هشت عامل علمی که از پیری زودرس جلوگیری می‌‌کنند

جلوگیری از پیری زودرس

هیچکس نمی‌تواند از پیر شدن فرار کند. افراد هم نباید در شرایطی قرار بگیرند که خود را مجبور به جوان‌تر دیده شدن کنند. اما اینکه نسبت به سن واقعی خودمان پیرتر یا جوان‌تر به نظر بیاییم تماما به ژنتیک مربوط نیست. پس چه کارهایی از دست خودمان برای جلوگیری از پیری زودرس بر می‌آید؟

سبک زندگی هر فرد می‌تواند از بزرگترین ملاک‌ها در جوان یا پیر دیده شدن افراد باشد. دکتر نوئل یانگ، دستیار نوآوری‌های بالینی شرکت آزمایش خون خانگی Thriva، می‌گوید:

«در حالی که امید به زندگی ما ممکن است در حال افزایش باشد، طول عمر سالم ما یا زمانی که در سلامت خوبی سپری می‌کنیم هنوز بسیار کم‌تر از حد انتظار باقی می‌ماند. بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی و دیابت که در اکثر موارد به دلیل سبک زندگی ایجاد می‌شوند، بسیار شایع هستند و با پیری سریع‌تر همراه هستند.»

یانگ همچنین اشاره می‌کند: «این شرایط با تلومرهای کوتاه‌تر (ساختارهایی که انتهای کروموزوم‌های ما را می‌پوشانند و از آسیب محافظت می‌کنند) مرتبط هستند. اما خبر خوب این است که به‌کارگیری برخی موارد در سبک زندگی‌تان می‌تواند به جلوگیری از بیماری‌های مزمن و پیری سریع‌تر کمک کند.»

در ادامه به هشت تا از این راهکارها برای جلوگیری از پیری زودرس اشاره می‌کنیم:

دوری از نوشیدنی‌های الکلی

یک مطالعه جدید دانشگاه آکسفورد شواهدی پیدا کرده است که اثبات می‌کند الکل از طریق آسیب رساندن به DNA، پیری بیولوژیکی را تسریع می‌کند. کارشناسان داده‌های نزدیک به ۲۵۰ هزار نفر را بررسی کردند و دریافتند افرادی که بیش از ۱۷ واحد الکل در هفته مصرف می‌کردند، تلومرهای کوتاه‌تری داشتند.

دکتر آنیا توپیوالا، سرپرست این مطالعه، می‌گوید: «کوتاه شدن تلومرها یا همان پیری بیولوژیکی پیشرفته‌تر، خطر ابتلا به بیماری‌های بعدی مانند آلزایمر، سرطان و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. بدیهی است که ما نمی‌توانیم ژنتیک خود را تغییر دهیم، اما اگر بخواهیم از خطرات بیش‌تر پیری زودرس جلوگیری کنیم، می‌توانیم با دوری از نوشیدنی‌های الکلی، افزایش ورزش و ترک سیگار، سبک زندگی خود را تغییر دهیم.»

مراقب نور خورشید باشید

مطالعات مختلف نشان داده‌اند که نور خورشید می‌تواند پوست را پیر کند! یک مطالعه فرانسوی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که قرار گرفتن در معرض اشعه ماورابنفش (UV) مسئول ۸۰ درصد علائم قابل مشاهده پیری صورت است.

برای جلوگیری از پیری زودرس، تحرک داشته باشید

انسان‌ها با افزایش سن، تحرک‌شان کمتر می‌شود و این کم تحرکی، عضله‌سازی را دشوار می‌کند. یانگ می‌گوید ما از حدود سن ۳۵ سالگی به بعد، سالانه ۱درصد از توده‌های عضلانی خود را از دست می‌دهیم و راحت‌تر در معرض آسیب‌هایی مانند شکستگی لگن، پوکی استخوان و … قرار می‌گیریم.

وی همچنین می‌افزاید: «پس تمام سعی‌تان را بکنید که در زندگی روزمره‌تان فعال باشید، مثلاً پیاده‌روی کنید و چیزی بین ۴ تا ۶ هزار قدم را طی کنید. در برخی از انواع ورزش‌های منظم که از آن لذت می‌برید شرکت کنید، مانند شنا، یوگا یا بازی‌های ورزشی. حتی تغییرات ساده مانند استفاده از میز ایستاده می‌تواند به قوی نگه داشتن پاها و ماهیچه‌های شما کمک زیادی کند.»

از دخانیات اجتناب کنید

تصور می‌شود که سیگار بر تولید کلاژن، پروتئینی که پوست را سالم و انعطاف‌پذیر نگه می‌دارد، تأثیر می‌گذارد. درواقع با افزایش سن، بدن ما کلاژن کمتری تولید می‌کند، به همین دلیل پوست شروع به افتادگی و چروک شدن می‌کند. سیگار می‌تواند این روند را تسریع کند و باعث پیری زودرس شود.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۹ توسط مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آتلانتا، چهار عامل را عنوان کرد که می‌توانند از تقریباً ۸۰ درصد بیماری‌های مزمن که اغلب با پیری مرتبط هستند، جلوگیری کنند. این تحقیق به این موارد اشاره کرد:

  • هرگز سیگار نکشید
  • شاخص توده بدنی کمتر از ۳۰ داشته باشید
  • ۳.۵ ساعت در هفته یا بیشتر فعالیت بدنی انجام دهید
  • رژیم غذایی سالم با مصرف زیاد میوه و سبزیجات، نان سبوس دار و مصرف کم گوشت را رعایت کنید.

رژیم غذایی مناسب داشته باشید

یانگ توضیح می‌دهد که غذاهای غنی از فیبر مانند سبزیجات، لوبیا، غلات و میوه‌ها با تلومرهای طولانی‌تر و افزایش طول عمر سالم مرتبط هستند. او می‌گوید این غذاها سرشار از مواد مغذی مانند ویتامین‌های C و E و بتاکاروتن و همچنین سایر آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. فیبر موجود در آنها همچنین یک ماده مغذی مهم است که به تنظیم قند خون، کاهش سطح کلسترول و حفظ بیوم روده سالم کمک می‌کند.

او می‌گوید: «بهتر است که وعده‌های غذایی‌تان شامل منابع چربی‌های سالم مانند ماهی، آووکادو و آجیل باشد. این خوراکی‌ها به شدت در الگوهای غذایی مانند رژیم مدیترانه‌ای نقش دارند، به همین دلیل است که برای سلامتی شما مفید هستند.»

برخی از غذاها سلامتی را به خطر می‌اندازند و با تلومرهای کوتاه‌تر مرتبط هستند. غذاهایی مانند گوشت قرمز و فرآوری‌شده و نوشیدنی‌های شیرین از جمله آنها هستند. یانگ تاکید می‌کند که این موارد را در رژیم غذایی خود تا حد ممکن محدود کنید.

مضطرب نباشید

استرس طولانی مدت با تلومرهای کوتاه‌تر مرتبط است و یانگ می‌گوید این ایده خوبی است که استرس را به‌طور فعال مدیریت کنید. می‌توانید عواملی که باعث استرس شما می‌شوند را در قالب یادداشت روزانه ثبت کنید و درمان‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق، تمرکز حواس، مدیتیشن و ورزش‌هایی مانند یوگا را نیز در کنار کارهای روزانه خود انحام دهید. اگر از اضطراب، افسردگی یا PTSD رنج می‌برید، مهم است که با پزشک عمومی خود صحبت کنید و به دنبال رفع چنین مشکلاتی باشید.

مصرف ویتامین‌ها را دست کم نگیرید

یانگ می‌گوید ویتامین D یک ماده مغذی مهم برای کمک به کاهش و جلوگیری از اثرات پیری است. توصیه می‌شود اگر به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار نمی‌گیرید، خصوصاً در زمستان، مکمل ویتامین مصرف کنید. زیرا تهیه آن از طریق منابع غذایی بسیار سخت خواهد بود. نور خورشید منبع خوبی در تابستان است؛ اما باید تعادل را رعابت کنید (و البته از لباس‌های مقاوم در برابر آفتاب استفاده کنید).

طبق یک مطالعه ایتالیایی در سال ۲۰۲۲، مصرف مکمل امگا ۳ ممکن است طول تلومر را افزایش دهد. یانگ پیشنهاد می‌کند که ترکیبات ضد التهابی اثرات مفید دیگری مانند کمک به مدیریت فشار خون و سطح کلسترول خون دارند که برای سلامت قلب شما مفید است.

چرخه خواب مناسب برای جلوگیری از پیری زودرس لازم است

تلومرهای کوتاه‌تر با کم خوابی مرتبط هستند. آیا می‌دانید برای حفظ سلامتی چقدر به خوابیدن نیاز داریم؟

یانگ اشاره می‌کند که محرومیت از خواب همچنین احتمال رفتارهای ناسالم مانند ورزش نکردن و خوردن غذاهای شیرین و چرب را افزایش می‌دهد که افزایش خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها و کاهش امکان جلوگیری از پیری زودرس را در بر دارد.

او تاکید می‌کند:

مهم است که هفت تا نه ساعت خواب مناسب در شبانه‌روز داشته باشید. به چرخه خواب و محیطی که در آن می‌خوابید توجه کنید. از نوشیدنی‌های کافئین‌دار بعد از ناهار و استفاده از کامپیوتر یا مویابل پیش از خواب بپرهیزید. هیچگاه یک یا دوساعت پیش از خواب ورزش نکنید. و در نهایت تا حد امکان اطمینان حاصل کنید که محیط خواب شما تاریک، ساکت و خنک است.

