فاوای کشور را در نهایت از هم پاشیدگی و گسیختگی، قلت ظرفیت‌های ملی زیرساخت‌های توسعه ای که شامل شبکه محدود موبایل نسل ۲، عدم پوشش بخش زیادی از شهرها و تقریبا عموم روستاها در دیتا و موبایل، فقدان زیرساخت‌های دسترسی دیتا برای عموم مردم و نهادها و بنگاه‌ها تحویل گرفت و آنچه هم که وجود داشت، تحت یک قاعده نانوشته و غیرمنطقی با حداکثر سرعت ۱۲۸ کیلوبیت‌برثانیه و فاقد توان پاسخگویی به نیازهای شتابنده و همه‌جانبه کشور بود.
 
وی با بیان اینکه از سال ۹۲، محورهای ارایه‌شده، به‌ویژه ظرفیت اشتغال‌زایی دانش‌بنیان و تسهیل‌گری اشتغال و کسب‌وکار همه حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی به چالش کشیده شده، گفت: در این سال‌ها آزادسازی تحولات فناورانه و در پی آن صدور مجوزهای موبایل نسل ۳ و ۴ صورت گرفت در حوزه فاوا گام استراتژیکی بود که همراه با دستور اجرای برنامه جامع نقشه راه توسعه دولت الکترونیک که در اولین جلسات شورای فناوری اطلاعات به ریاست معاون اول جنابعالی به تصویب رسیده بود، سکوی هدایت پیشرفت‌های برنامه‌های فناوری اطلاعات کشور را در سختی تمام و مرارت‌های مخالفت‌های ناآگاهانه از ضرورت‌های رشد و توسعه نوین کشور با  هدایت و حمایت جنابعالی و ناوبری مدبرانه دکتر واعظی  و البته در سایه حمایت‌های مقام معظم رهبری برپا کرد.
 
نماینده ویژه در امور دولت الکترونیک ادامه داد: گام‌های بعدی، تصویب انواع مصوبات قانونی مورد نیاز در مجامع عالی کشور مثل هیات وزیران، شورایعالی فضای مجازی، شورای‌عالی اداری و شورای اجرایی فناوری اطلاعات همراه با تخصیص منابع عظیم مالی برای گسترش ظرفیت‌های ملی سنگ بنای زیرساخت‌های رشد و توسعه نوین کشور را مستحکم کرد. در این راه حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان در دولت یازدهم سرمایه‌گذاری اساسی صورت گرفت و تداوم آن در بخش گسترش پوشش نسل ۳ و ۴ و دیتای موبایل به همه شهرهای کمتر توسعه‌یافته و تقریبا به همه روستاهای بالای کشور در دولت دوازدهم ادامه یافت. امروز ۱۰۰ درصد جمعیت شهری و بیش از ۹۸.۵ درصد جمعیت روستایی از مزایای دسترسی به ارتباطات پهن باند و خدمات بر روی آن بهره می‌برند.
 
جهانگرد خاطرنشان کرد: این حرکت تحولی عظیم علاوه بر تامین بستر تعاملات بسیار وسیع ملی بین آحاد مردم، بنگاه‌ها و نهادها ،کاهش هزینه‌ها و سهولت فراوان در امور زندگی جاری مردم و افزایش همبستگی‌های ملی، عامل شتاب‌دهنده ایجاد بیش از ۵۰۰۰ شرکت دانش‌بنیان و صدها هزار فرصت شغلی سالانه در کشور شده است. اثر فوق استراتژیک این سرمایه‌گذاری به‌موقع در شرایط بحرانی کرونایی کشور و قطع بسیاری از پیوستگی‌هایی اجتماعی و اداری برای قرنطینه و حفظ سلامتی مردم برهمگان آشکار شد. مخالفین آن روز در دستگاه‌های مختلف اولین بهره‌برداران نشست‌های ویدیویی از راه دور بر بستر شبکه ملی اطلاعات امروز شدند و بر خوان نعمت ارتباطات با ظرفیت کشور نشستند و کماکان برطبل طلبکاری غیرمنصفانه هم پیوسته می‌کوبند که شبکه ملی کجاست، در حالیکه روی همین بستر زندگی و کسب‌وکار و البته انتقاد می‌کنند.
 
