برخی کلمات با سیستم عامل اندروید همراه بوده و جز جدایی‌ناپذیر آن به حساب می‌آیند و یکی از آنها، “اپلیکیشن‌های بی‌مصرف” است. اما اپلیکیشن‌های بی‌مصرف دقیقا چه اپ‌هایی هستند و آیا وجود آنها برای دیوایس ضرری به همراه خواهد داشت یا خیر؟! سوال مهم این است که آیا آنها باعث کاهش عمر باطری دستگاه می‌شوند؟! در این مطلب این موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
اپلیکیشن‌های بی‌مصرف دقیقا چه نرمافزارهایی هستند؟
هر دیوایس اندرویدی دارای چندین لایه نرم‌افزار است. پایین‌ترین لایه اپلیکیشن‌ها، به نرم‌افزارهای پیش‌فرض مانند ساعت، ماشین حساب، تلفن و پیامک تعلق دارد. این نرم‌افزارها به صورت پیش‌فرض روی تمامی دیوایس‌های اندرویدی به چشم می‌خورند. لایه بعدی، اپلیکیشن‌های مربوط به گوگل هستند که به سرویس‌های این شرکت تعلق دارند مانند: Play Store، YouTube، Maps، Gmail و … .
دیوایس‌هایی که از اپلیکیشن‌های پیش‌فرض اندروید یا نرم‌افزارهای گوگل استفاده می‌کنند، دارای اپلیکیشن‌های بی‌مصرف نیستند. لایه بعدی، مرتبط با اپلیکیشن‌های مربوط به تولید‌کننده‌هاست. نرم افزارهایی که به صورت پیش‌فرض توسط تولید‌کننده‌ها توسعه داده شده و در دیوایس‌های عرضه‌شده توسط آنها به صورت پیش‌فرض قرار داده می‌شوند. برای مثال میتوان به S-Health یا S-Voice در این زمینه اشاره کرد. اگر تولیدکنندگان تلفن‌های هوشمند اپلیکیشن‌هایی را طراحی کنند که بلامصرف بوده و تنها حافظه دستگاه کاربران را اشغال نمایند، این موضوع می‌تواند آزاردهنده به نظر برسد.
لایه بعدی نرم‌افزاری به اپلیکیشن‌های مشارکتی اختصاص می‌یابد. اگر تولیدکنندگان تلفن‌های هوشمند با شرکت‌های دیگر در حال مشارکت باشند، معمولا اپلیکیشن‌های آنها نیز روی دستگاه‌های تولیدی و عرضه‌شده به چشم می‌خورند. برای مثال میتوان به اپلیکیشن‌های مایکروسافت مانند مجموعه آفیس، Outlook و اسکایپ اشاره کرد. در این بخش ما به وسیله اپلیکیشن‌های بی‌مصرف ترور می‌شویم! اما این موضوع نیز می‌تواند تا حدود زیادی به استفاده کاربران مربوط باشد. من به شخصه اپلیکیشن اسکایپ را روی تمامی تلفن‌های اندرویدی خود نصب می‌کنم و به هیچ وجه نمی‌توانم نام این نرم‌افزار را بی‌مصرف بگذارم! اما به تمامی اپلیکیشن‌هایی که به صورت پیش‌فرض روی دیوایس‌ها نصب هستند و ضرورتی برای استفاده از آنها توسط کاربران وجود ندارد، میتوان عبارت اپلیکیشن‌های بی‌مصرف را نسبت داد.
لایه انتهایی مربوط به اپلیکیشن‌های اوپراتورها می‌شود. اوپراتورهای سراسر دنیا مانند Verizon ،T-Mobile ،Orange و Vodafone معروف به اوپراتورهایی هستند که اپلیکیشن‌های خود را روی تمامی دیوایس‌هایی که توسط آنها به دست مشتریان می‌رسد، نصب می‌کنند. به عنوان مثال تلفن‌های گلکسی S7 که توسط اوپراتور Verizon عرضه می‌شوند، به صورت پیش‌فرض حاوی حدود ۷ یا ۸ اپلیکیشن این اوپراتور هستند که تنها روی دیوایس‌هایی که توسط Verizon عرضه می‌شوند، به چشم می‌خورد.
خوب، بد یا زشت؟!
به نظر من، اپلیکیشن‌هایی که به صورت پیش‌فرض روی دیوایس‌ها نصب می‌شوند، بسته به میزان کاربرد آنها، نزد کاربران از محبوبیت برخوردار هستند یا مورد تنفر آنها قرار می‌گیرند. مثلا اپلیکیشن‌هایی که رفتار بدی را از خود نشان دهند، به دسته اپلیکیشن‌های بی‌مصرف منتقل می‌شوند. اما اپلیکیشن‌هایی که مورد استفاده روزانه کاربران قرار می‌گیرند، از محبوبیت بالایی برخوردار هستند. پیش از آنکه به سراغ اپلیکیشن‌های بی‌مصرف و ضرر آنها برای عمر باطری دستگاه برویم، باید بگوییم که همیشه نرمافزارهایی که دارای اکوسیستم بد هستند وجود داشته و دارند و این قبیل اپلیکیشن‌ها می‌توانند باعث وجود مشکل برای کاربران شوند.
