اصالت کالا، اطمینان از فروش اجناس اصل و با گارانتی و جلوگیری از فروش کالاهای تقلبی و قاچاق یکی از موضوع‌های داغ و همیشه مطرح از سوی کاربران درباره دیجی‌کالا است. شاید به جرأت بتوان گفت این خرده‌فروشی آنلاین از اولین روزهای راه‌اندازی تاکنون با بحث اصالت کالاها دسته و پنجه نرم می‌کند.
همواره مدیران این شرکت روی سیاست فروش کالاهای اصل و به دست آوردن اعتماد مشتریان تأکید داشتند و در برهه‌های مختلف، قوانین، استراتژی‌ها و تمهیداتی برای ضمانت اصالت کالا وضع کردند؛ با این حال همواره موضوع خرید کالاهای غیر اصل از این فروشگاه در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مطرح و دیجی‌کالا به فروش کالاهای قاچاق و تقلبی متهم می‌شود.
دیجی‌کالا می‌گوید اجازه فروش جنس تقلبی به فروشندگان نمی‌دهد و با فروشگاه‌های متخلف قاطعانه برخورد می‌کند اما همچنان نمونه‌هایی به چشم می‌خورد که کاربران در فضای مجازی از تحویل کالای غیر اصل یا اصطلاحاٌ fake از دیجی‌کالا گله‌مند هستند.
سؤال اینجا است: در این میان حق با کدام طرف است و کدام‌یک راستگو هستند؟ سرانجام، دیجی‌کالا یک فروشنده کالاهای اصل و دارای اصالت است یا هر نوع جنس و کالایی را از برندهای خارجی برای سود بیشتر به مشتریان می‌فروشد؟ و یا حالتی میان این دو؛ آیا دیجی‌کالا یک واسط قیمت‌گذاری و فروش است و ممکن است گاهی نظارت حداکثری بر خرید و فروش کالاهای اصل و غیر اصل نداشته باشد؟ و در نهایت، آیا مشتریان باید به این فروشگاه اعتماد و اطمینان داشته باشند یا خودشان دنبال سازوکاری برای اطمینان از خرید یک محصول اصل بروند؟
اجازه بدهید به چند نکته مهم اشاره کنیم تا ببینیم ماجرا از چه قرار است و ابهام‌های موجود در مورد کالای اصل و تقلبی کمی شفاف‌تر شود. در ادامه ابتدا به مدل مارکت‌پلیس دیجی‌کالا و تأثیر آن در شکل گیری شائبه فروش اجناس تقلبی در این فروشگاه می‌پردازیم، سپس متفرقه‌فروشی را بررسی می‌کنیم و در نهایت با چند نکته مفید و مهم، از راهکارهای خرید موفق از این فروشگاه اینترنتی می‌گوییم.
منظور از کالای غیر اصل در دیجی‌کالا محصولی‌ست که از نظر جعبه، بسته‌بندی، جنس، کیفیت و … با کالای اصلی که توسط مراکز مورد تایید، مانند سایت اصلی برند یا شرکت‌های وارد کننده‌ی قانونی، که کالاهای اصل را به‌فروش می‌رسانند مغایرت داشته باشد. بنابراین کالای غیر اصل با کالای بی‌کیفیت یا مغایر، متفاوت است.
پیش از شروع از شما دعوت می‌کنیم تا ویدئو اختصاصی ما در این زمینه را ببینید:
مارکت‌پلیس دیجی‌کالا و مزایا و معایب‌اش
نکته‌ای که غالب کاربران و مشتریان دیجی‌کالا از آن غافل هستند مدل مارکت‌پلیس این فروشگاه است. بیش از سه سال است که دیجی‌کالا پلتفرم مارکت‌پلیس را پیاده‌سازی کرده و در این مدل، فروشنده‌های دیگر هم می‌توانند کالاهای خود را روی سایت دیجی‌کالا بفروشند یا مستقیم برای خریدار ارسال کنند. مدل مارکت‌پلیس مزایای فراوانی برای خریداران دارد:
- تنوع محصولات: اکنون بیش از ۳ میلیون کالا روی سایت دیجی‌کالا برای خرید عرضه شده است. این امکان، شرایط مناسبی را برای کاربران فراهم می‌کند تا به آسانی و با قدرت انتخاب بسیار خرید کنند.