وی ادامه داد: اکنون مردم در سراسر ایران اعم از شهر وروستا بر بستر شبکه ملی اطلاعات و سامانه‌های برپاشده دولتی و خصوصی با یکدیگر مرتبط بوده، انواع مبادلات کالا و خدمات و پرداخت را به‌طور شبانه‌روزی انجام می‌دهند، بنحوی که در سال ۹۹ با رشد ۱۰۸ درصد از نظر تعداد و ۸۳ درصد از نظر مبلغ معادل ۱۵۹۰ همت نسبت به سال قبل  افزایش داشته است. خدمات اطلاعات درمانی لازم را مبادله می‌کنند، آموزش و تعلیم و کسب مهارت صورت می‌گیرد، شفافیت عملکردها روز به روز بیشتر شده و بر توان امنیت ملی کشور افزوده شده است. مدیران در سطوح مختلف به‌طور نسبتا کاملی می‌توانند چرخه فعالیت حوزه مسولیت خویش را به‌طور برخط نظارت و هدایت کنند و صدها امکان دیگر فراهم شده است و انشاءالله با تداوم این تلاش‌ها در آینده نزدیک شاهد شکوفایی وسیع اقتصاد دیجیتالی هوشمند دانش‌بنیان باشیم.

مشهد، نخستین شهر هوشمند کشور در تراز جهانی شد

 
 
اتحادیه بین المللی ارتباطات (ITU) مشهد را به عنوان نخستین شهر هوشمند ایران و سومین شهر هوشمند خاورمیانه تایید کرد.
 
به گزارش روابط عمومی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری مشهد، محمدجواد رجائیان، مدیرعامل سازمان فاوای مشهد در این باره گفت: «مشهد پس از شهرهای پیشرویی همچون دبی، سومین شهر خاورمیانه است که در این طبقه‌بندی قرار می‌گیرد و بر اساس برآوردهای انجام شده، امتیاز آن در حوزه‌هایی همچون ICT (فناوری اطلاعات و ارتباطات) و زیرساخت‌ها در سطح بالایی قرار دارد.»
 
رجائیان در ادامه با بیان اینکه این فرایند در قالب پروژه «ارزیابی شاخص‌های شهر هوشمند پایدار جهان» صورت گرفت که تا کنون حدود ۱۰۰ شهر در کشورهای مختلف را مورد بررسی قرار داده است، افزود: «مشهد با شرکت در پروژه ارزیابی شاخص‌های شهرهای هوشمند پایدار بر اساس پلتفرم جهانی U4SSC ITU که با همکاری پژوهشگاه فناوری اطلاعات و ارتباطات صورت گرفت، ضمن ارتباط مستمر با اتحادیه بین‌المللی ارتباطات، گزارشی از بررسی تمام شاخص‌های شهر هوشمند را بر اساس اقدامات انجام‌شده و وضعیت موجود دریافت کرد که نقاط قوت و ضعف ما را در مسیر هوشمندسازی نمایان می‌کند.»
 
وی همچنین از دریافت تحلیل‌های جامع دیگری از سوی ITU در این حوزه طی ماه‌های آینده خبر داد و گفت:‌ «گزارش نهایی (factsheet) و صدور و ارائه گواهینامه در این خصوص، بر اساس زمانبندی اعلام‌شده توسط اتحادیه بین‌المللی ارتباطات، در اواسط تابستان سال جاری انجام خواهد شد که به عنوان تحلیلی از وضعیت موجود، می‌تواند در برنامه‌ریزی برای توسعه پایدار و متوازن شهر به کار آید.»
 