آیا مسئله پیری و جلوگیری از پیری زودرس هم ذهن شما را درگیر می‌کند؟ آیا افزایش سن برای شما هم نگرانی بزرگی محسوب می‌شود؟ نظرات و تجربیات خود را زیر این مطلب با ما درمیان بگذارید.

 

نوشته هشت عامل علمی که از پیری زودرس جلوگیری می‌‌کنند اولین بار در آی‌ تی‌ رسان منتشر شد.

بهترین راه و پناهگاه برای مبارزه با شیوع‌ بیماری های همه‌گیر چیست؟

مطالعه‌ای در استرالیای غربی و چین در طول اپیدمی COVID-19 نشان می‌دهد که یکی از راهکارهای ممکن برای حفظ امنیت هنگام شیوع بیماری و مقابله با آن، ایجاد یک پناهگاه امن است. مثلا جزایر یا مکان‌های دورافتاده‌ای مانند ماه یا زیر آب که در آن‌ها بخشی از جمعیت انسانی می‌توانند زنده بمانند، گزینه‌های خوبی هستند. درواقع داشتن پناهگاه می‌تواند به عنوان راهبردی برای نجات بشریت در صورت بروز یک اپیدمی ویرانگر یا یک فاجعه وحشتناک دیگر در سراسر جهان به‌کار برده شود.

بر اساس مقاله‌ای که به تازگی در Risk Analysis منتشر شده است، وجود اپیدمی COVID-19 اثبات کرده است که در نظر گرفتن مکانی امن ایده‌ای کارآمد است و لزومی هم ندارد که حتما در مکانی دور افتاده باشد. نویسندگان این مقاله در تحلیل خود بررسی کرده‌اند که چطور و چرا چین و استرالیای غربی در دو سال اول همه‌گیری کووید پناهگاه‌های موثری در برابر این بیماری بوده‌اند.

چرا چین و غرب استرالیا در مبارزه با بیماری کووید موفق بودند؟

ست باوم، جغرافیدان و مدیر اجرایی موسسه Global Catastrophic Risk در واشنگتن دی‌سی، همراه ونسا آدامز، جغرافیدان دانشگاه تاسمانی، در مورد چین و استرالیای غربی، دو حوزه قضایی سیاسی که با کشورهای دیگر مرز مشترک دارند، تحقیق کردند. هر دوی این کشورها موفق شدند عفونت‌های COVID-19 را در سطح پایین نگه دارند. تعداد تخمین‌زده‌شده ابتلا از هر ۱۰ هزار نفر در چین از ماه مارس ۲۰۲۰ تا ژانویه ۲۰۲۲، حدود ۱۳۵۸ مورد بود. در حالی که در ایالات متحده ۹۸۵۵۶ مورد و در هند ۱۴۲۳۶۵ مورد بود. و به طور کلی ۴۸.۸ مورد رسمی در استرالیای غربی (از هر ۱۰ هزار نفر) گزارش شد.

مطالعات پیشین نشان داده‌اند که کشورها یا جزیره‌هایی مانند ایسلند، استرالیا و نیوزیلند انتخاب‌های خوبی برای ایجاد پناهگاه هستند. چرا که این کشورها در ۹ ماه اول کووید ۱۹ موفق بودند تا میزان همه‌گیری را به طرز چشم‌گیری کاهش دهند. لازم به ذکر است که پناهگاهی که برای بیماری‌های همه‌گیر ایجاد می‌شود، نوعی پناهگاه است که خطر پزشکی در حداقل میزان خود قرار دارد و در محیط آن پاتوژن به طور قابل توجهی گسترش پیدا نکرده است.

مطالعات جدید که بر اساس یافته‌های دو سال اخیر کووید بوده است،‌ نشان می‌دهند که مکان پناهگاه حتما نباید از نظر جفرافیایی از سایر نقاط دور و یا در یک جزیره‌ واقع شده باشد. باوم می‌گوید: «موفقیت چین می‌تواند مثالی آشکار در این باره باشد؛ از آنجایی که کشوری بزرگ است و طولانی‌ترین مرز زمینی را در جهان دارد.»

باوم و آدامز در مقاله خود به تفاوت‌های چین و استرالیای غربی اشاره می‌کنند: چین اقتدارگرا، جمع‌گرا و یکی از پر جمعیت‌ترین مناطق جهان است. استرالیای غربی دموکراتیک، ‌فردگرا و واقع در یکی از دور افتاده‌ترین مناطق جهان است.

با این حال، این دو کشور از جهات مهم دیگری مشابه هستند. هر دو دارای درجه بالایی از تمرکز و خود انزوایی هستند. چین از طریق دولت اقتدارگرای خود، استرالیای غربی از طریق انزوای اجتماعی و اقتصاد قوی که توسط صنعت معدن هدایت می‌شود، در حال رشد است. هر دو همچنین دارای انسجام درون گروهی قوی هستند و انگیزه بالایی برای جلوگیری از انتشار پاتوژن دارند. همچنین، چین و استرالیای غربی تجارت گسترده‌ای را با مکان‌های خارجی در طول همه‌گیری کووید انجام داده‌اند.

باوم می‌گوید: «این مسئله بسیار دلگرم کننده است، زیرا گویای آن است که چنین پناهگاه‌هایی می‌توانند سایر مکان‌های خارجی را تا حد بالایی حمایت کنند. تداوم تمدن از اهداف مهم پناهگاه‌های جهانی به شمار می‌رود.»

آدامز اضافه می‌کند: «پناهگاه‌های همه‌گیر یک بخش مهم در مفهوم سیاست کنترل خطر است و باید بسیار آن را جدی گرفت. علاوه بر آن، سایر اقدامات بهداشت عمومی همچون واکسن‌ها و فاصله گذاری فیزیکی را نباید نادیده گرفت.»

نوشته بهترین راه و پناهگاه برای مبارزه با شیوع‌ بیماری های همه‌گیر چیست؟ اولین بار در آی‌ تی‌ رسان منتشر شد.

ده روش برای خنک ماندن در گرما

روش های مقابله با گرما در تابستان

همانطور که گرما و دمای کره زمین درحال افزایش است، ما هم به روش‌هایی نیاز داریم که سلامت ما را در این وضعیت، خصوصاً در تابستان، مقابل موج گرما تضمین کنند. با آی‌تی‌رسان همراه باشید تا به‌سرعت به روش‌های مقابه با گرما و خنک ماندن در تابستان هایی که سال‌به‌سال گرم‌تر می‌شود، نگاهی بی‌اندازیم.

۱. برای خنک ماندن، آب زیاد بنوشید 

آب از مهم‌ترین عوامل برای سلامت و خنک ماندن بدن‌تان است. وقتی برای طولانی مدت آب به بدن شما نرسد، مقدار خونی که در سیستم قلبی عروقی‌تان جریان دارد کاهش می‌یابد؛ همین باعث می‌شود قلب شما به سختی کار کند و دمای مرکزی بدن افزایش می‌یابد. در حالت عادی، معمولا بزرگسالانی که سالم هستند باید بین دو الی سه لیتر آب بنوشند. در هوای گرم، احتیاج بدن شما به آب بیشتر خواهد بود پس باید زیادتر آب بنوشید.

می‌توانید با آب ساده شروع کنید و بعد نوشیدنی‌هایی مانند آب نارگیل که حاوی الکترولیت هست بنوشید. به خاطر عرق کردن در هوای گرم، بدن شما آب زیادی را از دست می‌دهد؛ در نتیجه می‌توانید از نوشیدنی‌هایی همچون Gatorade استفاده کنید. اضافه کردن تکه یخ‌های طعم‌دار (که از میوه و گیاهان گرفته شده‌اند) به نوشیدنی‌های موردعلاقه‌تان هم می‌تواند سرمای مورد نیاز بدنتان را تامین کند.

نوشیدنی‌های گرم هم می‌توانند کمی آرامتان کنند اگر بسیار احساس گرما می‌کنید. شاید به نظر دور از ذهن بیاید چون نوشیدنی گرم باعث می‌شود گرما را بیشتر احساس کنید، اما در نهایت مسبب عرق ریختن بیشتر می‌شود و دمای بدنتان را پایین می‌آورد. فقط یک مسئله وجود دارد: عرق باید بتواند به سرعت تبخیر شود، بنابراین اگر دمای گرم با رطوبت بالا همراه باشد، یا اگر لباس زیادی می‌پوشید، این ترفند کار نخواهد کرد. از کافئین پرهیز کنید، کافئین انقباض عروق و رگ‌های خونی را به همراه خواهد داشت؛ درست است که نوشیدن یک انرژی‌زای سرد بدن شما را خنک خواهد کرد، اما پس از آن اثر گرم کننده کافئین در بدنتان شروع می‌شود. مشروبات الکلی هم ننوشید چون بدنتان را به ادرار بیشتر وادار می‌کند و دچار کم آبی می‌شوید.

