مهم‌ترین موانع تولید محتوا در فضای مجازی چیست؟

کارشناسان رسانه و تولید محتوا معتقدند بلاتکلیفی و نگاه سلبی نهادهای بالادستی نظارت و سیاست‌گذاری تولید محتوا از جمله موانع شکل‌گیری جدی تولید محتوا در فضای مجازی است.
 
 یکی از لازمه‌های رشد اقتصادی، ضرورت تولید است. تولید محتوای بومی که شاید نتوان نمونه آن را در منابع بین‌المللی یافت و علت آن هم محدود بودن برخی اطلاعات به زبان و جغرافیای خاص هر کشور است را می‌توان زیر مجموعه‌ای از این تولید دانست. تولید محتوای بومی به زبان فارسی در حوزه فضای مجازی همواره از دغدغه‌های مسوولان فناوری اطلاعات و همچنین بخش فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است.
 
البته چاره‌هایی نیز برای آن اندیشیده شده که توسعه میزان استفاده مصرف‌کنندگان اینترنت از محتوای داخلی تا انتهای برنامه ششم، افزایش حجم تولید محتوای بومی دیجیتال با افزایش منابع حقیقی و حقوقی تولید محتوا و تسهیل فعالیت‌های آن‌ها از جمله آنهاست، اما هنوز هم راه زیادی برای طی کردن دارد. همچنین در حالی که زنگ آغاز شبکه ملی اطلاعات چند سالی است که زده شده، یکی از تکه‌های اصل این پازل، موضوع محتوای بومی است که مسوولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز همواره به آن تاکید داشتند.
 
در این راستا به نقل از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، پنجاه و ششمین نشست‌ نقد و اندیشه با موضوع «تولید محتوا در فضای مجازی» با حضور حافظ حکمی، عضو هیئت‌مدیره تلویزیون اینترنتی تیوا و جلال سمیعی، کارشناس و مشاور تولید محتوا و رسانه برگزار شد.
 
تولید محتوا در فضای مجازی چند لایه
 
حکمی در تعریف تولید محتوا در فضای مجازی گفت: تولید محتوا در فضای مجازی چند لایه متفاوت دارد. کسانی که ایده‌پردازی و تولید می‌کنند، کسانی که محتوا را در بسترهایی توزیع می‌کنند و نهادهایی که نظارت می‌کنند. بنابراین نمی‌شود به مسئله تولید محتوا در فضای مجازی تک‌بعدی نگاه کرد. این‌ها زنجیره‌ای هستند که مجموعه این زنجیره چیزی است که ما در سند معماری شبکه ملی اطلاعات از آن به‌عنوان «لایه محتوا» یاد می‌کنیم.
 
وی افزود: بنابراین اگر قرار است به موضوع تولید محتوا بپردازیم باید همه این کنشگران در این حوزه را در یک زنجیره ببینیم. فکر می‌کنیم که اگر به سمتی برویم که این زنجیره درست کنار هم قرار گیرد حتماً در لایه پایینی هرم که ایده‌پردازان و تولیدکنندگان قرار دارند، فرصت‌های کلان و جدی ایجاد می‌شود.
 
او با بیان اینکه محتوا اساساً در دنیای امروز انحصاربردار نیست گفت: جهان دیگر، جهان منولوگ نیست بلکه جهان ارتباط دوسویه، تعاملی و دوطرفه است. این فضایی است که اتفاقاً در کشور ما همه به سمت آن حرکت کرده‌اند. قطعا انحصار در حوزه صدا و تصویر شکسته شده است؛ اما باید مراقب باشیم این شکستن انحصار به سمت هرج‌ومرج نرود، زیرا دود آن به چشم همه می‌رود. اگر حقوق مادی و معنوی یک تولیدکننده با پخش غیرقانونی فیلم در حال اکرانش تضییع شود هم یک نوع شکستن انحصار است اما از نوع هرج‌ومرج؛ بنابراین باید مراقب باشیم خیلی هم برای شکستن انحصار درجایی که توان تنظیم‌گری نداریم، هورا نکشیم.
 
حکمی با بیان اینکه اولین کسانی که از بی‌نظمی و هرج‌ومرج متضرر خواهند شد، تولیدکنندگان محتوا هستند، افزود: حتماً پلتفرم‌ها برای توزیع محتوا مزیت هستند و اگر در لایه تولید محتوا زنجیره‌ها به هم وصل شود، بستر تولید محتوا گسترده‌تر خواهد شد. یکی از لایه‌های مهم تولید محتوا در کشور لایه سینمای مستند است که اگر با فضای کرونایی حاکم بر کشور، متولیان این حوزه با پلتفرم‌ها تشریک مساعی نکنند و در توزیع تولیدات خود از آن‌ها کمک نگیرند، امسال یا سال آینده سینما مستند ما یا از بین می‌رود و یا دستکم ضربه جدی خواهد خورد.
 
وی با ذکر نکاتی برای هرکدام از اجزای زنجیره تولید محتوا بیان کرد: در لایه اول به دوستانمان در حوزه‌های حاکمیتی بگوییم که در سیاست‌گذاری به‌طور عام، در حوزه فرهنگ به‌طور خاص و در حوزه فضای مجازی به‌طور ویژه دست از نگاه سلبی بردارید، برویم به سمت ایجاب و استفاده از ابزار نرم برای ایجاد سلیقه مناسب. برای مخاطبان با ایجاب سلیقه سازی و ذائقه سازی کنیم. هیچ جایی سلب جواب نخواهد داد به‌خصوص در حوزه فضای مجازی.
 
پلتفرم‌ها ذائقه مخاطب را بهتر می‌شناسند
 
وی افزود: لایه دوم نهادهایی هستند که از حوزه تولید محتوا حمایت می‌کنند. آقایان وزارت ارشاد، صداوسیما، صنایع خلاق، وزارت ارتباطات و... زنجیره ارزش را پاره نکنید. حمایت‌هایتان را هدفمند کنید و یک جاهایی دست از تولی‌گری بردارید. تولی‌گری را بسپارید به پلتفرم‌ها، چراکه ذائقه مخاطب را بهتر می‌شناسند. آن‌ها می‌توانند به تولیدکننده محتوا راهنمایی بهتری کنند و در ضمن انحراف منابعی که شما تخصیص می‌دهید به صفر می‌رسد.
 