- تعدد فروشندگان: دیجی‌کالا اکنون خانه همه نوع کسب‌وکار ایرانی است. خریداران می‌توانند از میان بیش از ۱۰۰ هزار فروشنده با قیمت و کیفیت متفاوت دست به انتخاب بزنند. در این بازارگاه فروشنده‌ها با هم رقابت می‌کنند و سعی در ارائه بهترین کیفیت، گارانتی و ارسال کالا دارند.
- قیمت‌گذاری توسط فروشندگان: در مدل مارکت‌پلیس، هر فروشنده خودش مسئول قیمت‌گذاری محصول و عرضه آن به دیجی‌کالاست. این فروشگاه قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای تأیید اصالت کالاها و جلوگیری از ارسال کالای تقلبی و غیراصل در پیش گرفته است. همین‌طور،برای مبارزه با کالاهای غیراصل، انواع ابزارهای نظارتی را به کار گرفته است. فروشندگان دیجی‌کالا می‌توانند با رعایت قوانین و مقررات و به شرط شفاف‌سازی با مشتریان، کالاهای غیر اصل را در این فروشگاه اینترنتی عرضه کنند. مهمترین اصل در این پروژه دادن آگاهی کامل به خریدار است و مشتری دیجی‌کالا باید بداند که محصولی که قصد خریدش را دارد اصل یا غیراصل است. به این منظور ویژگی در پنل فروشندگان وجود دارد که با استفاده از آن هنگام درج کالا، فروشنده می تواند «نشان کالای غیراصل» را برای کالای خود فعال کند و اقدام به فروش کالا در سایت نماید.
- مشارکت کاربران در پایش قیمت‌ها: یکی از مزایای خرید اینترنتی، ارتباط دو سویه میان کاربران و پلتفرم است. در مارکت‌پلیس دیجی‌کالا برای همه محصولات، بخشی با عنوان «پیشنهاد قیمت مناسب‌تر» وجود دارد. شما به عنوان کاربر دیجی‌کالا می‌توانید در صورت مواجهه با قیمت مناسب‌تر با بازخوردهای خود به تیم پایش قیمت برای نظارت بر فروشندگان مارکت‌پلیس کمک کنید.
با این حال بدیهی است که ممکن است شاهد درصدی هرچند کم از ارسال جنس غیراصل و متفرقه برای مشتریان از سوی فروشنده‌ها باشیم. روزانه بیش از ۳۰۰ هزار کالا و سفارش روی دیجی‌کالا ثبت می‌شود و کاملاً منطقی است که چند درصد آن‌ها، کالاهای اصل یا با بالاترین کیفیت مورد انتظار مشتری نباشند. آیا باید به دلیل ارسال انگشت‌شمار کالای تقلبی در ده هزار کالا، کل یک مجموعه را زیر سوال برد و سلب اعتماد کرد؟
ماجرای متفرقه‌فروشی چیست؟
اجازه دهید این موضوع را کمی شفاف‌تر بررسی کنیم؛ آیا فروشگاه‌های آنلاین حق فروش کالاهای متفرقه و مورد نیاز بازار اما با اطلاع‌رسانی درست را ندارند؟ کافی است نگاهی به مدل کسب‌وکار خرده‌فروشی‌های بزرگ دنیا مانند آمازون، eBay و علی‌بابا بیندازیم تا متوجه شویم این شرکت‌ها علاوه بر آنکه برای تفکیک اجناس اصل از غیر اصل و حمایت از برندهای معتبر تلاش می‌کنند به متفرقه فروشی هم می‌پردازند.
همه برندها در همه بازارها وجود ندارند یا محصولات‌شان بسیار گران است و همه مردم قدرت خرید آن را ندارند. در ایران و طی سال‌های اخیر این وضعیت تشدید شده و دیجی‌کالا با درک نیازهای بازار و قدرت خرید مشتریان، سعی کرده برخی کالاهای غیراصل مشابه طرح اصلی را با هزینه بسیار کمتر و با برچسب «برند متفرقه» عرضه کند تا مشتری بتواند آگاهانه کالای قابل اعتماد خریدار کند. برای مثال، گاهی اوقات هزینه یک کفش غیر اصل، یک پنجم برند اصلی است و مشتری هم با اطلاع از اصل نبودن این کالا، تمایل به خرید آن دارد.
