آموزش عکس برداری حرفه ای از صحنه های ورزشی و اکشن
عکس برداری از ورزش یا حرکات اکشن یکی از چالش برانگیزترین جنبه‌های عکاسی است. اگر در این کار از تکنیک اشتباه استفاده کنید، خروجی کار به هیچ وجه مناسب نخواهد شد.
اما نگران نباشید، ما این جاییم تا با ذکر چند نکته و ترفند ضروری به شما کمک کنیم تا بتوانید بهترین عکس‌های اکشن را بگیرید.
۱. به دنبال اشتیاق بگردید
ورزش فقط درباره‌ی فعالیت کردن نیست، بلکه در مورد اشتیاق ورزشکاران و حامیان آن‌ها هم هست. این وظیفه‌ی شماست که احساس آن لحظه را ضبط کنید. دنبال خوشحالی‌های کلاسیک برنده بگردید، اما دوربین را به سمت جمعیت هم بگیرید، چون آن جاست که رنگ و شلوغی پدیدار می‌شود.
۲. لازم نیست هر عکس را بلافاصله بعد از گرفتن بررسی کنید
با وجود این که بررسی هیستوگرام‌ها برای تنظیم نوردهی مفید است، اما این کار را به خصوص در حین رویدادهای ورزشی بلافاصله بعد از گرفتن هر عکس انجام ندهید. زیرا در همان لحظه‌ای که حواس شما به نمایشگر دوربین پرت شده، ممکن است اتفاق مهمی بیفتد و شما آن را از دست بدهید.
۳. تصاویر پیوسته و کوتاه بهترین‌اند
دوربین‌های DSLR حرفه‌ای نرخ فریم سریعی دارند و در هنگام نیاز به طور پیوسته فعال می‌شوند. ولی اغلب بهتر است تصاویر خود را به صورت پیوسته بگیرید. این کار باعث می‌شود که از قفل شدن بافر در دوربین‌های ارزان‌تر جلوگیری شود، و به معنای این است که تصاویر تقریباً یکسان کمتری برای ویرایش کردن خواهید داشت.
۴. از نور طبیعی استفاده کنید
در بسیاری از موقعیت‌های ورزشی، عکاس با نور طبیعی سر و کار زیادی دارد. این نور می‌تواند خشک، آرام، براق، شدید، کم یا به هر شکل دیگری باشد. در اکثر موارد، رویدادهای ورزشی در شرایط جوی مختلفی برگزار می‌شود، پس شما هم با کمک تکنیک‌های گوناگونی که برای کنترل ISO، سرعت شاتر و دیافراگم وجود دارد، باید خودتان را با آن شرایط وفق دهید.
اگر در موقعیتی قرار دارید که نور طبیعی یک امتیاز مثبت به شما می‌دهد، حتماً از آن استفاده کنید. خواه در عکس برداری از دورچرخه سواری کوهستان در یک جنگل باشید، یا ماراتنی که در شهر یا ساحل برگزار می‌شود، سعی کنید از نور موجود به نفع خودتان استفاده نمایید. نور هنگام غروب سایه‌های بلند می‌اندازد و در نتیجه پتانسیل قاب بندی‌های شعله مانند خوبی را ایجاد می‌کند. از طرف دیگر ابرهای طوفانی یک پشت صحنه‌ی ممتاز به حساب می‌آیند.
در این مواقع شاید لازم باشد تا برای پیدا کردن یک تعادل مناسب بین هدف و نورپردازی صحنه از مقداری جبران نوردهی استفاده کنید، در این صورت بدون این که زیادی درگیر بررسی عکس‌های قبلی بشوید (نکته‌ی ۲)، یک نگاه سریع به هیستوگرام خود بیندازید تا مطمئن شوید که نور تصاویر به اندازه‌ی کافی باشد.