نوشیدن آب برای خنک ماندن

۲. غذای مناسب بخورید

خوردن غذا گرمای بدن را افزایش می‌دهد، چون بدن شما همزمان هضم و متابولیزه کردن مواد غذایی را انجام می‌دهد. هر چه کالری بیشتری به بدن شما برسد، احساس گرمای بیشتری خواهید کرد. بنابراین سعی کنید سبک غذا بخورید. سالادها شما را خنک‌تر نگه می‌دارند و همچنین این مزیت را دارند که برای تهیه آن‌ها نیازی به استفاده از اجاق ندارید. سالادها همچنین اغلب حاوی غذاهایی هستند که محتوای آب بالایی دارند؛ مانند خیار، کاهو و گوجه فرنگی. این غذاها هم الکترولیت‌های شما را تامین می‌کنند و هم به شما کمک می‌کنند که آب بدنتان را از دست ندهید.

غذای سالم برای مقابله با گرما

۳. از کولر استفاده کنید (نه همیشه)

کولرها با سرعت بخشیدن به تبخیر عرق، بدن ما را خنک می‌کنند، اما این مسئله در هر شرایطی صدق نمی‌‌کند. درواقع اگر شما در گرمایی خشک قرار بگیرید، کولر هیچ کمکی به شما نخواهد کرد. هنگامی که هوا بسیار گرم و خشک است، عرق بدن شما خود به خود تبخیر می‌شود؛ اما اگر کولر را روشن کنید فقط هوای گرم را در محیط اتاقی که هستید پخش می‌کند و همانند اجاق برقی تمام آب را از بدن شما جذب می‌کند. همچنین موتور کولر یا هر دستگاه سرمایشی دیگر که روشن است، در چنین هوایی می‌تواند اتاق را داغ کند. آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده و سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کنند استفاده از فن در دمای بالاتر از متوسط یا بالاتر از ۹۰ درجه فارنهایت (بالای ۳۵ درجه سانتیگراد) خودداری کنید.

با اینحال، مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹ نشان داد که اگر هوا مرطوب باشد، روشن کردن کولر اقدامی مناسب است. همچنین می‌توانید با نم کرن بدنتان و یا فرار دادن کاسه‌ای یخ دربرابر کولر، سرما را افزایش دهید. هرچند کولر گازی واقعاً دمای اتاق را کاهش می‌یابد.

استفاده از کولر برای خنک شدن و خنک ماندن

۴. از آب برای مقابله با گرما کمک بگیرید

آب فقط برای نوشیدن نیست؛ بلکه برای مقابله با گرما کارایی‌های دیگر هم دارد. باید بدانید که چهار ناحیه اصلی در بدن شما وجود دارد که رگ‌های خونی در آن بخش‌ها در نزدیکی سطح پوست قرار دارند: گردن، هر دو زیر بغل‌ها و ناحیه کشاله ران. قرار دادن یک پارچه سرد، مرطوب یا یک کیسه یخ در آن مناطق به سرعت شما را خنک می‌کند. این کاری است که پزشکان اورژانس برای کمک به قربانیان گرمازدگی انجام می‌دهند. انجام این کار حتی با آبی که چندان هم خنک نیست، گرمای بدن شما را پایین می‌آورد.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ نشان داد که قرار دادن کیسه آب سرد روی گونه‌ها، کف دست‌ها و پاها بسیار موثر است، چون رگ‌های خون در آن مناطق هنگام استفاده از بسته‌های سرد منقبض نمی‌شوند.

هر کاری که می‌کنید، به داخل آب سردی مانند دریاچه‌ای عمیق نپرید، مهم نیست که چقدر در آن لحظه وسوسه شده‌اید، اما غوطه‌ور شدن ناگهانی در آب سرد (که معمولا به گرمی ۷۷ درجه فارنهایت / ۲۵ درجه سانتیگراد است) می‌تواند باعث شوک سرد شود. شوک سرد تنفس غیر ارادی را به همراه دارد که باعث می‌شود مقدار زیادی از آب وارد ریه‌ها شود و شما را غرق کند.

استفاده از آب برای خنک ماندن و مقابله در گرما

۵. لباس مناسب برای خنک ماندن بپوشید

در هوای گرم، لباس‌هایی را انتخاب کنید که رنگ روشن دارند؛ زیرا نسبت به لباس‌های تیره‌تر، تابش خورشید را کمتر جذب می‌کنند و سبک وزن هستند. از جنس لباس‌هایی استفاده کنید که اجازه می‌دهند هوا از میان پارچه عبور کند و هوا را در نزدیکی بدنتان در جریان نگه دارند. پارچه‌هایی مانند پنبه و کتان بسیار مناسب هستند، یا لباس‌های ورزشی با تکنولوژی بالا که از پارچه‌های رطوبت‌گیر ساخته شده‌اند و عرق را از پوست به لایه‌های بیرونی مواد منتقل می‌کنند.

پوشیدن لباس مناسب برای خنک ماندن

۶. از کرم ضد‌آفتاب استفاده کنید تا با گرما مقابله کنید

آفتاب سوختگی، توانایی بدن برای خلاص شدن از گرما را با به خطر انداختن گردش خون و تعریق پوست محدود می‌کند. اشعه ماورابنفش جذب شده توسط پوست نیز می‌تواند به بخش‌های ژنتیکی آسیب برساند و خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. متخصصان استفاده از کرم ضد آفتاب با طیف گسترده‌ای را توصیه می‌کنند که دارای فاکتور محافظتی (SPF) حداقل ۱۵ باشد. شما باید کرم را حدود ۲۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن روی پوستتان قرار دهید. این به این دلیل است که کرم‌های ضد آفتاب معمولاً باید خشک شوند و به طور فیزیکی به پوست بچسبند تا یک لایه تشکیل دهند. قرار دادن کرم چندی پیش از قرار گرفتن در معرض آفتاب کمک می‌کند که عرق، کرم را از روی پوستتان پاک نکند.

بر اساس یک بررسی در سال ۲۰۱۲، استفاده از کرم ضد آفتاب به ویژه بین ساعت ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر ضروری است. اگر می‌توانید، بهتر است از بیرون رفتن در زمانی که خورشید در شدیدترین حالت تابش قرار دارد، یعنی معمولا بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر خودداری کنید. اگر در نیم‌کره شمالی قرار دارید، هنگام بیرون رفتن از کلاه، عینک آفتابی و لباس محافظ استفاده کنید.

استفاده از کرم ضد آفتاب برای خنک ماندن

۷. نقاط فشار خود را فعال کنید (شاید به خنک ماندن کمک کند)

طب فشار یک درمان طب سنتی چینی است که شامل بهبود جریان انرژی با اعمال فشار بر نقاط کلیدی بدن است. تقریبا مانند طب سوزنی است، با این تفاوت که به جای سوزن، از فشار دستی (از شست، انگشت یا بند انگشت) استفاده می‌شود. با این کار به آرامی تا سه دقیقه در هر نقطه فشار اعمال می‌شود. نقاط فشاری که روی دست شما و نزدیک آرنج شما قرار دارند ممکن است به خنک کردن و خنک ماندن شما کمک کنند.

طب فشار برای خنک ماندن

۸. نفس بکشید و زبانتان را بچرخانید

کارشناسان یوگا به تکنیکی به نام شیتالی پرانایاما اشاره می‌کنند که می‌تواند اثر خنک‌کنندگی روی بدن شما داشته باشد.

برای انجام این نوع تنفس (شیتالی) بایستی مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:

  • در حالتی که راحت هستید بنشینید. چشم‌هایتان را ببنید و بدنتان را شل کنید.
  • زبان را بیرون بیاورید و آن را همچون حرف U شکل دهید. اگر نمی‌توانید این کار را انجام دهید،‌ دهانتان را به شکل o کوچک دربیاورید.
  • به آرامی، در همین حالت که قرار دارید نفس بکشید.
  • بعد دهانتان را ببندید و از طریق بینی‌تان نفس بکشید.
  • این کار را ۵ الی ۸ بار تکرار کنید (یا تفریبا به مدت ۵ دقیقه).

با انجام این کار، احساس سرما را در بدن و روی سطح زبانتان احساس خواهید کرد. هرچه بیشتر این تمرین را انجام دهید، طولانی‌تر قادر خواهید بود که نفس عمیق بکشید و خنکی بیشتری جذب کنید.

یوگا برای خنک ماندن

۹. برای خنک ماندن، ورزش شدید را به حداقل برسانید

ورزش در گرمای شدید استرس مضاعفی به بدن شما وارد می‌کند. برای اینکه خود را خنک کند، بدن شما خون بیشتری را به سطح خود می‌فرستد تا در پوست شما گردش کند. این باعث می‌شود عضلات شما خون کمتری داشته باشند که به نوبه خود باعث افزایش ضربان قلب شما شود. رطوبت بالا وضعیت را بدتر می‌کند و اجازه نمی‌دهد عرق به راحتی از پوست شما تبخیر شود، همین دمای بدن شما را حتی بالاتر می‌برد؛ عوارضش هم شامل گرفتگی عضلات، غش، یا در موارد بدتر، گرمازدگی خواهد بود. پس بهتر است یک روز تعطیل را به خود اختصاص دهید و از ورزش سنگین اجتناب کنید.