او با اشاره به کسب این دستاورد به عنوان یکی از نتایج مثبت ارتباطات بین‌المللی و حضور در مجامع جهانی طی سال‌های اخیر افزود: «کسب جایزه جهانی wego در بخش شهرهای هوشمند پایدار، برگزاری دوره آموزشی درITU academy ، شرکت در کنفرانس بین‌المللی Spotlight 2030 و نیز حضور موثر در هشتمین دوره رویداد بین‌المللی WSIS2020 از جمله دستاوردهای بین‌المللی سازمان فاوا شهرداری مشهد در عرصه شهرهای هوشمند جهان بوده که در ارتقای وجهه بین‌المللی و توفیق بیشتر در این زمینه مؤثر بوده است.»
 
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری مشهد در پایان تاکید کرد: «هوشمندسازی نقطه پایانی ندارد و همواره در حال حرکت در این مسیر برای دستیابی به شرایط مطلوب‌تر هستیم.»

باقری اصل: استفاده شهروندان از خدمات دولت الکترونیک وضعیت خوبی ندارد

 
 
به گفته رئیس سازمان فناوری اطلاعات، اگرچه فاز نخست الکترونیکی شدن خدمات دولت به نحو مطلوب انجام شده است، اما استفاده شهروندان از خدمات دولت الکترونیک وضعیت خوبی ندارد و چون دستگاه‌ها به سمت ارائه خدمات به کاربران نمی‌روند، دولت کاربرمحور ضعیف است.
 
 امیر ناظمی -معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- امروز در نشست ارائه نتایج ارزیابی خدمات دولت الکترونیکی دستگاه‌های اجرایی که در دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات برگزار شد، به تشریح شاخص‌های این دوره ارزیابی پرداخت و گفت: این شاخص‌ها نسبت به دوره‌های قبل با توجه به مدل بلوغ سازمان ها تغییر کرده است. در ششمین دوره ارزیابی خدمات الکترونیکی دستگاه‌های اجرایی اولویت را بر مبنای شاخص‌های «دولت کاربرمحور»، «دولت شفاف»، «دولت یکپارچه» و «دولت مشارکتی» در نظر گرفته‌ایم.
 
وی ادامه داد: مطابق با شاخص دولت کاربرمحور قابلیت استفاده مردم از خدمات و میزان ارائه آنلاین خدمات مورد ارزیابی قرار گرفته است، در شاخص دولت یکپارچه دسترسی به زیرساخت‌های توانمندساز و ارائه خدمات الکترونیکی یکپارچه دستگاه‌های دولتی مدنظر بود در همین حال در شاخص دولت شفاف، شفافیت فرآیند ارائه خدمات و میزان شفافیت دستگاه‌های اجرایی و در شاخص دولت مشارکتی میزان الکترونیکی بودن مشارکت دستگاه‌ها و تصمیم گیری آنها مورد پایش قرار گرفته است.
 
رئیس سازمان فناوری اطلاعات با بیان اینکه مطابق برآوردها، فاز نخست الکترونیکی شدن خدمات دولت به نحو مطلوب انجام شده است، گفت: با وجود این، استفاده شهروندان از خدمات دولت الکترونیک وضعیت خوبی ندارد و به بیان دیگر  دستگاه‌ها به سمت ارائه خدمات به کاربران نمی روند و دولت کاربرمحور ضعیف است.
 
رشد ۵۰ درصدی تعداد دستگاه‌هایی که خدماتشان را الکترونیکی ارائه می‌دهند
 
ناظمی با اشاره به رتبه‌بندی خدماتی که از سوی دستگاه‌های دولتی به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شود، بیان کرد: هم‌اکنون ۱۵۴ دستگاه، ۱۴۳۹ خدمت و ۵۴۶۷ زیرخدمت را به صورت الکترونیکی ارائه می‌دهند که در مقایسه با دور قبل رشد ۵۰ درصدی را در تعداد دستگاه‌ها و رشد سه برابری را در تعداد زیرخدمات داشتیم. همچنین میزان تراکنش روی مرکز ملی تبادل خدمات (NIX) به ۱۵۰ میلیون تراکنش در ماه رسیده است، حدود ۲.۵ سال پیش که تبادلات اولیه در این مرکز آغاز شده بود تعداد تراکنش هفت میلیون بود که هم اکنون این رقم نشان از الکترونیکی شدن فرآیندها و برقراری ارتباط میان دستگاه دارد.
 