حکمی خطاب به ایده‌پردازان و تولیدکنندگان محتوا اظهار کرد: وایرال شدن و لایک گرفتن ملاک نیست. آنچه برای تولیدکنندگان باید ملاک باشد خلاقیت و استمرار است. نکته دیگر اینکه در باب مسائل اقتصادی حریص نباشید. باور کنید بالا رفتن قیمت محتوا به ضرر تولیدکنندگان است و اقتصاد فیلم، سریال و محتوا هم جدا از اقتصاد سیب‌زمینی، دلار و سکه نیست.
 
وی تصریح کرد: یک‌لایه دیگر هم در کنار همه این‌ها وجود دارد و آن بستر ارتباطی کشور است که متولی آن اپراتورها هستند. اپراتورها خودشان و سازوکارشان را آماده تسهیم درآمد با تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان محتوا کنند. درک کنند که این حوزه دارای چه اقتصاد عظیمی است و چه کمک بزرگی به شبکه ملی اطلاعات با درون‌زا کردن محتوای می‌کند. اگر همه بپذیریم یک‌قدم از منافعمان، شامل منافع اقتصادی یا قدرت حاکمیتی و یا اعمال اختیاراتمان عقب‌نشینی کنیم تا زنجیره تولید محتوا به‌طور کامل شکل بگیرد، بستری ایجاد می‌شود که همه برنده خواهیم بود.
 
بلاتکلیفی در نهادهای بالادستی نظارت و سیاست‌گذاری
 
همچنین جلال سمیعی گفت: با وجود اتفاقات خیلی مهمی که در حوزه تولید محتوا افتاده، بسیاری از نهادهای بالادستی نظارت و سیاست‌گذاری در این حوزه با یک نوع بلاتکلیفی روبرو هستند. یک نکته بسیار مهم در عرصه تولید محتوا به‌ویژه در فضای مجازی این است که عموماً کسانی که منابع سازمانی را برای تولید محتوا اختصاص می‌دهند، بیشتر حواشی را مدنظر قرار می‌دهند و درنهایت سهم و توجه کمتری به تولیدکننده دارند.
 
وی در ادامه در تعریف تولید محتوا در فضای مجازی و نقطه شروع آن گفت: نقطه شروع تولید محتوا در هر نوع رسانه‌ای را چند سؤال استاندارد می‌دانم. اینکه چه می‌خواهیم بگوییم؟ برای چه کسانی می‌خواهیم بگوییم؟ و برای آن مخاطبان چه رسانه‌ای مناسب‌تر است؟ تولید محتوا در فضای مجازی وابسته به نوع پیام و نوع مخاطب و شناخت مدل مصرف محتوا می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد. البته از آن قالب مهم‌تر ایده‌ای است که به مخاطب و یا مشتری ارائه می‌شود.
 
این کارشناس و مشاور تولید محتوا و رسانه با اشاره به حلقه گمشده تولید محتوا در فضای مجازی گفت: حلقه گمشده‌ای که بین نظام حاکمیتی و سیاست‌گذاران ما در حوزه محتوا با رسانه و اجتماعی که کسب‌وکارها هم بخشی از آن هستند دیده می‌شود، مسئله تجاری‌سازی و یا کاربردی سازی تولید محتوا است. به نظر می‌رسد چیزی که این دو را به هم وصل نمی‌کند، رویکردها و نگرانی‌های بعضاً اشتباه است. تا زمانی که نگاه حاکمیتی و دولتی به مسئله تولید محتوا سلبی باشد این شکاف هرروز بزرگ‌تر هم می‌شود. خیلی وقت‌ها به نظر می‌رسد تولید محتوا در فضای مجازی ایران مبتنی بر نگرانی‌هاست.
 
سمیعی ادامه داد: از سوی دیگر سختی تولید محتوا در ایران عموماً این است که شما با تنوع عجیب و ناشناخته‌ای از قومیت‌ها، مذاهب و فرهنگ‌ها روبرو هستید. وقتی در رادیو جوان کار می‌کردیم به ما تذکر داده می‌شد که فلان کلمه عادی را به کار نبرید چراکه در بخشی از ایران معنای بدی دارد؛ بنابراین خود این تنوع و همچنین دسترسی گسترده تولیدکنندگان حتی خانگی محتوا به ابزارهای تولید و انتشار، رقابت را هرروز برای حوزه‌های رسمی سخت‌تر می‌کند.
 
وی با بیان اینکه فاکتور تعیین‌کننده در تولید محتوا مسئله ایجاد تعامل یا دادوستد پیام بین مخاطب پیام و تولیدکننده است، گفت: خیلی وقت‌ها نظام‌های حاکمیتی تمایل داشتند و دارند که با مخاطب ارتباط یک‌سویه‌ای داشته باشند. خیلی از سازمان و شرکت‌ها نیز چنین تمایلی دارند؛ این در حالی است که ارتباط احساسی و عقلانی دوسویه بسیار مسئله مهمی است. ابتکار عمل داشتن در تولید محتوا یعنی شما قصه‌تان را جوری که می‌خواهید تعریف می‌کنید وگرنه در بحران‌ها، رقابت و اتفاقات دیگران قصه شمارا جوری که می‌خواهند تعریف می‌کنند. اگر در تولید محتوا بازی خودتان را درست انجام ندهید دیگران جوری که دلشان می‌خواهد در زمین شما بازی می‌کنند.
 