ورزش سنگین در گرما

۱۰. به محیط‌های سبز بروید

درختان و گیاهان آب را در ریشه‌های خود نگه می‌دارند و بعد به برگ‌های خود می‌رسانند؛ همین عامل محیط اطرافشان را سردتر می‌کند. درختان همچنین سایه‌ها را بوجود می‌آورند که خود بسیار خنک هستند. در طول تابستان، تنها ۱۰ تا ۳۰ درصد از انرژی خورشید به بخش زیرین درخت می‌رسد، بقیه یا جذب شده و برای فتوسنتز توسط برگ‌ها استفاده تغذیه می‌شود، یا در اتمسفر بخش می‌شود. تحقیقات نشان داده است که مناطق حومه شهر با درختان بالغ می‌توانند ۴ تا ۶ درجه فارنهایت (۲ تا ۳ درجه سانتیگراد) خنک‌تر از مناطق حومه شهر بدون درخت باشند.

رفتن به فضای سبز و پارک برای مقابله با گرما و خنک ماندن

نظر شما چیست، آیا هیچکدام از این راهکارها را امتحان کرده‌اید؟ حتما نظرات خود را با ما در بخش کامنت به اشتراک بگذارید.

نوشته ده روش برای خنک ماندن در گرما اولین بار در آی‌ تی‌ رسان منتشر شد.

طول روزهای زمین به شکل شگفت‌انگیزی درحال افزایش است!

طول روز های زمین درحال افزایش است

ساعت‌های اتمی به همراه سیستم‌های اندازه‌گیری دقیق نجومی، نشان می‌دهند که روزهای زمین درحال طولانی‌تر شدن هستند. نکته جالب آن است که داشمندان علت این افزایش طول روزهای زمین را فعلاً به‌طور قطع نمی‌دانند!

این موضوع تاثیرات بسیار محسوسی بر زندگی ما و کارکرد برخی وسایل خواهد داشت. از ساعت و زمان‌گیری که بگذریم، تکنولوژی‌های زیادی در زندگی مدرن ما، مثل GPS، تحت تاثیر این موضوع قرار خواهند گرفت و کارکردشان اندکی مختل خواهد شد.

تغییرات طول روز در زمین

در چند دهه گذشته، سرعت چرخش زمین در محور خود که تعیین‌کننده آن است که طول یک روز چه‌قدر خواهد بود، درحال افزایش بوده است؛ یعنی روزهای ما درحال کوتاه‌تر شدن بوده‌اند. درواقع، روز هشتم تیر سال 1401 (مصادف با 29 ژوئن 2022) که سپری کردیم، کوتاه‌ترین روز تاریخ زمین ثبت شد!

با وجود این رکورد، از سال 2020، روند تغییر کرده و سرعت چرخش زمین درحال کاهش بوده است. یعنی روزها بلندتر می‌شوند و علت آن را فعلاً کسی نمی‌داند.

درحالی که ساعت روی دست ما یا ساعت روی صفحه گوشی‌مان نشان می‌دهند که یک روز دقیقاً 24 ساعت دارد، زمان دقیقی که طول می‌کشد تا زمین یک دور کامل بچرخد مقدار خیلی کمی تفاوت دارد و تغییر هم می‌کند. گاهی میلیون‌ها سال طول می‌کشد تا تغییر کند، گاهی هم در یک آن تغییر می‌کند. حتی عواملی مانند زلزله و طوفان هم می‌توانند نقشی در این تغییر طول روز ایفا کنند.

سیاره‌‌ای که مدام درحال تغییر است

طی میلیون‌ها سال، چرخش زمین به دلیل اثر اصطکاک ناشی از جزر و مد به‌وجود آمده توسط ماه، درحال کند شدن بود. این پروسه در هر قرن، چیزی حدود 2.3 میلی‌ثانیه به طول هرروز اضافه کرد. درواقع طول روز زمین در چند میلیارد سال پیش، 19 ساعت بود.

در 20 هزار سال گذشته، پروسه دیگری در جهت مخالف پروسه قبلی، در جریان و درحال افزایش سرعت چرخش زمین بوده است. هنگامی که آخرین عصر یخبندان تمام شد، ذوب شدن صفحه‌های یخ‌های قطبی باعث کاهش  فشار سطح شد، در نتیجه گوشته زمین آرام آرام به قطب‌ها نزدیک‌تر شد.

این موضوع باعث که جرم گوشته به قطب‌ها و درواقع محور حرکت زمین نزدیک‌تر شد، سرعت حرکت سیاره ما را افزایش داد. این پروسه، طول روزهای زمین را 0.6 میلی‌ثانیه در هر قرن کاهش می‌یابد.

طی دهه‌ها و قرن‌ها، ارتباط بین سطح بیرونی و لایه‌های درونی زمین، نقش مهم‌تری را در تعیین طور یک روز بازی می‌کنند. یعنی زلزله‌های بزرگ هم می‌توانند به مقدار کمی طول روزهای زمین را تغییر دهند. مثلاً محققان بر این باورند که زلزله بزرگ ژاپن در سال 2011، چرخش زمین را حدود 1.8 میکروثانیه سریع‌تر کرد.

سوای این تغییرات بلندمدتی که گفتیم، در بازه‌های زمانی کوچک عناصری مثل آب و هوا هم می‌توانند تاثیر مهمی در چرخش زمین، در هر دو جهت، ایفا کنند. مثلاً چرخه‌های جزر و مد در نقاط مختلف سیاره، باعث جابه‌جایی جرم در زمین و نتیجتاً باعث افزایش یا کاهش چند میلی‌ثانیه‌ای طول یک روز می‌شوند.

از عوامل دیگر تغییر طول روز در زمین، می‌توان به تغییرات اتمسفر، جریان اقیانوس‌ها، برف‌ها و باران‌های فصلی و استخراج آب‌های زیرزمینی اشاره کرد.

چرا چرخش زمین ناگهان کندتر شده؟

از سال 1960 که اپراتورهای رادیوهای تلسکوپی در رصدخانه‌ها در اطراف زمین، به تکنیک‌های رصد لحظه‌ای اجرام آسمانی به‌صورت همزمان شده‌اند، تخمین‌های بسیار دقیق‌تری از سرعت چرخش زمین می‌توانیم داشته باشیم.

مقایسه این تخمین‌ها با ساعت اتمی نشان می‌دهد در چندسال اخیر طول روز‌های زمین درحال کاهش بوده است. اما همان‌طور که گفتیم، با وجود آن‌که در هشتم تیر همین امسال به کوتاه‌ترین روز تاریخ زمین رسیدیم، شیب بلندتر تغییرات طول زمین نشان می‌دهد که روزها از سال 2020 درحال بلندتر شدن هستند. این تغییر در 50 سال اخیر بی‌سابقه بود.

علت این تغییر مشخص نیست. می‌تواند به دلیل تغییرات آب و هوایی و اقلیمی باشد، می‌تواند هم به دلیل افزایش میزان ذوب لایه‌های یخ باشد. ولی این وقایع در سال‌های اخیر به شکل چشم‌گیری افزایش نداشته‌اند که بتوانیم راحت‌تر این تغییر را گردن آن‌ها بی‌اندازیم.

نظریه دانشمندان این است که این تغییر ناگهانی و اسرارآمیز سرعت چرخش زمین، پدیده‌ای به نام «لرزش چندلر» باشد. اگر شما هم فقط صحنه رقصیدن چندلر بینگ در سریال F.R.I.E.N.D.S به ذهنتان آمد، تنها نیستید.

لرزش چندلر پدیده‌ای است که طی آن محور چرخش زمین جابه‌جا و مقداری منحرف می‌شود و حدود 430 روز در همان وضعیت باقی می‌ماند. این پدیده را اولین بار ست کارلو چندلر، ستاره‌شناس آمریکایی کشف کرد و «لرزش چندلر» نام گرفت.

مشاهدات توسط رادیوهای نجومی نشان می‌دهند که این لرزش و انحراف، در سال‌های اخیر اتفاق افتاده است، پس این پدیده می‌تواند مستقیماً با افزایش طول روزهای زمین در ارتباط باشد.

علت دیگری هم که ممکن است دلیل این تغییر ناگهانی در طول روزها باشد، آن است که هیچ اتفاق خاصی در داخل یا خارج از زمین نیفتاده است! درواقع شاید این تغییر، صرفاً نتیجه تاثیرات جزر و مد در مدتی طولانی باشد که از سال 2020 نتیجه خودش را نشان داده و تغییری موقت در طول روز در زمین به‌وجود آورده است.

نوشته طول روزهای زمین به شکل شگفت‌انگیزی درحال افزایش است! اولین بار در آی‌ تی‌ رسان منتشر شد.

آیا فراموشی همیشه تقصیر خودمان است؟

همه ما با موقعیتی مواجه شده‌ایم که قولمان را به یک دوست فراموش کرده‌ایم. گاهی مهم نیست چقدر تلاش کنیم تا برخی از وظایفمان را به یاد بیاوریم، اما باز هم موفق نمی‌شویم و به دام فراموشی می‌افتیم. تحقیقاتی که به تازگی در این زمینه انجام شده، نشان داده است که فرقی ندارد چقدر سخت تلاش می‌کنید تا تمام برنامه‌هایتان در ذهن نگاه دارید، باز هم اگر خوش شانس نباشید، ممکن است همه را از یاد ببرید! در ادامه با آی‌تی‌رسان همراه باشید تا دلایل فراموشی را بررسی کنیم و ببینیم آیا مقصر آن ما هستیم یا خیر.

صبح از خواب بیدار می‌شوید و تصمیم می‌گیرید که بعد از ظهر به دوستتان زنگ بزنید. در همان میان، تصمیم می‌گیرید که لوازم مورد نیاز را برای شام تهیه کنید و بعد از هزاران کار دیگر، کودکانتان را از مدرسه به خانه برگردانید. روانشناسان می‌گویند که در طول روز، قادر نیستیم تمام این اهداف را در حافظه کاری‌مان فعال نگه داریم.