۵. از فضای کافی برای تاثیرگذاری استفاده کنید
اگر برای نزدیک شدن به حرکت از لنز تله فوتو استفاده می‌کنید، بهتر است قاب را پر کنید. اما این روش تنها روش موجود برای تاثیر گذاری نیست. بهره گیری از فضای کافی در اطراف هدف یک راه عالی برای ایجاد یک ترکیب قوی است.
کلید این روش این است که چیزهای مختلف را ساده نگه دارید و مطمئن شوید که هدف اصلی شما، حتی اگر در این قابْ بزرگ نباشد، هنوز هم به طور واضح چشم را به عنوان مقصود عکاس جذب کند. شما می‌توانید این کار را با انتخاب یک عمق کم از محیط انجام دهید تا هدف‌تان به در پس‌زمینه و پیش‌زمینه واضح بماند؛ یا این که این کار را با اطمینان یافتن از این که پس‌زمینه خالی از هر گونه عامل حواس پرتی باشد انجام دهید. در این صورت، سیاه کامل یا سفید خالص می‌تواند کنتراست محکمی نسبت به نقطه‌ی هدف ایجاد کند.
این روش برای استفاده‌های ویراستاری هم عالی است، بنابراین اگر امیدوارید که بتوانید عکس‌هایتان را بفروشید، با دادن فضای کافی در قاب خود، به ویراستارها اجازه می‌دهید تا متن، تصویر یا هر چیز دیگری که می‌خواهند را به آن اضافه کنند. گرفتن این عکس‌ها سخت‌تر از زوم کردن ساده روی هدف است، ولی اگر روی ترکیب‌هایتان کار کنید، شانس بیشتری برای گرفتن یک تصویر منحصر به فرد خواهید داشت.
۶. از ISO بالا استفاده کنید
سرعت زیاد شاتر غالباً کلید گرفتن تصاویر ورزشی مطلوب است. در اکثر ورزش‌های پر تحرک اگر می‌خواهید یک لحظه را فریز کنید، باید سرعت شاتر را روی ۱/۱۰۰۰۰ ثانیه قرار دهید.
در خیلی از مواقع برای دستیابی به این سرعت‌ها، آن هم زمانی که شدت نور کم است، باید ISO را بالا ببرید تا سنسور حساس‌تر شود. تصویربرداری در ISO800 برای حرفه‌ای‌های ورزش چندان عجیب نیست، اما اگر چاره‌ی دیگری نباشد، می‌توانید این مقدار را تا ۱۶۰۰، ۳۲۰۰ یا حتی بالاتر هم یبرید. با افزایش ISO مشکلات مربوط به نویز هم افزایش می‌یابد ولی اگر می‌خواهید تصویرتان تار نشود، نترسید و ISO را افزایش دهید.
۷. از یک کارت حافظه‌ی خوب استفاده کنید
برای بهره‌وری حداکثری از دوربین در حین عکس برداری اکشن، از کارت حافظه‌ای استفاده کنید که سرعت نوشتن آن بالا باشد. سرعتی که بالاتر از ۹۰ مگابایت بر ثانیه باشد کافی است. کارت‌های کند ارزان هستند، اما به درد عکس برداری اکشن نمی‌خورند.
۸. از هر دو چشم خود استفاده کنید
کاملاً طبیعی است که وقتی درون نمایاب لنز دوربین نگاه می‌کنید یکی از چشم‌های خود را ببندید، اما وقتی دارید از صحنه‌های ورزشی عکس می‌گیرید سعی کنید هر دو چشمتان را باز نگه دارید. این کار باعث می‌شود تا دید جانبی داشته باشید و در جریان رخدادهای اطرافتان هم قرار بگیرید.
۹. ضد نور عکس بگیرید
اگر نور شدیدی در پس‌زمینه وجود دارد، با ضد نور عکس بگیرید. هدف را طوری درون قاب خود جای دهید که ماهیت آن واضح باشد. چون نوردهی از روشن‌ترین ناحیه گرفته می‌شود، سرعت شاتر تقریباً زیاد خواهد شد.