مدیر عامل گپ: به جای نگرانی از غربزدگی با تولید محتوای خوب دنیا را ایران زده کنیم

در پنجاه و پنجمین نشست نقد و اندیشه، کارشناسان تولید محتوا در فضای مجازی، ترس از تصمیم گیری، عدم درک شرایط جدید، قوانین قدیمی و مقررات سختگیرانه را مشکلات حوزه تولید محتوا در فضا مجازی عنوان کردند.
 پنجاه و پنجمین جلسه از سلسله نشست‌های نقد و اندیشه با موضوع «تولید محتوا در فضای مجازی» با حضور سید بشیر حسینی، استاد دانشگاه و رییس باشگاه سواد رسانه‌ای و مهدی انجیدنی، مدیرعامل پیام رسان گپ، برگزار شد.
در ابتدای این نشست سید بشیر حسینی در تعریف محتوا با اشاره به اینکه تولید ساده ترین تا حرفه ترین محتوا، تولید محتوا است، گفت: دعوای اینکه چه تولیدی محتوا است دعوای بی موردی است که برای پاک کردن صورت مسئله مطرح می شود.
وی افزود: هر چیزی که پیام می رساند رسانه است. 
مهدی انجیدنی نیز درباره تعریف محتوا، با اشاره به اینکه تولید محتوا با هدف سرگرمی، اطلاع رسانی و آموزش انجام می شود، گفت: این تولید می تواند گاهی با هدف فرهنگی و گاهی هم با هدف تجاری انجام شود.
وی با اشاره به روند تولید محتوا در فضای مجازی، افزود: از تولید محتوا برای به دست آوردن تبلیغات به محتوای های کاربردی و ارزشمند در حجم محدود رسیدیم و هم اکنون هم با ظهور شبکه های اجتماعی تعریف جدیدی از محتوا ارائه شده و وارد عرصه جدیدی شده ایم.
 
 
در دنیای جدید قدرت دست مردم است
 
حسینی درباره تولید محتوا در فضای مجازی و مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد با بیان اینکه نهادها نگران قدرت خود هستند، تصریح کرد: این در حالی است که در دنیای جدید قدرت دست مردم است و نهادها پدر سالاری گذشته را ندارند و مردم هم به ابزار دسترسی پیدا کرده اند، به همین دلیل فاصله ها بین این دو کم شده است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه هم اکنون میلیون ها دانش آموز و معلم در شبکه شاد تولید محتوا می کنند، گفت: در دنیای امروز ارتباطات از حالت عمودی بالا به پایین به حالت افقی در آمده است و باید مردم تشویق شوند در این فضا تولید و مصرف محتوا داشته باشند.
وی، دور از مردم بودن و بی توجه بودن به آنها در کنار حفظ قدرت و وضعیت موجود را موانع تولید محتوا در فضای مجازی عنوان کرد.
 
 
رگولاتوری محتوا بسیار سختگیرانه و سلیقه ای است
 
انجیدنی نیز به اکوسیستم تولید محتوا در کشور اشاره و رگولاتوری تولید محتوا را سختگیرانه و سلیقه ای توصیف کرد و گفت: این رگولاتوری به حدی محدودیت ایجاد کرده که یک پخش زنده از صفحه شخصی خود در اینستاگرام نیز از نظر آنان غیر قانونی است و باید برای انجام آن مجوز دریافت کرد.
وی افزود: اضلاع و حریم رگولاتوری باید برای اکوسیستم تولید محتوا مشخص باشد.
مدیر عامل پیام رسان گپ با اشاره به مقررات و قوانینی که برای محتواهای مختلف از طرف رگولاتوری تدوین شده است، تصریح کرد: این مقررات برای دهه های گذشته و محتوا های قدیمی و کنداکتوری تدوین شده که دوران آن گذشته است و هم اکنون فقط در یک پیام رسان داخلی روزانه میلیون ها نفر در حال تولید محتوا هستند و چگونه می توان با این قوانین به تولید این محتواها نظارت کرد.
انجیدنی، تصریح کرد: تولید کنندگان با این شرایط آزار می بینند چرا که بر اساس این قوانین 90 درصد محتوای تولید شده غیرقانونی است.
وی با بیان اینکه با این شرایط سرمایه گذاران برای تولید محتوا رغبتی ندارند، افزود: در صورتی که در دنیا برای تولید محتوا شرکت های بزرگ چند ملیتی سرمایه گذاری بسیاری می کنند.
مدیر عامل پیام رسان گپ، تاکید کرد: در ایران از مالک و ناشر محتوا در فضای مجازی حمایتی نمی شود و قانونی برای آن وجود ندارد و قوانینی موجود نیز غیر کارآمد هستند.
حسینی در ادامه این نشست به دلایل عدم حمایت و سیاست گذاری در این حوزه اشاره کرد و گفت: سیاست گذاران ما از سه مسئله امنیتی، فرهنگی و اقتصادی برای توسعه این فضا می ترسند در صورتی که با ورود مردم به حوزه تولید محتوا در فضای مجازی تهدیدها به فرصت تبدیل می شود.
 
 
برای حمایت از تولید محتوا اپراتور ها کجا هستند
 
وی با بیان اینکه سیاستگذاران نه خودشان اعتماد به نفس دارند و نه به مردم اعتماد، افزود: در این حوزه اپراتورها کجا هستند و چرا پنهان می شوند؟ در صورتی که در گردش تولید محتوا سود بیشتری می برند.
رییس باشگاه سواد رسانه‌ای، تاکید کرد: باید در صنعت تولید محتوا به تولید کنندگان محتوا پول پرداخت شود.
انجیدنی، در بخش دیگر این نشست به موضوع فیلترینگ پرداخت و با اشاره به اینکه فیلتر زمانی آغاز می شود که در رقابت خود را ضعیف می دانیم، گفت: ما فیلتر را از گذشته در موارد مختلف مانند بستن مرزها برای ورود خودروی خارجی داشته ایم و به جای اینکه به مشکلات ساخت خودروهای داخلی در رقابت با خودروهای خارجی بپردازیم و آن را مرتفع کنیم، اقدام به محدود کردن خودروهای خارجی کردیم.
وی با تاکید به اینکه باید نگاه خود را در این حوزه عوض کنیم، افزود: چرا باید نگران استفاده از تولید محتوای خارجی با عنوان غربزدگی باشیم در صورتی که می توانیم با تولید محتوای خوب بقیه دنیا را ایران زده کنیم.
مدیر عامل پیام رسان گپ، تصریح کرد: مخفی شدن و پشت دیوار پنهان کردن خود در دنیای امروز بی معنا و بی اثر است.
وی افزود: مردم از فناوری برای بهبود زندگی خود استفاده می کنند و نباید مانع مردم شویم.
انجیدنی تصریح کرد: با برخوردهای سختگیرانه با پلتفرم های این حوزه انگیزه ای برای سرمایه گذاران باقی نمانده است در صورتی که با استفاده از این فرصت امکان شکوفایی در کشور وجود دارد.
 