اما اپلیکیشن‌های بی‌مصرف چه زمانی می‌توانند بد به نظر برسند؟! در این قسمت به چند دسته از این موارد می‌پردازیم:
کرش کردن، فریز شدن یا رفتار غیر قابل پیش‌بینی: اپلیکیشن‌هایی که کرش می‌کنند یا به طور معمول در حالت ناپایدار عمل می‌کنند، اغلب باعث ایجاد ترس در کاربران می‌شوند و آنها را ناامید می‌کنند. دیوایس‌هایی که اینگونه اپلیکیشن‌ها را به صورت پیش‌فرض با خود به همراه دارند، معمولا برای کاربران به منزله توهین به حساب می‌آیند! اما اگر شما اپلیکیشنی را از فروشگاه نرم‌افزاری گوگل‌پلی دانلود کنید و این نرم‌افزار عملکرد خوب و قابل انتظاری را از خود نشان ندهد، شما می‌توانید به آسانی آن را حذف کنید.
تبلیغات و اپلیکیشن‌هایی که مدام غر می‌زنند: این موضوع بیشتر روی کامپیوترهای شخصی دیده می‌شود، اما اپلیکیشن‌هایی که به صورت پیش‌فرض روی دیوایس نصب شده و تبلیغات خاصی را به شما نمایش می‌دهند و یا مدام از شما درخواست نصب ورژن پیشرفته (Pro Version) را می‌کنند، معمولا آزاردهنده به نظر می‌رسند.
نرم‌افزارهای جاسوسی و اپلیکیشن‌های جمع آوری اطلاعات: ظاهرا دوران دیوایس‌هایی که با اپلیکیشن‌های جاسوسی توسط اوپراتورهایی مانند CarrieIQ عرضه می‌شدند، به پایان رسیده است. اما من به شخصه به این موضوع شک دارم! با وجود اینکه سیستم عامل اندروید در حال حاضر به بلوغ کامل رسیده است، اما نگرانی کاربران پیرامون موضوع نرم‌افزارهای جاسوسی همچنان ادامه دارد. اوپراتورهایی مانند Verizon سعی دارند تا با نصب نرمافزارهایی مانند DT Ignite روی دیوایس‌هایی که به صورت اختصاصی توسط آنها عرضه می‌شوند، جلوی این موضوع را بگیرند.
اپلیکیشن‌هایی که به خوردن باطری علاقه دارند: نرمافزارهایی که به صورت صحیح و مناسب کدنویسی نشده‌اند، باطری دستگاه را به صورت عجیبی مصرف می‌کنند. این موضوع هیچ ربطی به اپلیکیشن‌های گوگل، تولید‌کننده یا اوپراتورها ندارد. نرم افزارهایی که دارای مشکل هستند، باعث مصرف زیاد باطری می‌شوند. این موضوع زمانی نگران کننده‌تر می‌شود که این قبیل اپلیکیشن‌ها، نیاز به فعالیت در پس‌زمینه را نیز داشته باشند. اما نرمافزارهایی که به صورت صحیح کدنویسی شده و بهینه‌سازی شدهاند، از مصرف باطری بسیار کمی برخوردار هستند. حتی اگر نیاز باشد به صورت کامل و دائم در پس‌زمینه فعال باشند.
مصرف باطری
زمانی که صحبت از مصرف باطری می‌شود، تفاوت‌های زیادی بین دو سوال زیر وجود دارد:
- آیا اپلیکیشن‌های بی‌مصرف، می‌توانند باعث مصرف باطری شوند؟!
- آیا اپلیکیشن‌های بی‌مصرف باعث مصرف باطری می‌شوند؟!
با کمال اطمینان میتوان به سوال اول پاسخ “بلی” داد! اپلیکیشن‌های بی‌مصرف می‌توانند باعث مصرف باطری شوند. همانطور که پیشتر اشاره شد، نرمافزارهایی که به صورت صحیح کدنویسی نشوند، می‌توانند به دستگاه آسیب وارد کنند که یکی از آنها، مصرف زیادی باطری است.
برای انجام آزمایش روی اپلیکیشن‌های بی‌مصرف، ما یکی از تلفن‌های هوشمند گلکسی S7 را از اوپراتور Verizon قرض گرفتیم. این دیوایس به صورت پیش‌فرض دارای سه دسته از اپلیکیشن‌های بی‌مصرف است:
- اپلیکیشن‌های سامسونگ مانند Samsung Gear ،S-Health و S-Voice
- اپلیکیشن‌های آمازون مانند Kindle و Amazon Music
- اپلیکیشن‌های Verizon مانند Voice Mail ،go90 ،Verizon Cloud و VZ Protect
تلفن هوشمند گلکسی S7 تنظیمات باطری خاصی را به همراه دارد. زمانی که شما وارد Settins > Applications> Application Manager شده و روی نام نرم‌افزار دلخواه کلیک کنید، می‌توانید میزان مصرف باطری توسط این اپلیکیشن از زمان فول شارژ شدن را مشاهده کنید. در این بخش سه قسمت صفحه نمایش، امواج رادیویی و سیستم عامل بیشترین مصرف را به خود اختصاص داده‌اند. اگر شما از اپلیکیشن‌های مختلف استفاده کنید، در این قسمت می‌توانید میزان مصرف باطری آنها را مشاهده کنید. برای پاسخ به پرسش “آیا اپلیکیشن‌های بی مصرف باعث مصرف باطری می‌شوند؟” باید نرم‌افزارها را در این قسمت مورد بررسی قرار دهیم.