حافظه کاری چیست؟

به آن بخشی از حافظه می‌گویند که مسائل را جمع‌آوری و در ذهن حل می‌کند. برای مثال، کم کردن عدد ۳۷۷ از ۵۲۷ ‌و یا نوشتن لیستی از اسم‌ها (در حالی که کاغذ و خورکار در آن‌سوی دیگر اتاق قرار دارند) به عهده این بخش از حافظه است.

حافظه کاری محدودیت‌های خودش را دارد، هم در نوع اطلاعاتی که می‌تواند فعال نگاه دارد و هم میزانی که آن اطلاعات در ذهن باقی می‌مانند. به همین دلیل است که افراد به حافظه بلند مدت برای ذخیره اهدافشان احتیاج دارند. حافظه بلند مدت، بخشی از اطلاعات دریافتی توسط مغز را خارج از ذهن خودآگاه نگهداری می‌کند.

مسابقه اهداف

ما هر روزه چندین هدف همزمان را برای آینده‌مان در نظر می‌گیریم: پس از کار سگمان را به پیاده‌روی ببریم، میوه بخریم، بعد از شام قرصمان را بخوریم و با دوستمان همانطور که قول داده بودیم تماس بگیریم. اما با توجه به آنچه که پیشتر گفته شد، تحقیقات جدید نشان داده‌اند که تمام این اهداف در مسابقه‌ای قرار دارند و قصد دارند که تا زمانی که در حافظه کاری هستند، به خط پایان برسند.

تصویر مسابقه اسب سواری در چمن

مدلی طراحی شده است که نشان می‌دهد چطور ذهن برخی از اهداف را از یاد می‌برد و برخی دیگر را نه. مثلا هر کدام از اهدافتان را به عنوان اسبی در مسابقه در نظر بگیرید که در بخش بلند مدت ذهن هستند. سرعت «اسب هدف» شما بسته به رابطه آن هدف با محیط اطرافش و میزان اهمیت آن برای خود شخص است. 

اینکه هدفتان خوردن قرص زرد رنگ پس از اتمام شام باشد، به‌ یاد آوردنش آسان‌تر خواهد بود چون این مسئله (خوردن قرص زرد بعد از شام) با محیطی که در آن قرار دارید در ارتباط است. اما اگر تصمیم بگیرید که فقط داروهایتان را مصرف کنید، ممکن است به راحتی فراموش کنید. به‌طور کلی، بسیار مهم است که نتیجه هدف شما چه می‌خواهد باشد.

تطابق و میزان اهمیت اهداف شما، در به یادآوردن آن هدف بسیار کمک می‌کند. اگر یک هدف اهمیت بیشتری از دیگری داشته باشد و با محیط اطرافتان همخوانی داشته باشد، زودتر به مقصد می‌رسد و احتمال فراموشی‌اش هم کاهش می‌یابد. این حالت در ناخودآگاه اتفاق می‌افتد. ممکن است درحال انجام کاری باشید و ناگهان هدفی را که ساعت‌ها پیش قصد انجام را داشتید به‌خاطر بیاورید.

لازم به ذکر است که تطابق یک هدف با محیط اطراف و یا مهم بودنش، همیشه هم کمک کننده نیست. شما ممکن است با تمام این وجود کارهای کم اهمیت‌تر را انجام دهید و کار مهم را از خاطر ببرید؛ به همین خاطر می‌توان گفت شانس، نقش مهمی در این موضوع دارد. مثال مسابقه اسب‌ها را به یاد بیاورید: بهترین اسب‌ها همیشه برنده نمی‌شوند!

مسئله‌ مهم در باب فراموشی

مواردی وجود دارد که فراموشی‌ آن‌ها نتیجه‌ای غیراخلاقی و حقوقی خواهد داشت.

در برخی شرایط، آزادی مظنونان در پرونده‌های جنایی محدود می‌شود. ممکن است از آنها خواسته شود که روزانه یک تماس تلفنی داشته باشند یا هر روز برای مدت طولانی در یک قرار ملاقات در ایستگاه پلیس حضور پیدا کنند. در نهایت ممکن است یکی از این جلسات را فراموش کنند؛ این مسئله می‌تواند به عنوان بی‌ارزشی و عدم تعهد فرد نسبت به وظایف خود تلقی شود. 

اما آیا ما بیش از حد از مردم برای به خاطر سپردن اهدافشان طلب داریم؟ تحقیقات احتمال فراموشی یک هدف را ۳ تا ۱۰ درصد تخمین زده‌اند. در یکی از تحقیقات از عده‌ای خواسته شد تا هنگامی که مسئله‌ای را فراموش کردند، بلافاصله آن را در دفتری یادداشت کنند. نتیجه به دست آمده این بود که بخش بیشتری از فراموشی در به یاد آوردن اهداف بوده است. این مسئله به خیلی از ملاک‌ها همچون، سن، اضطراب‌، مشکلات روانی و خواب بستگی دارد.

ممکن است از فراموشی انجام یک کار مهم خجالت بکشید، اما این همیشه از روی بی‌دقتی نیست. بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که به هدف و برنامه خود با جزئیات فکر کنید؛ به وظیفه خود ارزش زیادی بدهید و سرنخ‌ها و یادآوری‌هایی را تنظیم کنید که به شما کمک می‌کند تا جای ممکن آنها را در خاطر خود ثبت کنید. بقیه‌اش را به دست شانس بسپارید و نگران نباشید!

نوشته آیا فراموشی همیشه تقصیر خودمان است؟ اولین بار در آی‌ تی‌ رسان منتشر شد.

آیا فراموشی همیشه تقصیر خودمان است؟

همه ما با موقعیتی مواجه شده‌ایم که قولمان را به یک دوست فراموش کرده‌ایم. گاهی مهم نیست چقدر تلاش کنیم تا برخی از وظایفمان را به یاد بیاوریم، اما باز هم موفق نمی‌شویم و به دام فراموشی می‌افتیم. تحقیقاتی که به تازگی در این زمینه انجام شده، نشان داده است که فرقی ندارد چقدر سخت تلاش می‌کنید تا تمام برنامه‌هایتان در ذهن نگاه دارید، باز هم اگر خوش شانس نباشید، ممکن است همه را از یاد ببرید! در ادامه با آی‌تی‌رسان همراه باشید تا دلایل فراموشی را بررسی کنیم و ببینیم آیا مقصر آن ما هستیم یا خیر.

صبح از خواب بیدار می‌شوید و تصمیم می‌گیرید که بعد از ظهر به دوستتان زنگ بزنید. در همان میان، تصمیم می‌گیرید که لوازم مورد نیاز را برای شام تهیه کنید و بعد از هزاران کار دیگر، کودکانتان را از مدرسه به خانه برگردانید. روانشناسان می‌گویند که در طول روز، قادر نیستیم تمام این اهداف را در حافظه کاری‌مان فعال نگه داریم.

حافظه کاری چیست؟

به آن بخشی از حافظه می‌گویند که مسائل را جمع‌آوری و در ذهن حل می‌کند. برای مثال، کم کردن عدد ۳۷۷ از ۵۲۷ ‌و یا نوشتن لیستی از اسم‌ها (در حالی که کاغذ و خورکار در آن‌سوی دیگر اتاق قرار دارند) به عهده این بخش از حافظه است.

حافظه کاری محدودیت‌های خودش را دارد، هم در نوع اطلاعاتی که می‌تواند فعال نگاه دارد و هم میزانی که آن اطلاعات در ذهن باقی می‌مانند. به همین دلیل است که افراد به حافظه بلند مدت برای ذخیره اهدافشان احتیاج دارند. حافظه بلند مدت، بخشی از اطلاعات دریافتی توسط مغز را خارج از ذهن خودآگاه نگهداری می‌کند.

مسابقه اهداف

ما هر روزه چندین هدف همزمان را برای آینده‌مان در نظر می‌گیریم: پس از کار سگمان را به پیاده‌روی ببریم، میوه بخریم، بعد از شام قرصمان را بخوریم و با دوستمان همانطور که قول داده بودیم تماس بگیریم. اما با توجه به آنچه که پیشتر گفته شد، تحقیقات جدید نشان داده‌اند که تمام این اهداف در مسابقه‌ای قرار دارند و قصد دارند که تا زمانی که در حافظه کاری هستند، به خط پایان برسند.

تصویر مسابقه اسب سواری در چمن

مدلی طراحی شده است که نشان می‌دهد چطور ذهن برخی از اهداف را از یاد می‌برد و برخی دیگر را نه. مثلا هر کدام از اهدافتان را به عنوان اسبی در مسابقه در نظر بگیرید که در بخش بلند مدت ذهن هستند. سرعت «اسب هدف» شما بسته به رابطه آن هدف با محیط اطرافش و میزان اهمیت آن برای خود شخص است. 

اینکه هدفتان خوردن قرص زرد رنگ پس از اتمام شام باشد، به‌ یاد آوردنش آسان‌تر خواهد بود چون این مسئله (خوردن قرص زرد بعد از شام) با محیطی که در آن قرار دارید در ارتباط است. اما اگر تصمیم بگیرید که فقط داروهایتان را مصرف کنید، ممکن است به راحتی فراموش کنید. به‌طور کلی، بسیار مهم است که نتیجه هدف شما چه می‌خواهد باشد.