 
در دنیا ۷ اما در ایران ۷هزار دسته محتوای غیرقانونی داریم
 
وی به نحوه نظارت بر تولید محتوا در فضای مجازی در دنیا نیز اشاره کرد و افزود: 7 دسته محتوایی در تمام دنیا غیرقانونی هستند که موضوع ما در این 7 دسته نیست بلکه 700 یا 7 هزار دسته شناخته شده و حتی ناشناخته داریم که به صورت سلیقه ای اعمال می شود.
انجیدنی پیشنهاد داد: همین طور که در همه جای دنیا نظارت به مخاطب سپرده شده است می توانیم در ایران نیز به مخاطب و گزارش تخلف آن بسپاریم.
حسینی نیز به نگرانی سیاستگذاران درباره استفاده 70 درصدی کاربران ایرانی از محتوای خارجی اشاره کرد و گفت: اگر می خواهیم این نسبت تغییر کند مردم باید خودشان تولید کننده محتوا شوند.
وی با بیان اینکه بیماری کرونا بسیاری از فرمول ها که برای دسترسی کودكان و نوجوانان به گوشی و تبلت اعمال می شد بر هم زد، افزود: اگر تاکنون برای دسترسی کودکان و نوجوانان به این امکانات محدودیتی وجود داشت ولی در حال حاضر برای آموزش باید این ابزار در اختیار آنان قرار گیرد و برای کنترل کودکان و نوجوانان در این فضا بهترین راه این است که خود آنان تولید محتوا کنند.
این استاد دانشگاه یکی از دلایل مشکلات مربوط به فضای مجازی را تصمیم گیری مهندسان برای تولید محتوا عنوان کرد و گفت: مهندسین در این حوزه تصمیم گیر هستند نه کارشناسان علوم انسانی که آنان نیز خیلی با ابعاد مختلف تولید محتوا آشنا نیستند.
حسینی با اشاره به تردید تصمیم گیرندگان در این حوزه گفت: این افراد در تصمیم گرفتن تردید دارند اما در حفاظت از صندلی خود هیچ تردیدی ندارند.
 
 
با فیلتر تلگرام قبح استفاده از فیلتر شکن شکست
 
وی افزود: تغییر در این فضا و سپهر را باید فهمید و کرونا در این تغییر به ما خدمت کرد.
رییس باشگاه سواد رسانه ای پیشنهاد نظر سنجی به تصمیم گیرندگان فیلترینگ ارائه کرد و گفت: کسانی هستند که سال ها برای تولید محتوا در شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام زحمت کشیده اند و هزینه ریالی کرده اند، حداقل کسانی که تصمیم می گیرند که این مغازه را ببندد توضیحی درباره دلایل خود ارائه کنند.
وی با اشاره به بررسی ها و نتایجی که درباره فیلتر تلگرام داشته است، افزود: یکی از تبعاتی که فیلتر تلگرام داشته است استفاده اجباری قشر سنتی به فیلترشکن و شکسته شدن قبح آن است.
 
این استاد دانشگاه تاکید کرد: هزینه فیلتر کردن و تردید داشتن و تصمیم نگرفتن از تصمیم گرفتن و انجام آن بیشتر شده است.
 
 
تولید محتوا بزرگترین فرصت شغلی نسل آینده است
 
وی با بیان اینکه نباید از رشد مردم بترسیم، افزود: ما به نسل انقلابی که رشد مردم برای آنها مهم باشد نیاز داریم.
انجیدنی در بخش پایانی سخنان خود خطاب به نسل جدید علاقمند به تولید محتوا توصیه کرد: نگران این محدودیت ها و شرایط کنونی نباشند چرا که این سیل بزرگ تغییر سبک زندگی، دیگران را مجبور به حرکت در مسیر جدید می کند.
وی با بیان اینکه تولید محتوا بزرگترین فرصت شغلی نسل آینده است، افزود: علاقمندان به این حوزه بر روی محتوای فاخر و کاربردی بر بستر پلتفرم های موجود در دنیا تمرکز کنند و در مسیر حرفه ای شدن قدم بردارند.
حسینی نیز با اشاره به اینکه باید زمین بازی را عوض کنیم، گفت: نباید ترس داشته باشیم و قبل از بازی خود را بازنده بدانیم.
وی با اشاره به اینکه رسانه ملی دیگر تلویزیون نیست، افزود: نگاه بالا به پایین دیگر پاسخگو نیست و مردم باید در تولید محتوا مشارکت داشته باشند.
 
 
مخاطب امروز با قواعد ما جلو نمی آید
 
رییس باشگاه سواد رسانه ای به اپراتورها توصیه کرد حداقل در حجم مصرفی و پهنای باند درصدی  را برای تولید محتوا در نظر بگیرند تا با این کار درآمد اپراتورها با افزایش تولید محتوا و گردش آن چندین برابر شود.
وی افزود: مخاطب امروز با قواعد ما جلو نمی آید و با واقعیت هایی که سود کشور در آن است باید روبرو شویم و در این شرایط تحریم تنها راهی که بسته نمی شود فضای مجازی است که می توانیم از آن استفاده کنیم.
حسینی با اشاره به اینکه از ترس مرگ در حال خودکشی هستیم، تاکید کرد: با ترس کوچک احتمالی خود سود قطعی بزرگی را از دست می دهیم که این یک اشتباه استراتژیک است.

رقابت صداوسیما با تولیدکنندگان محتوا در فضای مجازی خطرناک است

مهمانان پنجاه و چهارمین نشست نقد و اندیشه با تاکید بر اینکه با توسعه زیرساخت‌ها و دسترسی به اینترنت پرسرعت در بیشتر نقاط، فضای تولید محتوا در کشور به وجود آمده است و تقاضا هم برای آن زیاد است و معتقد بودند حاکمیت باید با رقابتی کردن این فضا به توسعه آن کمک کند و اگر فضای رقابتی از بین برود و تولید کنندگان محتوا و سرمایه گذاران از این بازار خارج شوند رسانه های خارجی برنده این رقابت خواهند بود سلیقه مخاطب ایرانی را تغییر می دهند.
پنجاه و چهارمین جلسه از سلسله نشست‌های نقد و اندیشه با موضوع «تولید محتوا در فضای مجازی» با حضور «مهدی یزدانی» رییس هیات مدیره نماوا، «احمدرضا نخجوانی» مدیرعامل شرکت شاتل و «باقر صمدی» معاون دیجیتال شرکت ایرانسل برگزار شد.
 