۱۰. افق‌گرد
اگر فقط یک تکنیک باشد که صحنه‌های ورزشی را بترکاند، آن افق‌گرد است! استفاده‌ی ماهرانه از این تکنیک به شما اجازه می‌دهد تا عکسی بگیرید که در آن هدف واضح اما پس‌زمینه در هم ریخته است.
کار سختی به نظر می‌رسد؟ تصویربرداری افق‌گرد با کمی تمرین و آگاهی از بعضی از تکنیک‌های نسبتاً سرراست خیلی هم ساده است. اصلی‌ترین چیزی که باید در نظر بگیرید سرعت حرکت هدف، حرکت خودتان، سرعت شاتر انتخاب شده و چیزهایی است که در پس‌زمینه وجود دارد.
بگذارید کار را با تنظیمات شروع کنیم. اگر لنز دوربین شما حالت تثبیت تصویر مخصوصی برای افق‌گرد ندارد، باید تثبیت تصویر را خاموش کنید. به علاوه شما باید روی هدف خود قفل کنید و فوکوس را متمرکز نگه دارید، پسAI Servo/Continuous AF را انتخاب کنید و مطمئن شوید که نقطه‌ی گروهی AF-ای داشته باشید که فوکوس را در محل مناسب دریافت می‌کند. اگر شک دارید، از یک گروه مرکزی یا نقطه‌ی مرکزی تنهای AF استفاده نمایید.
سرعت شاتر را کمتر از حد معمول قرار دهید. برای مثال، اگر می‌خواهید از یک ماشین عکس بگیرید که به طور عادی برای فریز شدن حداقل به ۱/۵۰۰ ثانیه نیاز دارد، سرعت شاتر را به ۱/۱۲۵ ثانیه تغییر دهید. در صورت لزوم می‌توانید از یک ISO کمتر و دیافراگم کوچک استفاده کنید.
به محض ورود هدف به میدان دید دوربین، فوکوس را قفل کرده و دوربین را بچرخانید. حرکت شما باید نرم و کنترل شده باشد. بهتر است موقعیت خود را طوری تنظیم کنید تا یک پس‌زمینه‌ی جالب مثل جنگل هم در قاب شما قرار بگیرد.
بعد از این که حرکت افق‌گرد شما آغاز شد شاتر را فشار دهید، و دوربین را در حین نوردهی به شکل یک قوس بچرخانید. برای یافتن بهترین سرعت ممکن برای هدف، شاید بهتر باشد تا سرعت شاتر را کم یا زیاد کنید.
با چند بار آزمون و خطا، قلق کار دستتان می‌آید!
۱۱. پس‌زمینه را محو کنید
شما به سادگی با انتخاب ترکیبی مناسبی از دیافراگم و فاصله‌ی کانونی می‌توانید کاری کنید که هدف‌تان از پس‌زمینه متمایز شود. به بیان دقیق، اثر عمق میدان تقریباً در هر فاصله‌ی کانونی یکسان است. ولی به نظر می‌رسد که در صورت استفاده از یک لنز تله فوتو، وضوح حتی در دیافراگمی نظیر f/8 هم کاهش می‌یابد چون لنز تله فوتو هدف را بزرگ می‌کند.
اگر می‌خواهید تفاوت فوکوس را بین هدف و پس‌زمینه به حداکثر برسانید، باید دیافراگم را f/5.6، f/4 یا حتی در لنزهای طویل f/2.8 انتخاب کنید.
۱۲. توپ را پیدا کنید
یکی از عناصری که در اکثر ورزش‌ها باعث تمایز عکس شما می‌شود، بودن توپ درون قاب است. برای متوقف ساختن توپ در محل دلخواه خود به سرعت شاتر زیاد و زمان‌بندی عالی نیاز دارید. اما زمانی که همه چیز جفت و جور شود، این نکته عامل جذابیت فوق العاده‌ای خواهد شد. این کار در ورزشی‌های راکت دار مثل تنیس خیلی راحت‌تر است، چون می‌توانید مسیر حرکت توپ را پیش بینی کنید.