وی با بیان اینکه هم اکنون ۱۸۰ دستگاه اجرایی و دولتی به این مرکز تبادل اطلاعات متصل و نیمی از این دستگاه‌ها ارائه‌دهنده سرویس هستند، اظهار کرد: طی دو سال گذشته هر روز یک خدمت دولتی تبدیل به خدمت الکترونیکی شده است و خدمات بین دستگاه‌های حاکمیتی هم اکنون به صورت الکترونیکی تبادل می‌شود اما وضعیت سرویس دریافت‌شده برای شهروندان خوب نیست و وقتی فرد می‌خواهد خدمات الکترونیکی را دریافت کند این سرویس به شهروند ارائه نمی‌شود. 
 
رئیس سازمان فناوری اطلاعات بیان کرد: هم‌اکنون حدود ۱۴۰۰ سرویس رسمی و شناسنامه‌دار در حوزه دولت الکترونیک وجود دارد که حدود ۹۸۰ خدمت به صورت الکترونیک و با اتصال به مرکز NIX ارائه می‌شود و تا رسیدن به عدد ۱۰۰ درصد فاصله‌ای نداریم. همچنین طبق آخرین جلسه‌ای که حدود یک ماه پیش با قوه قضاییه داشتیم، به زودی گواهی سوءپیشینه به صورت الکترونیکی ارائه خواهد شد، در همین حال تدوین آیین‌نامه برای برگزاری جلسات آنلاین دادگاه‌ها در حال انجام است.
 
۳۴ دستگاه در جلسات کارگروه تعامل‌پذیری شرکت نداشته‌اند 
 
در این نشست همچنین رضا باقری اصل -دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات- با اشاره به کارنامه دولت الکترونیک دستگاه‌های اجرایی گفت: گزارش ما از همکاری سازمان‌ها و دستگاه‌ها و حضور آنها در جلسات کارگروه تعامل‌پذیری نشان می‌دهد که حدود ۳۴ دستگاه در این جلسات یا شرکت نکرده و یا عدم همکاری داشته‌اند، از جمله دستگاه‌هایی که عدم همکاری داشته‌اند می‌توان به وزارت نیرو، بانک‌های عامل و استانداردها و پالایشگاه گاز اشاره کرد.
 
وی گفت: مطابق با نتایج ارزیابی خدمات الکترونیکی دستگاه های اجرایی وزارتخانه های کار، ورزش، ارتباطات، اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه رتبه‌های نخست را در الکترونیکی کردن خدمات به خود اختصاص داده است. در این جدول بانک مرکزی هیچ‌گونه همکاری نداشته است. مطابق این بررسی‌ها، ۱۰ دستگاه برتر شامل بیمه مرکزی، سازمان نقشه‌برداری، سازمان فناوری اطلاعات، سازمان بیمه سلامت، وزارت تعاون، شرکت زیرساخت، شرکت مادرتخصصی حمل و نقل، بنیاد شهید، وزارت اقتصاد و شرکت آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک می‌شوند. 
 
دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: البته در عین حال خدمات مهمی نیز بوده‌اند که تاکنون الکترونیکی نشده‌اند، این خدمات شامل خدمات سازمان هدفمندی یارانه‌ها، سازمان نظام دامپزشکی، سازمان غذا و دارو، سازمان بهزیستی، سازمان پزشکی قانونی، وزارت بهداشت در حوزه آموزش الکترونیک و سازمان راهداری و حمل و نقل می‌شود.
 
ارتقای رتبه شاخص توسعه دولت الکترونیک، نیازمند الکترونیکی شدن خدمات است
 
باقری اصل با اشاره به رتبه‌بندی سال ۲۰۲۰ سازمان ملل در شاخص توسعه دولت الکترونیک (EGDI) گفت: مطابق با این شاخص که مربوط به خدمات پایه دولتی می‌شود، برخی خدمات دستگاه‌ها تاکنون الکترونیکی نشده و پیشرفتی نداشته و این در حالی است که این خدمات در اغلب کشورها به‌صورت الکترونیکی ارائه می‌شود، برای مثال درخواست مجوز ساخت به عنوان سرویسی از سوی شهرداری و درخواست گواهینامه رانندگی به عنوان سرویسی از سوی نیروی انتظامی تاکنون الکترونیکی نشده است. 
 