 مخاطب به دنبال محتوای باکیفیت است
در ابتدای این جلسه یزدانی با اشاره به اینکه تعاریف وسیعی از تولید محتوا می‌توان ارائه داد، گفت: حدود ۴ تا ۵ سال است که VODها در کشور تاسیس شده‌اند و کسانی که این موسسات را تاسیس کردند می‌دانند که آماده کردن زیرساخت شرط لازم وجود این پلت فرم‌ها است ولی شرط کافی برای حیات آنها تولید محتوا با کیفیت است.
وی با اشاره به اینکه مخاطبینVOD ها به دنبال محصولات باکیفیت و حرفه‌ای هستند، ادامه داد: در سال‌های اخیر زیرساخت‌های مخابراتی تقویت شده و امکان بهره‌برداری از آن برای تولیدکنندگان محتوا وجود دارد.
رییس هیات مدیره نماوا گفت: در حوزه سینما ۵ هزار نفر آموزش دیده رسمی داریم که در ۳۲ رشته مختلف فعالیت می‌کنند تا یک فیلم یا سریال تولید شود. تا پیش از فعال شدن فضای مجازی در این حوزه در طول سال برای ۲۰ درصد از آنها امکان فعالیت مهیا بود.
یزدانی با بیان اینکه درVODها به دلیل عدم محدودیت نمایش، صندلی، زمان و جغرافیا این امکان وجود دارد که تعداد تولیدات سینمایی، سریال‌ها و تعداد شاغلین افزایش چشمگیری پیدا کند، اظهار کرد: برای اینکه VODها بتوانند در بازار فعالیت مستمر داشته باشند باید حداقل روزی دو ساعت تولید محتوا ایرانی ارائه دهند زیرا انتخاب اول مخاطب ایرانی، سریال ایرانی است و پس از آن فیلمی که برای اولین بار در VOD نمایش داده می شود بیشترین مخاطب را دارد.
وی با اشاره به اینکه در دوران کرونا به جهش بزرگی از نظر تعداد مخاطب رسیدیم که پیش‌بینی ما این بود که تا پایان ۱۴۰۰ این تعداد مخاطب را خواهیم داشت، اظهار کرد: کرونا این فاصله را کم کرد، مخاطبان با VODها بیشتر آشنا شدند و متناسب با نیازهای مردم، بازار کار به چشم‌اندازی برای رونق در ارتباط با فعالیت حرفه‌ای تولید می‌رسد.
 
اکران آنلاین خواب سرمایه را کوتاه کرده است
رییس هیات مدیره نماوا با اشاره به اینکه یک تیم پشتیبانی قوی، برنامه‌ریزی اقتصادی و سرمایه‌گذاری جدی در این حوزه شده است، گفت: از زمان شروع کرونا که سالن‌های سینما تعطیل شد به کمک سینمای ایران آمدیم و تاکنون ۲۰ فیلم سینمایی را اکران کرده‌ایم که به طور طبیعی اگر این زیرساخت‌ها آماده نبود امکان اکران و بازگشت سرمایه این فیلم‌ها وجود نداشت.
یزدانی افزود: بازگشت سرمایه برای سرمایه‌گذار بسیار مهم است در حالت عادی برای اکران یک فیلم  ۲ تا ۳ ماه زمان لازم است و پس از آن برای تسویه حساب سینما با صاحب اثر یک سال زمان می‌برد. اکران آنلاین خواب سرمایه و مدتی که سرمایه معطل می‌ماند تا سرمایه‌گذار کار دیگری انجام دهد کوتاه کرده است. شاید سرمایه‌گذار در اکران آنلاین حاشیه سود کمتری داشته باشد ولی تعداد دفعاتی که سرمایه می‌تواند گردش داشته باشد در این حوزه بسیار بیشتر شده است.
 
پتانسیل برای تولید محتوای داخلی بسیار زیاد است
احمدرضا نخجوانی مدیرعامل شرکت شاتل با بیان اینکه در بحث کار همیشه می‌گویم ما نیروی متخصص بیکار نداریم، گفت: این موضوع در همه عرصه‌ها وجود دارد و در حوزه محتوا بی‌نهایت جای کار وجود دارد.
 وی افزود: شواهد نشان می‌دهد تقاضای که از سمت مردم برای محتوای داخلی وجود دارد به مراتب بیشتر از محتوای خارجی و یک پتانسیل ویژه در این حوزه وجود دارد.
نخجوانی با اشاره به رشد سه برابری مصرف پهنای باند در دوران کرونا ادامه داد: به اعتقاد من حداقل امکانات زیر ساختی برای تولید محتوا در همه کشور وجود دارد به عبارت دیگر تصور من این است که زیرساخت آماده است و تقاضای بسیار زیادی هم برای آن وجود دارد به همین خاطر تمام جوانان می‌توانند در این عرصه وارد شوند و کار کنند.
مدیرعامل شرکت شاتل با اشاره به اینکه در مبحث کارآفرینی همیشه به دوستان جوان توصیه می‌کنم که صبوری، صداقت و تلاش را مد نظر داشته باشند، خاطرنشان کرد: محال است کسی با این سه عامل وارد بازار کار شود و موفق نباشد. البته از سوی دیگر باید این نکته را هم در نظر داشت که راز موفقیت در کشور ما متفاوت بودن است و من اعتقاد دارم متمایز بودن کار ساده ای است یعنی به مهارت خودم تکیه کنم، تلاش کنم و پویایی داشته باشم. جوانان اگر مشتاق باشند، مهارت اولیه را به دست آورند، متمایز باشند و با صبوری به سمت جلو حرکت کنند همیشه موفق خواهند بود.
 