دیجی‌کالا همه فروشنده‌ها را ملزم کرده است تا استفاده از برچسب‌های «اصالت کالا» را رعایت و برای هر محصول دقیقاً اطلاع‌رسانی کنند. فروشنده‌ها در عنوان محصول هم باید به غیراصل بودن کالا اشاره کنند. این استراتژی باز هم به نفع مشتری و تضمین‌کننده خرید قابل اعتماد از سوی خریدار است.
در بازاری که بسیاری از برندها بر اثر تحریم یا کاهش قدرت خرید مردم یا نداشتن بازاریابی و تبلیغات، حضور ندارند دیجی‌کالا سعی کرده است تا نیازهای مشتری را تامین کند و خریدار تصمیم بگیرد یک جنس اصل بخرد یا سراغ نمونه غیراصل آن برود. دیجی‌کالا به شدت با فروشنده‌هایی که یک جنس متفرقه را با برچسب کالای اصل بفروشند برخورد کرده و جریمه‌های بسیار سنگینی برای آن‌ها در نظر گرفته که در ادامه اشاره می‌کنیم.
اتفاقاً بسیاری از خریداران دیجی‌کالا از این طرح استقبال کرده و یکی از دلایل دلیل اصلی خود برای خرید از این فروشگاه را تنوع در انتخاب محصول می‌دانند. حجم بالای فروش این کالاها در مارکت‌پلیس دیجی‌کالا نیز نشان می‌دهد بخشی از نیاز جامعه با این استراتژی برطرف شده و قشرهای متوسط و رو به ضعیف جامعه هم هنوز قدرت خرید خواهند داشت.
آمارهای دیجی‌کالا چه می‌گویند؟
اما روایت رسمی خود دیجی‌کالا از کالاهای اصل و تقلبی چیست و چه مجازات‌هایی برای فروشنده‌های متخلف در نظر گرفته است؟
در گزارش سال ۱۳۹۸ دیجی‌کالا، بیان شده از ابتدای سال ۹۷ تا کنون، ۰.۰۱۶ درصد کالاهای عرضه شده تقلبی بودند. یعنی از هر ۱۰۰ هزار کالا، ۱۶ کالا غیراصل بودند. در این گزارش آمده میزان رضایت مشتریان از کیفیت کالاها در این سال نزدیک به ۸۱ درصد بوده است.
کیفیت کالاها براساس میزان رضایت مشتری از طریق نظرسنجی مشتریان پس از خرید محاسبه می‌شود. اگر مشخص شود یک فروشنده کالای بی‌کیفیت به مشتری داده است انواع تمهیدات از ویرایش محصول و ویرایش عکس محصول گرفته تا غیرفعال کردن محصول و بهبود بسته‌بندی یا قطع همکاری با فروشنده اعمال می‌شود.
اگر محصولی در گروه لوازم آرایشی و بهداشتی باشد و غیراصل تشخیص داده شود غیر فعال می‌شود و سریعاً از سایت خارج می‌شود شده و فروشنده کالا تا ده برابر ارزش فروش محصول، جریمه می‌شود. در صورت تکرار این عمل، علاوه بر جریمه نقدی، دسترسی فروشنده به گروه محصول گرفته می‌شود و در فاز بعدی قطع همکاری صورت می‌گیرد. در صورتی‌که یک محصول در سایر گروه‌ها غیر اصل تشخیص داده شود، نشان «غیر اصل» دریافت می‌کند و از این پس با این نشان، به فروش می‌رسد.
لازم است بدانیم که این موضوع در تمام گروه کالایی‌ها اهمیت دارد اما در بعضی از موارد مانند گروه لوازم آرایشی و بهداشتی، کالاهای دیجیتال، لوازم جانبی موبایل و پوشاک از اهمیت بالاتری برخوردار است.
دیجی‌کالا می‌گوید فروش کالای تقلبی خط قرمزش است و ضمن عذرخواهی از مشتریان، در سال ۹۸ به طور متوسط ماهیانه ۲۹۳ میلیون تومان کد هدیه به آن‌ها پرداخته است. ضمن اینکه کل مبلغ سفارش به حساب مشتری بازگردانده می‌شود.