تطابق و میزان اهمیت اهداف شما، در به یادآوردن آن هدف بسیار کمک می‌کند. اگر یک هدف اهمیت بیشتری از دیگری داشته باشد و با محیط اطرافتان همخوانی داشته باشد، زودتر به مقصد می‌رسد و احتمال فراموشی‌اش هم کاهش می‌یابد. این حالت در ناخودآگاه اتفاق می‌افتد. ممکن است درحال انجام کاری باشید و ناگهان هدفی را که ساعت‌ها پیش قصد انجام را داشتید به‌خاطر بیاورید.

لازم به ذکر است که تطابق یک هدف با محیط اطراف و یا مهم بودنش، همیشه هم کمک کننده نیست. شما ممکن است با تمام این وجود کارهای کم اهمیت‌تر را انجام دهید و کار مهم را از خاطر ببرید؛ به همین خاطر می‌توان گفت شانس، نقش مهمی در این موضوع دارد. مثال مسابقه اسب‌ها را به یاد بیاورید: بهترین اسب‌ها همیشه برنده نمی‌شوند!

مسئله‌ مهم در باب فراموشی

مواردی وجود دارد که فراموشی‌ آن‌ها نتیجه‌ای غیراخلاقی و حقوقی خواهد داشت.

در برخی شرایط، آزادی مظنونان در پرونده‌های جنایی محدود می‌شود. ممکن است از آنها خواسته شود که روزانه یک تماس تلفنی داشته باشند یا هر روز برای مدت طولانی در یک قرار ملاقات در ایستگاه پلیس حضور پیدا کنند. در نهایت ممکن است یکی از این جلسات را فراموش کنند؛ این مسئله می‌تواند به عنوان بی‌ارزشی و عدم تعهد فرد نسبت به وظایف خود تلقی شود. 

اما آیا ما بیش از حد از مردم برای به خاطر سپردن اهدافشان طلب داریم؟ تحقیقات احتمال فراموشی یک هدف را ۳ تا ۱۰ درصد تخمین زده‌اند. در یکی از تحقیقات از عده‌ای خواسته شد تا هنگامی که مسئله‌ای را فراموش کردند، بلافاصله آن را در دفتری یادداشت کنند. نتیجه به دست آمده این بود که بخش بیشتری از فراموشی در به یاد آوردن اهداف بوده است. این مسئله به خیلی از ملاک‌ها همچون، سن، اضطراب‌، مشکلات روانی و خواب بستگی دارد.

ممکن است از فراموشی انجام یک کار مهم خجالت بکشید، اما این همیشه از روی بی‌دقتی نیست. بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که به هدف و برنامه خود با جزئیات فکر کنید؛ به وظیفه خود ارزش زیادی بدهید و سرنخ‌ها و یادآوری‌هایی را تنظیم کنید که به شما کمک می‌کند تا جای ممکن آنها را در خاطر خود ثبت کنید. بقیه‌اش را به دست شانس بسپارید و نگران نباشید!

نوشته آیا فراموشی همیشه تقصیر خودمان است؟ اولین بار در آی‌ تی‌ رسان منتشر شد.

آیا می‌توانیم هنگام خوابیدن چیزی یاد بگیریم؟

آیا یادگیری در خواب ممکن است

آیا یادگیری و یادآوری در خواب ممکن است؟ در طول زمان خواب چه اتفاقاتی می‌افتد؟ این موضوع سال‌هاست که توسط دانشمندان مورد بحث بوده است، اما مطالعه اخیر محققان بیمارستان عمومی ماساچوست (MGH) که با همکاری کارشناسان دانشگاه براون، دپارتمان امور کهنه سربازان و چندین موسسه دیگر انجام شده است، سرنخ‌های جدیدی را برای حل این معما به ما می‌دهد. تحقیق جدیدی که به تازگی در مجله Neuroscience منتشر شده، ممکن است این‌که چگونه یک نفر در خواب چیزهای مختلف را به یاد می‌آورد و یا دلیل یادگیری ما در زمینه‌‌های مختلف را توضیح دهد. همچنین ممکن است به ایجاد ابزارهای کمکی برای افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی یا مصدومیت‌ها و آسیب‌های مختلف کمک کند.

به گفته نویسنده اصلی این تحقیق و متخصص مغز و اعصاب، دانیل رابین، دکترای مرکز MGH برای نوروتکنولوژی و بازیابی عصبی، دانشمندان مدت‌هاست کشف کرده‌اند که در طول خواب، پدیده‌ای به نام «بازپخش» رخ می‌دهد. اما بازپخش چیست؟ بازپخش مکانیزمی است که مغز برای یادآوری اطلاعات جدید از آن استفاده می کند. وقتی به موش یاد داده می‌شود که در یک هزارتو حرکت کند، تجهیزات پزشکی ممکن است نشان دهند که الگوی دقیقی از سلول‌های مغزی یا نورون‌های موش هنگام دنبال کردن مسیر مناسب، شروع به کار کردن می‌کنند.

رابین می‌گوید: «بعد از اینکه موش به خواب برود، شما خواهید دید که نرون‌ها دوباره با همان قدرت شروع به کار می‌کنند.» دانشمندان این نظریه را مطرح می‌کنند که مغز دانش تازه به دست آمده را در طول خواب تمرین می‌کند و اجازه می‌دهد تا خاطرات تثبیت شوند؛ یعنی خاطرات کوتاه مدت به خاطرات بلند مدت تبدیل شوند.»

موضوع «بازپخش» تا کنون فقط در ‌ذهن حیوانات آزمایشگاهی نشان داده شده است. دکتر سیدنی اس. کش، متخصص مغز و اعصاب، مدیر مرکز نوروتکنولوژی و بازیابی عصبی در MGH و یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه، چنین می‌گوید: «سوالی بی‌پاسخ در این زمینه هست، که این مدل چقدر با یادگیری انسان در شباهت است؟ و آیا می‌توان آن را به انواع مختلفی از یادگیری یا یادگیری در خواب تعمیم داد؟» وی همچنین عنوان می‌کند که درک اینکه آیا بازپخش در خواب با یادگیری مهارت‌های جدید اتفاق می‌افتد یا نه، می‌تواند به توسعه درمان‌ها و ابزارهای جدید برای افراد مبتلا به بیماری‌ها و آسیب‌های عصبی کمک کند. 

رابین، کش و همکارانشان برای بررسی اینکه آیا بازپخش در قشر حرکتی انسان (ناحیه مغزی که بر حرکت نظارت دارد) رخ می‌دهد یا خیر، مرد ۳۶ ساله‌ای مبتلا به تتراپلژی (یا فلج چهار اندام) را به خدمت گرفتند. این شخص به دلیل صدمه نخاعی که دیده بود نمی‌توانست اندام تحتانی و فوقانی خود را حرکت دهد.

در این مطالعه انجام شده، مرد را T11 نامیدند؛ وی یکی از شرکت‌کنندگان آزمایشات بالینی است که از هوشی کامپیوتری استفاده می‌کند که به او اجازه می‌دهد تا از مکان‌نما و صفحه کلید کامپیوتر روی صفحه استفاده کند. این دستگاه توسط کنسرسیوم ‌BrainGate که تلاشی مشترکانه میان پزشکان، دانشمندان علوم اعصاب و مهندسان است در حال پیشرفت است. هدف این موسسه ایجاد فناوری‌هایی برای بازگرداندن ارتباطات، تحرک و استقلال برای افراد مبتلا به هرگونه بیماری‌های عصبی است. این کنسرسیوم توسط لی. آر. هاکبرگ، دارنده‌ دکتری از دانشگاه Brown و دپارتمان امور جانبازان اداره می‌شود.

در این مطالعه، از T11 خواسته شد تا فعالیتی ذهنی شبیه به بازی الکترونیکی Simon انجام دهد، که در آن بازیکن الگوی نورهای رنگی چشمک‌ زن را مشاهده می‌کند، سپس باید آن دنباله را به خاطر بیاورد و بازتولید کند. تنها کاری که لازم بود انجام دهد، فکر کردن به حرکت دادن دستش بود و سپس حسگر موجود در قشر حرکتی T11 داده‌های عصبی را اندازه‌گیری و حرکت دستی مورد نظر او را منعکس می‌کرد؛ همچنین به او اجازه می‌داد تا مکان‌نما را روی صفحه حرکت دهد و روی مکان‌های مورد نظرش کلیک کند. این سیگنال‌های مغزی ضبط و به صورت بی‌سیم به کامپیوتر منتقل می‌شدند.

در همان شب، هنگام خواب تمام فعالیت‌های T11 که در قشر حرکتی او رخ داد ثبت و سپس به صورت بی‌سیم به کامپیوتر منتقل شد.

رابین می‌گوید: «آنچه ما پیدا کردیم بسیار باورنکردنی بود. آزمایش‌شونده دقیقا همان بازی را در ‌ذهنش هنگام خوابیدن اجرا کرد.» الگوهای عصبی T11 در طول خواب، دقیقاً مطابق الگوهایی بود که او در همان روز بازی تطبیق‌حافظه در ذهن او ایجاد شد.