در کشور ما زیرساخت‌ها برای تولید محتوا وجود دارد
در ادامه صمدی با اشاره به اینکه وقتی از تولید محتوا صحبت می‌کنیم بخشی تولید محتوای حرفه‌ای است که نهادها و موسسات آن را تهیه می‌کند و بخشی تولید محتوای کاربر محور است که میلیاردها نفر در آن حوزه فعال هستند، گفت: هم اکنون در کشور ما زیرساخت‌ها وجود دارد و افراد با اندک مهارتی می‌توانند با یک گوشی ساده محتواهای مختلف را که قابل انتشار در فضای مجازی است توسعه دهند و از آن درآمد ایجاد کنند.
معاون دیجیتال شرکت ایرانسل در پاسخ به این سوال که اپراتورها چگونه می‌توانند به تولید محتوا در کشور کمک کنند، گفت: اپراتورها زیرساختی را ارائه کردند و هر روز هم آن را توسعه می‌دهند و در همه شهرها و روستاهای کشور اینترنت پرسرعت وجود دارد و یک جوان می‌تواند محتوای تولید شده خود را از طریق شبکه‌های مجازی در سطح وسیع انتشار دهد.
وی افزود: روش دیگری هم داریم که بحث پرداخت است. محتواهایی که در فضای مجازی تولید می‌شود هزینه خیلی سنگینی ندارند که مشترکین نتوانند آن را پرداخت کنند و حتی با عددهای خرد هم می‌توان آن را خریداری کرد. اپراتورها با پرداخت‌های بسیار کوچک، مشترکان محتوای مناسب را به آنها ارائه می‌دهند و از سوی دیگر عرضه کننده می‌تواند محتوا را به مخاطبان بسیار و با قیمت کم عرضه کند.
صمدی با بیان اینکه مدل سومی نیز وجود دارد که اپراتور با دارنده محتوا قراردادی امضا می‌کند که تولید کننده محتوا در قبال ترافیکی که ایجاد می‌کنند، سهمی از درآمد ببرند، ادامه داد: اپراتور به مشترکان خود این فرصت را می‌دهد که به محتوای خوب دسترسی داشته باشند و ترافیک ایجاد شود و از طرف دیگر تولید کننده هم می‌تواند از محل ترافیک ایجاد شده سهمی را ببرد که در کشور ما این روش نتیجه خوبی داشته است.
معاون دیجیتال شرکت ایرانسل با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم صادقانه دربارۀ تعرفۀ اپراتورها در ایران صحبت کنیم، باید گفت: تعرفۀ اپراتورهای ثابت و همراه در ایران، در مقایسه با دیگر کشورهای جهان، پایین است، ولی با این وجود، اپراتورها با در نظر گرفتن قدرت خرید مردم در زمان‌های مختلف، سعی می‌کنند به کمک مردم بیایند و برای پایین آوردن هزینه‌ها، در تولید محتوا کمک کنند که نیم‌بها کردن محتوای داخلی و کاهش هزینه‌ها یا رایگان کردن محتوا در مواردی مانند آموزش آنلاین یا عزاداری محرم، از این جمله است.
وی تاکید کرد: البته باید در نظر داشته باشیم، هر میزان هم اپراتورها برای محتوای داخلی، تخفیف قائل شوند، اگر محتوای مناسب و باکیفیت وجود نداشته باشد، مردم برای آن هزینه نمی‌کنند، حتی ارزان و نیم‌بها، اما اگر محتوای باکیفیت ارائه شود، مردم برای آن هزینه می‌کنند و می‌تواند برای همه تولید ثروت کند.
 
قانون باید به روز باشد و ۲۰ سال از خودش جلوتر باشد
یزدانی در ادامه با اشاره به حفظ حقوق مولف و تولید کننده محتوا در کشور گفت: حدود ۲۰ سال است که شبکه نمایش خانگی در ایران فعال شده و از ابتدا نیز کپی غیر قانونی فیلم‌ها وجود داشت و حقوق صاحبان اثر از بین می‌رفت. در اوایل دهه‌ ۸۰ برای برخورد با متخلفین حوزه سمعی و بصری قانونی در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید که برای متخلفین جریمه  نقدی بین ۵۰۰ تا حداکثر یک میلیون تومان ذکر شده بود که در بازه زمانی یک ساله نیز عدد قابل قبولی نبود. شدیدترین برخورد در همان قانون تعطیلی واحد صنفی بود که جریمه قابل توجهی بود. ولی الان در سال‌هایی که رفتار مردم در دیدن فیلم و سریال متفاوت شده و زیرساخت‌های مخابراتی نیز در دسترس مردم است و با  هزینه بسیار کمتری می‌توانند فیلم مورد نظر را در فضای مجازی و پلتفرم‌ها ببیند هنوز هم این قانون وجود دارد.
 وی افزود: ما در نماوا فیلم سنیمایی را در ساعت ۸ شب چهارشنبه بارگذاری می‌کنیم از ساعت ۱۲ به بعد، این فیلم به شکل غیرقانونی در سایت‌های مختلف عرضه می‌شود. این قانون دیگر کارآیی ندارد زیرا امروز این سایت‌ها هستند که هر روز با یک دامنه متفاوت بالا می‌آیند و قانون ۲۰ سال پیش نمی‌تواند با آن مقابله کند.
یزدانی تصریح کرد: قانون باید به روز باشد و ۲۰ سال از خودش جلوتر باشد نه اینکه ۱۰ سال از زمان خودش عقب‌تر باشد. قانون باید بتواند بگوید چگونه در ۲۰ سال آینده از حقوق مولف دفاع کنیم.
 
اولویت مخاطب ایرانی سریال و فیلم ایرانی است
رییس هیات مدیره نماوا با اشاره به اینکه رفتار مصرف کننده برای گرفتن کالا و فیلم در شبکه مجازی قابل تحلیل است، گفت: سابق بر این انگیزه حضور در بازار قاچاق، کیفیت، قیمت و سرعت دسترسی به محصول بود که با وجود این پلتفرم‌ها دیگر این انگیزه‌ها از بین رفته است و محصول به قیمت بسیار ارزان‌تر، با کیفیت و سرعت بیشتر به دست مشترک می‌رسد.
وی افزود: کسانی که عادت به دیدن و شنیدن محتوای قاچاق دارند به سایت‌های قانونی مراجعه نمی‌کنند. شبکه ماهواره‌ای هم تا حدی به مولف ضرر می‌زنند ولی درآمد ما را ۱۰۰ به از ۸۸ تقلیل می‌دهند  که ضرر زیادی نیست. ولی ما به دنبال آن هستیم که این شیوه قاچاق را نیز با کمک دستگاه‌های مرتبط به حداقل برسانیم.
رییس هیات مدیره نماوا در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه مخاطب ایرانی برای دیدن برنامه‌های آموزشی، ورزشی و مستند به پلتفرم‌های VOD مراجعه نمی‌کند، گفت: اولویت اول مردم در تمام کشورها اول سریال و فیلم تولیدی کشور خودشان است و در ایران هم این اولویت در مخاطب وجود دارد.
 