سعی نکنید روی خود توپ در حال حرکت فوکوس کنید – چون در این صورت بازی را از دست می‌دهید – روی بازیکن فوکوس نمایید و امیدوار باشید که توپ در موقعیت مناسبی قرار بگیرد.
۱۳. درون آب بروید
بسیاری از ورزش‌ها درون آب انجام می‌شود. اگرچه تصویربرداری در زمین خشک هم به نوبه‌ی خود خوب است، ولی اگر می‌خواهید عکسی بگیرید که در دنیای متفاوتی اتفاق افتاده است، حرکت با ورزشکاران ورزش‌های آبی تنها راه ممکن برای شماست. اما دوربین گران قیمت شما آن قدرها هم ضد آب نیست، پس به کاوری نیاز دارید که امکان تصویربرداری در زیر آب را هم به شما بدهد.
با پوشش مخصوصی مثل Ewa-Marine، کار کردن با دوربین کمی سخت می‌شود، ولی با کمی تمرین حتی از روی کیس PVC هم راحت می‌توانید از دکمه‌های مهم دستگاه استفاده کنید. به عنوان یک راه ثانویه می‌توانید نگاهی به دوربین‌های کاملاً ضد آب هم بیندازید. Canon، Nikon، Olympus، Fujifilm و دیگر تولید کنندگان دوربین مدل‌های مخصوصی برای تصویربرداری از زیر آب هم دارند.
۱۴. داستان بگویید
همیشه سعی کنید تا با روایت عکس بگیرید. به هر تصویر به عنوان بخشی از یک داستان که چیزی درباره‌ی یک رویداد را برملا می‌کند نگاه کنید. اگر در حین عکاسی به عنوان یا توضیح مناسبی برای آن صحنه فکر می‌کنید، در نهایت خواهید دید که نتیجه‌ی کار موثرتر واقع می‌شود.
۱۵. یک زاویه‌ی متفاوت
برای به حداکثر رساندن تاثیرگذاری به دنبال زاویه‌های دراماتیک باشید. اگر فرصت دارید که زودتر برای یک رویداد برنامه ریزی کنید، به محل مسابقه بروید و آن جا قدم بزنید تا بتوانید موقعیت‌های مختلفی که برای عکاسی وجود دارد را پیدا کنید. در طول رویداد، از یک نقطه هزار عکس نگیرید، از مکان‌هایی که قبلاً پیدا کرده بودید هم استفاده کنید.
۱۶. ارتفاع را کم کنید
اگر می‌خواهید کمی حس پویایی به عکس‌های خود تزریق کنید، از ارتفاع پایین عکس بگیرید. در بعضی از ورزش‌ها مثل شنا، این کار باعث می‌شود تا شما هم دید هدف خود را داشته باشید، اما در ورزش‌های دیگر از این روش می‌توان برای آوردن بخش بیشتری از پس‌زمینه و ایجاد حسی بهتر از عمق استفاده نمود.
۱۷. سرعت شاتر سریع‌تر
سرعت شاتر سریع هم معنای ورزش است چون برای فریز کردن بی‌نقص یک حرکت به آن نیاز دارید. همان طور که در نکته‌ی ۶ گفتیم، برای متوقف ساختن حرکت در قاب، تا جایی که می‌توانید سرعت شاتر را افزایش دهید.
هدف ما این است که از ایجاد هرگونه تاری حرکت در تصاویر جلوگیری کنیم و کاری کنیم که همه‌ی بخش‌های تصویر واضح شود. در اکثر ورزش‌ها این سرعت حدوداً باید ۱/۱۰۰۰ ثانیه یا سریع‌تر باشد. البته مثل هر قانون نانوشته‌ای، زمان‌هایی هم هست که می‌توانید سرعت را کمتر از این مقدار قرار دهید، اما با این کار ریسک تار شدن تصویر را به جان خریده‌اید.