چگونه کالای اصل از دیجی‌کالا بخریم؟
در بخش‌های قبلی گفتیم دیجی‌کالا اصلا دوست ندارد جنس غیراصل و تقلبی بفروشد و انواع ابزارهای نظارتی، کنترلی، جریمه‌ای و پایش میدانی را به کار گرفته تا از ورود و خروج اجناس تقلبی به انبارهایش جلوگیری کند.
اگر هم دسته‌ای از کالاهای متفرقه از سوی خود دیجی‌کالا یا فروشنده برای پاسخ به نیاز بازار و کاربران عرضه می‌شوند باید هم در عنوان کالا و هم در باکس «جعبه خرید» و بخش‌های مختلف سایت اطلاع‌رسانی شود. اما این نکته را هم اشاره کردیم که در میان بیش از ۳ میلیون کالا و 100 هزار فروشنده و ثبت بیش از ۳۰۰ هزار سفارش در روز، ممکن است درصد بسیار کمی خطا وجود داشته باشد.
شما به عنوان یک خریدار برای اینکه مطمئن شوید کالایی که سفارش داده‌اید کاملاً اصل و از برند معتبر و با کیفیت است لازم است به این نکات توجه کنید:
- نخست، کالاهایی که غیراصل و متفرقه هستند هم در عنوان کالا و هم در برچسب اصالت کالا مشخص می‌شوند بنابراین این شما هستید که به عنوان خریدار باید تصمیم نهایی را برای خریدن یا نخریدن این کالای غیر اصل بگیرید.
- دوم، دقت کنید فروشنده‌هایی را انتخاب کنید که از نظر عملکرد و رضایت کالا امتیاز بالایی داشته باشند. دیجی‌کالا برای هر فروشنده و برحسب امتیازهایی که کاربران پس از خرید به فروشنده دادند یا در نظرسنجی شرکت کردند، درصد رضایت از کالا و عملکرد آن‌ها را مشخص کرده است. سعی کنید در میان چندین فروشنده یک کالا، فروشنده‌ای را انتخاب کنید که بالاترین رضایت کاربران را کسب کرده که به نوعی نشان می‌دهد کالای اصل و با کیفیت می‌فروشد.
- سوم، مراجعه به نظرات کاربران و خریداران قبلی کالا، روش دیگری برای اطمینان از اصالت کالای یک فروشنده است. وقتی چندین کاربر در بخش نظارت و دیده‌گاه‌ها گزارش دادند یک کالای غیراصل و تقلبی دریافت کردند و دوباره پس فرستادند، مشخص است که نباید زیاد به این کالا و فروشنده اعتماد کرد.
- چهارم، روش‌های مختلفی برای تشخیص اصل بودن یک کالا وجود دارد: قیمت، عکس کالا، مشخصات کالا، اعتبار فروشنده کالا و موارد دیگر. بررسی دقیق این موارد معیار مناسبی برای تشخیص اصل یا تقلبی بودن یک کالاست وقتی یک جنس با تفاوت قیمت بسیار زیاد و فاحش به فروش می‌رسد یا تصاویر کالا نشان می‌دهند کیفیت کالای اصلی را ندارد و تفاوت‌هایی در شکل و نام برند و علایم تجاری آن هست لازم است شک کنید و پیش از نهایی کردن سبد خرید، تحقیق کنید و در صورت بروز مشکل به خود فروشگاه دیجی‌کالا گزارش دهید و موضوع را به گوش اپراتورهای این شرکت برسانید.
در آخر، پلتفرم مارکت‌پلیس دیجی‌کالا نیازمند مشارکت و همکاری کاربران از یک سو و فروشندگان از سوی دیگر است. ابزارهای نظارتی دیجی‌کالا بر حضور فروشندگان در این بازارگاه و نیز مشارکت کاربران در پایش قیمت‌ها یا اطلاع رسانی در مورد کیفیت، مغایرت یا اصل و غیر اصل بودن محصولات در کنار یکدیگر می‌تواند در بهبود عملکرد این فروشگاه اینترنتی نقش قابل توجهی داشته باشد؛ اما بیش از هرچیز مهم است که فروشندگان و کاربران نسبت به نحوه استفاده از دیجی‌کالا بر اساس نیازهای خود آگاه باشند.
نوشته آیا دیجی‌کالا جنس تقلبی می‌فروشد؟! اولین بار در اخبار فناوری و موبایل پدیدار شد.