اپراتورها برای حمایت از تولیدکننده محتوا محدودیت منابع دارند
نخجوانی در پاسخ به نحوه حمایت شاتل از تولیدکنندگان محتوا در کشور گفت: قراردادهای متفاوتی با تولیدکنندگان محتوا در کشور شکل گرفته و مردم از آن تولید محتوا استفاده می‌کنند. به عنوان مثال ترافیک کاربران شاتل در صورت استفاده از نماوا محاسبه نمی‌شود.
وی افزود: باید در نظر داشت اپراتورهای ثابت نیز در این زمینه محدودیت‌هایی دارند. اپراتورهای ثابت در هزینه‌های روزمره خود با مشکلات زیادی روبرو هستند و من فکر می‌کنم وزارت ارتباطات می‌تواند با حمایت از اپراتورهای ثابت به تولید محتوا کمک بیشتری کند.
نخجوانی ادامه داد: در دوران کرونا، دهه محرم و اینترنت مدارس، اپراتورها با هزینه خود سرویس‌ها را رایگان کرده است و وزارت ارتباطات کمکی در این زمینه به ما نکرد و ما چشم امید داریم که وزارت ارتباطات با ما همکاری بیشتری داشته باشند.
مدیرعامل شاتل با اشاره به اینکه در حوزه مسئولیت اجتماعی خود از جوانان حمایت می‌کنیم، گفت: در چند سال گذشته طرحی به نام تکاپو بین وزارت ارتباطات و صنایع به امضا رسید که از اپراتورها خواست از طرح‌های استان ها حمایت کنند و شاتل نیز با مقامات چند استان برای اجرای این طرح، تفاهمنامه امضا کرد ولی هیچ طرحی از سمت استان‌ها به شاتل نیامد که ما از آن حمایت کنیم.
 
 باید از تولید محتوا در کشور حمایت کنیم
باقر صمدی با اشاره به اینکه ترافیک بالای ۷۰ درصد توسط پلتفرم‌های خارجی استفاده می‌شود ۳۰ درصد توسط پلت‌فرم‌های داخلی، گفت: اگر بخواهیم این نسبت برعکس شود باید تا جایی که امکان دارد از تولید محتوا در داخل کشور حمایت کنیم. آمارها نشان می‌دهد تا زمانی که محتوای با کیفیت در کشور تولید می‌شود، تقاضا برای آن وجود دارد.
معاون دیجیتال شرکت ایرانسل با تاکید بر استقبال زیاد مخاطبان از تلویزیون‌های اینترنتی، گفت : در حال حاضر این پلت فرم‌ها از حدود ۷ تا ۸ میلیون کاربر حمایت می‌کنند که این رقم تا حدود ۲۰ یا ۲۵ میلیون کاربر قابل گسترش است.
وی به برگزاری کنسرت‌ها و برنامه‌های آنلاین در دوران کرونا اشاره کرد و افزود: استقبال از کنسرت‌ها و برنامه‌های آنلاینی که در دوران کرونا برگزار شد، بیش از انتظار ما بود. به عنوان مثال، میزان استقبال در کنسرت شجریان، چهار برابر پیش‌بینی ما بود.
 
نباید فضای سلبی برای کسب و کار به وجود آورد
معاون دیجیتال شرکت ایرانسل با بیان اینکه اگر بخواهیم این ۳۰ به ۷۰ درصد تغییر کند ابتدا باید به پلت فرم‌هایی با ظرفیت و توان بالای خدمات در کشور شکل بگیرد، ادامه داد: شکل‌گیری این پلت‌فرم‌ها به شدت هزینه‌بر است و سرمایه‌گذاران بزرگی می‌خواهد که مطمئن باشند، سرمایه آنها باز می‌گردد.
وی افزود: مورد دوم آن است که مدل‌های مختلف کسب و کار شکل بگیرد تا به تولید محتوا در کشور کمک کند و سوم باید مردم را به سمت سرویس‌های کاربر محور تشویق کنیم و دولت هم در این زمینه کمک کند.
صمدی ادامه داد: تولید محتوا باید در کشور اقتصادی باشد صرف اینکه می‌خواهیم از مصرف‌کننده یا محصولات فرهنگی حمایت کنیم نباید سیاست‌های اشتباهی را در کشور پایه‌گذاری کنیم که موجب تولید محتوای ضعیف شود و هزینه تولید را بالا ببرد یا موانع زیادی برای تولید کننده ایجاد کند.
معاون دیجیتال شرکت ایرانسل با بیان اینکه در حال حاضر برای تولید کننده مشخص نیست که از کجا باید مجوز بگیرد و متولی مجوز صداوسیما یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، گفت: اگر محتوایی به هر دلیلی دارای مشکل باشد باید به هزاران مرکز مختلف پاسخ به دست بدهند. بنابراین فضای قانونی کسب و کار هم باید در جهت حمایت از تولید محتوا و تسهیل کننده آن باشد. ما باید اجازه بدهیم پلت‌فرم‌ها بزرگ بشوند و آدم‌های مختلف در آن بدرخشند و اگر مشکلی هم پیش آمد و بعدا با آنها برخورد کنیم و فضای سلبی را برای کسب و کار به وجود نیاوریم که افراد راغب نباشند در این حوزه وارد شوند.
 
