وقتی سـیگنـال برقرار نیست: چرا پیام‌رسان سیگنال در ایران فیلتر شد؟
پیام رسان سیگنال پس از افزایش محبوبیت در میان کاربران فیلتر شد، در این مطلب به دلایل فیلترینگ سیگنال و افراد دخیل در این موضوع خواهیم پرداخت.
این روزها حاشیه‌های پیش آمده پیرامون پیام‌رسان سیگنال به اخبار تاپ حوزه فناوری تبدیل شده است، ماجرا از آنجا آغاز شد که واتساپ به عنوان محبوب‌ترین پیام‌رسان در جهان اعلام کرد که در بروزرسانی بعدی آن، اطلاعات بیشتری از کاربران خود را به فیسبوک خواهد داد، واتساپ چند سال پیش توسط فیسبوک خریداری شده و حالا طبق برنامه‌ریزی مدیران این شرکت، قرار است با دریافت اطلاعات بیشتر از کاربران واتساپ، سیستم مالی و تبلیغاتی فیسبوک رشد کند.
قرار بود واتساپ در بروزرسانی جدیدش شرطی را برای ادامه استفاده از این پیام‌رسان تعیین کند، در این شرط کاربران باید تائید کنند که واتساپ می‌تواند اطلاعات تماس، نوع تلفن همراه، پرداخت‌های مالی و .. را از آن‌ها دریافت کرده و به فیسبوک بدهد، اگرهم کاربران این شرط را نپذیرند قادر به ادامه استفاده از واتساپ نخواهند بود!
این درحالی است که کاربران دل خوشی از واتساپ ندارند و امکانات کم این پیام‌رسان، ضعف در ارسال فایل و مشکلات دیگر آن، همه را کلافه کرده است، شرط جدید واتساپ باعث شد کارد به استخوان رسیده و عده زیادی این پیام‌رسان را ترک کنند. حتی چهره‌های مطرح مانند ایلان ماسک هم به قوانین جدید واتساپ واکنش نشان دادند و در مجموع حجمه بزرگی علیه واتساپ شکل گرفت.
در ایران نیز پس از فیلترینگ تلگرام، کاربران که بلاجبار به سراغ واتساپ رفته بودند، از روی کار آمدن پیام‌رسانی مشابه تلگرام استقبال کردند. تلگرام و سیگنال به عنوان مهم‌ترین جانشینان واتساپ در جهان ترند شدند و آمار نصب دانلود و نصب این دو پیام‌رسان به شدت افزایش یافت. به طوری که دانلود پیام رسان سیگنال با رشدی چشمگیر به بیش از 8 میلیون بار در هفته رسید و تلگرام نیز بیش از 10 میلیون بار طی یک هفته دانلود شد. استقبال کاربران از سیگنال به طوری بود که این پیام‌رسان برای ارسال کد تائیدیه به مشکل خورد.
این روند در ایران هم ادامه پیدا کرد و سیگنال به پردانلودترین اپلیکیشن هفته در مارکت‌های اندروید ایرانی تبدیل شد. اما در این بین شاهد حذف ناگهانی این پیام‌رسان از مارکت‌های اندرویدی داخلی بودیم. با حذف این پیام‌رسان از فروشگاه‌های نرم افزاری در جمعه 26 دی، برای اولین بار احتمال فیلتر شدن این اپلیکیشن در ایران احساس شد.
با تداوم استقبال مردم از سیگنال، دانلود این برنامه از فروشگاه پلی‌استور یا منابع دیگر ادامه پیدا کرد اما پیام رسان سیگنال در روز جمعه 7 بهمن توسط کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه فیلتر شد.
واکنش سیگنال
توییتر رسمی سیگنال با انتشار خبر فیلترشدن این پیام‌رسان در ایران، روز گذشته در پیامی اعلام کرد: از زمانی که سیگنال به رتبه اول دانلود مارکت‌های ایرانی و فهرست فیلترینگ دولت ایران قرار گرفته، ما در حال کار بر روی موضوع سانسور در ایران هستیم. ثبت نام در سیگنال متوقف نشده اما با سانسور، ترافیک آن پایین آمده است. مردم ایران لایق حریم خصوصی هستند، ما تسلیم نمی‌شویم.
چرا سیگنال فیلتر شد؟
با اینکار سیگنال در نطفه خفه شد، کار گروه مصادیق مجرمانه این بار نگذاشت تا سیگنال مانند تلگرام محبوب شود و سپس آن را فیلتر کند، به نظر می‌رسد مسئولان مربوطه در زمینه فیلترینگ آب دیده شده و هوشمندانه‌تر عمل می‌کنند. نکته جالب درمورد مسدود شدن پیام رسان سیگنال آن است که تا کنون هیچکدام از مراجع رسمی نسبت به فیلتر شدن این اپلیکیشن واکنش نشان نداده‌اند و حتی دلیل این اتفاق برای مردم مشخص نشده است. اما با توجه به سابقه فیلترینگ تلگرام می‌توان دلایل اصلی مسدودسازی سیگنال را حدس کرد.