۱۸. فوکوس را قفل کنید
اگر می‌خواهید دوربین‌تان بتواند روی یک هدف متحرک قفل شود، مطمئن شوید که دستگاه در حالت Continuous AF (یا در بعضی از دوربین‌ها AI Servo) باشد. در این حالت، سیستم AF دوربین به طور پیوسته تلاش می‌کند تا مادامی که دکمه‌ی شاتر را نصفه فشار داده‌اید AF را روی هدف قفل کند. این یعنی می‌توانید هدفی را که به سمت شما حرکت می‌کند دنبال کنید، فوکوس را در حین دنبال کردن نگه دارید، و در لحظه‌ی مناسب شاتر را فشار دهید.
برای گرفتن عکس‌های پی در پی باید از Continuous AF در ترکیب با حالت تصویربرداری پیوسته استفاده کنید.
۱۹. از AF استفاده کنید
سیستم‌های فوکوس خودکار سریع هستند، ولی اگر در حال استفاده از Live View هستید با AF عکس نگیرید، چون با این روش کندتر فوکوس می‌شود. دوربین شما نقاط AF مختلفی دارد. تعداد دقیق این نقاط با توجه به مدل‌های گوناگون فرق می‌کند، اما هر چه تعداد نقاط AF در دسترس شما بیشتر باشد، برای فوکوس دقیق انعطاف پذیری بیشتری خواهید داشت. برای دستیابی به فوکوس فوق دقیق، یک نقطه‌ی AF تنها انتخاب کنید. به علاوه ممکن است دوربین شما امکان انتخاب گروه‌های AF را هم در اختیارتان بگذارید؛ این گزینه برای دستیابی به فوکوس در هدف‌های مشکل مفید است.
به یاد داشته باشید که شما می‌توانید نقطه‌ی AF فعال را تغییر دهید. در بسیاری از دوربین‌ها، نقطه یا گروه AF فعال با استفاده از D-pad یا جوی استیک کوچکی که در زیر بدنه‌ی دوربین قرار دارد انتخاب می‌شود. اگر در پیدا کردن فوکوس مشکل دارید، به خودتان در اطراف هدف کمی فضا بدهید و از نقطه‌ی AF مرکزی استفاده کنید، این حالت معمولاً دقیق‌ترین حالت است.
۲۰. از مونوپاد استفاده کنید
با وجود این که مونوپادها ضروری نیستند، اما بسیاری از عکاسان ورزشی برای ثابت نگه داشتن دوربین‌های سنگین خود از آن‌ها استفاده می‌کنند. حمل آن‌ها ساده است و فضای زیادی هم نمی‌گیرند، ولی در موقع لزوم به شما کمک می‌کنند تا تصاویر واضح‌تری بگیرید.
۲۱. یک لنز سریع بگیرید
یک لنز تله فوتوی سریع (و در نتیجه گران) برای هر عکاسی لازم است. فاصله‌ی کانونی ۳۰۰ میلی متری به شما کمک می‌کند تا به صحنه نزدیک‌تر شوید، در حالی که یک دیافراگم سریع f/2.8 به معنای این است که لنز می‌تواند فوکوس دقیق‌تری داشته باشد. در شرایط سخت و پس‌زمینه‌های محو سرعت شاتر را افزایش دهید.
۲۲. تثبیت کننده تصویر را فعال کنید
اگر روی لنزها یا در درون دوربین لرزشگیر (تثبیت کننده) تصویر دارید، آن را فعال کنید. با این کار احتمال ثبت تصاویر واضح خیلی زیاد می‌شود. بعضی از لنزها لرزشگیرهای مختلفی برای تصاویر دستی معمولی یا دستی افق‌گرد دارند.