وی ادامه داد: مطابق این آمار، ۲۰ سرویس باید به صورت الکترونیکی ارائه شوند تا رتبه ما در این شاخص بین‌المللی افزایش یابد که هم اکنون ۴ سرویس الکترونیکی نشده و سایر سرویس‌ها نیز ۱۰۰ درصد نیست. برخی دستگاه‌ها تمایل به همکاری در حوزه یکپارچگی و مشارکت‌پذیری ندارند و عامل عدم توفیق آنها در دولت الکترونیک، عدم تمایل مدیران و ساختار ناکارآمد آنهاست. ما معتقدیم که هیچ مشکلی در زمینه منابع مالی، مشکلات فنی و حتی موانع قانونی وجود ندارد.
 
دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات با اشاره به برگزاری هفت جلسه این شورا طی یک سال اخیر و با حضور رئیس جمهوری گفت: پیگیری شخص رئیس جمهوری برای اجرای دولت الکترونیک نشان از اهمیت این بخش دارد و ما ادله خود را در مورد عدم همکاری برخی دستگاه‌ها به صورت شفاف به رئیس جمهور ارائه خواهیم کرد. در خصوص ۲۳ پروژه اولویت‌دار مورد تاکید رئیس جمهور نیز جلسه‌ای با سازمان فناوری اطلاعات، سازمان اداری استخدامی و برنامه و بودجه انجام شد و وضعیت سامانه‌های مدنظر و پیشرفت آنها مورد بررسی قرار گرفت و گزارش آن به رئیس جمهوری ارائه می‌شود.
 
باقری اصل ادامه داد: برای مثال در حوزه سلامت الکترونیک، نسخه الکترونیک به صورت پایلوت اجرا شده است و ۲۰ هزار مرکز سلامت به این سامانه متصل شده اند. پیش بینی می شود تا آخر اردیبهشت هیچ پرداختی بدون نسخه الکترونیک انجام نشود. 
 
وی‌ درباره نحوه اجرای مصوبه ۷.۷.۹۹ شورای اجرایی فناوری اطلاعات برای ارتقا شفافیت و دسترسی داده‌ها گفت: مطابق با این مصوبه ۱۲ دسته داده‌ای که دستگاه‌ها ملزم به انتشار آن هستند را ارزیابی کردیم از جمله این دسته‌ها می‌توان به عملکرد مالی سالانه دستگاه‌های اجرایی و هزینه‌کرد آنها، برنامه توسعه و راهبری، معاملات دولتی، تفاهم‌نامه‌ها و قراردادها و صورت‌جلسات شوراها اشاره کرد. درصد تحقق از میان ۲۰ دستگاه ارزیابی‌شده حدود ۲۵ درصد است و ارزیابی‌ها نشان می‌دهد وزارت تعاون با ۴۷ درصد، وزارت فرهنگ با ۴۱ درصد، وزارت راه با ۳۵ درصد و وزارت صنعت با ۲۹ درصد دارای شفافیت هستند.
 
 
همچنین بهنام ولی‌زاده -معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات- گفت: ۵۴۶۷ سرویس به صورت شناسنامه‌دار از سوی اداری استخدامی تایید شده‌اند و طی چهار سال گذشته توانستیم حدود ۵۰ درصد خدمات را الکترونیکی کنیم. میانگین وضعیت بلوغ الکترونیکی دستگاه‌های اجرایی برای ۶۰ دستگاه در سال ۹۵ حدود ۴۵ درصد بود که امسال با ارزیابی ۱۵۴ دستگاه به متوسط ۵۰ درصد الکترونیکی شدن خدمات دولت رسیده‌ایم. برای مثال حضور دستگاه‌ها در وب به دو برابر افزایش پیدا کرده است. در محور یکپارچگی و مشارکت دستگاه ها نیز شاهد افزایش از ۸ درصد به ۴۵ درصد هستیم.