برای تست کردن اپلیکیشن‌های پیش‌فرض قرار گرفته بر روی گلکسی S7، من هر کدام از این اپلیکیشن‌ها را باز کردم و تنظیمات مورد نیاز آنها را انجام دادم و نوتیفیکیشن‌های مربوط به هر کدام را نیز فعال کردم تا خیالم از بابت فعال بودن آنها در پس‌زمینه راحت باشد. سپس به صورت معمول شروع به کار با تلفن همراه خود کردم و در این بین نیز از هیچکدام از نرم‌افزارهای اشاره شده استفاده نکردم.
این روند کمی بیشتر از ۲۴ ساعت به طول انجامید تا باطری دستگاه به ۲۵ درصد رسید. سپس اقدام به چک کردن کلیه اپلیکیشن‌های پیش‌فرض کردم و مشاهده کردم که میزان مصرف آنها صفر درصد گزارش شده است.
اما عبارت صفر درصد به چه معناست؟! گلکسی S7 دارای باطری سه هزار میلی آمپری است و اگر آن را بر ۱۰۰ تقسیم کنیم، با عدد ۳۰ روبه‌رو می‌شویم. اگر Application Manager مقدار ۰ درصد را نمایش می‌دهد، این عدد الزاما به معنی صفر مطلق نیست. بلکه به معنی پایینتر از ۳۰ میلی‌آمپر است. یعنی اعداد بین ۱ تا ۲۹ میلی‌آمپر! اما این مقدار برای ما دقیقا مشخص نیست. پس به صورت تئوری، تمامی ۱۸ اپلیکیشنی که به صورت پیش‌فرض روی گلکسی S7 نصب هستند، چیزی حدود ۵۰۰ میلی‌آمپر (۲۸ * ۱۸ میلی‌آمپر) را مصرف می‌کنند.
اگرچه این موضوع اتفاق نمی‌افتد و اگر ما از اپلیکیشن‌هایی مانند Samsung email استفاده نکنیم، میزان مصرف آنها صفر خواهد بود. به نظر من، تنها ۴ یا ۵ اپلیکیشن پیش‌فرض به صورت کامل در پس‌زمینه در حال فعالیت هستند که به صورت تئوری، حدود ۵ درصد از باطری را به خود اختصاص می‌دهند.
اگر اپلیکیشن‌های پیش‌فرض توسط کمپانی‌های معروفی مانند آمازون، مایکروسافت یا سامسونگ تولید شده باشند، جایی برای نگرانی وجود ندارد. چرا که می‌توانید از صحت و سلامت کدنویسی آنها مطمئن باشید. اما اگر تلفن هوشمند شما به صورت پیش‌فرض دارای اپلکییشن‌هایی است که تا به حال نام آنها به گوش هیچکس نخورده است، اینجاست که باید در این مورد مشکوک شوید!
باگ‌های نرم‌افزاری دقیقا مانند تصمیمات اشتباه انسان‌ها، وجود دارند و این موضوع اجتناب ناپذیر است. به همین دلیل، امکان دارد که برخی نرم‌افزارهای از پیش نصب شده بر روی دیوایس شما، مصرف باطری زیادی داشته باشند. اما مطمئن باشید که تولید کنندگان یا اوپراتورها که مسئول این قبیل اپلیکیشن‌ها هستند، به زودی و با ارایه یک آپدیت، این مشکل را حل می‌کنند.
حذف اپلیکیشن‌های بی‌مصرف
اگر شما نیازی به اپلیکیشن‌های بی مصرف و از پیش نصب شده روی دیوایس خود ندارید، اغلب راهی برای غیر فعال یا حذف کردن آنها وجود دارد. در گلکسی S7 راهی آسان برای غیر فعال کردن این قبیل اپلیکیشن‌ها به چشم می‌خورد. شما می‌توانید App drawer را باز کرده و نرم‌افزاری که مایل به غیر فعال کردن آن هستید را پیدا کنید. انگشت خود را به مدت طولانی روی آن نگه داشته، سپس آن را روی Turn off و یا Disable که در بالای صفحه نمایش ظاهر می‌شود، بکشید. در دیوایس‌های دیگری که از سیستم عامل اندروید استفاده می‌کنند، شما می‌توانید وارد Settings شده و از قسمت Apps یا Application manager و انتخاب نرم‌افزار مورد نظر، به راحتی دکمه DISABLE را فشار دهید.
نوشته آیا اپلیکیشن‌های بی‌مصرف عمر باطری دستگاه را کاهش می‌دهند؟! اولین بار در - آی‌تی‌رسان پدیدار شد.