رابین می‌گوید: «این داده، مستقیم‌ترین مدرک بازپخش از قشر حرکتی به شمار می‌رود که در طول خواب در انسان‌ها دیده شده است.» بیشتر بازپخش‌های شناسایی شده در این مطالعه در طول خواب با موج آهسته یا مرحله خواب عمیق رخ داده است. اما جالب توجه است که وقتی T11 در مرحله REM خواب بود (مرحله‌ای که معمولاً با رویا دیدن همراه است)، احتمال تشخیص بازپخش کمتر بود. رابین و کش این کار را به عنوان پایه‌ای برای یادگیری بیشتر در مورد بازپخش در خواب و نقش آن در یادگیری و حافظه در انسان می‌دانند.

کش با اشاره به اهمیت جابجایی این موضوع می‌گوید: «امید ما این است که بتوانیم از این اطلاعات برای کمک به ایجاد رابط‌های بهتر مغز و رایانه استفاده کنیم و به الگوهایی دست پیدا کنیم که به افراد کمک می‌کند سریع‌تر و کارآمدتر یاد بگیرند تا در شرایطی که به آنها آسیب وارد شده، کنترل را به دست آورند.» او با قدردانی از T11 و سایر شرکت‌کنندگان در کارآزمایی بالینی BrainGate می‌افزاید: «این نوع تحقیقات بواسطه تعامل نزدیکی که با شرکت‌کنندگان‌مان داریم انجام‌پذیر بوده‌اند.»

هاکبرگ به موافقت از رابین می‌گوید: «شرکت‌کنندگان باورنکردنی BrainGate، نه تنها بازخورد مفیدی را در خصوص ایجاد سیستمی برای بازگرداندن ارتباطات و تحرک ارائه می‌کنند، بلکه فرصت نادری را برای پیشبرد علوم اعصاب و شناخت چگونگی کارکرد مغز انسان در هر فرد مختلف را ممکن می‌کنند. تمام این اطلاعات برای ساختن نسلی دیگر از فناوری‌های عصبی ترمیمی، به کار خواهند آمد.»

کمی بیشتر درباره تخصص محققان این آزمایش: رابین یک مدرس نورولوژی در دانشکده پزشکی هاروارد (HMS) است. کش دانشیار نورولوژی در HMS است. هاکبرگ یک مدرس ارشد نورولوژی در HMS و استاد مهندسی در دانشگاه براون است.

این مطالعه توسط مؤسسه ملی بیماری‌های عصبی و سکته مغزی، آکادمی نورولوژی آمریکا، مؤسسه ملی سلامت روان، دپارتمان امور جانبازان، مؤسسه MGH-Deane و مؤسسه پزشکی هاوارد هیوز در دانشگاه استنفورد تأمین مالی شد.

نوشته آیا می‌توانیم هنگام خوابیدن چیزی یاد بگیریم؟ اولین بار در اخبار فناوری و موبایل منتشر شد.

محققان ماسک‌هایی بسیار مقاوم در برابر ویروس‌ها ایجاد کرده‌اند

محققان موسسه پلی‌تکنیک Rensselaer روشی عملی برای تولید ماسک های صورت N95 ایجاد کرده‌اند که هم موانع میکروبی عالی دارد و هم میکروب‌هایی که در اطراف و در تماس با شما قرار دارد را از بین می‌برد. این ماسک‌های ضد ویروسی و ضد باکتریایی ممکن است برای مدت طولانی‌تری قابل استفاده باشند، که منجر به ضایعات پلاستیکی کمتری می‌شود، زیرا این ماسک‌ها نیازی به تعویض مکرر ندارند.

به منظور مبارزه با بیماری های تنفسی عفونی و آلودگی محیطی، هلن ژا، استادیار مهندسی شیمی و بیولوژیکی و عضو مرکز بیوتکنولوژی و مطالعات بین رشته‌ای در Rensselaer (CBIS)، با ادموند پالرمو، دانشیار علوم و مهندسی مواد، شروع به همکاری کرد.

پالرمو گفت: این یک چالش مهندسی مواد چند وجهی با یک تیم عالی و متنوع از همکاران بود. ما فکر می‌کنیم که این کار اولین گام به سوی ایجاد تجهیزات حفاظتی شخصی با ماندگاری طولانی‌تر باشد، مانند ماسک تنفسی N95. همچنین احتمالش هست که به کمتر شدن ویروس‌های پاتوژن در هوا کمک کند.

بر اساس مطالعه ای که اخیرا در Applied ACS Materials and Interfaces منتشر شده است، محققان با موفقیت توانستند پلیمرهای ضدمیکروبی وسیع‌الطیف را روی فیلترهای پلی‌پروپیلن (polypropylene) مورد استفاده در ماسک‌های صورت N95 قرار دهند.

هلن ژا می‌گوید:

لایه‌های فیلتری فعال در ماسک‌های N95، بسیار نسبت به تغییرات شیمیایی حساس هستند. این حساسیت سبب می‌شود که خاصیت N95 بودنشان را از دست بدهند. آنها از پلی پروپیلن ساخته شده‌اند که اصلاح شیمیایی آن دشوار است. مشکل دیگر این است که اگر شبکه الیافی که در ماسک وجود دارد مختل شود، تنفس را برای افراد دشوار می‌کند.

ژا و پالرمو، همراه با سایر محققان از Rensselaer، موسسه فناوری میشیگان و موسسه فناوری ماساچوست، پلیمرهای آمونیوم چهارتایی ضد میکروبی را با پیوندی کوالانسی، به سطوح الیاف پلی‌پروپلن به‌واسطه اشعه فرابنفش (UV) متصل کردند.

وی اضافه کرد: «فرآیندی که ما توسعه دادیم، ساختاری بسیار ساده برای ایجاد این پوشش پلیمری غیرقابل شستشو دارد و می‌تواند ویروس‌ها و باکتری‌ها را با تخریب لایه‌های بیرونی‌شان از بین ببرد. این روش بسیار ساده و مقیاس پذیر است.»

این تیم در فرایند ساخت خود، تنها از نور فرابنفش و استون استفاده کردند که دسترسی راحت بهشان کار را ساده‌تر می‌کند. علاوه بر آن، این فرایند را می‌توان برای توسعه فیلترهای پلی‌پروپلین، به‌جای ساخت فیلتر‌های جدیدتر، بکار برد. 

وقتی این فرآیند مستقیماً روی لایه فیلتراسیون ماسک‌های N95 اعمال شد، تیم شاهد کاهش راندمان فیلتر بود، اما برای جلوگیری از این اتفاق، راه‌حال ساده‌ای وجود دارد: کاربر می‌تواند یک ماسک N95 به همراه یک لایه پلی‌روپیلن دیگر با پلیمر ضد میکروبی در بالا آن بپوشد. در آینده، تولیدکنندگان می‌توانند ماسکی با پلیمر ضد میکروبی که در لایه بالایی قرار داده شده است بسازند.

به لطف کمک هزینه تحقیقات واکنش سریع بنیاد ملی علوم (RAPID)، ژا و پالرمو توانستند در سال 2020، زمانی که ماسک‌های صورت N95 تعدادی کمی ازشان در دسترس بود، تحقیقات خود را آغاز کنند.

پیش‌تر، حتی کارکنان مراقبت‌های بهداشتی از ماسک‌هایی استفاده می‌کردند که تنها یک‌بار مصرف بودند. تا الآن که در سال 2022 شاهد انواع مختلفی از ماسک‌ها هستیم. با این حال، نرخ کووید هنوز بالاست.

در هر صورت خطر ابتلا به یک بیماری همه گیر دیگر در آینده یک احتمالی مشخص است و  هر روزه ماسک‌های یکبار مصرف در محل‌های دفن زباله انباشته می‌شوند.

ژا گفت:

ما امیدواریم که کووید را شکست می‌دهیم. اما این نوع فناوری اهمیت فزاینده‌ای خواهد داشت. میکروب‌هایی که در هوا هستند، تهدیدی بزرگ برای سلامت انسان به‌شمار می‌روند. زمان آن فرا رسیده است که عملکرد و پایداری موادی را که برای محافظت از خود استفاده می کنیم، بهبود بخشیم.

شخار گارد، رئیس دانشکده مهندسی در Rensselaer گفت: «پیوستن گروه‌های شیمیایی که ویروس‌ها یا باکتری‌ها را در تماس با پلی‌پروپیلن از بین می‌برند، یک استراتژی هوشمندانه است. با توجه به فراوانی پلی پروپیلن در زندگی روزمره، شاید این استراتژی در بسیاری از زمینه‌های دیگر نیز مفید باشد.»

این مطالعه توسط NIH/موسسه ملی بهداشت تامین شد.

نوشته محققان ماسک‌هایی بسیار مقاوم در برابر ویروس‌ها ایجاد کرده‌اند اولین بار در اخبار فناوری و موبایل منتشر شد.

محققان ماسک‌هایی بسیار مقاوم در برابر ویروس‌ها ایجاد کرده‌اند

محققان موسسه پلی‌تکنیک Rensselaer روشی عملی برای تولید ماسک های صورت N95 ایجاد کرده‌اند که هم موانع میکروبی عالی دارد و هم میکروب‌هایی که در اطراف و در تماس با شما قرار دارد را از بین می‌برد. این ماسک‌های ضد ویروسی و ضد باکتریایی ممکن است برای مدت طولانی‌تری قابل استفاده باشند، که منجر به ضایعات پلاستیکی کمتری می‌شود، زیرا این ماسک‌ها نیازی به تعویض مکرر ندارند.