صدا و سیما رقیب پذیر نیست
یزدانی هم با اشاره به اینکه بر اساس قانون تاسیس وزارت ارشاد مجوز فعالیت VODها را وزارت ارشاد صادر می‌کند، گفت:  شبکه خانگی و حال VODها برای درآمد از ابتدا به بازار متکی بودند و نحوه سرمایه گذاری و بازگشت سرمایه خود را بر اساس قوانین ریسک بازار پذیرفته و پلت فرم خود را فعال کرده‌اند.
وی با بیان اینکه اگر قرار باشد تلویزیون‌های اینترنتی مجوز خود را از صداوسیما دریافت کنند، ادامه این پلت‌فرم‌ها با مشکل روبه‌رو می‌شود، ادامه داد: ورود صداوسیما به این عرصه از جایی برای ما خطرناک است که خودش رقیب است و می‌خواهد با ما رقابت کند و هیچ چیز آن با ما متناسب نیست و اگر همه VODهای فعال و با هم جمع شوند به اندازه یکی از شبکه های صدا و سیما هم توان رقابت نخواهند داشت.
رییس هیات مدیره نماوا با بیان اینکه VODها برای حفظ حیات خود در سال باید حداقل ۷۰۰ ساعت تولید محتوای داخلی داشته باشند، گفت: تولید محتوا با این حجم در سال به  برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری نیاز دارد و حالا صدا و سیما وارد شده و چند ابهام  به وجود آمده است؛ که اگر زیر نظر صدا و سیما قرار گرفتیم چه اتفاقی از نظر سرمایه گذاری برای ما خواهد افتاد؟ صدا و سیما به صورت کلی رقیب پذیر نیست. آیا صدا و سیما اجازه پخش سریال های پرمخاطب را به ما می دهد؟ بحث دوم این است که اگر به دلیلی  صدا و سیما با پخش یک سریال مخالفت کرد در کجای قانون دیده شده است که صدا و سیما به ما خسارت بدهد؟
 یزدانی افزود: سرمایه ترسو است و اگر در جایی ابهام وجود داشته باشد سریع از آن خارج می شود. ادامه این کشمکش‌ها باعث می شود که مدیران این پلتفرم ها تصمیم بگیرند فعالیت آنها را متوقف کنند و ضرر اینکار به آن  نیروی آموزش‌دیده ای وارد می‌شود که باید ۷۰۰ ساعت برنامه تولید می کرد و در کوتاه مدت مردم به شبکه‌های خارجی رجوع می‌کنند و اگر تولیدکننده داخلی بار دیگر بخواهد به شبکه برگردد سلیقه مردم تغییر کرده است و ریسک و هزینه سرمایه گذاری افزایش پیدا می کند.
مدیرعامل نماوا با بیان اینکه ما با نظارت مشکلی نداریم و باید وجود داشته باشد،گفت: از این دعوا، رسانه‌های خارجی و کسانی که هنجارهای ما را رعایت نمی کنند بهره می برند. حاکمیت باید مراقب باشد تا سرمایه ای که به سختی وارد این حوزه شده است به راحتی خارج نشود.
 
حاکیت باید از انحصار بازار جلوگیری کند
احمدرضا نخجوانی مدیرعامل شرکت شاتل با بیان اینکه مسائل مشکلات VODها فراتر از بحث‌های زیرساختی است و ما آماده هرگونه همکاری با آنها هستیم، گفت: همین حالا این پلت فرم ها در بازار با سرمایه‌گذاری صنعت ارتباطات و به امید آینده فعالیت می کنند.
وی در پایان افزود: اگر حاکمیت فضای رقابتی ایجاد کند تا انحصار شکل نگیرد، ساز و کارهای بازار زمینه حمایت از تولیدکنندگان در فضای مجازی را فراهم می‌کند.
 
تقاضا برای محتوا در کشور وجود دارد
باقر صمدی معاون دیجیتال شرکت ایرانسل با اشاره به اینکه فضا برای کار در حوزه تولید محتوا در کشور زیاد است و تقاضا هم برای آن وجود دارد، گفت: ما به عنوان اپراتور می‌توانیم در حوزه‌های پلتفرم، ترافیک و زیرساختی به تولیدکنندگان محتوا کمک کنیم.
وی ادامه داد: اگر حاکمیت کمک کند که فضای کسب و کار در این حوزه قانونی‌تر شود خواهیم دید که چقدر فعالیت در این فضا بهتر خواهد شد. اگر انحصارها را کم کنیم، کسب‌وکارها را تکثیر کنیم و اجازه بدهیم بازیگران مختلف با هم در یک فضای رقابتی سالم رقابت کنند خواهیم دید که فضای بهتری برای کسب‌وکارها به وجود خواهد آمد.

پویش «درس در خانه» برای تولید محتوای خلاقانه اجرا شد

 
 
سازمان فناوری اطلاعات ایران با همکاری وزارت آموزش و پرورش، پویش «درس درخانه» را در راستای حمایت از آموزش از راه دور و تولید محتوای خلاقانه اجرا کرد.
 
 به نقل از سازمان فناوری اطلاعات ایران، پویش «درس در خانه» در راستای حمایت از آموزش از راه دور به عنوان روشی مکمل برای آموزش دانش آموزان در مدرسه و با هدف تقدیر و قدردانی از معلم ها اجرا شد.
 
در راستای همکاری های مستمر سازمان فناوری اطلاعات با وزارت آموزش و پرورش، پویش «درس در خانه» با هدف شناسایی معلم های توانمند در تولید محتوای خلاقانه و استاندارد و تقدیر و تشکر از زحمات معلم ها طراحی و اجرا شده است.
 
به دنبال شیوع ویروس کرونا در کشور و تعطیلی مدارس حجم عظیمی از محتواهای خلاقانه و استاندارد توسط معلم ها تولید شد؛ از طرفی یکی از مهمترین معضلات بازار کسب و کار آموزش آنلاین عدم وجود محتوای مناسب در کشور است و تهدید شیوع کرونا و تعطیلی مدارس فرصت مناسبی برای جذب پتانسیل معلم ها و استفاده از محتوای استاندارد در راستای گسترش آموزش از راه دور است.
 
معلمان برای پیوستن به پویش «درس در خانه» باید محتوای آموزشی خود را از طریق روشی که در سایت سازمان فناوری اطلاعات اعلام شده ثبت کنند و تمامی آثار در دو مرحله کمی و کیفی مورد داوری قرار می گیرد.
 
در مرحله اول محتواها از نظر تعداد و میزان بازدید بررسی می شوند و در مرحله کیفی از نظر میزان تاثیرگذاری ارزیابی و امتیاز دهی می شوند و به منتخبان آثار برگزیده جوایز ارزنده اهدا می‌شود.