۲۳. تعادل رنگ سفید در فضاهای داخلی
زمانی که در فضاهای داخلی عکاسی می‌کنید، با مشکلات مربوط به تعادل رنگ سفید روبرو می‌شوید زیرا دمای نور مصنوعی دوربین را گول می‌زند. یک راهکار ساده این است که دوربین را به Live View سوئیچ کنید و از درون تنظیمات WB موارد مختلف را امتحان کنید تا ببینید که کدام مورد در دوربین پشتی طبیعی‌تر به نظر می‌رسد.
۲۴. حرکت‌ها را پیش بینی کنید
هیجان ورزش به این است که شما هرگز نمی‌دانید که چه اتفاقی قرار است بیفتد، اما اگر آن ورزش را در طول سال‌های قبل دنبال کرده باشید قضیه فرق می‌کند. این دانش به شما کمک می‌کند تا در نقاطی که پتانسیل برخورد وجود دارد قرار بگیرید یا بدانید که چه لحظه‌ای از آن مسابقه سرنوشت ساز است.
۲۵. با احتیاط از فلش استفاده کنید
در بسیاری از ورزش‌ها اجازه‌ی تصویربرداری با فلش داده نمی‌شود، چون ممکن است باعث پرت شدن حواس شرکت کننده‌ها شود. پس ابتدا قوانین مسابقه را بررسی کنید. اگر امکان استفاده کردن وجود دارد، خلاقانه آن را به کار بگیرید. ترکیبی از سرعت شاتر کند، فلش پیوسته و حرکت افق‌گرد می‌تواند منجر به تصویری شود که در آن هدف به شکل جالبی ثابت است در حالی که محیط محو شده است.
۲۶. عکاسی از یک دنباله
آیا تا به حال شده عکسی را ببینید که حرکتی را نشان می‌دهد و با خود بگویید که ای کاش می‌شد من هم چنین عکسی بگیرم؟ خوب، شما هم می‌توانید، فقط باید روی محل عکاسی فکر کنید و کمی با فتوشاپ کار کنید تا بتوانید تصاویر را به هم وصل کنید. تقریباً هر حرکتی می‌تواند یک دنباله باشد، ولی اگر فکر می‌کنید حرکت خاصی از یک ورزش مثل پرش اسب از روی مانع، پرش اسکی باز از یک نقطه به نقطه‌ای دیگر یا حرکات یک اسکیت سوار می‌تواند جالب باشد، پس دوربین را بردارید و دست به کار شوید.
بهتر است دوربین را روی سه پایه قرار دهید تا پس‌زمینه‌ی تصاویر در حین عکاسی تکان نخورد، در این صورت ویرایش عکس‌ها در فتوشاپ راحت‌تر خواهد شد. دوربین خود را روی حالت تصویربرداری پیوسته بگذارید، یک نوردهی دستی انتخاب کنید و در عرض قاب خود دنباله‌ای از چند عکس بگیرید. سعی کنید تعداد عکس‌ها تا جای ممکن زیاد باشد، بعداً هر کدام که نخواستید را حذف می‌کنید.
در فتوشاپ، تصاویر را به صورت یک پشته در لایه‌های مختلف روی هم قرار دهید، به طوری که اولین تصویر لایه‌ی پایین باشد. با استفاده از Quick Mask Mode روی هر لایه‌ی جداگانه کار کنید و آن‌ها را درون تصویر اصلی خود ترکیب نمایید. بین هر قدم از دنباله‌ی خود یک فاصله بگذارید و همپوشانی‌ها را از پنل لایه‌ها مخفی کنید.
در این باره دیدگاه ها و نظرات خود را با ما در میان گذاشته و در صورتی که تجربه ای در این باره دارید یا نکته ای از نکات بالا از نظر شما جا افتاده است، آن را با گویا آی تی مطرح کنید.