به منظور مبارزه با بیماری های تنفسی عفونی و آلودگی محیطی، هلن ژا، استادیار مهندسی شیمی و بیولوژیکی و عضو مرکز بیوتکنولوژی و مطالعات بین رشته‌ای در Rensselaer (CBIS)، با ادموند پالرمو، دانشیار علوم و مهندسی مواد، شروع به همکاری کرد.

پالرمو گفت: این یک چالش مهندسی مواد چند وجهی با یک تیم عالی و متنوع از همکاران بود. ما فکر می‌کنیم که این کار اولین گام به سوی ایجاد تجهیزات حفاظتی شخصی با ماندگاری طولانی‌تر باشد، مانند ماسک تنفسی N95. همچنین احتمالش هست که به کمتر شدن ویروس‌های پاتوژن در هوا کمک کند.

بر اساس مطالعه ای که اخیرا در Applied ACS Materials and Interfaces منتشر شده است، محققان با موفقیت توانستند پلیمرهای ضدمیکروبی وسیع‌الطیف را روی فیلترهای پلی‌پروپیلن (polypropylene) مورد استفاده در ماسک‌های صورت N95 قرار دهند.

هلن ژا می‌گوید:

لایه‌های فیلتری فعال در ماسک‌های N95، بسیار نسبت به تغییرات شیمیایی حساس هستند. این حساسیت سبب می‌شود که خاصیت N95 بودنشان را از دست بدهند. آنها از پلی پروپیلن ساخته شده‌اند که اصلاح شیمیایی آن دشوار است. مشکل دیگر این است که اگر شبکه الیافی که در ماسک وجود دارد مختل شود، تنفس را برای افراد دشوار می‌کند.

ژا و پالرمو، همراه با سایر محققان از Rensselaer، موسسه فناوری میشیگان و موسسه فناوری ماساچوست، پلیمرهای آمونیوم چهارتایی ضد میکروبی را با پیوندی کوالانسی، به سطوح الیاف پلی‌پروپلن به‌واسطه اشعه فرابنفش (UV) متصل کردند.

وی اضافه کرد: «فرآیندی که ما توسعه دادیم، ساختاری بسیار ساده برای ایجاد این پوشش پلیمری غیرقابل شستشو دارد و می‌تواند ویروس‌ها و باکتری‌ها را با تخریب لایه‌های بیرونی‌شان از بین ببرد. این روش بسیار ساده و مقیاس پذیر است.»

این تیم در فرایند ساخت خود، تنها از نور فرابنفش و استون استفاده کردند که دسترسی راحت بهشان کار را ساده‌تر می‌کند. علاوه بر آن، این فرایند را می‌توان برای توسعه فیلترهای پلی‌پروپلین، به‌جای ساخت فیلتر‌های جدیدتر، بکار برد. 

وقتی این فرآیند مستقیماً روی لایه فیلتراسیون ماسک‌های N95 اعمال شد، تیم شاهد کاهش راندمان فیلتر بود، اما برای جلوگیری از این اتفاق، راه‌حال ساده‌ای وجود دارد: کاربر می‌تواند یک ماسک N95 به همراه یک لایه پلی‌روپیلن دیگر با پلیمر ضد میکروبی در بالا آن بپوشد. در آینده، تولیدکنندگان می‌توانند ماسکی با پلیمر ضد میکروبی که در لایه بالایی قرار داده شده است بسازند.

به لطف کمک هزینه تحقیقات واکنش سریع بنیاد ملی علوم (RAPID)، ژا و پالرمو توانستند در سال 2020، زمانی که ماسک‌های صورت N95 تعدادی کمی ازشان در دسترس بود، تحقیقات خود را آغاز کنند.

پیش‌تر، حتی کارکنان مراقبت‌های بهداشتی از ماسک‌هایی استفاده می‌کردند که تنها یک‌بار مصرف بودند. تا الآن که در سال 2022 شاهد انواع مختلفی از ماسک‌ها هستیم. با این حال، نرخ کووید هنوز بالاست.

در هر صورت خطر ابتلا به یک بیماری همه گیر دیگر در آینده یک احتمالی مشخص است و  هر روزه ماسک‌های یکبار مصرف در محل‌های دفن زباله انباشته می‌شوند.

ژا گفت:

ما امیدواریم که کووید را شکست می‌دهیم. اما این نوع فناوری اهمیت فزاینده‌ای خواهد داشت. میکروب‌هایی که در هوا هستند، تهدیدی بزرگ برای سلامت انسان به‌شمار می‌روند. زمان آن فرا رسیده است که عملکرد و پایداری موادی را که برای محافظت از خود استفاده می کنیم، بهبود بخشیم.

شخار گارد، رئیس دانشکده مهندسی در Rensselaer گفت: «پیوستن گروه‌های شیمیایی که ویروس‌ها یا باکتری‌ها را در تماس با پلی‌پروپیلن از بین می‌برند، یک استراتژی هوشمندانه است. با توجه به فراوانی پلی پروپیلن در زندگی روزمره، شاید این استراتژی در بسیاری از زمینه‌های دیگر نیز مفید باشد.»

این مطالعه توسط NIH/موسسه ملی بهداشت تامین شد.

نوشته محققان ماسک‌هایی بسیار مقاوم در برابر ویروس‌ها ایجاد کرده‌اند اولین بار در اخبار فناوری و موبایل منتشر شد.

دانشگاه MIT با رهبری محقق ایرانی به تکنولوژی زمان‌بندی چند دوز واکسن در یک تزریق رسید

واکسیناسون. تزریق دوز های مختلف واکسن با یک بار تزریق در MIT

اکثر واکسن ها، از کرونا گرفته تا سرخک، به چندین بار تزریق nv دوز های مختلف نیاز دارند تا بدن فرد را به طور کامل واکسینه کنند. برای راحت‌تر شدن این کار، محققان برترین دانشگاه دنیا، یعنی (Massachusetts Institute of Technology) MIT در ایالت ماساچوست، به رهبری مرتضی سرمدی، متخصص تحقیقات و دارنده مدرک PhD از همین دانشگاه، ریزذره‌هایی با یک قابلیت جالب پرورش داده‌اند.

این محققان ریزذره‌هایی ابداع کرده‌اند که می‌تواند محتوای داخل خود را مانند یک بسته، در زیر پوست محفوظ نگه دارد تا زمان مناسب رهاسازی آن فرا برسد. با استفاده از این قابلیت، می‌توان دوز های متعدد واکسن را در یک تزریق وارد بدن و آن‌ها را زمان‌بندی کرد. این تیم محققان، نام این نوع واکسن ها را «واکسن‌های خودتقویت‌کننده» گذاشت.

تزریق چند دوز واکسن با یک بار تزریق با طرح جدید مرتضی سرمدی، محقق MIT
طراحی جالب از نحوه کار واکسن خودتقویت‌کننده که دوز های مختلف را محفوظ نگه می‌دارد و سر زمان معین، آن‌ها را رها می‌کند.

این مدل واکسن می‌تواند برای مناطق دورتر که مردم دسترسی کم‌تری به مراکز درمانی دارند، بسیار مفید باشد. چرا که با یک بار مراجعه، افراد می‌توانند خودشان یا کودکانشان را به طور کامل واکسینه کنند.

این قابلیت می‌تواند برای هر نوع واکسن، با هر تعداد دوز مورد استفاده قرار گیرد؛ از جمله واکسن های پروتئینی و واکسن های بر پایه DNA و RNA. طبق گفته محققان، این رویه می‌تواند برای درمان‌های دیگر هم استفاده شود، مثل داروهای سرطانی، داروهای بیولوژیک یا درمان‌های هورمونی.

ایده کلی این طرح، از سال 2017 مطرح شده و مورد آزمایش بوده است. ولی در مطالعه تازه، محققان دقیقاً متوجه شده‌اند که چطور باید مورد استفاده قرار بگیرد و راه‌های تازه‌ای برای تولید انبوه آن پیدا کرده‌اند. تیم کاملاً شگفت‌زده بود که اندازه ذرات، تاثیری در زمان آزادسازی آن‌ها نداشت؛ بلکه همه چیز به نوع پلیمری که از آن استفاده می‌کنند بستگی دارد.

این تیم مشاهده کرد که پلیمر PLGA به آرامی توسط آب شکافته می‌شود، تا زمانی که نهایتاً در آن شکسته و مواد آن درون بدن رها شود. ترکیب‌های مختلف پلیمرها، با سرعت‌های متفاوت شکسته می‌شوند. همین موضوع به دانشمندان اجازه می‌دهد تا زمان‌بندی مناسب برای رهاسازی دوز های مختلف واکسن را بتوانند انجام دهند.

مرتضی سرمدی در این رابطه می‌گوید:

اگر نیاز باشد مواد داخل ذره بعد از 6 ماه رها شود، پلیمری را استفاده می‌کنیم که پس از 6 ماه شکسته شود. اگر بخواهیم مواد دوز واکسن 2 روز دیگر رها شود، پلیمر دیگری استفاده می‌کنیم که 2 روز مواد را در خود نگه دارد. پس طیف وسیعی از متقاضیان می‌توانند از این تحقیقات و مشاهدات استفاده کنند.

 

نوشته دانشگاه MIT با رهبری محقق ایرانی به تکنولوژی زمان‌بندی چند دوز واکسن در یک تزریق رسید اولین بار در اخبار فناوری و موبایل منتشر شد.