سیگنال شباهت بسیاری به تلگرام دارد، این پیام‌رسان مانند واتساپ شماره شما را به همه نشان نمی‌دهد به همین دلیل می‌توان به صورت ناشناس و غیر قابل ردیابی در این پیام‌رسان گروه ایجاد کرد، اتفاقی که در تلگرام هم رخ داد و گروه‌های غیراخلاقی و ضد حکومتی فراوانی در این پیام‌رسان شکل گرفتند که تعدادی از آن‌ها هنوز فعال هستند.
با رشد سیگنال، امکان اضافه شدن کانال به این پیام‌رسان هم افزایش پیدا می‌کند در این حالت شاهد تکرار ایجاد گروه‌هایی شبیه به آمدنیوز در این پیام‌رسان خواهیم بود، اتفاقی که ممکن است خسارات زیادی را برای ایران داشته باشد. ایران به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات کاربران، گروه‌ها، امنیت بالای پیام رسان سیگنال و پیش‌بینی از اتفاقاتی که در تلگرام رخ داد، سیگنال را فیلتر کرد.
سیگنال در شورش‌های اخیر آمریکا نقش پررنگی داشت و بسیاری از معترضان از این پیام‌رسان استفاده کردند، دلیل این اتفاق امنیت بالای سیگنال نسبت به فیسبوک مسنجر، واتساپ و برنامه‌های دیگر بود. در صورت اضافه شدن کانال به این پیام‌رسان، طبیعتا در مواقع حساس مانند آنچه در دی‌ماه سال 96 تجربه شد، سیگنال هم مانند تلگرام، کانال‌های ضد حکومتی را مسدود نمی‌کند و اطلاعات این کانال‌ها را در اختیار ایران قرار نمی‌دهد. بنابراین ایران برای پیشگیری از تکرار این تجربه، سیگنال را فیلتر کرد، احتمالا هر نوع پیام‌رسان دیگری مانند تلگرام و سیگنال بر روی کار بیاید فیلتر خواهد شد.
این اتفاق در واتساپ رخ نمی‌دهد، واتساپ شماره شما را به همه نشان می‌دهد و فعالیت شما خیلی راحت قابل پیگیری و ردیابی است.
چه کسانی در فیلترینگ نقش دارند؟
در چند وقت اخیر اخبار زیادی پیرامون فیلترینگ اینستاگرام به گوش می‌رسد، وزیر ارتباطات نیز با وجود چند شکایت مانند عدم اقدام به فیلترینگ یا آن چیزی که دولتی‌ها آن را “پالایش” اینستاگرام می‌خوانند، به دادسرا احضار شد. در این مدت همه ارگان‌ها و مسئولین اعلام کردند که دستور فیلترینگ اینستاگرام را صادر نکرده‌اند و به نوعی خود را بی‌تاثیر در این اتفاق معرفی می‌کنند.
موضوع فیلترینگ سیگنال هم همین شرایط را دارد، قطعا هیچ کس زیر بار مسئولیت آن نمی‌رود، هرچند تاکنون هیچ واکنشی از طرف مقامات دولتی در این مورد دیده نشده اما این اتفاق توسط کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه رخ داده، این کارگروه از افراد زیر تشکیل شده است.
- دادستان کل کشور
- رئیس (یا نماینده) سازمان صدا و سیما
- وزیر (یا نماینده وزیر) اطلاعات
- وزیر (یا نماینده وزیر) فرهنگ و ارشاد اسلامی
- وزیر (یا نماینده وزیر) دادگستری
- وزیر (یا نماینده وزیر) ارتباطات و فناوری اطلاعات
- وزیر (یا نماینده وزیر) علوم تحقیقات و فناوری
- وزیر (یا نماینده وزیر) آموزش و پرورش
- یک کارشناس به انتخاب کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی
- یک نفر از نمایندگان عضو کمیسیون قضایی و حقوقی به انتخاب این کمیسیون به تأیید مجلس شورای اسلامی
- رئیس سازمان تبلیغات اسلامی
- نماینده دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
- فرمانده نیروی انتظامی
تنها خبری که در مورد فیلترینگ سیگنال از طرف کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه منتشر شده مربوط به سایت رجانیوز است که ادعا کرد بر اساس مصوبه‌ای که در سال 95 در این کار گروه به تصویب رسیده و اکثر اعضا هم به آن رای دادند، پیام رسان سیگنال فیلتر شده است. سایت رجا نیوز همچنین تاکید کرد که آذری جهرمی، وزیر ارتباطات هم یکی از افراد رای دهنده به این مصوبه است.
این خبر به سرعت با واکنش سید جمال هادیان، رییس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات همراه شد، وی در توییتر خود این خبر را کذب محض اعلام کرد.
این تنها واکنش دولتی‌ها نسبت به فیلترینگ سیگنال بود. نظر شما در این مورد چیست؟ آیا شما هم سیگنال را نصب کرده بودید؟
نوشته وقتی سـیگنـال برقرار نیست: چرا پیام‌رسان سیگنال در ایران فیلتر شد؟ اولین بار در اخبار فناوری و موبایل پدیدار شد.